اعوذ بالله من الشیطان الرجیم
بسم الله الرحمن الرحیم

الحمدلله و الصلاة و السلام علی رسول الله و علی آله آل الله لا سیما علی بقیة الله روحی و أرواح العالمین لتراب مقدمه الفداء و اللعنة الدائمة علی اعدائهم اجمعین من الآن الی قیام یوم الدین
أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ‏
” إِنَّا أَعْطَيْناكَ الْكَوْثَرَ * فَصَلِّ لِرَبِّكَ وَ انْحَرْ * إِنَّ شانِئَكَ هُوَ الْأَبْتَرُ ” (کوثر/1-3)
یک چیزی که همیشه هر شخصیت والایی که در جامعه بیشتر از همه محبوب واقع می‌شود و مورد اعتماد مردم قرار می‌گیرد و مردم از او پیروی می‌کنند، دشمنان زیادی است که منتظر هستند او را از پا درآورند و اگر نتوانستند او را از پای دربیاورند، حتماً منتظر آن می‌شوند که او از دنیا برود و جانشین او را فلج کنند و بتوانند جای او را بگیرند. در خصوص رسول اکرم و نبیّ‌معظم‌اسلام حضرت‌خاتم‌الانبیاء صلی‌الله‌علیه‌و‌آله این‌چنین مسئله‌ای اتفاق می‌افتاد. خدای تعالی قبل از رحلت آن حضرت به وسایل مختلف خواست درِ این عمل دشمنان را ببندد ولی از باب اینکه خدای تعالی نمی‌خواهد بشر را مجبور به کاری بکند و او را دارای اختیار قرار داده است و به همین جهت او را اکرام کرده است، احترام کرده است، چون به او اختیار داده است، مردمِ پُرتوقعِ بی‌ایمانِ بعد از پیغمبر اکرم صلی‌الله‌و‌علیه‌و‌آله به فکر این افتادند که آثار رسول اکرم صلی‌الله‌و‌علیه‌و‌آله را از بین ببرند. یکی از آثار رسول اکرم صلی‌الله‌و‌علیه‌و‌آله فاطمه‌ی‌زهرا علیهاسلام بود، پیغمبراکرم صلی‌الله‌و‌علیه‌و‌آله از ناحیه‌ی پروردگار مأمور بود که به صورت ظاهر نقشی که حضرت خدیجه علیهاسلام برای پیغمبراکرم صلی‌الله‌و‌علیه‌و‌آله داشت، حضرت فاطمه‌یزهرا سلام‌الله علیها قوی‌تر، بهتر و سالم‌ترِ آن را برای علی‌بن‌ابیطالب علیه‌السلام داشته باشد، زیرا علی‌ علیه‌‌السلام دشمنان شخصی داشت. علی‌بن‌ابیطالب علیه‌‌السلام دشمنانی داشت که پیغمبراکرم صلی‌الله‌و‌علیه‌و‌آله آن دشمنان را نداشت. دشمنان رسول‌اکرم صلی‌الله‌و‌علیه‌و‌آله دشمنان مسلکی بودند، یعنی می‌گفتند چرا ما باید خدایان خود را با یک خدای تو عوض کنیم و این راه خود را که از تو جدا بوده است با تو موافق کنیم، دشمنی در همین حدّ بود ولی با علی بن ابیطالب علیه‌السلام دو نوع دشمنی بود: یکی همین دشمنی که حتی در قلوب مسلمانان ظاهری آن زمان بت‌پرستی و شرک از بین نرفته بود و دشمنی دوم این بود که علی‌بن‌ابیطالب علیه‌السلام به امر رسول‌اکرم صلی‌الله‌و‌علیه‌و‌آله در جنگ‌های مختلف آبا و شخصیت‌های آن‌ها را کشته بود ” فَأَوْدَعَ قُلُوبَهُمْ أَحْقَاداً بَدْرِيَّةً وَ خَيْبَرِيَّةً وَ حُنَيْنِيَّةً ” عقده‌هایی که در دل‌های این‌ها از جنگ‌های مختلف به وجود آمده بود، از آن دشمنی اهمیتش بیشتر بود. با علی بن ابیطالب علیه‌السلام آن‌چنان دشمن بودند که در جنگ‌ها گاهی اظهار می‌کردند که ما به خاطر آن مسائلی که در بدر و در بعضی از غزوات با تو پیدا کرده‌ایم این کارها را انجام می‌دهیم. حتی حضرت‌ابی‌‌عبدالله‌الحسین علیه‌السلام را وقتی در کربلا شهید می‌کنند، به حضرتش عرض می‌کردند: ” حقداً لأبیک ” ما به خاطر دشمنی با پدر تو با تو این معامله را می‌کنیم. لذا فاطمه‌ی زهرایی که در صورت ظاهر و در دنیای ما پشتوانه‌ی حضرت أمیرالمؤمنین علیه‌السلام است باید قوی‌تر از خدیجه‌ی کبری علیها‌السلام که پشتوانه‌ی رسول اکرم صلی‌الله‌و‌علیه‌و‌آله بود باشد و لذا فاطمه علیها‌السلام را ذات مقدس پروردگار از نظر علمی آن‌چنان قوی کرده است که گاهی از نظر مسائل پشت پرده‌ای که در علم غیب پروردگار است ” وَ لَا يَعْلَمُ الغَيْبَ إلّا اللَّهُ ” و جز ذات مقدس پروردگار کسی از آن علم اطلاعی ندارد، قبل از همه می‌بینیم فاطمه‌ی زهرا علیهاسلام محدثه است. محدثه یعنی کسی که به او حدیث، جریانات جدید، اخبار تازه گفته می‌شود. اخبار تازه‌ای که از جانب پروردگار عنوان می‌شود اخباری نیست که در وقت خلقت رسول‌اکرم صلی‌الله‌وعلیه‌و‌آله به او القاء شده است، این اخبار جدید است، صددرصد جدید. هیچ کس نمی‌داند، هیچ کس اطلاعی ندارد. حالا ما در بحث‌های گذشته‌ی خود عرض کردیم که علم بداء یکی از آن علوم است و چون وجود ذات مقدس پروردگار علم است و ذات او علم است و ذات خدا لایتناهی است، پس بنابراین هرچه مخلوق بداند در مقابل علم پروردگار صفر است و بیشتر باید آن را بداند. روی این حساب محدثه است، یعنی حدیث به او می‌شود، حدیث جدید است، خبرهای جدید و دست‌اول که هنوز بعضی از آن‌ها به علی بن ابیطالب و پیغمبر اکرم علیهما‌السلام نرسیده است، چون فاطمه علیها‌السلام کوثر است، چون فاطمه علیها‌السلام همان علمی است که پروردگار به رسول اکرم صلی‌الله‌و‌علیه‌و‌آله در روز اول عنایت کرد ” وَ وَجَدَكَ ضَالاًّ فَهَدى ” (ضحی/7) ای پیغمبر وقتی خدای تعالی آن ظرف وجودی تو را خلق فرمود، روح تو را خلق کرد، اگر همانطور تو را باقی می‌گذاشت، یعنی به تو کوثر نمی‌داد، به تو علم نمی‌داد، آن همه حکمت را به تو وحی نمی‌کرد، تو ضالّ بودی، گمراه بودی، چون مخلوق ذاتاً گمراه است، مگر خدا دست او را بگیرد. ضمناً فکر نکنید که یک مدتی پیغمبر صلی‌الله‌و‌علی‌و‌آله ضالّ بود، گمراه بود، این فکر بسیار غلط است، در همان لحظه‌ای که قلب مقدس پیغمبر صلی‌الله‌و‌علی‌و‌آله را خلق کرد در همان لحظه همه‌ی علوم را به او عنایت کرد، همه‌ی حقایق قرآن را به او عنایت کرد. اینکه می‌فرماید ” إِنَّا أَعْطَيْناكَ الْكَوْثَرَ ” ما به تو خیر کثیر عنایت کردیم شما فکر نکنید در دنیا بوده است، در همان لحظه‌ی اول خلقت چون رتبةً، خوب دقت کنید، رتبةً ظرف باید مقدم بر مظروف باشد، یعنی اول ظرفی باشد و بعد مظروف، آنچه که در ظرف ریخته می‌شود باشد، از نظر رتبه مقدم و مؤخر است وإلّا از نظر زمان مقدم و مؤخر نیستند. در همان لحظه‌ای که ظرف قلب پیغمبراکرم صلی‌الله‌و‌علی‌و‌آله را خدا خلق فرمود، که خود رسول‌اکرم صلی‌الله‌و‌علی‌و‌آله به جابر می‌فرماید: ” يا جابر، أوّل ما خلق اللّه نور نبيّك ” یا ” يا جابر، أوّل ما خلق اللّه روح نبيّك ” این فرقی ندارد، آن‌چنان این‌ها با هم و نزدیک به هم بودند که تقدم و تأخر زمانی مفهومی ندارد و در همان لحظه‌ی اول خلقت ما برای آن نوری که در قلب پیغمبراکرم صلی‌الله‌و‌علی‌و‌آله پیدا شد اسامی مختلفی در قرآن و روایات پیدا کرده‌ایم. یکی از اسماء آن قرآن است، یکی از اسماء آن نور است، یکی از اسماء آن کوثر است و یکی از اسماء آن فاطمه است. چرا فاطمه گفته‌اند؟ در خود روایات هست، اگر ما گفتیم فاطمه به خاطر اینکه هنوز گرفتار دنیا هستیم، همه‌ی چیزهای حقیقی و معنوی را با این دنیای ملموس خود می‌خواهیم مقایسه کنیم فوراً در ذهن ما یک خانمی می‌آید، مثلاً تا سن هجده‌سالگی، بیشتر از این هم نه، ولی وقتی فاطمه علیها‌السلام را پیغمبر صلی‌الله‌علیه‌وآله نام می‌برد معنای آن را قصد می‌کند. مثل اسامی ما نیست که اسم یکی را مثل من حسن می‌گذارند، هیچ حُسنی ندارد. اسم یک کسی را محمد می‌گذارند، هیچ پسندیده نیست، اسم یکی را تقی یا باتقوا می‌گذارند، ممکن است تقوا نداشته باشند، حالا این اسامی را که می‌گویم و از خود شروع کردم برای این است که این مطالب گاهی اتفاق می‌افتد. اسامی غیراسلامی هم همین‌طور است، مثلاً اسم یکی را پروانه می‌گذارند که هیچ نمی‌پرد، بلکه روی زمین هم با سختی راه می‌رود. اما ائمه‌ی اطهار علیهم‌السلام، ائمه‌ی اطهار و پیغمبر اکرم علیهم‌السلام بالأخص اسامی فرزندان خود را باید حتماً از جانب پروردگار با سرنوشتی که در آینده خواهند داشت یا از اول خلقت دارند نامگذاری کنند. می‌بینید علی‌بن‌ابیطالب علیه‌السلام را حضرت‌ابیطالب علیه‌السلام که به نظر من از انبیا بسیار بزرگ بوده است، از انبیا بوده است ولی رسول نبوده است، مثل پیغمبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله تا چهل‌سالگی نبی بود ولی رسول نبود، ایشان درِ خانه‌ی خدا می‌آید و از خدای تعالی می‌خواهد که نام فرزند او را خدا تعیین کند و خدا هم تعین می‌کند و اسم او را علی می‌گذارند، اشعاری هم هست که حالا نمی‌خواهم بخوانم، شاید هم اشعار را خوب نخوانم، اشعاری در این‌جا گفتند که یک مقدار آن از زبان ابیطالب است و یک مقدار آن هم از زبان خدای تعالی است ولی اسم او را علی بگذار. امام حسن و امام حسین علیهما‌السلام تا جبرئیل نازل نشد و از جانب خدا، آن هم با مقایسه‌ی با فرزندان هارون، وصیّ حضرت موسی علیه‌السلام، که آن‌جا عبری بود و این‌جا عربی است، اسم امام حسن و امام حسین علیهما‌السلام را گذاشتند. فاطمه‌ی زهرا علیها‌السلام را ما یک فاطمه می‌گوییم، اما فاطمه‌ای که خدا گفته است، فاطمه‌ای که پیغمبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله می‌گوید، فاطمه‌ای که پیغمبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله می‌گوید، آن فاطمه‌ای است که خود پیغمبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله باید دست او را ببوسد، بوی بهشت از او استشمام کند، بگوید این روح من است که این جمله خیلی مهم است ” بَيْنَ جَنْبَيِ ” روح من. یک وقت هست من و شما هستیم، پدر هستیم، بچه‌ی خود را هم روی هر جهتی دوست داریم، می‌گوییم این روح من است، این مجاز است اما پیغمبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله مجازی حرف نمی‌زند، روح من که در دو طرف من، یعنی از این پهلو تا آن پهلو، از این سر زندگی من تا آن سر زندگی من، از اول اسلامی که من آوردم تا آخر اسلامی که هست، از اول قرآنی که من آوردم تا آخر قرآن، فاطمه علیها‌السلام است. فاطمه‌ی زهرا علیها‌السلام را در احادیث به قدر فهم ما بیان کرده‌اند. فاطمه یعنی چه؟ امام صادق علیه‌السلام می‌فرماید: ” لِأَنَّهَا فُطِمَتْ هِيَ وَ شِيعَتُهَا وَ ذُرِّيَّتُهَا مِنَ النَّارِ ” این نار هم به نظر من جهنم تنها نیست، نار گفته است، جهنم نگفته است، یعنی اگر کسی متوسل باشد، توسل هم به این معنا نیست که بگوییم ” يَا وَجِيهَةً عِنْدَ اللَّهِ اشْفَعِي لَنَا عِنْدَ اللَّهِ ” توسل یعنی من وصل به تو هستم، با تو هستم ” فَمَعَكُمْ مَعَكُمْ لَا مَعَ غَيْرِكُمْ ” یا ” مَعَكُمْ مَعَكُمْ لَا مَعَ عَدُوِّكُمْ ” وصل به فاطمه باشد، از آتش جدا است، آتش بدبختی، آتش جهل، آتش صفات رذیله، آتش عدم تزکیه‌ی نفس. اگر در برداشت‌هایی که ما در آیات داشتیم ملاحظه کنید می‌بینید همه‌ی آتش‌ها در اثر عدم تزکیه‌ی نفس و نرسیدن به کمالات است ” فُطِمَتْ هِی وَ شِيعَتُهَا وَ ذُرِّيَّتُهَا مِنَ النَّارِ ” از آتش نجات پیدا می‌کنند. پس چرا ما گاهی این‌قدر گرفتار هستیم؟ یادتان می‌رود از فاطمه علیها‌السلام، هر گرفتاری برای شما پیش می‌آید بگویید یا فاطمه علیها‌السلام، نه با زبان لاأقل به اندازه‌ای که به یک طبیب حاذق در خصوص یک مرض اعتماد دارید و خاکِ من به دهان، که من این مقدار فاطمه علیها‌السلام را باید پایین بیاورم. روی این معنای تکیه کردم، مکرر در مکرر که پیغمبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله می‌گوید ” يا فاطمة إنّي لاجد في بدنى ضعفا ” او هم نمی‌گوید یا رسول الله شما آقا هستید، همه باید به شما متوسل شوند، می‌فرماید: ” اعيذك باللّه يا ابتاه من الضّعف ” من تو را پناه به خدا می‌دهم. آقایان این فکر در مغز شما باشد، اگر بدهکار هستید بگویید یا فاطمه، اگر مریض هستید بگویید یا فاطمه، اگر مشکل دارید بگویید یا فاطمه، فاطمه‌ای که پیغمبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله می‌گفت، هر روز صبح می‌آمد، شما این مسئله را یک قصه فکر می‌کنید که روضه‌خوان‌ها روی منبر برای شما گفته‌اند، می‌آمد درِ منزل فاطمه علیها‌السلام دست خود را به دو طرف چهارچوب خانه‌ی فاطمه می‌گذاشت و می‌گفت: ” السَّلَامُ عَلَيْكُمْ يَا أَهْلَ بَيْتِ النُّبُوَّةِ ” سلام بر شما ای اهل بیت پیغمبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله، اهل بیت نبوت، که این‌جا خیلی بحث دارد، نمی‌گوید اهل بیت من، اهل بیت نبوت، ارتباط با خدا، این مطلب خیلی مهم است. اگر روز تولد فاطمه‌ی زهرا علیها‌السلام نبود نمی‌گفتم، فاطمه‌ی زهرا علیها‌السلام همانطوری که در شب گذشته و چند روزی است که عرض می‌کنم و دوست عزیز من جناب آقای سبزی اشاره فرمودند- حتی یکی از دوستان به خاطر گفتن این روایت که مضمون روایت بود و در هفته‌ی گذشته گفتم ” من أدرک فاطمه “، شاید ” من أدرکها ” باشد و ” من عرف فاطمه ” یا ” من عرفها ” باشد، فرقی نمی‌کند- ” فَقَدْ أَدْرَكَ لَيْلَةَ الْقَدْرِ… وَ ما أَدْراكَ ما لَيْلَةُ الْقَدْرِ ” ای پیغمبر تو از کجا می‌دانی لیله‌ی قدر چیست؟ وای بر ما، پیغمبر صلی‌الله‌علیه‌وآله با علم الهی در همان لحظات اول فهمید این مربوط به قبل از آن اعطای کوثر به پیغمبراکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله است، یعنی همان وقتی که هنوز علوم به او القاء نشده بود ” وَ ما أَدْراكَ ما لَيْلَةُ الْقَدْرِ ” چه چیزی برای تو بگویم. انسانی وقتی که در یک مطلبی با یک فردی برخورد می‌کند که نمی‌تواند خوب به او بفهماند، به یک مثال معمولی مَثَل می‌زند، خدای تعالی در قرآن خیلی از این مَثَل‌ها زده است، به اندازه‌ی فهم ما، حقیقت دارد. نه اینکه خدای نکرده بخواهیم بگوییم مثال‌های پروردگار مثال‌های صحیحی نیست، ولی این‌قدر آن را تنزل داده است تا ما بفهمیم. گاهی به پشه مَثَل می‌زند، گاهی به مگس مَثَل می‌زند، گاهی به حیوانات دیگر مَثَل می‌زند ” أُولئِكَ كَالْأَنْعامِ ” (اعراف/179) پروردگار درباره‌ی فاطمه علیها‌السلام چه چیزی بفرماید که مردم آن زمان و این زمان همه بفهمند؟ به لیله‌ی قدر، لیله‌ی قدر چیست؟ حالا یک جریانی در شب قدر اول اتفاق افتاد و تمام شد، قرآنی نازل شد، حالا نزول قرآن یعنی چه، همه‌ی این‌ها مطالبی دارد که متأسفانه به دو دلیل برای ما بیان نشده است: اول اینکه مبلغین فهم عموم را سنجیدند و بیان نکردند و ما بحمدالله این مسئله را نداریم، چون همه‌ی شما یا اکثر شماها اهل تزکیه‌ی نفس هستید و یک مقداری قلب خود را جلوه دادید و جلا دادید و بعضی از تصویرها را در آینه‌ی قلب خود می‌بینید. و علت دوم هم این است که همیشه در اسلام قرار این بوده است که اول پیغمبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله منبر برود، بعد ائمه‌ی‌اطهار علیهم‌السلام منبر بروند و یا لااقل مجتهدین در آن مسئله‌ای که می‌خواهند بیان کنند منبر بروند. جای من و امثال من منبر پیغمبراکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله نیست، هرچه به زبان ما آمد، دشمنان القاء کردند، ما رفتیم روی منبر گفتیم. در خصوص حضرت زهرا علیها‌السلام، آن‌قدر حضرت زهرا علیها‌السلام را پایین آوردند تا به جایی رساندند که فاطمه وقتی برای خوف از خدا گریه می‌کرد، اشک خود را در شیشه می‌کرد تا بتواند ارائه بدهد که من گریه کردم، اما فاطمه، فاطمه علیها‌السلام، که جان همه‌ی ما به قربان او، اسم اعظم پروردگار است. شنیدید اگر کسی اسم اعظم را بلد باشد همه کار می‌تواند بکند اسم فاطمه علیها‌السلام را بلد باشید، همه‌ی ما بلد هستیم پس چرا کاری نمی‌توانیم انجام بدهیم؟ نه، بلد نیستید، اسم فاطمه علیها‌السلام را بلد نیستید، نه شما، من و امثال من، حتی آصف بن برخیا را که خدای تعالی آن همه به او قدرت داد امام علیه‌السلام می‌فرماید: به قدر بال مگسی که در اقیانوس علم بگذرد یا بگذارد به آن اندازه استفاده کرده است، او هم بلد نبوده است. مبالغه نیست، خدای من شاهد است، نام فاطمه را اگر من و شما بلد شدیم آن‌طوری که پیغمبر صلی‌الله‌علیه‌وآله بلد بود، آن‌طوری که علی بن ابیطالب علیه‌السلام بلد بود، همه کار می‌توانستیم بکنیم. گفت: ” خلوا ابن عمی أو لأکشف الله الدعا * رأسی وأشکو للإله شجونی ” یک کلمه‌ی ظاهری از زبان فاطمه‌ی‌زهرا علیها‌السلام خارج شد، قصد نداشت نفرین کند، قصد نداشت مردم را از بین ببرد، تهدید می‌کرد، به مجرد این تهدید، تمام ملائکه‌ای که در عالم بودند، اعلام حضور کردند، پایه‌های مسجد بنا کرد به تکان خوردن، یعنی ما حاضر هستیم، این معنی فاطمه است. روز قیامت که می‌شود- این‌ها را قصه نقل نکنند و نشنوید- روز قیامت بزرگ‌ترین روزی است که بر زندگی بشر می‌گذرد، ما عالم ارواح داشتیم، عالم زر داشتیم، عالم رَحِم داشتیم، عالم دنیا داشتیم، عالم برزخ داریم و یک روز هم هست که روز قیامت است، خدا اسامی مختلفی هم برای روز قیامت تعیین فرموده است. روز قیامت که می‌شود ندایی می‌آید، من فکر می‌کنم- منادی خود خدا است- چون منادی را معرفی نکردند و هرکجا منادی معرفی نمی‌شود، خود ذات مقدس پروردگار است که ” غُضُّوا أَبْصَارَكُمْ ” همه‌ی شما چشم‌های خود را بپوشانید. یک سیدی آن‌جا خدمت امام علیه‌السلام بود گفت: آقا ما که مَحرم هستیم- همین حرف‌هایی که ماها می‌زنیم- ما دیگر چرا؟خیال کرد حضرت زهرا علیها‌السلام سربرهنه است و ایشان هم که محرم است و مانعی ندارد نگاه کند، چشم خود را پایین نیندازد، حضرت فرمودند: یک عظمتی فاطمه علیها‌السلام دارد، آن عظمت ایشان ظاهر می‌شود، یک عظمتی دارد که هیچ چشمی نمی‌تواند او را ببیند، حتی امام‌زاده‌های محترم، نمی‌توانند او را ببینند ” حتی تَجُوزَ فَاطِمَةُ بِنْتُ مُحَمَّدٍ ” می‌آید درِ بهشت و می‌خواهد وارد بشود، می‌فرماید: خدایا من دوستانی در دنیا داشتم، این‌ها من را شناخته بودند، اجر رسالت پیغمبر صلی‌الله‌وعلیه‌وآله را داده بودند، اظهار عشق و علاقه به من می‌کردند، با نام من آشنا بودند، این‌ها در قیامت گرفتار هستند، بعضی تزکیه‌ی نفس نکردند و گرفتار هستند، بعضی‌گنهکار هستند و گرفتار هستند، ولی من را دوست داشتند، ای محبوب من، به تعبیر من ای عزیز من، چه می‌خواهی؟ من برگردم این‌ها را بردارم و با خودم ببرم در بهشت، این‌جا فاطمه علیها‌السلام تنزل می‌کند و باز به همان صورت اول برمی‌گردد، به صورت دنیایی ما برمی‌گردد، به صورت آن بی‌بی که پشت در و دیوار صدای او بلند شد ” يَا فِضَّةُ خُذِينِي ” و این مردم بد امتحانی دادند، برمی‌گردد می‌آید. عجیب است، امام علیه‌السلام می‌فرماید: آن‌چنان که مرغ دانه‌ی خوب را از میان دانه‌های بد جدا می‌کند، شیعیان خود، دوستان خود، محبین خود را و ذریه‌ی خود را از میان مردم جدا می‌کند و وارد بهشت می‌کند. این‌جا قضیه تمام نمی‌شود، یک عده هستند که فاطمه علیها‌السلام را نمی‌شناسند، شاید دوست هم نداشته باشند، چون اگر فاطمه علیهاالسلام را می‌شناختند و دوست می‌داشتند در همان دفعه‌ی اول همه‌ی آن‌ها وارد بهشت می‌شدند. این‌هایی که به محبت فاطمه علیهاالسلام دارند وارد می‌شوند، با یک نگاه فاطمه علیهاالسلام همه تزکیه‌ی نفس می‌شوند وإلّا می‌خواست پنجاه هزار سال در صحرای قیامت، طبق آنچه حدیث داریم، بمانند، وقتی این‌ها می‌خواهند وارد بهشت بشوند می‌گویند: خدایا ما هم دوستانی داشتیم، دوست ما بودند، من نمی‌خواهم این‌جا مطلب را خوب باز کنم- این روایت را سنّی و شیعه نقل کردند- ما هم دوستانی داشتیم، حالا بگویم این دوستان چه اشخاصی بودند، ممکن است من مبالغه بکنم، ممکن است من روی ارادتی که به ایشان دارم یک وقتی حرف باطلی بزنم ولی بالأخره دوستانِ دوستان فاطمه‌ی‌زهرا علیهاالسلام هم به خاطر این اظهار محبت، می‌دانید محبت در چه سطحی است؟ در این سطح است که یک نفر در صحرای قیامت مورد توجه فاطمه‌ی‌زهرا علیهاالسلام واقع نشده است، مورد توجه محبین فاطمه‌ی‌زهرا علیهاالسلام هم واقع نشده است و مانده است، به فاطمه‌ی‌اطهر علیهاالسلام عرض می‌کند: بی‌بی من به شما حق دارم، تو چه حق داری؟ می‌گوید خانه‌ی من در یک شهری بود که هوا گرم بود، یکی از فرزندان تو یا از محبین تو در سایه‌ی دیوار من چند دقیقه‌ای نشست و استفاده کرد، این‌ها قصه نیست، من خود را موظف کردم، شما هم من را می‌شناسید تا جایی که بتوانم روایتی را که خود من نتوانم آن را تحلیل کنم در مجلس نمی‌گویم، حضرت به این شخص هم می‌گوید: تو هم بیا، حق داری، درست است. من این هدیه را امروز به شما می‌دهم و آن هدیه این است که هر کاری می‌خواهید بکنید در پیشرفت‌های خود، در موفقیت‌های روحی خود، در کمالات خود، نه اینکه هر گناهی خواستید بکنید، نه، فاطمه در این جهت خیلی حساس است، شاید روز قیامت شما را شفاعتتان بکند ولی در دنیا به مجرد اینکه از شما روی گرداند، غضب خدا سرازیر می‌شود و شما را گرفتار می‌کند. بگویید یا فاطمه، یا فاطمه، به خود او قسم الآن همه‌ی شماها را می‌بیند، از خطورات قلبی شما اطلاع دارد، از کمیت و کیفیت محبت شما کاملاً مطلع است، همه‌ی شما را می‌شناسد، اسم این آقا چیست؟ اسم این آقا این است، اسم پدر او این است، روحیات او این است، در قلب او همین الآن فلان چیز خطور کرد که آیا این حرف‌های فلانی راست است یا راست نیست؟ ولی این‌طور فکری نکنید، من و صدها و هزاران فرد اگر بخواهند افکار خود را روی هم بریزند و فاطمه‌ی‌زهرا علیهاالسلام را معرفی کنند نمی‌توانند، فاطمه علیهاالسلام را نشناخت جز علی و پیغمبر و خدا، این مسلّم است ولی خدای تعالی خواسته است که ما او را بشناسیم، به پیغمبراکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله می‌فرماید: من- نه من، ما- وقتی یک شخصی می‌خواهد یک چیز بزرگی را به کسی بدهد نمی‌گوید من این کار را کردم، می‌گوید ما این کار را کردیم، با کمال تکبر، خدای تعالی متکبر است، با کمال تکبر و بزرگی می‌گوید ما عطا کردیم، عطیه است، یعنی تو کاری نکردی که ما این را به تو بدهیم، ما عطیه، هدیه به تو دادیم. چه چیزی دادی؟ اسم او را هم یک طوری گفته است که شاید ما یک مقداری بفهمیم، بزرگترین چیزی که خدا به پیغمبر اکرم داده است چیست؟ ما الآن در همین مجلس می‌نشینیم و این را بررسی می‌کنیم، بزرگترین چیست؟ می‌گویید عصمت است، عصمت از چه چیزی؟ از جهل، دو دو تا چهار تا است. عصمت از جهل است، هم معصوم است، هم عالم است، وقتی فاطمه علیهاالسلام را حضرت رسول‌اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله دریافت کرد، شما نگویید کوثر فاطمه نیست، چون مفسرین و مخصوصاً مفسرین اهل سنت خیلی حرف زدند، گفتند قرآن است، باشد، ما هم قبول داریم قرآن است، ولی حقیقت قرآن فاطمه علیها‌السلام است. می‌گویید شفاعت کبرای پیغمبراکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله روز قیامت است، حقیقت شفاعت دیدید در همین روایتی که خود آن‌ها نقل کردند فاطمه است علیها‌السلام. می‌گویید علمی است که خدا به پیغمبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله در روز اول داده است، کوثر آن است، ما می‌گوییم همان هم فاطمه علیهاالسلام است، چون پیغمبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله به وسیله‌ی فاطمه علیهاالسلام از عدم عصمت- این‌طوری بگویم که همه نفهمند- از عدم عصمت جدا شد. فاطمه علیهاالسلام مردم را از آتش جهنم جدا می‌کند. این‌جا خیلی حرف دارد، نمی‌دانم من این‌طور کوتاه می‌گویم می‌فهمید یا نه؟ حتماً خود حضرت زهرا علیهاالسلام یک تفضلی می‌کنند و قلب‌های شما را باز می‌کنند، ظرف‌های شما را وسیع می‌کنند تا فاطمه‌ی زهرا علیهاالسلام را بشناسید، من با همه‌ی جهل خود، با همه‌ی نافهمی خود اگر ده روز درباره‌ی همین کلمه‌ی کوثر صحبت کنم می‌توانم، کوثر یعنی این. خود خدای تعالی هم در قرآن کوثر را خودش معنا کرده است، خیلی معنای جالبی است، که همه نوشتند کوثر اصلاً به معنای کثیر است، زیاد است، طبعاً خدای تعالی که می‌خواهد چیز زیادی به پیغمبر بدهد خیر است، چون از خدا جز خیر نمی‌رسد، پس معنای کوثر همین خیر کثیر است، دو دوتا چهارتا است، خیلی بحث‌های لغوی نمی‌خواهم بکنم، خیر کثیر اصلاً از خود قرآن استفاده می‌شود، چون خدا که شر کثیر به کسی نمی‌دهد، به احدی شری نمی‌دهد، شر از جانب خدا نیست ” وَ ما أَصابَكَ مِنْ سَيِّئَةٍ فَمِنْ نَفْسِكَ ” (نسا/79) از جانب خود شما است، خیر است که از جانب خدا است. اگر ما عطا کردیم به تو کوثر را، یعنی زیاد را، ممکن است یکی بگوید، در این‌جا خیر نیست، ولی خدا چه چیز زیادی را به پیغمبر خود با این تشکیلات می‌دهد که آن هم بعد بگوید ” فَصَلِّ لِرَبِّكَ وَ انْحَرْ ” نماز بخوان، شتر قربانی کن برای این خیر کثیری که ما به تو دادیم؟ شر کثیر که نمی‌شود، خیر کثیر است، در این حرفی نیست، خدا در قرآن می‌فرماید: ” وَ مَنْ يُؤْتَ الْحِكْمَةَ فَقَدْ أُوتِيَ خَيْراً كَثيراً ” (بقره/269) یعنی به هر کسی از این حکمت داده بشود، خیر کثیر به او داده شده است و یقیناً به همه تمام خیر کثیر داده نمی‌شود، چون همه‌ی آن به پیغمبراکرم صلی‌الله‌وعلیه‌و‌آله داده شده است، آصف بن برخیا هم به اندازه‌ی بال مگسی استفاده کرده. ” إِنَّا أَعْطَيْناكَ الْكَوْثَرَ * فَصَلِّ ” کلمه‌ی ” صَلِّ ” که آمد یک توصیه‌ای به یاد من آمد. فراموش کردید، من گفتم وقتی دعاها را می‌کنید باید با توجه به خدا باشد و بهترین و بالاترین دعا صلوات است. مغز نماز همان صلواتی است که در تشهد است که ” الدُّعَاءُ مُخُّ الْعِبَادَةِ ” دعا مغز عبادت است و لذا اسم نماز را هم صلاة گذاشتند. صلوات می‌دانید چه عظمتی دارد؟ من امروز یک مختصری- الحمدلله رفقای ما این‌طوری نیستند- ولی مختصری احساس کردم که باز فراموش کردند که می‌خواهند نفسی تازه کنند صلوات بفرستند، می‌خواهند یک کسی از آن‌جا تا این‌جا بیاید و وقت زیادی دارند صلوات می‌فرستند، این طوری نشود که توهین به صلوات بشود، صلوات برای این حرف‌ها نیست، در صلوات باید اول خدا را نظر بگیرید، بعد پیغمبر و آلش علیهم‌السلام را در نظر بگیرید، احتیاج پیغمبر و آل پیغمبر علیهم‌السلام به خدا را در نظر بگیرید و خود را در مقامی قرار بدهید که برای پیغمبر و آل او دارید دعا می‌کنید، این چند چیز را باید در نظر بگیرید، آقا می‌خواهد آب بخورد می‌گوید صلوات بفرستید، یکی می‌خواهد از آن طرف تا این‌ طرف بیاید، تا وقتی که ایشان می‌آید یک لحظاتی طول می‌کشد صلوات بفرستید، این‌طوری نباشید، البته باشید ولی این چهار چیز را منظور کنید، خدا کند دائماً ما صلوات بفرستیم ولی این چهار چیز باید منظور بشود، اول دعا و ارتباط با خدا، دوم نیاز پیغمبر اکرم و آل پیغمبر علیهم‌السلام که اشرف مخلوقات جهان هستی هستند و احتیاج آن‌ها به خدا در رحمت- دقت کردید؟- سوم ولایت، این‌ها عزیزان ما هستند و خیلی از مطالب، این‌ها را منظور کنید. در مجلس ما، خود من، در خطبه‌ی صحبت‌های من اسم خاص پیغمبر صلی‌الله‌و‌علیه‌وآله را برای این جهت نمی‌برم که آن‌طور صلوات نفرستید، اگر می‌خواهید صلوات بفرستید چندتا کار را در صلوات انجام بدهید: یکی اینکه صلوات را همه بفرستند، شخصیت هر کس بالاتر است بلندتر صلوات بفرستد، علما و معممین تا عمامه سر خود می‌گذارند دیگر صلوات آن‌ها آهسته می‌شود، این کار درست نیست یا آن آقا شخصیتی است حالا تکیه داده است، این صحیح نیست. صلوات ارتباط با خدا است. در ارتباط با خدا باید از همه بانشاط‌تر و سرحال‌تر باشید. امام صادق علیه‌السلام فرمود: ” ارْفَعُوا ” بلند کنید ” أَصْوَاتَكُمْ ” صداهای خود را بر صلوات بر محمد صلی‌الله‌علیه وآله، این خوب است، چرا؟ برای اینکه نفاق را از بین می‌برد. حالا اگر هفت هشت نفر دوستان خیلی صمیمی کنار هم نشستید، شاید مثلاً لازم نباشد ” ارْفَعُوا أَصْوَاتَكُمْ ” دقت کردید؟ یا باید در اقامه‌ی نماز انسان تند اقامه را بگوید چون همه ایستادند و آماده‌ی برای نماز هستند، حالا طولانی کردن لازم نیست آهسته صلوات بفرستید. ولی در اذان صلوات را باید بلند فرستاد. شما فکر کنید مثلاً اگر اهل سنت به این مسئله عمل می‌کردند که وقتی نام پیغمبر صلی‌الله‌وعلیه‌وآله در اذان برده می‌شد صلوات می‌فرستادند آن‌وقت در مسجدالحرام چه صدایی طنین می‌انداخت، چقدر وحدت مسلمان‌ها را تشدید و تأیید می‌کرد، منتها یک کلمه‌ی غلطی که از نظر فکری غلط است آن را بلند می‌گویند، آمین، من از علمای آن‌ها پرسیدم که این ” اهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقيمَ ” (فاتحه/6) شما به عنوان قرآن می‌خوانید یا به عنوان دعای خود؟ چون اگر به عنوان قرآن بخوانند آمین غلط است، قرآنی دارد می‌خواند، خدا این‌طوری گفته است، مثلاً شما پیش من بیایید، بگویید فلانی گفته است در مواقعی که خواستید من را صدا بزنید مثلاً فلان چیز را بگو و من همان جا بگویم، این برای بعد است. ما داریم قرآن می‌خوانیم، نامه‌ی الهی به دست ما رسیده است و داریم طبق این نامه برنامه‌ریزی می‌کنیم. خدا رحمت کند مرحوم آیت الله میلانی را، یک وقتی ایشان در مسجد گوهرشاد درس می‌گفت در تشهد، یک عده هم از این زوّار آمده بودند آن‌جا ایستاده بودند و تماشا می‌کردند، آقای میلانی فرمودند بعد از اینکه شهادتین را گفتید یک صلوات بفرستید، آن جمعیت صلوات فرستادند، حواس همه را پرت کردند، بعد هم گفتند جلو را بگیرید این‌ها نیایند نزدیک بایستند. او نمی‌فهمد که کجا فقیه دارد می‌گوید که در تشهد وقتی نماز می‌خوانید، در این‌جا باید صلوات بفرستید، خیال می‌کردند همین الآن می‌گوید صلوات بفرستید. آمین برای بعد از دعا است، همه‌ی ما می‌دانیم، ما دعا نکردیم که تو می‌گویی آمین. این یکی را بلند می‌گویند، به ما گفتند بگویید ” الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمينَ‏ ” این هم شماها مقید باشید بگویید، می‌دانید چرا؟ به جهتی که خدا برنامه‌ی زندگی را با سوره‌ی حمد به ما عطا کرده است و ما باید بگوییم ” الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمينَ ” خدا را شکر می‌کنیم که چنین لطفی به ما کرد و این درست است. پس مغز عبادت صلوات است، مغز نماز صلوات است و در این صلوات ذکر خدا هم هست. در صلوات ولایت هم اظهار می‌شود، اظهار ولایت، اظهار محبت به پیغمبر صلی‌الله‌وعلیه‌وآله، آن‌هایی که آل را به پیغمبراکرم صلی‌الله‌وعلیه‌وآله وصل نمی‌کنند و می‌گوییند ” اللهم صلی علی محمد ” و آن را این‌جا قطع می‌کنند یا کار مکروه کردند، طبق روایات سنّی و شیعه، یا کار حرام کردند، چون مورد نهی است، علاوه بر اینکه ثوابی نمی‌برند یکی از این دوتا کار را هم کردند، چون فرمود ” لَا تُصَلُّوا عَلَيَّ صَلَاةً مَبْتُورَةً” یا ” الْبَتْرَاءِ ” بر من صلوات کوتاه نفرستید، نهی کرده است. گفتند: آقا صلوات چطور بفرستیم؟ فرمود: بگویید ” اللهم صلی علی محمد و آل محمد ” آل من را از من جدا نکنید، چون بزرگترین شیطنتی که بعد از پیغمبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله انجام شد همین بود که آل پیغمبر را از پیغمبر جدا کردند و همه‌ی این انحرافات، وهابیت، نمی‌دانم سنّی‌های شافعی، حنبلی، مالکی، حنفی، این‌‌ها به وجود آمدند، همه به خاطر همین جمله بود که آل محمد را از محمد صلی‌الله‌وعلیه‌وآله جدا کردند، این جدایی خیلی بد است. فاطمه علیها‌السلام را جدا کردند، علی علیه‌السلام را جدا کردند، ائمه‌اطهار علیهم‌السلام را جدا کردند. و امروز هم که تنها شیعه است که بحمدلله و المنة خدا را شکر می‌کنیم که نام امام عصر ارواحنافداه را می‌برد و آن‌ها عقیده دارند، ولی نام آن حضرت را نمی‌برند. به خاطر همین است که آن‌ها آل را از پیغمبر جدا کردند و ما جدا نکردیم. ما هر روز بلند می‌شویم به حضرت ولیعصر می‌گوییم ” السلام علیک یابن رسول الله “الحمدلله خدا را شکر می‌کنیم که تا حدی- نمی‌خواهم بگویم صددرصد و یا شماها مثلاً فکر کنید من ترویج از بعضی از رسانه‌های مملکت می‌کنم ولی تا حدی- نام مقدس امام زمان ارواحنافداه الحمدلله در رسانه‌ها هست، إن‌شاءالله امیدوار هستیم دولت آینده هم همین‌طوری که تا حدی خود را می‌خواهد نشان بدهد- من هیچ شناختی ندارم- إن‌شاءالله او هم همین‌طور ادامه بدهد و ما به یک جایی برسیم که لااقل همه‌ی مردم ایران امام زمانی باشند. مساجد همه متعلق به امام زمان ارواحنافداه است ولی مسجد سهله و مسجد جمکران بیشتر، در همه‌ی مساجد بروید متوسل به امام عصر ارواحنافداه بشوید، إن‌شاءالله حضرت به داد شما خواهد رسید و إن‌شاءالله مادر ایشان همه‌ی ما را از ضعف نجات می‌دهد همانطوری که پیغمبراکرم صلی‌الله‌وعلیه‌وآله را به خدا پناه داد از ضعف ” و صرت أنظر إليه ” یک وقتی فاطمه‌ی‌زهرا علیهاالسلام برگردد به ماها نگاه کند، بگوید این من بودم که شماها را در پناه خدا از آن ضعف و بیچارگی نجات دادم ” و صرت أنظر إليه و إذا وجهه يتلألأ كأنّه البدر في ليلة تمامه و كماله ” مثل شب چهارده همین‌طوری که الحمدلله، شما امروز نمی‌دانید در کجا نشستید و در چه وضعی هستید و در چه کیفیتی دارید زندگی می‌کنید، صورت‌ها مثل ماه می‌درخشد، کسانی که قلب آن‌ها با فاطمه‌ی زهرا علیهاالسلام است و در پناه فاطمه‌ی زهرا علیهاالسلام نشستند، نمی‌شود صورت‌ این‌ها مثل ماه ندرخشد. اشعاری که می‌خواندند، من همین فکر را می‌کردم، می‌گفتم این اشعار که من از اکثر این آقایان اطلاع دارم که از روی اخلاص می‌خوانند، یک اخلاصی خاصی، وجه آن مثل ماه می‌درخشید، ای کاش همه‌ی ما چشم ملکوتی‌بین می‌داشتیم و می‌دیدیم که فاطمه‌ی زهرا چه اظهار محبتی به شما دوستانش می‌کند.
نزدیک ظهر است و إن‌شاءالله آقایان خود را مهیا برای نماز ظهر می‌کنند و از آن‌ها پذیرایی می‌شود و حیف که امروزِ ما دارد کم‌کم می‌گذرد ولی اگر دل شما با فاطمه‌ی‌زهرا علیهاالسلام باشد همیشه و هر شب، شب قدر است، هر شب، شب فاطمه‌ی‌زهرا علیها‌السلام است، اگر امام زمان ما ظهور کند می‌گوییم هر روز، روز فاطمه‌ی زهرا است ولی الآن چون معرفت به فاطمه‌ی‌اطهر علیهاالسلام نداریم هر شب ما شب فاطمه‌ی‌زهرا است، چون اسم او را ” لَيْلَةِ الْقَدْر ” گذاشتند، ” یوم القدر ” نگذاشتند.
” نسئلک اللهم و ندعوک بأعظم اسمائک و بمولانا و سیدتنا فاطمة الزهرا و بإسمک الأعظم الأعظم الأعظم فاطمة الزهرا یا الله یا الله یا الله یا الله یا الله یا الله یا الله یا الله یا الله یا الله ” خدایا به آبروی فاطمه‌ی‌زهرا علیها‌السلام فرج فرزند او را برسان. خدایا اخلاص کامل به همه‌ی ما مرحمت بفرما. خدایا چشم فاطمه‌بین به همه‌ی ما عنایت بفرما. پروردگارا لیاقت ملاقات امام‌زمان ما را به چشم‌های ما مرحمت بفرما. گوش ما را لایق شنیدن سخنان اهل‌بیت عصمت بالأخص امام زمان‌مان بفرما. پروردگارا به آبروی حجة‌بن‌الحسن خدمتگزاران به دین، خدمتگزاران به این مملکت شیعه‌نشین، خدمتگزاران به محبین فاطمه‌ی‌زهرا علیها‌السلام را مؤید و منصور بدار. پروردگارا به آبروی آقای ما حجة‌بن‌الحسن تو را قسم می‌دهیم ولو یک سرسوزن از کوثر پیغمبر اکرم و کوثر خودِ تو و کوثری که ” وَ مَنْ يُؤْتَ الْحِكْمَةَ فَقَدْ أُوتِيَ خَيْراً كَثيراً ” به ما مرحمت بفرما. خدایا به آبروی ولیعصر ارواحنافداه توفیق اطاعت و بندگی به همه‌ی ما عنایت بفرما. توفیق پیشرفت در تزکیه‌ی نفس به همه‌ی ما مرحمت بفرما. خدایا دوستانی که دیروز امتحان دادند و موفق بودند و جدی هستند مؤیدشان بدار. دوستانی که یک مقدار سستی می‌کنند، خدایا توفیق جدیت به آن‌ها مرحمت بفرما. پروردگارا به آبروی فاطمه‌ی‌زهرا علیهاالسلام می‌دهیم، به آبروی فاطمه‌ی‌زهرا علیها‌السلام قَسَمَت می‌دهیم ما را در این امتحان فاطمی موفق، مؤید بفرما. پروردگارا به آبروی آقایمان حجةابن‌الحسن ارواحنافداه، به آبروی مولایمان حجةابن‌الحسن ارواحنافداه ما را انسان کامل معرفی بفرما. خدایا نام ما را در کتاب علی به آبروی علی‌ابن‌ابیطالب علیه‌السلام در زمره‌ی یاران حجةابن‌الحسن ارواحنافداه قرار بده. امراض روحی‌مان را شفا مرحمت بفرما. امراض بدنی دوستانمان را شفا مرحمت بفرما. مریضهای منظور، مریضهای روحی منظور، مریضهای بدنی منظور الساعه لباس عافیت بپوشان. مریض منظور الساعه لباس عافیت بپوشان. امواتمان غریق رحمت بفرما. عاقبتمان ختم به خیر بفرما. و عجل فی فرج مولانا صاحب الزمان.

