بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ

«به نام خداوند بخشنده مهربان»

«تکبّر مردی از قریش به خاطر دیدن کوری فقیر»

عَبَسَ وَتَوَلَّىٰ ﴿۱﴾

صورت درهم کشید و رو برگرداند. ﴿۱﴾

أَن جَاءَهُ الْأَعْمَىٰ ﴿۲﴾

از آنکه کوری نزد او آمد. ﴿۲﴾

وَمَا يُدْرِيكَ لَعَلَّهُ يَزَّكَّىٰ ﴿۳﴾

و تو چه مى دانى؟ شاید او تزکیه کند. ﴿۳﴾

أَوْ يَذَّكَّرُ فَتَنفَعَهُ الذِّكْرَىٰ ﴿۴﴾

یا متذکر شود، پس آن تذکر به حال او مفید باشد. ﴿۴﴾

أَمَّا مَنِ اسْتَغْنَىٰ ﴿۵﴾

امّا کسى که خود را بى نیاز مى پندارد، ﴿۵﴾

فَأَنْتَ لَهُ تَصَدَّى ﴿۶﴾

پس تو به او رو می آوری. ﴿۶﴾

وَمَا عَلَيْكَ أَلَّا يَزَّكَّىٰ ﴿۷﴾

و حال اینکه برای تو چیزی نخواهد بود، مگر اینکه تزکیه کند. ﴿۷﴾

وَأَمَّا مَنْ جَاءَكَ يَسْعَى ﴿۸﴾

و امّا کسی که با کوشش نزد تو می آید ﴿۸﴾

وَهُوَ يَخْشَىٰ ﴿۹﴾

و او از خدا می ترسد. ﴿۹﴾

فَأَنْتَ عَنْهُ تَلَهَّى ﴿۱۰﴾

پس تو از او غافل هستی. ﴿۱۰﴾

برداشت از آیات ۱۰ – ۱

مهربانی با همه

سالک الی اللّه باید با فقراء و آنهایی که از جهتی نقصی در بدن دارند ولی احتمال آن که اهل تزکیه نفس باشند و یا آن که اهل تقوی باشند و از تذکرات قرآن استفاده می کنند، بسیار مهربان باشد و او را بر قدرتمندان کافر ترجیح دهد نه آن که نسبت به قدرتمندان و کفار با مهربانی روبرو شود. و مسئله تزکیه نفس برای او مطرح نباشد و برای کسی که با سعی و کوشش برای استفاده از مجالس موعظه قرآن می آید و از خدا می ترسد احترام قائل نباشد و از او غافل باشد.

كَلَّا إِنَّهَا تَذْكِرَةٌ ﴿۱۱﴾

هرگز، قطعا قرآن یادآوری است. ﴿۱۱﴾

فَمَن شَآءَ ذَكَرَهُۥ ﴿۱۲﴾

پس کسی که بخواهد، به یاد آن خواهد بود. ﴿۱۲﴾

فِي صُحُفٍ مُّكَرَّمَةٍ ﴿۱۳﴾

در صحیفه هائی گرامی داشته شده. ﴿۱۳﴾

مَّرْفُوعَةٍ مُّطَهَّرَةٍ ﴿۱۴﴾

رتبه ای بالا و پاک شده. ﴿۱۴﴾

بِأَیْدِی سَفَرَةٍ ﴿۱۵﴾

به دستهای سفیرها(ی حقّ). ﴿۱۵﴾

کِرَامٍ بَرَرَةٍ ﴿۱۶﴾

(ملائکه مقرّب) عالی رتبه نیکو. ﴿۱۶﴾

قُتِلَ الْإِنْسَانُ مَا أَكْفَرَهُ ﴿۱۷﴾

کشته باد انسان، چه چیز او را ناسپاس کرده؟ ﴿۱۷﴾

برداشت از آیات ۱۷ – ۱۱

قرآن مذکر است

سالک الی اللّه باید قرآن را که یادآوری کننده آن چیزهائی است که خدای تعالی در عالم ارواح به او تعلیم داده و در فطرت او گذاشته است متوجه باشد و آنها را که به وسیله صحیفه هائی که محترمانه به دست سفراء الهی داده شده بگیرد و هم معلومات عالم ارواح را به یاد او بیاورد و از پروردگارش تشکر کند.

«خلقت بدن انسان»

مِنْ أَیِّ شَیْءٍ خَلَقَهُ ﴿۱۸﴾

از چه چیز او را خلق کرده؟ ﴿۱۸﴾

مِنْ نُطْفَةٍ خَلَقَهُ فَقَدَّرَهُ ﴿۱۹﴾

از نطفه خلقش کرده، پس موزونش ساخته. ﴿۱۹﴾

ثُمَّ السَّبِیلَ یَسَّرَهُ ﴿۲۰﴾

سپس راه را برای او آسان کرده. ﴿۲۰﴾

ثُمَّ أَمَاتَهُ فَأَقْبَرَهُ ﴿۲۱﴾

بعد او را میرانده و در قبر قرارش داده. ﴿۲۱﴾

ثُمَّ إِذَا شَاءَ أَنشَرَهُ ﴿۲۲﴾

سپس هر زمان که بخواهد، او را زنده می کند. ﴿۲۲﴾

کَلَّا لَمَّا یَقْضِ مَا أَمَرَهُ ﴿۲۳﴾

هرگز، آنچه را که به او فرمان داده، اطاعت نکرده است. ﴿۲۳﴾

فَلْيَنْظُرِ الْإِنْسَانُ إِلَى طَعَامِهِ ﴿۲۴﴾

پس انسان باید بر طعامش نظارت داشته باشد. ﴿۲۴﴾

أَنَّا صَبَبْنَا الْمَاءَ صَبًّا ﴿۲۵﴾

ما آب را (از آسمان) ریختیم. ﴿۲۵﴾

ثُمَّ شَقَقْنَا الْأَرْضَ شَقّاً ﴿۲۶﴾

سپس زمین را شکافتیم. ﴿۲۶﴾

فَأَنْبَتْنَا فِيهَا حَبًّا ﴿۲۷﴾

پس در آن دانه را رویاندیم. ﴿۲۷﴾

وَعِنَباً وَ قَضْباً ﴿۲۸﴾

و انگور و سبزیها(ی خوردن) را. ﴿۲۸﴾

وَزَیْتُوناً وَنَخْلاً ﴿۲۹﴾

و (درخت) زیتون و درخت خرما را. ﴿۲۹﴾

وَحَدَائِقَ غُلْباً ﴿۳۰﴾

و باغهای پر درخت را. ﴿۳۰﴾

وَفَاکِهَةً وَ أَبّاً ﴿۳۱﴾

و میوه و علف را رویاندیم. ﴿۳۱﴾

مَتَاعًا لَكُمْ وَ لِأَنْعَامِكُمْ ﴿۳۲﴾

تا بهره ای برای شما و چهارپایانتان باشد. ﴿۳۲﴾

برداشت از آیات ۳۲ – ۲۴

نظارت بر خوردنی ها

سالک الی اللّه باید بر طعامش نظارت داشته باشد که در مرحله اول از راه حلال به دست بیاورد و متوجه باشد که خدای تعالی  باران را از آسمان فرو ریخته و گیاهان و انگور و خرما را خلق کرده و بالاخره در وقت غذا خوردن به یاد محبت های الهی و نعمت های او باشد و خدا را شکر کند.

 

«روز قیامت»

فَإِذَا جَاءَتِ الصَّاخَّةُ ﴿۳۳﴾

پس زمانی که صدای مهیب (قیامت) بیاید. ﴿۳۳﴾

یَوْمَ یَفِرُّ الْمَرْءُ مِنْ أَخِیهِ ﴿۳۴﴾

روزی که انسان از برادر خود ﴿۳۴﴾

وَأُمِّهِ وَأَبِیهِ ﴿۳۵﴾

و مادر خود و پدر خود ﴿۳۵﴾

وَصَاحِبَتِهِ وَبَنِیهِ ﴿۳۶﴾

و رفیق خود و فرزندان خود فرار می کند. ﴿۳۶﴾

لِکُلِّ امْرِئٍ مِّنْهُمْ یَوْمَئِذٍ شَأْنٌ یُغْنِیهِ ﴿۳۷﴾

برای هر انسانی از آنها، در آن روز کاری است که او را به خود مشغول می کند. ﴿۳۷﴾

وُجُوهٌ یَوْمَئِذٍ مُّسْفِرَةٌ ﴿۳۸﴾

در آن روز صورتهائی بشّاش و نورانی است. ﴿۳۸﴾

ضَاحِکَةٌ مُّسْتَبْشِرَةٌ ﴿۳۹﴾

خندان و مسرور است. ﴿۳۹﴾

وَوُجُوهٌ یَوْمَئِذٍ عَلَیْهَا غَبَرَةٌ ﴿۴۰﴾

و صورتهائی در آن روز بر آن غبار نشسته است. ﴿۴۰﴾

تَرْهَقُهَا قَتَرَةٌ ﴿۴۱﴾

دود سیاهی آنها را پوشانده است. ﴿۴۱﴾

أُولَٰئِكَ هُمُ الْكَفَرَةُ الْفَجَرَةُ ﴿۴۲﴾

اینها همان کافران فاجر هستند. ﴿۴۲﴾

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ

«به نام خداوند بخشنده مهربان»

«علائم قیامت»

إِذَا السَّمَاءُ انْفَطَرَتْ ﴿۱﴾

وقتی که آسمان شکافته شود. (۱)

وَإِذَا الْكَوَاكِبُ انْتَثَرَتْ ﴿۲﴾

و وقتی ستاره ها فرو ریزند. (۲)

وَإِذَا الْبِحَارُ فُجِّرَتْ ﴿۳﴾

و زمانی که دریاها منفجر شود. (۳)

وَإِذَا الْقُبُورُ بُعْثِرَتْ ﴿۴﴾

و زمانی که قبرها زیر و رو گردند.(۴)

عَلِمَتْ نَفْسٌ مَا قَدَّمَتْ وَأَخَّرَتْ ﴿۵﴾

هر کس می داند چه پیش فرستاده و چه بعد از آن فرستاده است. (۵)

«غرور انسان»

يَا أَيُّهَا الْإِنْسَانُ مَا غَرَّكَ بِرَبِّكَ الْكَرِيمِ ﴿۶﴾

ای انسان، چه چیز تو را مغرور کرده که پروردگارت کریم است؟ (۶)

الَّذِي خَلَقَكَ فَسَوَّاكَ فَعَدَلَكَ ﴿۷﴾

آن کسی که تو را آفریده و (اندامت را) کامل نموده و منظّمت ساخته است. (۷)

فِي أَيِّ صُورَةٍ مَا شَاءَ رَكَّبَكَ ﴿۸﴾

در هر صورتی که خواسته، تو را ترکیب فرموده. (۸)

«تکذیب قیامت»

كَلَّا بَلْ تُكَذِّبُونَ بِالدِّينِ ﴿۹﴾

هرگز، بلکه شما روز جزا را تکذیب می کنید. (۹)

«اوصاف ملائکه»

وَإِنَّ عَلَيْكُمْ لَحَافِظِينَ ﴿۱۰﴾

و قطعا بر شما محافظینی گذاشته شده. (۱۰)

كِرَامًا كَاتِبِينَ ﴿۱۱﴾

والامقامِ نویسنده اند. (۱۱)

یَعْلَمُونَ مَا تَفْعَلُونَ ﴿۱۲﴾

هر چه می کنید، می دانند. (۱۲)

برداشت از آیات ۱۲ – ۶

باید از خدا ترسید

سالک الی اللّه نباید به خاطر نعمت هائی که خدای تعالی به او داده گناه بکند و فکر کند که او بخشنده و مهربان است و گناهان او را منظور نمی کند بلکه باید بداند که خدای تعالی با کسانی که به این جهت و با این فکر معصیت می کنند و نعمت های الهی را در نظر نمی گیرند و ملائکه موکل بر هر انسانی را معتقد نیستند. آنها را به جهنم می برد و برخورد بدی با آنها دارد.

إِنَّ الْأَبْرَارَ لَفِی نَعِیمٍ ﴿۱۳﴾

قطعا نیکان در نعمتند. (۱۳)

وَإِنَّ الْفُجَّارَ لَفِی جَحِیمٍ ﴿۱۴﴾

و قطعا بدکاران در دوزخند. (۱۴)

یَصْلَوْنَهَا یَوْمَ الدِّینِ ﴿۱۵﴾

روز جزا وارد دوزخ می شوند. (۱۵)

وَمَا هُمْ عَنْهَا بِغَائِبِینَ ﴿۱۶﴾

و آنها هرگز از آن غیبت ندارند.(۱۶)

«روز جزا»

وَمَا أَدْرَاكَ مَا يَوْمُ الدِّينِ ﴿۱۷﴾

و تو چه می دانی که روز جزا چیست؟ (۱۷)

ثُمَّ مَا أَدْرَاكَ مَا يَوْمُ الدِّينِ ﴿۱۸﴾

سپس چه می دانی که روز جزا چیست؟ (۱۸)

يَوْمَ لَا تَمْلِكُ نَفْسٌ لِنَفْسٍ شَيْئًا وَالْأَمْرُ يَوْمَئِذٍ لِلَّهِ ﴿۱۹﴾

روزی است که کسی برای کسی هیچ چیز را مالک نخواهد بود و تمام کار در آن روز در اختیار خدا است. (۱۹)

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

«به نام خداوند بخشنده مهربان»

«همه مردم محافظی دارند»

وَالسَّمَاءِ وَالطَّارِقِ ﴿۱﴾

قسم به آسمان و قسم به طارق. ﴿۱﴾

وَمَا أَدْرَاكَ مَا الطَّارِقُ ﴿۲﴾

و تو چه می دانی که طارق چیست؟ ﴿۲﴾

اَلنَّجْمُ الثَّاقِبُ ﴿۳﴾

ستاره ای است درخشنده. ﴿۳﴾

إِنْ كُلُّ نَفْسٍ لَمَّا عَلَيْهَا حَافِظٌ ﴿۴﴾

هیچ کس نیست، مگر آنکه بر او محافظی است. ﴿۴﴾

«خلقت بدن انسان»

فَلْيَنْظُرِ الْإِنْسَانُ مِمَّ خُلِقَ ﴿۵﴾

پس انسان نظر کند که از چه خلق شده است. ﴿۵﴾

خُلِقَ مِنْ مَاءٍ دَافِقٍ ﴿۶﴾

از آب جهنده خلق شده است. ﴿۶﴾

يَخْرُجُ مِنْ بَيْنِ الصُّلْبِ وَالتَّرَائِبِ ﴿۷﴾

که از بین پشت و سینه بیرون می آید. ﴿۷﴾

«روز قیامت»

إِنَّهُ عَلَى رَجْعِهِ لَقَادِرٌ ﴿۸﴾

قطعا او (خدا) بر برگشتن او توانا است. ﴿۸﴾

يَوْمَ تُبْلَى السَّرَائِرُ ﴿۹﴾

روزی که باطنها ظاهر می شود. ﴿۹﴾

فَمَا لَهُ مِنْ قُوَّةٍ وَلَا نَاصِرٍ ﴿۱۰﴾

پس برای او قوّتی و یاری نخواهد بود. ﴿۱۰﴾

«قرآن کلام قطعی الهی است»

وَالسَّمَاءِ ذَاتِ الرَّجْعِ ﴿۱۱﴾

قسم به آسمانی که دارای باران است. ﴿۱۱﴾

وَالْأَرْضِ ذَاتِ الصَّدْعِ ﴿۱۲﴾

و قسم به زمینی که دارای شکاف است. ﴿۱۲﴾

إِنَّهُ لَقَوْلٌ فَصْلٌ ﴿۱۳﴾

قطعا آن (قرآن) سخن قطعى و بازکننده است. ﴿۱۳﴾

وَمَا هُوَ بِالْهَزْلِ ﴿۱۴﴾

و آن شوخی نیست. ﴿۱۴﴾

«حیله کفّار»

إِنَّهُمْ يَكِيدُونَ كَيْدًا ﴿۱۵﴾

قطعا آنها دائما حیله می کنند. ﴿۱۵﴾

وَأَكِيدُ كَيْدًا ﴿۱۶﴾

و من هم در برابر آنها پنهان کاری دارم. ﴿۱۶﴾

فَمَهِّلِ الْكَافِرِينَ أَمْهِلْهُمْ رُوَيْدًا ﴿۱۷﴾

پس به کافرین مهلت بده، مهلتِ کوتاهی. ﴿۱۷﴾

برداشت از آیات ۱۷ – ۴

یقظه

سالک الی اللّه باید از آیات فوق مطالب زیر را در مرحله یقظه دریافت نماید:

۱  – انسان خودخواه و مغرور باید بداند که همیشه نگهبانی دارد که ناظر اعمال اوست و آن که روحش مرده است و فکر می کند فقط آن چه را که می بیند حقیقت دارد از چه چیز بدنش خلق شده است؟ از منی که از صلب پدر به رحم مادر ریخته شده و یا پرتاب گردیده است پس اگر بدن انسان همه چیز انسان باشد انسان بسیار بی ارزش است.

۲  – خدای تعالی در روزی که باطنها ظاهر می شود او را بر می گرداند و او نمی تواند اظهار قدرت کند و کمک کاری هم ندارد.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

«به نام خداوند بخشنده مهربان»

«توضیح غاشیه و جریان عذاب قیامت»

هَلْ أَتَاكَ حَدِيثُ الْغَاشِيَةِ ﴿۱﴾

آیا خبر غاشیه به تو رسیده است؟ ﴿۱﴾

وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ خَاشِعَةٌ ﴿۲﴾

صورتهائی که در آن روز، ذلّت بار و خاشع اند. ﴿۲﴾

عَامِلَةٌ نَاصِبَةٌ ﴿۳﴾

عمل کرده و خسته شده اند. ﴿۳﴾

تَصْلَى نَارًا حَامِيَةً ﴿۴﴾

به آتش سوزان وارد می شوند. ﴿۴﴾

تُسْقَى مِنْ عَيْنٍ آنِيَةٍ ﴿۵﴾

از چشمه ای داغ به آنها نوشانده می شود. ﴿۵﴾

لَيْسَ لَهُمْ طَعَامٌ إِلَّا مِنْ ضَرِيعٍ ﴿۶﴾

برای آنها خوراکی جز از خار تلخ خشک بدبوئی نخواهد بود. ﴿۶﴾

لَا يُسْمِنُ وَلَا يُغْنِي مِنْ جُوعٍ ﴿۷﴾

(آنها را) نه چاق مى کند و نه از گرسنگى نجات مى دهد. ﴿۷﴾

«صورتهای شاداب و پر طراوت در بهشت»

وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ نَاعِمَةٌ ﴿۸﴾

صورتهائی در آن روز شاداب و با طراوتند. ﴿۸﴾

لِسَعْيِهَا رَاضِيَةٌ ﴿۹﴾

از فعّالیتهائی که کرده اند، راضی هستند. ﴿۹﴾

فِي جَنَّةٍ عَالِيَةٍ ﴿۱۰﴾

در بهشت عالی هستند. ﴿۱۰﴾

لَا تَسْمَعُ فِيهَا لَاغِيَةً ﴿۱۱﴾

در آن (بهشت) حرف لغو نمی شنوند. ﴿۱۱﴾

فِيهَا عَيْنٌ جَارِيَةٌ ﴿۱۲﴾

در آن (بهشت) چشمه ای جاری است. ﴿۱۲﴾

فِيهَا سُرُرٌ مَرْفُوعَةٌ ﴿۱۳﴾

در آن (بهشت) تختهای بلندی است. ﴿۱۳﴾

وَأَكْوَابٌ مَوْضُوعَةٌ ﴿۱۴﴾

و قدحهائی گذاشته شده است. ﴿۱۴﴾

وَنَمَارِقُ مَصْفُوفَةٌ ﴿۱۵﴾

و بالشهائی کنار یکدیگر گذاشته شده است. ﴿۱۵﴾

وَزَرَابِيُّ مَبْثُوثَةٌ ﴿۱۶﴾

و فرشهای خوبی پهن شده است. ﴿۱۶﴾

«نشانه های الهی در آفاق»

أَفَلَا يَنْظُرُونَ إِلَى الْإِبِلِ كَيْفَ خُلِقَتْ ﴿۱۷﴾

آیا پس چرا به شتر نگاه نمی کنند که چگونه خلق شده است؟ ﴿۱۷﴾

وَإِلَى السَّمَاءِ كَيْفَ رُفِعَتْ ﴿۱۸﴾

و به آسمان (نگاه نمی کنند) که چگونه بالا برده شده است؟ ﴿۱۸﴾

وَإِلَى الْجِبَالِ كَيْفَ نُصِبَتْ ﴿۱۹﴾

و به کوهها (نگاه نمی کنند) که چگونه نصب شده است؟ ﴿۱۹﴾

وَإِلَى الْأَرْضِ كَيْفَ سُطِحَتْ ﴿۲۰﴾

و به زمین (نگاه نمی کنند) که چگونه مسطّح شده است؟ ﴿۲۰﴾

«پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فقط تذکر دهنده است»

فَذَكِّرْ إِنَّمَا أَنْتَ مُذَكِّرٌ ﴿۲۱﴾

پس تذکر بده، فقط تو تذکردهنده هستی. ﴿۲۱﴾

لَسْتَ عَلَيْهِمْ بِمُصَيْطِرٍ ﴿۲۲﴾

تو بر آنها مسلّط نیستی. ﴿۲۲﴾

إِلَّا مَنْ تَوَلَّى وَكَفَرَ ﴿۲۳﴾

مگر کسی که پشت کند و کافر شود. ﴿۲۳﴾

فَيُعَذِّبُهُ اللَّهُ الْعَذَابَ الْأَكْبَرَ ﴿۲۴﴾

پس خدا او را به عذاب بزرگ معذّب می کند. ﴿۲۴﴾

إِنَّ إِلَيْنَا إِيَابَهُمْ ﴿۲۵﴾

قطعا به سوی ما بازگشت آنها است. ﴿۲۵﴾

ثُمَّ إِنَّ عَلَيْنَا حِسَابَهُمْ ﴿۲۶﴾

سپس قطعا بر عهده ما حساب آنها است. ﴿۲۶﴾

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

«به نام خداوند بخشنده مهربان»

«خدا پیغمبر صلی الله علیه و آله را به حال خود وانگذاشته است»

وَالضُّحَى ﴿۱﴾

قسم به روز که آفتاب بتابد. ﴿۱﴾

وَاللَّيْلِ إِذَا سَجَى ﴿۲﴾

و قسم به شب وقتی که آرام شود. ﴿۲﴾

مَا وَدَّعَكَ رَبُّكَ وَمَا قَلَى ﴿۳﴾

که پروردگارت هرگز تو را وا نگذاشته و مورد خشم(ت) قرار نداده است. ﴿۳﴾

وَلَلْآخِرَةُ خَيْرٌ لَكَ مِنَ الْأُولَى ﴿۴﴾

و حتما آخرت برای تو از دنیا بهتر است. ﴿۴﴾

«الطاف الهی به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله»

وَلَسَوْفَ يُعْطِيكَ رَبُّكَ فَتَرْضَى ﴿۵﴾

و به زودی پروردگارت به تو (آن قدر) عطا می کند که خشنود گردی. ﴿۵﴾

أَلَمْ يَجِدْكَ يَتِيمًا فَآوَى ﴿۶﴾

آیا (خدا) تو را یتیم نیافت، پس پناهت داد؟ ﴿۶﴾

وَوَجَدَكَ ضَالًّا فَهَدَى ﴿۷﴾

و تو را گمشده نیافت، پس هدایتت کرد؟ ﴿۷﴾

وَوَجَدَكَ عَائِلًا فَأَغْنَى ﴿۸﴾

و تو را تهیدست نیافت، پس ثروتمندت کرد؟ ﴿۸﴾

فَأَمَّا الْيَتِيمَ فَلَا تَقْهَرْ ﴿۹﴾

پس از یتیم دوری نکن. ﴿۹﴾

وَأَمَّا السَّائِلَ فَلَا تَنْهَرْ ﴿۱۰﴾

و سؤال کننده را از خود دور نکن. ﴿۱۰﴾

وَأَمَّا بِنِعْمَةِ رَبِّكَ فَحَدِّثْ ﴿۱۱﴾

و امّا نعمت پروردگارت را بازگو کن. ﴿۱۱﴾

برداشت از آیات ۱۱ – ۱

خشم الهی

سالک الی اللّه باید بداند که خدای تعالی هرگز او را به حال خود وانمی گذارد و بی جهت مورد خشم الهی واقع نمی شود و اگر در صراط مستقیم باشد و تزکیه نفس کند به قدری که خشنود گردد خدای تعالی به او نعمت عنایت می کند و از گمراهی نجاتش می دهد و ثروتمندش می کندبه شرط آن که با یتیم بدرفتاری نکند و سائل را از خود دور نکند و نعمت هائی که خدا به او داده برای مردم بگوید و کفران نکند.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

