بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

«به نام خداوند بخشنده مهربان»

«نتیجه بستن راه خدا»

اَلَّذِينَ كَفَرُوا وَصَدُّوا عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ أَضَلَّ أَعْمَالَهُمْ ﴿۱﴾

کسانى که کافر شده اند و راه خدا را مى بندند، (خدا) اعمال آنها را از بین مى برد. ﴿۱﴾

«فایده ایمان به حضرت محمّد صلی الله علیه و آله»

وَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَآمَنُوا بِمَا نُزِّلَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَهُوَ الْحَقُّ مِنْ رَبِّهِمْ كَفَّرَ عَنْهُمْ سَيِّئَاتِهِمْ وَأَصْلَحَ بَالَهُمْ ﴿۲﴾

و کسانى که ایمان آورده اند و اعمال صالح انجام داده اند و بر آنچه بر «محمّد» نازل شده است، ایمان آورده اند و آن از طرف پروردگارشان حقّ است، خدا سیئات آنها را جبران مى کند و حال و کارشان را اصلاح مى نماید. ﴿۲﴾

ذَلِكَ بِأَنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا اتَّبَعُوا الْبَاطِلَ وَأَنَّ الَّذِينَ آمَنُوا اتَّبَعُوا الْحَقَّ مِنْ رَبِّهِمْ كَذَلِكَ يَضْرِبُ اللَّهُ لِلنَّاسِ أَمْثَالَهُمْ ﴿۳﴾

آن به خاطر این است که کسانى که کافر شده اند، از باطل پیروى مى کنند و قطعا کسانى که ایمان آورده اند، از حقّى که از سوى پروردگارشان رسیده پیروى مى کنند. خدا این چنین براى مردم مثالهایشان را مى زند. ﴿۳﴾

«با کفّار خشونت»

فَإِذَا لَقِيتُمُ الَّذِينَ كَفَرُوا فَضَرْبَ الرِّقَابِ حَتَّى إِذَا أَثْخَنْتُمُوهُمْ فَشُدُّوا الْوَثَاقَ فَإِمَّا مَنًّا بَعْدُ وَإِمَّا فِدَاءً حَتَّى تَضَعَ الْحَرْبُ أَوْزَارَهَا ذَلِكَ وَلَوْ يَشَاءُ اللَّهُ لَانْتَصَرَ مِنْهُمْ وَلَكِنْ لِيَبْلُوَ بَعْضَكُمْ بِبَعْضٍ وَالَّذِينَ قُتِلُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَلَنْ يُضِلَّ أَعْمَالَهُمْ ﴿۴﴾

پس وقتى با کسانى که کافر شده اند ملاقات کردید، گردنها(ى آنها) را بزنید تا زمانى که آنان را درهم کوبیدید پس اسیران را محکم ببندید یا بر آنها منّت گذارید و آزادشان کنید و یا فدیه بگیرید تا آن که اهل جنگ سلاحهاى خود را زمین بگذارند. آن است و اگر خدا مى خواست آنها را مجازات مى کرد، ولى خدا مى خواهد که بعضى از شما را بوسیله بعضى امتحان کند و کسانى که در راه خدا کشته مى شوند، خدا هرگز اعمالشان را ضایع نخواهد کرد. ﴿۴﴾

«اجر کسانی که در راه خدا کشته می شوند»

سَیَهْدِیهِمْ وَیُصْلِحُ بَالَهُمْ ﴿۵﴾

به زودی هدایتشان می کند و کار و حالشان را اصلاح می فرماید. ﴿۵﴾

وَيُدْخِلُهُمُ الْجَنَّةَ عَرَّفَهَا لَهُمْ ﴿۶﴾

و آنها را در بهشتی که به آنها معرّفی کرده، داخل می کند. ﴿۶﴾

«اگر خدا را یاری کنید خدا شما را یاری می کند»