 

فایل صوتی جلسه

أعوذ بالله من الشیطان‌الرجیم

بسم الله الرحمن‌الرحیم

الحمدلله و صلی الله علی محمد و آله الطیبین الطاهرین لاسیما علی بقیةالله فی الارضین روحی و أرواح‌العالمین لتراب مقدمه الفداء و اللعنة‌الدائمة علی أعدائهم أجمعین من الآن إلی قیام یوم‌الدین

 

دو دلیل مهم ایجاد صفا‌ت ‌رذیله در روح انسان در دنیا

شب گذشته درباره‌ی این صحبت کردیم که انسان در دنیا که باشد خواهی‌نخواهی از اولِ کوچکی به دو علت نفسش دارای صفا‌ت ‌رذیله می‌شود: یکی به خاطر این‌که ایمان و اعتقاد کاملی به خدا ندارد اگرچه فطرتش هست، که این علت اول، ضعیف است، و علت دوم هم این است که حواس پنج‌گانه تحت تأثیر چشم و گوش و زبان و این‌طور چیزها قرار می‌گیرد، این‌ را گفتیم که برای انسانی که از مادر متولد می‌شود خواهی‌نخواهی آلودگی هست، ضبط می‌کند، صفا‌ت‌ رذیله را در خودش به وجود می‌آورد، بالأخره دنیا جای آلودگی است و آلودگی‌هایی خواهی‌نخواهی پیدا می‌کند.

 

وجوب تزکیه‌ی ‌نفس در دنیا یا قیامت برای رستگاری

از آن‌طرف هم پروردگار متعال جدّاً و قاطعانه فرموده: باید خودتان را تزکیه کنید، رستگاری را تنها در تزکیه‌ی ‌نفس قرار داده است، ببینید در سوره‌ی شمس یازده تا قسم خورده، حالا اگر قسم‌ها با همین ظواهرش باشد که قسم به خورشید و قسم به نور خورشید و قسم به ماه و قسم به آسمان، قسم به زمین، خلاصه تقریباً به همه چیز قسم خورده و در آخر هم قسم می‌خورد به خود انسان، به نَفس، و قسم به کسی که این نَفس را آفریده، بعد می‌فرماید: «قَدْ أَفْلَحَ» (شمس/9)، با کلمه‌ی «قَدْ» فرموده، آن‌هایی که درس خواندند، ادبیات خوبی دارند می‌فهمند که «قَدْ» بر سر فعل ماضی که درمی‌آید به معنای تحقیق است، یعنی قطعی، «قَدْ أَفْلَحَ» قطعی است، یعنی اصلاً این کار شد، آن هم خدا دارد می‌گوید، «مَنْ زَكَّاها»، تزکیه‌ی ‌نفس را به خود انسان نسبت می‌دهد، البته در قیامت خدا کمک می‌کند، در دنیا هم خدا کمک می‌کند ولی خدای ‌تعالی در یک آیه‌ای می‌فرماید: «وَ لايُزَكِّيهِمْ» (بقره/174)، در قیامت آن‌ها را تزکیه نمی‌کند، چون آن‌جا جایی است که خدای ‌تعالی باید کمک بکند به‌خاطر این‌که هیچ وسیله‌ی تزکیه‌ی ‌نفس آن‌جا نیست، ولی در دنیا یقینی است که انسان خودش باید فعالیت کند، حتی به عقیده‌ی من قبل از تکلیف، حالا آن‌قدر حواس‌ها پرت است که بچه‌ی قبل از تکلیف اصلاً نمی‌تواند بفهمد که تزکیه‌ی ‌نفس یعنی چه، حتی بعد از تکلیف هم نمی‌توانند بفهمند، حالا به هر حال تا انسان در دنیا هست باید تزکیه‌ی ‌نفس بکند.

 

دلیل تنظیم برنامه‌ی مراحل هفت‌گانه‌ی تزکیه‌ی ‌نفس بوسیله‌ی حضرت استاد

شب گذشته به خدا می‌گفتم که خدایا! تو می‌دانی من از سن چهارده‌سالگی به فکر تزکیه‌ی ‌نفس و به فکر خلوص بودم، به فکر این بودم که همه‌ی کارهای من برای خاطر تو باشد، حالا اگر نشده دیگر نشده است، تزکیه‌ی نفس را من در آن سنین دنبالش بودم، من برای تزکیه‌ی ‌نفس خیلی زحمت کشیدم، شاید شما متوجه نباشید که الآن مسافرت مسئله‌ای نیست، چیزی نیست ولی انسان بلند شود برود حاج ملاآقاجان را در زنجان پیدا کند یا او بیاید ما را پیدا کند، چطور به هم متصل بشویم، یا مثلاً فرض کنید که علمای بزرگ… به یاد دارم که حاج‌شیخ حبیب‌الله گلپایگانی بعد از نماز صبح و قبل از آفتاب یک تفسیری می‌گفت، ضمناً درس اخلاق هم وسط‌های آن می‌داد، ما سه چهار نفر بودیم می‌رفتیم، دوتا بازاری بودند، یک طلبه‌ای بود و من، به درس ایشان می‌رفتیم که در ضمنِ تفسیر، بعضی حرف‌ها را هم می‌زد، آقای رضوی را پیدا کردم، آقای کوهستانی و امثال ایشان، در مجموع هفت هشت نفر بودند، دیدم که این‌ها به ما برنامه نمی‌دهند، من می‌توانم یک روز بلند شوم بروم زنجان، یک روز بلند شوم به درس آقای گلپایگانی بروم یا یک ساعت در روز درس آقای گلپایگانی بروم، یک ساعاتی مثلاً بروم پیش آقای… اما هیچ دستوری که حالا مثلاً چه کار بکن یا چه کار نکن نداشتیم. شاید تا بیست‌سالِ قبل – که حدوداً چهل‌سال از 14 سالگی که به فکر این مسائل افتادم می‌گذشت- خواهی‌نخواهی همین‌طوری بود، هر کسی یک چیزی می‌گفت، حتی به یاد دارم پیش آقای الهیان که از اهل معنا بود رفته بودم، ایشان سکته کرده بود و نمی‌توانست حرف بزند، همین‌طور به ایشان گفتم یک چیزی به من یاد بدهید، ایشان گفت: وقتی آمدی که من زبان ندارم و نمی‌توانم حرف بزنم و خیلی هم متأسف شدم. آن‌قدر دنبال این مسئله بودم که حساب نداشت ولی هیچ‌کدام از این‌ها هیچ راه عملی به ما نشان ندادند، البته ما باز هم به‌عنوان این‌که «مَن عَلّمني حَرفاً، فقد صَيَّرني عبداً» (عوالی اللئالی/ ج ‏1، ص 292)، همه‌ی آن‌ها را به‌عنوان استاد، به‌عنوان یک فردی که به ما چیزی یاد داده است احترام کردیم، اکثراً فکر می‌کنند که مرحوم حاج‌ملاآقاجان یا آقای کوهستانی ما را می‌نشاندند و همین‌طور که من برای شما برنامه تعیین می‌کنم آن‌ها هم برای ما برنامه می‌دادند و حال این‌که این‌طوری نبود، من یک کلمه هم از آن‌ها مرحله نگرفتم، اگر یک وقتی از ما ضعفی می‌دیدند می‌گفتند: استقامت داشته باش، اگر یک وقتی یک انحرافی می‌دیدند تذکر می‌دادند، می‌خواست ما یک انحرافی از خودمان نشان بدهیم تا بگویند: در صراط‌مستقیم باش! یک وقتی یک گناهی می‌دیدند می‌گفتند: توبه بکن، یک وقتی یک بی‌محبتی نسبت به خدا می‌دیدند می‌گفتند: با محبت باش، شاید این‌ها را تک‌تک می‌گفتند، الآن هم همه می‌گویند، الآن در کتاب‌ها هم پُر است ولی این‌که از کجا شروع بکن، چطوری شروع بکن، تحت یک برنامه‌ی حساب‌شده‌ای باشد، یک طوری باشد که التزامی در آن داشته باشیم، این‌ها برای ما نبود، برای هیچ‌کس هم نبود، من یک نفر را هم ندیدم که این‌طوری باشد، این هم که می‌بینید الآن این مسائل خیلی برای آن‌ها بغرنج است برای این است که قبلاً نبوده است، نه این‌که نبوده است، مطالب آن بوده است منتها مثل این‌که آجر و سیمان و گچ و این‌طور چیزها باشد بعد خیال کنیم خانه داریم، نه! این را باید ساخت، من با خیلی افراد مرتبط بودم، آقای حاج‌ حیدر معجزه بود، این طرفی‌ها هم مرحوم آقای انصاری بود، حاج‌آقا جواد خودمان بود که خدا ایشان را رحمت کند، همه همین‌ها بودند دیگر، شما – مخاطب جناب آقای کاشانی هستند – که تقریباً یک مقدار وارد هستید، حتی من با آشیخ‌جواد انصاری از مشهد تا کوه‌سنگی پیاده رفتم، چون آن‌وقت‌ها بیابان بود، یک کلمه به من برنامه نداد، من فکر کردم که باید برنامه‌ای تنظیم کرد، نمی‌شود خدا دستور بدهد و برنامه‌ای نداشته باشد، تا به همین روایت معروف برخورد کردم که درباره‌ی فقیه می‌گوید: «مَنْ كَانَ مِنَ الْفُقَهَاءِ، صَائِناً لِنَفْسِهِ، حَافِظاً لِدِينِهِ، مُخَالِفاً لِهَوَاهُ، مُطِيعاً لِأَمْرِ مَوْلَاهُ» (وسائل الشیعة/ ج 18، ص 94 و 95؛ الاحتجاج/ ج 2، ص 264)، همان موقع‌ها بود که با شما صحبت بود مدارک این را جمع کنیم که شما خیلی هم زحمت کشیدید و حالا بعضی‌ها خیال می‌کنند که دیگران مقدّم هستند ولی از همه قدیمی‌تر در جمع کردن مدارک و این‌ها خود شما هستید.

 

 

شرط اوّل: روی برنامه و ترتیب جلو برود (یقظه، توبه، استقامت، صراط‌مستقیم، محبت، جهاد با نفس، عبودیت)

این ترتیبی که الآن شاید همه‌ی شما هم حفظ باشید ترتیب داده شد؛ یک شرط موفقیت، ترتیب است که انسان روی برنامه جلو برود، اگر شما مدرسه بروید، حتی در یک دبستانی، روز اول شما را کلاس ششم نمی‌برند، روز اول شما را کلاس اول می‌برند، بعد یک‌سال باید در کلاس اول باشید، اگر یک روز هم غیبت داشته باشید همان را هم پای شما حساب می‌کنند، مگر کسی نخواسته باشد باسواد بشود، مدرسه آزاد است می‌خواهد برود یا می‌خواهد نرود، اگر نرفت بی‌سواد می‌ماند و اگر رفت باسواد می‌شود، کلاس دوم هم همین‌طور است، کلاس سوم هم همین‌طور است، اسم‌های آن را عوض کردند وگرنه سابق، نظام قدیم همین بود که کلاس چهارم و پنجم و ششم، بعد هم کلاس‌های دبیرستانی بود، این‌ها را باید همین‌طور به ترتیب جلو رفت، اگر شما روز اول کلاس ششم رفتید و روز بعد کلاس اول رفتید هیچ چیزی یاد نمی‌گیرید، نه کلاس اول را یاد می‌گیرید و نه کلاس ششم را. پس بنابراین اول چیزی که در این مسئله خیلی مهم است تا موفقیتی حاصل بشود همین مسئله‌ی ترتیب است که از توبه و یا یقظه شروع می‌شود و تا عبودیت پیش برود، یعنی روی آن کار بشود، ثبت بشود، فطرت انسان صد درصد در این جهت روشن بشود. این یک ترتیبی است که باید داده بشود، پس اول، ترتیب است.

 

شرط دوّم: یک سال یا بیشتر در هر مرحله کار کند تا تثبیت شود

دوم، مدتی انسان روی یک مرحله کار بکند که این مرحله در او تثبیت بشود، – بعضی وقت‌ها مدتش خیلی بیشتر از یک‌سال می‌شود- یعنی مدام تصمیم داشته باشد که استقامت بکند، ولی طبعاً به یک مشکلاتی برخورد می‌کند آن‌جا باید استقامت کند. یکی از همین دوستان که شخصی است و شخصیتی دارد مشهد بود، می‌گفت: برای این‌که ترس من از بین برود شب‌ها تنها در این پارک جنگل اطراف شهر می‌روم آن‌جا راه می‌روم که نترسم، ترس من از بین برود. آن‌قدر افراد، در همین مدت‌ها فعالیت می‌کردند که ترس‌شان از غیر خدا، اعتمادشان به غیر خدا از بین برود، دارای قاطعیت باشند، دارای اعتماد به نفس باشند و صفات ‌بد را نداشته باشند و ارکان استقامت را داشته باشند و قوی باشند. همین‌طور انسان باید یک مدتی روی این برنامه‌ها کار بکند تا کاملاً در آن مرحله و در آن وضع، تثبیت بشود.

 

شرط سوّم: در پیاده کردن این مراحل حتماً استاد لازم است

سوم این‌که در پیاده‌کردن این مراحل، انسان حتماً استاد لازم دارد، استاد به معنای این نیست که هرچه من گفتم چه بفهمی و چه نفهمی باید عمل بکنی! هر کاری حتی قالی‌بافی هم بخواهید انجام بدهید یک استاد می‌خواهید، انسان نمی‌تواند بگوید: من چرا نمی‌توانم قالی‌ ببافم ولی فلان دختر روستایی می‌تواند قالی ببافد؟ به‌جهت این‌که او استاد دارد ولی من نداشتم. انسان از همان اول باید متوجه باشد که آیا این فرد دارای یقظه هست؟ از خواب‌ غفلت بیدار شده است؟ می‌فهمد؟ که ما همه‌ی این‌ها را با مسامحه رد کردیم، رد شدیم، واقعاً بیدار شده است؟ وقتی‌که اسم خدا برده می‌شود بدنش می‌لرزد؟ اگر بدنش نمی‌لرزد اقلاً به یاد خدا می‌افتد؟ وقتی به یاد خدا می‌افتد اقلاً کارهای لغو و بیهوده‌اش را ترک می‌کند؟ اگر نمی‌افتد و اهمیّت نمی‌دهد و سر به هوا است معلوم است که این خواب است، این با همین حالت بمیرد حتماً در برزخ در خواب است، برای این‌که دیگر خواب یک‌سره می‌شود، در روایت دارد «الصِّرَاطَ صِرَاطَانِ صِرَاطٌ فِي الدُّنْيَا وَ صِرَاطٌ فِي الْآخِرَةِ» (معاني الأخبار/ جلد 1، ص 32)، مثل ریل قطار است، وقتی یک راه‌آهنی از ایران به ترکیه وصل بشود قطار از ایران به ترکیه می‌رود و همان‌طوری که در ایران بوده است در ترکیه هم هست، همان‌طوری که در دنیا بوده است در آخرت هم هست، افرادی که الآن می‌میرند اگر واقعاً غافل باشند، از حقایق غفلت داشته باشند، حتی ممکن است وصیت هم که بکند در ارتباط با مال دنیا باشد و همه‌ی آن مربوط به دنیا باشد، این شخص در عالم ‌برزخ هم همین‌طور است، در عالم‌ قیامت هم همین‌طور است، تا این را درستش نکنند که نمی‌گذارند داخل بهشت برود. افراد با هم فرق می‌کنند، کلی با هم فرق می‌کنند، پس یک استادی می‌خواهند که آن‌ها را راهنمایی کند، در مورد یقظه بداند که این شخص چقدر یقظه دارد، افرادی هستند که بی‌جهت بدن‌شان می‌لرزد و همیشه از خدا می‌ترسند، افرادی هم هستند که انسان احتمال هم نمی‌دهد که این خواب باشد، می‌گوید این مرده است! به‌جهت این‌که هرچه به او می‌گوید باز هم او کار خودش را می‌کند، این مرده است، به این دوتا که نمی‌شود یک برنامه داد، افرادی هستند که هرشب و روز توبه می‌کنند و افرادی هم هستند که می‌گویند: ما چه‌کار کردیم که این‌قدر توبه بکنیم؟ خود من به یکی گفتم چهل‌روز مثلاً توبه بکند، به من می‌گفت من این‌قدر گناه نکردم که توبه کنم! کسی که گناهان کبیره و جنایات بزرگ کرده است با کسی که تازه مکلف شده است یکی است؟ این را حتماً باید استاد تشخیص بدهد، خلاصه این‌که بدون استاد نمی‌شود و همین‌طور چیزهای دیگر، مراحل دیگر و … پس این هم سوم شد. اول: ترتیب؛ دوم: در کارها بیشتر ماندن؛ سوم: استاد که استاد هم لازم است.

 

شرط چهارم: تکمیل هر مرحله و بعد رفتن به مرحله‌ی بعد

و چهارم این‌که انسان باید دوام داشته باشد، البته دوام روی یک کار را نمی‌گویم، آن را که گفتم، یعنی از اول که شروع می‌کند پشت سر هم باشد، یعنی مثلاً یکی توبه کرده است بعد رفته و گناه کرده است، باز باید دومرتبه توبه بکند، باید از سر بگیرد، اگر مشغول استقامت بوده و بعد رها کرده، یک ضعفی نشان داده، بعد ضعف‌هایی پشت سر هم آمده است، این نمی‌تواند بگوید: حالا من بروم صراط ‌مستقیم و این‌ها، نه! باید باز استقامتش را تکمیل بکند، به‌طوری‌که وقتی به پایان رسید، به مرحله‌ی عبودیت رسید، تمام این مراحل را خودکار، حتی در زمان غفلت انجام بدهد، پس این هم چهارم.

 

نکته‌ی پنجم: پیشرفت در مراحل به اندازه‌ی کشش افراد

پنجم این‌که اگر شخصی به خودش نمی‌بیند که بتواند همه‌ی مراحل را طی کند هر کدام را می‌تواند انجام بدهد. بعضی‌ها هستند که فکر می‌کنند حالا که نتوانستند تزکیه‌ی ‌نفس بکنند می‌توانند بدترین گناهان را هم بکنند، نه! اگر همان مرحله‌ی اول باشد جزو خوبان خواهد بود، مثلاً در مرحله‌ی توبه از گناهان خود توبه کند و همیشه در حال توبه باشد، همین خوب است، مسئله‌ای نیست و لذا ما در اوایل که همه مراحل را نفهمیده بودند یک مرحله را به طرف می‌دادیم و طرف هم مشغول آن مرحله بود، بعد ما می‌دیدیم که این نمی‌تواند مرحله‌ی بعدی را طی کند، همان‌جا تمامش می‌کردیم، او هم در همان مرحله بود و یک انسان درست و حسابی بود، بعد بعضی رفقا برداشتند در کتاب‌ها نوشتند و همه فهمیدند که مراحل چیست، حالا چه درست و چه نادرست، ما افرادی داشتیم که حتی آن‌قدر یقظه نداشتند که اقلاً مال مردم را نخورند، آن‌قدر بیدار نبودند، این‌ها همین‌طور با خواهش و تمنا آمده بودند یا از غفلت ما استفاده کردند یا از حقه‌بازیِ خودشان استفاده کردند و به مرحله‌ی جهاد با نفس آمدند ولی مال مردم را می‌خورد، البته این تقصیر ما هم نیست، به‌خاطر این‌که من این‌طوری فکر می‌کردم و حتی می‌گفتیم شاید بعد متنبه بشود! ولی نمی‌شد. پس این هم یک مسئله است که ضرورت ندارد همه‌ی مراحل را شخص طی کند، همان مرحله‌ی توبه برای یک نفر خوب است و همان را داشته باشد.

 

نکته‌ی ششم: هر مرحله‌ای ارزش ذاتی خودش را دارد

ششم این‌که انسان باید بداند که هر مرحله‌ای از این مراحل را که می‌گذراند، خودِ این مرحله، ارزشِ ذاتی دارد، مقدماتی نیست. یک‌وقت هست که انسان نردبان می‌گذارد که به پشت بام برود، آن نردبان چه ارزشی دارد؟ هیچ ارزشی! به جهت این که من می‌خواهم به پشت بام بروم، نردبان وسیله است، مقدمه است، نه این‌که خودش ارزش وجودی داشته باشد؛ اما یک‌وقت هست که خود مرحله ارزش وجودی دارد، توبه ارزش وجودی دارد، یقظه ارزش وجودی دارد، در هر کس یقظه یا توبه یا استقامت یا هر کدام از این‌ها باشد مستقلاً خدای ‌تعالی به او ارزش و ثواب می‌دهد، مثلاً حالا یک کسی در مرحله‌ی توبه است و مُرد، این کار او ارزش دارد، در مرحله‌ی استقامت بود و مُرد، این ارزش دارد، نه این‌که فکر کنید این‌ها ارزش ندارند، ذاتاً هر مرحله‌ای به خودی خود یک ارزشی دارد.

 

نکته‌ی هفتم : لطف پروردگار به سالکین الی الله

هفتم این‌که از روایات و آیات استفاده می‌شود که پروردگار، یک لطفی به این‌هایی که شروع به مراحل کردند دارد، مثلاً فرض کنید یک کسی در مرحله‌ی توبه یا در مرحله‌ی استقامت است، این مرحله را شروع کرده و جدی هم هست ولی از دنیا می‌رود، روایت دارد «من مات فی طلب العلم مات شهیدا» (بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علیهم السلام/ جلد 1، ص 186)، کسی که در راه طلب علم بمیرد شهید مرده است.

 

علوم سه‌گانه‌ی الهی (اعتقادات، تزکیه‌ی ‌نفس، فروع احکام)

طلب علم هم منظور همان علمی است که به ما گفته‌اند، همان «الْعِلْمُ ثَلَاثَةٌ» (عوالم العلوم و المعارف و الأحوال من الآیات و الأخبار و الأقوال/ ج 20، ص 783)، علم سه تا است، بقیه‌اش علم نیست، خیلی هم این مسئله واضح است، همین امشب بعد از نماز مغرب نشسته بودم فکر می‌کردم، می‌دیدم واقعاً غیر از این سه علم هرچه که باشد، ارزشی ندارد، انسان حتی با علمش در یک لحظه تخت بلقیس را از جایی به جایی ببرد، این اگر خدایی باشد و مراحل را طی کرده باشد ارزش دارد و إلّا هیچ ارزشی ندارد، شما در یک ساعت نشستید یک سفینه‌ی فضانورد ساختید و به آسمان رفته است، همه‌ی دنیا هم شما را تشویق کردند، دیگر از این که بالاتر نمی‌شود، همه‌ی دنیا شما را تشویق کردند، این تا چقدر دوام دارد؟ تا زنده هستید به دردتان می‌خورد، همین آقای رضازاده که الآن دیگر تمام دنیا ایشان را به‌عنوان قهرمان می‌شناسند، هفت‌هشت سالِ دیگر اولاً از کار می‌افتد، ثانیاً وقتی مُرد ممکن است در رسانه‌ها و در بین مردم بگویند ولی گفتن، فایده‌ای ندارد، برای خود او چه فایده‌ای دارد؟ هیچ! همه‌ی علوم همین‌طور است جز سه علم: یکی علم اعتقادات است، اعتقادات تو خوب باشد برای همیشه از آن استفاده می‌کنی. شما فکر نکنید خدای‌تعالی با مسامحه برخورد می‌کند، از آن‌طرف هم بدانید، خدای‌تعالی آشغال را در زباله‌­دانی می‌ریزد، کسی‌که خودش را نساخته باشد و یکپارچه آشغال باشد مثل صدام، این را هیچ‌وقت نمی‌برد کنار حضرت ‌امیر بنشاند، این آشغال است، شما در سفره‌تان غذاهای خوب گذاشتید یک غذای بدی هم گذاشته باشید که بو می‌دهد و گربه هم دهان زده است، اگر این آشغال باشد آن را در زباله‌دانی می‌اندازید، می‌گویید: آقا این را ببر در سطل آشغال بینداز و بعد بیا، جهنم سطل آشغال خداست، این مسلّم است، انسان‌های غافل از خدا که خدا را دائماً در نظر ندارند یا لااقل وقتی‌که توجه می‌کنند خدا را نمی‌بینند، ترمزی به نام خدای ‌تعالی در زندگی آن‌ها فعال نیست، این‌ها آشغال هستند، منتها ما می‌گوییم إن‌شاءالله خوب هستند و مسئله‌ای نیست. شما شبانه روز زندگی‌تان را محاسبه کنید ببینید چقدر برای خدا کار کردید؟ چقدر متوجه خدا بودید و چقدر هم متوجه چیزهای دیگر بودید؟ أقلاً ساعاتی به یاد خدا باشید، با خدا باشید، شما می‌گویید: من نماز می‌خوانم، در نماز هم حواس اکثریت پرت است. من در شب‌های اول شرح دادم این خدایی که احاطه بر وجود ما دارد، حتی یک لحظه «لا تَأْخُذُهُ سِنَةٌ وَ لا نَوْمٌ» (بقره/255)، این‌که نمی‌شود از ما غافل بشود.

 

سایر علوم فضیلت است

پس این سه علم است که به درد انسان می‌خورد: علم اعتقادات است و فروع هم برای این است که ببینیم خدا چه گفته است، ببینیم دستورات الهی چیست، حالا یا تقلیداً و یا اجتهاداً، هر طوری. یکی هم علم تزکیه‌ی ‌نفس است، این سه تا علم است که به درد انسان می‌خورد، یعنی دائماً به درد می‌خورد، بقیه‌ی آن «فَضْلٌ» (منیة المرید في أدب المفید و المستفید/ ج 1، ص 369)، حالا بعضی‌ها می‌گویند: فضل به معنای زیادی و بی‌خود است، بعضی‌ها می‌گویند: فضیلت است، که به نظر من فضل همان فضیلت است، یعنی انسان داشته باشد چه بهتر و اگر هم نداشته باشد اشکالی ندارد، و این شرایطی را که گفتم باید حتماً برای تزکیه‌ی ‌نفس وجود داشته باشد، حالا انسان را قطعه‌قطعه بکنند و بگویند آقا این نباشد، بی‌خود می‌گویند، این حتماً هست و باید انجام بشود، پس این هفت چیز را باید انسان در باب تزکیه‌ی ‌نفس متوجه باشد.