«به نام خداوند بخشنده مهربان»

«اهمیت تزکیه نفس»

وَالشَّمْسِ وَضُحَاهَا ﴿۱﴾

قسم به خورشید و قسم به نور خورشید. ﴿۱﴾

وَالْقَمَرِ إِذَا تَلَاهَا ﴿۲﴾

و قسم به ماه وقتى که پشت آن (خورشید) مى رود. ﴿۲﴾

وَالنَّهَارِ إِذَا جَلَّاهَا ﴿۳﴾

و قسم به روز وقتی که آن را روشن می گرداند. ﴿۳﴾

وَاللَّيْلِ إِذَا يَغْشَاهَا ﴿۴﴾

و قسم به شب وقتی که پرده به آن می اندازد. ﴿۴﴾

وَالسَّمَاءِ وَمَا بَنَاهَا ﴿۵﴾

و قسم به آسمان و قسم به کسی که آسمان را بنا کرده است. ﴿۵﴾

وَالْأَرْضِ وَمَا طَحَاهَا ﴿۶﴾

و قسم به زمین و قسم به کسی که آن را پهن کرده است. ﴿۶﴾

وَنَفْسٍ وَمَا سَوَّاهَا ﴿۷﴾

و قسم به روح و قسم به کسی که آن را مساوی درست کرده است. ﴿۷﴾

فَأَلْهَمَهَا فُجُورَهَا وَتَقْوَاهَا ﴿۸﴾

پس بدیها و پرهیزکاریش را به او الهام فرموده است. ﴿۸﴾

قَدْ أَفْلَحَ مَنْ زَكَّاهَا ﴿۹﴾

که قطعا کسی که روح و نفسش را تزکیه کند، رستگار است. ﴿۹﴾

وَقَدْ خَابَ مَنْ دَسَّاهَا ﴿۱۰﴾

و کسی که آلوده اش کند، زیانکار است. ﴿۱۰﴾

«خطای قوم ثمود»

كَذَّبَتْ ثَمُودُ بِطَغْوَاهَا ﴿۱۱﴾

قوم ثمود به خاطر سرکشی خود تکذیب کردند. ﴿۱۱﴾

إِذِ انْبَعَثَ أَشْقَاهَا ﴿۱۲﴾

آن وقتى که شقى ترینشان به پا خاست. ﴿۱۲﴾

فَقَالَ لَهُمْ رَسُولُ اللَّهِ نَاقَةَ اللَّهِ وَسُقْيَاهَا ﴿۱۳﴾

پس رسول خدا به آنها گفت: ماده شتر خدا و آب خوردنش را ﴿رعایت کنید﴾. ﴿۱۳﴾

فَكَذَّبُوهُ فَعَقَرُوهَا فَدَمْدَمَ عَلَيْهِمْ رَبُّهُمْ بِذَنْبِهِمْ فَسَوَّاهَا ﴿۱۴﴾

پس او را تکذیب کردند و شتر را پی کردند. پس پروردگارشان آنها را به خاطر گناهشان درهم کوبید و با خاک یکسانشان کرد. ﴿۱۴﴾

وَلَا يَخَافُ عُقْبَاهَا ﴿۱۵﴾

و از عاقبت این کار نترسید. ﴿۱۵﴾

برداشت از آیات ۱۵ – ۱

تزکیه نفس

سالک الی اللّه با قرائت سوره شمس باید به اهمیت تزکیه نفس پی ببرد زیرا پروردگار متعال یازده قسم یاد کرده و با تأکید فرموده است: «کسی که نفسش را تزکیه کند رستگار است و کسی که آلوده به صفات رذیله اش کند زیانکار است» نمونه این زیانکاری قضیه قوم ثمود است که به خاطر صفات رذیله ای که داشتند ناقه اللّه را کشتند و خدای تعالی آنها را به خاطر این عملشان درهم کوبید و عذاب فرمود.

از این سوره مبارکه کاملاً استفاده می شود که در اسلام از هر واجبی واجب تر تزکیه نفس است و انسان جز با تزکیه نفس رستگاری برایش میسر نخواهد شد.

ضمنا تزکیه نفس با تزکیه عمل فرق می کند تزکیه نفس پاک کردن روح از صفات رذیله است و تزکیه عمل ترک محرمات است.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

«به نام خداوند بخشنده مهربان»

عَمَّ يَتَسَاءَلُونَ ﴿۱﴾

از چه چیز از یکدیگر سؤال می کنند؟ ﴿۱﴾

«تذکر نعمتهای الهی»

عَنِ النَّبَإِ الْعَظِيمِ ﴿۲﴾

از خبر مهمّ با عظمت. ﴿۲﴾

اَلَّذِی هُمْ فِیهِ مُخْتَلِفُونَ ﴿۳﴾

آن (خبری) که آنها در آن اختلاف دارند. ﴿۳﴾

كَلَّا سَيَعْلَمُونَ ﴿۴﴾

هرگز، به زودی خواهند دانست. ﴿۴﴾

ثُمَّ كَلَّا سَيَعْلَمُونَ ﴿۵﴾

سپس هرگز، به زودی خواهند دانست.﴿۵﴾

أَلَمْ نَجْعَلِ الْأَرْضَ مِهَاداً ﴿۶﴾

آیا ما زمین را (همچون) گهواره قرار ندادیم؟ ﴿۶﴾

وَالْجِبَالَ أَوْتَاداً ﴿۷﴾

و کوهها را میخهائی؟ ﴿۷﴾

وَخَلَقْنَاكُمْ أَزْوَاجًا ﴿۸﴾

و شما را جفت خلق نکردیم؟ ﴿۸﴾

وَجَعَلْنَا نَوْمَكُمْ سُبَاتًا ﴿۹﴾

و خواب شما را در برگیرنده قرار نداده ایم؟﴿۹﴾

وَجَعَلْنَا اللَّیْلَ لِبَاساً ﴿۱۰﴾

و شب را لباسی ﴿برای شما﴾ قرار نداده ایم؟ ﴿۱۰﴾

وَجَعَلْنَا النَّهَارَ مَعَاشاً ﴿۱۱﴾

و روز را (وسیله) زندگی و معیشت قرار نداده ایم؟ ﴿۱۱﴾

وَبَنَيْنَا فَوْقَكُمْ سَبْعًا شِدَادًا ﴿۱۲﴾

و بالای سر شما هفت آسمان محکم بنا نکرده ایم؟ ﴿۱۲﴾

وَجَعَلْنَا سِرَاجاً وَهَّاجاً ﴿۱۳﴾

و چراغی روشن قرار ندادیم؟ ﴿۱۳﴾

وَأَنْزَلْنَا مِنَ الْمُعْصِرَاتِ مَاءً ثَجَّاجًا ﴿۱۴﴾

و از ابرهای فشرده شده آب فراوانی نازل نکردیم؟ ﴿۱۴﴾

لِنُخْرِجَ بِهِ حَبّاً وَنَبَاتاً ﴿۱۵﴾

برای اینکه بوسیله آن دانه و گیاهی را (از زمین) خارج کنیم؟ ﴿۱۵﴾

وَجَنَّاتٍ أَلْفَافاً ﴿۱۶﴾

و باغهای پر درختی را؟ ﴿۱۶﴾

«تذکر خصوصیات روز قیامت»

إِنَّ يَوْمَ الْفَصْلِ كَانَ مِيقَاتًا ﴿۱۷﴾

قطعا روز جدائی میقاتگاه همه است. ﴿۱۷﴾

یَوْمَ یُنفَخُ فِی الصُّورِ فَتَأْتُونَ أَفْوَاجاً ﴿۱۸﴾

روزی که در صور دمیده می شود، پس شما دسته دسته می آیید. ﴿۱۸﴾

وَفُتِحَتِ السَّمَاءُ فَكَانَتْ أَبْوَابًا ﴿۱۹﴾

و آسمان به صورت درهای متعدّدی باز می شود. ﴿۱۹﴾

وَسُيِّرَتِ الْجِبَالُ فَكَانَتْ سَرَابًا ﴿۲۰﴾

و کوهها حرکت می کنند و به صورت سرابی در می آیند. ﴿۲۰﴾

إِنَّ جَهَنَّمَ كَانَتْ مِرْصَادًا ﴿۲۱﴾

قطعا جهنّم کمینگاه (بزرگی) می باشد. ﴿۲۱﴾

«عذاب طاغوتها و طغیانگران»

لِلطَّاغِينَ مَآبًا ﴿۲۲﴾

برای طغیانگران برگشتی به آن خواهد بود. ﴿۲۲﴾

لَابِثِینَ فِیهَا أَحْقَاباً ﴿۲۳﴾

مدّتهای طولانی در آن می مانند. ﴿۲۳﴾

لَا يَذُوقُونَ فِيهَا بَرْدًا وَلَا شَرَابًا ﴿۲۴﴾

در جهنّم نه سردی و نه نوشیدنی می چشند. ﴿۲۴﴾

إِلَّا حَمِیماً وَغَسَّاقاً ﴿۲۵﴾

مگر آب جوشان و خون و چرک بدنها. ﴿۲۵﴾

جَزَاءً وِفَاقًا ﴿۲۶﴾

(برای آنها) جزای مناسبی است. ﴿۲۶﴾

إِنَّهُمْ كَانُوا لَا يَرْجُونَ حِسَابًا ﴿۲۷﴾

قطعا آنها بودند که امیدی به (روز) حساب نداشتند. ﴿۲۷﴾

وَكَذَّبُوا بِآيَاتِنَا كِذَّابًا ﴿۲۸﴾

و آیات ما را تماما تکذیب کردند. ﴿۲۸﴾

وَكُلَّ شَيْءٍ أَحْصَيْنَاهُ كِتَابًا ﴿۲۹﴾

و هر چیزی را حساب کردیم و به صورت کتابی درآوریم. ﴿۲۹﴾

فَذُوقُوا فَلَنْ نَزِيدَكُمْ إِلَّا عَذَابًا ﴿۳۰﴾‏

پس بچشید، براى شما جز عذاب چیزى زیاد نمى کنیم. ﴿۳۰﴾

«ثوابهای اهل تقوی»

إِنَّ لِلْمُتَّقِینَ مَفَازاً ﴿۳۱﴾

قطعا برای متّقین رستگاری است. ﴿۳۱﴾

حَدَائِقَ وَأَعْنَاباً ﴿۳۲﴾

باغهای دیوار کشیده و (درختان) انگور است. ﴿۳۲﴾

وَكَوَاعِبَ أَتْرَابًا ﴿۳۳﴾

و دختران بسیار جوان و هم سنّ و سال. ﴿۳۳﴾

وَكَأْسًا دِهَاقًا ﴿۳۴﴾

و جامهای پُر. ﴿۳۴﴾

لَا يَسْمَعُونَ فِيهَا لَغْوًا وَلَا كِذَّابًا ﴿۳۵﴾

در آن (بهشتها) نه لغو و نه دروغی را می شنوند. ﴿۳۵﴾

جَزَاءً مِنْ رَبِّكَ عَطَاءً حِسَابًا ﴿۳۶﴾

جزائی از طرف پروردگار تو، عطائی است از روی حساب. ﴿۳۶﴾

«کسی بدون اجازه نمی تواند در قیامت حرف بزند»

رَبِّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا الرَّحْمَنِ لَا يَمْلِكُونَ مِنْهُ خِطَابًا ﴿۳۷﴾

پروردگار آسمانها و زمین و آنچه در بین آنها است، خدای بخشنده ای است که کسی نمی تواند بدون اجازه او سخنی بگوید. ﴿۳۷﴾

يَوْمَ يَقُومُ الرُّوحُ وَالْمَلَائِكَةُ صَفًّا لَا يَتَكَلَّمُونَ إِلَّا مَنْ أَذِنَ لَهُ الرَّحْمَنُ وَقَالَ صَوَابًا ﴿۳۸﴾

روزی که روح و ملائکه در یک صف می ایستند، کسی جز با اذنی که برای او خدای بخشنده داده است، سخنی نمی گوید و (وقتی که) می گوید، درست می گوید. ﴿۳۸﴾

ذَلِكَ الْيَوْمُ الْحَقُّ فَمَنْ شَاءَ اتَّخَذَ إِلَى رَبِّهِ مَآبًا ﴿۳۹﴾

آن روز حقّی است، پس کسی که بخواهد، راهی به سوی پروردگارش اتّخاذ می کند. ﴿۳۹﴾

إِنَّا أَنْذَرْنَاكُمْ عَذَابًا قَرِيبًا يَوْمَ يَنْظُرُ الْمَرْءُ مَا قَدَّمَتْ يَدَاهُ وَيَقُولُ الْكَافِرُ يَا لَيْتَنِي كُنْتُ تُرَابًا ﴿۴۰﴾

ما شما را از عذاب نزدیکی می ترسانیم، روزی که انسان نگاه می کند که چه جلو فرستاده و کافر می گوید: ای کاش من خاک می بودم. ﴿۴۰﴾

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

«به نام خداوند بخشنده مهربان»

هَلْ أَتَى عَلَى الْإِنْسَانِ حِينٌ مِنَ الدَّهْرِ لَمْ يَكُنْ شَيْئًا مَذْكُورًا ﴿۱﴾

مگر نه این که بر انسان مدّتى از زمان گذشت که چیز قابل ذکرى نبود؟! ﴿۱﴾

«خلقت بدن انسان»

إِنَّا خَلَقْنَا الْإِنْسَانَ مِنْ نُطْفَةٍ أَمْشَاجٍ نَبْتَلِيهِ فَجَعَلْنَاهُ سَمِيعًا بَصِيرًا ﴿۲﴾

قطعا ما انسان را از نطفه مخلوطی آفریدیم، او را امتحان کردیم، پس او را شنوا و بینا قرارش دادیم. ﴿۲﴾

إِنَّا هَدَيْنَاهُ السَّبِيلَ إِمَّا شَاكِرًا وَإِمَّا كَفُورًا ﴿۳﴾

قطعا ما او را به راه هدایتش نمودیم یا شکرکننده و یا ناسپاس بوده است. ﴿۳﴾

إِنَّا أَعْتَدْنَا لِلْكَافِرِينَ سَلَاسِلَ وَأَغْلَالًا وَسَعِيرًا ﴿۴﴾

قطعا ما برای کافرین زنجیرها و غل ها و شعله های آتش آماده کرده ایم. ﴿۴﴾

«فضائل حضرت علی بن ابیطالب علیه السلام و اهل بیت عصمت علیهم السلام»

إِنَّ الْأَبْرَارَ يَشْرَبُونَ مِنْ كَأْسٍ كَانَ مِزَاجُهَا كَافُورًا ﴿۵﴾

قطعا خوبان از جامی می نوشند که با عطر خوشی آمیخته است. ﴿۵﴾

عَيْنًا يَشْرَبُ بِهَا عِبَادُ اللَّهِ يُفَجِّرُونَهَا تَفْجِيرًا ﴿۶﴾

چشمه ای که از آن بندگان خدا می آشامند، آن را به نحو خوبی جاری می کنند. ﴿۶﴾

يُوفُونَ بِالنَّذْرِ وَيَخَافُونَ يَوْمًا كَانَ شَرُّهُ مُسْتَطِيرًا ﴿۷﴾

به نذر وفا می کنند و از روزی که شرّش فراگیر است، می ترسند. ﴿۷﴾

وَيُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَى حُبِّهِ مِسْكِينًا وَيَتِيمًا وَأَسِيرًا ﴿۸﴾

و به خاطر محبّت به خدا مسکین و یتیم و اسیر را اطعام می کنند. ﴿۸﴾

إِنَّمَا نُطْعِمُكُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لَا نُرِيدُ مِنْكُمْ جَزَاءً وَلَا شُكُورًا ﴿۹﴾

جز این نیست که ما به خاطر خدا شما را اطعام کرده ایم. از شما جزا و شکری نمی خواهیم. ﴿۹﴾

إِنَّا نَخَافُ مِنْ رَبِّنَا يَوْمًا عَبُوسًا قَمْطَرِيرًا ﴿۱۰﴾

قطعا ما از پروردگارمان روزی که سخت و درهم پیچیده و هولناک است، می ترسیم. ﴿۱۰﴾

فَوَقَاهُمُ اللَّهُ شَرَّ ذَلِكَ الْيَوْمِ وَلَقَّاهُمْ نَضْرَةً وَسُرُورًا ﴿۱۱﴾

پس خدا آنها را از شرّ آن روز نگه داشته و به آنها طراوت و شادمانی می بخشد. ﴿۱۱﴾

«خصوصیات بهشتی که به اهل بیت علیهم السلام عنایت می شود»

وَجَزَاهُمْ بِمَا صَبَرُوا جَنَّةً وَحَرِيرًا ﴿۱۲﴾

و جزای صبری که کرده اند، بهشت و حریر خواهد بود. ﴿۱۲﴾

برداشت از آیات ۱۲ – ۱

دوستان خدا

سالک الی اللّه باید بداند که خدای تعالی بدن او را از نطفه به هم آمیخته ای خلق فرموده است و راه سلوک به سوی خوبی ها را به او راهنمائی و هدایت فرموده است. پس انسان باید شاکر این لطف الهی باشد و اما اگر کفران کرد عذاب آخرت و غضب الهی نصیب او می گردد.

سالک الی اللّه باید در اعمالش اقتدا به موالیانش حضرت علی بن ابیطالب علیه السلام و فاطمه زهرا علیهاالسلام و امام حسن و امام حسین علیهماالسلام بنماید یعنی به نذرش وفا کند و از روز قیامت بترسد و به مسکین و یتیم و اسیر و مستمندان کمک کند و این کمک به خاطر خدا باشد و حتی متوقع چیزی که در مقابل آن بگیرد نباشد و حتی از آنها تشکر کردن را نخواسته باشد به خاطر این که از روز قیامت می ترسد تا خدای تعالی از شر آن روز او را نگه دارد. و سرور و خوشحالی را نصیب او گرداند.

مُتَّكِئِينَ فِيهَا عَلَى الْأَرَائِكِ لَا يَرَوْنَ فِيهَا شَمْسًا وَلَا زَمْهَرِيرًا ﴿۱۳﴾

در آن (بهشت) بر تختها تکیه کرده اند و در آن نه آفتابى و نه سرمائى مى بینند. ﴿۱۳﴾

وَدَانِيَةً عَلَيْهِمْ ظِلَالُهَا وَذُلِّلَتْ قُطُوفُهَا تَذْلِيلًا ﴿۱۴﴾

و سایه هاى درختها بر سرشان افتاده و چیدن میوه هایش سهل و آسان است. ﴿۱۴﴾

وَيُطَافُ عَلَيْهِمْ بِآنِيَةٍ مِنْ فِضَّةٍ وَأَكْوَابٍ كَانَتْ قَوَارِيرَا ﴿۱۵﴾

و جامهائى از نقره و کوزه هائى (بزرگ) که مانند شیشه است، در اطرافشان به گردش مى آید. ﴿۱۵﴾

قَوَارِيرَ مِنْ فِضَّةٍ قَدَّرُوهَا تَقْدِيرًا ﴿۱۶﴾

کوزه هائی از نقره که آنها را به اندازه خود به حدّ کامل پر کرده اند. ﴿۱۶﴾

وَيُسْقَوْنَ فِيهَا كَأْسًا كَانَ مِزَاجُهَا زَنْجَبِيلًا ﴿۱۷﴾

و در آنجا جامی به آنها می آشامانند که با زنجبیل آمیخته شده باشد. ﴿۱۷﴾

عَيْنًا فِيهَا تُسَمَّى سَلْسَبِيلًا ﴿۱۸﴾

چشمه ای در آنجا هست که سلسبیل نامید شده. ﴿۱۸﴾

وَيَطُوفُ عَلَيْهِمْ وِلْدَانٌ مُخَلَّدُونَ إِذَا رَأَيْتَهُمْ حَسِبْتَهُمْ لُؤْلُؤًا مَنْثُورًا ﴿۱۹﴾

و پسرانى که همیشه هستند، گِرد آنها مى چرخند که وقتى آنها را نگاه کنى، گمان مى کنى که آنها مروارید پراکنده اند. ﴿۱۹﴾

وَإِذَا رَأَيْتَ ثَمَّ رَأَيْتَ نَعِيمًا وَمُلْكًا كَبِيرًا ﴿۲۰﴾

و وقتی نگاه کنی، باز هم نعمت فراوان و مُلکی بزرگ را می بینی. ﴿۲۰﴾

عَالِيَهُمْ  ثِيَابُ سُنْدُسٍ خُضْرٌ وَإِسْتَبْرَقٌ وَحُلُّوا أَسَاوِرَ مِنْ فِضَّةٍ وَسَقَاهُمْ رَبُّهُمْ شَرَابًا طَهُورًا ﴿۲۱﴾

بر تنشان لباسهائى از سندس سبز و استبرق است و با دستبندهائى از نقره آراسته اند و پروردگارشان از آشامیدنى پاکى به آنها مى آشاماند. ﴿۲۱﴾

إِنَّ هَذَا كَانَ لَكُمْ جَزَاءً وَكَانَ سَعْيُكُمْ مَشْكُورًا ﴿۲۲﴾

قطعا این برای شما پاداشی خواهد بود و کوششتان سپاسگزاری شده است. ﴿۲۲﴾

«نزول قرآن»

إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا عَلَيْكَ الْقُرْآنَ تَنْزِيلًا ﴿۲۳﴾

قطعا ما بر تو قرآن را کاملاً نازل نمودیم. ﴿۲۳﴾

فَاصْبِرْ لِحُكْمِ رَبِّكَ وَلَا تُطِعْ مِنْهُمْ آثِمًا أَوْ كَفُورًا ﴿۲۴﴾

پس به حکم پروردگارت صبر کن و هیچ گناهکار یا کافری از آنها را اطاعت نکن. ﴿۲۴﴾

«دستورات عبادی به رسول اکرم صلی الله علیه و آله»

وَاذْكُرِ اسْمَ رَبِّكَ بُكْرَةً وَأَصِيلًا ﴿۲۵﴾

و صبح و شام اسم پروردگارت را یاد کن. ﴿۲۵﴾

وَمِنَ اللَّيْلِ فَاسْجُدْ لَهُ وَسَبِّحْهُ لَيْلًا طَوِيلًا ﴿۲۶﴾

و مقداری از شب را برای خدا سجده کن و شب طولانی او را تسبیح نما. ﴿۲۶﴾

«دنیا دوستان»

إِنَّ هَؤُلَاءِ يُحِبُّونَ الْعَاجِلَةَ وَيَذَرُونَ وَرَاءَهُمْ يَوْمًا ثَقِيلًا ﴿۲۷﴾

قطعا آنها زندگى زودگذر دنیا را دوست دارند، در حالى که روز سنگینى را در پشت سرشان رها نموده اند. ﴿۲۷﴾

نَحْنُ خَلَقْنَاهُمْ وَشَدَدْنَا أَسْرَهُمْ وَإِذَا شِئْنَا بَدَّلْنَا أَمْثَالَهُمْ تَبْدِيلًا ﴿۲۸﴾

ما آنها را خلق کردیم و باطنشان را محکم نمودیم و وقتى که بخواهیم مانند اینها را به جاى اینها مى آوریم. ﴿۲۸﴾

«قرآن تذکردهنده است»

إِنَّ هَذِهِ تَذْكِرَةٌ فَمَنْ شَاءَ اتَّخَذَ إِلَى رَبِّهِ سَبِيلًا ﴿۲۹﴾

قطعا این (قرآن) یادآورى است، پس کسى که مى خواهد راهى به سوى پروردگارش اتّخاذ کند. ﴿۲۹﴾

وَمَا تَشَاءُونَ إِلَّا أَنْ يَشَاءَ اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلِيمًا حَكِيمًا ﴿۳۰﴾

و شما هیچ چیز را نمى خواهید مگر آنکه خدا بخواهد. قطعا خدا داناى حکیمى بوده است. ﴿۳۰﴾

يُدْخِلُ مَنْ يَشَاءُ فِي رَحْمَتِهِ وَالظَّالِمِينَ أَعَدَّ لَهُمْ عَذَابًا أَلِيمًا ﴿۳۱﴾

هر کس را بخواهد در رحمت خودش داخل مى کند. و براى ستمگران عذاب دردناکى مهیا نموده است. ﴿۳۱﴾

برداشت از آیات ۳۱ – ۲۴

مطالب حکمت آمیز

سالک الی اللّه باید از آیات فوق مسائل حکمت آمیز زیر را برداشت کند:

۱  –  در مقابل حکم الهی پر تحمل و صبور باشد و از افراد گناهکار و کافر به هیچ وجه اطاعت نکند. زیرا همه بدبختی ها در اثر انحراف از دستورات الهی و پیروی از معصیت کاران و کفار است.