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنْ تَنْصُرُوا اللَّهَ يَنْصُرْكُمْ وَيُثَبِّتْ أَقْدَامَكُمْ ﴿۷﴾

ای کسانی که ایمان آورده اید، اگر خدا را یاری کنید، خدا شما را یاری می کند و قدمهایتان را محکم می فرماید. ﴿۷﴾

«اعمال کفّار نابود می شود»

وَالَّذِينَ كَفَرُوا فَتَعْسًا لَهُمْ وَأَضَلَّ أَعْمَالَهُمْ ﴿۸﴾

و کسانی که کافر شده اند، مرگ بر آنها باد و ﴿خدا﴾ اعمالشان را نابود کند. ﴿۸﴾

ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ كَرِهُوا مَا أَنْزَلَ اللَّهُ فَأَحْبَطَ أَعْمَالَهُمْ ﴿۹﴾

آن به خاطر این است که آنها آنچه را که خدا نازل کرده، نپسندیدند، پس اعمالشان را خدا باطل کرد. ﴿۹﴾

«استحباب سیر و سفر»

أَفَلَمْ يَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَيَنْظُرُوا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ دَمَّرَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ وَلِلْكَافِرِينَ أَمْثَالُهَا ﴿۱۰﴾

آیا پس سیر و سفر در زمین نکرده اند تا ببینند عاقبت کسانى که قبل از آنها بوده اند چگونه است؟ خدا آنها را نابودشان کرد و براى کافران امثال این مجازاتها خواهد بود. ﴿۱۰﴾

ذَلِكَ بِأَنَّ اللَّهَ مَوْلَى الَّذِينَ آمَنُوا وَأَنَّ الْكَافِرِينَ لَا مَوْلَى لَهُمْ ﴿۱۱﴾  

آن برای این است که قطعا خدا مولای کسانی است که ایمان آورده اند و حقیقتا برای کافران مولائی نخواهد بود. ﴿۱۱﴾

برداشت از آیات ۱۱ – ۱

رسول اکرم صلی الله علیه و آله الگو است

سالک الی اللّه باید از آیات اول سوره محمد صلی الله علیه و آله با الگو قرار دادن آن حضرت
مطالب زیر را استفاده کند:

۱  –  هیچ گاه به خاطر کفر و کفرانش راه خدا را بر مردم نبندد.

۲  –  به آن چه بر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نازل شده ایمان کامل داشته باشد و عمل صالح را ترک نکند.

۳  – بداند که راه رسول اکرم صلی الله علیه و آله حق است و آن چه آورده از جانب خدا است پس باید به آنها عمل کند تا گناهانش جبران شود و کارهایش اصلاح گردد.

۴  –  بداند راه و روش کفار، باطل است و سالکین الی اللّه به خاطر ایمانشان به پروردگار، پیروی از حق می کنند.

۵  –  باید مسلمانان به خاطر حفظ اسلامشان با شدت با کفار روبرو شوند تا خدای تعالی به آنها کمک کند و دست آنها را بگیرد تا از راه صحیحشان دور نگردند و خدای تعالی آنها را با بهشت آشنا کند و آنها را در آن مخلد گرداند.

۶  –  بداند که اگر خدا را یاری کند خدا او را کمک می کند و قدمهای او را در راه رسیدن به کمالات استوار می فرماید.

۷  –  اگر کفران نعمت پروردگار را بکند و به حقایق کافر شود اعمال خوبش هم نابود می گردد.

۸  –  روی زمین سیر و سفر کند تا عاقبت کسانی که در قبل بوده اند و به خدای عظیم کفر ورزیده اند ببیند و خود را از بدبختی نجات دهد.

۹  –  باید بداند که بیهوده گی و سرگردانی برای کسانی است که رهبر الهی ندارند. ولی کسانی که رهبرشان خدا و پیغمبر صلی الله علیه و آله و ائمه اطهار علیهم السلام می باشند سرگردان نیستند و راه و روش صحیح را می شناسند.