 

هرکس تزکیه‌ی ‌نفس کند خدا او را دوست دارد

آن‌وقت تزکیه‌ی ‌نفس که کرد چه می‌شود؟ پاک می‌شود، پاک که بود چه می‌شود؟ کارهایش حساب پیدا می‌کند، کارهایش روی برنامه است، کارهایش روی برنامه بود چه می‌شود؟ خدا او را دوست دارد، خیلی ساده است دیگر. شما ببینید مثلاً در قرآن می‌فرماید: «إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُحْسِنينَ‏» (بقره/195)، محسنین آن‌هایی هستند که کارهایشان روی برنامه و نیکو است، خدا آن‌ها را دوست دارد، با خدا ارتباط دارند، اخلاقیات آن‌ها درست است، انسانیت آن‌ها درست است و همه چیز آن‌ها درست است. اگر کسی یک سرسوزن از آن‌چه خدا می‌خواهد خارج بشود انحراف پیدا کرده است، فرقی نمی‌کند، البته خدا عَفُوّ است، خدا می‌گذرد وإلّا همان جا باید گوش ما را بگیرد و بپیچاند که چرا این کار را کردی؟ چرا این‌قدر غافل بودی؟ این هم مسئله‌ی تزکیه‌ی ‌نفس است،

 

محبت به خدا یا محبت به اجر و ثواب خدا

البته باید همین جهاتی که من الآن خدمت شما عرض کردم همیشه آویزه‌ی گوش شما باشد، نگویید که حالا مثلاً مرحله‌ی استقامت را ما قبل از توبه انجام می‌دهیم! خوب است، بد نیست ولی این‌طوری آن راهی که باید بروید نرفتید، آن صراط ‌مستقیمی که باید بروید نرفتید، لذا فرمود: «صَائِناً لِنَفْسِهِ» استقامت، «حَافِظاً لِدِينِهِ» صراط‌ مستقیم، البته این‌جا خود محبت بحث دارد، اکثراً هم این‌جا لنگ می‌زنند، به مشکل برمی‌خورند که محبت‌شان را متمرکز به خدا بکنند و هیچ چیزی را دوست نداشته باشند مگر در ارتباط با خدا، این کار مشکلی است، خیلی مشکل است و این مرحله، مرحله‌ی خیلی سختی است، البته یک مرحله‌ی آسان دارد که به نظر من باز هم سخت است که انسان هر چیزی را دوست دارد به‌خاطر این باشد که یک نفعی برای خود انسان داشته باشد، مثلاً فرض کنید پول را دوست دارید به‌خاطر این‌که بتوانید این پول را انفاق کنید و به مردم بدهید تا مردم خشنود بشوند، تا خدای ‌تعالی در قیامت به شما ثواب عنایت کند و اجر عنایت کند، این یک مقدار آسان‌تر است ولی باز هم مشکل است، هدف همه همین بوده است که مثلاً کارهای آن‌ها طوری باشد که خدا به آن‌ها اجر بدهد، ما این را زیاد می‌گوییم، می‌گوییم نماز شب بخوان اجر داری، قرآن بخوان اجر داری و ثواب می‌بری، شما اگر همین را حساب کنید می‌بینید که ثواب و اجر در راستای خودخواهی است، یعنی چون می‌خواهید روز قیامت در بهشت باشید، درخت طوبی نصیب شما بشود، چه بشود، چه بشود، حالا همه‌ی این‌ها را به تو دادند بگویی خوش می‌گذرانم، خوش هستم، پس این‌ها برمی‌گردد به خوشیِ خودت، نه این‌که برگردد به رضایت پروردگار؛ از باب مثال یک کارگری می‌آید این‌جا کار می‌کند، خیلی هم خوب کار می‌کند، خیلی هم دقیق کار می‌کند، شما هم خوشحال می‌شوید اما برای پول است، یک کسی هم می‌آید برای شما کار می‌کند ولی اگر در مورد پول به او بگویند می‌گوید: من را کوچک کردید، برای رضایت شما این کار را کرده است، شما را دوست دارد و برای رضایت شما کار می‌کند، این‌ها با هم فرق می‌کند. لذا در مرحله‌ی محبت – فقط همین مرحله‌ی محبت است- خیلی اغتشاش دارد، در آن روایت هم این مرحله‌ی محبت را اسم نبرده است، حالا هیچ فرقی نمی‌کند، یک استادی به شاگردش گفت: بِدَم، گفت: من می‌خوابم و می‌دَمم، گفت: تو بمیر و بدَم! دمیدن منظور است، تو کارت را بکن، حالا محبت به پول داری یا به صاحب کار داری فرقی نمی‌کند، تو کار بکن، حالا گاهی می‌شود واقعاً باید یک کاری کرد، تازه خود این هم مهم است، خیلی مهم است که انسان برای ثواب کار بکند، من علت را می‌گویم و نمی‌خواهم درباره‌ی این مسائل حرف بزنم، چون اغتشاش دارد، یک اَمّایی در آن دارد و اکثراً هم نمی‌توانند انجام بدهند، لذا گفته‌اند: مرجع‌ تقلید استقامت داشته باشد، در صراط ‌مستقیم باشد، جهاد با نفسش بکند، بندگی هم بکند، در مسئله‌ی محبت دیگر خودش می‌داند، اگر می‌تواند خدا را صد درصد دوست داشته باشد، همه‌ی کارهای او برای خدا باشد و توقع پولی، چیزی هم نداشته باشد، آن بحثی دیگر است، مثل آن شخصی که می‌آید کار می‌کند، اما اگر نمی‌تواند خب برای پول کار کند، تو کار کن، تو بنده باش، تو درست باش حالا برای ثواب باشد، چه اشکالی دارد؟

 

حرکت به طرف کمالات و لقاء پروردگار بعد از تزکیه‌ی ‌نفس

بعد، این مراحل هفت‌گانه‌ی تزکیه‌ی ‌نفس که تمام می‌شود، تازه آن‌جا انسان می‌تواند پا به طرف کمالات بگذارد، یعنی یک قدمی به سوی کمالات بردارد. کمالات چیست؟ کمالات بعد از پاکی است، یعنی مثلاً شما حمام رفتی و خودت را خوب تمیز کردی، از حالا می‌توانی لباست را عوض کنی و به دیدن فلان فرد بزرگ بروی، مثلاً به دیدن یک شخصیتی بروی، لباست را عوض کن و مرتب باش و بعد به دیدن آن شخصیت برو، وقتی انسان به خدا می‌رسد باید خیلی تمیز باشد، اول باید تمیز بشود بعد یک قدم‌هایی بردارد تا بتواند به خدا برسد. این بحث‌ها که تا امشب عرض کردم همین‌طور جلو آمد که روح انسان در دنیا که وارد می‌شود و در بچه‌گی و جوانی خودش را کثیف می‌کند، باید خودش را تمیز کند، حالا لقاءالله که در قرآن هم زیاد است یا منظور دیدن خدا با چشم دل است و یا مردن است، حالا هرچه باشد بالأخره یک وقتی ما باید خدا را ببینیم، و چون زیاد با این بدن در ارتباط هستیم، هرچه هست ما با شکم‌مان در ارتباط هستیم، هرچه می‌بینیم یعنی جلوی چشم ما هست با همان در ارتباط هستیم، به‌خاطر همین تا می‌گوییم ما خدا را دیدیم، فکر می‌کنند که یعنی خدا مجسم شده و جلوی چشم ما آمد و خدا را دیدیم! یا مثلاً صدای خدا را شنیدیم، یک صدایی، یک صوتی در هوا رها کرد و آن صدا در گوش ما آمد یا هر چیز دیگری، مثلاً خدا را لمس کردیم، احساس کردیم، خیال می‌کنیم یک کاری کردیم، یک چیزی در دست ما بوده است ولی این‌ها نیست، روح انسان چشمی دارد که آن چشم اهمیّت دارد که اگر آن نباشد این چشم هم به درد نمی‌خورد، که خدا می‌فرماید: «وَ لَهُمْ أَعْيُنٌ لا يُبْصِرُونَ بِها» (اعراف/179)، چشم دارند ولی نمی‌بینند، چون آن چشمِ قبلی نیست، چشم انسان و بقیه‌ی چیزها… البته باید یک مقدار هم ملاحظه بکنم به‌خاطر این‌که می‌ترسم خوب توجه نشود، و إلّا یک حقایقی هم این‌جا هست که اگر آن‌ها را ما بفهمیم یقین می‌کنیم که این چشم، مجاز است و آن چشم حقیقت دارد، الآن ما یک کوری را اگر ببینیم خیال می‌کنیم به او تعارف می‌کنیم که می‌گوییم این حقیقت را می‌بیند، این چشم باطن دارد، خواستیم دل او نشکند و ناراحت نشود، بعضی افراد بودند مثل ابی‌بصیر یا مثل جابربن‌عبدالله انصاری که این‌ها اگر چشم نداشتند ولی ائمه می‌گفتند: این چشم دارد؛ چشم، فهم انسان است نه این پیه که اگر یک سیخ در آن بزنند کور می‌شود و از بین می‌رود، این چشم نیست، چشم، فهم انسان است، درک انسان است، آن چیزی است که انسان آن را احساس می‌کند، الآن این‌جا ممکن است شما چشم‌های‌تان را روی هم بگذارید… البته این‌ها خیلی دقیق است و من نمی‌خواهم این‌ها را برای همه‌ی شما بگویم ولی حالا دیگر پیش آمده است، مثلاً فرض کنید این‌جا چشم‌تان را روی هم گذاشتید و دارید فکر می‌کنید، یک چیزی می‌فهمید، یک علمی را یاد می‌گیرید، یک چیزی برای شما کشف می‌شود، چشم‌تان روی هم بوده است و چیزی را هم ندیدید اما می‌فهمید، همان فهمیدن یعنی دیدن، دو دوتا چهارتا است، البته درباره‌ی گوش هم همین‌طور است، درباره‌ی مزه‌ها هم همین‌طور است، همه چیز هست، مثلاً الآن دهان ما دوتا مزه می‌چشد، گوش ما دوتا صدا می‌شنود، دیدنِ چشم ما دو بُعد دارد، این عکس‌های دوبُعدی را دیدید؟ این‌طرف نگه می‌دارید یک چیز می‌بینید و آن‌طرف نگه می‌دارید یک چیز دیگر می‌بینید، الآن ممکن است ما حتی چشم‌مان را روی هم بگذاریم ولی ببینیم، البته نه این تلویزیون را، یک حقایقی که باز با این چشم دیده نمی‌شود آن را می‌بینیم، ممکن است مثلاً یک چیزهایی را لمس کنید، حالا لمس کردن باز دقیق‌تر است، البته اول دیدن است، بعد شنیدن است که اگر این‌ها در تاریکیِ بیشتری بروند ما از آن‌ها دورتر هستیم، چشایی باز بعد از شنیدن است و لمس کردن باز بعد از آن است. حالا این‌ها یک خصوصیاتی دارد که به قول معروف «حلوای تنترانی تا نخوری ندانی»، حالا گفتنِ این‌ها هم زیاد ضرورت ندارد، البته همه‌ی شما در این حالات هستید، گاهی هم برای شما اتفاق می‌افتد منتها انسان بخواهد حالا توضیح بدهد مشکل است.

 

در پایان کمالات، انسان یک حالتی پیدا می‌کند که همیشه با خداست

در پایان کمالات، انسان یک حالتی پیدا می‌کند – که خیلی زحمت دارد انسان به این حالت برسد، انسان یک حالتی پیدا می‌کند- که همیشه با خدا است، از خدا پول می‌گیرد، خدا دنیایش را تأمین می‌کند، حوائجش را می‌گیرد، با خدا مناجات می‌کند و همیشه با خدا است، به یک جایی می‌رسد که آن مرحله‌ی خلوص است. از این مسائل بگذریم چون باز برمی‌گردیم به اعتقادات، بقیه باشد برای فردا شب.

 

جهت دانلود صوت و یا پخش آنلاین کلیک کنید

اعوذ بالله من الشّیطان‌الرّجیم

بسم الله‌الرّحمن‌الرّحیم

الحمدللّه و الصلوة و السلام علی رسول‌الله و علی آله آل‌الله لاسیّما علی بقیّة‌اللّه روحی و ارواح‌‌العالمین لتراب مقدمه الفداء و اللعنة‌الدائمة علی اعدائهم اجمعین من الآن الی قیام یوم‌الدّین.

 

انسان در عالم ارواح و ذر دارای قدرت اختیار و انتخاب بوده است

از مسلّمیات اسلام این است که ما عالم ذری داشتیم. در عالم ذر تکلیف هم بوده است؛ تکلیف به معنای این نیست که به زور کاری را به انسان بگویند، این اصطلاحی شده است، وإلّا خدای تعالی در قرآن می‌فرماید: «وَ ما أَنَا مِنَ الْمُتَكَلِّفينَ» (ص/86)، من تکلیف‌کننده نیستم، تحمیل‌کننده نیستم، خدای تعالی هادی است؛ لازمه‌ی اختیار این است که انسان منحرف بشود، اگر شما پنجاه تا گوسفند را در یک بیابان رها کنید، هر کدام‌شان از یک راهی می‌روند، ممکن است سؤال کنید که چرا این‌ها هر کدام از یک راه رفتند؟ می‌گویید: یک نیمه‌اختیاری دارند؛ اما اگر سرهای آن‌ها همه پشت سر هم، در یک خط مستقیم قرار دارند، طوری که همه یک کار کردند، می‌گوییم: مجبور هستند؛ فرض کنید مثل خیلی از جمادات که همه به یک شکل کار می‌کنند، مثلاً شما صدتا درخت را بکارید، همین قدر که پا بگیرند همه‌ی آن‌ها یک کار انجام می‌دهند، همه‌ی آن‌ها در موقع بهار سبز می‌شوند، همه‌ی آن‌ها در موقع پاییز زرد می‌شوند، معلوم است که مجبور هستند؛ اما حیوانات نه، آن مجبوریِ جمادات و نباتات را ندارند و آن اختیار انسان را هم…، البته عقل آن‌ها نمی‌رسد وإلّا اختیار دارند، اختیار انتخاب دارند، لذا گاهی می‌شود یک حیوانی یک غذایی را نمی‌خورد، هر کاری می‌کنند نمی‌خورد، و یک حیوان دیگری می‌آید می‌خورد، منتها اختیار را در یک مرحله‌ی خیلی ضعیفی دارند که انتخاب کنند، در انسان قوی‌تر است، خیلی قوی است، انسان در اختیار و انتخاب خیلی قوی‌تر است، اختیار او بیشتر و انتخاب او هم بیشتر و تا وقتی که انسان اختیار داشته انتخاب هم با آن بوده است، لازمه‌ی اختیار انتخاب است، خودش انتخاب کند. در عالم ارواح و در عالم ذر، در هر دو اختیار داشتند، وإلّا اگر اختیار نمی‌داشتند هیچ ارزشی نداشتند؛ در عالم ارواح نهایتاً مثل جایی که انسان هوا را استنشاق می‌کند… الآن ما هوا را داریم استنشاق می‌کنیم، می‌توانیم استنشاق نکنیم، یعنی بینی خود را می‌گیریم، نفس هم نمی‌کشیم و به این ترتیب استنشاق نمی‌کنیم، اما برای بقاء حیات، شبهِ جبری است که استنشاق کنیم، برای این‌که حیات‌مان باقی بماند استنشاق می‌کنیم، ولی خیلی از مسائل احکام الهی هست که به اختیار ما واگذاشتند، صد درصد به اختیار ما واگذاشتند که ما انتخاب کنیم یا انتخاب نکنیم، فقط در این‌جا خدای تعالی هادی است نه تکلیف‌کننده، نه تحمیل‌کننده، نه این‌که به زور حرف بزند، ما در عالم ذر هم همین‌طور بودیم، در عالم ارواح هم همین‌طور بودیم، عرض کردم، فقط فرق عالم ارواح این است که مثل این‌که هوا را مجبور باشیم استنشاق کنیم – البته اسم این را هم مجبوری می‌گذاریم، می‌توانیم هم همین الآن بینی خود را بگیریم و استنشاق نکنیم ولی همانطوری که لازمه‌ی حیات ما این است که هوا را استنشاق کنیم- در عالم ارواح هم لازمه‌ی حیات ما این بوده است که حقایق را که خدا می‌فرماید ما بفهمیم، درک بکنیم.

 

عمل کردن یا نکردن به احکام الهی در عالم ذر؛ عامل سعادت یا شقاوت

خدای تعالی در ابتدای در عالم ذر، روح ما را وارد بدن‌مان کرد، همین بدن کوچکی که…، البته کوچکی هم نسبت به این بدن است، وإلّا باز این بدن نسبت به افلاک خیلی از آن ذره هم کوچکتر است، بزرگ و کوچک بودن نسبی است، وقتی وارد آن بدنی که در عالم ذر داشتیم کرد، طبعاً این بدن برای این کره‌ی زمین است و هر چیزی به طرف معدنش کشیده می‌شود، به طرف آن جایی که این چیز متعلق به آن است، مثلاً فرض کنید که دود متعلق به بالا است، آتش متعلق به بالا است، می‌بینیم حرارت بالا می‌رود، دود بالا می‌رود، اما آب متعلق به زمین است و روی زمین می‌آید؛ همین‌طور با همین مثال، وقتی که به روح انسان یک چیزی آویز کردند یا آن را به یک چیزی متعلق کردند که برای این کره‌ی زمین است آن را به طرف کره‌ی زمین می‌کشد، ذره‌ای که در این کره‌ی زمین به ما می‌دهند متعلق به این کره‌ی زمین است لذا در همین کره‌ی زمین آمدیم؛ آمدن در این کره‌ی زمین خیلی از لوازم را دارد، البته ممکن است در عالم ذر امتحان نباشد ولی خیلی از مسائل را دارد که حالا ما فراموش کردیم که در عالم ذر چه مسائلی داشتیم، که باید احکام الهی در آن‌جا هم باشد، و چون اختیار داریم می‌توانیم این احکام را عمل بکنیم و می‌توانیم هم عمل نکنیم؛ مثلاً فرض کنید خدای تعالی همه‌ی علوم خوب را در فطرت ما گذاشته است اما ممکن است به آن عمل نکنیم، بداخلاقی بکنیم، صفات رذیله داشته باشیم، در همان عالم ذر با هم جنگ و دعوا داشته باشیم، صفات رذیله‌ای در وجود ما پیدا بشود، یکی متکبر بشود، یکی حسود بشود، می‌بینیم بچه‌هایی هستند که از مادر متولد می‌شوند که نه پدر و نه مادر هیچ‌کدام تندخو و بداخلاق نیستند ولی این بچه بداخلاق شده است، در این دنیا هم چیزی هنوز یاد نگرفته است، چون اکثر چیزها را در همین دنیا یاد می‌گیرند، لذا هر انسانی که در عالم ذر کارهای خوبی کرده است و صد درصد خوب بوده است سعادتمند می‌شود، یعنی از همان‌جا سعادت را برمی‌دارد و با خودش می‌آورد، سعادت چیست؟ خوشبختی! خوشبختی چیست؟ این است که وقتی انسان وارد این دنیا می‌شود وسایلی برای او فراهم بشود که راحت زندگی کند، یا لااقل اگر در دنیا هم راحت زندگی نکند در آخرت راحت زندگی کند؛ مثلاً فرض کنید در عالم ذر به همه‌ی دستوراتی که خدای تعالی داده عمل کرده است، تکالیفش را خوب انجام داده است، البته من تکالیف می‌گویم طبق اصطلاح می‌گویم، وإلّا راهنمایی‌های پروردگار را تماماً عمل کرده است، می‌بینیم این شخص دیگر ناقص‌الخلقه در دنیا نیامده است، سیّد شده است، روح او را آوردند و وارد بدن فرزند پیغمبر کردند، می‌بینید که از نظر مکانی در یک مملکتی که مسلمان هستند، شیعه هستند، این‌جا متولد شده است، پدر و مادر او یک پدر و مادر متدین باتقوایی بودند که این بچه، دیانت و تقوا را زمینه داشته است که راحت‌تر از دیگران یاد بگیرد، و خیلی از چیزهایی که خود او برای این‌که این‌طوری بشود کاری نکرده، طبیعتاً با همان وضع وارد این دنیا شده است، خیلی چیزها هست، بعضی‌ها کور مادرزاد متولد می‌شوند، بعضی‌ها کَر مادرزاد متولد می‌شوند، بعضی‌ها مثلاً فرض کنید افلیج متولد می‌شوند، – البته یک مقداری از آن مربوط به پدر و مادرها است و یک مقداری هم مربوط به عالم ذر او است – یک عده سید متولد می‌شوند، یک عده غیر سید متولد می‌شوند.

 

زن یا مرد شدن مربوط به عالم ذر است

در عالم ذر هنوز زن و مرد مشخص نشده بود و همه‌ی آن‌ها یکنواخت بودند، به‌جهت این‌که آن‌جا توالد و تناسل نیست و وقتی که توالد و تناسل نبود، خواهی نخواهی نر و مادّه‌ای هم نمی‌تواند باشد، پس بنابراین خدای تعالی در عالم ذر وقتی به همین افراد بشر که در موقع ساختن بدن حضرت آدم همه‌ی آن‌ها حاضر بودند نگاه کرد یا مثلاً در این طول زمان، از اوّلی که خدا حضرت آدم را خلق کرده است تا همین الآن، در این شش هفت میلیارد جمعیتی که الآن روی کره‌ی زمین هستند، – حالا تا این‌جا را ما می‌گوییم- خدا این‌ها را ملاحظه کرد و دید که یک عده با اختیار خودشان یک صفات حمیده‌ای دارند که دو صفت است که زن و مرد را در عالم ارواح از هم جدا کرده است که این دو صفت از صفات خوب است: یکی مهربانی است که زن‌ها مهربان‌تر از مردها هستند و یکی هم حوصله‌داشتن برای تربیت است، البته این فرع بر مهربانی است ولی خب خیلی مردها هستند که مهربان هستند ولی حوصله‌ی مربی بودن را ندارند، یعنی اگر یک بچه‌ی دو ماهه یا سه ماهه را به آن‌ها بدهند خیلی دل آن‌ها می‌سوزد که چرا این بچه دارد این‌طور گریه می‌کند، گرسنه است، ولی حوصله‌ی این‌که نصف شب بلند شوند شیر درست کنند و بیاورند بدهند را ندارند، شاید یک شب، دو شب، ده شب این کار را بکنند ولی دو سال دیگر نه، حوصله‌شان کم است، این حوصله ‌داشتن و نداشتن، علامت ربوبیت است نه علامت مهربانی، چون بالأخره پدر هم مهربان است، خیلی هم دل او می‌سوزد، تا صبح هم نمی‌تواند بخوابد که چرا این بچه گرسنه بود، ولی این‌که بلند شود از داخل یخچال شیر بردارد و بیاورد به این بدهد، حوصله بکند، آن هم گاهی بخوابد و گاهی بیدار بماند تا این بچه شیر داخل شیشه را بخورد، نه، این از او برنمی‌آید، این دو حالت ربوبیت و مهربانی را خدا در عالم ذر در هر کسی دید او را زن قرار داد، تقریباً نصف از افراد بشر در عالم ذر – حالا که دارد از نصف هم بیشتر می‌شود- مهربانی و ربوبیت داشتند و نصف دیگر، خشونت و تندگویی و استعمارگری و این حرف‌ها را داشتند، این‌ها را مرد قرار داد و آن‌ها را زن.

 

قالب بدنی زن و مرد بر اساس روحیات و مصلحت آن‌ها می‌باشد

حالا نمی‌خواهم در امتیاز بین زن و مرد صحبت کنم؛ چرا یک عده در عالم ذر زن شدند و یک عده مرد؟ برای این‌جهت است که مهربانی و ربوبیت داشتند، طبعاً فرزند و بچه‌داری و تولد و این‌طور مسائل، نُه ماه بچه را در شکم نگه دارند و بعد موقع زایمان آن‌همه فشار ببینند، بعد موقع شیر دادن آن‌همه حوصله بکنند، طبعاً برای این کارها یک امتیازاتی باید داشته باشند، البته در این دنیا امتیازات زن‌ها را مردهای استعمارگر خشن پایمال کردند، این معلوم باشد، نه این‌که حالا فکر کنید چرا… این‌قدر هم این مسئله عجیب شده است که اگر به یک پسربچه بگویند: تو دختر هستی! ناراحت می‌شود و اگر به دختر بگویند: تو پسر هستی، خوشش می‌آید، این حرف‌ها هم نیست، واقعاً اگر انسان روی حقیقت به امتیازاتی که خانم‌ها از عالم ذر در این دنیا آوردند دقت بکند خیلی تأسف می‌خورد که چرا زن نشده است. حالا یکی از چیزهایی که در آن دنیا تقسیم‌بندی شده همین قالب بدنی زن و مرد است که آن هم بر اساس روحیات آن‌ها است، البته مرد هم خشونت لازم دارد چون به مصلحت اوست، مصلحت زن هم مهربانی است، به قول شاعر می‌گوید: «از شیر حمله خوش بُوَد و از غزال رَم» (مجموعه آثار حكیم صهبا) ، پیغمبر اکرم هم فرمود: «المرأة ريحانة» (تحف العقول/ الحسن ابن شعبة الحرّاني:٦٣)، زن‌ها ریحانه هستند و امتیازاتی که برای زن‌ها قائل شدند، این از عالم ذر است، ابتدای آن در ارتباط با عالم ذر است،

 

علت تفاوت‌ها و محرومیت‌ها و نواقص در دنیا یا پدر و مادرند و یا اعمال عالم ذر

البته خیلی از عقب‌افتادگی‌ها، فلج‌ها، نابینایی بچه، این‌ها مربوط به عالم ذر نیست، ممکن است همین‌طوری متولد بشوند ولی ندانم‌کاری‌های پدر و مادرها بیشتر مؤثر است، مثلاً فرض کنید مستحباتی که در اسلام است، دستوراتی که برای ازدواج و زناشویی است، اگر این‌ها را عمل نکنند روایت دارد که بچه کور به دنیا می‌آید، بچه کَر به دنیا می‌آید، بچه فلج به دنیا می‌آید، این در حقیقت مثل آن وقتی است که بچه تا متولد شد پدر و مادر دوتا دست او را قطع کنند، این دیگر مربوط به خدا نیست بلکه مربوط به پدر و مادر است که چرا دست‌های او را قطع کردند، چرا دستهایش را قطع کردند؟ پدر و مادر وقتی دست‌های بچه را قطع بکنند هر کسی ببیند و بداند که پدر و مادر دست بچه را قطع کرده‌اند به خدا دیگر ایراد نمی‌گیرند که چرا بچه بی‌دست است، و همین‌طور اگر پدر یا مادر کاری کردند که برخلاف دستور مستحبات اسلام یا مکروهات اسلام بود و این بچه کور متولد شد مثل این است که میخی در چشم بچه فرو کرده است، حالا چه فرقی می‌کند در موقع تولد این کار را پدر و مادر بکنند یا اینکه در رَحِم باشد و کاری بکنند که بچه کور بشود یا در اصل خلقت او، یعنی در همان علقه و مضغه یا حتی در قبل از خلقت، یعنی قبل از حامله شدن، ممکن است یک اعمالی انجام بدهند که این مستحبات و مکروهات در کتاب‌ها و در روایات هست، با هر یک از این‌ها ممکن است یک نقصی در بچه به‌وجود بیاید، این‌ها مربوط به پدر و مادرها است، مثل همان که دست او را قطع بکنند؛ ولی یک چیزهایی هم هست که نمی‌شود بگوییم مربوط به پدر و مادر است، روحی در عالم ذر به یک ذره‌ای تعلق گرفته است، حالا این چرا در قلب آمریکا به‌وجود آمده است؟ چرا از تل‌آویو بیرون آمده است؟ چرا در فلان خانواده‌ی بسیار فقیر بیرون آمده است؟ چرا در خانواده‌ی ثروتمند به دنیا آمده است؟ این چراها دیگر مربوط به پدر و مادرها نیست که مثلاً یک پدر و مادر فقیر یک کاری بکنند که بچه‌ی آن‌ها ثروتمند باشد، نه، هیچ مربوط به پدر و مادر نیست، یا مثلاً آن‌هایی که در تل‌آویو هستند و بچه‌های آن‌ها یهودی می‌شوند آن‌ها اصلاً فرزنددار نشوند، نمی‌شود، این‌ها معلوم است که مربوط به کار خدا است، خدا هم که کار بد نمی‌کند، حالا این کارها چرا این‌طور شده است؟ چرا او در یک زمان بدی متولد شده است؟ چرا او در یک مکان بدی متولد شده است؟ این بد است دیگر، بد است، بالأخره من که در مشهد متولد شدم با آن کسی که در تل‌آویو متولد شده است با هم یک فرقی داریم، اسلام حق است، او باید آن‌قدر جان بکَند تا خودش را به اسلام برساند ولی من راحت، پدر و مادر من یک اسلامِ پخته‌کرده‌ی حاضر و آماده دادند و خوردیم، این‌ها با هم فرق نمی‌کنند؟ فرق می‌کنند، این فرق را هم خدای تعالی گذاشته است، خدا که کار بد نمی‌کند، چرا این کار را کرده است؟ همه را در مشهد متولد کند، همه را در خانواده‌ی شیعه متولد کند، همه را سفیدپوست متولد کند، چرا یک عده سیاه‌پوست شدند و یک عده سفیدپوست شدند؟ یک عده قرمز شدند، یک عده سرخ‌پوست شدند؟ دیگر نمی‌شود بگوییم که این‌ها مربوط به پدر و مادرها است، حالا مثلاً یک پدر و مادر سرخ‌پوست یا سیاه‌پوست چه‌کار کنند که بچه‌ی آن‌ها سفیدپوست بشود؟ هیچ کاری نمی‌توانند بکنند، یک پدر و مادر یهودی چه‌کار کنند که بچه‌ی آن‌ها مسلمان بشود؟ نمی‌توانند، – البته حالا من می‌گویم- یک چیزهایی است که نه مربوط به بچه است و نه به پدر و مادر، خدا هم که کار بد نمی‌کند، این‌جا آن چیزی که عامل این کار بوده، علت این مسئله بوده، چه بوده است؟ ناگزیر هستیم که بگوییم خود او بوده است، چون «وَ ما أَصابَكَ مِنْ سَيِّئَةٍ فَمِنْ نَفْسِكَ» (نساء/79) هرچه بدی به تو می‌رسد از ناحیه‌ی خود توست؛ بچه‌ی دوماهه که هنوز کار بدی نکرده است که سیاهپوست شده است، هنوز کار بدی نکرده که در این خانواده‌ی بدبخت در حلبی‌آباد تل‌آویو متولد شده است، این که کاری نکرده بوده؛ این‌جا ما می‌گوییم: جواب همین است که این‌ها در عالم ذر یک کارهایی کردند که حالا این‌جا جزایشان را می‌گیرند وإلّا هیچ جوابی ندارد، می‌بینید الآن یک بچه‌ی بدبختِ بیچاره‌ای که در یک خانواده‌ی بت‌پرست، در یک مکان بسیار بدی متولد شده است، بگوییم پدر و مادر این بچه مقصرند، خود پدر و مادر هم از این بدبختی‌شان ناراحت هستند و می‌خواهند یک طوری خودشان را نجات بدهند، بگوییم خدا کرده؟ که خدا هم هیچ‌وقت کار بد نمی‌کند، پس باید بگوییم خود او بوده، دسترنج کار خود اوست، پس این در عالم ذر رقم خورده، حالا تکالیفی که ما آن‌جا انجام دادیم و حالا جزای آن را می‌بینیم چه بوده است؟ از بعضی روایات پیداست که بعضی چیزها ارتباط داشته است، مثلاً به طور کلی مواثیقی، میثاق‌هایی که ما با خدا بستیم و عمل نکردیم، مثلاً روایت دارد موقعی که حضرت ابراهیم صدا زد «وَأَذِّنْ فِي النَّاسِ بِالْحَجِّ» (حج/27)، مردم را به حج صدا بزن، یک‌عده جواب دادند، پس معلوم است که اختیار داشتند، ببینید از همین خوب پیداست، معلوم است یک عده‌ای که جواب دادند اختیار داشتند، یک عده جواب ندادند این‌ها هم اختیار داشتند وإلّا همه جواب می‌دادند، همه می‌گفتند: لبیک، یک عده‌ای چند مرتبه جواب دادند، یک عده‌ای ده مرتبه، بیست مرتبه، سی مرتبه جواب دادند، مدام لبیک، لبیک، لبیک گفتند که روایت دارد هر تعدادی که جواب داده باشند به همان تعداد مکه می‌روند، برای زیارت خانه‌ی خدا می‌روند، چون او دعوت کرده است و این‌ها هم جواب دادند، چیزهایی از این قبیل در روایات است که دو چیز را برای ما تعیین می‌کنند: یکی اختیار داشتن، چون بعضی جواب دادند و بعضی جواب ندادند، معلوم است که اختیار داشتند، یکی دیگر هم این‌که لااقل جزای کار آن‌جای خود را در این دنیا می‌بینند، خیلی‌ها با امتحانات سختی باید جواب پس بدهند، خیلی‌ها هم هستند که با امتحانات ساده‌ای جواب می‌دهند. حالا به هر حال این معنای عالم ذر است که چندتای آن را ما الآن خوب فهمیدیم: یکی این‌که صفات خوب و بد در دنیا تأثیر دارد، مثل صفات خوبی که زن‌ها داشتند و مردها آن‌قدر نداشتند، دوم این‌که می‌بینیم همه دوست داشتند با آن‌همه فضائلی که خدا به سیدها داده است سید باشند، یک عده این ویژگی را ندارند و اختیاری هم نداشتند، خدا هم که نمی‌خواست یک عده را محروم کند و یک عده را بهره‌مند کند، پس معلوم است که آن‌جا یک کارهای خوبی کردند که این‌ها را محروم نکردند و بلکه به آن‌ها عنایت کردند، مثل مسئله‌ی حج و امثال این‌ها، از همه‌ی این‌ها و مجموع این روایات و این گفته‌ها استفاده می‌شود که آن‌جا ما می‌توانستیم خیلی از سعادت‌های خود را تأمین بکنیم و در این دنیا با همان سعادت‌ها وارد بشویم و لذا وقتی که روح بچه با همان بدن در همین قالبِ یک‌مقدار بزرگتر منتقل می‌شود، کیفیت آن هم همین‌طور است که روح به بدن تعلق دارد و برای این‌که اوضاع به هم نریزد در بدن می‌آید…

 

چگونگی خلقت بدن انسان در رحم و تعلق‌گرفتن روح به آن؛ دنیا جزاخانه‌ی عالم ذر است

وقتی که نطفه‌ی زن و مرد با هم یکی می‌شود آن سلول می‌آید، آن ذره‌ی ذری، آن بدن کوچک، آن در همین نطفه‌ی زن و مرد وارد می‌شود، بعد تا چهارماهگی هست، چرا روح وارد نمی‌شود و آن ذره وارد می‌شود؟ این به خاطر این است که بدن، ظرف، هنوز ساخته نشده است، مثل این‌که فرض کنید شما یک زمینی دارید، زمین برای شما است ولی هنوز ساختمان نساختید که در آن بروید و از سرما و گرما و همه چیز محفوظ باشید، مثل وقتی که این‌جا را آقای کاشانی خراب کردند، خب ما اکثر روزها می‌آمدیم، خودشان بیشتر می‌آمدند، اکثر روزها می‌ایستادند، اما به درد اقامت نمی‌خورد، به‌جهت این‌که سرما بود، آب نداشت، ساختمان نداشت… آن چهار ماهی که بدن ذری داخل بدن مادر است، در شکم مادر است، – حالا چون این خیلی از مسائل را حل می‌کند…- «هَلْ أَتى‏ عَلَى الْإِنْسانِ حينٌ مِنَ الدَّهْرِ لَمْ يَكُنْ شَيْئاً مَذْكُوراً، إِنَّا خَلَقْنَا الْإِنْسانَ مِنْ نُطْفَةٍ أَمْشاجٍ» (انسان/1-2)، نطفه‌ای که مخلوط شده است، که در واقع می‌شود گفت: ترکیبی از اسپرم و اوول مرد و زن و آن ذره‌ای که در عالم ذر بوده است؛ خودِ بدن او و نه روح او، این‌ها آمدند و جمع شدند ولی هنوز بدن نداشتند، هنوز ساختمان ساخته نشده است، حالا جای آن معلوم شده است، این زمین را تو باید بسازی، چهار ماه طول می‌کشد برای ساختنش، گوش داشته باشد، چشم داشته باشد، زبان داشته باشد، – این نکته خیلی مهم است، یاد بگیرید چون همین‌جا گیر می‌کنند، اکثراً گیر می‌کنند- صاحب زمین آمده و آن‌جا ایستاده است تا این ساختمان ساخته بشود، اتاق، سقف، آشپزخانه، دستشویی، همه چیز آن که ساخته شد، چهار ماه بعد، یک‌دفعه آقا تشریف می‌آورند و این‌جا زندگی می‌کنند، روح وارد بدن می‌شود. ببینید چند چیز است: نطفه‌ی زن، نطفه‌ی مرد، آن ذره‌ای که بدن انسان بوده است، این‌ها هستند، روح هنوز جدا است، یعنی هنوز این نطفه‌ها و این ذره‌ی عالم ذر نتوانستند کاری بکنند که روح بتواند داخل آن بیاید ولی خودِ آن ذره هست، مثل وقتی که صاحب کار، فرمانده کار، صاحب مِلک آمده است روی زمین مِلک خود ایستاده است، تا چهار ماه این بدن ساخته می‌شود، بدن که ساخته شد خدای تعالی به مَلک فرموده است که داخل رَحِم مادر می‌روی و آن‌جا نقش این بچه‌ای که در رَحِم هست می‌ریزی، البته اختیار را هم دست من بدهید که اگر یک وقتی خواستم باز آن را تغییر بدهم بتوانم، آن‌جا که می‌آیند خب پرونده‌ی این انسانی که این‌جا ساختمان می‌خواهد بسازد در دست آن مَلک است، چه رنگی بزنیم؟ سیاه! چه رنگی بزنیم؟ سفید، چه رنگی بزنیم؟ قرمز، چرا هم دارد، چرا این سفید باشد؟ چرا این سیاه باشد؟ چرا این قرمز باشد؟ چرا این زرد باشد؟ چون شاید زردپوست هم داشته باشیم، بعد می‌گویند که مثلاً – همه‌ی این‌ها را می‌گویم برای این که خوب برای شما روشن بشود، بعد می‌گویند مثلاً – این ساختمان بلندگو هم می‌خواهد؟ نه نمی‌خواهد، این به درد نمی‌خورد، این حرف نزند بهتر است، این نشنود بهتر است، چرا؟ به‌جهت این‌که فلان کار را در فلان جا کرده است، اگر بشنود فلان مصلحت را ندارد، خلاصه ساختمان را آن‌طوری که خدا دستور می‌دهد می‌سازند، ساختمان بدن را می‌گویم، نه ساختمان دنیایی، ساختمان بدن انسان را می‌سازند، صاحب زمین که همان ذره باشد که حضور دارد، اصل زمین که نطفه‌ی پدر و مادر باشد که وجود دارد، خیلی ساده، تا ساختمان ساخته ‌شود چهار ماه طول می‌کشد، بعد برای این‌که ساختمان به آن اندازه‌ی لازم برسد، چون کوچک است، البته آنطور کوچک نیست که روح در آن جا نشود، روح با آن نباشد، روح می‌تواند از این استفاده کند ولی خیلی کوچک است، چون بچه در رَحِم در سن چهارماهگی به اندازه‌ی ده سانت بیشتر نیست، این یک مقداری آن‌جا باشد تا رشد خوبی پیدا کند، سرما و گرما و ناراحتی‌ها او را اذیت نکند تا یک رشدی بکند و خدای تعالی به سلامت تحویل بدهد، بعد دیگر با شما. این بخش عالم ذر است، در حقیقت می‌شود گفت: افراد در عالم ذر مثل یک انسانی هستند که بدون خانه و سرپناه و مجرد در دوران جوانی خود باشد، نه خانه دارد، نه زن دارد، نه بچه دارد، نه اثاث خانه می‌خواهد، نه هیچ چیز دیگری، از وقتی که وارد رَحِم می‌شود، اول چهار ماهگی تا چهارماه که گذشت، این به فکر خانه و زندگی و زن شدن و مرد شدن و این‌طور چیزها می‌افتد و در سن چهار ماهگی روح هم حالا می‌بیند که جای خوبی است، می‌آید وارد می‌شود، حالا اگر خانه‌ی او خانه‌ی زنانه باشد زن می‌شود و اگر خانه‌ی او خانه‌ی مردانه باشد اسم او مرد می‌شود، همین. این مربوط به عالم ذر است. پس ما فهمیدیم که عالم ذر یعنی چه و این دنیا جزاخانه‌ی عالم ذر است، این را هم شما بدانید. حالا دنیا چطور جزاخانه‌ی عالم ذر است؟ یعنی آن‌جا هر کاری کرده باشید تأثیر آن در این‌جا است،

 

فراموش کردن تعالیم عالم ارواح در زمان ورود به دنیا

از همین‌جا دقت بشود برای یک مسئله‌ی خیلی مهم که در این دنیا اتفاق می‌افتد و خدای تعالی در قرآن هم خیلی روی آن حساس است: «إِنَّا خَلَقْنَا الْإِنْسانَ» تا انسان وارد دنیا شد – می‌گویند این کار در موقع تولد می‌شود – تمام آن‌چه که در فطرت او گذاشتند را از یاد می‌برد، فراموش می‌کند، از بین نمی‌رود بلکه فراموش می‌شود، یعنی چه فراموش می‌شود؟ یعنی مثل کسی که فرض کنید یک دفعه بیهوش می‌شود و خیلی چیزها را فراموش می‌کند ولی بعد به یاد می‌آورد، این هم همه‌ی چیزها را فراموش می‌کند، این‌قدر فراموش می‌کند که حتی وقتی خدای تعالی می‌خواهد به انسان خطاب بکند می‌گوید: تو هیچ چیزی نمی‌دانستی (نحل/78)، مثل ندانسته‌ها، بعضی‌ها را دیدید این‌قدر فراموشی بر آن‌ها مسلط می‌شود مثل این‌که هیچ چیزی بلد نیستند؟ مرحوم آقای میلانی می‌گفت: من یک وقتی چنین حالتی پیدا کردم که حمد و سوره‌ی نمازم را نمی‌توانستم از رو نخوانم، از رو می‌خواندم، حالا بعضی‌ها هستند که همان سوادشان را هم فراموش می‌کنند، فراموشی مطلق به آن‌ها دست می‌دهد، یعنی بشر وقتی وارد دنیا می‌شود همه‌چیز را فراموش می‌کند ولی از حالا به بعد باید به یاد بیاورد که دیر هم به یاد می‌آورد، یعنی دیر آمادگی پیدا می‌کند برای یاد گرفتن، اگر شما را یک جایی غیر از این‌جا قرار بدهند به طوری که یک مدتی آن‌جا باشید، وقتی می‌آیید یک حالت غیرعادی پیدا می‌کنید، این همان شخصی است که در نه ماه قبل همه‌چیز می‌دانست ولی یک دفعه فراموش شد، خدا در قرآن می‌فرماید: «إِنَّا خَلَقْنَا الْإِنْسانَ مِنْ نُطْفَةٍ أَمْشاجٍ نَبْتَليهِ فَجَعَلْناهُ سَميعاً بَصيراً»، در یک جای دیگر می‌فرماید: «ثُمَّ أَنْشَأْناهُ خَلْقاً آخَرَ» (مؤمنون/14)، بعد او را یک طور دیگر کردیم، یک خلقت دیگری را إنشاء کردیم، انسان وارد دنیا می‌شود و لذا در موارد مختلفی از قرآن هست که خدای تعالی خلقت را به بدن توجه می‌دهد که ما انسان را خلق کردیم.