۲  –  صبح و شام به یاد خدا و نشانه های پروردگارش باشد. زیرا یاد خدا انسان را از انحراف نجات می دهد.

۳  –  در بخشی از شب باید برای رسیدن به لقای پروردگار برای خدا سجده کند.

۴  –  و همه شب طولانی را به غفلت نگذراند و تسبیح پروردگار را بنماید.

۵  –  زندگی زودگذر دنیا را دوست نداشته باشد بلکه به آخرت فکر کند.

۶  –  حقایق قرآن را مذکر و یادآوری کننده برای راه خدا اتخاذ کند.

۷  –  بداند که باید خود را به جایی برساند که هر چه خدا می خواهد همان را او هم خواسته باشد تا خدای تعالی او را در رحمت خاصه اش وارد کند و از ظالمینی نباشد که عذاب دردناکی برای آنها مهیا کرده باشد.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

«به نام خداوند بخشنده مهربان»

«دستور تبلیغ رسالت»

یَا أَیُّهَا الْمُدَّثِّرُ ﴿۱﴾

ای در بستر خوابیده، ﴿۱﴾

قُمْ فَأَنذِرْ ﴿۲﴾

برخیز و مردم را از آینده بدشان بترسان. ﴿۲﴾

وَرَبَّكَ فَكَبِّرْ ﴿۳﴾

و پروردگارت را تکبیر بگو. ﴿۳﴾

وَثِيَابَكَ فَطَهِّرْ ﴿۴﴾

و لباست را پاک کن. ﴿۴﴾

وَالرُّجْزَ  فَاهْجُرْ ﴿۵﴾

و از پلیدی دوری کن. ﴿۵﴾

وَلَا تَمْنُنْ تَسْتَكْثِرُ ﴿۶﴾

و منّت نگذار، در حالی که زیاده طلبی می کنی. ﴿۶﴾

«قیامت برای کفّار سخت است»

وَلِرَبِّكَ فَاصْبِرْ ﴿۷﴾

و به خاطر پروردگارت صبر کن. ﴿۷﴾

برداشت از آیات ۷ – ۱

وظائف سالک الی اللّه

سالک الی اللّه باید به پیروی از رسول اکرم صلی الله علیه و آله قیام کند و مردم را به راه راست هدایت کند و از عاقبت بدی که برای کفار گفته شده آنها را بترساند و پروردگارش را تکبیر بگوید، روح و بدن و لباسش را از آلودگی های روحی و ظاهری پاک کند و از هر پلیدی دوری نماید و به کسی، به خاطر کار خوبی که برای او کرده منت نگذارد و به خاطر پروردگارش صبر و بردباری را پیشه کند.

فَإِذَا نُقِرَ فِی النَّاقُورِ ﴿۸﴾

پس وقتی که در «صور» دمیده شود. ﴿۸﴾

فَذَلِكَ يَوْمَئِذٍ يَوْمٌ عَسِيرٌ ﴿۹﴾

پس آن روز، روز سختی خواهد بود. ﴿۹﴾

عَلَى الْكَافِرِينَ غَيْرُ يَسِيرٍ ﴿۱۰﴾

برای کافران آسان نخواهد بود. ﴿۱۰﴾

«اشاره به قضیه ولید بن مغیره»

ذَرْنِی وَمَنْ خَلَقْتُ وَحِیداً ﴿۱۱﴾

مرا با کسی که به تنهائی خلقش کرده ام وابگذار. ﴿۱۱﴾

وَجَعَلْتُ لَهُ مَالًا مَمْدُودًا ﴿۱۲﴾

و برای او مال بسیاری قرار دادم. ﴿۱۲﴾

وَبَنِینَ شُهُوداً ﴿۱۳﴾

و فرزندانی که در خدمت او هستند. ﴿۱۳﴾

وَمَهَّدْتُ لَهُ تَمْهِيدًا ﴿۱۴﴾

و وسایل زندگی را برای او مهیا ساختم. ﴿۱۴﴾

ثُمَّ یَطْمَعُ أَنْ أَزِیدَ ﴿۱۵﴾

سپس طمع دارد که بر آن بیفزایم. ﴿۱۵﴾

كَلَّا إِنَّهُ كَانَ لِآيَاتِنَا عَنِيدًا ﴿۱۶﴾

هرگز، قطعا او با آیات ما دشمنی می کند. ﴿۱۶﴾

سَأُرْهِقُهُ صَعُوداً ﴿۱۷﴾

به زودی او را وادار می کنم که بالا برود. ﴿۱۷﴾

إِنَّهُ فَكَّرَ وَ قَدَّرَ ﴿۱۸﴾

او فکر کرد و اندازه گیری نمود. ﴿۱۸﴾

فَقُتِلَ كَيْفَ قَدَّرَ ﴿۱۹﴾

پس او کشته باد، چگونه اندازه گیری کرد؟ ﴿۱۹﴾

ثُمَّ قُتِلَ كَيْفَ قَدَّرَ ﴿۲۰﴾

سپس هم او کشته باد، چگونه اندازه گیری کرد؟ ﴿۲۰﴾

ثُمَّ نَظَرَ ﴿۲۱﴾

سپس نگاهی کرد. ﴿۲۱﴾

ثُمَّ عَبَسَ وَبَسَرَ ﴿۲۲﴾

سپس چهره اش را درهم کشید و با عجله دست بکار شد. ﴿۲۲﴾

ثُمَّ أَدْبَرَ وَ اسْتَكْبَرَ ﴿۲۳﴾

سپس پشت کرد و تکبّر نمود. ﴿۲۳﴾

فَقَالَ إِنْ هَذَا إِلَّا سِحْرٌ یُؤْثَرُ ﴿۲۴﴾

پس گفت: این جز سحری همچون سحر گذشتگان نیست. ﴿۲۴﴾

إِنْ هَذَا إِلَّا قَوْلُ الْبَشَرِ ﴿۲۵﴾

این (قرآن چیزى) جز کلام بشر نیست. ﴿۲۵﴾

برداشت از آیات ۲۵ – ۱۱

ولید بن مغیره

سالک الی اللّه نباید مثل «ولید بن مغیره» کج فکر باشد خدای تعالی به او ثروت زیادی داده و فرزندانی که همیشه با او بوده اند عنایت فرموده و وسائل زندگی کاملی به او مرحمت فرموده ولی او طمع داشت که خدا به او زیادتر بدهد اما به خاطر کفران نعمتی که کرد و نسبت به نشانه ها و آیات الهی دشمنی نمود و فکر کرد و اندازه گیری کرد و کم و زیاد کرد. خدا او را بکشد او با کج فکری خودش بسیار بد اندازه گیری نمود سپس به حقیقت پشت کرد و تکبر نمود و قرآن با این عظمت را سحر دانست و بدون تفکر گفت: این کلام بشر است. اگر سالک الی اللّه کوچکترین کج فکری در زندگی و اعتقاداتش بکند مانند ولید بن مغیره قطعا او به دوزخ روانه خواهد شد. و جهنم بد جایگاهی است.

سَأُصْلِیهِ سَقَرَ ﴿۲۶﴾

به زودی او را وارد دوزخ می کنیم. ﴿۲۶﴾

وَمَا أَدْرَاكَ مَا سَقَرُ ﴿۲۷﴾

و تو چه می دانی که دوزخ چیست؟ ﴿۲۷﴾

لَا تُبْقِی وَلَا تَذَرُ ﴿۲۸﴾

نه (چیزى را) باقى مى گذارد و نه (چیزى را) رها مى کند. ﴿۲۸﴾

لَوَّاحَةٌ لِلْبَشَرِ ﴿۲۹﴾

پوست بدن را می سوزاند. ﴿۲۹﴾

«بر آتش جهنّم نوزده نفر موکل اند»

عَلَيْهَا تِسْعَةَ عَشَرَ ﴿۳۰﴾

بر آن آتش نوزده نفر (موکل) هستند. ﴿۳۰﴾

وَمَا جَعَلْنَا أَصْحَابَ النَّارِ إِلَّا مَلَائِكَةً وَمَا جَعَلْنَا عِدَّتَهُمْ إِلَّا فِتْنَةً لِلَّذِينَ كَفَرُوا لِيَسْتَيْقِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ وَيَزْدَادَ الَّذِينَ آمَنُوا إِيمَانًا وَلَا يَرْتَابَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ وَالْمُؤْمِنُونَ وَلِيَقُولَ الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ وَالْكَافِرُونَ مَاذَا أَرَادَ اللَّهُ بِهَذَا مَثَلًا كَذَلِكَ يُضِلُّ اللَّهُ مَنْ يَشَاءُ وَيَهْدِي مَنْ يَشَاءُ وَمَا يَعْلَمُ جُنُودَ رَبِّكَ إِلَّا هُوَ وَمَا هِيَ إِلَّا ذِكْرَى لِلْبَشَرِ ﴿۳۱﴾

و ما نگهبانان آتش را جز ملائکه قرار نداده ایم و تعداد آنها را جز براى آزمایش کفّار قرار نداده ایم تا کسانى که کتاب به آنها داده شده، یقین کنند و کسانى که ایمان آورده اند، ایمانشان زیاد شود و کسانى که به آنها کتاب داده شده و مؤمنین شک نکنند و کسانى که در دلهایشان مرض است و کافران مى گویند: خدا چه مى خواهد با این مثلى که زده است؟ این چنین خدا هر که را بخواهد گمراه مى کند. و هر که را بخواهد هدایت مى کند و کسى لشگر پروردگارت را نمى داند مگر او، و این جز یادآورى براى بشریت نیست. ﴿۳۱﴾

«آیات قرآن پدیده بزرگی است»

كَلَّا وَالْقَمَرِ ﴿۳۲﴾

هرگز، قسم به ماه ﴿۳۲﴾

وَاللَّیْلِ إِذْ أَدْبَرَ ﴿۳۳﴾

و قسم به شب، وقتی که پشت می کند. ﴿۳۳﴾

وَالصُّبْحِ إِذَا أَسْفَرَ ﴿۳۴﴾

و قسم به صبح وقتی که آشکار می شود. ﴿۳۴﴾

إِنَّهَا لَإِحْدَى الْكُبَرِ ﴿۳۵﴾

قطعا قرآن یکی از آیات بزرگتر است. ﴿۳۵﴾

نَذِيرًا لِلْبَشَرِ ﴿۳۶﴾

انذارکننده بشر است. ﴿۳۶﴾

لِمَنْ شَاءَ مِنْكُمْ أَنْ يَتَقَدَّمَ أَوْ يَتَأَخَّرَ ﴿۳۷﴾

برای کسی که از شما بخواهد مقدّم شود یا عقب بیفتد. ﴿۳۷﴾

«اصحاب یمین بی حساب وارد بهشت می شوند»

كُلُّ نَفْسٍ بِمَا كَسَبَتْ رَهِينَةٌ ﴿۳۸﴾

هر شخصی گرو کاری است که کرده است. ﴿۳۸﴾

إِلَّا أَصْحَابَ الْیَمِینِ ﴿۳۹﴾

مگر اصحاب یمین. ﴿۳۹﴾

فِي جَنَّاتٍ يَتَسَاءَلُونَ ﴿۴۰﴾

که در باغهای بهشت اند و سؤال می کنند ﴿۴۰﴾

عَنِ الْمُجْرِمِینَ ﴿۴۱﴾

از مجرمین ﴿۴۱﴾

مَا سَلَكَكُمْ فِي سَقَرَ ﴿۴۲﴾

چه چیز شما را به جهنّم برده است؟ ﴿۴۲﴾

قَالُوا لَمْ نَكُ مِنَ الْمُصَلِّينَ ﴿۴۳﴾

می گویند: ما از نمازگزاران نبودیم. ﴿۴۳﴾

وَلَمْ نَكُ نُطْعِمُ الْمِسْكِينَ ﴿۴۴﴾

و به مساکین اطعام نمی کردیم. ﴿۴۴﴾

وَكُنَّا نَخُوضُ مَعَ الْخَائِضِينَ ﴿۴۵﴾

و با بیهوده ها به هر جا می رفتند، می رفتیم. ﴿۴۵﴾

وَكُنَّا نُكَذِّبُ بِيَوْمِ الدِّينِ ﴿۴۶﴾

و روز جزا را تکذیب می کردیم. ﴿۴۶﴾

حَتَّى أَتَانَا الْیَقِینُ ﴿۴۷﴾

تا زمانی که مرگ به ما رسید. ﴿۴۷﴾

فَمَا تَنْفَعُهُمْ شَفَاعَةُ الشَّافِعِينَ ﴿۴۸﴾

پس شفاعتِ شفاعت کنندگان برای آنها نفعی نخواهد داشت. ﴿۴۸﴾

فَمَا لَهُمْ عَنِ التَّذْكِرَةِ مُعْرِضِينَ ﴿۴۹﴾

پس آنها را چه شده بود که از تذکرات روی گردان بودند؟ ﴿۴۹﴾

كَأَنَّهُمْ حُمُرٌ مُسْتَنْفِرَةٌ ﴿۵۰﴾

قطعا آنها مثل خرهای رم کرده بودند. ﴿۵۰﴾

فَرَّتْ مِنْ قَسْوَرَةٍ ﴿۵۱﴾

که از شیر گریخته باشند. ﴿۵۱﴾

«از آخرت نمی ترسند»

بَلْ يُرِيدُ كُلُّ امْرِئٍ مِنْهُمْ أَنْ يُؤْتَى صُحُفًا مُنَشَّرَةً ﴿۵۲﴾

بلکه هر شخصی از آنها می خواهد نامه های جداگانه ای برایش فرستاده شود. ﴿۵۲﴾

كَلَّا بَلْ لَا يَخَافُونَ الْآخِرَةَ ﴿۵۳﴾

هرگز، بلکه آنها از آخرت نمی ترسند. ﴿۵۳﴾

«قرآن یادآوری است»

كَلَّا إِنَّهُ تَذْكِرَةٌ ﴿۵۴﴾

هرگز، قطعا آن قرآن تذکر و یادآوری است. ﴿۵۴﴾

فَمَنْ شَاءَ ذَكَرَهُ ﴿۵۵﴾

پس کسی که بخواهد، آن را متذکر می شود. ﴿۵۵﴾

وَمَا يَذْكُرُونَ إِلَّا أَنْ يَشَاءَ اللَّهُ هُوَ أَهْلُ التَّقْوَى وَأَهْلُ الْمَغْفِرَةِ ﴿۵۶﴾

و متذکر نمی گردند، مگر اینکه خدا بخواهد. که خدا اهل تقوا و اهل آمرزش است. ﴿۵۶﴾

برداشت از آیات ۵۶ – ۳۸

گرو اعمال

سالک الی اللّه باید از آیات فوق پندهای زیر را بگیرد:

۱  –  هر انسانی مرهون عملی است که انجام داده است.

۲  –  کسانی که در اعتقادات درست حرکت کرده باشند و شیعه علی بن ابیطالب علیه السلام باشند از مورد فوق استثناء هستند. و مرهون اعمال خود نیستند. و در بهشت وارد می شوند.

۳  –  آن قدر اصحاب یمین آزادند که می توانند سؤالاتی از اهل جهنم بکنند.

۴  –  علت جهنمی شدن کسانی که به سوی خدا حرکت نمی کنند تارک الصلوه بودن و به مساکین اطعام نکردن و با هر گناهکاری هماهنگ شدن و روز قیامت را تا آخر عمر دروغ پنداشتن بوده است.

۵  –  آن چنان آنها در دنیا بد عمل کرده اند که کسی نمی تواند شفاعتشان کند یعنی به هیچ وجه با سعادت، هماهنگ نمی شوند.

۶  –  آنها مانند خرهایی که از شیر رم کرده اند، می باشند.

۷  –  آنها مایلند مستقلاً خدای تعالی بر آنها کتابی نازل کند.

۸  –  آنها از آخرت نمی ترسند.

۹  –  سالک الی اللّه باید بداند که قرآن یادآوری کننده است و هر کسی بخواهد می تواند به وسیله قرآن به یاد آنچه در عالم ارواح به او تعلیم داده شده بیافتد.

۱۰  –  خدای تعالی چون اهل تقوی و مغفرت است باید سالک الی اللّه تقوی را پیشه کند و از خدا طلب آمرزش نماید.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

«به نام خداوند بخشنده مهربان»

«فهم و درک جنّها از قرآن»

قُلْ أُوحِيَ إِلَيَّ أَنَّهُ اسْتَمَعَ نَفَرٌ مِنَ الْجِنِّ فَقَالُوا إِنَّا سَمِعْنَا قُرْآنًا عَجَبًا ﴿۱﴾

بگو: به من وحى شده که قطعا جمعى از جنّیها سخنانم را گوش داده اند، پس گفته اند که قطعا ما قرآن عجیبى را استماع کرده ایم. ﴿۱﴾

يَهْدِي إِلَى الرُّشْدِ فَآمَنَّا بِهِ وَلَنْ نُشْرِكَ بِرَبِّنَا أَحَدًا ﴿۲﴾

که به سوى رشد و کمال هدایت مى کند، پس ما به آن ایمان آورده ایم و هرگز احدى را براى پروردگارمان شریک قرار نخواهیم داد. ﴿۲﴾

وَأَنَّهُ تَعَالَى جَدُّ رَبِّنَا مَا اتَّخَذَ صَاحِبَةً وَلَا وَلَدًا ﴿۳﴾

و اینکه مقام با عظمت پروردگارمان بلند است، هرگز مصاحب و فرزندى نگرفته است. ﴿۳﴾

وَأَنَّهُ كَانَ يَقُولُ سَفِيهُنَا عَلَى اللَّهِ شَطَطًا ﴿۴﴾

و قطعا بى عقل از ما (شیطان) درباره خدا سخنان بیهوده اى مى گوید. ﴿۴﴾

وَأَنَّا ظَنَنَّا أَنْ لَنْ تَقُولَ الْإِنْسُ وَالْجِنُّ عَلَى اللَّهِ كَذِبًا ﴿۵﴾

و قطعا ما گمان مى کردیم که هرگز انس و جنّ بر خدا دروغ نمى بندند. ﴿۵﴾

وَأَنَّهُ كَانَ رِجَالٌ مِنَ الْإِنْسِ يَعُوذُونَ بِرِجَالٍ مِنَ الْجِنِّ فَزَادُوهُمْ رَهَقًا ﴿۶﴾

و اینکه قطعا مردانى از انسانها به مردانى از جنّ پناه مى برند، پس آنها بر گمراهى انسانها مى افزایند. ﴿۶﴾

وَأَنَّهُمْ ظَنُّوا كَمَا ظَنَنْتُمْ أَنْ لَنْ يَبْعَثَ اللَّهُ أَحَدًا ﴿۷﴾

و قطعا آنها گمان کرده اند، چنانکه شما گمان کردید که خدا هرگز احدى را مبعوث نمى کند. ﴿۷﴾

وَأَنَّا لَمَسْنَا السَّمَاءَ فَوَجَدْنَاهَا مُلِئَتْ حَرَسًا شَدِيدًا وَشُهُبًا ﴿۸﴾

و اینکه ما آسمان را جستجو کردیم، دیدیم که آسمانها پر از محافظان قوى و تیرهاى شهاب اند. ﴿۸﴾

وَأَنَّا كُنَّا نَقْعُدُ مِنْهَا مَقَاعِدَ لِلسَّمْعِ فَمَنْ يَسْتَمِعِ الْآنَ يَجِدْ لَهُ شِهَابًا رَصَدًا ﴿۹﴾

و قطعا ما براى شنیدن در مواضعى به کمین مى نشستیم و کسى که اکنون بخواهد استماع کند، تیر شهابى در کمین خود خواهد یافت. ﴿۹﴾

وَأَنَّا لَا نَدْرِي أَشَرٌّ أُرِيدَ بِمَنْ فِي الْأَرْضِ أَمْ أَرَادَ بِهِمْ رَبُّهُمْ رَشَدًا ﴿۱۰﴾

و ما نمى دانیم که آیا بدى براى کسى که در زمین است خواسته شده یا پروردگارشان براى آنها رشد و کمال را خواسته است. ﴿۱۰﴾

وَأَنَّا مِنَّا الصَّالِحُونَ وَمِنَّا دُونَ ذَلِكَ كُنَّا طَرَائِقَ قِدَدًا ﴿۱۱﴾

و قطعا بعضى از ما افراد صالح و بعضى از ما افرادى پایین تر از آن هستیم و ما جمعیتهاى متفاوتى هستیم. ﴿۱۱﴾

وَأَنَّا ظَنَنَّا أَنْ لَنْ نُعْجِزَ اللَّهَ فِي الْأَرْضِ وَلَنْ نُعْجِزَهُ هَرَبًا ﴿۱۲﴾

و قطعا ما مى دانیم که هرگز نمى توانیم خدا را در زمین عاجز کنیم و هرگز نمى توانیم با فرار از او عاجزش نماییم. ﴿۱۲﴾

وَأَنَّا لَمَّا سَمِعْنَا الْهُدَى آمَنَّا بِهِ فَمَنْ يُؤْمِنْ بِرَبِّهِ فَلَا يَخَافُ بَخْسًا وَلَا رَهَقًا ﴿۱۳﴾

و قطعا ما وقتى هدایت را شنیدیم، به آن ایمان آوردیم. پس کسى که به پروردگارش ایمان بیاورد، از نقصان و از ظلم نمى ترسد. ﴿۱۳﴾

وَأَنَّا مِنَّا الْمُسْلِمُونَ وَمِنَّا الْقَاسِطُونَ فَمَنْ أَسْلَمَ فَأُولَئِكَ تَحَرَّوْا رَشَدًا ﴿۱۴﴾

و قطعا بعضى از ما مسلمانند و بعضى از ما تعدّى کننده هستند. پس کسى که تسلیم شود، پس آنها راه رشد و کمال را پیدا کرده اند. ﴿۱۴﴾

وَأَمَّا الْقَاسِطُونَ فَكَانُوا لِجَهَنَّمَ حَطَبًا ﴿۱۵﴾

و امّا تعدّی کنندگان برای جهنّم هیزمند. ﴿۱۵﴾

وَأَنْ لَوِ اسْتَقَامُوا عَلَى الطَّرِيقَةِ لَأَسْقَيْنَاهُمْ مَاءً غَدَقًا ﴿۱۶﴾

و اینکه اگر بر راه دین پابرجا باشند،حتماً با آب فراوان گوارائى سیرابشان مى کنیم. ﴿۱۶﴾

لِنَفْتِنَهُمْ فِيهِ وَمَنْ يُعْرِضْ عَنْ ذِكْرِ رَبِّهِ يَسْلُكْهُ عَذَابًا صَعَدًا ﴿۱۷﴾

براى آنکه در این نعمت امتحانشان کنیم. و کسى که از یاد پروردگارش اعراض کند، او را در عذاب سختى قرارش مى دهد. ﴿۱۷﴾

وَأَنَّ الْمَسَاجِدَ لِلَّهِ فَلَا تَدْعُوا مَعَ اللَّهِ أَحَدًا ﴿۱۸﴾

و قطعا مسجدها مال خدا است، پس با خدا احدی را نخوانید. ﴿۱۸﴾

وَأَنَّهُ لَمَّا قَامَ عَبْدُ اللَّهِ يَدْعُوهُ كَادُوا يَكُونُونَ عَلَيْهِ لِبَدًا ﴿۱۹﴾

و قطعا زمانى که بنده خدا (رسول اکرم) قیام کرد و او (خدا) را مى خواند، (اطرافش ازدحام مى کردند) و چیزى نمانده بود که بر سر او بریزند. ﴿۱۹﴾

«آنچه پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله باید به مردم بگوید»