«جزای ایمان و عمل صالح»

إِنَّ اللَّهَ يُدْخِلُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ وَالَّذِينَ كَفَرُوا يَتَمَتَّعُونَ وَيَأْكُلُونَ كَمَا تَأْكُلُ الْأَنْعَامُ وَالنَّارُ مَثْوًى لَهُمْ ﴿۱۲﴾

قطعا خدا کسانى را که ایمان آورده اند و اعمال صالح کرده اند، در بهشتهایى که از دامنشان نهرها جارى است داخل مى کند و کسانى که کافرند، بهره اى (که از متاع دنیا) مى برند، و (این است که) مى خورند، همان طورى که چهارپایان مى خورند و آتش جایگاه آنها است. ﴿۱۲﴾

«جزای کسانی که پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله را از مکه بیرون کردند»

وَكَأَيِّنْ مِنْ قَرْيَةٍ هِيَ أَشَدُّ قُوَّةً مِنْ قَرْيَتِكَ الَّتِي أَخْرَجَتْكَ أَهْلَكْنَاهُمْ فَلَا نَاصِرَ لَهُمْ ﴿۱۳﴾

و چه بسیار از قریه هائى بودند که قوّت و قدرتشان از قریه اى که (از آن) تو را خارج کردند بیشتر بود، ما آنها را هلاک کردیم، پس براى آنها یاورى نبود. ﴿۱۳﴾

أَفَمَنْ كَانَ عَلَى بَيِّنَةٍ مِنْ رَبِّهِ كَمَنْ زُيِّنَ لَهُ سُوءُ عَمَلِهِ وَاتَّبَعُوا أَهْوَاءَهُمْ ﴿۱۴﴾

آیا پس کسى که دلیل روشنى از جانب پروردگارش دارد، مانند کسى است که عمل بدش برایش زینت یافته و پیرو هواى آنها است؟ ﴿۱۴﴾

برداشت از آیات ۱۴ – ۱۲

ظلم

سالک الی اللّه تا می تواند نباید ظلم کند زیرا در این صورت یاری خدا از او برداشته می شود. سالک الی اللّه باید بداند کسانی که اعمالشان بد است به نظرشان جلوه می کند مانند کسانی که با دلیل و برهان از جانب پروردگارشان به آنها حقیقت القاء می شود، نیستند.

«مثل بهشت»

مَثَلُ الْجَنَّةِ الَّتِي وُعِدَ الْمُتَّقُونَ فِيهَا أَنْهَارٌ مِنْ مَاءٍ غَيْرِ آسِنٍ وَأَنْهَارٌ مِنْ لَبَنٍ لَمْ يَتَغَيَّرْ طَعْمُهُ وَأَنْهَارٌ مِنْ خَمْرٍ لَذَّةٍ لِلشَّارِبِينَ وَأَنْهَارٌ مِنْ عَسَلٍ مُصَفًّى وَلَهُمْ فِيهَا مِنْ كُلِّ الثَّمَرَاتِ وَمَغْفِرَةٌ مِنْ رَبِّهِمْ كَمَنْ هُوَ خَالِدٌ فِي النَّارِ وَسُقُوا مَاءً حَمِيمًا فَقَطَّعَ أَمْعَاءَهُمْ ﴿۱۵﴾

مثل بهشتى که به متّقین وعده داده شده این است که در آن نهرهائى از آبى که بدبو نیست و نهرهائى از شیرى که طعمش بر نگشته است و نهرهائى از شراب که لذّتى براى آشامندگان دارد و نهرهائى از عسل تصفیه شده مى باشد و براى آنها در بهشت از همه میوه ها هست و آمرزشى از جانب پروردگارشان مى باشد، مانند کسى است که او در جهنّم جاویدان بوده و از آب جوشانى که اندرونشان را قطعه قطعه مى کند نوشانده مى شوند؟ ﴿۱۵﴾

«اشاره به بعضی از منافقین»