 

آزاد گذاشتن بچه‌ها تا سن هفت سالگی و شروع تعلیم و تربیت اسلامی از همین سن

از همین جهت که انسان همه چیز را فراموش می‌کند، به انسان، انسان گفتند، از نسیان است، البته بعضی می‌گویند از انس است ولی نه، ظاهرا از نسیان درست است، ما خلق کردیم انسان را «إِنَّا خَلَقْنَا الْإِنْسانَ»، معلوم است که مربوط به گذشته است، «مِنْ نُطْفَةٍ أَمْشاجٍ نَبْتَليهِ فَجَعَلْناهُ سَميعاً بَصيراً» همه چیز را فراموش کرده و در دنیا آمده است، او را گذاشتند که نُه سال یا پانزده سال این رشدش را بکند، یعنی کسر نداشته باشد که من بازی نکردم، من هنوز کارهای بچگی‌ام را نکردم، گاهی انسان چنین حالاتی دارد دیگر، مثلاً یک‌جا مهمانی رفته است ولی آن‌جا تفریح نکرده است یا یک هتلی رفته و از استخر آن استفاده نکرده است، به طور کلی کارهای بازی را انجام نداده است، این‌جا ممکن است بگوید: من کسر آوردم، خدای تعالی نُه سال برای دخترها و پانزده سال برای پسرها گذاشته است که بازی بکنند، البته روزی که دختر مکلّف می‌شود یا روزی که پسر مکلّف می‌شود آن‌جا موقع شروع به کار نیست، موقع نتیجه برداشتن از کار است، لذا در دخترها دو سال جلوتر باید آداب و این ها را به آن‌ها یاد داد که وقتی مکلّف می‌شود و به محضر خدا بار پیدا می‌کند یک بچه‌ی سر به هوای بازیگوشی نباشد، نمی‌شود هم با خدا حرف بزند و هم کارهای لهو و لعب بکند، هم با خدا حرف بزند و هم آداب و مستحبات را عمل نکند، واجبات را عمل نکند، نمی‌شود، پس تا هفت‌سالگی بیشتر نگذارید بازی کنند، تا سن هفت‌سالگی «ذروه یلعب» (وسائل الشیعه/ج15، ص194 – أحکام الأولاد/ باب 83)، بگذارید او بازی بکند تا آن عقده‌ی بازی‌کردن از بین برود و نگوید که من بازی نکردم، آداب را به او یاد بدهید، بر پدر و مادر واجب است که همه‌ی آداب واجبات را و مستحب است که همه‌ی آداب مستحبات را أقلاً از باب تذکر به بچه بگویند، حالا زمان ما زمانی شده است که متأسفانه وقتی به بچه می‌گویند این کار را بکن، می‌گوید: نمی‌خواهم! از حالا تربیت نمی‌شود و این خیلی بد است، پدر و مادرها این جاها خیلی مقصر هستند، پسر هم تا سن هشت سالگی، در یک روایت دارد که شخصی می‌آید خدمت حضرت رسول اکرم و عرض می‌کند: پسر من هشت سال دارد ولی نماز نمی‌خواند، او را بزنم برای این‌که نماز بخواند؟ حضرت می‌فرمایند: سؤال می‌کنی؟ این‌طوری است. کوشش کنید نمازهای خود را اول وقت بخوانید، اذان که می‌گویند مثل کسی که یک گمشده‌ای دارد باید حتماً این کار را بکند، نه حالا، بلکه هفت سال قبل، برای تو که بیست سال داری علی آقا، هفت سال قبل باید این کار بشود، خیال نکنید این‌ها اثر ندارد، همه‌ی این‌ها در بزرگی تأثیر دارد، این‌که می‌بینید یک مُشت سر به هوا در مملکت دارند راه می‌روند، نه آدابی، نه نماز اول وقتی، مدام مشغول بازی هستند… بعضی‌ها که پیر شدند، من دیدم شخصی ریش و موی سفید دارد حالا تازه این سرمربی تیم فلان است برای بازی کردن، این‌ها برای همین است که پدر و مادرها مواظب آن‌ها نبودند، من هم نسبت به بچه‌های خودم مقصر هستم، منتها خدا می‌داند تا جایی که زور من رسیده است انجام دادم ولی پدر من، من را برای نماز شب می‌برد، چون در محلی که ما بودیم هنوز شش ساله نبودم، من را شب‌ها مسجد جعفری سر کوچه‌ی زردی برای نماز شب می‌برد، رکعت اول هم می‌خوابیدم و رکعت آخر ایشان من را بیدار می‌کرد، بچه بودم دیگر، آن‌وقت الآن شما تمام آداب اسلام، مستحبات اسلام را باید جلوتان بگذارید مثل یک کتاب انگلیسی که می‌خواهید بلد باشید، خدا می‌داند با این کلامی که من می‌خواهم بگویم از تأسف انسان بمیرد بهتر است تا این‌که توجه به این جهت نکند که بچه‌های ما مستحبات را بلد نیستند، بچه‌های ما مکروهات را بلد نیستند! با شوق و ذوق باید إن‌شاءالله عمل کنید و امیدوار هستیم که هم خدا از سر تقصیرات ما پدر و مادرها بگذرد و هم از سر تقصیرات شماها که بی‌حال و بی‌توجه هستید و سال‌ها از تکلیف شما گذشته است.

و صلی الله علی سیدنا محمد و آله أجمعین.

 

جهت دانلود صوت و یا پخش آنلاین کلیک کنید

اعوذ بالله من الشّیطان‌الرّجیم
بسم الله‌الرّحمن‌الرّحیم
الحمدللّه و الصلوة و السلام علی رسول‌الله و علی آله آل‌الله لاسیّما علی بقیّة‌اللّه روحی و ارواح‌‌العالمین لتراب مقدمه الفداء و اللعنة‌الدائمة علی اعدائهم اجمعین من الآن الی قیام یوم‌الدّین.

معنای حکمت و حکیم
گفتیم آن‌چه در دو هزار سال به ما تعلیم دادند مسائل زیاد وبسیار هم مهم است و شناخت حقایق اشیاء و همان حکمتی است که خدای تعالی در قرآن می‌فرماید: «آتَيْنا لُقْمانَ الْحِكْمَةَ» (لقمان/12) یا مثلاً پیغمبرها آمده‌اند که «يُزَكِّيهِمْ وَ يُعَلِّمُهُمُ الْكِتابَ وَ الْحِكْمَةَ» (آل‌عمران/164)، این حکمت را امشب یک مقداری برای شما تعریف می‌کنیم و توضیح می‌دهیم که اصلاً چیست. حکمت در لغت به معنای محکم‌کردن است، قُرص‌کردن، پابرجاکردنِ چیزی را حکمت می‌گویند، البته اصطلاحاً به کسی که یک حرف قاطعی می‌زند و چون و چرا ندارد حکیم می‌گویند و به علمی که چون و چرا ندارد حکمت می‌گویند و بالأخره چیزی که محکم است و چون و چرا ندارد، این حکمت است، لذا خدا در قرآن می‌فرماید: «وَ مَنْ يُؤْتَ الْحِكْمَةَ فَقَدْ أُوتِيَ خَيْراً كَثيراً» (بقره/269)، به آن کسی که مطالب بدون چون و چرا تعلیم داده شد و به او گفته شد، خیر کثیری به او گفته شده است؛ و ما می‌دانیم که در آن دو هزار سالی که خدای تعالی در ابتدای خلقتِ ما به ما تعلیم داده و آن‌طور با افتخار می‌فرماید: «أَلَسْتُ بِرَبِّكُمْ» (اعراف/172)، یک مطالب سستی که چون و چرا در آن باشد به ما یاد نداده است، چیزهایی به ما یاد داده و تعلیم داده است- بوسیله‌ی ائمه یا بوسیله‌ی خودش، حالا فرقی هم نمی‌کند- که قطعی است و چون و چرا ندارد، همان‌طوری که خودِ قرآن، چون و چرا ندارد، قرآن هم مثلاً می‌فرماید: «وَ الْكِتابِ الْمُبينِ، إِنَّا أَنْزَلْناهُ في‏ لَيْلَةٍ مُبارَكَةٍ إِنَّا كُنَّا مُنْذِرينَ، فيها يُفْرَقُ كُلُّ أَمْرٍ حَكيمٍ» (دخان/2-4)، امر حکیم یعنی امری، مطالبی، حقایقی که محکم است، محکم است یعنی چون و چرا ندارد، حرفی در آن نیست، «لا يَأْتيهِ الْباطِلُ مِنْ بَيْنِ يَدَيْهِ وَ لا مِنْ خَلْفِهِ» (فصلت/42)، هرچه که چون و چرا نداشت را حکمت می‌گویند، سابق‌ها به دکترها حکیم می‌گفتند به‌خاطر این‌که حرف‌های آن‌ها چون و چرا نداشت، مثلاً قرآن را حکیم می‌گویند: «و الْقُرْآنِ الْحَكيمِ» (یس/2)‏، کتاب حکیم، برای این‌که چون و چرا ندارد. اگر ما حقایق اشیاء را بشناسیم دیگر چون و چرا ندارد، در یک روایتی هست که «اللّهُمَّ ارنا الأشياء كما هي» (عوائداللئالی/ ج4، ص132)، اگر ما اشیاء را همان‌طوری که حقیقت آن است بفهمیم، این جزء حکمت است، اگر یک چیزی با فکرمان، فکر صحیح، قلب سالم، – قلب سالم که در حقیقت عقل است- اگر تطبیق کرد این حکیم می‌شود.

فرق حکمت با فلسفه
هر چیزی که با فطرت ما، با آن‌چه که خدا به ما تعلیم داده تطبیق کرد این حکمت است، اما چیزهایی که مثلاً در همین تلویزیون گاهی ممکن است امروز یک مطلبی بگویند و فردا برعکس آن را و خلاف آن را بگویند، مثلاً فرض کنید یک روز بگویند چایی ضرر دارد و یک روز بگویند چایی مفید است، یک روز بگویند روغن حیوانی ضرر دارد و یک روز بگویند روغن حیوانی مفید است، این‌ها معلوم است که حکمت نیست، اما اگر یک کسی تحقیق کرد، صد درصد، برو و برگرد نداشته باشد، محکم باشد، که مثلاً روغن حیوانی مفید است، این دیگر حکمت است؛ و بالأخره هر چیزی که در معارف و حقایق از جانب خدا باشد یقیناً حکمت است و هر چیزی که از فلسفه‌ی بشری باشد – چون خودشان می‌گویند که فلسفه، شناخت حقایق اشیاء متکیاً به افکار بشر است، این‌ها اگر متکی به افکار بشر باشد و چون زمان در افکار بشر تأثیر دارد، مکان تأثیر دارد، روحیات شخص تأثیر دارد- آن حکمت نیست؛ مثلاً فرض کنید سابقاً می‌گفتند: همه‌ی کُرات به دُور زمین می‌چرخند و زمین مسطح است و روی آب قرار گرفته است ولی حالا می‌گویند که زمین دُور خورشید می‌چرخد! نه آن حکمت بوده و نه این حکمت است، این‌ها فلسفه است، نشستند فکر کردند، فرضیه‌هایی اختراع کردند، حتی در همین مسائل روزمره، – ولو این‌که مسائل فیزیکی، مسائل شیمی، حتی ریاضی، خیلی به ندرت پیدا می‌شود که با آن حقایق واقعی تطبیق کند- مثلاً همین که زمین به دُور خورشید دارد می‌چرخد، ممکن است مثلاً یک وقتی کشفی بشود در نحوه‌ی چرخیدن آن، در چرخش وضعی و انتقالی آن، در همه‌ی این‌ها ممکن است حرف باشد و در آینده باز یک چیز دیگری بگویند، فرض کنید در جنبه‌های ریاضی، یا مثلاً حدس می‌زنند الآن در کُرات آب باشد، حیات باشد، یک وقت هم ممکن است باز حدس بزنند که نباشد، ما می‌بینیم در فلسفه‌ها – که همه‌ی این‌ها را شامل می‌شود، یعنی طبیعیاتش به چیزهایی که مربوط به خاصیت‌ها و طبیعت است و فلکیاتش به چیزهایی که مربوط به افلاک است و الهیات آن هم به چیزهایی که مربوط به ماوراء طبیعت و فلکیات است، مربوط است. می‌بینیم در تمام این‌ها- تغییر پیدا می‌شود، چون متکیاً به افکار بشری است، و از آن طرف حکمت، چون متکی به وحی است – ما به لقمان حکمت دادیم، ما به انبیاء حکمت دادیم- از این نظر حکمت است، یعنی چیزیست که تغییرناپذیر است، محکم است، از لفظ آن هم خوب پیداست که محکم است، اگر محکم نبود و قطعی نبود خدای تعالی در قرآن نمی‌فرمود: «وَ مَنْ يُؤْتَ الْحِكْمَةَ فَقَدْ أُوتِيَ خَيْراً كَثيراً»، هیچ‌وقت خدای تعالی به علمی که مشکوک است و معلوم نیست حقیقت داشته باشد یا نداشته باشد، خیر کثیر نمی‌فرماید.

فطرت یا غریزه
پس بنابراین حکمت را خدا به ما در همان دو هزار سال عنایت کرد، اسم آن را هم فطرت گذاشت، چون با خلقت ما آمیخته است و فطری است، و غریزه هم می‌گویند، البته غریزه از الفاظ مستحدثه است، حالا اگر این‌طوری می‌گویند اشکالی ندارد، غریزه‌ی ما یعنی همان فطرت ما، معنای آن با فطرت شاید یکی باشد.

فرق عقل با فکر
مسئله‌ای که خیلی ممکن است در آن اشتباه بشود، این است که عقل کدام است؟ از روایات استفاده می‌شود که عقل، همین علومی است که به ما تعلیم دادند. خدا درباره‌ی عقل به دو شکل مطلب فرموده است و هر دو شکل آن هم ممکن است حقیقت داشته باشد؛ اگر گفتیم: عقل همان معارفی است – همان حکمت- که در آن دو هزار سال به ما تعلیم داده شده، در این‌صورت روایات برای ما خیلی ساده می‌شود و درست درمی‌آید، اگر گفتیم: عقل، تفکر انسان است، – که اکثراً فلاسفه مباحث فکریه را می‌گویند: مباحث عقلیه!- خیلی افراد هستند که می‌گویند عقل آدم این‌طوری می‌گوید و خیلی هم با این طرز فکر در لسان اهل بیت علیهم الصلوة و‌السلام مبارزه شده است که حتی از امام سؤال می‌شود که پس آن‌چه در معاویه هست چیست؟ می‌فرماید: آن عقل نیست! ببینید این مبارزه است دیگر، «الْعَقْلُ مَا عُبِدَ بِهِ الرَّحْمَنُ» (کافی/ج1، ص11)، عقل آن چیزی است که به وسیله‌ی آن، رحمان عبادت می‌شود، «وَ اكْتُسِبَ بِهِ الْجِنَانُ» و به وسیله‌ی آن عقل، کسب بهشت می‌شود؛ ما خیلی خوب می‌فهمیم که با فکر، کسب بهشت نمی‌شود، مثلاً نمی‌شود بگوییم: فلان ظالم فکر ندارد، فکر دارد، چون اگر فکر نداشت تکلیف نداشت، فکر دارد ولی به عقلش عمل نمی‌کند، این‌طوری باید بگوییم؛ یا بگوییم: عقل ندارد، یعنی توجهی به آن‌چه که خدا در او قرار داده است ندارد، و آن وقت روایات آن هم درست می‌شود. یک تعارضی از نظر ظاهری در روایات است که اکثراً هم در آن گیر می‌کنند و مشکل دارند، – البته غیر از وحدت‌وجودی‌ها- و آن این است که «أَوَّلُ مَا خَلَقَ اللَّهُ الْعَقْلُ» (المحجة البيضاء، ج 5 / 7، كتاب شرح عجائب‌القلب، بيان معنى النفس والروح والعقل والقلب) می‌گویند: عقل را خدا خلق کرد و جنودی برای آن در نظر گرفت و هر کس عقل دارد، این جنود را هم دارد، و هر کس عقل ندارد جهل دارد، در مقابلش جهل است، و لذا جهل را هم در مقابل آن انداختند،

معنای عقل و عقل کل و عقلی که در ما است
دسته‌ی دوم روایات این است که خدا به هر کسی عقل داد همه چیز داد، به هر کسی عقل نداد هیچ چیزی نداد، آیا این عقلی که به ماها داده است همان عقلی است که در اول خلقت خلق شده؟ یا این‌که او یک چیز است و این یک چیز است، چون معلوم نیست آن چیزی که در اول خلقت و قبل از همه‌ی اشیاء خلق شده است به ما داده باشند، اثبات آن خیلی مشکل است که ما هم همان‌طوری که پیغمبراکرم صلی‌ الله‌ علیه ‌وآله هست باشیم، اگر آن‌طوری باشد – یعنی همان چیزی که در اول خلقت خلق شده است به ما هم داده باشند – ما با پیغمبر فرقی نمی‌کنیم، چون به پیغمبر هم در اول خلقت یک چیزهایی داده شد و به خاطر همان، اول است، یعنی ما هم در ردیف پیغمبر و «أَوَّلُ مَا خَلَقَ اللَّهُ» می‌شویم، چون عقل ما «أَوَّلُ مَا خَلَقَ اللَّهُ» است! ما اگر بخواهیم این‌طوری توضیح بدهیم و تشریح کنیم، اول می‌رویم روی معنای لفظ عقل که عقل یعنی چه؟ عقل به معنای عقال است، عقال یعنی محدود کردن، پابند زدن؛ محدود کردن را عقل می‌گویند، از عِقال می‌آید، عقال یعنی پای شتر را می‌بندند و او را محدود می‌کنند که از این‌جا حرکت نکند، یا در لغت خیلی داریم چیزهایی که اسم آن عقل است، و خلاصه‌ی همه‌ی این‌ها این است که عقل یک چیزی است که انسان را محدود – محدود به یک حد صحیحی- می‌کند؛ شتر می‌خواهد از این‌جا تجاوز نکند، محدود باشد، پای او را عقال می‌کنند، همه‌ی آن چیزی که خدای تعالی به پیغمبراکرم تعلیم داد سبب عقال پیغمبر شد، یعنی سبب محدودیت پیغمبر شد، سبب بندگی واقعی پیغمبر در مقابل خدا شد، از نظر بندگی محدود شد و حقِ این‌که کوچکترین تجاوزی از آن حد بکند نداشت، پس او عقل کل است، یعنی حتی مکروه، ترک اُولی – همان‌طور که قبلاً هم گفتیم- از او سرنزده، علم مطلق و معصوم از جهل هم هست، آن‌چه که در او هست عقل است و همان را خدای تعالی در ابتدا خلق کرد، ما هرچه از این عقل، از این علوم، از آن‌چه که به پیغمبر داده شده، هرچه از آن‌ها کسب بکنیم و در وجودمان پیاده بکنیم و در ما باشد ما همان اندازه عقل داریم، و هرچه که نباشد یا کمتر باشد عقل‌مان کمتر است، پس ببینید، اگر گفتند: معاویه با آن زیرکی عاقل نیست، این‌جا درست می‌شود، اگر حیوانات را گفتند عقل ندارند درست است، چرا؟ به‌جهت این‌که آن‌ها از این علوم هیچ اطلاعی ندارند؛ اگر یک ولیّ خدا را گفتند: عاقل است و یک دشمن خدا را گفتند: بی‌عقل است درست است، ببینید همه‌ی روایات هم این‌جا توجیه می‌شود، روایاتی که مربوط به عقلِ اول است، عقلِ کل است، و آن‌چه که مربوط به عقول ما است. پس این کلمه‌ی عقل هم درست است.

فکر، دلیل و راهنمای عقل است
بعد می‌آییم سراغ این مطلب که فکر چیست؟ فکر آن چیزی است که انسان را به عقل می‌رساند، لذا در روایت دارد «الفکر دلیل العقل» (بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علیهم السلام، ج 68، ص 306)، فکر کردن دلیل و راهنمای عقل است؛ راهنما یعنی انسان به وسیله‌ی او به عقل می‌رسد، مثلاً می‌نشیند فکر می‌کند که این آسمان و زمین را چه کسی خلق کرده است؟ آیا می‌شود خودش به وجود آمده باشد؟ می‌نشیند فکر می‌کند که این درخت‌ها را چه کسی در زمستان این‌طور چوبِ خشک می‌کند و در تابستان آن‌طور سبز می‌کند؟ از نظم خلقت یا از هر جای دیگر، از هر دلیلی، با فکر به این می‌رسد که خدایی هست، وقتی با این دلایل می‌بیند خدا هست همان «أَلَسْتُ بِرَبِّكُمْ» ظاهر می‌شود؛ ربّ ما هم هست، چطور شد ربّ درخت باشد، برگ‌های درخت در زمستان می‌ریزد و باز دومرتبه در تابستان برگ‌ها بیرون می‌آید، چطور ربّ او هست ولی ربّ ما نیست؟ ما اصلاً چه اطلاعی داریم از سلامتی‌مان؟ از بیماری‌مان؟ چون گرسنه هستیم غذا می‌خوریم، بعد این می‌رود در بدن انسان تبدیل به سلول می‌شود، زیادی‌اش حذف می‌شود، که اگر کسی هشتاد کیلو است بعد نود کیلو شد، یک مقدار دلواپس می‌شود که چرا دفع نشده، و مرتب هم این کارها را خدای تعالی انجام می‌دهد؛ این‌ها فکر است، این‌ها را نمی‌شود عقل گفت، این‌ها فکر است و انسان را به عقل می‌رساند و عقل این است که بگوییم: خدایی هست و همه‌ی کارها را خدا می‌کند. پس فکر، عقل نیست، «دلیل‌العقل» است، همانطوری که امام علیه الصلوة و‌السلام فرموده است و در آیات قرآن هم که از ما می‌خواهند «أَفَلا تَعْقِلُونَ» (بقره/44) آیا شما تعقل نمی‌کنید، یعنی چرا مثلاً فکرتان را به کار نمی‌اندازید که به عقل برسید، یعنی عقل را چرا به دست نمی‌آورید؟ چرا خودتان را با فکر به آن‌جایی نمی‌رسانید که به حقیقت برسید، به حکمت برسید؟ «أَفَلا تَتَفَكَّرُونَ» (انعام/50)، وقتی «تَتَفَكَّرُونَ» می‌گوید منظور این است که فکر بکن تا به عقل برسی، دقت فرمودید؟ بنابراین ما عقل را هم این‌طوری می‌فهمیم و لذا آن را در مقابل جهل هم قرار داده است، هر جاهلی هم بالأخره فکر دارد، دارد فکر می‌کند، خیلی از افراد جاهل هستند که نه سواد ظاهری دارند، نه سواد باطنی دارند، نه از علوم قرآن اطلاعی دارند، نه از علوم ریاضی و غیره اطلاعی دارند، ولی باز هم می‌بینیم که فکر دارند، اگر عقل به معنای فکر بود نمی‌توانستیم بگوییم که یک عده جاهل هستند، یعنی یک عده عقل ندارند، و حال اینکه فکر دارند، همه فکر دارند، جز یک عده دیوانه، البته دیوانه‌ها هم در یک حدی فکر دارند، ولی فکر آن‌ها خوب کار نمی‌کند، امام علیه الصلوة و‌السلام هم می‌فرماید: به این‌ها نگویید عقل ندارند، بلکه بگویید این‌ها یک مرضی دارند که نمی‌توانند از سلول‌های مغزی‌شان استفاده بکنند (مشکاة الأنوار في غرر الأخبار، جلد 1، صفحه 270).

حکمت، عقل، نور، اسم علومی است که در عالم ارواح به ما تعلیم داده‌اند
پس آن‌چه که به انسان تعلیم داده شده است، گاهی اسم آن را عقل می‌گذارند چون انسان را عِقال می‌کند، بنده‌ی خدا می‌کند، «مَا عُبِدَ بِهِ الرَّحْمَنُ وَ اكْتُسِبَ بِهِ الْجِنَانُ»، اسم آن را نور گذاشتند چون علم، نور است و مثال زدند به این نورهای ظاهری، در حقیقت مثل این است که اگر چراغ این‌جا نباشد شما جلوی پایتان را نمی‌بینید و چون عقل هست شما جلوی پایتان را برای رفتن به سوی بهشت می‌بینید، اسم آن علوم را نور گذاشتند، همه‌ی این‌ها اسم آن علوم است، اسم علومی که به ما تعلیم دادند حکمت، عقل، نور است، «وَ مَنْ لَمْ يَجْعَلِ اللَّهُ لَهُ نُوراً فَما لَهُ مِنْ نُورٍ» (نور/40) که این آیه تأیید می‌کند، و اسم آن ظرفی که این حکمت یا نور در آن قرار گرفته است را روح گذاشتند، خوب مشخص شد که روح چیست؟ البته چون همیشه روح با نور و علم و عقل با هم هستند، مثل این است که ما با یک نفری که صحبت می‌کنیم بخواهیم روح آن را جدا حساب بکنیم و خود او را جدا، این مساله کم اتفاق می‌افتد، گاهی انسان وقتی که خواب است روحش جداست و خودش خواب است و شما هم با او حرف نمی‌زنید و صحبت هم نمی‌کنید یا با مرده همین‌طور، صحبت نمی‌کنید. پس بنابراین عقل، نور، حکمت، این‌ها در روح واقع شده و چون با هم یکی هستند، از اولی که خلق شدند تا به حال – که الآن ده دوازده هزار سال است- این‌ها با هم بودند، لذا روح و علم یکی است، روح بدون علم ارزشی ندارد و هرچه هم علم آن بیشتر باشد، عقل آن بیشتر باشد، حکمت آن بیشتر باشد ارزش آن بیشتر است. این قضیه‌ی روح انسان بود که دو شب قبل گفتم که به معنای این است که روح انسان – حالا چه موقع خلق شده است، نمی‌دانیم ولی- قبل از بدن خلق شده است، دو هزار سال قبل از بدن ذری خلق شده و بعد هم در بدن ذری آمده و بعد هم در این بدن آمده و دیگر همیشه هم هست.
مسئله‌ی بعدی که باید درباره‌ی آن صحبت بکنیم این است که این‌ها چه کار می‌کردند؟ انسان‌ها در این مدت چه کار می‌کردند که دیشب توضیح دادم که بودنِ آن‌ها مطرح است، این‌که آن‌ها چه کار کردند و چه کار می‌کردند زیاد مسئله‌ای نیست و مطرح نیست.

آن علمی که به عنوان معلومات در روح مقدس پیغمبراکرم و ائمه‌ی اطهار علیهم‌السلام قرار گرفت قرآن است
حالا می‌آییم سر آن مطلبی که علم الهی آمد و بر پیغمبراکرم نازل شد، آن‌چه که مربوط به ما است قرآن است، ولی آیا علم پیغمبر در همان ابتدا که داده شد همین قرآن بود؟ یا بیشتر از این بود و یا کمتر از این بود؟ ما می‌گوییم آن علمی که به عنوان معلومات در روح مقدس پیغمبراکرم و ائمه‌ی اطهار قرار گرفت قرآن است، منتها قرآن بطن دارد، قرآن بطونی دارد که بطون آن از ظاهر قرآن استفاده نمی‌شود. یک وقتی من یک کتابی دیدم که هر حرف این کتاب چندتا معنا داشت، روایت هم دارد درباره‌ی قرآن که هر حرف آن هفتاد هزار معنا دارد! معنا ندارد که مثلاً بگوییم یک «لام» هفتاد هزار معنا داشته باشد، «لام» یک «لام» است، یا «ب» یک «ب» است، ولی آن کتاب را که من دیدم تقریباً مسئله تا حدی برای من حل شد، آن کتاب این‌طوری بود که یک قصیده، یک شعری بود در مدح علی‌بن‌ابیطالب علیه‌السلام که مثلاً یا علی … ، حالا من شعرهای آن را به یاد ندارم، این «یاء» یا علی به صورت عرضی که می‌خواندیم «یاء» یا علی بود، اما وقتی طولی می‌خواندیم یعنی «یاء» اول سطر اول و مثلاً «باء» دوم سطر دوم را کنار هم می‌گذاشتیم این‌ها یک معنای دیگری داشت، مثلاً فرض کنید یا علی یرمی، این «یاء» در سطر اول به معنای یا علی است ولی در سطر دوم به معنای یرمی است، یعنی چون روی رمی آمده است رَمی تبدیل به یرمی شده است، این معنای دیگری دارد، این «یاء» را اگر بخواهیم جدا بکنیم آن معنای «یاء» یا علی نیست، خوب می‌فهمید؟ یا مثلاً از «یاء» اول در سطر اول و حرف دوم از سطر دوم، اینطوری پایین برویم یا «یاء» اول در سطر اول و «یاء» سوم در سطر دوم، همین‌طور همه‌جا می‌شد آن را این طرف و آن طرف کرد، که یک «یاء» تقریباً حدود ده تا معنا داشت، می‌شد بفهمیم که یک «یاء» به ضمیمه‌ی مابعدش چند تا معنا دارد، وقتی یک انسانی بتواند چنین اشعاری بگوید که هر شعر آن هم در مدح یکی از ائمه علیهم الصلوة و‌السلام بود، بتواند چنین شعری بگوید که هر حرف آن ده تا معنا داشته باشد – البته نمی‌خواهم بگویم قرآن هم همین‌طور است- وقتی یک بشری این‌طوری بگوید، دیگر معجزه طبعاً ممکن است هفتاد هزار معنا داشته باشد، یک طوری آن را ترتیب داده باشند که هر حرف آن هفتاد هزار معنا داشته باشد، لذا در این کتاب مجمع‌البیان این روایت را من دیدم که هر حرف از قرآن هفتاد هزار معنا دارد (جامع الأسرار ومنبع الأنوار، ص ۵۳۰)،. ما چیزی که از این قرآن می‌بینیم یک «یاء» است و برای ما یک معنا هم بیشتر ندارد، حتی بعضی از حرف‌های آن اصلاً برای ما معنا ندارد: «الم» (بقرة/1)، الف و لام و میم، این چه معنایی دارد؟ ولی می‌بینید این‌ها برای پیغمبراکرم کلی معنا دارد، حالا اسم همه‌ی این‌ها را قرآن می‌گذاریم، این قرآن با هفتاد هزار معنا در هر حرفی، در قلب پیغمبر است، با یک معنا در مصحف در همین خود قرآن است، و هرچه انسان بتواند در آن بطون قرآن به وسیله‌ی راهنمایی‌های ائمه‌ی‌ اطهار – که تفسیر ائمه‌ی اطهار می‌شود- جلوتر برود از آن حکمت بیشتر استفاده کرده است، آن هم باز محدود است، برای ماها محدود است. پس علمی که خدا از ذات مقدس خودش، – که اسمش علم لدنی هست، اسمش علم الهی هست- از ناحیه‌ی خودش به پیغمبراکرم داد علم به همه‌ی چیزها بود، قوانین همه‌ی موجودات، مثلاً ستاره‌ی فلان که در فلان کهکشان است در چه مداری حرکت بکند که با یک ستاره‌ی دیگر برخورد نکند یا اگر هم برخورد می‌کند، روی مصلحتی برخورد کند، این‌ها همه در همان علم اولی که خدا بر قلب مقدس پیغمبراکرم نازل کرد وجود داشت و پیغمبر هم می‌دانست، چون اگر نمی‌دانست باز نزولش عبث می‌شد، پس پیغمبراکرم هم می‌دانست، و همان پیغمبر وقتی که خدا عالَم را خلق کرد این علوم را نظم داد، یعنی به همه‌ی اشیاء احاطه پیدا کرد، که همان شب قدر می‌شود و موجودات عالم را نظم داد، مثلاً خورشید کجا حرکت کند، زمین کجا باشد، خورشید چقدر حرارت داشته باشد، زمین چقدر حرارت داشته باشد، زمستان چطوری باشد، تابستان چطوری باشد، همه‌ی چیزها، حتی ریزترین چیزی که یک مورچه‌ی زیر زمین مثلاً چطور حرکت کند که به حیاتش ادامه بدهد، همه‌ی چیزهایی که در عالم هست، شاید فهم آن برای ما خیلی مشکل باشد ولی همه‌ی این‌ها را پیغمبراکرم با آن قدرتی که خدا به او داد و با آن علمی که خدا به او داد همه را نظم داد و لذا می‌بینید در سوره‌ی قدر خدا می‌فرماید: «إِنَّا أَنْزَلْناهُ في‏ لَيْلَةِ الْقَدْرِ» (قدر/1) بعد می‌گوید: «وَ ما أَدْراكَ ما لَيْلَةُ الْقَدْرِ» (قدر/2).

خدا در امور مهم، با افراد خاص صحبت می‌کند
یک مطلبی هم این‌جا من به شما بگویم، هرچند این از مطالب ما یک مقدار فاصله دارد ولی این مطلب باید گفته بشود که شأن خدای تعالی این‌قدر بالا است که با ماها خیلی کم حرف می‌زند، اصلاً کبریائیت او ایجاب می‌کند که با ما زیاد حرف نزند، وإلّا ما بخواهیم مدام بگوییم: خدایا این‌طور بکن، او بگوید: چشم! و صدای چشم او را هم بشنویم! و هرچه هم ما می‌گوییم فوری او بگوید: چشم و دعاهای ما را مستجاب بکند، چون فرموده است که «ادْعُوني‏ أَسْتَجِبْ لَكُمْ» (غافر/60)، و این‌طور مطیع ما باشد، نه! خدا با افراد، آن هم افراد خاص، همه‌گونه قدرت دارد که صحبت بکند، ولی کبریائیت او ایجاب نمی‌کند که هر چیز جزئی را در محضر او درخواست کنیم، هر وقت می‌خواهی شوخی هم بکنی بروی بگویی: خدایا این مگس را از روی بینی من بلند کن! و او هم بگوید: چشم، و در هر کاری این‌طوری پیش برویم، حتی ملائکه را قرار داده است برای این‌که این کارهای جزئی را آن‌ها انجام بدهند، البته نه این‌که بدون قدرت خدا باشد، «لَاحَوْلَ وَ لَاقُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِيِّ الْعَظِيمِ»، ولی وسیله‌ی آن ملائکه باشند، مثلاً این دانه‌های باران که زمین می‌ریزد، اگر خدا بخواهد می‌ریزد وإلّا نمی‌ریزد، دانه‌های باران را می‌گویند مَلَک از آسمان می‌آورد، کارهای جزئی دیگر، حالا ما هم اگر از خدا چیزی بخواهیم خدا به یک مَلکی دستور می‌دهد که مثلاً فلان کار را بکن.