قُلْ إِنَّمَا أَدْعُو رَبِّي وَلَا أُشْرِكُ بِهِ أَحَدًا ﴿۲۰﴾

بگو: جز این نیست که من پروردگارم را مى خوانم و احدى را براى او شریک قرار نمى دهم. ﴿۲۰﴾

قُلْ إِنِّي لَا أَمْلِكُ لَكُمْ ضَرًّا وَلَا رَشَدًا ﴿۲۱﴾

بگو: من برای شما مالک ضرر و رشد و کمالی نیستم. ﴿۲۱﴾

قُلْ إِنِّي لَنْ يُجِيرَنِي مِنَ اللَّهِ أَحَدٌ وَلَنْ أَجِدَ مِنْ دُونِهِ مُلْتَحَدًا ﴿۲۲﴾

بگو: قطعا این چنین است که مرا احدى در مقابل خدا حمایت نمى کند و هرگز غیر از خدا پناهگاهى نمى یابم. ﴿۲۲﴾

إِلَّا بَلَاغًا مِنَ اللَّهِ وَرِسَالَاتِهِ وَمَنْ يَعْصِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَإِنَّ لَهُ نَارَ جَهَنَّمَ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا ﴿۲۳﴾

جز این نیست که من از جانب خدا ابلاغ رسالاتش را مى کنم. و کسى که معصیت خدا و رسولش را بکند، پس قطعا آتش جهنم که همیشه در آن خواهد بود، براى او مى باشد. ﴿۲۳﴾

حَتَّى إِذَا رَأَوْا مَا يُوعَدُونَ فَسَيَعْلَمُونَ مَنْ أَضْعَفُ نَاصِرًا وَأَقَلُّ عَدَدًا ﴿۲۴﴾

تا وقتى که آنچه را که به آنها وعده داده شده ببینند، پس به زودى مى دانند چه کسى یاورش ضعیف تر و عددش کمتر است. ﴿۲۴﴾

قُلْ إِنْ أَدْرِي أَقَرِيبٌ مَا تُوعَدُونَ أَمْ يَجْعَلُ لَهُ رَبِّي أَمَدًا ﴿۲۵﴾

بگو: من نمى دانم آیا آنچه که به شما وعده داده شده است، نزدیک است یا پروردگارم براى او مدّتى قرار داده است. ﴿۲۵﴾

«خدای تعالی بر غیب آگاه است»

عَالِمُ الْغَيْبِ فَلَا يُظْهِرُ عَلَى غَيْبِهِ أَحَدًا ﴿۲۶﴾

عالم پنهانیها است، پس احدی را بر غیبش آگاه نمی کند. ﴿۲۶﴾

إِلَّا مَنِ ارْتَضَى مِنْ رَسُولٍ فَإِنَّهُ يَسْلُكُ مِنْ بَيْنِ يَدَيْهِ وَمِنْ خَلْفِهِ رَصَدًا ﴿۲۷﴾

مگر کسى را که از پیامبران راضى شده باشد، پس قطعا او مراقبى از مقابل و از پشت سر براى او قرار مى دهد. ﴿۲۷﴾

لِيَعْلَمَ أَنْ قَدْ أَبْلَغُوا رِسَالَاتِ رَبِّهِمْ وَأَحَاطَ بِمَا لَدَيْهِمْ وَأَحْصَى كُلَّ شَيْءٍ عَدَدًا ﴿۲۸﴾

تا بداند که رسالتهاى پروردگارشان را ابلاغ نموده اند و (خدا) به آنچه نزد آنها است احاطه دارد و عدد هر چیزى را احصاء نموده است. ﴿۲۸﴾

برداشت از آیات ۲۸ – ۱

اجنه مثل انسان اند

سالک الی اللّه باید از سوره مبارکه جن این برداشت ها را داشته باشد:

اول: اجنه را مخلوقی مانند انسان بداند که زندگی آنها با زندگی بشر متفاوت است ولی در فهم و درک و رشد و کمالات  با انسان فرقی ندارند.

دوم: رسول اکرم صلی الله علیه و آله در هدایت و رشد و تزکیه نفس بر آنها هم مبعوث شده و مانند انسانها آنها هم به کمالاتی می رسند.

سوم: بی عقل ترین آنها که ابلیس و شیطان است سخنان بیهوده ای درباره معارف حقه می گوید و آنها را و بشر را منحرف می کند. پس نباید از او پیروی نمود.

چهارم: سالکین الی اللّه از جن و انس نباید به خدا دروغ ببندند.

پنجم: انسانها نباید به اجنه پناه ببرند و به این وسیله گمراه شوند.

ششم: اجنه می گویند: که ما آسمان و زمین را جستجو کردیم و قدرت خدا را در محافظت همه چیز بسیار قوی دیدیم و هیچ چیز از احاطه علمی پروردگار خارج نبوده است.

هفتم: خدای تعالی برای کسی جز رشد و کمال چیزی نخواسته و باید این مطلب را تحقیقا بداند.

هشتم: اجنه افراد صالحی دارند و آنها در معنویات با یکدیگر متفاوت اند.

نهم: جمعی از اجنه وقتی هدایت قرآن را شنیدند به آن  ایمان آوردند و به رشد رسیدند.

دهم: بعضی از اجنه که متجاوزند و نام آنها شیطان و شیاطین است وارد جهنم می شوند و اینها عذاب الهی را مشاهده خواهند کرد.

یازدهم: کسانی که از جن و انس در راه راست استقامت داشته باشند خدا از آب گوارای معنویت سیرابشان می کند.

دوازدهم: کسی که امتحان شود و از یاد خدا اعراض کند خدا او را در عذاب سختی قرار می دهد.

سیزدهم: مساجد و محل سجده گاه مال خدا است و در آن مساجد و به وسیله آن محل سجده ها کس دیگری را با خدای تعالی  شریک قرار ندهد.

چهاردهم: کسانی که بندگی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله را احساس می کنند و او آنها را به سوی خدا دعوت می کند باید به دورش جمع شوند و از دستوراتش سرپیچی نکنند.

پانزدهم: پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله باید به مردم بگوید: که من شما را به سوی خدایم دعوت می کنم و هیچ کس را در دعوتم شریک او قرار نمی دهم.

شانزدهم: باید بگوید: که من برای خودم ضرر و رشد و کمالی را مالک نیستم.

هفدهم: باید بگوید: که مرا احدی غیر از خدا پناه نمی دهد.

هجدهم: باید بگوید: که من مبلغ سخنان پروردگارم هستم و کسی که خدا و پیغمبرش را عصیان کند در جهنم مخلد خواهد بود.

نوزدهم: باید بگوید آن چه به شما خدای تعالی وعده داده است ممکن است نزدیک باشد یا مدتی طول بکشد.

بیستم: علم غیب مال خداست و به علم غیب احدی را مطلع نمی کند مگر کسی که مورد رضایت او از پیامبران باشد که برای او راهی به علم غیب قرار دهد و همه چیز در نزد خدا عددش احصاء شده است.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

«به نام خداوند بخشنده مهربان»

«درخواست عذاب»

سَأَلَ سَائِلٌ بِعَذَابٍ وَاقِعٍ ﴿۱﴾

سؤال کرد سؤال کننده ای عذابی را که واقع شد. ﴿۱﴾

لِلْكَافِرِينَ لَيْسَ لَهُ دَافِعٌ ﴿۲﴾

برای کافران از آن عذاب، دفع کننده ای نخواهد بود. ﴿۲﴾

مِنَ اللَّهِ ذِي الْمَعَارِجِ ﴿۳﴾

از طرف خدائی که ملائکه اش بالا می روند. ﴿۳﴾

تَعْرُجُ الْمَلَائِكَةُ وَالرُّوحُ إِلَيْهِ فِي يَوْمٍ كَانَ مِقْدَارُهُ خَمْسِينَ أَلْفَ سَنَةٍ ﴿۴﴾

ملائکه و روح در روزی که مقدارش پنجاه هزار سال است، به سوی او بالا می روند. ﴿۴﴾

فَاصْبِرْ صَبْراً جَمِیلاً ﴿۵﴾

پس بردباری کن، صبر خوبی پیشه کن. ﴿۵﴾

«روز جدائی و یا روز قیامت»

إِنَّهُمْ یَرَوْنَهُ بَعِیداً ﴿۶﴾

قطعا آنها آن (روز) را دور مى بینند. ﴿۶﴾

وَنَرَاهُ قَرِیباً ﴿۷﴾

و ما آن را نزدیک می بینیم. ﴿۷﴾

يَوْمَ تَكُونُ السَّمَاءُ كَالْمُهْلِ ﴿۸﴾

روزی که آسمان مانند مس گداخته می شود. ﴿۸﴾

وَتَكُونُ الْجِبَالُ كَالْعِهْنِ ﴿۹﴾

و کوهها مانند پشم رنگین حلاّجی شده خواهد شد. ﴿۹﴾

وَلَا یَسْأَلُ حَمِیمٌ حَمِیماً ﴿۱۰﴾

و دوستی از دوستش سؤال نمی کند. ﴿۱۰﴾

یُبَصَّرُونَهُمْ یَوَدُّ الْمُجْرِمُ لَوْ یَفْتَدِی مِنْ عَذَابِ یَوْمِئِذٍ بِبَنِیهِ ﴿۱۱﴾

آنها را نشان می دهند، گناهکار دوست دارد که فرزندش را در مقابل عذاب آن روز فدا کند. ﴿۱۱﴾

وَصَاحِبَتِهِ وَأَخِیهِ ﴿۱۲﴾

و زنش و برادرش را. ﴿۱۲﴾

وَفَصِيلَتِهِ الَّتِي تُؤْوِيهِ ﴿۱۳﴾

و قبیله اش را که به او پناه می دادند. ﴿۱۳﴾

وَمَنْ فِي الْأَرْضِ جَمِيعًا ثُمَّ يُنْجِيهِ ﴿۱۴﴾

و همگی آنها که در روی زمین هستند را ﴿فدا کند﴾ تا نجاتش دهند. ﴿۱۴﴾

كَلَّا إِنَّهَا لَظَى ﴿۱۵﴾

هرگز چنین نخواهد شد. قطعا آن شعله های سوزان است. ﴿۱۵﴾

نَزَّاعَةً لِلشَّوَى ﴿۱۶﴾

تمام پوست بدن را می کند. ﴿۱۶﴾

تَدْعُو مَنْ أَدْبَرَ وَ تَوَلَّى ﴿۱۷﴾

کسی که فرار کرده و روگردانده، صدایش می زند. ﴿۱۷﴾

وَجَمَعَ فَأَوْعَى ﴿۱۸﴾

و جمع کرد پس ذخیره نمود. ﴿۱۸﴾

إِنَّ الْإِنسَانَ خُلِقَ هَلُوعاً ﴿۱۹﴾

قطعا انسان حریص و کم طاقت آفریده شده است. ﴿۱۹﴾

إِذَا مَسَّهُ الشَّرُّ جَزُوعاً ﴿۲۰﴾

وقتی که بدی به او می رسد، جزع می کند. ﴿۲۰﴾

وَإِذَا مَسَّهُ الْخَیْرُ مَنُوعاً ﴿۲۱﴾

و وقتی که خوبی به او می رسد، مانع می شود. ﴿۲۱﴾

«حالات نمازگزاران»

إِلَّا الْمُصَلِّینَ ﴿۲۲﴾

مگر نمازگزاران. ﴿۲۲﴾

اَلَّذِینَ هُمْ عَلَى صَلَاتِهِمْ دَائِمُونَ ﴿۲۳﴾

همان کسانی که در نمازشان مداومت دارند. ﴿۲۳﴾

وَالَّذِینَ فِی أَمْوَالِهِمْ حَقٌّ مَّعْلُومٌ ﴿۲۴﴾

و کسانی که در اموالشان حقّ معلومی است. ﴿۲۴﴾

لِلسَّائِلِ وَالْمَحْرُومِ ﴿۲۵﴾

برای سؤال کننده و کسی که محروم است. ﴿۲۵﴾

وَالَّذِینَ یُصَدِّقُونَ بِیَوْمِ الدِّینِ ﴿۲۶﴾

و کسانی که روز جزا را تصدیق می کنند. ﴿۲۶﴾

وَالَّذِينَ هُمْ مِنْ عَذَابِ رَبِّهِمْ مُشْفِقُونَ ﴿۲۷﴾

و کسانی که آنها از عذاب پروردگارشان می ترسند. ﴿۲۷﴾

إِنَّ عَذَابَ رَبِّهِمْ غَیْرُ مَأْمُونٍ ﴿۲۸﴾

زیرا قطعا عذاب پروردگارشان ﴿برای هیچ کس﴾ امن نمی شود. ﴿۲۸﴾

وَالَّذِینَ هُمْ لِفُرُوجِهِمْ حَافِظُونَ ﴿۲۹﴾

و کسانی که دامنشان را حفظ می کنند. ﴿۲۹﴾

إِلَّا عَلَى أَزْوَاجِهِمْ أَوْ مَا مَلَکَتْ أَیْمَانُهُمْ فَإِنَّهُمْ غَیْرُ مَلُومِینَ ﴿۳۰﴾

مگر برای همسرانشان یا برای کنیزانشان که اینها مورد سرزنش نیستند. ﴿۳۰﴾

فَمَنِ ابْتَغَى وَرَاءَ ذَلِكَ فَأُولَئِكَ هُمُ الْعَادُونَ ﴿۳۱﴾

پس کسی که غیر آن را بخواهد، آنها همان متجاوزین اند. ﴿۳۱﴾

وَالَّذِینَ هُمْ لِأَمَانَاتِهِمْ وَعَهْدِهِمْ رَاعُونَ ﴿۳۲﴾

و همان کسانی که آنها امانتها و تعهّداتشان را رعایت می کنند. ﴿۳۲﴾

وَالَّذِینَ هُم بِشَهَادَاتِهِمْ قَائِمُونَ ﴿۳۳﴾

و همان کسانی که آنها به شهادتهایشان ایستادگی می کنند. ﴿۳۳﴾

وَالَّذِینَ هُمْ عَلَى صَلَاتِهِمْ یُحَافِظُونَ ﴿۳۴﴾

و همان کسانی که آنها نمازشان را مواظبت می کنند. ﴿۳۴﴾

أُولَئِكَ فِي جَنَّاتٍ مُكْرَمُونَ ﴿۳۵﴾

این دسته در بهشتها، گرامی داشته می شوند. ﴿۳۵﴾

«طمع کافران»

فَمَالِ الَّذِينَ كَفَرُوا قِبَلَكَ مُهْطِعِينَ ﴿۳۶﴾

پس کافران را چه می شود که به طرف تو با شتاب می آیند؟ ﴿۳۶﴾

عَنِ الْیَمِینِ وَعَنِ الشِّمَالِ عِزِینَ ﴿۳۷﴾

گروه گروه از طرف راست و از طرف چپ. ﴿۳۷﴾

أَيَطْمَعُ كُلُّ امْرِئٍ مِنْهُمْ أَنْ يُدْخَلَ جَنَّةَ نَعِيمٍ ﴿۳۸﴾

آیا هر شخصی از آنها طمع دارد که در بهشت پر نعمت داخل شود؟ ﴿۳۸﴾

كَلَّا إِنَّا خَلَقْنَاهُمْ مِمَّا يَعْلَمُونَ ﴿۳۹﴾

هرگز، ما آنها را از آنچه می دانند آفریدیم. ﴿۳۹﴾

«تبدیل مردمان بد به مردمان خوب»

فَلَا أُقْسِمُ بِرَبِّ الْمَشَارِقِ وَالْمَغَارِبِ إِنَّا لَقَادِرُونَ ﴿۴۰﴾

پس نه، قسم می خورم به پروردگار مشرقها و مغربها که قطعا ما قدرت داریم. ﴿۴۰﴾

عَلَى أَنْ نُبَدِّلَ خَيْرًا مِنْهُمْ وَمَا نَحْنُ بِمَسْبُوقِينَ ﴿۴۱﴾

که آنها را به بهتر از آنها تبدیل کنیم و بر ما هرگز آنها سبقت نمی گیرند. ﴿۴۱﴾

فَذَرْهُمْ يَخُوضُوا وَيَلْعَبُوا حَتَّى يُلَاقُوا يَوْمَهُمُ الَّذِي يُوعَدُونَ ﴿۴۲﴾

پس آنها را به حال خود وابگذار تا در دنیا فرو روند و بازی کنند تا وقتی روزشان را که به آنها وعده داده شده است، ملاقات نمایند. ﴿۴۲﴾

يَوْمَ يَخْرُجُونَ مِنَ الْأَجْدَاثِ سِرَاعًا كَأَنَّهُمْ إِلَى نُصُبٍ يُوفِضُونَ ﴿۴۳﴾

روزی که از قبرها با سرعت بیرون می آیند، مثل این است که آنها به سوی بتهای خود می شتابند. ﴿۴۳﴾

خَاشِعَةً أَبْصَارُهُمْ تَرْهَقُهُمْ ذِلَّةٌ ذَلِكَ الْيَوْمُ الَّذِي كَانُوا يُوعَدُونَ ﴿۴۴﴾

در حالی که چشمهایشان از خشوع پایین افتاده، ذلّت و خواری بر آنها مستولی شده، این است روزی که وعده داده می شدند. ﴿۴۴﴾

برداشت از آیات ۴۴ – ۱

آنچه باید سالک الی اللّه عمل کند

سالک الی اللّه باید از سوره مبارکه معارج برداشتهای زیر را داشته باشد:

۱  –  همیشه از خدای تعالی لطف و رحمت و مغفرت را طلب کند و نسبت به حقیقت و ولایت اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام، حسادت نکند.

۲  –  دارای بردباری و صبر خوبی باشد و استقامت را از دست ندهد.

۳  –  هر چیزی را که کفّار از الطاف الهی بعید می دانند او نزدیک بداند و وعده های الهی را مسلم تصور کند.

۴  –  عذاب روز قیامت را برای کفار و مشرکین قطعی بداند و سختی آن عذاب را اهمیت بدهد.

۵  –  یقینا انسان اگر تزکیه نفس نکند حریص و کم طاقت خواهد بود که وقتی به او ناراحتی می رسد جزع و فزع می کند و وقتی که به او خوبی می رسد ظرفیت پذیرش آن را ندارد.

۶  –  باید انسان با خواندن نماز خود را به کمالات برساند و تا می تواند مداومت به نماز داشته باشد زیرا فرموده اند: نماز بهترین موضوعات است.

۷  –  در اموال سالک الی اللّه برای سؤال کنندگان و کسانی که از مال دنیا محروم اند حق معینی از خمس و زکات وجود دارد، که باید آن را بپردازد.

۸  –  روز جزا را قبول داشته باشد و از عذاب الهی بترسد.

۹  –  دامن خود را از آلودگی  پاک نگه دارد و تنها با همسران و آنهایی که به دست خود خریده است ابراز شهوت و شهوت جنسی کند.

۱۰  –  امانت دار باشد و عهد خود را رعایت کند.

۱۱  –  شهادت خود را هیچ گاه انکار نکند و پایبند به آن باشد.

۱۲  –  نمازها را اول وقت صحیح بخواند و احکام آن را حفظ کند.

۱۳  –  خدای تعالی را بر همه چیز قادر بداند و عالم را به اراده او قائم بداند.

سالکین الی اللّه باید نسبت به کفار بی اعتنا باشند و در بازی آنها شرکت نکنند که روز قیامت خدای تعالی  کفار را به جزای اعمالشان می رساند.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

«به نام خداوند بخشنده مهربان»

«صفات رسول اکرم صلی الله علیه و آله»

ن وَالْقَلَمِ وَمَا یَسْطُرُونَ ﴿۱﴾

«ن» قسم به قلم و آنچه می نویسند. ﴿۱﴾

مَا أَنْتَ بِنِعْمَةِ رَبِّكَ بِمَجْنُونٍ ﴿۲﴾

که تو به نعمت و لطف پروردگارت دیوانه نیستی. ﴿۲﴾

وَإِنَّ لَكَ لَأَجْرًا غَيْرَ مَمْنُونٍ ﴿۳﴾

و قطعا برای تو اجر بدون منّتی خواهد بود. ﴿۳﴾

وَإِنَّكَ لَعَلَى خُلُقٍ عَظِيمٍ ﴿۴﴾

و قطعا تو دارای حُسن خُلق عظیمی هستی. ﴿۴﴾

فَسَتُبْصِرُ وَ یُبْصِرُونَ ﴿۵﴾

پس به زودی تو می بینی و آنها هم خواهند دید. ﴿۵﴾

بِأَيْيِكُمُ الْمَفْتُونُ ﴿۶﴾

که کدام یک از شما دیوانه هستند. ﴿۶﴾

إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنْ ضَلَّ عَنْ سَبِيلِهِ وَهُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِينَ ﴿۷﴾

قطعا پروردگار تو به حال کسانی که از راه او گم شده اند، داناتر است و او به حال هدایت یافتگان داناتر است. ﴿۷﴾

«از کفّار اطاعت نکن»

فَلَا تُطِعِ الْمُكَذِّبِينَ ﴿۸﴾

پس تکذیب کنندگان را اطاعت نکن. ﴿۸﴾

وَدُّوا لَوْ تُدْهِنُ فَیُدْهِنُونَ ﴿۹﴾

آنها دوست دارند که تو نرمش نشان دهی تا آنها هم نرمش نشان دهند. ﴿۹﴾

برداشت از آیات ۹ – ۸

دروغ پردازی

سالک الی اللّه نباید از دروغ پردازان اطاعت کند زیرا دروغ پردازان دوست دارند مردم در مقابل دروغ شان نرمش نشان دهند.

وَلَا تُطِعْ كُلَّ حَلَّافٍ مَهِينٍ ﴿۱۰﴾

و از کسی که بسیار قسم می خورد و پست است، اطاعت نکن. ﴿۱۰﴾

هَمَّازٍ مَشَّاءٍ بِنَمِيمٍ ﴿۱۱﴾

کسی که عیب جو است و به نمّامی می رود. ﴿۱۱﴾

مَنَّاعٍ لِلْخَيْرِ مُعْتَدٍ أَثِيمٍ ﴿۱۲﴾

بسیار مانع کار خوب است، متجاوز گناهکاری است. ﴿۱۲﴾

عُتُلٍّ بَعْدَ ذَلِكَ زَنِيمٍ ﴿۱۳﴾

بعد از آن کینه توز و خشن و زنازاده است. ﴿۱۳﴾

أَنْ كَانَ ذَا مَالٍ وَبَنِينَ ﴿۱۴﴾

به خاطر آنکه صاحب مال و فرزندان است. ﴿۱۴﴾

برداشت از آیات ۱۴ – ۱۰

قسم خوردن

سالک الی اللّه از کسی که بسیار قسم می خورد و خودش را پست نشان می دهد و عیب جوی مردم و نمام است و مانع کارهای خوب است و متجاوز و گناهکار است و کینه توز و بداخلاق و معصیت کار است نباید اطاعت کند و اطاعت از آن کس نباید به خاطر آن که ثروت و فرزندان زیادی دارد باشد.

«قرآن افسانه نیست»

إِذَا تُتْلَى عَلَیْهِ آیَاتُنَا قَالَ أَسَاطِیرُ الْأَوَّلِینَ ﴿۱۵﴾

وقتی که بر او آیات ما تلاوت می شود، می گوید: افسانه های قدیمیها است. ﴿۱۵﴾

سَنَسِمُهُ عَلَى الْخُرْطُومِ ﴿۱۶﴾

ما به زودی بر بینی او علامت ننگ می گذاریم. ﴿۱۶﴾

برداشت از آیات ۱۶ – ۱۵

تکذیب آیات الهی

سالک الی اللّه  نباید گوش به گفتار کسانی که آیات خدا را تکذیب می کنند و علامت ننگ بر آنها زده شده است، بدهد.