وَمِنْهُمْ مَنْ يَسْتَمِعُ إِلَيْكَ حَتَّى إِذَا خَرَجُوا مِنْ عِنْدِكَ قَالُوا لِلَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ مَاذَا قَالَ آنِفًا أُولَئِكَ الَّذِينَ طَبَعَ اللَّهُ عَلَى قُلُوبِهِمْ وَاتَّبَعُوا أَهْوَاءَهُمْ ﴿۱۶﴾

و بعضى از آنها کسانى هستند که به تو گوش مى دهند تا وقتى که از نزد تو بیرون مى روند به کسانى که علم داده شده، مى گویند: الان چه مى گفت؟ اینها کسانى هستند که خدا بر دلهاى آنها مُهر زده و پیرو هواى نفس شان هستند. ﴿۱۶﴾

وَالَّذِينَ اهْتَدَوْا زَادَهُمْ هُدًى وَآتَاهُمْ تَقْوَاهُمْ ﴿۱۷﴾

 و کسانى که هدایت شده اند، خدا بر هدایتشان مى افزاید و به آنها پرهیزکاریشان را عطا مى فرماید. ﴿۱۷﴾

«قیامت بر آنها ناگهان می رسد»

فَهَلْ يَنْظُرُونَ إِلَّا السَّاعَةَ أَنْ تَأْتِيَهُمْ بَغْتَةً فَقَدْ جَاءَ أَشْرَاطُهَا فَأَنَّى لَهُمْ إِذَا جَاءَتْهُمْ ذِكْرَاهُمْ ﴿۱۸﴾

آیا جز این انتظار دارند که ساعت قیامت ناگهان به آنها برسد؟ پس قطعا شرایط و علائم آن رسیده است، پس یادآورى (و ایمان به قیامت آنها) چه فایده اى برایشان دارد وقتى که (ساعت قیامت) برسد؟ ﴿۱۸﴾

«استغفار پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله»

فَاعْلَمْ أَنَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَاسْتَغْفِرْ لِذَنْبِكَ وَلِلْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ وَاللَّهُ يَعْلَمُ مُتَقَلَّبَكُمْ وَمَثْوَاكُمْ ﴿۱۹﴾  

پس بدان که قطعا خدائى جز خداى یکتا وجود ندارد و براى گناه خودت و مردان مؤمن و زنان با ایمان طلب بخشش کن و خدا محلّ حرکت و قرارگاه شما را مى داند. ﴿۱۹﴾

برداشت از آیات ۱۹ – ۱۲

دریافت حقایق

سالک الی اللّه با توجه به آن چه خدای تعالی در قرآن در وصف مؤمنین و مذمت کفار فرموده باید راه خود را پیدا کند و عقلش را رشد دهد و فکرش را بکار بیندازد و حقیقت را به وسیله برداشتهایی که از آیات فوق دارد، دریافت نماید:

۱  –  ایمان خود را به خدا و روز جزا کامل کند.

۲  –  اعمالی که شایسته مقام شامخ انسانیت است داشته باشد.

۳  –  مانند حیوانات که قدر دان نعمتهای خدا نیستند و می خورند و زندگی می کنند نباشد، که در این صورت جایگاهشان جهنم است.

۴  –  بداند که موفقیت به قوّت و قدرت ظاهری نبوده، بلکه اگر راه خدا را انتخاب نکند خدا می تواند او را هلاک کند و یار و یاوری نداشته باشد.

۵  –  باید بداند کسی که دارای دلیل و برهانی که از جانب خدا به او رسید می باشد مانند کسی که اعمال بدش برایش تزیین شده و بی دلیل حرف می زند نمی باشد.

۶  –  پیروی از هوای نفس نکند و فقط خواسته های خودش را همیشه مورد توجه قرار ندهد.