نظم عالم در شب قدر اوّل، بوسیله‌ی اهل بیت عصمت و ‌طهارت علیهم‌السلام انجام شد
پس ببینید خیلی ساده است، همه‌ی چیزهای مهم، همه‌ی کارها، «قُلْ كُلٌّ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ» (نساء/78) آیه‌ی شریفه‌ی قرآن است که بگو: همه چیز از جانب خدا است؛ اما وسیله دارد، لذا خدای تعالی در ابتدای خلقت موجودات، وسیله قرار داد و فرمودند که «ابى اللّه ان يجرى الامور الا باسبابها» (اصول كافى/ ج 1، ص 259)، خدا إبا می‌کند که امور را مستقیم و بدون اسباب آن انجام بدهد، لذا خود خدا پیغمبراکرم را خلق کرد، روح مقدس ایشان را خود او خلق کرد، از علومش به او داد و از قدرتش به او داد ولی بعد کنار ننشست، اگر کنار می‌نشست دیگر مسئله‌ی بداء معنا نداشت، کنار ننشست، همه‌ی کارها در عین حال در دست خودش است ولی پیغمبر انجام می‌دهد، مثل این می‌ماند که مثلاً فرض کنید یک انسان پَستی، یک دشمنی آمده است یک چیزی می‌خواهد ولی خود من نمی‌خواهم با او روبه‌رو بشوم، محتاج است، نیازمند است، خود او هم نمی‌فهمد که محتاج و نیازمند است، خود من می‌خواهم مستقیم با او روبه‌رو نشوم، مثلاً به شما می‌گویم شما برو این پول را به او بده، با این‌که پول را من دادم، همه‌چیز را من دادم، ولی برای اینکه کبریائیت من و عظمت من شکسته نشود و با او روبه‌رو نشوم می‌گویم بگیر تو بده، پیغمبراکرم چنین حالتی داشته است، بعد در شب قدر همه‌ی چیزها را پیغمبراکرم منظم کرده است، قبل از این خدا به او می‌فرماید: «إِنَّا أَنْزَلْناهُ في‏ لَيْلَةِ الْقَدْرِ» ما به تو در لیله‌ی قدر قرآن را نازل کردیم، و تو چه می‌دانی که این لیله‌ی قدر چقدر اهمیت دارد؟ خطاب این «چه می‌دانی» به پیغمبر است ولی منظور این است که مردم بفهمند که شما چه می‌دانید که این لیله‌ی قدر چقدر عظمت دارد؟ بعد می‌فرماید: «خَيْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ، تَنَزَّلُ الْمَلائِكَةُ وَ الرُّوحُ» (قدر/3-4) به وسیله‌ی ملائکه، به وسیله‌ی روح، هر مسئله‌ای را تنظیم می‌کند، البته منظور در شب قدر اول است، «مِنْ كُلِّ أَمْرٍ»، و با سلامتی «سَلامٌ هِيَ حَتَّى مَطْلَعِ الْفَجْرِ» (قدر/5)، همه‌ی این مسائل با سلامتی در یک شب تقدیر می‌شود، همه منظم می‌شود؛ این نظم با اصل خلقت فرق می‌کند، اول خدای تعالی به‌وسیله‌ی پیغمبر خلقت کرده است، منتها خدای تعالی خلقت کرده است، «في‏ سِتَّةِ أَيَّامٍ» (اعراف/54) در شش شبانه‌روز این‌ها را خلق کرد، اگر این‌ها خلق بشوند و بی‌نظم باشند به‌هم می‌ریزند، شلوغ می‌شود، زندگی آرامش ندارد، بعد در شب قدرِ بعد از خلقت آسمان‌ها و زمین، یک شب را به عنوان شب قدر قرار داده است، البته نه این شب قدر سال 1385، شب قدری که بعد از خلقت آسمان‌ها و زمین بود، «من‏ كُلُّ أَمْرٍ» در همه‌ی امور هم این کار را کرده است، و بعد به‌وسیله‌ی پیغمبراکرم این کار را انجام داده است که در نهج‌البلاغه حضرت علی‌بن‌ابیطالب می‌فرماید: «نحن صنائع‌اللّه» ما اهل بیت عصمت – که پیغمبر و ائمه‌ی اطهار باشند می‌فرماید- ما صنائع خدا هستیم، یعنی ما را خدا مستقیم خلق کرده است «و الخلق صنائعنا» (الصراط المستقيم إلی مستحقی التقديم/ ج 2، ص 235) ما خلق را ساختیم و صنعت کردیم، صنعت ما بوده است، یا می‌فرماید: «خَلَقَ اَللَّهُ اَلْمَشِيَّةَ قَبْلَ اَلْأَشْيَاءِ» (بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علیهم السلام/ جلد 4، صفحه 145) اسم ائمه و پیغمبر را مشیت و آن خواسته‌های خدا گفته است، «ثُمَّ خَلَقَ اَلْأَشْيَاءَ بِالْمَشِيَّةِ» اشیاء را به وسیله‌ی این مشیت که همین اسم چهارده معصوم است خلق کرده است، چون در روایت دیگری دارد که «نحن مشیّةالله» (مستدرک سفینة البحار؛ الشیخ علی النمازی الشاهرودی؛ ج6، ص 99)، «و خلق الأشیاء بالمشیّة». فکر می‌کنم این مسئله، خیلی مسئله‌ی روشنی باشد و مطلب زیادی هم نباید درباره‌ی آن گفته بشود و روی این حساب، ما هم روح را شناختیم، هم عقل را شناختیم، هم نوری که خدا در ما قرار داده است که می‌فرماید: «وَ مَنْ لَمْ يَجْعَلِ اللَّهُ لَهُ نُوراً فَما لَهُ مِنْ نُورٍ» هم آن را شناختیم، هم عقل را شناختیم و عقلِ اول را هم شناختیم و عقول جزئی را هم که خدای تعالی به ما داده است فهمیدیم و آن علمی که خدا در روز اول به عنوان قرآن به پیغمبراکرم داد شناختیم و کیفیت این‌که به وسیله‌ی پیغمبر، همه‌ی اشیاء تنظیم شده است را متوجه شدیم، ببینید باز توضیح بدهم که ممکن است مثلاً ده تا فرش در این اتاق باشد و همه روی هم یک گوشه‌ای گذاشته شده باشد، این فرش‌ها را در شب قدر منظم می‌کنند، جابه‌جا می‌کنند، جاهای معیّنی می‌اندازند، در شب قدر که می‌گوید «تَنَزَّلُ الْمَلائِكَةُ وَ الرُّوحُ فيها بِإِذْنِ رَبِّهِمْ مِنْ كُلِّ أَمْرٍ» یعنی مثلاً فرض کنید هر چیزی که در آن اتاق است با سلامتی، با درستی، با صحتِ کار، این‌ها را خدای تعالی تنظیم می‌کند و این روحی که این‌جا می‌گوید: «تَنَزَّلُ الْمَلائِكَةُ وَ الرُّوحُ فيها بِإِذْنِ رَبِّهِمْ مِنْ كُلِّ أَمْرٍ» این همان روح‌القدس است، روحِ قدس یعنی روح پاکی که از هر آلودگی حتی از جهل، پاک است و لذا درباره‌ی حضرت عیسی می‌فرماید که «وَ أَيَّدْناهُ بِرُوحِ الْقُدُسِ» (بقرة/87) ما او را به وسیله‌ی روح‌القدس تأیید کردیم که حضرت عیسی به وسیله‌ی پیغمبراکرم تأیید شده، یعنی کمک شده، با او همراهی شده است، خواستند او در صراط مستقیم حرکت کند و در مورد هر چیزی هم خدای تعالی همین کار را کرده است، بعضی‌ها تکویناً قبول کردند و بشر چون اختیار دارد باید هم تکوینی قبول کند و هم تشریعی. و این‌ها را ما فهمیدیم و بلد شدیم.
و صلی الله علی سیدنا محمد و آله أجمعین

 

جهت دانلود صوت و یا پخش آنلاین کلیک کنید

 

اعوذ بالله من الشّیطان‌الرّجیم

بسم الله‌الرّحمن‌الرّحیم

الحمدللّه و الصلوة و السلام علی رسول‌الله و علی آله آل‌الله لاسیّما علی بقیّة‌اللّه روحی و ارواح‌‌العالمین لتراب مقدمه الفداء و اللعنة‌الدائمة علی اعدائهم اجمعین من الآن الی قیام یوم‌الدّین.

 

در مسئله‌ی اعتقادات که باید انسان اعتقاداتش درست باشد، درباره‌ی چند موضوع درباره‌ی ائمه‌ علیهم السلام امشب صحبت کنیم و بعد ان‌شاءاللّه برویم در مورد مسائل دیگر اعتقادات.

 

امام علیه السلام اگر بخواهد، می‌تواند الی‌الابد در دنیا بماند

البته همانطوری که دیشب گفتم، اگر خدا بخواهد و امام خودش بخواهد – که خواست خدا و امام هم یکی است- امام الی‌الابد می‌تواند در دنیا یا هر جائی از جاهائی که خدا خلق کرده است بماند، فرقی نمی‌کند، دنیا، آخرت، این‌ها اسم‌هائی است که ما روی برنامه‌های زندگی‌مان گذاشتیم، و الّا با یک نظر عمیق، دنیا و آخرت و قیامت و بهشت و جهنم و این‌ها همه‌اش چیزهائی است که مربوط به زندگی انسان است، انسان وقتی که زندگی می‌‌‌‌‌کند همه‌ی این‌ها را دارد، یعنی از نظر مکان فرقش چیست؟ همه‌اش مکان‌هائی است که خدا خلق کرده است؛ نهایتا این‌که ما می‌گوئیم اگر ائمه‌ی اطهار علیهم‌الصّلاة‌ و‌السّلام را نمی‌کشتند همیشه در دنیا می‌ماندند، اینطور نیست که بگوئیم مثلا اختیار نداشتند دیگر در بدن بمانند، با اراده ممکن بود از بدن خارج بشوند، همانطوری که بعضی از اولیاء خدا در تخلیه‌ی روح، روح‌شان را تخلیه می‌کنند، تخلیه‌ هم فرقی نمی‌‌کند، چه انسان خودش خودش را تخلیه‌ی روح بکند، – یک مقدار فرقش این است که اختیارش دست خودش است- چه این‌که خوابش ببرد و روحش از بدنش خارج بشود، هیچ فرقی نمی‌کند، لذا در روایات دارد که «کما تنامون تموتون» (إرشاد القلوب/ حدیث 81506)، همانطوری که می‌خوابید می‌میرید.

 

بدن، روح نباتی، روح درّاکه

شما اگر یک بررسی بکنید و بدن را تشریحش بکنید می‌بینید که یک گوشت و پوست و استخوان و خونی است که اصلا مثل سنگ‌هاست، مثل جمادات است، یک روح نباتی است که آن هم روح نیست، همین بدن وقتی سالم باشد خودبخود مشغول فعالیت‌های بدنی می‌شود، خون در جریان می‌افتد، مثل درخت، مثل چیزهای دیگری که در عالم، حیات مادی دارند، مثل ساعت وقتی که سالم باشد کار می‌کند، در حقیقت نمی‌شود گفت این روح نباتی چیزی هست، چیز مستقلی نیست، اسمش را از نظر علمی روح نباتی می‌گذارند، و الّا به‌مجرد این‌که یک خللی در اعضاء رئیسه‌ی بدن به‌وجود آمد او از بین می‌رود، مثلا مغزش یا قلبش مشکلی پیدا کرد، یا خون در بدنش وجود نداشت، آن روح نباتی، – حالا اسمش را روح نباتی بگذاریم و الّا هیچ‌چیز نیست- او از بین می‌رود. یک روح درّاکِ حسّاسی هست که این در عالم ارواح بوده، در عالم ذر بوده، در این دنیا هست، در قیامت هست، در بهشت هست، در جهنّم هست، آن مهم است که آن روح – البته بیکارها نشستند چیزهائی درست کردند و گفتند و ما حرف‌های آن‌ها را تکرار نکنیم- فقط یک روح درّاکی هست که خیلی درک می‌کند، این روح در حیوانات هم هست، این روح در ملائکه هم هست، در اجنّه هم هست، منتهی در حیوانات چون روح، درّاک نیست بقاء هم ندارد و بقائش هم خیلی ضعیف است، و در ملائکه هم هست و خیلی خوب کار می‌کند، منتهی در یک حد خاصی واقع شده، و این روح در اجنّه و انسان‌ها قابل رشد و ترقی و تکامل است، همینطوری که در خودمان احساس می‌کنیم که هست؛ این روح است که الی‌الابد است، و الّا بدن، ابدی نیست، اگر گفتیم بدن ابدی است ازلی هم باید باشد و اگر ازلی هم بود که قدیم می‌شود و مخصوصا برای ما محسوس هم هست که ابدی نیست، به این دلیل که از پوست و گوشت و استخوان به خاک تبدیل می‌شود، از خاک به گیاهان و نباتات تبدیل می‌شود و همیشه در تغییر و عوض شدن است و بدن دائما هم در حال از بین رفتن است، هر چند سال یک‌مرتبه، تمام بدن از بین می‌رود و غذاها جزء بدن می‌شود، یعنی وقتی ما غذا می‌خوریم به‌جز یک بخش خیلی جزئی‌اش که فضولات است بقیه‌اش جزء بدن می‌شود، اگر بدن ضایعات نداشته باشد و از آن چیزی حذف نشود باید خیلی بزرگ بشود، به‌اندازه‌ی یک کوهی بشود، مثلا فرض کنید ما هر روزی یک کیلو، یک کیلو و نیم، غذا می‌خوریم، فضولاتش نهایت نیم کیلو باشد، و نیم کیلو باقی می‌ماند، پس اقلا باید روزی نیم کیلو به وزن‌مان اضافه شود، و اگر اینطوری باشد در سال که تقریبا سیصد و شصت روز باشد باید انسان صد و هشتاد کیلو اضافه وزن پیدا کند اگر که ضایع نشود، پس معلوم است که از یک طرف می‌آید و از یک طرف می‌رود و این بدن هیچ‌وقت دوام ندارد، تنها ما هم اینطوری نیستیم، خود ائمه‌ی اطهار هم همینطوری هستند، یعنی آن‌ها هم غذا می‌خورند، آن‌ها هم بزرگ‌تر از این نمی‌شوند، من الان حساب می‌کنم که بیست سال است که حدوداً هشتاد کیلو هستم، حالا یک مقدار بالا و پائین می‌شود، امام صادق صلوات‌اللّه‌علیه هم از نظر بدنی همینطور بودند و امام زمان صلوات‌اللّه‌علیه که هزار و صد و هفتاد سال از عمرشان می‌گذرد هم همین وزن هستند، همین وزن متوسط، و اگر امام زمان صوات‌اللّه‌علیه صد و پنجاه کیلو وزنش باشد ما اصلا می‌گوئیم مریض است امام نیست. پس این بدن مثل یک جُوی است، از یک طرف وارد می‌شود و از یک طرف خارج می‌شود، اگر بگوئیم همان غذائی که خوردیم همان از بین می‌رود – که نمی‌رود و همان ضایع نمی‌شود و یک مقدارش در بدن می‌ماند- غذا فایده‌ای برای انسان ندارد! معلوم است که این دارد استفاده می‌شود. یک وقتی با یک دکتری بودیم می‌گفت: سلول‌های مغزی عوض نمی‌شود، – یک عده از مادیین این را می‌گویند- من به او گفتم: سلول مغزی تغذیه می‌کند یا نه؟ گفت: بله، چون نمی‌تواند بگوید تغذیه نمی‌کند، گفتم: اگر تغذیه می‌کند حتما عوض می‌شود، به جهت این‌که معنا ندارد تغذیه بکند و در یک حد معینی هم سال‌ها بماند و آن‌هائی که قبلا داشته از بین نرود و جایگزین نکند، پس از بین می‌رود، حالا سلول‌های مغزی بحث مفصلی دارد، در واقع روح آن‌جا دارد کار می‌کند، حالا بحث روح را برای بعد می‌گذاریم. پس بنابراین بدن انسان از اوّل بچّه‌گی تا به آخر، هر چند وقت یک‌دفعه می‌میرد، منتهی در این‌جا مردنش تدریجی است، یعنی انسان احساس نمی‌کند، مثل جوی آبی که پارسال آمدیم سر جوی آب، همینطور آب داشته و امسال هم آمدیم آب دارد، ولی آن آبی که پارسال در این‌جا دیدی معلوم نیست کجا باشد، این یک آب جدیدی است، این بدنی هم که ما الان داریم همدیگر را می‌بینیم این بدن جدیدی است که داریم، آن بدنی که پارسال از همدیگر می‌دیدیم آن بدن نیست، روح انسان است که همان است، و الّا اگر بگوئیم که این بدن همان بدن قبلی است همه به‌ ما می‍‍خندند، اصلا دو دو تا چهارتاست، هر بچه‌ای هم می‌فهمد که بدن انسان عوض می‌شود؛ در مُردن، بدن یک‌دفعه گرفته می‌شود و یک بدن دیگر به شخص می‌دهند، بدن در دوران زندگی انسان در دنیا تدریجا عوض می‌شود، ائمه هم در دنیا همینطور هستند، آن چیزی که همیشه هست، چه در امام و چه در ما، آن روح‌شان است، روح‌شان را هم که گفتیم همه‌ی علومی که خدای تعالی برای مخلوق منظور کرده که لازم است که آن علوم بر مخلوق اعمال بشود به این چهارده معصوم داده است، هم از آیات قرآن استدلال می‌شود و هم از عقل و منطق.     

 

روح ائمه‌ی اطهار علیهم‌السلام همان ظرفیتی را دارد که روح پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله داشت     

درباره‌ی پیغمبر گفتیم که خدای تعالی می‌خواسته است همه‌ی قدرتش – آن اندازه‌ای که بشر می‌توانسته کسب بکند- همه‌اش را به بشر نشان بدهد، و راهی برای نشان دادن نیست جز این‌که مخلوقی درست کند که همه‌ی علم و قدرتش را از طریق آن به بشر نشان بدهد، لذا در قرآن یک‌جا تحت عنوان «أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ» (نساء/59) این را بیان کرده است، چون معنا ندارد که ما در ردیف خدا و پیغمبر، یک غیر معصومی را، آن هم غیرمعصوم از جهل را اطاعت کنیم، «إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ رَاكِعُونَ»‌ (مائدة/55)، ولیّ شما، – خطاب به تمام بشریت بلکه به تمام عالم خلقت است، چون قرآن بر تمام خلقت نازل شده که ولیّ شما- فرمانده شما خدا است و پیغمبر است و اولی‌‌الامر؛ قدر مسلّم اولی‌الامر هم ائمه‌ی اطهار هستند، چون سنی‌ها می‌گویند: شاه‌ها هم اولی‌الامرند! که حرف بسیار غلطی است، چون در ردیف خدا و پیغمبر است، یا مثلا «وَكُلَّ شَيْءٍ أَحْصَيْنَاهُ فِي إِمَامٍ مُبِينٍ»‌ (يس/12)، آیات زیادی داریم ولی مختصر می‌خواهم صحبت کنم، این‌ها همه‌اش دلیل بر این است که روح آن‌ها همان ظرفیتی را دارد که روح پیغمبر اکرم داشت.

 

شرایط لازم برای طول عمر و دلایل طول عمر امام زمان ارواحنا فداه

این را هم بدانید که هر چیزی که کمِ آن انجام شد زیادش هم به همان دلیل انجام می‌شود، مثلا فرض کنید که اگر از این سقف، یک قطره آب چکید، اگر سوراخش را گشادتر کنند ده قطره می‌چکد، یک حوض ممکن است از آن‌جا پائین بریزد، بالاخره امکانش هست، به‌طور کلی هر چیزی که در عالم، قابل زیاد و کم شدن است، – چون عمر انسان زیاد و کم می‌شود- هر چیزی که قابل کم و زیاد شدن باشد قابل زیادتر و زیادتر و زیادتر و زیادتر شدن است، یعنی مثلا شما می‌بینید یک نفر صد سال عمر کرد، ممکن است همین وضع را داشته باشد، هزار سال عمر کند، ده هزار سال عمر کند، دیگر دلیل نمی‌خواهد که یک نفر چرا هزار سال عمر می کند، باید این را بحث کنیم که به چه دلیل عمر نکرد؟ هر کس که می‌میرد می‌گویند: چه شد که مرد؟ نمی‌گویند که چه شد که فلانی زنده است! این «چه شد» دلیل بر این است که فطرت انسان می‌گوید: چه شد که مُرد؟ درباره‌ی امام زمان خیلی مسئله ساده است، یک‌قدری امشب می‌خواستم درباره‌ی حضرت صحبت کنم، عمرشان که برای ما اصلا مسئله‌ای نیست، تا وقتی خدا بخواهد و خودشان دوست داشته باشند در دنیا می‌مانند، برای از دنیا رفتن‌شان هم لازم نیست که مرضی داشته باشند، هر وقت بخواهند می‌روند، اصلِ کار، روح است؛ هر وقت بخواهند روح‌شان بیرون می‌رود و هر وقت بخواهند روح‌شان در بدن‌شان می‌آید، در همین الان هم هر کس بگوید که امام زمان صلوات‌اللّه‌علیه زنده است به این معنا که همان بدنی که از حضرت نرجس خاتون متولّد شده آن بدن تا الان مانده، این حرف بسیار غلطی است، یعنی همینطور که ما در مورد خودمان این حرف را نمی‌زنیم در مورد حضرت هم نمی‌زنیم؛ این دوام عمر علت دارد، فقط دوام پیدا کرده، مثل یک جوی آبی که صد سال است دارد رد می‌شود یا هزار سال، بلکه همین رودخانه را می‌گویند بین این کوه و آن کوه از ابتدا صاف بوده، آب آمده سر کوه‌ها جریان پیدا کرده، جریان پیدا کرده، این پائین آمده، این کار اقلا یک میلیون سال وقت لازم دارد که این راه ایجاد بشود، این جوی آب ادامه داشته باشد تا این اندازه فرو ببرد، بدن انسان هم اگر شرائطش باشد می‌ماند، نباشد از بین می‌رود، این دیگر مسئله‌ای نیست، شرایطی که لازم دارد این است که اول: انسان علم به این که چه چیزهائی برای سلول‌های بدنش نافع است و چه چیزهائی ضرر دارد داشته باشد؛ دوّم هم این‌که انسان گناه نکند؛ ماها همه‌مان گناه‌کاریم، خودمان هم بدن‌مان را از بین می‌بریم، با خوردن غذای اضافی، با سرماخوردگی، شاید تقصیر هم نداشته باشیم، چون علمش را هم نداریم، اگر علمش را داشته باشیم و بدانیم این غذائی که می‌خوریم یک ساعت عمرمان را کم می‌کند نمی‌خوریم، من به یک سیگاری گفتم که تو با دائم سیگار کشیدن یقین نداری که مقداری عمرت کم می‌شود؟ گفت: چرا! گفتم: خب اگر شما دو روز قبل از مردن واقعی‌ات باشد به تو خبر بدهند دو روز دیگر می‌میری، اگر الان خودکشی بکنی حرام نیست؟ گفت: چرا، گفتم: سیگار کشیدن تدریجی همان است فرقی نمی‌کند، پس این هم حرام است، منتهی ما نمی‌دانیم، اطلاع نداریم، آن علمش را نداریم، اگر علمش را داشته باشیم چیزهائی که بدانیم ضرر دارد یا احتمال بدهیم و بخوریم این یقینا خودکشی است، امام این کار را نمی‌کند، امام حتی ترک اولی هم نمی‌کند، الان بداند این پرتقال برای بدنش ضرر دارد، ولو یک سر سوزن ضرر داشته باشد نمی‌خورد، هوای نفس ندارد که هر چه خوشمزه بود بخورد، هوای نفس ندارد، علم هم دارد، هیچ‌وقت هم گناه نمی‌کند، معصوم است، مکروه هم انجام نمی‌دهد، ترک اولی هم انجام نمی‌دهد. اگر یک وقتی دیدیم یک کسی مُرد، مثلا یکی از ائمه را دیدیم از دنیا رفتند، باید تحقیق کنیم ببینیم چه شد که از دنیا رفتند؛ من نمی‌خواهم درِ این جهت را ببندم که بگویم اگر آن‌ها را نکشند می‌مانند، نه! چون اگر اراده بکنند که نباشند، خیلی ضرورت ندارد که خودشان را نگه دارند، تخلیه‌ی روح می‌کنند از بدن بیرون می‌روند، همانطور که ما شب‌ها می‌خوابیم و از بدن بیرون می‌رویم؛ روح نباتی که بنا نبود چیزی باشد، بدن انسان هم که خودش تدریجا دارد عوض می‌شود، الباقی همان روح دراک انسانی می‌ماند؛ گاهی مأموریت دارند مثل امام جواد صلوات‌اللّه‌علیه بیست و پنج سال در دنیا باشند، حالا فرض می‌کنیم هیچ‌کدام‌شان را هم نکشتند و مسموم نکردند، بیست و پنج سال در این دنیا بمانند، یک‌وقت هم دستور دارند که هزار و صد و هفتاد سال بمانند، این مربوط به خواست خداست، منتهی می‌گوئیم ما هم دل‌مان می‌خواهد بمانیم، چرا ما نمی‌مانیم؟ می‌گوئیم: شما به‌خاطر این‌که نه علمش را دارید و نه عصمتش را، اگر علم و عصمت را می‌داشتید اقلا رعایت می‌کردی، این‌ سیگاری که می‌دانی ضرر دارد نکش، مشروبی که می‌دانی ضرر دارد و عمرت را کم می‌کند نخور، واقعا اگر انسان دقت بکند حتی همین ماها هم می‌توانیم این کار را بکنیم، دقت بکند هر چیزی که می‌خورد، هر جائی که هست، هر هوائی که استشمام می‌کند، هر چیزی که می‌خورد طبق هوای نفسش نباشد؛ چطور شد وقتی شما مریض می‌شوید یک‌مقدار خودتان را کنترل می‌کنید، سرخ کردنی نخورید، چه نخورید، چه نخورید، و چه داروهائی بخورید، آدمی که مریض بوده در جایش افتاده باشد بلند می‌شود راه می‌افتد! خب اگر همین رعایت را همیشه بکند، ببیند چه برایش ضرر دارد نخورد، خیلی کم مریض می‌شود، خیلی کم گرفتار اینطور مسائل می‌شود. ماها خب بالاخره هوای نفس داریم و تزکیه‌ی نفس نکردیم، خدا تا چه اندازه ما را مؤاخذه بکند… چون بعضی چیزها را می‌دانیم ضرر دارد و عمل می‌کنیم، آن دیگر با خود خداست و به ما ارتباط ندارد، ولی آن‌چه که عمرمان را کم می‌کند همین ندانم‌کاری‌ها و نداشتن علم و عصمت است. پس اگر حضرت ولی عصر صلوات اللّه علیه صد هزار سال، صدها هزار سال هم عمر بکند همان است که مدام اضافه شده؛ من یک وقتی مکه می‌رفتم، گفتم یک کیلومتر راه را در برف می‌توانم بروم، هزار کیلومتر هم تکرار همان یک کیلومتر است، ده هزار کیلومتر هم تکرار همان یک کیلومتر است، اصلا معنا ندارد که یک چیزی مشکل باشد، هر چیزی همینطور است، لذا ما درباره‌ی طول عمر حضرت ولی عصر اگر توانستیم از طریق عقل و قرآن اثبات بکنیم که حضرت ولی عصر ارواحنا فداه عالِم به جمیع علومِ عالَم تکوین است و معصوم هم هست، مکروه هم انجام نمی‌دهد، ترک اولی هم انجام نمی‌دهد، هضم مساله راحت است. این‌که اگر انسان بداند عمرش کم می‌شود و انجام بدهد که اصلا حرام است! ولی حالا این دو چیز را ما درباره‌ی امام زمان معتقد باشیم که قطعا باید معتقد باشیم، اگر معتقد نباشیم اصلا مسلمان نیستیم، در مورد پیغمبر اگر معتقد نباشیم اصلا مسلمان نیستیم، پیغمبر اکرم تقریبا می‌شود گفت بی‌نهایت ازلی است، شبه ازلی است، که اوّل چیزی که خدا خلق کرد بوده است، الان کشفیاتی می‌کنند می‌گویند متعلق به بیست میلیون سال قبل است، پس معلوم است روح مقدس پیغمبر اکرم قبل از او خلق شده است، بیست میلیون که هیچ، شاید صدها میلیون سال است که روح مقدس پیغمبر اکرم خلق شده و بی‌نهایت هم خلق شده، یعنی هست، خب اگر یک چنین چیزی ما درباره‌ی پیغمبر اکرم معتقد شدیم و علمش بر همه‌ی کائنات بود که قرآن درباره‌ی این مسئله صریح است که «وَ کُلَّ شَيْ‌ءٍ أَحْصَيْنَاهُ فِي إِمَامٍ مُبِينٍ»‌ (يس‏/12) در امام مبین هر چیزی احصاء شده، هر چیزی، یعنی چیزی نیست که علمش به او داده نشده باشد، صریح آیات قرآن است، ما یا باید قرآن و دعاها را منکر بشویم «وَقُلِ اعْمَلُوا فَسَيَرَى اللَّهُ عَمَلَكُمْ وَرَسُولُهُ وَالْمُؤْمِنُونَ» (توبة/105)، یا باید همه‌ی این‌ها را منکر بشویم که غیر مسلمان می‌شویم، اگر به همه‌ی این‌ها معتقد شدیم پیغمبر اکرم و ائمه‌ی اطهار علیهم الصّلاة ‌والسّلام بر همه‌چیز آگاهند و معصوم هم که هستند، چون اگر معصوم نباشند خدا نمی‌گوید «أَطِيعُوا اللَّهَ وَ أَطِيعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِي الْأَمْرِ مِنْکُمْ» (نساء/59) معصوم هم هستند، بنابراین طول عمر اصلا مسئله‌ای نیست، یعنی اصلا نباید روی آن بحثی کرد.

 

ملاقات با حضرت ولی عصر صلوات‌اللّه علیه در زمان غیبت طبق مصلحت و خواست آن حضرت است

درباره‌ی حضرت ولی عصر صلوات‌اللّه علیه دو سه چیز گفتم؛ این را هم بدانید و جزء اعتقادات‌تان باشد: حضرت بقیة‌اللّه ارواحنا فداه نه اختیار دیدنش دست ماست و نه هم معنا ندارد که به‌کلی دیده نشود، غلط است، نمی‌شود که یک کسی در بدن مادیِ ظاهری باشد و دیده نشود! مگر بگوئیم که حضرت روح است! مثل ارواح ائمه‌ی دیگر، و الّا معنا ندارد که در همین بدن فیزیکی باشد و دیده نشود، پس دیده می‌شود؛ و می‌گوئیم که خب اگر دیده می‌شود پس هر وقت دل من بخواهد دیده می‌شود؟ دلِ من هم مطرح نیست، یعنی غلط است، بی‌ادبی است، حتی برای یک عالمی که شما درِ خانه‌اش می‌روید اختیار دست اوست که دم در بیاید و شما او را ببینید یا نبینید، این معنا ندارد و بی‌ادبی نسبت به حضرت ولی عصر است که بگوئیم: هر وقت دلِ من بخواهد دیده بشود! پس هر وقت دل من بخواهد دیده بشود نیست، به‌طور کلی هم دیده نشود نیست؛ هر دویش غلط است، یکی بی‌ادبی و یکی محال است؛ این صحیح است که اختیارِ دیدن و دیدار با خودِ حضرت باشد، اگر کسی بگوید که حضرت اختیار ندارد! مثل بعضی از این آخوندها می‌گویند که حضرت اصلا محال است دیده شود!! یعنی خود حضرت هم اختیار ندارد، این هم غلط است و صحیح نیست، پس باقی می‌ماند که هر وقت خود حضرت دوست داشته باشد، به هر مناسبتی، به هر مصلحتی، حالا ما کار نداریم که چه‌طوری حضرت مصلحت می‌داند، با چهل شب چهارشنبه به مسجد جمکران رفتن مصلحتش عوض می‌شود؟ نه، این همان مجبور کردن حضرت به این جهت است و چیزی که حقیقت دارد و عقل می‌پسندد و غیر از این غلط است این است که حضرت هر وقت خودشان بخواهند و خدا بخواهد و مصلحت باشد و به هر کسی که باز او بخواهد اجازه ملاقات می‌دهد، چون می‌گویند فقط بعضی اولیاء خدا می‌بینند! یعنی باز اختیار را دست اولیاء خدا می‌دهند، آخر من به یک کسی پیغام دادم که به این آقای وحید بگوئید که این حرف صحیح نیست که فقط اولیاء خدا، کملین از بندگان خدا امام زمان را می‌بینند، مثل سید بن طاووس و امثالهم، اگر خیلی هم بخواهیم چیزی بگوئیم این‌ها فقط مقتضیاتش را فراهم می‌کنند، و الّا اختیار را از حضرت سلب نمی‌کنند که حالا ما باید حضرت را ببینیم! نه با چهل شب چهارشنبه اختیار از دست حضرت خارج می‌شود، نه با صالح شدن، نه با صدیق شدن، نه با شهید شدن، اصلا هیچ چیزی اختیار را از حضرت نمی‌گیرد و غلط هم هست اگر بگوئیم می‌گیرد، چرا! یک مقتضیاتی اگر پیش بیاید… حضرت نیامده که همیشه با صالحین باشد، مگر حضرت احتیاج به صالحین دارد؟ که چون این آقا صالح شده، حضرت بیاید هر روز خدمت ایشان بنشیند و از وجودشان بخواهد استفاده بکند! نه، احتیاج ندارد، فقط مصلحت، این مطلب خوب در ذهن‌تان باشد، در این‌ها اختلافات و حرف‌های زیادی است، و این را بگوئید – مگر احمق باشد که قبول نکند- که هر جائی که صلاح بداند، و لو صلاح بداند که یک ناصبی حضرت را ببیند و بعد هم مسلمان نشود، مساله‌ای نیست، مگر ابوسفیان و عمر و ابابکر بعد مسلمان شدند که پیغمبر اکرم را دیدند؟ هم پیغمبر بالاتر از حضرت ولی عصر بود و هم آن‌ها بدتر از هر کسی بودند، بدتر از هر کافری بودند، هر روز هم خدمت حضرت می‌رسیدند، حضرت را می‌دیدند؛ ببینید دو دو تا چهارتاست، اگر بگوئیم که حضرت به هیچ‌وجه دیده نمی‌شود معنایش این است که خودش هم اختیار ندارد که بتواند خودش را به کسی نشان بدهد، اگر بگوئیم که صالحین می‌بینند این مجبور کردنِ حضرت به ملاقات است، فقط می‌توانیم بگوئیم که هر وقت حضرت صلاح بداند، خدا صلاح بداند دیده می‌شود، اگر بگوئیم: اصلا دیده نمی‌شود که آن اشکال را دارد، اگر بگوئیم: همیشه ما می‌توانیم و اختیار دست ماست و هر وقت بخواهیم می‌توانیم برویم خدمتش این هم نیست، حتی نواب خاص هم اینطوری نبوده که بگوئیم اختیار دست نواب خاص بوده و هر وقت دوست داشتند می‌توانستد خدمت حضرت برسند، گاهی نامه را می‌نوشتند و بعد از مدت‌ها نامه‌شان برمی‌گشت، اختیار دست خداست، دست امام است، حتی همین شب‌ها مسئله‌ی «وَ وَاعَدْنَا مُوسَى ثَلاَثِينَ لَيْلَةً» (أعراف‏/142)، اختیار دست حضرت موسی نبود، حضرت موسی به مردم گفته بود: سی‌شب من می‌روم و برمی‌گردم، چون وعده بود، آن هم با مصلحت خدا سی‌شب، خدا دوست داشت ده شبِ دیگر هم اضافه کند، خب بکند، هیچ هم ایشان حرفی نزد که من قول دادم و این حرف‌ها، اختیار را ما از خدا و امام نباید سلب بکنیم و این حرف را نباید بزنیم، امام زمان صلوات اللّه علیه اگر نستجیر باللّه صد هزار سال دیگر تشریف نیاورند فرقی نمی‌کند با این‌که مثلا فرض کنید مثل حضرت جواد بیست و پنج ساله یا بیست و هفت ساله از دنیا بروند، یعنی هر چه دوست دارند، هر چه خدا اراده بکند…

 