«باغداران به خاطر انفاق نکردن به مساکین بیچاره شدند»

إِنَّا بَلَوْنَاهُمْ كَمَا بَلَوْنَا أَصْحَابَ الْجَنَّةِ إِذْ أَقْسَمُوا لَيَصْرِمُنَّهَا مُصْبِحِينَ ﴿۱۷﴾

ما آنها را امتحان می کنیم، آنچنان که باغ دارها را وقتی که قسم یاد کردند که میوه های باغ را صبحگاه بچینند، امتحان نمودیم. ﴿۱۷﴾

وَلَا یَسْتَثْنُونَ ﴿۱۸﴾

و هیچ استثناء نکنند. ﴿۱۸﴾

فَطَافَ عَلَيْهَا طَائِفٌ مِنْ رَبِّكَ وَهُمْ نَائِمُونَ ﴿۱۹﴾

پس بر باغ آنها بلای فراگیری از جانب پروردگارت فرود آمد، در حالی که آنها خواب بودند. ﴿۱۹﴾

فَأَصْبَحَتْ كَالصَّرِيمِ ﴿۲۰﴾

پس باغ آنها مانند شب سیاه شده بود. ﴿۲۰﴾

فَتَنَادَوْا مُصْبِحِينَ ﴿۲۱﴾

پس صبح یکدیگر را صدا زدند. ﴿۲۱﴾

أَنِ اغْدُوا عَلَى حَرْثِكُمْ إِنْ كُنْتُمْ صَارِمِينَ ﴿۲۲﴾

که به طرف باغتان بروید، اگر مایلید میوه ها را بچینید. ﴿۲۲﴾

فَانطَلَقُوا وَهُمْ یَتَخَافَتُونَ ﴿۲۳﴾

پس آنها به طرف باغها رفتند و با هم آهسته مى گفتند.﴿۲۳﴾

أَنْ لَا يَدْخُلَنَّهَا الْيَوْمَ عَلَيْكُمْ مِسْكِينٌ ﴿۲۴﴾

که قطعا امروز نباید بر شما مسکینی وارد گردد. ﴿۲۴﴾

وَغَدَوْا عَلَى حَرْدٍ قَادِرِینَ ﴿۲۵﴾

و آنها در حالی صبح کردند که تصمیم داشتند با قدرت از مساکین جلوگیری کنند. ﴿۲۵﴾

فَلَمَّا رَأَوْهَا قَالُوا إِنَّا لَضَالُّونَ ﴿۲۶﴾

پس وقتی که باغها را دیدند، گفتند: قطعا ما گمراهیم. ﴿۲۶﴾

بَلْ نَحْنُ مَحْرُومُونَ ﴿۲۷﴾

بلکه ما محروم گردیده ایم. ﴿۲۷﴾

قَالَ أَوْسَطُهُمْ أَلَمْ أَقُلْ لَكُمْ لَوْلَا تُسَبِّحُونَ ﴿۲۸﴾

آن کسی که بهتر از بقیه بود، گفت: آیا من به شما نگفتم که چرا خدا را تسبیح نمی کنید؟ ﴿۲۸﴾

قَالُوا سُبْحَانَ رَبِّنَا إِنَّا كُنَّا ظَالِمِينَ ﴿۲۹﴾

آنها گفتند: منزّه است پروردگار ما، قطعا ما ستمگر بوده ایم. ﴿۲۹﴾

فَأَقْبَلَ بَعْضُهُمْ عَلَى بَعْضٍ یَتَلَاوَمُونَ ﴿۳۰﴾

پس بعضی از آنها به بعضی رو کرده، یکدیگر را ملامت نمودند. ﴿۳۰﴾

قَالُوا يَا وَيْلَنَا إِنَّا كُنَّا طَاغِينَ ﴿۳۱﴾

گفتند: ای وای بر ما، قطعا ما طغیانگر بودیم. ﴿۳۱﴾

عَسَى رَبُّنَا أَنْ يُبْدِلَنَا خَيْرًا مِنْهَا إِنَّا إِلَى رَبِّنَا رَاغِبُونَ ﴿۳۲﴾

امیدواریم که پروردگارمان بهتر از آن را به ما بدهد. قطعا ما به سوی پروردگارمان اشتیاق داریم. ﴿۳۲﴾

كَذَلِكَ الْعَذَابُ وَلَعَذَابُ الْآخِرَةِ أَكْبَرُ لَوْ كَانُوا يَعْلَمُونَ ﴿۳۳﴾

این چنین است عذاب و عذاب آخرت بزرگتر است، اگر آنها مى دانستند. ﴿۳۳﴾

«با مسلمانان مثل مجرمین معامله نمی شود»

إِنَّ لِلْمُتَّقِینَ عِندَ رَبِّهِمْ جَنَّاتِ النَّعِیمِ ﴿۳۴﴾

قطعا برای متّقین نزد پروردگارشان بهشتهای پر نعمتی است. ﴿۳۴﴾

أَفَنَجْعَلُ الْمُسْلِمِينَ كَالْمُجْرِمِينَ ﴿۳۵﴾

آیا پس ما مسلمانان را مانند مجرمین قرار مى دهیم؟ ﴿۳۵﴾

مَا لَكُمْ كَيْفَ تَحْكُمُونَ ﴿۳۶﴾

شما را چه شده؟ چگونه حکم می کنید؟ ﴿۳۶﴾

برداشت از آیات ۳۶ – ۳۴

رعایت تقوی

سالک الی اللّه باید بداند که اگر تقوی را در تمام عمر رعایت کند به بهشت پر نعمتی خواهد رسید. و خدای تعالی مسلمین را مانند مجرمین قرار نمی دهد. بلکه مسلمین را در ناز و نعمت قرارشان خواهد داد.

أَمْ لَكُمْ كِتَابٌ فِيهِ تَدْرُسُونَ ﴿۳۷﴾

آیا برای شما کتابی در این باره هست که درس بخوانید؟ ﴿۳۷﴾

إِنَّ لَكُمْ فِيهِ لَمَا تَخَيَّرُونَ ﴿۳۸﴾

که در آن برای شما هر چه را که اختیار می کنید، باشد. ﴿۳۸﴾

أَمْ لَكُمْ أَيْمَانٌ عَلَيْنَا بَالِغَةٌ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ إِنَّ لَكُمْ لَمَا تَحْكُمُونَ ﴿۳۹﴾

یا براى شما تا روز قیامت قسمهاى بلیغى که به عهده ما باشد بوده که قطعا شما هر چه مى خواهید حکم کنید. ﴿۳۹﴾

سَلْهُمْ أَيُّهُمْ بِذَلِكَ زَعِيمٌ ﴿۴۰﴾

از آنها سؤال کن کدام یک از آنها ضامن این (جریان) هستند؟ ﴿۴۰﴾

«بتها را خبر کنید»

أَمْ لَهُمْ شُرَكَاءُ فَلْيَأْتُوا بِشُرَكَائِهِمْ إِنْ كَانُوا صَادِقِينَ ﴿۴۱﴾

یا برای آنها شریکهائی است؟ پس شریکهای خود را بیاورند، اگر راست می گویند. ﴿۴۱﴾

«عذابهای روز قیامت»

يَوْمَ يُكْشَفُ عَنْ سَاقٍ وَيُدْعَوْنَ إِلَى السُّجُودِ فَلَا يَسْتَطِيعُونَ ﴿۴۲﴾

روزی که ساق پاها برهنه می شود و به سجده دعوت می گردند، پس استطاعت ندارند. ﴿۴۲﴾

خَاشِعَةً أَبْصَارُهُمْ تَرْهَقُهُمْ ذِلَّةٌ وَقَدْ كَانُوا يُدْعَوْنَ إِلَى السُّجُودِ وَهُمْ سَالِمُونَ ﴿۴۳﴾

چشمهایشان خاشع است و ذلّت وجودشان را گرفته و قطعا آنها به سجده دعوت مى شدند، در حالى که سالم بودند. ﴿۴۳﴾

فَذَرْنِي وَمَنْ يُكَذِّبُ بِهَذَا الْحَدِيثِ سَنَسْتَدْرِجُهُمْ مِنْ حَيْثُ لَا يَعْلَمُونَ ﴿۴۴﴾

پس مرا با کسانى که به این حدیث تکذیب مى کنند، وابگذار. به زودى آنها را به تدریج از آنجائى که نمى دانند، به طرف عذاب خواهیم برد. ﴿۴۴﴾

وَأُمْلِي لَهُمْ إِنَّ كَيْدِي مَتِينٌ ﴿۴۵﴾

و به آنها مهلت می دهم، زیرا که نقشه های من محکم است. ﴿۴۵﴾

أَمْ تَسْأَلُهُمْ أَجْرًا فَهُمْ مِنْ مَغْرَمٍ مُثْقَلُونَ ﴿۴۶﴾

یا آنکه تو از آنها اجری سؤال کرده ای که در پرداختش سنگین اند. ﴿۴۶﴾

أَمْ عِنْدَهُمُ الْغَيْبُ فَهُمْ يَكْتُبُونَ ﴿۴۷﴾

یا علم غیب نزد آنها است که آنها می نویسند. ﴿۴۷﴾

«اشاره ای به قضیه حضرت یونس علیه السلام»

فَاصْبِرْ لِحُكْمِ رَبِّكَ وَلَا تَكُنْ كَصَاحِبِ الْحُوتِ إِذْ نَادَى وَهُوَ مَكْظُومٌ ﴿۴۸﴾

پس به حکم پروردگارت صبر کن و مثل یونس نباش، آن وقتی که با اندوه خدا را خواند. ﴿۴۸﴾

لَوْلَا أَنْ تَدَارَكَهُ نِعْمَةٌ مِنْ رَبِّهِ لَنُبِذَ بِالْعَرَاءِ وَهُوَ مَذْمُومٌ ﴿۴۹﴾

اگر نعمتى از طرف پروردگارش به کمکش نیامده بود، به زمین خشک بیرون مى افتاد و او مذمّت شده بود.﴿۴۹﴾

فَاجْتَبَاهُ رَبُّهُ فَجَعَلَهُ مِنَ الصَّالِحِینَ ﴿۵۰﴾

پس پروردگارش او را پذیرفت و او را از صالحان قرارش داد. ﴿۵۰﴾

برداشت از آیات ۵۰ – ۴۸

صبر

سالک الی اللّه باید بسیار صبور و بردبار باشد و به خاطر کم صبری خود را مورد غضب پروردگار قرار ندهد و مانند  حضرت یونس علیه السلام که به خاطر مختصر ضیق صدری خود را به زندان الهی مبتلا نمود، نباشد. و اگر چنین شد فورا با ذکر یونسیه از پروردگارش نعمتش را دوباره دریافت کند تا مورد مذمت خدا قرار نگیرد و خدا او را بپذیرد و از بندگان صالح خود قرارش دهد.

«آیه چشم زخم»

وَإِنْ يَكَادُ الَّذِينَ كَفَرُوا لَيُزْلِقُونَكَ بِأَبْصَارِهِمْ لَمَّا سَمِعُوا الذِّكْرَ وَيَقُولُونَ إِنَّهُ لَمَجْنُونٌ ﴿۵۱﴾

و کسانى که کافر شده اند، وقتى که قرآن را مى شنیدند چیزى نمانده بود که با چشمشان تو را بزنند و مى گویند: قطعا او دیوانه است. ﴿۵۱﴾

وَمَا هُوَ إِلَّا ذِكْرٌ لِلْعَالَمِينَ ﴿۵۲﴾

و حال آنکه قرآن جز این نیست که یادآوری کننده برای جهانیان است. ﴿۵۲﴾

برداشت از آیات ۵۲ – ۵۱

چشم زخم

سالک الی اللّه باید خود را از چشم زخم و توجه عمیق دیگران، نگه دارد تا او را متهم نکنند و باید به وسیله آیات قرآن مردم را از خواب غفلت بیدار کند.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

«به نام خداوند بخشنده مهربان»

«آنچه را خدای تعالی حلال کرده بر خود حرام نکنید»

يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ لِمَ تُحَرِّمُ مَا أَحَلَّ اللَّهُ لَكَ تَبْتَغِي مَرْضَاتَ أَزْوَاجِكَ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ ﴿۱﴾

اى پیامبر، چرا آنچه را که خدا براى تو حلال کرده، به خاطر بدست آوردن رضایت همسرانت بر خود حرام مى کنى؟ و خدا بخشنده مهربانى است. ﴿۱﴾

قَدْ فَرَضَ اللَّهُ لَكُمْ تَحِلَّةَ أَيْمَانِكُمْ وَاللَّهُ مَوْلَاكُمْ وَهُوَ الْعَلِيمُ الْحَكِيمُ ﴿۲﴾

قطعا خدا براى شما راه حلال شدن قسمهایتان را دستور فرموده. و خدا مولاى شما است. و او داناى حکیمى است. ﴿۲﴾

«زشتی افشاء سرّ»

وَإِذْ أَسَرَّ النَّبِيُّ إِلَى بَعْضِ أَزْوَاجِهِ حَدِيثًا فَلَمَّا نَبَّأَتْ بِهِ وَأَظْهَرَهُ اللَّهُ عَلَيْهِ عَرَّفَ بَعْضَهُ وَأَعْرَضَ عَنْ بَعْضٍ فَلَمَّا نَبَّأَهَا بِهِ قَالَتْ مَنْ أَنْبَأَكَ هَذَا قَالَ نَبَّأَنِيَ الْعَلِيمُ الْخَبِيرُ ﴿۳﴾

و زمانى که پیغمبر سرّى را به بعضى از همسرانش گفت و چون آن را افشا کرد و خدا آن را بر پیغمبر ظاهر نمود، بعضى از آن را شناساند و بقیه را بازگو نکرد. پس وقتى که پیغمبر به او مطلب را خبر داد، آن زن گفت: چه کسى به تو این را خبر داده؟ پیامبر فرمود: داناى آگاهى به من خبر داده است. ﴿۳﴾

«توبه دو زن پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله»

إِنْ تَتُوبَا إِلَى اللَّهِ فَقَدْ صَغَتْ قُلُوبُكُمَا وَإِنْ تَظَاهَرَا عَلَيْهِ فَإِنَّ اللَّهَ هُوَ مَوْلَاهُ وَجِبْرِيلُ وَصَالِحُ الْمُؤْمِنِينَ وَالْمَلَائِكَةُ بَعْدَ ذَلِكَ ظَهِيرٌ  ﴿۴﴾

اگر شما دو نفر (از کار خود) به درگاه خدا توبه کنید که قطعا دلهایتان منحرف شده و اگر بر ضدّ پیغمبر تظاهر کنید، پس قطعا سرپرست او خدا است و جبرئیل و شایسته اى از مؤمنین و ملائکه بعد از آن پشتیبان اویند. ﴿۴﴾

عَسَى رَبُّهُ إِنْ طَلَّقَكُنَّ أَنْ يُبْدِلَهُ أَزْوَاجًا خَيْرًا مِنْكُنَّ مُسْلِمَاتٍ مُؤْمِنَاتٍ قَانِتَاتٍ تَائِبَاتٍ عَابِدَاتٍ سَائِحَاتٍ ثَيِّبَاتٍ وَأَبْكَارًا ﴿۵﴾

امید است که پروردگار او اگر شما را طلاق بدهد، همسرانى بهتر از شما که مسلمان باشند، مؤمن باشند، متواضع باشند، توبه کننده باشند، عابد باشند، هجرت کننده باشند، غیر باکره یا باکره باشند، عوض شما به او عنایت فرماید. ﴿۵﴾

«دستور مراقبت از اهل بیت خود و نجات آنها از آتش»

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا قُوا أَنْفُسَكُمْ وَأَهْلِيكُمْ نَارًا وَقُودُهَا النَّاسُ وَالْحِجَارَةُ عَلَيْهَا مَلَائِكَةٌ غِلَاظٌ شِدَادٌ لَا يَعْصُونَ اللَّهَ مَا أَمَرَهُمْ وَيَفْعَلُونَ مَا يُؤْمَرُونَ ﴿۶﴾

اى کسانى که ایمان آورده اید، خودتان و اهلتان را از آتشى که هیزمش مردم و سنگها است، نگه دارید. بر آن (آتش) ملائکه غلاظ و شداد موکلند که این ملائکه آنچه را که خدا به آنها امر مى کند، عصیان نمى کنند و انجام مى دهند آنچه به آنها فرمان داده مى شود. ﴿۶﴾

«معذرت خواهی کافران فایده ای ندارد»

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ كَفَرُوا لَا تَعْتَذِرُوا الْيَوْمَ إِنَّمَا تُجْزَوْنَ مَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ ﴿۷﴾  

اى کسانى که کافر شده اید، امروز عذرخواهى نکنید. جز این نیست که آنچه کرده اید جزا داده مى شوید. ﴿۷﴾

«توبه نصوح»

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا تُوبُوا إِلَى اللَّهِ تَوْبَةً نَصُوحًا عَسَى رَبُّكُمْ أَنْ يُكَفِّرَ عَنْكُمْ سَيِّئَاتِكُمْ وَيُدْخِلَكُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ يَوْمَ لَا يُخْزِي اللَّهُ النَّبِيَّ وَالَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ نُورُهُمْ يَسْعَى بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَبِأَيْمَانِهِمْ يَقُولُونَ رَبَّنَا أَتْمِمْ لَنَا نُورَنَا وَاغْفِرْ لَنَا إِنَّكَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ ﴿۸﴾

اى کسانى که ایمان آورده اید، توبه کنید به سوى خدا با توبه نصوح. امید است پروردگارتان گناهانتان را جبران کند و در بهشتهائى که از دامن آنها نهرها جارى است داخلتان نماید در روزى که خدا، پیغمبر و کسانى را که با او ایمان آورده اند خوار و ذلیل نمى کند. نور آنها در پیش رویشان و طرف راستشان در حرکت است. مى گویند: پروردگار ما، نور ما را برایمان کامل کن و ما را بیامرز که تو بر هر چیزى توانایى. ﴿۸﴾

«جهاد با کفّار»

يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ جَاهِدِ الْكُفَّارَ وَالْمُنَافِقِينَ وَاغْلُظْ عَلَيْهِمْ وَمَأْوَاهُمْ جَهَنَّمُ وَبِئْسَ الْمَصِيرُ ﴿۹﴾

اى پیغمبر، با کفّار و منافقین جهاد کن و بر آنها سخت بگیر. و مأواى آنها جهنّم است و بد بازگشتى است. ﴿۹﴾

«زنهای بد مانند زن نوح و زن لوط»

ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا لِلَّذِينَ كَفَرُوا امْرَأَتَ نُوحٍ وَامْرَأَتَ لُوطٍ كَانَتَا تَحْتَ عَبْدَيْنِ مِنْ عِبَادِنَا صَالِحَيْنِ فَخَانَتَاهُمَا فَلَمْ يُغْنِيَا عَنْهُمَا مِنَ اللَّهِ شَيْئًا وَقِيلَ ادْخُلَا النَّارَ مَعَ الدَّاخِلِينَ ﴿۱۰﴾

خدا براى کسانى که کافر شده اند مَثَلى مى زند، زن نوح و زن لوط را. آن دو تحت (فرمان) دو نفر از بندگان صالح ما بوده اند. پس به آنها خیانت کردند و (ارتباط با آن دو پیغمبر) براى آن دو زن چیزى از (عذاب الهى) را از آنها بى نیاز نکرد و به آنها گفته شد: در آتش با واردشوندگان شما هم وارد شوید. ﴿۱۰﴾

«زنهای خوب مانند زن فرعون و مریم مادر عیسی علیه السلام»

وَضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا لِلَّذِينَ آمَنُوا امْرَأَتَ فِرْعَوْنَ إِذْ قَالَتْ رَبِّ ابْنِ لِي عِنْدَكَ بَيْتًا فِي الْجَنَّةِ وَنَجِّنِي مِنْ فِرْعَوْنَ وَعَمَلِهِ وَنَجِّنِي مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ ﴿۱۱﴾

و خدا براى کسانى که ایمان آورده اند، مثلى مى زند. زن فرعون زمانى که عرض کرد: پروردگار من، براى من در نزد خودت در بهشت خانه اى بنا کن ومرا از فرعون و کارش نجات مرحمت فرما و مرا از مردم ستمگر نجات ده. ﴿۱۱﴾

وَمَرْيَمَ ابْنَتَ عِمْرَانَ الَّتِي أَحْصَنَتْ فَرْجَهَا فَنَفَخْنَا فِيهِ مِنْ رُوحِنَا وَصَدَّقَتْ بِكَلِمَاتِ رَبِّهَا وَكُتُبِهِ وَكَانَتْ مِنَ الْقَانِتِينَ ﴿۱۲﴾

و مریم دختر عمران آن خانمى که دامنش را پاک نگه داشت، پس ما از روحمان در آن دمیدیم و سخنان و کتابهاى پروردگارش را تصدیق کرد و از مطیعان و خشوع کنندگان بود. ﴿۱۲﴾

برداشت از آیات ۱۲ – ۱

برداشت هایی از سوره تحریم

سالک الی اللّه باید از سوره مبارکه تحریم معارف و حقایق زیر را استفاده کند و به کار ببندد:

۱  –  خود را آن چنان در صراط مستقیم دین قرار دهد که هر چه را که خدا حرام کرده، حرام بداند و هر چه را که خدا حلال کرده، حلال بداند و رعایت حال نزدیک ترین کسانی که با او هستند و جلب رضایت آنها را در این ارتباط نکند و بداند که حتی خدای تعالی راه حلال شدن قسم ها را دستور داده و خدا فرمانده بامحبتی نسبت به بندگان خودش می باشد.

۲  –  سالک الی اللّه نباید اسرار دیگران را افشاء کند اگر چه همسر او باشد.

۳  –  باید بداند که خدای تعالی بعضی از خبرهای پنهانی را به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می دهد و اولیای خدا که به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله اقتدا کرده اند از بسیاری از اخبار سرّی مطلع اند.

۴  –  سالک الی اللّه باید بداند که خدای تعالی ولی مؤمنین است و حضرت جبرئیل و علی بن ابیطالب علیه السلام و یازده فرزندش علیهم السلام و کلیه ملائکه پشتیبان خدا هستند.

۵  –  اگر انسان، دوستان یا همسر موافقی در راه ایمان نداشته باشد و برای خدا از آنها صرف نظر کند خدای تعالی دوستان و همسران پاک و پاکیزه ای که بنده خدا باشند به او عنایت می کند.

۶  –  سالک الی اللّه باید علاوه بر آن  که خودش را از آتش جهنم نجات می دهد اهل و عیالش را هم از آتش جهنم حفظ کند و نگذارد آنها از صراط مستقیم منحرف شوند.

۷  –  تا می تواند باید کاری که مجبور شود از خدا و مردم معذرت خواهی کند انجام ندهد.

۸  –  سالک الی اللّه باید پس از یقظه و بیداری توبه نصوح کند که اگر توبه ای که بازگشت نداشته باشد، انجام داد، خدای تعالی گناهان گذشته اش را جبران می کند و وارد بهشتش می نماید و اگر پیروی از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله بکند خوار و ذلیل نمی شود بلکه وسائل هدایتش پیشاپیش او را به کمالات می رساند و خدای تعالی برای موفقیت و تزکیه نفس و کمالاتش دعایش را مستجاب می کند زیرا خدای تعالی بر هر چیزی قادر است.

۹  –  سالک الی اللّه باید با کفار و منافقین جهاد کند یعنی آنها را به هر نحوی که هست به طرف حقیقت دعوت کند و اگر دعوتش را قبول نکردند  در دوری از آنها سخت بگیرد زیرا در آخرت مأوای آنها جهنم است.

۱۰  –  مردهای سالک الی اللّه باید به هر نحوی که هست با شرح صدر با همسرانشان زندگی کنند و سخن از جدایی و طلاق نگویند آن چنان که حضرت نوح علیه السلام و حضرت لوط علیه السلام تا لحظه ای که خدا بر زنهای آنها غضب فرمود از آنها جدا نشدند.

۱۱  –  خانم های سالک الی اللّه باید حضرت آسیه علیهاالسلام همسر فرعون را الگوی خود قرار دهند و آن چنان با شرح صدر با شوهرهایشان در هر وضعی که شوهرها باشند زندگی کنند تا مانند حضرت آسیه علیهاالسلام مورد لطف پروردگار قرار بگیرند. آسیه علیهاالسلام در ردیف زنهای بزرگ عالم مانند حضرت خدیجه کبری علیهاالسلام و حضرت مریم علیهاالسلام و حضرت حوا علیهاالسلام قرار گرفت با این که نه همسر پیغمبر بود و نه مادر پیغمبر بلکه تنها به خاطر بندگی خدا به آن مقام رسید.