۷  –  کسی که اهل تقوی است و در بهشت ساکن است و از همه نعمتهای الهی استفاده می کند مانند کسی که در آتش جهنم مخلد است نبوده و در مقابل این دو از نظر عواقب امور بی تفاوت نباشد.

۸  –  خود را مانند کسانی که بر دلهایشان مهر زده شده و پیرو هوای نفس اند قرار ندهد، بلکه خود را از دانشمندان و متفکرین قرار دهد.

۹  –  بداند که اگر هدایت عام الهی را به گوش جان خرید از هدایت خاص پروردگار هم برخوردار می شود.

۱۰  –  خود را آن چنان در انتظار حضرت بقیه اللّه ارواحنا فداه قرار دهد که اگر ناگهان آن حضرت ظهور فرمود او صددرصد آماده پذیرفتن آن حضرت باشد.

۱۱  –  بسیار در راه رسیدن به کمالات از ذکر «لا اله الا اللّه» و استغفار برای خود و مؤمنین و مؤمنات استفاده کند تا به مقصد برسد.

«منافقین از جنگ می ترسند»

وَيَقُولُ الَّذِينَ آمَنُوا لَوْلَا نُزِّلَتْ سُورَةٌ فَإِذَا أُنْزِلَتْ سُورَةٌ مُحْكَمَةٌ وَذُكِرَ فِيهَا الْقِتَالُ رَأَيْتَ الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ يَنْظُرُونَ إِلَيْكَ نَظَرَ الْمَغْشِيِّ عَلَيْهِ مِنَ الْمَوْتِ فَأَوْلَى لَهُمْ ﴿۲۰﴾

و کسانى که ایمان آورده اند، مى گویند: چرا سوره اى نازل نمى شود؟ پس وقتى که سوره اى صریح و قطعى نازل مى شود و در آن سوره از جنگ یادى مى گردد، کسانى را که در دلشان مرض است، خواهى دید که با نظر کسى که در اثر ترس از مرگ غش نموده، به تو نگاه مى کنند، (پس همان مرگ) براى آنها سزاوارتر است. ﴿۲۰﴾

طَاعَةٌ وَقَوْلٌ مَعْرُوفٌ فَإِذَا عَزَمَ الْأَمْرُ فَلَوْ صَدَقُوا اللَّهَ لَكَانَ خَيْرًا لَهُمْ ﴿۲۱﴾

اطاعت و کلام خوب (براى آنها بهتر بود)، پس وقتى که امر (جهاد) قطعى شد، اگر به خدا راست بگویند، براى آنها بهتر خواهد بود. ﴿۲۱﴾

فَهَلْ عَسَيْتُمْ إِنْ تَوَلَّيْتُمْ أَنْ تُفْسِدُوا فِي الْأَرْضِ وَتُقَطِّعُوا أَرْحَامَكُمْ ﴿۲۲﴾

پس آیا امید دارید که اگر برگردید، در زمین فساد کنید و قطع رحمهایتان را نمایید؟ ﴿۲۲﴾

أُولَئِكَ الَّذِينَ لَعَنَهُمُ اللَّهُ فَأَصَمَّهُمْ وَأَعْمَى أَبْصَارَهُمْ ﴿۲۳﴾

اینها کسانى هستند که خدا لعنتشان کرده و آنها را ناشنوا فرموده و بینائیهاى آنها را کور قرار داده است. ﴿۲۳﴾

«تدبّر در قرآن»

أَفَلَا يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ أَمْ عَلَى قُلُوبٍ أَقْفَالُهَا ﴿۲۴﴾

آیا در قرآن تدبّر نمی کنند یا بر دلها قفلهایشان هست؟ ﴿۲۴﴾

إِنَّ الَّذِينَ ارْتَدُّوا عَلَى أَدْبَارِهِمْ مِنْ بَعْدِ مَا تَبَيَّنَ لَهُمُ الْهُدَى الشَّيْطَانُ سَوَّلَ لَهُمْ وَأَمْلَى لَهُمْ ﴿۲۵﴾