مهمترین دلیل طول عمر و سایرامتیازات امام علیه‌السلام علم و عصمت او است

البته این دلائلی هم که ما می‌آوریم  برای کفار و مشرکین است که حالا چطور شده یک شخصی هزار و صد و هفتاد سال بماند! این چطور شده، ما اگر از اساس شروع بکنیم برای او هم واضح می‌شود که امام ما، یعنی چنین کسی… صدها مورد هم در یازده امام نشان دادند که همه‌کار می‌توانند بکنند، و بعد هم اگر امام علم نداشته باشد چه ارزشی دارد؟ خب مثل ماست، چرا او امام باشد و ما امام نباشیم؟ اگر بنا باشد خدا عالَم خلقت را دست کسی بدهد که عالِم نباشد غلط است، مخصوصا اگر علم دارد می‌خواهد بدن خودش را نگه دارد، حالا سرِ یک سفره‌ای واقع شد و غذای زیادی خورد و شکمش درد گرفت و اسهال گرفت و ضعیف شد و مُرد! خب این با ما چه فرقی می‌کند؟ چرا او امام ما باشد و ما مأموم او باشیم؟ امام یعنی هم عصمت داشته باشد هم علم داشته باشد، و لازمه‌ی عصمت، علمی است که دارد، و ما هم حتی اینطوری هستیم که مثلا اگر جائی هوائی برای‌مان ضرر داشته باشد نباید بمانیم، همین‌هائی که در تهران زندگی می‌کنند، خب هوای تهران برای‌شان ضرر دارد، اگر در عمرشان تأثیر بگذارد و خودشان هم بدانند که در عمرشان تأثیر می‌گذارد حرام است که آن‌جا باشند، مثل همین می‌ماند که می‌گویم: اگر یک کسی در سنّ مثلا فرض کنید صد سالگی یک کاری کرد که این شخص اگر این کار را نمی‌کرد صد و دو سال زندگی می‌کرد، مثل این است که دو سال قبل از مردنش خودکشی کرده، چه فرقی می‌کند؟ پس بنابراین حل مسأله‌ی طول عمر حضرت ولی عصر برای خودمان خیلی ساده است، نه هزار سال، صدها هزار سال هم بماند ساده است، و علاوه‌ی بر این، برای ما هم همین است، شما فکر نکنید همین من و شما که این‌جا نشستیم از این مساله مستثنی هستیم، دو دو تا چهار تاست، عمرمان مثلا اگر یکی چهل ساله باشد، یکی بیست ساله باشد، یکی هفتاد ساله باشد، این‌ها صحیح نیست، چون بدن تدریجی دارد از بین می‌رود، حالا باید بنشینند حساب کنند که این بدنی که قبلا داشتیم چند سال مانده، همان چند سال عمر بدن ماست، و الّا چند سال هم نیست، شاید هر روز یک قسمتش کم می‌شود، اگر بگوئیم این عمر مربوط به روح‌مان است، صریح قرآن است که وقتی حضرت آدم را خدا خلق کرد ما را هم خلق کرده بود، – حالا عالم ارواح و عالم ذر را شرح می‌دهم- پس روح و بدن که نباشد چرا عمر ما این مقدار است؟ بله! تاریخ تولد ما از مادر این‌وقت بوده است! خب شما تولد از مادر را حساب نکن، شما از آن وقتی که در چاه افتادی و بیرونت آوردند از آن‌وقت حساب کن، اگر ملاک محاسبه مکان است از آن‌وقت حساب کن، اگر عمرتان را بخواهید از نظر یک زمانی که یک کاری واقع شده حساب کنید خب خیلی کارها در زندگی واقع شده، مثلا از وقتی که ریش درآوردید حساب کنید، خب این هم یکی از تحولات زندگی انسان است که انسان از عالم ذر در عالم رحم بیاید و از عالم رحم در دنیا بیاید، همین! هیچ چیز دیگری نیست، البته از این دروغ‌های متعارف خیلی زیاد است، مثل شب یلدا، حالا دیشب با امشب که شب یلداست چه فرقی دارد، حالا باز این فرق می‌کند، یک نیم‌دقیقه‌ای با هم فرق دارد، ولی خیلی چیزها هست که هیچ فرقی هم ندارد و ما روی آن‌ها حساس شدیم و دعوا و سر و صدا راه انداختیم، عالم ذر را ما نمی‌دانیم چقدر بوده، یعنی تقریبا می‌دانیم، ولی از نظر تاریخی یک مقدار مشکل دارد، آن‌طوری که مرحوم سپهر در ناسخ‌التواریخ می نویسد: نهایت حدود ده‌هزار سال از هبوط آدم و دو هزار سال هم قبلش که تقریبا دوازده هزار سال می‌شود، دوازده هزار سال عمر روح‌مان است و بی‌نهایت هم باقی می‌ماند و این‌قدر هم ما را در این بدن آورده‌اند کوچک‌مان کرده‌اند که هم دوازده‌هزار سال برای‌مان مهم است هم این همیشه باقی‌ماندنش، همیشه باقی‌ماندنش مهم‌تر است به‌جهت این‌که انسان حوصله‌اش سر می‌آید، چقدر می‌خواهد بماند؟ خیال می‌کنیم پیر می‌شویم، مریض می‌شویم، نه، این یکی که انسان همیشه در عالم باقی می‌ماند را که نمی‌توانیم منکر بشویم، کره‌ی زمین حالا یک از جاهاست، نزدیک به صد آیه و بیشتر در قرآن در مورد این‌که همیشه هستیم وجود دارد، خب گذشته‌اش را هم چند آیه‌ای داریم که ما در گذشته بودیم و خدا با ما تعهداتی داشته است. منظور از همه‌ی این حرف‌ها این است که عمر حضرت ولی عصر، علم حضرت ولی عصر صلوات الله علیه، خیلی روشن و بدیهی است. حالا ما در کتاب مصلح غیبی استدلال به طول عمر و این مسائل کردیم اما نمی‌دانم حضرت نوح در آن زمانی که حتی بهداشت به هیچ‌وجه نبوده، – امروز دکترها می‌گویند ما بشر را نگه می ‌داریم! – در آن اوضاع آن‌وقت و غصه‌اش هم زیاد بوده و جوش هم زیاد می‌خورده، صریح قرآن است که نهصد و پنجاه سال فقط در بین مردم بود و تبلیغ می‌کرد، حالا عمرش چقدر بوده؟ بعضی‌ها می‌گویند بیشتر از هزار سال عمرش بوده است، و حضرت خضر هم در روایات دارد که همینطور از همان زمان‌ها، چهار پنچ هزار سال تا الان بوده، می‌خواهم بگویم این‌ها چیزهائی نیست که هم ما این‌قدر جوش بزنیم، غصه‌اش را بخوریم، اگر معتقد نباشیم که اصلا کافریم! اگر معتقد به این مسائل نباشیم هم بی‌عقلی هستیم و هم کافر، همان بت‌پرست هم نمی‌گوید که بدن من هر چند وقت یک‌دفعه از بین نمی‌رود، همه‌ی بد‌ن‌ها تدریجی از بین می‌رود، جائی از بدن که زخم می‌شود بعد از چند روز می‌بینیم سلول‌ها آمدند آن‌جا را پر کردند و صافش کردند و خون هم دیگر نمی‌آید، یک ردّی ممکن است سال‌ها بماند آن هم به‌خاطر این است که خوب به آن رسیدگی نشده است، لااقل یک رد است دیگر، مثل جوی آبی می‌ماند که آبش رفته و جوی‌اش مانده است، این مطلب درباره‌ی حضرت ولی عصر صلوات الله علیه بود، و از چیزهائی که ما باید ان‌شاءالله بحثش را بکنیم خلقت خودِ ما است که از اوّل به چه نحوه ما خلقت شدیم و این مقدمه را ولو من برای امام عرض کردم، برای خودمان بدانیم، که بدن ما مسئله‌ای ندارد و اصلا مطرح نیست، بدن اصلا مطرح نیست، همانطور که لباس ما مطرح نیست و نباید مطرح باشد، روح نباتی هم به همان دلیلی که گفتم مطرح نیست، و می‌ماند روح درّاک انسانی که این چطوری خلق شد؟ چه چیز به او یاد دادند و چه انجام شد؟ این را ان‌شاءالله شب‌های بعد صحبت می‌کنیم.

و صلی الله علی سیدنا محمد و آله و سلم

 

جهت دانلود صوت و یا پخش آنلاین کلیک کنید

اعوذ بالله من الشّیطان‌الرّجیم

بسم الله‌الرّحمن‌الرّحیم

الحمدللّه والصلوة والسلام علی اشرف‌الانبیاء والمرسلین، رسول رب‌العالمین، و علی آله الطیبین‌الطاهرین، لاسیّما علی بقیّة‌اللّه فی‌العالمین روحی و ارواح‌‌العالمین لتراب مقدمه الفداء.

 

علم خاندان عصمت و طهارت علیهم‌السلام و فرق آن‌ها با خدا

موضوع صحبت ما این است که گفتیم: اعتقاد ما درباره‌ی پیغمبراکرم این است – حتی از نظر عقلی هم درست است- که لازم بوده خدای ‌تعالی «علم ما کان و ما یکون» را در وجود پیغمبراکرم بگذارد و ظرف این علمی که خدا در وجود مقدّس پیغمبراکرم گذاشته، روح پیغمبراکرم است، ببینید؛ در خودِ ما هم همین‌طور است، روح، یک قوه‌ی‌ درّاکه است که آن‌چه از چیزهائی که از طریق چشم، گوش و فکر وارد قلب انسان می‌شوند قبول می‌کند؛ اسم قلب را قلب گذاشتند به‌خاطر این‌که کم و زیاد می‌شود، زیر و رو می‌شود، حالا شما اسم آن را روح بدانید، روحِ انسان یک ظرفیتی دارد که هر چه از معلومات به آن وارد شود در خود ضبط می‌کند، دیدنی‌ها را ضبط می‌کند، شما یک‌دفعه یک چیزی را ببینید این در روح‌تان ضبط می‌شود، یک‌دفعه یک چیزی را بشنوید این تُنِ صدا در روح‌تان ضبط می‌شود، یک‌مرتبه اگر یک چیزی را لمس کنید ضبط می‌شود، شما در تاریکی ممکن است به یک چیزی دست بزنید، بگوئید فلان چیز است، یا مثلاً یک چیزی را بشنوید ضبط می‌شود، حالا این کار به‌مرور انجام می‌شود، اما خدای تعالی یک‌دفعه همه‌ی حقایق را از معقولات و محسوسات، در روح مقدّس پیغمبراکرم قرار داده؛ ما اگر به این دو چیز یعنی خدا و پیغمبر نگاه کنیم، شاید در مرحله‌ی اوّل نشناسیم که کدام یکی خالق است و کدام یکی مخلوق است! و همین جریان هم از نظر روایات اتفاق افتاده که ملائکه یا حتی جبرئیل – که خودِ جبرئیل، اعظم‌ ملائکه است- می‌گوید: ما وقتی روح پیغمبراکرم را دیدیم خیال کردیم او خداست (تحفه المجالس، صفحه ۸)، «فسبّحنا فسبحت الملائکة» (بحارالأنوار/ ج ۵۴، ص ۵۸)، خاندان عصمت می‌فرمایند: ما تسبیح کردیم، فهمیدند که یک کس دیگری هست که ما بنده‌ی او هستیم، ما کوچک او هستیم، ارادت به او داریم، یا هر چه که شما می‌خواهید تصور کنید، تسبیح کردیم آن‌ها هم تسبیح کردند یعنی ملائکه تسبیح کردند، «و قدّسنا فقدّست الملائکة و کبّرنا فکبّرت الملائکة» ما تکبیر گفتیم، مثلاً گفتیم: اللّه‌اکبر، آن‌ها فهمیدند ما خدا نیستیم، والّا آن‌طوری که ما بخواهیم تصور بکنیم باید این‌طوری باشد که اگر هر دوی خدا و پیغمبر، جلوی چشم ما مجسّم می‌شدند، یعنی مثلا آن علومی که دارند برای ما ظاهر می‌شد، ما فرقی بین این‌ها نمی‌گذاشتیم، در اذن دخول ائمه‌ی ‌اطهار علیهم‌الصّلاة ‌و‌السّلام دارد که «الحمدللّه الّذی منّ علینا بحکّام یقومون مقامه لو کان حاضرا فی المکان» (مفاتیح الجنان/ اذن دخول دوم حرم های شریف)، اگر خدا در یک مکانی حاضر می‌شد – البته فقط می‌توانید تصور کنید، و الّا چنین چیزی محال است، اگر حاضر می‌شد- ما فرقی بین آن حکامی که خدا بر ما حاکم قرار داده و بین خدا نمی‌گذاشتیم، «الحمدللّه الذّی» معنایش این است که حمد می‌کنم خدائی را که «منّ علینا بحکّام»، منت گذاشت بر ما و یک حکامی را به ما داد که «یقومون مقامه» یعنی جای او قرار می‌گیرند؛ خیلی آیات و روایات در همین خصوص داریم؛ مثلاً «مَن عَرفکُم فَقَد عَرفَ اللّه» (مفاتیح الجنان/ زیارت جامعه)، کسی که شما را بشناسد قطعاً خدا را شناخته است یا کسی که خدا را بشناسد شما را شناخته، چون از نظر ظاهر هیچ فرقی نیست، ولی از نظر حقیقت باید این را معتقد باشیم: اوّل این‌که این‌ها بندگان خدا هستند، و بعد هم این‌ها مخلوق خدا هستند، یعنی خدا این علم را به این‌ها داده، این دو تا فرق را همیشه در نظر داشته باشید.

 

خدا همه‌ی علوم را در محدوده‌ی مخلوقات به رسول ‌اکرم صلی ‌الله‌ علیه‌ وآله داده است ولی دست خدا باز است

یک مسئله این‌جا باقی می‌ماند که اگر همه‌ی علوم را خدا به این‌ها داده پس مسئله‌ی بداء چه می‌شود؟ این‌که «وَعِنْدَهُ مَفَاتِحُ الْغَيْبِ لَا يَعْلَمُهَا إِلَّا هُوَ» (انعام/59) چه می‌شود؟ این‌که در قرآن است: «وَ وَجَدَکَ ضَالّاً فَهَدَی» (ضحی/7) چه می‌شود؟ «مَا لَم تَکُن تَعلَمُ» (نساء/113) که خطاب به پیغمبر است چه می‌شود؟ این را خیلی ساده می‌شود حل کرد، به‌طور کلی هر مخلوقی ذاتاً از خودش چیزی ندارد چون مخلوق است و این‌که ما می‌گوئیم «لایَعلَمُها الا هو» یا «عَلَّمَکَ مَا لَم تَکُن تَعلَمُ»، خدا چیزهائی به تو یاد داد که خودت ذاتاً نبودی که بدانی؛ همان‌طوری که در شب‌های گذشته گفتم، پیغمبراکرم ذاتاً – چون الان بحث‌مان روی پیغمبراکرم است، ذاتاً پیغمبراکرم- چیزی نمی‌دانست، اصلاً چیزی نبود تا بداند، چون مخلوق معنایش این است که خلقش کردند و نبود و بود شد، این‌طوری باید بگوئیم، خُب چیزی که نبوده و بود شده، مثلاً این پتو نبوده و بعد بود شده، خُب این پتو رنگش به طریق اولی با خودش بوده، همه‌ی عوارضش نبوده و بود شده، نمی‌شود بگوئیم که رنگش بوده خودش نبوده! نمی‌شود بگوئیم که علمش بوده خودش نبوده، نه، این ظرف را خدا درست کرده و علم را به آن‌ها داده و لذا – ولو رتبتاً، ولو یک لحظه- خودِ وجودِ پیغمبراکرم قبل از روحش بوده، قبل از قدرتش بوده، و گفتم چون خدای‌تعالی می‌خواهد خودش را معرفی بکند آن‌چه که پیغمبر می‌داند – به همین معنائی که در آیات قرآن و رایات است، عقلی هم هست- باید تمام علم و قدرتی که در مخلوق می‌گنجد در وجود مقدّس پیغمبراکرم قرار بدهد، الّا این‌که عقل و همه چیز می‌گوید که باید خدای ‌تعالی که همه‌ی علوم را به پیغمبر‌اکرم تعلیم دهد، علومی که ما می‌گوئیم مربوط به کائنات است مربوط به مخلوق است، هر چه که مربوط به مخلوق است از علم به او داد، خُب، حالا اگر این‌طور است که همه‌ی علم را داده، آیا خودش کنار رفت؟ کاری به عالم ندارد؟ مثلاً پیغمبراکرم علم همه‌ی کائنات و موجودات را دارد و قدرت این‌که این‌ها را منظم هم بکند دارد، مَثَلِ ‌اعلای خداست، آیا تمام شد؟ خُب اگر این‌طوری بگوئیم خدا دیگر التماس دعا! باید بگوئیم: خدایا تو برو خانه و بخواب، پیغمبر هست، ائمه‌ی ‌اطهار علیهم ‌الصّلاة ‌و ‌السّلام هستند! یا باید بگوئیم که نه؛ خدا دست در کار است، تغییر می‌دهد، و پیغمبراکرم نمی‌تواند در وقتی‌که خدا اراده بکند یک چیزی را تغییر بدهد دخالت کند، اختیار صد درصد دست خداست، تغییرات هم دست خداست، آن‌وقت این علمِ پیغمبراکرم طبعاً علمِ صد درصد – البته در بعضی مسائل- نمی‌شود. ببینید، آن‌چه که خلق شده که همه را پیغمبر می‌داند، آن‌چه را که خلق نشده آن را هم می‌داند، «ما کان و ما یکون»، دقت کردید؟ آن‌چه که الان هست این را هم می‌داند، اما آن‌چه که بعداً خلق بخواهد بشود اگر علمش را صد درصد به پیغمبراکرم بدهد دست خدا صد درصد بسته می‌شود، چون خدا دیگر هیچ دخالتی نباید در آن‌چه که به پیغمبر یاد داده بکند، چون اگر دخالت کرد و تغییر داد علم او به‌هم می‌خورد، مثلاً من الان می‌دانم ساعت شش و نیم یا هفتِ صبح آفتاب می‌زند، خُب اگر بگوئیم که خدا نمی‌تواند تغییر بدهد که مثلاً فردا ساعت ده آفتاب بزند و این برای من علم بشود، – علم یعنی صد درصد- ما الان عالِم هستیم به این‌که ساعت هفت صبح آفتاب در می‌آید، این‌جا سؤال است که آیا خدای‌ تعالی می‌تواند خورشید را عقب بیندازد و فردا ساعت ده آفتاب را در بیاورد؟ اگر بگوئیم هر چه که به پیغمبر یاد دادند همان خواهد شد، به پیغمبر یاد دادند که ساعت هفت آفتاب می‌زند، اگر بگوئیم که خدا نمی‌تواند این را تغییرش بدهد دست خدا بسته می‌شود، اگر گفتیم می‌تواند تغییر بدهد این علم نمی‌شود چون احتمال تغییر هست، دقت کردید؟ یقیناً هم دست خدا بسته نیست، صریحاً قرآن می‌فرماید: «وَ قَالَتِ الْيَهُودُ يَدُ اللَّهِ مَغْلُولَةٌ»، «مَغْلُولَةٌ» معنایش همین است: یعنی خدا تمام کارها را مثلا به طبیعت تفویض کرده است، همین‌هائی که می‌گویند طبیعت این‌طوری می‌کند این هم فرقی نمی‌کند، یا به طبیعت تفویض کرده یا به پیغمبراکرم تفویض کرده، مفوّضه همین‌طورند، می‌گویند به یک جائی تفویض شده است و خدا خودش کنار نشسته! الان در فلاسفه‌ی اسلامی شیعه افرادی هستند این حرف را می‌زنند، ظاهراً بوعلی‌سینا هم می‌گوید که خدا در کارهای کلیِ خلقت دخالت داشته، در جزئیات دیگر دخالت ندارد، جزئیات را روی جریان طبیعی گذاشته ، روی طبیعت کار می‌شود، پس دست خدا در مسائل جزئیِ طبیعی بسته است! این‌جا خدا خیلی با غضب هم می‌فرماید که یهود می‌گویند «يَدُ اللَّهِ مَغْلُولَةٌ غُلَّتْ أَيْدِيهِمْ» دست خودشان بسته باد، «بَلْ يَدَاهُ مَبْسُوطَتَانِ» (مائدة/64)، دست خدا باز است.

 

مسئله‌ی بَداء و علم غیب مطلق

اگر دست خدا بخواهد در آن‌چه که خلقت نشده باز باشد – با این‌که علم آن را هم به پیغمبراکرم داده و خلقت نشده- در آن‌ها تغییراتی ممکن است به‌وجود بیاید، مثلاً به پیغمبراکرم می‌فرماید: امام دوازدهم امامت دارد و همان روزی که حضرت عسکری علیه‌ الصّلاة‌ و‌السّلام از دنیا می‌رود امام دوازدهم ظاهر می‌شود، به پیغمبراکرم این‌طوری گفتند، ولو این‌که جزئیاتی هم باز گفتند ولی اگر نگفته بودند یک بداء حاصل می‌شود، یعنی بداء برای پیغمبر به معنای ظهورِ بعدالخفاست، یعنی یک چیزی مخفی بود حالا ظاهر شد، غیبت حضرت ولی‌عصر صلوات ‌اللّه ‌علیه برای ائمه‌ی ‌اطهار و پیغمبراکرم مخفی بود، تا امام ‌حسن علیه‌الصّلاة ‌و‌السّلام از دنیا رفت امام ‌حسین امام بود، پس تا امام ‌عسکری از دنیا رفت امام ‌زمان امام است، امام باید ظاهر هم باشد تا مردم مراجعه کنند، خُب چرا نشد؟ برای این‌که دست خدا باز است! این‌جا خودِ پیغمبراکرم صلی ‌اللّه ‌علیه‌ و‌آله‌ و‌سلّم نمی‌تواند بگوید: من عالِم به «ما یکون» هستم، البته عالِم به «ما یکون» و به آن‌چه انجام خواهد شد هست، ببینید از باب مثال، همان‌طوری که یک راننده عالِم است که با سرعت صد کیلومتر که می‌رود، سرِ یک ساعت به صد کیلومتری می‌رسد، ولی احتمال می‌دهد وسط راه مانع پیش بیاید، آن مانع دست این نیست، پیغمبراکرم به همه چیز عالِم است منتهی چون خدا فعّال است، «فَعالٌ لِما یُریدُ» (بروج/16)، چون خدا «يَفْعَلُ اللَّهُ مَا يَشَاءُ» (ابراهیم/27) است، هر چه را بخواهد انجام می‌دهد، اسم این‌که خدا می‌داند و پیغمبر نمی‌داند هم بداء است هم علم غیب است، که غیب مطلق «لا یعلم الغیب الا هو»، از پیغمبراکرم گرفته تا همه‌ی موجودات، غیر از او کسی علم غیب نمی‌داند، علم غیب را هم امام علیه الصلوة و السلام معنا کرده که غیب در مورد خدا که عالم به غیب است منظور آن‌چه که خلق نشده است می‌باشد، چون برای خدا معنا ندارد بگوئیم که یک چیزی غیب است و خدا عالم به آن است چون خدا محیط بر همه چیز است، هیچ‌وقت نمی‌توانیم بگوئیم یک چیزی غیب است، از نظر ما یک چیزهائی شهود است یک چیزهائی غیب است ولی از نظر خدا، هیچ‌چیز غیب نیست. عالم‌الغیب یعنی چه؟ یعنی عالِم به آن‌چه که هنوز خلق نشده، چون خلق نشده ناپدید است، ولی خدا عالِم به آن است، پیغمبر هم عالم است منتها فرق پیغمبراکرم با خدا در این‌جا – می‌خواهم فرق‌ها را بگذارم، با خدا در این‌جا- در همین است که اختیارِ صد درصد در دست پیغمبر نیست، ولی در دست خدا هست، می‌تواند تغییر بدهد، ما نمی‌توانیم بگوئیم پیغمبراکرم می‌تواند آن‌چه را که خدای‌تعالی اراده کرده و می‌خواهد خلق بکند یا عالِم به آن خلقت است تغییر بدهد، ولی از آن‌طرف می‌توانیم بگوئیم خدا می‌تواند آن‌چه را که پیغمبر می‌داند تغییر بدهد، دقت فرمودید؟ و این پشتوانه‌ی آیات قرآن هم دارد که «يَمْحُو اللَّهُ مَا يَشَاءُ» (رعد/39)، می‌گوید: خدا آن‌چه را که بخواهد محو می‌کند، محو می‌کند یعنی چه؟ یعنی آن‌چه را که پیغمبراکرم و ائمه‌ی ‌اطهار علیهم ‌الصّلاة‌ و‌السّلام می‌دانستند و خدا هم به آن‌ها تعلیم داده گاهی محو می‌کند و آن‌چه را که خدا می‌خواهد ثابت می‌کند «يَمْحُو اللَّهُ مَا يَشَاءُ وَ يُثْبِتُ»، در عین حال «عِنْدَهُ أُمُّ الْکِتَابِ‌»، که منظور از «أُمُّ الْکِتَابِ»‌ قلب ‌مقدّس پیغمبراکرم است که در نزد خدا در عین حال «أُمُّ الْکِتَابِ»‌ است، آن علمی هم که دائم برای رسول اکرم و حتی ائمه‌ی ‌اطهار افزوده می‌شود از همین قبیل است.

 

تفاوت وعده، وعید و تکوینیات

پس بنابراین علومی که در روز اوّل به پیغمبراکرم داده شده به سه بخش تقسیم می‌شود: یکی علم به آن‌چه که هست، یکی علم به آن‌چه که قبلاً بوده، حالا علم به معرفت خدای ‌تعالی را شامل می‌شود – یعنی عمده‌ی علمی که خدا به پیغمبراکرم داده معرفة‌اللّه است، خدا همیشه بوده و این علم را خدای‌ تعالی به پیغمبراکرم داده است- علم به آن‌چه که الان هست که اگر غیر از پیغمبر و ائمه‌ی ‌اطهار کس دیگری نبوده خدا و پیغمبر و ائمه به همین‌ها علم داشته‌اند، علم به «ما یکون»، به آن‌چه که خواهد شد، به آن‌چه که آینده می‌شود، این علم به «ما یکون» به دو بخش تقسیم می‌شود: یک بخشِ آن وعده است، وعده‌ها، خدای‌تعالی فرموده: «إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي جَنَّاتٍ وَ نَهَرٍ» (القمر/54)، در بهشت‌ها و چشمه‌ها زندگی می‌کنند، بهشت، نعمت‌هائی که خدا وعده کرده که اولیاء خدا «لاَ خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لاَ هُمْ يَحْزَنُونَ‌» (يونس‏/62)، امثال این‌ها، به‌طور کلی وعده‌های‌الهی، نه این‌که دست خدا در وعده‌های‌الهی بسته باشد، ولی چون «إِنَّ اللَّهَ لاَ يُخْلِفُ الْمِيعَادَ» (آل‏عمران‏/9) ، از صفات ‌حمیده‌ی الهی این است که تخلف نمی‌کند، می‌شود اطمینان پیدا کرد که وعده‌های ‌الهی صد درصد است، که این‌ها را خدای ‌تعالی به پیغمبراکرم تعلیم داده است، وعده‌های ‌الهی مسلّم است، اگرچه از نظر علمی این علم با علمِ به آینده در مسائل دیگری که می‌خواهم بگویم فرق نمی‌کند، چون خدا هست و می‌تواند تغییر بدهد و «يَفْعَلُ اللَّهُ مَا يَشَاءُ» ممکن است شامل آن هم بشود امّا از باب این‌که خدا خودش فرموده: «إِنَّ اللَّهَ لاَ يُخْلِفُ الْمِيعَادَ»، می‌توان گفت که جنبه‌ی علمی دارد، غیب است ولی این غیب و علم را خدا به ما منتقل کرده؛ دوّم چیزهائی است که الان خلق نشده و مربوط به آینده است امّا وعید است، وعید یعنی مثلاً کسی که یک رکعت نمازش ترک شود کافر است و کافر هم جایش در جهنم است، مثلا گنه‌کار، «إِنَّ الْفُجَّارَ لَفِي جَحِيمٍ‌» (الانفطار/14)، در قرآن فرموده که فجّار در جهنم هستند، همین عذاب‌هائی که گفته شده، اسم آن وعید است، وعید قابل تخلف است یعنی حتی از یک مسائل عادی هم بیشتر قابل تخلف است، والّا عفو معنا ندارد، غفران معنا ندارد، این صفات الهیِ رحم و رحمان و رحیم دیگر معنا ندارد، اگر مثل وعده باشد مثلاً گفته شده باشد اگر کسی گناه کرد به جهنم می‌رود و این حتمی باشد، مثلاً خدای‌تعالی گفته باشد که «ان اللّه لا یخلف الوعید»! نه، وعید حتماً قابل تخلف است، به‌جهت این‌که انسان حتی به یک نفر می‌گوید: اگر فلان کار را بکنی من تو را می‌زنم یا مثلاً حضرت رسول ‌اکرم وقتی‌که کفار حضرت حمزه را شهید کردند فرمود: اگر دستم به این‌ها برسد هفتاد نفر از این‌ها را می‌کشم، شاید هفتاد نفر هم ارزش یک موی حمزه را نداشتند، نه این‌که حضرت مبالغه کرده باشد یا گُتره حرف زده باشد، نه، شاید ارزش یک موی حضرت حمزه را هم نداشته باشند و درست هم گفته باشد، ولی خدای ‌تعالی به حضرت رسول‌اکرم می‌فرماید: «وَ إِنْ عَاقَبْتُمْ فَعَاقِبُوا بِمِثْلِ مَا عُوقِبْتُمْ بِهِ» (النحل‏/126)، یک نفر کشته شده یک نفر را بکشید و اگر همین را هم عفو کنید بهتر است، دقت کردید؟ پس معلوم است که عفو یک چیزی است که می‌شود، در ما هم مرسوم است می‌گوئیم که اگر دستم به فلانی برسد قطعه‌قطعه‌اش می‌کنم! وقتی به او می‌رسد می‌گوید آقا ببخشید، من نفهمیدم، می‌گوید که خُب بخشیدم، معنای عفو است؛ پس جهنم و عذاب‌ها و همه‌ی این‌ها قابل تخلف است و با عفو درست می‌شود، خدای‌تعالی اگر فرموده: «من ترک الصّلاة عامداً متعمداً فقد کفر ولو برکعة» (عوالى الآللى/ ج ۲، ص ۲۲۴)، از آن‌طرف می‌گوید: کفار به جهنم می‌روند، پس روی این حساب کسی که یک رکعت نمازش را عمداً ترک کرده باشد باید به جهنم برود، عفو هم نخورد، اما نه! عفو می‌خورد و قابل تخلف است، بنابراین، این بخشِ علم – که علم غیب هم هست- ‌را لااقل احتمال می‌دهیم که صد درصد نیست، اما وعده صد درصد است، چرا؟ چون خودِ خدا فرموده: «إِنَّ اللَّهَ لاَ يُخْلِفُ الْمِيعَادَ»، این دو بخش که تکلیفش روشن شد، بخش سوّم که چیزهای عادی است: ماه‌گرفتگی، این‌که ستاره‌ها چطور بچرخند، چه بکنند، علم همه‌ی این‌ها را خدا به پیغمبراکرم داده، اما دست خودش هم باز است، دست خدا هم در وعید باز است و هم در چیزهای تکوینی، چیزهائی که مربوط به وعده و وعید نیست؛ این‌جا اسم آن علم غیبی که مخصوص خدای ‌تعالی است «عالم الغیب و الشهادة» است که خدا عالم است و همان علم را به پیغمبراکرم داده ولی در عین حال گاهی «بدا»، یعنی خدا به‌خاطر یک مصلحتی تغییر می‌دهد، این تغییر چون یک‌طرفِ جریان، در دست خداست و یک‌طرفِ جریان، در دست یک کارهائی است که شده و تغییر پیدا کرده، مثلاً ظهور حضرت ولی‌عصر صلوات ‌اللّه ‌علیه، ما این‌طوری می‌گوئیم، می‌گوئیم: «بدا»، یعنی آن‌چه که مخفی بود ظاهر شد، همان «يَمْحُو اللَّهُ مَا يَشَاءُ وَ يُثْبِتُ»، همان «بَلْ يَدَاهُ مَبْسُوطَتَانِ»، همین‌ها سبب می‌شود ما معنای بداء را خوب بفهمیم، در یک روایت در تفسیر این آیه‌ی شریفه: «هُوَ الَّذِي يُصَوِّرُکُمْ فِي الْأَرْحَامِ کَيْفَ يَشَاءُ» (آل‏عمران‏/6)، خدا آن کسی است که بچه را در رحم‌های مادران آن‌طوری که بخواهد صورت‌بندی می‌کند، که بعضی از روایات دارد که منظور، صورت‌بندی‌های روحی هم هست که عمده‌اش هم شاید همان روحی باشد، شقی باشد، «الشَّقِی مَنْ شَقِی فِی بَطْنِ أُمِّهِ وَ السَّعِیدُ مَنْ سَعِدَ فِی بَطْنِ أُمِّهِ» (توحید صدوق/ ص 356، باب 58، ح 3)، شقاوتش، سعادتش، این‌ها همه صورت‌بندی می‌شود، در آخر به آن ملکی که برای صورت‌بندی می‌فرستد – در یک روایت است- به او می‌فرماید: «واجعل لی البداء» (الکافی/ ج ۶، ص۱۴)، برای من بداء هم بگذار، نه این که هر طوری که درستش کردی همان باشد، دقت کردید؟ که آقای علامه‌ی طباطبائی این قسمت آخرش را از روایت قطع می‌کند، برای این‌که آن «الشقی من شقی فی بطن امه»، آن را می‌خواهد … حالا به آن کار نداریم. بنابراین معنای بداء را هم خوب فهمیدیم.

 

فرق علم پیغمبراکرم صلی ‌الله‌ علیه ‌و آله و علم خدا

پس اوّلین فرق بین علم پیغمبر و علم خدا در این است که علم پیغمبر ذاتی نیست، معلومات است، اکتسابی است، از خدا کسب کرده است، ولی در خدا ذاتی است، عین ذاتش است؛ دوّم این‌که هر چه می‌دانند تحت فرمان ‌الهی هستد و طبق دستور الهی از علم و قدرت‌شان استفاده می‌کنند؛ و سوّم این‌که در مسائل تکوینی بطور کلی هر چه را که یاد گرفتند – نه این‌که یاد نداشته باشند- قابل تغییر است و خدا می‌تواند دخالت کند و اگر نتواند دخالت کند و تفویض کرده باشد ما دیگر خدای به درد بخوری نداریم، دیگر دلیلی ندارد ما بندگی خدا را بکنیم، در عین حال ائمه‌ی ‌اطهار و پیغمبراکرم همه‌ی علومی که مربوط به مخلوق است می‌دانند. خُب این مطلب تا حدی معلوم شد و باید جزء معتقدات ما باشد و حتماً به آن اعتقاد داشته باشیم.

 

علم و قدرت یک چیزند

و مسئله‌ی بعدی که پیش می‌آید؛ شما این را بدانید، علم و قدرت دو چیز نیستند، علم و قدرت در حقیقت یک چیز هستند، یعنی علم است که قدرت به‌وجود می‌آورد، مثلاً یک مهندسِ خیلی عالی‌رتبه در آزمایشگاهش، در کارگاهش نشسته خیلی هم ضعیف است، هیچ قدرتی – آن‌طور که ما فکر می‌کنیم-‌ ندارد، اما یک هواپیما می‌سازد که 450 نفر در آن سوار می‌شوند و وزن خود هواپیما هم هست، این وزن سنگین بالا می‌رود، این قدرت مربوط به علم است، یعنی علم او این قدرت را به‌وجود آورده است، اگر همین آدم دو سه تا از پیچ‌هایش را مثلاً نفهمد که باید بسته باشد، هواپیما مثلاً بالا نمی‌رود. خدای‌تعالی در قرآن می‌فرماید: «قَالَ الَّذِي عِنْدَهُ عِلْمٌ مِنَ الْکِتَابِ أَنَا آتِيکَ» (النمل/40)، ببینید با علم رفت و آن تخت را آورد نه با قدرت، کارِ قدرت نیست، قدرتی که ما فکر می‌کنیم این است که اگر این سقف پائین آمد ما با دست‌مان بگیریم، چقدر ما می‌توانیم جلوی این سقف را بگیریم؟ اما علم‌مان سبب شده این سقف را یک طوری بسازیم که هیچ‌وقت پائین نیاید و با خیال راحت زیرش بنشینیم، ببینید همه‌اش علم است، علم است که تلویزیون می‌سازد، آن کسی که تق و توق می‌کند و دو چیز را به‌هم وصل می‌کند اگر علم نداشته باشد هیچ‌وقت نمی‌تواند چنین چیزی درست کند، بدون علم او یک کارگر است، حتی به او می‌گویند این‌جا را لحیم کن، آن سیم را به آن‌جا ببند، یک شخص کارگر است، بیشتر از همین هم نمی‌شود، یک کسی ممکن است حتی با آهن‌آلات همین کارها را انجام بدهد، یک خاکی این‌جا ریختید، علم دارید که این خاک باید آن‌طرف ریخته بشود، یک‌وقت با دست آن‌جا می‌ریزید، یک‌وقت با بیل می‌ریزید، یک‌وقت باد می‌آید خودش آن‌جا می‌ریزد، ببینید علم نباشد ممکن است کار انجام شود امّا کار بی‌فایده و بی‌ارزش است، علم است که کارِ صحیح و واقعی را انجام می‌دهد، نمی‌دانم این را متوجه هستید یا نه، مثال‌های زیادی دارد؛ لذا یکی از اعجازهای قرآن همین است: «قَالَ الَّذِي عِنْدَهُ عِلْمٌ مِنَ الْکِتَابِ» یک کسی که علمی داشت گفت که من تخت بلقیس را از شش‌ماه راه می‌آورم، او علمش کار می‌کند، درباره‌ی قدرت خدای‌ تعالی هم این‌طور فکر نکنید که اگر ما می‌گوئیم خدا قدرت دارد پس خدا این کوه را برمی‌دارد آن‌طرف می‌گذارد! پس چرا ما این‌قدر تلاش کردیم کوه از این‌جا به آن‌جا منتقل نشده؟ این خلاف علم است، این کوه باید این‌جا باشد و آن کوه باید آن‌جا باشد، اگر بخواهد و مصلحت باشد آن‌وقت ممکن است منتقل بکند، پس اساس إعمال قدرت، روی علم است، علم اوّل باید باشد، ما خیال می‌کنیم که کار علم إعمال قدرت است، من همین چند روز قبل در آیات قرآن فکر می‌کردم «وَ سَخَّرْنَا مَعَ دَاوُدَ الْجِبَالَ يُسَبِّحْنَ وَ الطَّيْرَ» (الأنبياء/79)، مثلاً حضرت داوود وقتی راه می‌رفت کوه‌ها را چه‌کار می‌کرد؟ مثلا کوه‌ها را آن‌طرف می‌برد؟ نه، یک علمی خدا به او داده بود که اگر مصلحت بود این کوه از این‌جا برداشته شود و آن‌طرف گذاشته شود این کار را می‌کرد! الان هم همین خودِ بشر هم چنین مسائلی دارد، مثلاً فرض کنید یک کوه سنگی یا خاکی، فرق نمی‌کند، منتهی وسائلش اگر آماده باشد می‌توانند از این‌جا بردارند آن‌طرف بگذارند و برعکس، مسئله‌ای نیست، منتهی او با علمی که خدا داده بود انجام می‌داد؛ و این هم نکته‌ای بود که باید حتماً بلد باشید که اساس قدرت و قدرتِ صحیح و اظهارِ قدرتِ صحیح، علم است. ما اگر بخواهیم درباره‌ی خدای ‌تعالی حرف بزنیم باید بگوئیم: خدای‌ تعالی علیم است، عالِم است، و طبعاً علم، قدرت به‌وجود می‌آورد و لازمه‌ی علم، قدرت هم هست. قدرت را ما این‌گونه معنا نکنیم که یک وزنی را برداریم، مثلاً می‌گوئیم آقای رضازاده‌ی اردبیلی قدرتش خوب است، اگر همان فهم و درک و شعور را نمی‌داشت خُب سنگین‌وزن‌تر از آن، چیزهای دیگری هست ممکن است سنگی باشد که ده برابر این وزنه را روی آن بگذارند ولی او با یک فن و علمی آن را برمی‌دارد، ما نباید بگوئیم: قدرتمندترین! باید بگوئیم: این عالِمی است که این قدرت در اثر آن علم در او به‌وجود آمده است. می‌خواهم یک چیزی را به شما بگویم که این دو چیز جدای از هم نیست، قدرت و علم با هم است، یعنی در حقیقت قدرت زائیده شده از علم است و قدرت وقتی إعمال می‌شود که علمی باشد، ولی به عکس آن، ممکن است قدرت باشد و علم نباشد و فساد عجیبی به‌وجود بیاید، فرض بفرمایید شیطان قدرت دارد ولی جاهل است، علم ندارد، لذا کارهای او همه روی فساد انجام می‌شود. حالا این ممکن است سنگین باشد و با درک همه هماهنگ نباشد ولی این اندازه را حتماً از این آیات و روایات می‌فهمید که علم جلوتر از قدرت است، قدرتِ تنها به درد نمی‌خورد ولی علم به درد می‌خورد و ارزش وجودی دارد. این مسائل مربوط به بداء و این‌ها بود، اگر اشکالی و سؤالی دارید می‌توانید در پنج دقیقه بگوئید.