۱۲  –  خانم های سالک الی اللّه باید در عبادت و بندگی و درستی و صداقت و پاکدامنی به حضرت مریم علیهاالسلام اقتدا کنند تا مورد لطف پروردگار قرار گیرند.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

«به نام خداوند بخشنده مهربان»

يُسَبِّحُ لِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ لَهُ الْمُلْكُ وَلَهُ الْحَمْدُ وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ ﴿۱﴾

براى خدا آنچه در آسمانها و آنچه در زمین است، تسبیح مى کنند. براى خدا مالکیت و براى خدا ستایش است و او بر هر چیزى قادر است. ﴿۱﴾

«خدا همه را مساوی خلق فرموده است»

هُوَ الَّذِي خَلَقَكُمْ فَمِنْكُمْ كَافِرٌ وَمِنْكُمْ مُؤْمِنٌ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ ﴿۲﴾

آن خدا کسى است که شما را آفرید، پس بعضى از شما کافر و بعضى از شما مؤمن شدید. و خدا به آنچه مى کنید بینا است. ﴿۲﴾

«خدای تعالی چه نیکو شما را صورت بندی فرموده است»

خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ بِالْحَقِّ وَصَوَّرَكُمْ فَأَحْسَنَ صُوَرَكُمْ وَإِلَيْهِ الْمَصِيرُ ﴿۳﴾

خدا آسمانها و زمین را به حقّ خلق فرموده و شما را صورت بندى کرد و چه نیکو شما را صورت بندى کرده است و به سوى خدا بازگشت خواهد بود. ﴿۳﴾

«احاطه علمی خدای تعالی»

يَعْلَمُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَيَعْلَمُ مَا تُسِرُّونَ وَمَا تُعْلِنُونَ وَاللَّهُ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ ﴿۴﴾

آنچه در آسمانها و زمین است، خدا مى داند و آنچه را که شما پنهان مى کنید و آنچه را که علنى مى کنید، (او) مى داند. و خدا به آنچه در سینه ها است آگاه است. ﴿۴﴾

«گذشتگان طعم عذاب را چشیده اند»

أَلَمْ يَأْتِكُمْ نَبَأُ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ قَبْلُ فَذَاقُوا وَبَالَ أَمْرِهِمْ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ ﴿۵﴾

آیا خبر کسانى که قبلاً کافر شده اند به شما نرسیده؟ آنها طعم مجازات کار خود را چشیدند و براى آنها عذاب دردناکى خواهد بود. ﴿۵﴾

ذَلِكَ بِأَنَّهُ كَانَتْ تَأْتِيهِمْ رُسُلُهُمْ بِالْبَيِّنَاتِ فَقَالُوا أَبَشَرٌ يَهْدُونَنَا فَكَفَرُوا وَتَوَلَّوْا وَاسْتَغْنَى اللَّهُ وَاللَّهُ غَنِيٌّ حَمِيدٌ ﴿۶﴾

آن به خاطر این است که پیامبرانشان با دلایلى براى آنها آمدند، پس آنها گفتند: آیا بشرى مى خواهد ما را هدایت کند؟ پس کافر شدند و پشت کردند. و خدا بى نیاز است. و خدا غنى ستوده اى است. ﴿۶﴾

«همه در قیامت زنده می شوند»

زَعَمَ الَّذِينَ كَفَرُوا أَنْ لَنْ يُبْعَثُوا قُلْ بَلَى وَرَبِّي لَتُبْعَثُنَّ ثُمَّ لَتُنَبَّؤُنَّ بِمَا عَمِلْتُمْ وَذَلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرٌ ﴿۷﴾

کسانى که کافرند گمان مى کنند که هرگز (در قیامت) زنده نمى شوند. بگو: چرا! به پروردگارم قسم حتما زنده مى شوید سپس به آنچه عمل کرده اید آگاه مى گردید. و آن بر خدا آسان است. ﴿۷﴾

فَآمِنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَالنُّورِ الَّذِي أَنْزَلْنَا وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ ﴿۸﴾

پس به خدا و رسولش و نورى که ما نازل کرده ایم ایمان بیاورید. و خدا به آنچه عمل مى کنید آگاه است. ﴿۸﴾

يَوْمَ يَجْمَعُكُمْ لِيَوْمِ الْجَمْعِ ذَلِكَ يَوْمُ التَّغَابُنِ وَمَنْ يُؤْمِنْ بِاللَّهِ وَيَعْمَلْ صَالِحًا يُكَفِّرْ عَنْهُ سَيِّئَاتِهِ وَيُدْخِلْهُ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا ذَلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ ﴿۹﴾  

آن روز خدا همه شما را براى روز اجتماع جمع تان مى کند. آن روز خسارت و پشیمانى است و کسى که به خدا ایمان بیاورد و عمل صالح انجام بدهد، گناهانش جبران مى شود و در بهشتهائى که از دامن آن نهرها جارى است و همیشه در آن مخلّد خواهند بود داخل مى شود. آن فوز عظیمى است. ﴿۹﴾

برداشت از آیات ۹ – ۸

ایمان

سالک الی اللّه باید به خدا و پیغمبر صلی الله علیه و آله و نوری که از عرش برای هدایت مردم نازل فرموده که منظور ائمه اطهار علیهم السلام هستند ایمان بیاورد و عمل صالح کند تا خدای تعالی سیئات او را خیرات کند و آنها را الی الابد در بهشت جاویدان مستقر فرماید که این بزرگترین موفقیتی است که نصیب آنها می گردد.

وَالَّذِينَ كَفَرُوا وَكَذَّبُوا بِآيَاتِنَا أُولَئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ خَالِدِينَ فِيهَا وَبِئْسَ الْمَصِيرُ ﴿۱۰﴾

و کسانى که کافر شده اند و آیات ما را تکذیب کرده اند اینها اهل آتش اند که در آن مخلّدند و بد بازگشتى است. ﴿۱۰﴾

«همه مصائب از جانب خدا است»

مَا أَصَابَ مِنْ مُصِيبَةٍ إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ وَمَنْ يُؤْمِنْ بِاللَّهِ يَهْدِ قَلْبَهُ وَاللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ ﴿۱۱﴾

هر چه از مصیبت مى رسد جز به اذن خدا نمى باشد و کسى که به خدا ایمان داشته باشد خدا قلبش را هدایت مى کند. و خدا به هر چیزى دانا است. ﴿۱۱﴾

«بر عهده پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله جز ابلاغ رسالت چیزی نیست»

وَأَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ فَإِنْ تَوَلَّيْتُمْ فَإِنَّمَا عَلَى رَسُولِنَا الْبَلَاغُ الْمُبِينُ ﴿۱۲﴾

و خدا را اطاعت کنید و رسول را اطاعت کنید. پس اگر پشت کنید جز این نیست که بر رسول ما ابلاغ آشکارى است. ﴿۱۲﴾

«مؤمنین بر خدا توکل می کنند»

اَللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ وَعَلَى اللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ ﴿۱۳﴾

خدائى که هیچ خدائى جز او نیست. و مؤمنین بر خدا توکل مى کنند. ﴿۱۳﴾

برداشت از آیات ۱۳ – ۱۱

مصیبتها

سالک الی اللّه باید بداند که مصائبی که به او می رسد بخاطر گناهانی است که انجام داده و به اذن خدای تعالی او محکوم به این مصیبت ها گردیده است و اگر در این موقعیت ایمان به خدا پیدا کند به رفع مشکلش دلش راهنمایی می شود. و باید برای رسیدن به کمالات اطاعت از خدا و رسول خدا صلی الله علیه و آله بنماید و باید از گوش نکردن مردم حرفهای او را ناراحت نشود زیرا او وظیفه خود را انجام داده است. و این را بداند که مؤمنین بر خدای تعالی توکل می کنند و او هم باید توکل کند.

«بعضی از زنان و فرزندان دشمنان انسانند»

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّ مِنْ أَزْوَاجِكُمْ وَأَوْلَادِكُمْ عَدُوًّا لَكُمْ فَاحْذَرُوهُمْ وَإِنْ تَعْفُوا وَتَصْفَحُوا وَتَغْفِرُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ ﴿۱۴﴾

اى کسانى که ایمان آورده اید، قطعا بعضى از همسران شما و فرزندان شما دشمنان شمایند، پس از آنها دورى کنید. و اگر گذشت کنید و چشم پوشى نمایید و ببخشید، قطعا خدا بخشنده مهربانى است. ﴿۱۴﴾

«مال و فرزندانتان وسیله امتحان شمایند»

إِنَّمَا أَمْوَالُكُمْ وَأَوْلَادُكُمْ فِتْنَةٌ وَاللَّهُ عِنْدَهُ أَجْرٌ عَظِيمٌ ﴿۱۵﴾

جز این نیست که اموال شما و فرزندان شما امتحان شمایند. و در نزد خدا اجر عظیمى خواهد بود. ﴿۱۵﴾

«هر چه می توانید تقوی را کامل کنید»

فَاتَّقُوا اللَّهَ مَا اسْتَطَعْتُمْ وَاسْمَعُوا وَأَطِيعُوا وَأَنْفِقُوا خَيْرًا لِأَنْفُسِكُمْ وَمَنْ يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ ﴿۱۶﴾

پس هر چه مى توانید تقواى الهى را رعایت کنید و بشنوید و اطاعت کنید و انفاق نمایید که براى خودتان بهتر است و کسى که از بخل و حرص نفس خود را نگه بدارد، پس آنها همان رستگارانند. ﴿۱۶﴾

«به خدا قرض الحسنه بدهید»

إِنْ تُقْرِضُوا اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا يُضَاعِفْهُ لَكُمْ وَيَغْفِرْ لَكُمْ وَاللَّهُ شَكُورٌ حَلِيمٌ ﴿۱۷﴾

اگر به خدا قرض بدهید قرض الحسنه اى، براى شما آن را مضاعف مى نماید و شما را مى بخشد. و خدا شکرکننده و حلیم است. ﴿۱۷﴾

عَالِمُ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ ﴿۱۸﴾

دانا به غیب و شهود است، عزیز حکیمی است. ﴿۱۸﴾

برداشت از آیات ۱۸ – ۱۴

مواردی که باید توجه شود

سالک الی اللّه باید به ندای پروردگار که در آیات فوق به او داده شده توجه کاملی بنماید:

۱  –  بداند که گاهی می شود زن و فرزند انسان به او دشمنی می کند و او را به طرف شیطان می کشاند باید از آنها دوری کند.

۲  –  اگر زن و فرزند انسان از انحرافات و دشمنی به سوی خدا برگشتند آنها را عفو کند و چشم پوشی از گذشته های ناصحیح شان بنماید و آنها را ببخشد زیرا خدای تعالی بخشنده مهربانی است.

۳  –  سالک الی اللّه باید اموال و اولادش را برای خود مایه آزمایش بداند و از امتحانات الهی خوب خارج شود.

۴  –  تا جائی که برایش ممکن است خود را از مخالفت پروردگار حفظ کند.

۵  –  گوش شنوا داشته باشد و اطاعت اوامر الهی را بکند و در راه خدا انفاق نماید زیرا برای او اینها از همه چیز بهتر است.

۶  –  خود را از بخل و حرص نگه دارد تا رستگار شود.

۷  –  از اموال خود به خدای تعالی قرض الحسنه بدهد و اموالش را در راه خدا صرف کند تا خدا او را ببخشد و از او تشکر کند زیرا خدا عالم به غیب و شهود است و خدا عزیز حکیم است.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

«به نام خداوند بخشنده مهربان»

يُسَبِّحُ لِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ الْمَلِكِ الْقُدُّوسِ الْعَزِيزِ الْحَكِيمِ ﴿۱﴾

آنچه در آسمانها و آنچه در زمین است، براى خدا تسبیح مى کند؛ خدائى که مالک است، پاک است، عزیز حکیمى است. ﴿۱﴾

«رسول اکرم صلی الله علیه و آله برای تزکیه نفس و تعلیم کتاب و حکمت آمده است»

هُوَ الَّذِي بَعَثَ فِي الْأُمِّيِّينَ رَسُولًا مِنْهُمْ يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِهِ وَيُزَكِّيهِمْ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَإِنْ كَانُوا مِنْ قَبْلُ لَفِي ضَلَالٍ مُبِينٍ ﴿۲﴾

او آن کسى است که در میان بیسوادان رسولى را مبعوث فرمود که از خود آنها بود، بر آنها آیات خدا را تلاوت مى کرد و آنها را تزکیه نفس مى نمود و آنها را کتاب و حکمت تعلیم مى فرمود و اگر چه قبل از این در گمراهى آشکارى بودند. ﴿۲﴾

وَآخَرِينَ مِنْهُمْ لَمَّا يَلْحَقُوا بِهِمْ وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ ﴿۳﴾

و دیگران از آنها که هنوز به آنها ملحق نشده اند. و او عزیز حکیمى است. ﴿۳﴾

ذَلِكَ فَضْلُ اللَّهِ يُؤْتِيهِ مَنْ يَشَاءُ وَاللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِيمِ ﴿۴﴾

این فضل خدا است، به هر کس بخواهد مى دهد و خدا صاحب فضل بزرگى است. ﴿۴﴾

«مَثَلی برای عالمان بی عمل»

مَثَلُ الَّذِينَ حُمِّلُوا التَّوْرَاةَ ثُمَّ لَمْ يَحْمِلُوهَا كَمَثَلِ الْحِمَارِ يَحْمِلُ أَسْفَارًا بِئْسَ مَثَلُ الْقَوْمِ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِ اللَّهِ وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ ﴿۵﴾

مَثَل کسانى که تورات را حمل مى کنند، سپس آن را عمل نمى کنند، مانند مَثَل خرى است که کتابها را حمل مى کند. بد است مَثَل مردمى که آیات خدا را تکذیب مى کنند. و خدا قوم ستمگر را هدایت نمى کند. ﴿۵﴾

«اولیاء خدا تمنّای مرگ می کنند»

قُلْ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ هَادُوا إِنْ زَعَمْتُمْ أَنَّكُمْ أَوْلِيَاءُ لِلَّهِ مِنْ دُونِ النَّاسِ فَتَمَنَّوُا الْمَوْتَ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ ﴿۶﴾

بگو: اى کسانى که یهودى شده اید، اگر شما گمان مى کنید که شما اولیاى خدا غیر از مردم هستید، پس تمنّاى مرگ کنید، اگر راست مى گویید. ﴿۶﴾

وَلَا يَتَمَنَّوْنَهُ أَبَدًا بِمَا قَدَّمَتْ أَيْدِيهِمْ وَاللَّهُ عَلِيمٌ بِالظَّالِمِينَ ﴿۷﴾

و هرگز تمنّاى مرگ نمى کنند، به خاطر آنچه پیش فرستاده اند. و خدا بر ستمگران دانا است. ﴿۷﴾

قُلْ إِنَّ الْمَوْتَ الَّذِي تَفِرُّونَ مِنْهُ فَإِنَّهُ مُلَاقِيكُمْ ثُمَّ تُرَدُّونَ إِلَى عَالِمِ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ فَيُنَبِّئُكُمْ بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ ﴿۸﴾  

بگو: قطعا مرگى را که از آن فرار مى کنید، ملاقاتتان خواهد کرد. سپس شما را به عالم غیب و شهود بر مى گرداند. پس به شما آنچه کرده اید، خبر خواهد داد. ﴿۸﴾

برداشت از آیات ۸ – ۲

تربیت پیامبر اکرم  صلی الله علیه و آله

سالک الی اللّه باید خود را تحت تربیت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله قرار دهد یعنی:

اول قرآن را تلاوت کند سپس به وسیله تعلیمات قرآن خود را تزکیه نماید و علم کتاب را از آن حضرت بیاموزد تا آنچه از حکمت، خدای تعالی در قلب او قرار داده به یادش بیاید و مانند حیوانات که بارشان کتاب کرده باشند و از عمل و دانش و کتاب و کتابخانه استفاده ای نکنند، نباشند و به مقام اولیای خدا خود را برساند و دنیا را برای خود زندانی بداند که هر لحظه تمنای نجات از آن زندان را داشته باشند و مانند یهودی ها که با آن همه ادعا هیچ گاه آرزوی مرگ را نمی کنند، نباشد و بداند که از مرگی که فرار می کند بالاخره با آن ملاقات خواهد نمود و به طرف پروردگار خواهد رفت و خدا او را به آن چه عمل کرده، مطلع می فرماید.

«به سوی نماز جمعه بشتابید»

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا نُودِيَ لِلصَّلَاةِ مِنْ يَوْمِ الْجُمُعَةِ فَاسْعَوْا إِلَى ذِكْرِ اللَّهِ وَذَرُوا الْبَيْعَ ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ ﴿۹﴾

اى کسانى که ایمان آورده اید، وقتى روز جمعه براى نماز صدا زده مى شوید، پس به سوى یاد خدا با سرعت بروید و خرید و فروش را ترک کنید، این کار شما براى شما بهتر است اگر بدانید. ﴿۹﴾

فَإِذَا قُضِيَتِ الصَّلَاةُ فَانْتَشِرُوا فِي الْأَرْضِ وَابْتَغُوا مِنْ فَضْلِ اللَّهِ وَاذْكُرُوا اللَّهَ كَثِيرًا لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ ﴿۱۰﴾

پس وقتى که نماز تمام شد، در زمین پراکنده شوید و از فضل خدا طلب کنید و خدا را زیاد یاد کنید، شاید رستگار شوید. ﴿۱۰﴾

«پیامبر خدا صلی الله علیه و آله را به خاطر تجارت و بازی ترک می کردند»

وَإِذَا رَأَوْا تِجَارَةً أَوْ لَهْوًا انْفَضُّوا إِلَيْهَا وَتَرَكُوكَ قَائِمًا قُلْ مَا عِنْدَ اللَّهِ خَيْرٌ مِنَ اللَّهْوِ وَمِنَ التِّجَارَةِ وَاللَّهُ خَيْرُ الرَّازِقِينَ ﴿۱۱﴾

و زمانى که تجارت یا بازى اى را مى بینند، به سوى آنها مى روند و تو را در حالى که ایستاده اى ترک مى کنند. بگو: آنچه نزد خدا است، بهتر است از لهو و از تجارت. و خدا بهترین روزى دهندگان است. ﴿۱۱﴾

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

«به نام خداوند بخشنده مهربان»

«دشمنان خدا را دوست خود نگیرید»

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَتَّخِذُوا عَدُوِّي وَعَدُوَّكُمْ أَوْلِيَاءَ تُلْقُونَ إِلَيْهِمْ بِالْمَوَدَّةِ وَقَدْ كَفَرُوا بِمَا جَاءَكُمْ مِنَ الْحَقِّ يُخْرِجُونَ الرَّسُولَ وَإِيَّاكُمْ أَنْ تُؤْمِنُوا بِاللَّهِ رَبِّكُمْ إِنْ كُنْتُمْ خَرَجْتُمْ جِهَادًا فِي سَبِيلِي وَابْتِغَاءَ مَرْضَاتِي تُسِرُّونَ إِلَيْهِمْ بِالْمَوَدَّةِ وَأَنَا أَعْلَمُ بِمَا أَخْفَيْتُمْ وَمَا أَعْلَنْتُمْ وَمَنْ يَفْعَلْهُ مِنْكُمْ فَقَدْ ضَلَّ سَوَاءَ السَّبِيلِ ﴿۱﴾

اى کسانى که ایمان آورده اید، دشمن من و دشمن خودتان را سرپرستانى (براى) خود نگیرید در حالى که با آنها با محبّت ملاقات مى کنید و قطعا آنها به آنچه که از حقّ براى شما آمده، کافر شده اند. آنها پیغمبر و شما را به خاطر اینکه ایمان به خدائى که پروردگار شما است آورده اید، بیرون مى کنند اگر شما براى جهاد در راه من و جلب رضایت من خارج شدید، مخفیانه با آنها دوستى مى کنید و من داناترم به آنچه که شما مخفى مى کنید و (یا) آنچه را که علنى مى نمایید. و کسى که از شما این کار را انجام دهد، پس قطعا از راه راست گمراه شده است. ﴿۱﴾

إِنْ يَثْقَفُوكُمْ يَكُونُوا لَكُمْ أَعْدَاءً وَيَبْسُطُوا إِلَيْكُمْ أَيْدِيَهُمْ وَأَلْسِنَتَهُمْ بِالسُّوءِ وَوَدُّوا لَوْ تَكْفُرُونَ ﴿۲﴾

اگر آنها به شما دست یابند، دشمنان شما خواهند بود و دستشان و زبانشان را به طرف شما به بدى دراز مى کنند و دوست دارند که شاید شما کافر شوید. ﴿۲﴾

برداشت از آیات ۲ – ۱

اهانت به رسول اکرم  صلی الله علیه و آله

سالک الی اللّه نباید دشمنان خدا را از روی محبت فرمانده خود قرار دهد اگر چه آنها با محبت با او برخورد کنند. زیرا سابقه آنها به قدری زشت است که به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله اهانت می کنند و آن حضرت و دستورات آن حضرت را از زندگی خود خارج می نمایند و مردم مسلمان را از راه حق منحرف می سازند و اگر بر مسلمانها قدرت پیدا کنند مسلمانان متوجه خواهند شد که آنها دشمنان صددرصد آنها هستند.

«خدا روز قیامت بین مردم جدایی می اندازد»

لَنْ تَنْفَعَكُمْ أَرْحَامُكُمْ وَلَا أَوْلَادُكُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ يَفْصِلُ بَيْنَكُمْ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ ﴿۳﴾

روز قیامت خویشاوندانتان و اولادتان هرگز براى شما نفعى نخواهند داشت. خدا بین شما جدائى مى اندازد و خدا به آنچه مى کنید، بینا است. ﴿۳﴾

«حضرت ابراهیم علیه السلام الگوی خوبی است»

قَدْ كَانَتْ لَكُمْ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ فِي إِبْرَاهِيمَ وَالَّذِينَ مَعَهُ إِذْ قَالُوا لِقَوْمِهِمْ إِنَّا بُرَآءُ مِنْكُمْ وَمِمَّا تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ كَفَرْنَا بِكُمْ وَبَدَا بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمُ الْعَدَاوَةُ وَالْبَغْضَاءُ أَبَدًا حَتَّى تُؤْمِنُوا بِاللَّهِ وَحْدَهُ إِلَّا قَوْلَ إِبْرَاهِيمَ لِأَبِيهِ لَأَسْتَغْفِرَنَّ لَكَ وَمَا أَمْلِكُ لَكَ مِنَ اللَّهِ مِنْ شَيْءٍ رَبَّنَا عَلَيْكَ تَوَكَّلْنَا وَإِلَيْكَ أَنَبْنَا وَإِلَيْكَ الْمَصِيرُ ﴿۴﴾

قطعا براى شما در ابراهیم و کسانى که با او بوده اند، الگو و سرمشق خوبى است، آن وقتى که به قومشان گفتند: قطعا ما از شما و از آنچه که غیر از خدا عبادت مى کنید، بیزاریم. ما کافریم به شما و بین ما و بین شما دشمنى و بغض همیشه خواهد بود تا زمانى که به خداى واحد ایمان بیاورید. مگر قول ابراهیم به پدرش که من حتما براى تو طلب بخشش مى کنم و من از جانب خدا براى تو چیز دیگرى را مالک نیستم. پروردگار ما، بر تو توکل مى کنیم و به سوى تو برمى گردیم و بازگشت به سوى تو است. ﴿۴﴾

رَبَّنَا لَا تَجْعَلْنَا فِتْنَةً لِلَّذِينَ كَفَرُوا وَاغْفِرْ لَنَا رَبَّنَا إِنَّكَ أَنْتَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ ﴿۵﴾  

پروردگار ما، ما را براى کسانى که کافر شده اند، وسیله آزمایش قرار نده و ما را بیامرز. پروردگار ما، قطعا تو همان عزیز حکیم هستى. ﴿۵﴾

برداشت از آیات ۵ – ۴

الگو داشتن

سالک الی اللّه باید حالات حضرت ابراهیم علیه السلام و کسانی که همراه او بوده اند را برای خود الگوی خوبی قرار دهد و توحید آنها را سرمشق خود بداند و بیزار از پرستیدن بتها و خورشید و ماه و ستارگان باشد. و دائما بگوید خدایا بر تو توکل می کنم و به سوی تو انابه می نمایم و به سوی تو حرکت می کنم. خدایا ما را برای کسانی که کافرند وسیله آزمایش قرار نده و ما را بیامرز زیرا تو عزیز حکیمی هستی.

لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فِيهِمْ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِمَنْ كَانَ يَرْجُو اللَّهَ وَالْيَوْمَ الْآخِرَ وَمَنْ يَتَوَلَّ فَإِنَّ اللَّهَ هُوَ الْغَنِيُّ الْحَمِيدُ ﴿۶﴾

قطعا براى شما در آنها سرمشق نیکوئى خواهد بود براى کسى که امید به خدا و روز قیامت دارد و کسى که پشت کند پس قطعا خدا همان بى نیاز حمید است. ﴿۶﴾

«باید دشمنان به دوستانی مبدّل گردند»

عَسَى اللَّهُ أَنْ يَجْعَلَ بَيْنَكُمْ وَبَيْنَ الَّذِينَ عَادَيْتُمْ مِنْهُمْ مَوَدَّةً وَاللَّهُ قَدِيرٌ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ ﴿۷﴾

امید است خدا بین شما و بین کسانى که دشمنشان مى دارید از آنها دوستى قرار دهد. و خدا قدرتمند است. و خدا بخشنده مهربانى است. ﴿۷﴾

«خدا عدالت کنندگان را دوست می دارد»

لَا يَنْهَاكُمُ اللَّهُ عَنِ الَّذِينَ لَمْ يُقَاتِلُوكُمْ فِي الدِّينِ وَلَمْ يُخْرِجُوكُمْ مِنْ دِيَارِكُمْ أَنْ تَبَرُّوهُمْ وَتُقْسِطُوا إِلَيْهِمْ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُقْسِطِينَ ﴿۸﴾

خدا شما را از معاشرت با کسانى که در دین با شما جنگ نکرده و از شهر و دیارتان بیرونتان نکرده اند نهى نمى کند، اینکه به آنها نیکى کنید و با آنها با عدالت رفتار کنید. قطعا خدا عدالت کنندگان را دوست مى دارد. ﴿۸﴾

«دشمنان خودتان را سرپرستان خود قرار ندهید»

إِنَّمَا يَنْهَاكُمُ اللَّهُ عَنِ الَّذِينَ قَاتَلُوكُمْ فِي الدِّينِ وَأَخْرَجُوكُمْ مِنْ دِيَارِكُمْ وَظَاهَرُوا عَلَى إِخْرَاجِكُمْ أَنْ تَوَلَّوْهُمْ وَمَنْ يَتَوَلَّهُمْ فَأُولَئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ ﴿۹﴾

جز این نیست که خدا شما را از دوستى کسانى که با شما در دین جنگ کرده اند و از شهر و دیارتان بیرونتان کرده اند و بر بیرون کردن شما همدستى نموده از اینکه آنها را سرپرست خود قرار بدهید، نهى مى کند. و کسى که آنها را دوست بدارد، پس آنها همان ستمگرانند. ﴿۹﴾

برداشت از آیات ۹ – ۶

برای لقاء پروردگار الگوی خوبی داشته باشید

سالک الی اللّه اگر بخواهد به خدا و زندگی دائمی روز قیامت برسد باید حضرت ابراهیم علیه السلام و خوبانی که در گذشته بوده اند و اعمال خوبی انجام داده اند را الگوی خوبی برای خود قرار دهد و اگر بخواهد خدای تعالی بین او و بین دشمنانش محبت ایجاد کند با این روش امید است او را به این هدف برساند.

سالک الی اللّه باید بداند که خدای تعالی در صورتی که دشمنانش او را اذیت آن چنانی نکرده اند از معاشرت و زندگی با آنها نهی شان نمی فرماید و اگر به آنها نیکی کنند و با عدالت زندگی نمایند آنها ممکن است به دوستانی مبدل شوند و عدالت درباره آنها کاربرد خوبی دارد. ولی خدای تعالی از معاشرت با دشمنانی که آنها با عداوت شدید با او روبرو شده اند نهی فرموده زیرا اگر آنها را دوست بدارد در ظلم با آنها شریک است.

«احکام زنهای مؤمنه مهاجر و زنهای کافره»

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا جَاءَكُمُ الْمُؤْمِنَاتُ مُهَاجِرَاتٍ فَامْتَحِنُوهُنَّ اللَّهُ أَعْلَمُ بِإِيمَانِهِنَّ فَإِنْ عَلِمْتُمُوهُنَّ مُؤْمِنَاتٍ فَلَا تَرْجِعُوهُنَّ إِلَى الْكُفَّارِ لَا هُنَّ حِلٌّ لَهُمْ وَلَا هُمْ يَحِلُّونَ لَهُنَّ وَآتُوهُمْ مَا أَنْفَقُوا وَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ أَنْ تَنْكِحُوهُنَّ إِذَا آتَيْتُمُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ وَلَا تُمْسِكُوا بِعِصَمِ الْكَوَافِرِ وَاسْأَلُوا مَا أَنْفَقْتُمْ وَلْيَسْأَلُوا مَا أَنْفَقُوا ذَلِكُمْ حُكْمُ اللَّهِ يَحْكُمُ بَيْنَكُمْ وَاللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ ﴿۱۰﴾

اى کسانى که ایمان آورده اید، وقتى که زنان مؤمنِ هجرت کننده نزد شما آمدند، پس امتحانشان کنید. خدا داناتر است به ایمان اینها. پس اگر شما هم به ایمانشان علم پیدا کردید، آنها را به سوى کفّار برنگردانید. نه این زنها براى کفّار حلالند و نه آنها براى اینها حلالند و به آن زنها آنچه خرج کرده اند بدهید. و هیچ اشکالى بر شما نیست اینکه با آنها وقتى که مَهرشان را به آنها دادید، ازدواج کنید. و زنان کافره را در نکاح خود نگه ندارید و آنچه را که شما براى زنان کافر داده اید، مطالبه کنید و آنها هم مى توانند آنچه را که خرج کرده اند، مطالبه کنند. آن است براى شما حکم خدا که بین شما حکم مى کند. و خدا داناى حکیمى است. ﴿۱۰﴾

وَإِنْ فَاتَكُمْ شَيْءٌ مِنْ أَزْوَاجِكُمْ إِلَى الْكُفَّارِ فَعَاقَبْتُمْ فَآتُوا الَّذِينَ ذَهَبَتْ أَزْوَاجُهُمْ مِثْلَ مَا أَنْفَقُوا وَاتَّقُوا اللَّهَ الَّذِي أَنْتُمْ بِهِ مُؤْمِنُونَ ﴿۱۱﴾

و اگر زنى از همسران شما از دستتان به طرف کفّار برود، پس شما در جنگى بر آنها پیروز شدید، به کسانى که همسرانشان رفته اند، مانندمَهرى که پرداخته اند بدهید. و از خدائى که شما به او ایمان دارید بپرهیزید. ﴿۱۱﴾

«شرایط بیعت زنها با رسول اکرم صلی الله علیه و آله»

يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ إِذَا جَاءَكَ الْمُؤْمِنَاتُ يُبَايِعْنَكَ عَلَى أَنْ لَا يُشْرِكْنَ بِاللَّهِ شَيْئًا وَلَا يَسْرِقْنَ وَلَا يَزْنِينَ وَلَا يَقْتُلْنَ أَوْلَادَهُنَّ وَلَا يَأْتِينَ بِبُهْتَانٍ يَفْتَرِينَهُ بَيْنَ أَيْدِيهِنَّ وَأَرْجُلِهِنَّ وَلَا يَعْصِينَكَ فِي مَعْرُوفٍ فَبَايِعْهُنَّ وَاسْتَغْفِرْ لَهُنَّ اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ ﴿۱۲﴾

اى پیامبر، وقتى که زنهاى با ایمان نزد تو آمدند و با تو بیعت کردند بر اینکه چیزى را با خدا شریک قرار ندهند و دزدى نکنند و زنا ننمایند و اولادشان را نکشند و بهتانى در بین دستهایشان و پاهایشان نزنند و در خوبى معصیت تو را نکنند، پس تو با آنها بیعت کن و براى آنها از خدا طلب بخشش کن. قطعا خدا بخشنده مهربانى است. ﴿۱۲﴾

«با کسانی که خدا بر آنها غضب کرده دوستی نکنید»

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَتَوَلَّوْا قَوْمًا غَضِبَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ قَدْ يَئِسُوا مِنَ الْآخِرَةِ كَمَا يَئِسَ الْكُفَّارُ مِنْ أَصْحَابِ الْقُبُورِ ﴿۱۳﴾

اى کسانى که ایمان آورده اید، با مردمى که خدا بر آنها غضب کرده، دوستى نکنید. آنها از آخرت مأیوسند، همان طورى که کفّارِ از اهل قبور مأیوسند. ﴿۱۳﴾

برداشت از آیات ۱۳ – ۱۰

دنیا محل تجارت است

سالک الی اللّه باید دنیا را محل تجارت خود قرار دهد تا بتواند به وسیله زاد و توشه ایی که از آن بر می دارد از عذاب دردناک جهنم نجات پیدا کند و این زاد و توشه عبارت اند از ایمان به خدا و ایمان به رسول خدا صلی الله علیه و آله و جهاد در راه خدا با مال و جان که اگر این تجارت را کرد خدا گناهانش را می بخشد و او را وارد بهشت می کند و مسکن پاک و پاکیزه ای در بهشت عدن به او می دهد و آن چه را که دوست دارد به او عنایت می کند و به او بشارت فتح و پیروزی نزدیکی را عنایت می فرماید.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

«به نام خداوند بخشنده مهربان»

«خدای تعالی همه چیز را می شنود»

قَدْ سَمِعَ اللَّهُ قَوْلَ الَّتِي تُجَادِلُكَ فِي زَوْجِهَا وَتَشْتَكِي إِلَى اللَّهِ وَاللَّهُ يَسْمَعُ تَحَاوُرَكُمَا إِنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ بَصِيرٌ ﴿۱﴾

قطعا خدا شنیده است سخن زنى را که درباره همسرش با تو مجادله مى کرد و به خدا شکایت مى نمود و خدا گفتگوى شما را خواهد شنید. قطعا خدا شنواى بینائى است. ﴿۱﴾

«حکم ظهار و کفّاره آن»

الَّذِينَ يُظَاهِرُونَ مِنْكُمْ مِنْ نِسَائِهِمْ مَا هُنَّ أُمَّهَاتِهِمْ إِنْ أُمَّهَاتُهُمْ إِلَّا اللَّائِي وَلَدْنَهُمْ وَإِنَّهُمْ لَيَقُولُونَ مُنْكَرًا مِنَ الْقَوْلِ وَزُورًا وَإِنَّ اللَّهَ لَعَفُوٌّ غَفُورٌ ﴿۲﴾

کسانى از شما که زنهاى خود را «ظِهار» مى کنند، آن زنها هرگز مادرشان نیستند. مادران آنها جز زنهائى که از آنها متولّد شده اند نخواهند بود. و قطعا آنها سخن زشت و باطلى مى گویند. و خدا بخشنده و آمرزنده است. ﴿۲﴾

وَالَّذِينَ يُظَاهِرُونَ مِنْ نِسَائِهِمْ ثُمَّ يَعُودُونَ لِمَا قَالُوا فَتَحْرِيرُ رَقَبَةٍ مِنْ قَبْلِ أَنْ يَتَمَاسَّا ذَلِكُمْ تُوعَظُونَ بِهِ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ ﴿۳﴾

و کسانى که زنهاى خود را «ظِهار» مى کنند، سپس از آنچه گفته اند برمى گردند، پس باید قبل از تماس با یکدیگر بنده اى را آزاد کنند. آن است که شما به این وسیله موعظه شوید. و خدا به آنچه مى کنید آگاه است. ﴿۳﴾

فَمَنْ لَمْ يَجِدْ فَصِيَامُ شَهْرَيْنِ مُتَتَابِعَيْنِ مِنْ قَبْلِ أَنْ يَتَمَاسَّا فَمَنْ لَمْ يَسْتَطِعْ فَإِطْعَامُ سِتِّينَ مِسْكِينًا ذَلِكَ لِتُؤْمِنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَتِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ وَلِلْكَافِرِينَ عَذَابٌ أَلِيمٌ ﴿۴﴾

پس کسى که نتوانست از عهده آزاد کردن بنده اى برآید، پس دو ماه پى در پى قبل از آنکه با همسرش تماس حاصل کند، روزه بگیرد. پس کسى که استطاعت روزه گرفتن ندارد، شصت مسکین را اطعام کند. آن به خاطر این است که به خدا و رسولش ایمان بیاورید. و این حدود خدا است و براى کافران عذاب دردناکى خواهد بود. ﴿۴﴾

«دشمنان خدای تعالی ذلیل خواهند شد»

إِنَّ الَّذِينَ يُحَادُّونَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ كُبِتُوا كَمَا كُبِتَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَقَدْ أَنْزَلْنَا آيَاتٍ بَيِّنَاتٍ وَلِلْكَافِرِينَ عَذَابٌ مُهِينٌ ﴿۵﴾

قطعا کسانى که با خدا و رسولش دشمنى مى کنند ذلیل خواهند شد، چنانکه مردمى که قبل از آنها بودند، ذلیل شدند و قطعا ما آیات روشنى را نازل کردیم و براى کافرین عذاب خوارکننده اى خواهد بود. ﴿۵﴾

يَوْمَ يَبْعَثُهُمُ اللَّهُ جَمِيعًا فَيُنَبِّئُهُمْ بِمَا عَمِلُوا أَحْصَاهُ اللَّهُ وَنَسُوهُ وَاللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدٌ ﴿۶﴾  

روزى که خدا همه آنها را مبعوث مى کند، پس به آنچه که کرده اند و خدا حسابش را نگه داشته و اینها فراموشش کرده اند، خدا آنها را با خبر مى نماید. و خدا شاهد بر هر چیزى است. ﴿۶﴾

«خدای تعالی همه چیز را می داند»

أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ مَا يَكُونُ مِنْ نَجْوَى ثَلَاثَةٍ إِلَّا هُوَ رَابِعُهُمْ وَلَا خَمْسَةٍ إِلَّا هُوَ سَادِسُهُمْ وَلَا أَدْنَى مِنْ ذَلِكَ وَلَا أَكْثَرَ إِلَّا هُوَ مَعَهُمْ أَيْنَ مَا كَانُوا ثُمَّ يُنَبِّئُهُمْ بِمَا عَمِلُوا يَوْمَ الْقِيَامَةِ إِنَّ اللَّهَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ ﴿۷﴾

آیا ندیدى که خدا مى داند آنچه در آسمانها و آنچه در زمین است؟ هیچ سه نفرى با هم سر به گوشى نمى کنند، مگر آنکه خدا چهارمین آنها است و هیچ پنج نفرى نیست، مگر آنکه خدا ششمین آنها است و نه تعدادى کمتر از آن و نه بیشتر، مگر آنکه خدا، هر جا باشند با آنها است. سپس روز قیامت به آنچه که عمل کرده اند، آنها را با خبر مى کند. قطعا خدا به هر چیزى دانا است. ﴿۷﴾

«نجوای فسادانگیز»

أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ نُهُوا عَنِ النَّجْوَى ثُمَّ يَعُودُونَ لِمَا نُهُوا عَنْهُ وَيَتَنَاجَوْنَ بِالْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ وَمَعْصِيَتِ الرَّسُولِ وَإِذَا جَاءُوكَ حَيَّوْكَ بِمَا لَمْ يُحَيِّكَ بِهِ اللَّهُ وَيَقُولُونَ فِي أَنْفُسِهِمْ لَوْلَا يُعَذِّبُنَا اللَّهُ بِمَا نَقُولُ حَسْبُهُمْ جَهَنَّمُ يَصْلَوْنَهَا فَبِئْسَ الْمَصِيرُ ﴿۸﴾

آیا ندیدى کسانى را که از نجوا نهى شده بودند، سپس به آنچه که از آن نهى شده بودند برگشتند و براى گناه و دشمنى و نافرمانى پیامبر با یکدیگر نجوا کردند و وقتى که نزد تو مى آیند، به تو تهیتى که خدا به تو آن تهیت را نگفته مى گویند و در دل خود مى گویند: چرا خدا ما را به آنچه گفته ایم، عذاب نمى کند؟ جهنّم براى آنها کافى است، وارد آن مى شوند و چه بد جایگاهى است. ﴿۸﴾

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا تَنَاجَيْتُمْ فَلَا تَتَنَاجَوْا بِالْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ وَمَعْصِيَتِ الرَّسُولِ وَتَنَاجَوْا بِالْبِرِّ وَالتَّقْوَى وَاتَّقُوا اللَّهَ الَّذِي إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ ﴿۹﴾

اى کسانى که ایمان آورده اید، وقتى که با هم سر به گوشى حرف مى زنید، نجواى به گناه و دشمنى و سرپیچى از فرمان پیغمبر نکنید، بلکه نجواى به خوبیها و سفارش به تقوى کنید و تقواى خدائى که نزد او محشور مى شوید داشته باشید. ﴿۹﴾

«نجوا وسوسه شیطان است»

إِنَّمَا النَّجْوَى مِنَ الشَّيْطَانِ لِيَحْزُنَ الَّذِينَ آمَنُوا وَلَيْسَ بِضَارِّهِمْ شَيْئًا إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ وَعَلَى اللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ ﴿۱۰﴾

جز این نیست که سر به گوشى کردن از جانب شیطان است، براى اینکه مؤمنین را محزون کند، ولى نمى تواند هیچ گونه ضررى به آنها برساند، مگر با اذن خدا. و مؤمنین بر خدا توکل مى کنند. ﴿۱۰﴾

برداشت از آیات ۱۰ – ۹

نجوا

سالک الی اللّه باید در بین دوستان خود که نشسته است نجوا نکند به خصوص در مسئله گناه و دشمنی با خوبان و انحرافات از دین. زیرا نجوا از ناحیه شیطان دستور داده می شود که دوستان و مؤمنین را محزون کند ولی می تواند انسان برای این که دیگران را به خوبی و تقوی وادار نماید نجوا کند بخاطر این که ممکن است شخصی از دوستان تقوایش را از دست داده باشد و نجوا کننده بخواهد او را امر به معروف نماید باید علنی این کار را انجام ندهد لذا خدای تعالی این گونه نجوا را استثناء فرموده است.

«در مجالس به یکدیگر جای دهید»

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا قِيلَ لَكُمْ تَفَسَّحُوا فِي الْمَجَالِسِ فَافْسَحُوا يَفْسَحِ اللَّهُ لَكُمْ وَإِذَا قِيلَ انْشُزُوا فَانْشُزُوا يَرْفَعِ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَالَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجَاتٍ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ ﴿۱۱﴾  

اى کسانى که ایمان آورده اید، وقتى به شما گفته مى شود: در مجالس (به دیگران) جاى دهید، پس جاى دهید. خدا به شما وسعت خواهد داد و زمانى که گفته مى شود: برخیزید، پس برخیزید. خدا درجات کسانى را که ایمان آورده و کسانى که به آنها علم داده شده است که از شما باشند، بالا مى برد و خدا به آنچه مى کنید آگاه است. ﴿۱۱﴾

برداشت از آیه ۱۱

آداب نشستن در مجالس

سالک الی اللّه باید در مجلسی که نشسته است رعایت اهل مجلس را بکند که اگر جا برای نشستن هست خیلی چسبیده به یکدیگر ننشینند و اگر جا نیست جا برای دیگران باز کنند و اگر صاحب منزل یا کسانی که احساس می کنند برای صاحبخانه، نشستن مزاحمت دارد و به آنها گفتند برخیزید، او هم برخیزد و بداند که خدای تعالی برای کسانی که به آنها علم داده است درجات پر ارزشی قائل شده و خدا به تمام اعمال بشر آگاه است.

«صدقه دادن حضرت علی علیه السلام در ملاقات با رسول اکرم صلی الله علیه و آله»

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا نَاجَيْتُمُ الرَّسُولَ فَقَدِّمُوا بَيْنَ يَدَيْ نَجْوَاكُمْ صَدَقَةً ذَلِكَ خَيْرٌ لَكُمْ وَأَطْهَرُ فَإِنْ لَمْ تَجِدُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ ﴿۱۲﴾

اى کسانى که ایمان آورده اید، وقتى که با پیغمبر خصوصى مى خواهید حرف بزنید، قبل از خصوصى صحبت کردنتان صدقه بدهید، آن براى شما بهتر و پاکیزه تر است، اگر نداشتید، قطعا خدا بخشنده مهربانى است. ﴿۱۲﴾

أَأَشْفَقْتُمْ أَنْ تُقَدِّمُوا بَيْنَ يَدَيْ نَجْوَاكُمْ صَدَقَاتٍ فَإِذْ لَمْ تَفْعَلُوا وَتَابَ اللَّهُ عَلَيْكُمْ فَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ وَأَطِيعُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَاللَّهُ خَبِيرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ ﴿۱۳﴾

آیا ترسیدید از دادن صدقه قبل از مناجاتتان با پیغمبر که فقیر شوید؟ پس حال که این کار را انجام ندادید و خدا توبه شما را پذیرفت، نماز را بر پا دارید و زکات را بدهید و خدا و رسولش را اطاعت کنید و خدا آگاه است به آنچه مى کنید. ﴿۱۳﴾

«دوستی با غیر مسلمانها نکنید»

أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ تَوَلَّوْا قَوْمًا غَضِبَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ مَا هُمْ مِنْكُمْ وَلَا مِنْهُمْ وَيَحْلِفُونَ عَلَى الْكَذِبِ وَهُمْ يَعْلَمُونَ ﴿۱۴﴾

آیا ندیدى کسانى را که دوستى کردند با قومى که خدا بر آنها غضب کرده است؟ آنها از شما نیستند و از آنان هم نیستند. آنها قسم دروغ مى خورند و حال آنکه خودشان مى دانند. ﴿۱۴﴾

أَعَدَّ اللَّهُ لَهُمْ عَذَابًا شَدِيدًا إِنَّهُمْ سَاءَ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ ﴿۱۵﴾

خدا براى آنها عذاب سختى آماده کرده است. قطعا آنها بد چیزى را عمل کرده اند. ﴿۱۵﴾

«قسم خوردن را سپری برای کارهای بد خود قرار ندهید»

اِتَّخَذُوا أَيْمَانَهُمْ جُنَّةً فَصَدُّوا عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ فَلَهُمْ عَذَابٌ مُهِينٌ ﴿۱۶﴾

قسمهاى خود را سپرى براى خود قرار داده اند و مانع از راه خدا شده اند. پس براى آنها عذاب خوارکننده اى خواهد بود. ﴿۱۶﴾

لَنْ تُغْنِيَ عَنْهُمْ أَمْوَالُهُمْ وَلَا أَوْلَادُهُمْ مِنَ اللَّهِ شَيْئًا أُولَئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ ﴿۱۷﴾

اموالشان و اولادشان به چیزى آنها را هرگز از عذاب خدا بى نیاز نمى کند. اینها اهل آتش اند که در آن جاودانه مى مانند. ﴿۱۷﴾

برداشت از آیات ۱۷ – ۱۴

نشست و برخاست با افراد بد

سالک الی اللّه نباید با کسانی که خدا به آنها غضب فرموده و با کسانی که قسم دروغ می خورند و قسم را برای خود سپری قرار داده اند که مانع از راه خدا بشوند دوستی کند. زیرا اینها اهل جهنم اند و مال و اولادشان آنها را از جهنم نجات نمی دهد.

«روز قیامت»

يَوْمَ يَبْعَثُهُمُ اللَّهُ جَمِيعًا فَيَحْلِفُونَ لَهُ كَمَا يَحْلِفُونَ لَكُمْ وَيَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ عَلَى شَيْءٍ أَلَا إِنَّهُمْ هُمُ الْكَاذِبُونَ ﴿۱۸﴾

روزى که خدا همه آنها را محشور مى کند، پس براى خدا قسم مى خورند، همان طورى که امروز براى شما قسم مى خورند و چنین مى پندارند که آنها چیزى هستند. آگاه باشید که آنها قطعا همان دروغگویانند. ﴿۱۸﴾

«حزب شیطان»

اِسْتَحْوَذَ عَلَيْهِمُ الشَّيْطَانُ فَأَنْسَاهُمْ ذِكْرَ اللَّهِ أُولَئِكَ حِزْبُ الشَّيْطَانِ أَلَا إِنَّ حِزْبَ الشَّيْطَانِ هُمُ الْخَاسِرُونَ ﴿۱۹﴾

شیطان بر آنها مسلّط شده، پس یاد خدا را از ذهنشان برده. اینها حزب شیطانند. همه آگاه باشند که حزب شیطان همان زیانکارانند. ﴿۱۹﴾

برداشت از آیه ۱۹

حزب شیطان

سالک الی اللّه نباید کارهائی که شیطان را به سوی او می کشاند و او را از یاد خدا غافل می کند و در گروه شیطان سیرتانی که زیان کارند قرار  می دهد انجام دهد.