قطعا کسانى که بعد از آنچه براى آنها از هدایت روشن شده، مرتد مى شوند، شیطان براى آنها (کار زشتشان را) زینت داده و آرزوهایشان را طولانى قرار داده است. ﴿۲۵﴾

ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ قَالُوا لِلَّذِينَ كَرِهُوا مَا نَزَّلَ اللَّهُ سَنُطِيعُكُمْ فِي بَعْضِ الْأَمْرِ وَاللَّهُ يَعْلَمُ إِسْرَارَهُمْ ﴿۲۶﴾

آن به خاطر این است که آنها به کسانى که از آنچه خدا نازل کرده است کراهت دارند، مى گویند: ما شما را در بعضى از امور اطاعت مى کنیم، در حالى که خدا پنهان کاریهاى آنها را مى داند. ﴿۲۶﴾

برداشت از آیات ۲۶ – ۱۶

حقایقی که باید سرمشق قرار گیرد

سالک الی اللّه باید از آیات فوق مطالب زیر را سرمشق خود قرار دهد:

۱  –  وقتی قرآن می خواند و یا روایات معصومین علیهم السلام را برای او می خوانند خوب دقت کند و آن را بفهمد تا جائی که برای اهل علم بتواند آنها را مورد بحث قرار دهد و نگذارد دلش در مقابل سخنان خدا و پیغمبر صلی الله علیه و آله مهر شده باشد.

۲  –  از خدا طلب هدایت کند و راهنمائی های پروردگار را با دقت عمل نماید تا خدا هدایت و تقوایش را زیاد کند.

۳  –  باید بتواند خود را برای ظهور ناگهانی حضرت بقیه اللّه ارواحنا فداه و یا قیامت کبری حاضر کند و هیچ مشکلی در این ارتباط نداشته باشد.

۴  –  لا اله الا اللّه با توجه به معنایش زیاد بگوید و برای گناهان خود و مؤمنین و مؤمنات استغفار کند تا در راه تزکیه نفس موفق شود.

۵  –  باید آن قدر در استقامت و ثبات قوی باشد که اگر جنگ و یا پیشنهاد قتال از جانب خدای تعالی به او شد از مرگ و کشته شدن نترسد و الا مانند منافقین مطرود پروردگار خواهد بود.

۶  –  کوشش کند در روی زمین فساد نکند و قطع رحم ننماید زیرا اگر این کارها را کرد خدا او را لعنت می کند و کر و کور در مقابل حقایق او را محشور می نماید.

۷  –  اطاعت خدا و استماع کلمات خوب برای او بهتر از هوای نفسش باشد زیرا خدا مصالح او را بهتر می داند.

۸  –  در قرآن تدبر کند و نگذارد درب دلش بر حقایق قرآن قفل گردد.

۹  –  کوشش کند که اگر در راه تزکیه نفس وارد شد و راه هدایت را دریافت نمود به آنها پشت نکند و شیطان این کار زشتشان را برای آنها جلوه ندهد.

۱۰  –  در مقابل دستورات الهی که از جانب پروردگار نازل شده بدون هیچ کراهتی اطاعت کند زیرا خدای تعالی از قلوب آنها اطلاع دارد.

«عذاب در موقع مرگ»

فَكَيْفَ إِذَا تَوَفَّتْهُمُ الْمَلَائِكَةُ يَضْرِبُونَ وُجُوهَهُمْ وَأَدْبَارَهُمْ ﴿۲۷﴾

پس چگونه است که وقتى ملائکه جان آنها را مى گیرند به صورتشان و پشتشان مى زنند؟ ﴿۲۷﴾

ذَلِكَ بِأَنَّهُمُ اتَّبَعُوا مَا أَسْخَطَ اللَّهَ وَكَرِهُوا رِضْوَانَهُ فَأَحْبَطَ أَعْمَالَهُمْ ﴿۲۸﴾