و صلی اللّه علی سیدنا محمد و آله اجمعین

 

جهت دانلود صوت و یا پخش آنلاین کلیک کنید

 

اعوذ بالله من الشّیطان‌الرّجیم

بسم الله الرّحمن‌الرّحیم

الحمدللّه و الصّلاة و السّلام علی رسول‌اللّه و علی آله آل‌اللّه لاسیّما علی بقیّة‌اللّه روحی و ارواح‌العالمین لتراب مقدمه الفداء و اللعنة‌الدّائمة علی اعدائهم اجمعین من الآن الی قیام یوم‌الدّین.

 

روایات، راه‌گشا به آیات قرآن است

طبق آن‌چه که دیشب صحبت شد، از این به بعد هر چه در قرآن است و هر چه در روایات متواتره است کاملا مورد قبول ماست؛ یا اگر روایت متواتره هم نباشد یک توضیحاتی و مطالبی درباره‌ی آیات قرآن است که عقل قبول می‌کند، می‌بیند كه راه‌‌گشاست، با این‌که روایت واحد است، حدیثِ متواتر نیست، – آن‌طوری که دیشب گفتیم- ولی گاهی بعضی روایات است که راه‌گشا به آیات قرآن است، یا حتی گاهی بعضی برداشت‌هاست که عقلی است و راهنما به آیات قرآن است.

 

بهترین چیزی که خدا را کاملا معرفی می‌کند، سوره‌ی توحید است

بهترین چیزی که خدا را کاملا معرفی می‌کند و بسیار مختصر و به نظر من از اعجاز قرآن است، این است که خدای تعالی می‌فرماید: «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِیمِ، قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ، اللَّهُ الصَّمَدُ، لَمْ یلِدْ وَ لَمْ یُولَدْ، وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ کُفُواً أَحَدٌ» (إخلاص/1-4) ، همین سوره‌ای که اگر کسی بخواند مثل این است که یک ثلث قرآن را خوانده، اگر دو مرتبه بخواند دو ثلث قرآن و اگر سه مرتبه بخواند تمام قرآن را خوانده است، به‌جهت این‌که تمام قرآن همین مطلب را می‌رساند و می‌خواهد ما را به همین مطلب جزئی که در این سوره‌ی کوچک و پُر محتواست برساند، همه‌ی عبادات، همه‌ی تزکیه‌ی نفس، هر چه که هست ما را می‌خواهد به همین برساند، و لذا ذات مقدّس پروردگار با قاطعیت می‌فرماید: «قُل»،

 

توضیح کلمه‌ی «قلُ»

این «قُل» را در سوره آورده‌اند و جزء مطالبی که باید در قرآن باشد قرارش داده‌اند برای این‌که هر که می‌خواند، خودش به خودش بگوید: «قُل»: «بگو»، معتقد باش، توجه داشته باش؛ این «بگو» خیلی مهم است، تنها به پیغمبراکرم نمی‌گویند: «بگو»، اگر خدای تعالی به پیغمبراکرم می‌فرمود: «بگو»، می‌خواست دیگر «قُل»اش را در وقتی که قرآن را تنظیم می‌کند نگذارد، یعنی خدا گفته: «بگو»، او هم بگوید: «هو اللّه احد»، نه، این «قُل» همه‌ی مردم دنیا را شامل می‌شود، به همه می‌گوید: «بگو»، یعنی به خودت بگو، به سلول‌های بدنت بگو، به تمام وجودت بگو که: «هو».

 

توضیح کلمه‌ی «هُوَ»

«هُوَ» از اسماء پرودگار است، ضمیر نیست، اشاره هست ولی از صفات پروردگار است، شما فرض کنید در دلِ اتم ایستاده باشید و بخواهید از داخل دل اتم به شش جهت اشاره کنید، به «او» می‌شود اشاره کرد، – دقت کنید این خیلی مهم است- فرض کنید «هو» به معنای «او» باشد، همه جا هست؛ «او» یا اشاره به طرف راست است یا به طرف چپ یا به طرف جلو یا به طرف عقب، اگر ما «او» را این‌طوری معنا بکنیم، باید به آن مکان بدهیم، ولی این‌طوری نباید معنا بکنیم، یعنی اگر گفتیم «او»، «او» یعنی این کسی که پیش رو است یا این کسی که پشت سر است یا این کسی که طرف راست است یا این کسی که طرف چپ است یا این کسی که بالای سر است یا این کسی که پائین است، نه؛ هر چقدر شما دقیق بشوید و درون هسته‌ی اتم بروید، باز همه جا او هست، – نمی‌دانم خوب معلوم است یا نه- یعنی یک هزارم از مکانی که سر سوزن می‌گیرد، – دیگر از اتم نمی‌شود کوچک‌تر در نظر گرفت- در تمام این‌ها «او» هست، اوست، اشاره است؛ حالا از باب مثال، مرحوم فیض کاشانی این مثال را می‌زند که ماهی در دریا می‌خواهد بگوید: «او»، باز آن‌جا این قابلیت را دارد که جهت به آن بدهد ولی این‌جا هیچ جهتی ندارد، این‌جا ذات خدا را دارد می‌گوید، ذات مقدّس پروردگار، همه‌جا هست، یعنی شما جائی را پیدا نمی‌کنید ولو یک ذرّه را هزارها بار تقسیمش بکنید، باز بگوئید: درون این یکی از هزار تقسیم، خالی از خداست، نه! این‌جا هم هست؛ پس بنابراین وقتی می‌گوئیم: «هو» یعنی «او»؛ نه «او»ای که در بالای سر است، «او»ای که در پائین پاست، «او»ای که در طرف راست است، «او»ای که در طرف چپ است؛ و لذا در روایت صحیحه‌ای در کتاب توحید صدوق است که حضرت امیر‌المؤمنین در یکی از جنگ‌ها می‌فرمود: «یا هو یا من لاهو الّا هو»؛ این «یا هو یا من لاهو الا هو» را که می‌فرمود جنگ هم می‌کرد، رسول ‌اکرم فرمود: این عبارت را از کجا آوردی؟ حضرت ‌امیر‌المؤمنین علیه الصلوة و‌‌السّلام فرمود: حضرت خضر به من گفت، رسول ‌‌اکرم فرمود: این اسم اعظم پروردگار است، چون خیلی مهم است. از باب تذکر عرض کنم: اگر شما با همین توجه که «دل هر ذره‌ای که بشکافی، آفتابی‌ش در میان بینی»، با این توجه اگر انسان زیاد بگوید: «یا هو یا من لاهو الا هو» – حالا «یا هو»ی آن خیلی مهم است- یک حالت جذبه‌ای به انسان دست می‌دهد که خیلی از آن جذبه استفاده می‌کند. از این‌ها بگذریم.

 

کلمه‌ی «اللّه» مستجمع جمیع صفات الهی است

«قل هو اللّه»؛ كلمه‌ی «اللّه» که بعد از «هو» آمده مستجمع جمیع صفات است، – خوب دقت کنید- مثلا شما الان اگر بخواهید اشاره به طرفی بکنید، باید یک طوری اشاره بکنید که طرف با همان اشاره شناخته بشود، مثلا من می‌گویم: تلویزیون؛ از این کلام شناخته می‌شود که این تلویزیون شیشه دارد، آهن دارد، یک تصویراتی دارد و تمام خصوصیاتش؛ کلمه‌ی «اللّه» هم مستجمع جمیع صفات الهی است، یعنی جمیع صفات الهی را یک‌جا گذاشته‌اند و روی آن یک اسمی گذاشته‌اند و آن کلمه‌ی «اللّه» است، وقتی که ما به خدا اشاره می‌کنیم و می‌گوئیم: «او»، همه‌ی صفات الهی را باید در نظر بگیریم، ببینید چقدر مهم است، یعنی هر چه خدا صفت جلالیه، جمالیه، صفات سلبیه، صفات ثبویه، هر چه دارد، همه را با این کلمه‌ی «قل هو اللّه» بیان فرموده، ببینید، وقتی می‌گوئیم:  «هو»، یعنی آن کسی که آن صفات را دارد که «اللّه» روی آن احاطه کرده است، در واقع ما با همین «قل هو اللّه» یک خدائی را اشاره کردیم که تمام صفات الهی – هر چه هست- روی آن جمع شده و ما داریم به آن چیز اشاره می‌کنیم که می‌گوئیم: «قل هو اللّه».

 

توضیح کلمه‌ی «احد»

بعد می‌رسیم به کلمه‌ی بعد که «احد» است، غالبا اینطوری‌ است که «واحد» و «احد» هر دو به معنای «یکی» است، منتها «احد» به معنای یکی است که دو ندارد، حالا چطور دو ندارد؟ یک چیزی را فرض کنید که اصلا دوّم برایش تصوّر نشود، – که فقط ذات مقدّس پروردگار است، و الّا چیز دیگری معنا ندارد- مثلا قدرت و علم بی‌نهایت، علم بی‌نهایتی که معلومات نباشد، ما اصلا جز علم خدا هیچ علم دیگری نداریم، آن‌های دیگر معلومات است، علم پروردگار یا قدرت پروردگار که ذاتی باشد، – دقت می‌کنید؟- اصلا معنای «احد» این است: علم ذاتی باشد، علم اکتسابی نباشد و بی‌نهایت هم باشد یعنی محدود به یک حدی نباشد؛ مثلا علم طب محدود به طب است، علم فقه محدود به فقه است؛ این سه خصوصیت را اگر متوجه شدیم می‌شود: «مجرد مطلق»، چون دو تا مجرد داریم: یکی مجرد نسبی و یکی مجرد مطلق؛ خیلی چیزها نسبت به چیز دیگر مجرد است، کسی که لباس ندارد نسبت به کسی که لباس دارد مجرد است، کسی که زن ندارد نسبت به کسی که زن دارد مجرد است، زنی که شوهر ندارد نسبت به زنی که شوهر دارد مجرد است، این مجرد نسبی است؛ مجرد مطلق یعنی هیچ حدی و قیدی به او نخورد، پاکِ پاک از همه جهت، از زمان، از مکان، از تجزیه، جسم، از همه‌ی این‌ها پاک باشد، مجردی مطلق است که هیچ چیز او را مقید نکند و یک چیز بیشتر تصور ندارد، چون اگر گفتیم: دو تا! معلوم است که یکی بر دیگری باید یک امتیازی، یک تفاوتی داشته باشد که ما آن را دو تا بدانیم، والّا نمی‌شود دو تا بدانیم، یا باید یکی این‌طرف باشد یکی آن‌طرف و مکان داشته باشند، یا باید یکی سفید باشد یکی سیاه و رنگ داشته باشند، یا باید یکی در این زمان باشد یکی در آن‌ زمان، و الّا دو تا معنا ندارد، مجرد مطلق چیزی است که دو تا معنا نداشته باشد، پس این‌جا ما می‌گوئیم: «قل هو اللّه احد»، «احد» که می‌گوئیم یعنی «یکی» که به هیچ‌وجه «دو» برایش معنا نداشته باشد. پس ببینید، خیلی مطلب تا همین «قل هو اللّه احد» وجود داشت، یعنی همه‌ی آن‌چه که ما در مورد خدا باید معتقد باشیم و همچنین همه‌ی ادیان مختلف، – که اگر بخواهند درباره‌ی خدا صحبت کنند این‌طوری صحبت نمی‌کنند- تا همین‌جا گفته شد: «قل هو اللّه احد».

 

معنای «صمد»

«اللّه الصّمد»: از این‌جا به بعد شروع می‌کند به توضیح همین قسمت اوّل؛ معانی مختلفی برای «صمد» گفته‌اند ولی آن‌که زیادتر از همه گفته‌اند و باید هم همین باشد، – کلام مفسرین نیست- و روایت دارد این است: «الّذِی لا جَوفَ لَهُ»، همین «اللّه»ی که الان این‌جا صحبتش بود را دارد توضیح می‌دهد، آن چیزی است که «لا جوف له»، این مطلب کلام را تمام کرده است. ما هر چه در مورد «هو» آن‌جا گفتیم که هر جائی بخواهیم اشاره بکنیم، باز از آن هم باید دقیق‌تر اشاره کرد، اصلا قابل اشاره نیست، همه جا او هست، این‌جا «صمد» یعنی «لا جوف له»، شما در عالم خلق اگر بگردید چیزی را پیدا نمی‌کنید که «تو» یعنی درون نداشته باشد، مثلا همان اتم، ریزترین چیزها در عالم تکوین، در عالم مخلوق اتم است، می‌گویند: اگر اتم جوف نداشته باشد – که نمی‌شود- محال است که وجود پیدا بکند، همان اتم جوف دارد، یعنی یک هسته دارد، الکترون‌ها دورش می‌چرخند؛ حتی در یک کتابی دیدم که اگر فرض کنیم، – که فرضِ محال است- که اگر بشود جوف کره زمین را کم بکنند یا از بین ببرند، یا مثلا فضای بین الکترون‌ها و هسته را از بین ببرند، کره‌ی زمین با همین وزن به اندازه‌ی یک نارنج می‌شود، یعنی وزنش تغییر نمی‌کند ولی کوچک می‌شود، – البته این بحث‌ها زیاد به‌درد ما نمی‌خورد، باز همان بحث‌های فلسفی پیش می‌آید- هیچ چیزی در عالم تکوین، معنا پیدا نمی‌کند که جوف نداشته باشد، همه‌اش جوف دارد، این‌جا یک صفتی را در سوره‌ی توحید انتخاب کرده که منحصراً باید برویم خدا را بشناسیم که «الّذِی لا جَوفَ لَهُ»، یعنی اگر جوف داشته باشد حتما باید اجزاء داشته باشد، یک جائی باید باشد که خدا نباشد و یک جائی باشد که خدا باشد، فرض کنید بین همان الکترون‌ها و هسته، اگر بنا باشد که خدا هم از این چیزها تشکیل شده باشد، دیگر خدا بین الکترون‌ها و هسته نیست، این یک، و دوّم: دارای اجزاء می‌شود، پس «الّذِی لا جَوفَ لَهُ».

 

توضیح آیه‌‌ی «لَمْ یلِدْ وَ لَمْ یولَدْ»

«لَمْ یلِدْ» باز توضیح «الّذِی لا جَوفَ لَهُ» است؛ تولید شدن معمولا گرفتن و استخراج کردن محتویاتی از یک چیز است، مثل آب انار كه از انار تولید می‌‌‌‌شود، مثل آب هویج كه از هویج تولید می‌شود، این آبی كه از این چیز تولید شده از او كم شده است، اگر یك مقدار هویج را در ترازو بكشید، مثلا یك كیلو هویج را آب بگیرید، دیگر یك كیلو نیست، آب از او تولید شده، یعنی از او كم شده است؛ خدای تعالی هر چه خلق بكند حتی اگر میلیاردها برابر بیشتر از آن‌چه كه خلق كرده خلق بكند از وجودش چیزی كم نمی‌شود، به‌جهت این‌كه اگر از خدا چیزی تولید بشود او هم دارای اجزاء می‌شود و مشابه مخلوق است، همین دلیل بر حرفی است كه دیشب عرض كردم كه خدای تعالی وجود خودش با وجود خلقش تبایُن دارد، یعنی دو چیز است، اگر چیزی از خلقش بگیرند از آن كم می‌شود، شما اگر آب پرتقال را بگیرید از آن چیزی کم می‌شود ولی خدا هر چه خلق بكند و از او گرفته بشود، هیچ چیز از او كم نمی‌شود، خوب دقت كردید؟ معنای «لم یلد» همین است كه از خدا هیچ چیز تولید نمی‌شود ولی خلق می‌شود: «إِذَا قَضَىٰ أَمْرًا فَإِنَّمَا يَقُولُ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ»‌ (بقرة‏/117) تا بگوید: باش! هست. حالا خدائی كه فرض کنید این همه کرات را خلق کرده آیا از وجودش کم شده؟ نه! «لم یلد»؛ و دوّمی‌اش هم همین‌طور که خدا از چیزی گرفته نشده، از چیزی تولید نشده است؛ مثلا این خدا یک خدائی داشته باشد که خلقش کرده باشد، نه! ببینید خیلی مطلب درست جلو می‌آید، این‌ها اعتقاداتی است که اهل بیت عصمت‌ و طهارت علیهم الصلوة و‌السّلام در روایات خیلی توضیحش داده‌اند و خیلی هم عالی گفته شده است؛ «لَمْ یلِدْ وَ لَمْ یولَدْ»، نه زائیده و زائیده نشده و این حرف‌ها اصلا غلط است، چون خودِ تولّد هم که برای یک بچه می‌گوئیم: فلانی متولّد شده، یعنی از یک چیزی گرفته شده، پدر و مادرش بوده‌اند و از آن‌ها این بچه گرفته شده، متولد شده، تولید شده، اما درباره‌ی خدا نمی‌توانیم بگوئیم از چیزی تولید شده یا از او چیزی تولید شده، چون تولید لازمه‌اش این است که از چیز قبلی کم شود که می‌فرماید: «لم یلد»؛ این‌که از چیزی گرفته شده باشد که از آن قبلی چیزی کم بشود می‌شود: «لَمْ یولد». تا این‌جا می‌بینیم که خیلی شناسنامه‌ی عالی برای ذات مقدّس پروردگار اجمالا، خیلی به اجمال گفته شد، چون آن صفت حساسی که خیلی مهم است، یکی مجرّد بودن خداست که در «الصمد» گفته شده و یکی این که از چیزی تولید نشده، چون یکی از مسائل این است که خدا را چه کسی خلق کرده، این را باید جواب بدهیم، یکی دیگر هم این که وجود موجودات، مثل موج آب نیست که از آب تولید شده باشد. پس ببینید تا اینجا سه تا مسئله‌ی خیلی مهم را بیان کرده، در تمام قرآن اگر بخواهید بگردید توضیح همین حرف در مورد خداست: یکی «صمد» است، یکی «لم یلد» است، یکی «لم یولد».

 

توضیح آیه‌ی «وَ لَمْ یکُنْ لَهُ کُفُواً أَحَد»

و چهارمی که باز توضیح همه‌ی این هاست و تأئید همه‌ی این هاست، «وَ لَمْ یکُنْ لَهُ کُفُواً أَحَد»، «احد» به همان معنائی که عرض کردم، به معنای چیزی که تصوّر ندارد که دوّمی داشته باشد. شما ممکن است یک نگین انگشتری پیدا کنید که دوّمی به این اندازه نداشته باشد، منظور این نیست؛ بلکه اصلا تصوّر نمی‌شود، مجرد مطلق است، دقت فرمودید؟ یک کفوی که آن هم مجرد مطلق باشد اصلا غلط است، معنا ندارد، متوجه‌ هستید؟ ببینید؛ «کفو» اصلا به معنای چیزی است که صد درصد کار آن یکی را بکند، این را بدانید؛ کفویت یعنی یکی کفایت دیگری را بکند، اگر آن نبود این باشد، این را کفو می‌گویند، از کُفویّت می‌آید، از اکتفاء کردن به دوّمی می‌آید، مثلا دو نفر باشند که یکی از این دو نفر کار دیگری را صد درصد بکند، یک موجودی را شما پیدا بکنید که صد درصد کار دیگری را بکند و دو چیز باشند، این را کفو می‌گویند و در ماها هم هست که مثلا اگر من توانستم صد درصد کار شما را بکنم کفو شما هستم و شما هم اگر توانستید صد درصد کار من را بکنید کفو من هستید، والّا کفویت ناقص است، – این را خوب دقت کنید- اگر می‌گویند زن و شوهر باید کفو هم باشند، یعنی صد درصد با هم سازش داشته باشند، صد درصد کار همدیگر را بتوانند بکنند، البته هیچ کفویّتی صد درصد شاید نتواند بشود، اکثرا کفو بودن ناقص است، ولی خُب حالا گفتند تا حدی، تعیین کردند، مثلا وقتی زن کفو مرد است که اگر این مسلمان است او هم مسلمان باشد، اگر این متدین است او هم متدین باشد، اگر این خوش اخلاق است او هم خوش اخلاق باشد و اگر هر کاری را که زن نتواند نسبت به مرد بکند یا مرد نتواند نسبت به زن بکند، این کفویّت تا یک حدی هست، این مسلمان است او هم مسلمان است ولی صد درصد نیست؛ کفویّت صد درصد احدی برای خدا نیست، احد هم باز به همان معناست، یعنی یک موجود مجرد مطلقی که آن قدرت را داشته باشد، آن علم را داشته باشد، آن علم بی‌نهایت، آن قدرت بی‌نهایت، مجرد هم باشد، اصلا معقول نیست، یعنی به فکر انسان نمی‌آید، و خدا همین را با توجه به احدیّت خودش فرموده: «وَ لَمْ یکُنْ لَهُ کُفُواً أَحَد». پس این شناسنامه‌ی خداست. ما درباره‌ی ذات مقدّس پروردگار بیشتر از این نمی‌خواهیم حرف بزنیم. شناسنامه‌ی خدا این است که: بگو! یعنی ای سلول‌های بدن من، من به شما می‌گویم، روحم به تمام بدن من می‌گوید، خودم به خودم می‌گویم، ببینید، یعنی اعتقاد پیدا می‌کنم، انسان چه موقع خودش به خودش چیزی می‌گوید؟ وقتی که اعتقاد پیدا بکند؛ که: «هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ، اللَّهُ الصَّمَدُ، لَمْ یلِدْ وَ لَمْ یولَدْ، وَ لَمْ یکُنْ لَهُ کُفُواً أَحَدٌ» که کفوی هم نیست، دقت کردید؟ حالا ما به یک چنین خدائی معتقد هستیم، البته فقط معتقدیم، نمی‌توانیم هم معتقد نباشیم، غیر از این اصلا غلط است، حرف است، چرت است، غیر از همین که گفتیم – یعنی قرآن برای ما بیان کرده- اصلا غلط است، هر چه می‌خواهد باشد.

 

صفات ثبوتیه و صفات سلبیه و صفات جلالیه و صفات جمالیه

برمی‌گردیم در توضیح همین سوره و یا صفات الهی. لازمه‌ی این که خدای تعالی عالم مطلق و قادر مطلق باشد، این است که صفاتی را داشته باشد. صفاتی هست که در قرآن آمده، صفاتی هست که در روایات آمده، این صفات را تقسیم بندی کرده‌اند، یک دسته صفات ثبوتیه است، این‌ها همه‌اش «أَسْمَاءٌ سَمَّيْتُمُوهَا أَنْتُمْ وَآبَاؤُكُمْ» (نجم/23) است که ما نمی‌خواهیم بحث این قدر مفصل باشد، خدای تعالی کبریائیّت دارد، خدای تعالی صفات ثبویته دارد: صفات ثبوتیه آن صفاتی است که به خدا نسبت داده می‌شود، می‌گوئیم: خدا «رحمن» است، «رحیم» است؛ صفات سلبیه صفاتی است که صفات خدا نیست، چیزهائی است که باید از خدا سلب بشود، مثلا خدا مکان ندارد، محدود نیست، این نیست‌نیست‌ها را سلبیه می‌گویند؛ صفات جمالیه آن صفاتی است که مهربانی خداست، رحمانیت خدا، که این‌ها در مرحله‌ی اوّل است و صفات جلالیه صفاتی است که عظمت پروردگار، قهاریّتش، جباریّتش، عذاب‌هائی که برای مشرکین دارد آن‌ها را معرفی می‌کند. پس صفات ثبوتیه و صفات سلبیه و صفات جلالیه و صفات جمالیه، این ها را بلد باشید.

 

صفات ذات و صفات فعل خدا

 صفات ذات خدا که حضرت امیر هم می‌فرماید: «نَفْىُ الصِّفاتِ عَنْهُ» (نهج البلاغة/ خطبه 1)، اصلا ما نباید خدا را با چیزی معرفی بکنیم؛ علمِ مسلّم، قدرتِ مسلّم، دیگر بقیه‌اش تجزیه نمی‌شود، هر چه که ما درباره‌ی خدا بعد از صفات ذات خدا می‌گوئیم صفات فعل خداست. فرض کنید خدا بود، یک قدرت مطلقی که هر کاری را با اراده انجام می‌دهد، این بود، علم مطلقی که همه‌ی مصالح و مفاسد را می‌داند، این بود، این قدیم است، امّا تا خلقی نکرده خالق نیست، چرا خالق نیست؟ برای این‌که مثل شما که تا قتلی نکرده باشید، قاتل نیستید، ما همه‌مان قدرت بر قتل داریم، قدرت بر این‌که کسی را بکشیم داریم، امّا تا کسی را نکشتیم به ما قاتل نمی‌گویند، پس این قتل و قاتل، اسم آن کاری است که ما کردیم، نه این که اسم خودمان باشد.

 

فقط خدای تعالی ازلی و قدیم است

دقت کنید، ما مثل صوفیه نیستیم که بگوییم خدا همیشه خالق بوده، نه! صریح روایات است، دیشب هم خواندم، ما معتقدیم که خدای تعالی بود، نمی‌شود که نباشد، بود، و هیچ چیز نبود، یکی بود و یکی نبود، غیر از خدا چیزی نبود، مخصوصا در مکتب‌خانه‌ها و بچه‌مدرسه‌ای‌ها می‌گفتند که در مغز و کله‌ی ما برود که متأسفانه در مغز و کله‌ی مثلا افلاطون و این‌ها نرفت، یکی بود یکی نبود، غیر از خدا هیچ چیز نبود، هیچ کس نبود؛ اگر این را معتقد نباشیم تعدّد قُدما لازم می‌آید، خیلی بد می‌شود، یعنی ما مشرک می‌شویم، این را بدانید، اگر نگفتیم غیر از خدا هیچ‌کس نبود ما مشرکیم! یعنی همیشه کنار خدا یک چیزی بوده و آن‌وقت مخلوق، قدیم می‌شود.

 

صفات فعل اسم کار خداست نه اسم خودِ خدا

پس یک وقتی بوده که خدائی بوده، تک و تنها، هیچ چیز نبوده، خلق که کرد شد خالق، اسمش خالق شد، اسم خدا خالق نیست، این را بدانید، شاید علماء خوش‌شان نیاید، اسم خدا خالق نیست، ولی اسم کار خدا خلق هست، چون این خلق را ایجاد کرده خالق شده، چون این قتل را انجام داده قاتل شده، چون این ضرب را انجام داده ضارب شده، والّا این‌ها مطرح نبود، پس خلق کرد، بعد این‌ها رزق می‌خواهند، رزق که به آن‌ها داد رازق شد، مهربانی به آن‌ها کرد رحمان شد، مهربانی دقیق‌تری در مرحله‌ی بالاتری کرد، رحیم شد، رأفت به آن‌ها کرد رئوف شد، همینطور تمام صفاتِ بعد از این صفتِ علم و قدرت و تا حدی صمد و این‌ها – که همینطور است- از این بگذریم، تمام صفات الهی صفات کارِ خداست، صفات فعل خداست، نه این‌که صفات خدا باشد، شما مثلا همه‌کار می‌توانید بکنید، مثلا می‌توانید کسی را بکشید قاتل بشوید، الان اگر بگوئیم شما هم قاتلید، هم ضاربید، هم نجارید، هم آهنگرید، هر کاری را که می‌توانید بکنید بگویند: تو اسمت این است! این غلط است، اسم من مثلا فرض کنید حسن است، ولی این‌ها صفات کار من است، یعنی من تا این کار را نکردم این اسم را روی من نمی‌گذارند، تا خدا حرف نزده متکلّم نیست. متکلمین می‌گویند: کلام خدا عین ذات خداست، بعضی می‌گویند: نه! کلام، فعل خداست؛ تا اراده نکرده، – چون اراده‌اش همان خلقش است- تا خلق نکرده، مرید نمی‌شود؛ حالا صفات زیادی هست، این‌ها را فقط شما باید معناهایش را بفهمید و با خدا هم تطبیق بکند، والّا هزار و یک اسم برای خدا گذاشته‌اند، «يَا مُجِيبَ دَعْوَةِ الْمُضْطَرِّينَ»، تا مضطری نباشد و او دعا نکند و خدا اجابت نکند، خدا «مُجِيبَ دَعْوَةِ الْمُضْطَرِّينَ» نمی‌شود، چون معنا ندارد، مفهومی ندارد، «یا مُجْرِي الْفُلْکِ»… از این اسمائی که در جوشن کبیر است، «یا قاضی الحاجات»، آن وقتی که نبودند حاجتی نبود، اگرچه خدا قدرت بر این که اگر کسی باشد و حاجتی داشته باشد و خدا حاجتش را به او بدهد، این قدرت را داشت، همانطور که شما قدرتِ زدن دارید، ولی ضارب نیستید؛ این را یک قدری باید بر آن دقت بشود، خدا یکی یا دو تا اسم بیشتر ندارد و این یک اسم یا دو اسم هم اسم ذاتش است، اسم وجودش است، و بقیه‌اش هر چه هست اسم کار او است نه اسم خودش، شما نجار را چرا نجار می‌گوئید؟ اسمش که نجار نیست، وقتی که نجاری کرد به او نجار می‌گوئید، تمام صفات الهی همینطور است.

 

صفات فعل خدا توقیفی است

روی این اصل، در قرآن، صفات خدا هم توقیفی است، ما حق نداریم از خودمان یک اسمی درست کنیم و روی خدا بگذاریم، باید خدای تعالی اوّل خودش اسم خودش را تعیین بکند، یعنی همین صفات فعل را خدا تعیین بکند و بعد ائمه‌ی اطهار علیهم الصلوة و‌السّلام تأئید بکنند، عقل تأئید بکند، تا ما بتوانیم مثلا به خدا بگوئیم: محبوب، امّا نمی‌توانیم بگوئیم: معشوق! چرا؟ به جهت این‌که عشق از گیاهی گرفته شده که عشقه است، در کتاب لغت هست که این گیاه به درخت می‌پیچد، و آدمِ با محبت، یک موجودِ با محبتی نسبت به محبوبش اگر محبت داشته باشد ممکن است که به هم بچسبند، خُب این درباره‌ی خدا معنا ندارد، چرا؟ به جهت این‌که خدا جسم نیست که مثل آن گیاه به چیزی بپیچد، چون ذهنیت انسان به طرف آن می‌رود، ولی صفت محبوب اینطوری نیست، یکی را خدا می‌خواهد یکی را نمی‌خواهد. مثلا «واللَّهَ یهْدِی مَنْ یشاء» (بقرة‏/213) خدا کسی را که بخواهد هدایت می‌کند، چه کسانی را خدا می‌خواهد هدایت‌شان بکند؟ «وَ الَّذِینَ جَاهَدُوا فِینَا لَنَهْدِینَّهُمْ سُبُلَنَا» (عنكبوت‏/69) کسانی که جهاد در راه خدا بکنند به راه خدا هدایت می‌شوند، این‌ها را خدا می‌خواهد که هدایت کند؛ «إِنَّ اللَّهَ یحِبُّ التَّوَّابِینَ»‌ (البقرة/222) مثلا توبه بکن تا خدا دوستت داشته باشد، شما را بخواهد، خواستن خیلی کلمه‌ی معمولی است، «وَيُحِبُّ الْمُتَطَهِّرِينَ» (البقرة/222)، تو خودت را پاک کن خدا تو را دوست دارد، «إِنَّ اللَّهَ یحِبُّ الْمُحْسِنِینَ‌» (بقرة/195)، «إِنَّ اللَّهَ لاَ یحِبُّ مَنْ کَانَ مُخْتَالاً فَخُوراً» (نساء/36) آن‌هائی که فخر بر دیگری می‌فروشند، آن‌هائی که کفران نعمت الهی را می‌کنند، این‌ها را خدا دوست ندارد، خب پس ما می‌بینیم که محبت جزو صفات الهی هست، محبت اشکال ندارد؛ یا می‌گوئیم: ای خدائی که محبوبی! ای خدائی که دوست‌داشتنی هستی! بقیه‌اش همه در قرآن و روایات هست و عقل هم تأئید می‌کند، به ما می‌گویند: محبوب با معشوق چه فرقی می‌کند؟ می‌گوئیم: تو نمی‌فهمی! عرب نیستی که بفهمی چه اشاره‌ای دارد، این اشاره به آن مسئله دارد و لذا به خدا نباید اطلاق بشود.

 

توصیه به فهمیدن اعجاز قرآن

این دو بحث دیشب و امشب در ارتباط با خداشناسی و توحید بود و خیلی باید روی آن کار بشود، نمی‌دانم چه‌طوری بتوانیم روی آن کار بکنیم، یکی اعجاز قرآن بود و ما هر چه هم الان می‌گوئیم ان‌‌شاءاللّه از قرآن خواهیم گفت، یکی اعجاز قرآن بود که این باید ثابت بشود و باز مطالعه بشود و به همه توصیه می‌کنم که یک دفعه، دو دفعه، ده دفعه، تا جائی که صد درصد جا بیفتد، این موضوعِ دومقاله را باز هم مطالعه بکنید، شما می‌گوئید ما یک دفعه مطالعه کردیم، نه! اگر یک دفعه مطالعه کردید الان باید قرآن را معجزه بدانید و خدا را ثابت بدانید و رسالت رسول اکرم را هم ثابت بدانید.

و صلی اللّه علی سیّدنا محمّد و آله اجمعین

 

جهت دانلود صوت و یا پخش آنلاین کلیک کنید

أَعُوذُ بِاللّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ
الحمدلله و الصلاة و السلام علی رسول‌الله و علی آله آل‌الله، لاسیما علی بقیة‌الله روحی و أرواح العالمین لتراب مقدمه الفداء و اللعنة‌الدائمة علی أعدائهم أجمعین، من الآن الی قیام یوم الدین.
«أَعُوذُ بِاللّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ * بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ * وَلَقَدْ آتَيْنَا إِبْرَاهِيمَ رُشْدَهُ مِن قَبْلُ وَ كُنَّا بِه عَالِمِينَ * إِذْ قَالَ لِأَبِيهِ وَ قَوْمِهِ مَا هَذِهِ التَّمَاثِيلُ الَّتِي أَنتُمْ لَهَا عَاكِفُونَ * قَالُوا وَجَدْنَا آبَاءنَا لَهَا عَابِدِينَ» (انبیاء/51-53)

سُرور سالک الی الله و سُرور مردم غافل
میلاد مسعود حضرت امام موسی ابن جعفر صلوات‌الله و سلامه علیه را به پیشگاه مقدس حضرت بقیة‌الله ارواحنا فداه تبریک عرض می‌کنیم و امیدواریم همه‌ی ما زیر سایه‌ی آن حضرت از همه‌ی برکت‌ها و خیرها و سلامتی‌ها، مخصوصاً در سال آینده‌ی شمسی برخوردار باشیم و حضرت بقیة‌الله را از خود راضی کنیم. اگر چه مناسب بود امروز به مجلس جشن و سرور بپردازیم، ولی سرور اهل علم و دانش، آن‌هایی که فهمیده‌اند که تنها این دنیا نیست که به آن‌ فکر کنند، تنها این دنیا نیست که آن را مورد توجه قرار بدهند، و سرور‌شان إن‌شاءالله آن وقتی است که در این دنیا امام زمان‌شان بیاید و در آخرت با خاندان عصمت و طهارت محشور باشند، لذا هر چیزی که سبب شود آن‌ها به حقایق دست پیدا کنند همان مایه‌ی سرور آن‌ها است. سرور یک دانشمند، یک انسان فهیم، یک انسانی که از خواب غفلت بیدار شده در آن است که راه نجاتی از گرفتاری‌ها پیدا کند، ولی سرور کسانی که فقط جلوی پای‌شان را می‌بینند، عمیق نیستند، متفکر نیستند، به آخرت فکر نمی‌کنند، به آینده‌ی خود توجه ندارند در همین مسائل مختلفی است که هست، حالا به وسیله‌ی گناه کردن باشد یا به غیر گناه و بالأخره با غفلت از یاد خدا باشد، سرور آن‌ها در این است – چنان‌که شاید در تلویزیون‌های خارجی و حتی یک بخشی از داخلی ملاحظه می‌کنید- که شادی و سرور را در گفتن دروغ در بعضی از شوخی‌های موذی برای دیگران قرار داده‌اند، سرورشان این است که چیزهای منفجره درست کنند، مردم را بترسانند، زخمی کنند و بالأخره یک صدایی بلند شود تا آن‌ها تفریحی کرده باشند، سرورشان در این است که دور سفره‌ی هفت‌سین که هیچ معنایی برای یک عاقل ندارد بنشینند و سال را تحویل کنند، سرورشان در این است که به عنوان سیزده به در از شهر خارج شوند و زراعت‌های مردم را پایمال کنند و کلی صدمات و ضررهایی بر جان و مال خودشان و دیگران به‌وجود بیاورند، این‌ها برای کسانی است که عمیق نیستند، لحظه‌ای را مشاهده می‌کنند، ولی آنچه که برای یک سالک الی الله، یک دانشمند، یک متفکر واقعی، یک فردی که خود را ابدی می‌داند، خود را همیشگی می‌داند، زندگی خود را وابسته به زندگی خدای‌تعالی و ائمه‌ی اطهار مشاهده می‌کند، این شخص سرورش در این است که یک چیزی یاد بگیرد که آن زندگی دائمی را پر از سرور و آرامش قرار بدهد و ایمانش را تقویت کند.