«دشمنان خدا و رسولش»

إِنَّ الَّذِينَ يُحَادُّونَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ أُولَئِكَ فِي الْأَذَلِّينَ ﴿۲۰﴾

قطعا کسانى که با خدا و پیغمبرش دشمنى مى کنند، آنها در زمره ذلیل ترین ها هستند. ﴿۲۰﴾

كَتَبَ اللَّهُ لَأَغْلِبَنَّ أَنَا وَرُسُلِي إِنَّ اللَّهَ قَوِيٌّ عَزِيزٌ ﴿۲۱﴾  

خدا (براى خودش) چنین ثبت کرده است که من و پیامبرانم غلبه پیدا مى کنیم. قطعا خدا قوىِّ عزیز است. ﴿۲۱﴾

«دوستی با دشمنان خدا ممنوع است»

لَا تَجِدُ قَوْمًا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ يُوَادُّونَ مَنْ حَادَّ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَلَوْ كَانُوا آبَاءَهُمْ أَوْ أَبْنَاءَهُمْ أَوْ إِخْوَانَهُمْ أَوْ عَشِيرَتَهُمْ أُولَئِكَ كَتَبَ فِي قُلُوبِهِمُ الْإِيمَانَ وَأَيَّدَهُمْ بِرُوحٍ مِنْهُ وَيُدْخِلُهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَرَضُوا عَنْهُ أُولَئِكَ حِزْبُ اللَّهِ أَلَا إِنَّ حِزْبَ اللَّهِ هُمُ الْمُفْلِحُونَ ﴿۲۲﴾

هیچ قومى را که به خدا و روز قیامت ایمان داشته باشند، نمى یابى که اظهار دوستى کنند با کسانى که خدا و رسولش را دشمن مى دارند و اگر چه پدران آنها باشند یا فرزندان آنها باشند یا برادران آنها باشند یا خویشاوندان و عشیره آنها باشند. در دلهاى این گروه ایمان ثبت شده است و خدا با روح ایمان آنها را تأیید فرموده است و در بهشتهائى که از دامن آن نهرها جارى است و همیشه در آن هستند، داخلشان مى فرماید. خدا از آنها راضى است و آنها از او (خدا) راضى هستند. اینها حزب اللّه اند. آگاه باشید که حزب اللّه همان رستگارانند. ﴿۲۲﴾

برداشت از آیات ۲۲ – ۲۰

دشمنی با خدا

سالک الی اللّه به وسیله اعمالش نباید با خدا و پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله دشمنی کند. زیرا اگر این چنین بود روزی بالاخره ذلیل ترین افراد خواهد بود و خدای تعالی این گونه قرار داده است که در آخر پروردگار متعال و پیامبران علیهم السلام بر همه چیز غلبه پیدا می کنند. زیرا خدای تعالی قوی عزیزی است. سالک الی اللّه نباید به وسیله دوستی با دشمنان خدا، خدای تعالی را به غضب در بیاورد اگر چه این دشمنان پدرانشان یا فرزندانشان یا برادرانشان یا اقوامشان باشند. زیرا اگر بخواهد که ایمان در قلبش ثابت شود و روح ایمان او را کمک کند و داخل بهشتش نماید و خدا از او راضی شود و او هم از خدا راضی گردد و جزو حزب اللهی که رستگارند قرار بگیرد باید از دوستی با اینها خودداری نماید.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

«به نام خداوند بخشنده مهربان»

«در روز وقوع قیامت چه خواهد شد؟»

إِذَا وَقَعَتِ الْوَاقِعَةُ ﴿۱﴾

زمانی که واقعه قیامت واقع شود. ﴿۱﴾

لَيْسَ لِوَقْعَتِهَا كَاذِبَةٌ ﴿۲﴾

برای واقع شدن آن دروغی در کار نیست. ﴿۲﴾

خَافِضَةٌ رَافِعَةٌ ﴿۳﴾

پایین آورنده و بالابرنده است. ﴿۳﴾

إِذَا رُجَّتِ الْأَرْضُ رَجًّا ﴿۴﴾

آن وقتی که زمین به شدّت بلرزد. ﴿۴﴾

وَبُسَّتِ الْجِبَالُ بَسًّا ﴿۵﴾

و کوهها به شدّت درهم کوبیده شود. ﴿۵﴾

فَكَانَتْ هَبَاءً مُنْبَثًّا ﴿۶﴾

و مانند غبار پراکنده گردند. ﴿۶﴾

«مردم به سه بخش تقسیم می شوند»

وَكُنْتُمْ أَزْوَاجًا ثَلَاثَةً ﴿۷﴾

پس شما سه گروه خواهید بود. ﴿۷﴾

فَأَصْحَابُ الْمَيْمَنَةِ مَا أَصْحَابُ الْمَيْمَنَةِ ﴿۸﴾

پس اصحاب دست راست، چه اصحاب دست راستى! ﴿۸﴾

وَأَصْحَابُ الْمَشْأَمَةِ مَا أَصْحَابُ الْمَشْأَمَةِ ﴿۹﴾

و اصحاب دست چپ، چه اصحاب دست چپی! ﴿۹﴾

«خصوصیات مقرّبین»

وَالسَّابِقُونَ السَّابِقُونَ ﴿۱۰﴾

و سبقت گیرندگان، چه سبقت گیرندگانی! ﴿۱۰﴾

أُولَئِكَ الْمُقَرَّبُونَ ﴿۱۱﴾

اینها مقرّبند. ﴿۱۱﴾

فِي جَنَّاتِ النَّعِيمِ ﴿۱۲﴾

در بهشتهای پر نعمتند. ﴿۱۲﴾

ثُلَّةٌ مِنَ الْأَوَّلِينَ ﴿۱۳﴾

گروه بسیاری از اوّلی ها هستند. ﴿۱۳﴾

وَقَلِيلٌ مِنَ الْآخِرِينَ ﴿۱۴﴾

و کمی از آخری ها هستند. ﴿۱۴﴾

عَلَى سُرُرٍ مَوْضُونَةٍ ﴿۱۵﴾

بر تختهائی که به یکدیگر پیوسته است. ﴿۱۵﴾

مُتَّكِئِينَ عَلَيْهَا مُتَقَابِلِينَ ﴿۱۶﴾  

رو به روی یکدیگر بر آنها تکیه کرده اند. ﴿۱۶﴾

يَطُوفُ عَلَيْهِمْ وِلْدَانٌ مُخَلَّدُونَ ﴿۱۷﴾

نوجوانانی که دائما در آنجا هستند، دور آنها می گردند. ﴿۱۷﴾

بِأَكْوَابٍ وَأَبَارِيقَ وَ كَأْسٍ مِنْ مَعِينٍ ﴿۱۸﴾

با قدح ها و کوزه ها و جام هائی که از چشمه های بهشتی است. ﴿۱۸﴾

لَا یُصَدَّعُونَ عَنْهَا وَلَا یُنزِفُونَ ﴿۱۹﴾

که از آن آشامیدنی ها سردرد نمى شوند و مست نمى شوند. ﴿۱۹﴾

وَفَاكِهَةٍ مِمَّا يَتَخَيَّرُونَ ﴿۲۰﴾

و میوه هائی از هر نوع که انتخاب کنند. ﴿۲۰﴾

وَلَحْمِ طَيْرٍ مِمَّا يَشْتَهُونَ ﴿۲۱﴾

و گوشت پرنده، از هر نوع که اشتها داشته باشند. ﴿۲۱﴾

وَحُورٌ عِینٌ ﴿۲۲﴾

و حورالعین. ﴿۲۲﴾

كَأَمْثَالِ اللُّؤْلُؤِ الْمَكْنُونِ ﴿۲۳﴾

مانند مرواریدی که در صدف مخفی شده باشد. ﴿۲۳﴾

جَزَاءً بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ ﴿۲۴﴾

جزای آن چیزی است که عمل کرده اند. ﴿۲۴﴾

لَا یَسْمَعُونَ فِیهَا لَغْواً وَلَا تَأْثِیماً ﴿۲۵﴾

در آن بهشتها نه لغوی و نه گناهی می شنوند. ﴿۲۵﴾

إِلَّا قِیلاً سَلَاماً سَلَاماً ﴿۲۶﴾

جز آنکه گفته می شود: سلام، سلام. ﴿۲۶﴾

«خصوصیات اصحاب یمین»

وَأَصْحَابُ الْیَمِینِ مَا أَصْحَابُ الْیَمِینِ ﴿۲۷﴾

و اصحاب دست راست، چه اصحاب دست راستی! ﴿۲۷﴾

فِي سِدْرٍ مَخْضُودٍ ﴿۲۸﴾

در سایه درخت سدر بی خار. ﴿۲۸﴾

وَطَلْحٍ مَنْضُودٍ ﴿۲۹﴾

و درخت «طلح» [۱] پر برگ. ﴿۲۹﴾

[۱]  ــ درختى است که در یمن و حجاز است و بسیار خوش منظره و معطّر است.

وَظِلٍّ مَمْدُودٍ ﴿۳۰﴾

و سایه پهن شده. ﴿۳۰﴾

وَمَاءٍ مَسْكُوبٍ ﴿۳۱﴾

و آبی که ریزان است ﴿آبشار﴾. ﴿۳۱﴾

وَفَاكِهَةٍ كَثِيرَةٍ ﴿۳۲﴾

و میوه های بسیار. ﴿۳۲﴾

لَا مَقْطُوعَةٍ وَلَا مَمْنُوعَةٍ ﴿۳۳﴾

که نه قطع می شود و نه ممنوع می گردد. ﴿۳۳﴾

وَفُرُشٍ مَرْفُوعَةٍ ﴿۳۴﴾

و همسران بلندمرتبه. ﴿۳۴﴾

إِنَّا أَنْشَأْنَاهُنَّ إِنْشَاءً ﴿۳۵﴾

ما آنها را آفرینش جدید و خوبی دادیم. ﴿۳۵﴾

فَجَعَلْنَاهُنَّ أَبْكَارًا ﴿۳۶﴾

و همه را باکره قرار دادیم. ﴿۳۶﴾

عُرُباً أَتْرَاباً ﴿۳۷﴾

زنانی که به همسرانشان عشق می ورزند (و خوش زبان) و هم سنّ و سالند. ﴿۳۷﴾

لِأَصْحَابِ الْيَمِينِ ﴿۳۸﴾

اینها برای اصحاب یمین اند. ﴿۳۸﴾

ثُلَّةٌ مِنَ الْأَوَّلِينَ ﴿۳۹﴾

دسته ای از امّت اوّلی هستند. ﴿۳۹﴾

وَثُلَّةٌ مِنَ الْآخِرِينَ ﴿۴۰﴾

و دسته ای از امّت آخری هستند. ﴿۴۰﴾

«خصوصیات اصحاب شمال»

وَأَصْحَابُ الشِّمَالِ مَا أَصْحَابُ الشِّمَالِ ﴿۴۱﴾

و اصحاب دست چپ، چه اصحاب دست چپی! ﴿۴۱﴾

فِي سَمُومٍ وَحَمِيمٍ ﴿۴۲﴾

در بادهای کشنده و آبهای سوزاننده. ﴿۴۲﴾

وَظِلٍّ مِنْ يَحْمُومٍ ﴿۴۳﴾

و در سایه ای از دودهای متراکم و آتشین اند. ﴿۴۳﴾

لَا بَارِدٍ وَلَا كَرِيمٍ ﴿۴۴﴾

که نه خنک و نه آرامش بخش است. ﴿۴۴﴾

إِنَّهُمْ كَانُوا قَبْلَ ذَلِكَ مُتْرَفِينَ ﴿۴۵﴾

قطعا اینها قبل از آن از ثروتمندان مغرور بوده اند. ﴿۴۵﴾

وَكَانُوا يُصِرُّونَ عَلَى الْحِنْثِ الْعَظِيمِ ﴿۴۶﴾

و بر گناه(هاى) بزرگ اصرار مى کردند. ﴿۴۶﴾

وَكَانُوا يَقُولُونَ أَئِذَا مِتْنَا وَكُنَّا تُرَابًا وَعِظَامًا أَإِنَّا لَمَبْعُوثُونَ ﴿۴۷﴾

و می گفتند: آیا وقتی ما مُردیم و خاک و استخوان گردیدیم، آیا دوباره ما مبعوث خواهیم شد؟ ﴿۴۷﴾

أَوَآبَاؤُنَا الْأَوَّلُونَ ﴿۴۸﴾

یا پدران گذشته ما ﴿مبعوث می شوند؟﴾ ﴿۴۸﴾

قُلْ إِنَّ الْأَوَّلِينَ وَالْآخِرِينَ ﴿۴۹﴾

بگو: قطعا اوّلین و آخرین. ﴿۴۹﴾

لَمَجْمُوعُونَ إِلَى مِيقَاتِ يَوْمٍ مَعْلُومٍ ﴿۵۰﴾  

همه برای موعد روز معینی جمع آوری می شوند. ﴿۵۰﴾

«گمراهان تکذیب کننده»

ثُمَّ إِنَّكُمْ أَيُّهَا الضَّالُّونَ الْمُكَذِّبُونَ ﴿۵۱﴾

سپس شما ای گمراهانِ تکذیب کننده. ﴿۵۱﴾

لَآكِلُونَ مِنْ شَجَرٍ مِنْ زَقُّومٍ ﴿۵۲﴾

از درخت زقّوم خواهید خورد. ﴿۵۲﴾

فَمَالِئُونَ مِنْهَا الْبُطُونَ ﴿۵۳﴾

پس شکمهایتان را از آن پر خواهید کرد. ﴿۵۳﴾

فَشَارِبُونَ عَلَيْهِ مِنَ الْحَمِيمِ ﴿۵۴﴾

بالای آن از آب سوزانی خواهید نوشید. ﴿۵۴﴾

فَشَارِبُونَ شُرْبَ الْهِيمِ ﴿۵۵﴾

و مانند شتران عطشان از آن می آشامید. ﴿۵۵﴾

هَذَا نُزُلُهُمْ يَوْمَ الدِّينِ ﴿۵۶﴾

این پذیرائی آنها روز جزا است. ﴿۵۶﴾

نَحْنُ خَلَقْنَاكُمْ فَلَوْلَا تُصَدِّقُونَ ﴿۵۷﴾

ما شما را آفریدیم. پس چرا تصدیق نمی کنید؟ ﴿۵۷﴾

أَفَرَأَيْتُمْ مَا تُمْنُونَ ﴿۵۸﴾

آیا (شما) مى بینید آن نطفه اى را که (در رحم) مى ریزید؟ ﴿۵۸﴾

أَأَنْتُمْ تَخْلُقُونَهُ أَمْ نَحْنُ الْخَالِقُونَ ﴿۵۹﴾

آیا شما آن را خلق می کنید یا ما آفریدگاریم؟ ﴿۵۹﴾

«مرگ بین بشر تقدیر شده است»

نَحْنُ قَدَّرْنَا بَيْنَكُمُ الْمَوْتَ وَمَا نَحْنُ بِمَسْبُوقِينَ ﴿۶۰﴾

ما بین شما مرگ را مقدّر نمودیم و بر ما کسی سبقت نمی گیرد. ﴿۶۰﴾

عَلَى أَنْ نُبَدِّلَ أَمْثَالَكُمْ وَنُنْشِئَكُمْ فِي مَا لَا تَعْلَمُونَ ﴿۶۱﴾

بر اینکه امثال شما را به جای شما قرار دهیم و شما را در جائی که نمی دانید ایجادتان کنیم. ﴿۶۱﴾

وَلَقَدْ عَلِمْتُمُ النَّشْأَةَ الْأُولَى فَلَوْلَا تَذَكَّرُونَ ﴿۶۲﴾

و قطعا خلقت اوّلی را می دانید، پس چرا متذکر نمی شوید؟ ﴿۶۲﴾

أَفَرَأَيْتُمْ مَا تَحْرُثُونَ ﴿۶۳﴾

آیا دیده اید آنچه را که می کارید؟ ﴿۶۳﴾

أَأَنْتُمْ تَزْرَعُونَهُ أَمْ نَحْنُ الزَّارِعُونَ ﴿۶۴﴾

آیا شما آن را می رویانید یا ما رویاننده هستیم؟ ﴿۶۴﴾

لَوْ نَشَاءُ لَجَعَلْنَاهُ حُطَامًا فَظَلْتُمْ تَفَكَّهُونَ ﴿۶۵﴾

اگر بخواهیم آن را کاه قرارش می دهیم تا در تعجّب بمانید. ﴿۶۵﴾

إِنَّا لَمُغْرَمُونَ ﴿۶۶﴾

قطعا ﴿بگویید:﴾ ما ضررکنندگانیم. ﴿۶۶﴾

بَلْ نَحْنُ مَحْرُومُونَ ﴿۶۷﴾

بلکه ما محرومانیم. ﴿۶۷﴾

«از خواب غفلت بیدار شوید»

أَفَرَأَيْتُمُ الْمَاءَ الَّذِي تَشْرَبُونَ ﴿۶۸﴾

آیا دیده اید آبی را که می نوشید؟ ﴿۶۸﴾

أَأَنتُمْ أَنزَلْتُمُوهُ مِنَ الْمُزْنِ أَمْ نَحْنُ الْمُنزِلُونَ ﴿۶۹﴾

آیا شما آن را از ابر نازل کرده اید یا ما آن را فرو فرستاده ایم؟ ﴿۶۹﴾

لَوْ نَشَاءُ جَعَلْنَاهُ أُجَاجًا فَلَوْلَا تَشْكُرُونَ ﴿۷۰﴾

اگر بخواهیم آن را تلخ قرارش می دهیم، پس چرا تشکر نمی کنید؟ ﴿۷۰﴾

أَفَرَأَیْتُمُ النَّارَ الَّتِی تُورُونَ ﴿۷۱﴾

آیا دیده اید آتشی را که شعله ور می کنید؟ ﴿۷۱﴾

أَأَنتُمْ أَنشَأْتُمْ شَجَرَتَهَا أَمْ نَحْنُ الْمُنشِؤُونَ ﴿۷۲﴾

آیا شما درختش را آفریده اید یا ما آفریده ایم؟ ﴿۷۲﴾

نَحْنُ جَعَلْنَاهَا تَذْكِرَةً وَمَتَاعًا لِلْمُقْوِينَ ﴿۷۳﴾

ما آن را برای مسافران تذکر و بهره ای قرار داده ایم. ﴿۷۳﴾

فَسَبِّحْ بِاسْمِ رَبِّكَ الْعَظِيمِ ﴿۷۴﴾

پس نام پروردگار عظیمت را تسبیح بگو. ﴿۷۴﴾

«قرآن را جز پاکان نباید لمس کنند»

فَلَا أُقْسِمُ بِمَوَاقِعِ النُّجُومِ ﴿۷۵﴾

پس قسم نمی خورم به موقعیتهای ستارگان. ﴿۷۵﴾

وَإِنَّهُ لَقَسَمٌ لَوْ تَعْلَمُونَ عَظِيمٌ ﴿۷۶﴾  

و قطعا آن قسمى است که اگر بدانید عظیم است. ﴿۷۶﴾

إِنَّهُ لَقُرْآنٌ كَرِيمٌ ﴿۷۷﴾

که قطعا آن قرآن کریمی است. ﴿۷۷﴾

فِي كِتَابٍ مَكْنُونٍ ﴿۷۸﴾

در کتاب بسته شده ای است. ﴿۷۸﴾

لَا يَمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُونَ ﴿۷۹﴾

جز پاکان آن را مس نمی کنند. ﴿۷۹﴾

تَنْزِيلٌ مِنْ رَبِّ الْعَالَمِينَ ﴿۸۰﴾

از جانب پروردگار عالمیان نازل شده است. ﴿۸۰﴾

أَفَبِهَذَا الْحَدِيثِ أَنْتُمْ مُدْهِنُونَ ﴿۸۱﴾

آیا پس به این سخن و کلام بی توجّهی می کنید و کوچک می شمارید؟ ﴿۸۱﴾

وَتَجْعَلُونَ رِزْقَكُمْ أَنَّكُمْ تُكَذِّبُونَ ﴿۸۲﴾

و شما بهره خود را این قرار داده اید که قرآن را تکذیب کنید؟ ﴿۸۲﴾

«خدا به همه چیز از همه نزدیکتر است»

فَلَوْلَا إِذَا بَلَغَتِ الْحُلْقُومَ ﴿۸۳﴾

پس چرا وقتی که به گلوگاه می رسد. ﴿۸۳﴾

وَأَنتُمْ حِینَئِذٍ تَنظُرُونَ ﴿۸۴﴾

و شما در آن حال نگاه می کنید. ﴿۸۴﴾

وَنَحْنُ أَقْرَبُ إِلَيْهِ مِنْكُمْ وَلَكِنْ لَا تُبْصِرُونَ ﴿۸۵﴾

و ما به آن نزدیک تر از شما هستیم ولی (شما) بصیرت ندارید. ﴿۸۵﴾

فَلَوْلَا إِنْ كُنْتُمْ غَيْرَ مَدِينِينَ ﴿۸۶﴾

پس اگر شما جزا داده نمی شوید. ﴿۸۶﴾

تَرْجِعُونَهَا إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ ﴿۸۷﴾

روح (خود) را برگردانید، اگر راست می گویید. ﴿۸۷﴾

«تقسیم بندگان خدا»

فَأَمَّا إِنْ كَانَ مِنَ الْمُقَرَّبِينَ ﴿۸۸﴾

و امّا اگر از مقرّبین باشد. ﴿۸۸﴾

فَرَوْحٌ وَرَيْحَانٌ وَجَنَّتُ نَعِيمٍ ﴿۸۹﴾

پس راحت و دارای بوی خوش و بهشت پر نعمت است. ﴿۸۹﴾

وَأَمَّا إِنْ كَانَ مِنْ أَصْحَابِ الْيَمِينِ ﴿۹۰﴾

و امّا اگر از اصحاب دست راست باشد. ﴿۹۰﴾

فَسَلَامٌ لَكَ مِنْ أَصْحَابِ الْيَمِينِ ﴿۹۱﴾

پس سلام بر تو از طرف اصحاب دست راست. ﴿۹۱﴾

وَأَمَّا إِنْ كَانَ مِنَ الْمُكَذِّبِينَ الضَّالِّينَ ﴿۹۲﴾

و امّا اگر او از تکذیب کنندگان گمراه باشد. ﴿۹۲﴾

فَنُزُلٌ مِنْ حَمِيمٍ ﴿۹۳﴾

پس با آب جوشان پذیرائی می شود. ﴿۹۳﴾

وَتَصْلِيَةُ جَحِيمٍ ﴿۹۴﴾

و در آتش جهنّم وارد می شود. ﴿۹۴﴾

إِنَّ هَذَا لَهُوَ حَقُّ الْيَقِينِ ﴿۹۵﴾

قطعا این همان حقّ یقینی است. ﴿۹۵﴾

فَسَبِّحْ بِاسْمِ رَبِّكَ الْعَظِيمِ ﴿۹۶﴾

پس بنام پروردگار بزرگت، تسبیح کن. ﴿۹۶﴾

برداشت از آیات ۹۶ – ۷۵

پند و اندرز

سالک الی اللّه باید از آیات آخر سوره واقعه این پند و اندرزها را بگیرد:

۱  –  زیاد قسم نخورد و اگر قسم خورد بداند که به چه چیز قسم خورده و حقیقت آن را درک کند.

۲  –  قرآن، اصل و حقیقت کتاب تکوین شده الهی است که منظور ممکن است «کتاب علی بن ابیطالب علیه السلام» باشد.

۳  –  ظاهر قرآن را بدون وضو و طهارت نباید لمس کند و باطن قرآن بدون تزکیه نفس حاصل نمی شود.

۴  –  نباید به قرآن بی توجهی کند و قرآن را تکذیب نماید.

۵  –  باید خدا را با حقیقت قرآن یکی بداند و این بصیرت را داشته باشد.

۶  –  باید ایمانش آن قدر قوی باشد که از مقربین گردد.

۷  –  باید بداند که مقربین دارای راحتی و خوشی و بهشت و نعمت خواهند بود.

۸  –  کاری کند که در زمره اصحاب یمین خودش را قرار دهد تا سلام و سلامتی اصحاب یمین نصیب او گردد.

۹  –  کوشش کند که از تکذیب کنندگان گمراه نباشد که اگر این چنین بود قطعا و یقینا به جهنم خواهد رفت.

۱۰  –  باید بداند که بهترین و بالاترین کار و روحیات مال کسی است که تسبیح پروردگار عظیم را بنماید.