آن به خاطر این است که اینها آنچه را که خدا را به خشم مى آورد، پیروى کردند و از خشنودى او کراهت داشتند، پس اعمالشان را نابود مى کند. ﴿۲۸﴾

«خدای تعالی کینه های منافقین را ظاهر می کند»

أَمْ حَسِبَ الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ أَنْ لَنْ يُخْرِجَ اللَّهُ أَضْغَانَهُمْ ﴿۲۹﴾  

آیا گمان کرده اند کسانى که در قلبشان مرض است، اینکه خدا کینه هاى آنها را ظاهر نمى کند؟ ﴿۲۹﴾

وَلَوْ نَشَاءُ لَأَرَيْنَاكَهُمْ فَلَعَرَفْتَهُمْ بِسِيمَاهُمْ وَلَتَعْرِفَنَّهُمْ فِي لَحْنِ الْقَوْلِ وَاللَّهُ يَعْلَمُ أَعْمَالَكُمْ ﴿۳۰﴾

و اگر ما بخواهیم آنها را به تو نشان مى دهیم تا با قیافه هایشان آنها را بشناسى، اگرچه آنها را از لحن کلامشان خواهى شناخت و خدا اعمال شما را مى داند. ﴿۳۰﴾

«امتحان مجاهدین و صابرین»

وَلَنَبْلُوَنَّكُمْ حَتَّى نَعْلَمَ الْمُجَاهِدِينَ مِنْكُمْ وَالصَّابِرِينَ وَنَبْلُوَ أَخْبَارَكُمْ ﴿۳۱﴾

و شما را قطعا آزمایش مى کنیم تا مجاهدین از میان شما و صابرین را معلوم کنیم و ما خبرهاى شما را مى آزمائیم. ﴿۳۱﴾

«جزای کفر و بستن راه خدا»

إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا وَصَدُّوا عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ وَشَاقُّوا الرَّسُولَ مِنْ بَعْدِ مَا تَبَيَّنَ لَهُمُ الْهُدَى لَنْ يَضُرُّوا اللَّهَ شَيْئًا وَسَيُحْبِطُ أَعْمَالَهُمْ ﴿۳۲﴾

قطعا کسانى که کافر شده اند و مانع راه خدا گردیده اند و بعد از آنکه هدایت براى آنها آشکار شده بود با پیغمبر مخالفت کردند، هرگز هیچ ضررى به خدا نمى رسانند و خدا اعمال آنها را نابود مى کند. ﴿۳۲﴾

برداشت از آیات ۳۲ – ۲۹

سدّ راه خدا

سالک الی اللّه باید مرض های روحی خود را معالجه کند تا خدای تعالی او را مفتضح نکند والا خدای تعالی به وسیله قیافه هایشان و لحن سخنانشان آنها را معرفی می کند و امراض قلبی آنها اخبار و حالات آنها را به دیگران می رساند. سالک الی اللّه باید بداند که کسانی که راه خدا را بر دیگران می بندند و رهبران دینی را به مشقت می اندازند به خدا هیچ ضرری نمی رسانند ولی اعمال خوب خودشان از بین می رود.

«عبادات و اعمال خود را باطل نکنید»

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَلَا تُبْطِلُوا أَعْمَالَكُمْ ﴿۳۳﴾

اى کسانى که ایمان آورده اید، خدا را اطاعت کنید و رسول را اطاعت کنید و اعمالتان را باطل نکنید. ﴿۳۳﴾

إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا وَصَدُّوا عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ ثُمَّ مَاتُوا وَهُمْ كُفَّارٌ فَلَنْ يَغْفِرَ اللَّهُ لَهُمْ ﴿۳۴﴾

قطعا کسانى که کافر شده اند و مانع راه خدا گردیده اند، سپس در حالى که آنها کافر بودند مُردند، هرگز خدا آنها را نمى بخشد. ﴿۳۴﴾

«شما مسلمانان برترید»

فَلَا تَهِنُوا وَتَدْعُوا إِلَى السَّلْمِ وَأَنْتُمُ الْأَعْلَوْنَ وَاللَّهُ مَعَكُمْ وَلَنْ يَتِرَكُمْ أَعْمَالَكُمْ ﴿۳۵﴾

پس سستى نکنید و (کفّار را) به سلم و صلح دعوت ننمائید و شما برترید و خدا با شما است و چیزى از اعمالتان را کم نمى کند. ﴿۳۵﴾

«دنیا بازیچه و بیهوده است»

إِنَّمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا لَعِبٌ وَلَهْوٌ وَإِنْ تُؤْمِنُوا وَتَتَّقُوا يُؤْتِكُمْ أُجُورَكُمْ وَلَا يَسْأَلْكُمْ أَمْوَالَكُمْ ﴿۳۶﴾

جز این نیست که زندگى دنیا بازى و بیهوده است. و اگر ایمان بیاورید و تقوى داشته باشید، خدا اجرهایتان را به شما مى دهد و اموالتان را نمى طلبد. ﴿۳۶﴾

برداشت از آیات ۳۶ – ۳۳

اطاعت خدا و پیغمبر صلی الله علیه و آله

سالکین الی اللّه باید دستورات خدا و پیغمبر صلی الله علیه و آله را اطاعت کنند و نگذارند اعمال خوبشان باطل شود و بدانند که اگر کفران نعمت پروردگار را بکنند و در راهشان از خود سردی نشان بدهند که دیگران از این راه بمانند اگر با همین حال بمیرند هرگز خدا آنها را نمی بخشد بنابراین نباید سستی کند بلکه مردم را به تسلیم در مقابل دستورات خدا وادار نمایند و بدانند که برتری و موفقیت مال آنهاست و زندگی دنیا بازی و بیهوده است و اگر تقوی را رعایت کنند خدای تعالی جزای آنها را بدون این که از اموالشان سوال کند کاملاً رعایت می فرماید.

«انسان بخیل و کینه توز است»

إِنْ يَسْأَلْكُمُوهَا فَيُحْفِكُمْ تَبْخَلُوا وَيُخْرِجْ أَضْغَانَكُمْ ﴿۳۷﴾

اگر اموالتان را بخواهد و حتّى اصرار نماید، شما بخل مى کنید و کینه شما را ظاهر مى کند. ﴿۳۷﴾

هَا أَنْتُمْ هَؤُلَاءِ تُدْعَوْنَ لِتُنْفِقُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَمِنْكُمْ مَنْ يَبْخَلُ وَمَنْ يَبْخَلْ فَإِنَّمَا يَبْخَلُ عَنْ نَفْسِهِ وَاللَّهُ الْغَنِيُّ وَأَنْتُمُ الْفُقَرَاءُ وَإِنْ تَتَوَلَّوْا يَسْتَبْدِلْ قَوْمًا غَيْرَكُمْ ثُمَّ لَا يَكُونُوا أَمْثَالَكُمْ ﴿۳۸﴾

آرى شما همانهائى هستید که براى انفاق در راه خدا خوانده شدید، پس بعضى از شما بخل کرده و کسى که بخل کند، جز این نیست که نسبت به خودش بخل کرده. و خدا همان بى نیاز است و شما همان فقیرها هستید. و اگر سرپیچى کنید خدا قومى غیر از شما را جایگزین مى کند، سپس آنها مانند شما نخواهند بود. ﴿۳۸﴾

برداشت از آیات ۳۸ – ۳۷

زشتی بخل

سالک الی اللّه نباید بخیل باشد زیرا ضررهای بخل به خودش بر می گردد و باید بداند که خدای تعالی صددرصد بی نیاز است ولی او صددرصد محتاج است و اگر دائما به این معنا توجه نداشته باشد خدای تعالی جمعی را به جای آنها می گذارد که آنها بخیل نباشند.