رشد و کمالات حضرت ابراهیم علیه‌السلام از عالم ذر بوده است
شما در همین آیاتی که تصادفاً به این هفته افتاده و پیش آمده دقت کنید؛ قضیه‌ی حضرت ابراهیم را من تا به آخر به شکلی قرار داده‌ام که بخوانند و بعد برداشت از کل آن بکنند؛ اول خدای‌تعالی می‌فرماید: «وَلَقَدْ آتَيْنَا إِبْرَاهِيمَ رُشْدَهُ» ما به حضرت ابراهیم رشدش را دادیم «مِن قَبْلُ»، آن زمانی که حضرت ابراهیم با پدرش یا عمویش سخن می‌گوید و بحث می‌کند هنوز در سنین نوجوانی بوده، چون قضایا را خدای‌تعالی خلاصه کرده و اولش این است که «قَالَ بَل رَّبُّكُمْ رَبُّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ» (انبیاء/56)، با پدرش بحث می‌کند و مطالبی را -که در بعد عرض می‌کنم- بیان می‌کند. این رشدی که خدا به او از قبل عنایت کرده همان رشدی است که در عالم ذر به او عنایت فرموده، معنای دیگری ندارد، یعنی در عالم ذر – همان‌طوری که امروز در دعای ندبه خواندید- خدای‌تعالی با همه‌ی مردم میثاق بست که وقتی وارد دنیا شدید – خوب دقت کنید- دنیا را جلسه‌ی امتحان بدانید، زرق و برق دنیا شما را نگیرد، ثروت و قدرت دنیا شما را نگیرد، جاه و مقام دنیا شما را نگیرد، وقتی وارد دنیا شدید باید زهد در دنیا داشته باشید، «فشَرَطْتَ عَلَيْهِمُ‏ الزُّهْدَ فِي دَرَجَاتِ هَذِهِ الدُّنْيَا الدَّنِيَّةِ» (بحار الأنوار/ج 99، ص 104). دنیا درجات مختلفی دارد: یک درجه‌اش مقام است، یک درجه‌اش ثروت است، یک درجه‌اش مثلاً معروفیت و شهرت است، یک درجه‌اش ممکن است محبوبیت باشد، حتی سخاوت‌های بی‌جا، حتی کارهایی که انسان برای مردم می‌کند که مردم او را یک آدم بزرگ و محترم و سخاوت‌مند بدانند، این‌ها یک درجاتی است که در دنیا هست؛ از شما خواسته‌اند، با شما شرط کرده‌اند که در این دنیا به این چیزها نگرایید، زهد داشته باشید، نه اینکه مقام نداشته باشید! ثروت نداشته باشید! بلکه دلبستگی نداشته باشید، چون هر چه ثروت باشد، هر چه قدرت باشد، اما دلبستگی نباشد، وابستگی نباشد، این قدرت و این ثروت و این شهرت مسئله‌ای نیست، مهم نیست، اهمیت ندارد، پیغمبر اکرم از همه معروف‌تر بود، خیلی از ثروت‌مند‌ها بودند، حضرت سلیمان از همه ثروت‌مند‌تر بود، آصف بن برخیا آن قدرت عجیب را داشت، اما خدا آن‌ها را می‌ستاید، چرا؟ برای اینکه دل‌شان به این کار بستگی نداشت، بستگی نداشته باشید. خدای تعالی زهد در این دنیا را شرط کرد، «وَ زُخْرُفِهَا» زینت‌های دنیا را، «وَ زِبْرِجِهَا فَشَرَطُوا لَكَ ذَلِك‏». این را بدانید، توجه این جملات به انبیاء است ولی همه‌ی مردم این تعهد را دادند، فرقی که بین انبیاء و سایرین بود این بود که سایرین به وعده‌شان وفا نکردند و یا خدا می‌دانست که این‌ها روی اختیار خودشان به وعده‌های‌شان وفا نمی‌کنند، ولی انبیاء را می‌دانست که وفا می‌کنند، «فَشَرَطُوا لَكَ ذَلِك‏ وَ عَلِمْتَ مِنْهُمُ الْوَفَاءَ بِهِ»، و خدایا تو می‌دانستی که این‌ها به آن وفا می‌کنند، «وَ عَلِمْتَ مِنْهُمُ الْوَفَاءَ بِهِ فَقَبِلْتَهُمْ» قبول‌شان کردی، «وَ قَرَّبْتَهُمْ» (فرازهایی از دعای ندبه) مقرب‌شان کردی و بالأخره آن‌ها را به عنوان رهبر و امام و انبیاء برای مردم قرار دادی، این معنای «رُشْدَهُ مِن قَبْلُ» است. حضرت ابراهیم در قبل رشدش را بخاطر تعهدی که داده بود و وفای به عهدش و قاطعیتش دریافت کرده و آن‌چنان قاطعیت داشت که خدای‌تعالی می‌دانست که او تخطی نمی‌کند. ما آن قدر ضعیف هستیم که به خودمان اعتماد نداریم، اگر وعده‌ای به کسی دادیم که فردا – به همین نزدیکی- یک کاری را می‌کنیم می‌بینیم که از خودمان اگر بپرسیم که آیا به این وعده‌ات وفا خواهی کرد؟ می‌گوید: اطمینان ندارم، نمی‌دانم، اما در عالم ذر، حضرت ابراهیم با خدا عهد کرده که در دنیا زخرفش، زبرجش، مقامش، قدرتش، این‌ها او را نگیرد؛ حضرت ابراهیم یک ثروت‌مند عجیبی بود، قدرت‌مند عجیبی بود، معروفیت عجیبی داشت، اما هیچ‌کدام او را نگرفت، فرزندان خوبی داشت، تا گفتند فرزندت را ذبح کن، ذبح کرد و می‌خواست ذبح بکند، چون کارهایی که مربوط به او بود انجام داد. رشدش را از قبل به او عنایت کردیم، «وَكُنَّا بِه عَالِمِينَ»، این جمله هم عجیب است! همانطوری که در دعای ندبه می‌گوید: «وَ عَلِمْتَ مِنْهُمُ‏ الْوَفَاءَ بِهِ»، اینجا هم می‌فرماید: «وَكُنَّا بِه عَالِمِينَ»، این یک مقداری توضیح دارد که اهل فهم فهمیدند.

دوری از رسومات غلط گذشتگان
حضرت ابراهیم یک فردی بسیار بزرگ است که بعد از پیغمبر اسلام بالاترین و مقامش رفیع‌ترین است، اینجا وقتی که با اقوام و خویشاوندان و بخصوص عمویش یا پدرش صحبت می‌کند، می‌گوید: این تماثیلی که شما برای خودتان درست کردید، مجسمه‌ها، عکس‌ها، این چیزهایی که برای خدا مثل می‌زنید، «مَا هَذِهِ التَّمَاثِيلُ الَّتِي أَنتُمْ لَهَا عَاكِفُونَ» – این قسمت امروز خیلی مناسب است آقایان- «قَالُوا وَجَدْنَا آبَاءنَا لَهَا عَابِدِينَ»، ما پدران‌مان را دیدیم که همین‌ها را می‌پرستیدند، پدران‌مان! پدران شما چه کسانی هستند؟ پدران شما یک مشت افراد بازی‌کننده بودند، می‌خواستند بازی کنند، بازی از کودکی تا به بزرگی رشد کرده و برترین هم شده، آن‌چنان بازی در زمان ما رشده کرده که اگر یک فردی در زمان ما پیدا شود که تقوایش برتر و علمش بالاتر باشد آن‌قدر معروف نمی‌شود که یک بازیکن در اقسام و قسمت‌های مختلف ورزش یا غیر ورزش، ارزش داشته باشد و همه‌ی ما دل‌مان می‌خواهد عقب سر آن‌ها حرکت کنیم. چرا سیزده به در می‌روید؟ نمی‌دانیم! چرا شب چهارشنبه سوری را این‌طور اهمیت می‌دهید؟ جداً من الآن از همه‌ی شما می‌خواهم که یک فایده‌ی کوچک، لااقل به اندازه‌ای که یک فوتبالیست توپ را به دروازه می‌اندازد – یک بازیگر است دیگر- و یک جام طلایی می‌گیرد، به همین اندازه‌ یک فایده‌ای نقل کنید تا من هم از سال آینده هم در چهارشنبه سوری شما شرکت کنم و هم در سیزده به در شما. ببینید غیر از این جمله را می‌توانید بگویید که کفار بت‌پرست زمان ابراهیمی که ابراهیم را آتش زدند و می‌خواستند آتش بزنند گفتند؟ چیز دیگری داریم بگوییم؟ «قَالُوا وَجَدْنَا آبَاءنَا لَهَا عَابِدِينَ»، این یک رسم است! همین چند روز قبل، قبل از روز سه‌شنبه بود ظاهراً، در تلویزیون ایران، از مردم سؤال می‌کردند که شب چهارشنبه سوری چیست؟ همه می‌گفتند: نمی‌‌دانیم! چرا انجام می‌دهید؟ خب گذشته‌های ما انجام می‌دادند، ببینید با این آیه چقدر تطبیق می‌کنیم؟ شما روز سیزده به در بروید از این مردم که تعطیل کرده‌اند و به بیابان ریخته‌اند و زن‌ها و مردها با هم همه مشغول فحشاء هستند بپرسید چرا این کار را می‌کنید؟ ببینید چه می‌گویند؟ «قَالُوا وَجَدْنَا آبَاءنَا لَهَا عَابِدِينَ» اگر غیر از این کلام را گفتند ؟ از دوستانی که در مجلس حرف مرا می‌شنوند نه، از مردم معمولی بپرسید چرا؟ چرا این کار را می‌کنید؟ می‌گویند: خب رسم است، قبلی‌ها کردند، هر سال خودمان انجام دادیم. کوچک‌ترین فایده‌ای…
یک بشر، یک لحظه‌ی عمرش باید حساب شود، فایده‌ای برایش داشته باشد. می‌گویند وقت طلاست، از طلا هم گران‌تر است، چون طلا را اگر گم کردید می‌توانید بروید از بازار بخرید، ولی وقت را دیگر نمی‌شود برگرداند، این وقت با ارزش‌تان. آباء ما این کار را کرده‌اند! مردم چه می‌گویند! دخترم اگر دوره‌ی تحصیلات عالیه را نگذارند اقوام سرزنش می‌کنند! دختر بیچاره را دوازده سال گرفتارش می‌کنند، بعد هم منحرفش می‌کنند، برای اینکه مردم، همسایه‌ها، قوم و خویش‌ها می‌گویند این چرا تحصیلات عالیه نکرده؟ و الا من مکرر از افراد ثروتمند سؤال کردم، ، که آقا شما می‌خواهی دخترت بعد برود کارمند دولت بشود؟ می‌گوید: نه، من الحمدلله آن‌قدر ثروت دارم که از این حرف‌ها کنار هستم، پس چرا این کار را می‌کنی؟ بد است! مردم حرف می‌زنند، همین جمله، «وَجَدْنَا آبَاءنَا لَهَا عَابِدِينَ». حضرت ابراهیم می‌دانید چه گفت؟ به ما هم حضرت ابراهیم می‌گوید، این قرآن برای مردم زمان ابراهیم نیست، و الا لغو بود برای ما نقل کنند، این حکایت‌ها را خدای تعالی می‌فرماید که ما یاد بگیریم، «لَقَدْ كُنتُمْ»، شما، «کنتم» خودش معنی شما را می‌رساند، «أَنتُمْ» تأکید است، شما، شما، و پدران شما «فِي ضَلَالٍ مُّبِينٍ» (انبیاء/54) در گمراهی آشکارایی هستید.

تا می‌توانید نفاق نداشته باشید
من بحثم درباره‌ی شرح صدر بود، می‌خواستم در آن‌باره صحبت کنم ولی این چند جمله را برای دوستان عرض می‌کنم که تا می‌توانید منافق نباشید، اِ ! چه حرف تندی به ما زدی! همین را می‌گویم. اگر شما همراه آن‌هایی که آباء‌تان «وَجَدْنَا آبَاءنَا لَهَا عَابِدِينَ» بودید، از صف حضرت ابراهیم جدا شده، به صف قوم حضرت ابراهیم، همان بت‌پرستان وارد خواهید شد. بدترین چیزها نفاق است. یک وقتی در مشهد یک عده‌ای با ما خیلی رفیق بودند، البته نه در برنامه‌های تزکیه‌ی نفس، از بازاری‌های مشهد بودند، ما رفته بودیم در جاغرق – یک ده ییلاقی در مشهد است- بالای کوه یک منزلی از دوستان بود، من آنجا بودم، دیدم از کنار رودخانه صدای یک آهنگ تندی می‌آید، برای نهی از منکر رفتیم، از بالا نگاه کردم دیدم رفقای خودمان هستند و همین‌هایی که نماز جماعت می‌آیند، مشغول قمار هم هستند، آهنگ هم جدا، من آنجا معنی نفاق را فهمیدم. فردا هم که باز نماز بود، چون مغازه‌شان نزدیک مسجد ما بود، نماز ما آمده بودند، خب من خجالت کشیدم بروم نهی از منکر کنم، واقعاً خجالت کشیدم! آن‌ها هم نمی‌دانستند که من دیدم‌. کاری نکنیم که تحت تأثیر دیگران واقع شویم، من یقین داشتم که آن‌ها تحت تأثیر چند رفیق بدی که همراه‌شان بود واقع شدند، آن قدر هم بد نبودند. تحت تأثیر فامیل، اقوام واقع نشوید که خدای نکرده به گناه بیافتید، گناه نکنید، بقیه‌اش با خودتان، وقت‌تان برای شما ارزش دارد یا ندارد، من فکر می‌کنم وقت خیلی ارزش دارد، اگر ما بفهمیم که وقت‌مان چقدر ارزش دارد آن کاری را می‌کنیم که حضرت فضه می‌کرد، قرآن را تمام حفظ بود، اگر سؤالی از او می‌کردند با اشاره قرآن می‌خواند، جایی که کلام خدا باشد چه کلامی ارزش دارد که انسان بشنود و یا بگوید؟.

خرافات نوروز
فکر نکنید که من با بهار و فروردین و حتی تحویل سال مخالف هستم، نه، این‌ها همه جای خودش هست، روز اول فروردین روز اولی است که بهار شروع می‌شود. من یک وقت در مکه بودم، در مسجدالحرام، موقع تحویل سال بود، البته من خودم زیاد متوجه نبودم، کنار یک عالم بزرگ اهل سنت نشسته بودم، یک عده از ایرانی‌ها هم آنجا بودند و یک‌دفعه شروع کردند در مسجدالحرام به سوت‌زدن و دست‌زدن، این عالم از من پرسید چه خبر شد؟ نگاه کرد دید ایرانی‌ها هستند، از من پرسید، من یادم آمد تحویل سال است، گفتم از همین لحظه – می‌خواهم بگویم من دفاع هم کردم- از همین لحظه بهار شروع شده، گفت: خب شروع شود. گفتم: ایران یک مملکتی است که برف زیادی می‌آید، مردم در زمستان در فشار هستند و چون از این لحظه آغاز بهار است و آن فشارها تمام می‌شود این‌ها خوشحال هستند و لذا ابراز خوشحالی می‌کنند، بالأخره اینطوری جواب دادیم، ولو اینکه شما می‌دانید که این حرف بر خلاف حقیقت بود که من گفتم و همان « قَالُوا وَجَدْنَا آبَاءنَا لَهَا عَابِدِينَ» است. دیگر او از تفصیلش خبر نداشت، از اینکه ماهی آزاد داخل حوض را بگیرید بکنید داخل شیشه، حالا این را من نمی‌دانم فلسفه‌اش چه هست؟ و آنجا می‌گذارید و بعد هم دست بچه‌ها می‌دهید خفه‌اش می‌کنند از آن هم اطلاع نداشت، او هم نپرسید و ما هم چون جوابی نداشتیم نگفتیم. از اینکه زن و مرد نامحرم، با هم روبرو می‌شوند و خانم‌ها آرایش می‌کنند و در خانه‌های دوستان نامحرم می‌روند و خودشان را نشان می‌دهند، از آن هم خبر نداشت. از چهارشنبه سوری هم خبر نداشت. از سیزده به در هم خبر نداشت و خلاصه از خیلی از چیزها خبر نداشت. خب الحمدلله، همین اندازه که این را گفتیم… یک وقتی می‌گفتند در ترکیه یک دریاچه‌ای هست که یک روز معینی بعضی‌ از متعصبین و همان افرادی که مثل ما در آن‌جا هستند، ماست می‌برند این دریاچه‌ی بزرگ را دوغ کنند. باور کنید همینطور که شما به آن‌ها می‌خندید آن‌ها هم به شما می‌خندند. دوغ کنند! خب حالا این دوغ بشود چه می‌شود؟ آن‌ها یک نتیجه‌ای می‌گیرند که هر وقت صد در صد دوغ شد – چون آبش نمک هم دارد احتیاج به نمک ندارد- دنیا قیامت می‌شود، خب یک چیزی هست. ما هم اگر یک جایی پیدا می‌کردیم که دوغی درست می‌کردیم، اقلا قیامت صغری پیدا می‌شد خیلی خوب بود.

عدد سیزده نحس نیست
ببینید! این در همه جا هست، در اروپا هست، شما فکر می‌کنید این‌که سیزده نحس است را چه کسانی به ما تحمیل کردند؟ در کتاب‌ها هست و من هم در بعضی از کتاب‌هایم نوشته‌ام، این مال اروپایی‌ها است، یکی از دانشمندان نویسنده که به یک جهتی نمی‌خواهم اسمش را ببرم – فوت کرده- این می‌گفت: سازمان ملل رفتم، در ساختمان سازمان ملل، طبقه به طبقه را که به من نشان می‌دادند، طبقه‌ی دوازدهم را دیدم، یک دفعه دیدم طبقه‌ی چهاردهم هستم، اول فکر کردم من اشتباه کردم، بعد پرسیدم طبقه‌ی سیزدهم چه شد؟ گفتند: اینجا طبقه‌ی سیزدهم ندارد، به جهت اینکه سیزده نحس است! سیزده نفر دور هم جمع نمی‌شوند! ولی مولای ما امیرالمؤمنین، که یا با اراده‌ی خودش و یا با اراده‌ی خدا، روز سیزده رجب متولد می‌شود و علاوه بر اینکه نحسی نداشته، تمام عالم ماسوی‌الله را به سعادت کشانده، این معنی سیزده است. من شاید خودم از اول کودکی تا به حال، سیزده به در از خانه خارج نشدم، هیچ وقت هم نحسی ندیدم. یک روز در خانه بنشینید، یک روز در این کارهای دیگران نروید، خودتان را شبیه به آن‌ها هم قرار ندهید، «مَنْ‏ تَشَبَّهَ‏ بِقَوْمٍ‏ فهو مِنْهُم‏» (مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل/ج 17، ص 440) کسی که خودش را شبیه به جمعیتی بکند از همان‌ها است. حالا منزل‌مان هم کنار شهر است ما یک قدمی برویم تا بیابان یک قدمی بزنیم و برگردیم بگوییم سیزده به در، چهارده به تو، حالا اگر ما این‌ها را نگوییم شاید چهارده وارد نشود؟ حالا بقیه‌ی شعرش بد است من بخوانم، شاید اکثرتان هم می‌دانید. روز تولد حضرت موسی‌بن‌جعفر است گفتم یک مقداری شما را بخندانم.

عمل کردن به حرف خوب
یک مقداری فکر کنید، این‌ها می‌دانید چه گفتند؟ «قَالُوا أَجِئْتَنَا بِالْحَقِّ أَمْ أَنتَ مِنَ اللَّاعِبِينَ» (انبیاء/55) آخر یکی از خصوصیات یک سالک الی الله این است که حرف را بشنود؛ به شخص نگاه نکند، هم روایت دارد، هم در قرآن آمده، هم در شعر گفته‌اند، آیه‌ی قرآن: «الَّذِينَ يَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَيَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ أُوْلَئِكَ الَّذِينَ هَدَاهُمُ اللَّهُ وَ أُوْلَئِكَ هُمْ أُوْلُوا الْأَلْبَابِ» (زمر/18)، صاحبان لب و صاحبان مغز آن‌هایی هستند که حرف را گوش می‌دهند، خوب‌های آن را برای خودشان جمع می‌کنند و عمل می‌کنند. روایت هم می‌گوید: «انظر الی ما قال و لا تنظر الی من قال» (غررالحکم، ص361) ، نگو فلانی چنین حرفی را زده، به حرف توجه کن و نگاه کن حرف چقدر حکمت‌آمیز است، عمل کن. شاعر هم می‌گوید: «تو سخن را نگر که حالش چیست؟ / برگذارنده‌ی سخن منگر». ما متأسفانه در درس‌های علمی‌مان، در مباحث‌مان، همین‌که می‌رسیم به اسم یک شخصیتی، شخصیت سیاسی باشد یا یک شخصیت معروف علمی باشد، یا یک شخصیت معروف باتقوایی باشد، که فلانی مطلب را گفته، مجبور هستیم بگوییم بله، ببخشید، و حال اینکه خلاف است. «أَجِئْتَنَا بِالْحَقِّ»، ببینید، به طرف نگاه می‌کنند، تو به حق به طرف ما آمدی؟ «أَمْ أَنتَ مِنَ اللَّاعِبِينَ»، یا آمدی با ما بازی کنی؟ چون تا حالا هر چه دیدند بازیگر دیدند و بازی‌کننده، هر چه ما به اصطلاح آمر به معروف و ناهی از منکر دیدیم بازیگر و بازی‌کننده بودند. شاید خود من -إن‌شاءالله که اینطوری نباشم- منبر می‌روم و شما را با حرف‌های بیهوده‌ام بازی می‌دهم. همه‌ی شما امروز که روز تولد حضرت موسی‌بن‌جعفر است از خدا بخواهید که اگر یک لحظه، من این‌گونه بنا شد باشم، خدا قبل از آن مرگ مرا برساند. بازی کردن با مردم یعنی چه؟ «أَمْ أَنتَ مِنَ اللَّاعِبِينَ»، با یک شرح صدری! ما باشیم عصبانی می‌شویم، من چه کردم که شما خیال می‌کنید من با شما بازی می‌کنم؟ از شما چه توقعی داشتم؟ من که از روز اول گفتم: «يَا قَوْمِ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا» (هود/51) حضرت ابراهیم این را می‌گوید، من که از شما مزدی نمی‌خواهم، اگر بخواهم با شما باشم خب من هم با شماها در بت‌خانه می‌آیم، عبادت می‌کنم، عمویم که آذر باشد ایشان به ما لطف بیشتری پیدا می‌کند، شما به ما محبت پیدا می‌کنید، همه با هم، متحد، دوست، صمیمی، رفت و آمد…

قاطعیت در برابر کفر و بیهودگی
در عین حال چیزی نمی‌گوید، می‌گوید: «قَالَ بَل رَّبُّكُمْ رَبُّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ» (انبیاء/56) آخر این بت‌هایی که شما می‌پرستید و در بت‌خانه گذاشتید، این‌ها همان بت‌خانه را نمی‌توانند جارو کنند، زیردست و پای خودشان را جارویی بزنند؛ رب شما رب آسمان‌ها و زمین است، آن کسی که همه‌ی این‌ها را خلقت کرده و من بر این موضوع شاهد هستم، حضرت ابراهیم خیلی مقام دارد، همه‌ی این‌ها را من دیده‌ام، در عالم ذر، در عالم ارواح، در عالمی که متصل به عالم وحی بودم. ولی یک کاری تصمیم دارم با قاطعیت بکنم. ای کاش شما هم همین‌طوری باشید، یک قاطعیتی پیدا بکنید، در مقابل کفر و ظلم و بیهودگی ایستادگی کاملی داشته باشید. «تَاللَّهِ»، قسم می‌خورد، «لَأَكِيدَنَّ أَصْنَامَكُم» (انبیاء/57)، این بت‌های شما را من یک طوری پدرشان را در می‌آورم، کیدشان می‌کنم، مخفی، وقتی که شما پشت کردید و روز سیزده به در رفتید ما درست‌شان می‌کنیم، آن‌ها یک چنین روزی داشتند، همه شان خارج از شهر می‌رفتند، این رسمی بوده که همیشه بوده، در کنار این رود أرس که اصحاب رس بودند دوازده تا بت داشتند درخت‌های صنوبر را می‌پرستیدند و روز سیزده که می‌شد همه برای تفریح در بیابان‌ها منتشر می‌شدند، این‌ همان رسم‌ است که دارد انجام می‌شود، در روایات هم دارد، آن‌ها هم ظاهراً روز سیزده به در می‌رفتند نمی‌دانم، بالأخره یک روزی همه‌ی آن‌ها بیرون رفتند. حضرت ابراهیم مثل شماها بود بیرون نرفت، در خانه نشسته، ولی بلند شده یک تبری دست گرفته، وارد بت‌خانه شد، درِ بت‌خانه را هم – آن‌قدر مطمئن بودند، چون حضرت ابراهیم تنها بود- در بت‌خانه را هم نبسته بودند، اگر هم بسته بودند خیلی محکم نبسته بودند، وارد بت‌خانه می‌شود و همه را می‌شکند، فقط آن بزرگی، یک بت بزرگ مانده بود، چون بت‌پرست، مشرک، به یکی دو تا خدا نمی‌تواند اکتفاء بکند، این را بدانید، در آن آیه هم می‌فرماید: «لَوْ كَانَ فِيهِمَا آلِهَةٌ» (انبیاء/22) این آلهة جمع إله است، إلا الله، چون نزد این خدا می‌آید می بیند حاجتش داده نشد خب آدم باید یک امیدی داشته باشد، آنجا می‌رود می‌بیند حاجتش داده نشد، می‌رود یک بت دیگر درست می‌کند. من در بنارس هندوستان- الان هم هست- یک بت‌خانه دیدم، بیست و دو تا گنبد داشت، زیر هر گنبد سه تا بت بود، این‌ها هر کدام‌شان یک خدمتی شاید به مریدان‌شان می‌کردند، این بت پول است، هر کسی پول می‌خواهد این‌جا برود، ما که رفتیم چیزی گیرمان نیامد، البته شاید چون ما کافر به آن‌ها بودیم به کفارشان نمی‌دادند، این بت خوشبختی است، این بت زیبایی است، این بت ازدواج است، مجردها آن‌جا می‌رفتند. دخترها و پسرها… واقعا می‌گویم، حتی نمایش می‌دادند که چطوری باید انسان همسر انتخاب کند، شاید بیست تا مجسمه‌ی دختر را روی یک ریلی رد می‌کردند، بعد پسر هم این‌جا روی مبل نشسته بود، یعنی در واقع این کار را می‌کنند، بعد دستمالش را اگر پسر به طرف هر کدام از این دخترها پرتاب می‌کرد، همان را طالب بود، این را در همان بت‌خانه نشان می‌دادند. یک مقدار به خودمان بیاییم، خب کسانی که بت‌پرست هستند، قدرت‌پرست هستند، این وزیر اعتنایی به آن‌ها نکرد، خب به آن وزارت‌خانه می‌رویم، آن وزیر آدم گرمی است، خیلی خب یک نامه بنویس، ما را به عنوان یک کارمند این‌جا قبول کنید، این‌هم اعتنایی به نامه‌اش نکرد، آن یکی می‌روند ، نمی‌توانند به یک بت اکتفا کنند؛ این نامه را برای خدا بنویس، خدای من شاهد است دوستانی داریم، حیف که نمی‌توانم معرفی‌شان کنم، که عوض همه‌ی این کارها به خدا می‌نوشتند و خدا اگر صلاح‌شان می‌دانست، می‌دیدند، خود وزیر فردا در خانه آمد؛ من در همه‌ی دوستان وقتی فکر کردم دیدم تو لیاقت این مدیریت را داری. نامه را به خدا بنویس، مثل حضرت ابراهیم باش. همه‌ی این خداها را شکست، پایین ریخت، تبر را هم گذاشت روی دوش آن بت بزرگ، بیرون آمد. وقتی از سیزده به در برگشتند – حالا من سیزده به در می‌گویم- دیدند که بله، بت‌هایشان شکسته، «مَن فَعَلَ هَذَا بِآلِهَتِنَا» (انبیاء/59)، چه کسی با خدایان ما این کار را کرده؟ گفتند: یک جوانی بود، حرف این‌ها را می‌زد، حرف این بت‌های ما را می‌زد، «يَذْكُرُهُمْ يُقَالُ لَهُ إِبْرَاهِيمُ» (انبیاء/60)، اسمش ابراهیم بود، اسمش را ابراهیم می‌گفتند؛ گفتند بیاورید جلوی چشم مردم محاکمه‌اش کنید. بله دنیا همین است. کار خوب کردی، بر خلاف میل مردم بود، اگر دادگاه قضایی تو را محاکمه نکند همین مردم محاکمه‌ات می‌کنند، آقا از تو بعید است! چه از من بعید است؟ از تو بعید است که در این اجتماع فامیلی که خانم‌ها می‌رقصند و مشغول عیش و نوش هستند، تو عیش همه را بر هم زدی، از تو بعید است. ندارید؟ حتماً دارید، و الا به من آن‌قدر شکایت از فامیل‌تان نمی‌کردید.

با دلیل افراد را متوجه عقاید باطل‌شان کنید
حضرت ابراهیم را آوردند، «أَأَنتَ فَعَلْتَ هَذَا بِآلِهَتِنَا يَا إِبْرَاهِيمُ» (انبیاء/62) آیا تو این کارها را کردی؟ حضرت ابراهیم در این‌جا از نظر فنی فوق‌العاده کار عجیبی کرد. اگر همان‌جا می‌گفت: بله من کردم، خب می‌گرفتند او را می‌زدند مطلب تمام می‌شد. اگر می‌گفت: من نکردم، می‌گفتند: دروغ می‌گویی، باز خودش را ضعیف معرفی می‌کرد. از نظر مجادله راهی جز این‌که فرمود نداشت. نگفت من نکردم، گفت: «بَلْ فَعَلَهُ كَبِيرُهُمْ هذا» نشانش داد، این، این، تبر هم روی دوشش هست، می‌بینید که آلت جرم هم دست اوست، «فَاسْأَلُوهُمْ إِن كَانُوا يَنطِقُونَ» (انبیاء/63) ببینید، بروید سؤال کنید، اگر حرف می‌زند از خودش بپرسید. بت که حرف نمی‌زند! بت که حرکتی ندارد! «فَرَجَعُوا إِلَى أَنفُسِهِمْ»، اگر این حرف را حضرت ابراهیم نمی‌زد، این مردم به نفس‌شان رجوع نمی‌کردند، چرت‌شان لااقل پاره نمی‌شد، چرت‌شان پاره شد. «فَرَجَعُوا إِلَى أَنفُسِهِمْ»،هیچ برای‌تان پیش آمده که با خودتان فکر کنید راست می‌گوید، اما خب نمی‌شود گفت؟ الآن همه‌ی شما می‌گویید: فلانی راست می‌گوید، شب چهارشنبه‌‌سوری یعنی چه؟ هفت سین یعنی چه؟ نمی‌دانم، سیزده به در یعنی چه؟ همه‌ی شما می‌دانید. شما می‌گویید یعنی چه و نمی‌روید، ولی یک عده می‌گویند یعنی چه ولی باید رفت، همین. «فَقَالُوا إِنَّكُمْ أَنتُمُ الظَّالِمُونَ» (انبیاء/64)،خودشان به خودشان گفتند که شما دارید ظلم می‌کنید، همه‌ی آن‌ها فهمیدند که این‌ بت‌ها نمی‌توانند حرف بزنند. حضرت ابراهیم هم اینجا اوج گرفت، وقتی طرف محکوم می‌شود و یک مقدار در فکر می‌رود باید مطالب را به او گفت و فهماند. «قَالَ أَفَتَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللَّهِ مَا لَا يَنفَعُكُمْ شَيْئًا وَلَا يَضُرُّكُمْ» (انبیاء/66) وقتی یک چیزی فایده‌ای ندارد چه ارزشی دارد که شما به آن چسبیده‌اید؟

قداست باید دلیل داشته باشد
آقایان! ما هم گاهی از این مسائل داریم. من در یک بیابانی رفته بودم، یک دهی بود، یک درختی را – ما مشهد زالزالک می‌گوییم، نمی‌دانم شما چه می‌گویید، البته اسم مشهدی هم دارد آن را نمی‌گویم، همان زالزالک بین‌المللی است، مشهدی جلوی چشمم نیست، آن اسم دومش را هر چه فکر می‌کنم نگویم بهتر است چون شما به ما می‌خندید، الان مشهدی اینجا فقط من هستم و این یکی از اشتباهات است که اگر یک اصطلاحی یک جامعه‌ای داشته باشند او را مسخره‌اش کنند و دست بیاندازند و به او بخندند، این هم ضمناً معلوم باشد، این درخت را می‌گفتم- درخت زالزالک را دیدم آن‌قدر پارچه بسته‌اند، آن‌قدر نخ بسته‌اند که این درخت‌ اصلا از درخت بودن بیرون آمده، این یک جُل‌بندی شده، اینجا چه چیزی هست؟ یکی خواب دیده که نمی‌دانم این‌جا یک نوری بوده، خب حالا، «مَا هَذِهِ التَّمَاثِيلُ الَّتِي أَنتُمْ لَهَا عَاكِفُونَ»، یک چیزی داشته باشد، حالا دوستان رفتند – در مجلس هستند – یک درختی در زرآباد است، روی برگ‌هایش اسامی ائمه نوشته شده و در شب عاشوراء هم یک شاخه‌اش می‌شکند و خون می‌آید و خب این یک کاری انجام می‌دهد، باز هم اگر بگوییم فقط این درخت کار انجام می‌دهد، چه خدا بخواهد و چه خدا نخواهد، این هم شرک است، ولی خب این وابسته به امام حسین صلوات الله علیه است، وابسته به ائمه‌ی اطهار است. من با یک سنی یک وقتی صحبت می‌کردم، همان طوری که کعبه، با اینکه هیچ چیز در آن نیست، – داخل کعبه نه قبر کسی هست، نه خدا آنجاست، یعنی خدا هست و همه جا هم هست، ولی هیچ چیز داخل آن نیست- شما آن‌قدر طواف دورش می‌کنید، ضریح علی‌بن‌موسی‌الرضا که بدن حضرت رضا ولو چند روزی آن‌جا دفن بوده، ما دورش طواف نکنیم؟ طواف نمی‌کنیم! حالا که بسته‌اند طوری که نشود طواف کرد ولی خب آن ارزش را که دارد. آن یک سنگ است، از نظر وضع مالی‌اش که این بهتر است، از نظر موقعیت معنوی‌اش که تازه علی ابن ابیطالب چون سه روزی در آنجا بود و در آنجا متولد شد کعبه، کعبه شد و الا قبلش که بت‌خانه بود. ما ضریح‌های ائمه، حتی ضریح‌های امام‌زاده‌ها را می‌بوسیم، دوست داریم، بخاطر اتصال‌شان به پیغمبر و پیغمبر به خدا، نه بخاطر خودشان، و الا همین ضریح را الان بردارند، خدای نکرده، نستجیربالله، بگذارند روی قبر یکی از مخالفین فاطمه‌ی زهرا، ما حاضر نیستیم که یک آب دهان هم حرامش کنیم. حضرت ابراهیم خیلی این‌جا تند می‌شود، می‌گوید چه را عبادت می‌کنید که نه فایده‌ای برای شما دارد نه ضرری برای شما دارد؟ هیچ! «أُفٍّ لَّكُمْ»، همان عبارة الاُخرای تف بر شما، «أُفٍّ لَّكُمْ» معناهای مختلفی که دارد یکی هم این است، «وَلِمَا تَعْبُدُونَ» ، و آنچه که عبادت می‌کنید، «مِن دُونِ اللَّهِ» (انبیاء/67) ، چرا عقل ندارید، چرا عقل‌تان را به کار نمی‌اندازید؟ خب جواب حضرت ابراهیم با همه‌ی این حرف‌ها چه شد؟ «قَالُوا حَرِّقُوهُ»، این را آتش بزنید، «وَانصُرُوا آلِهَتَكُمْ»، این رسومات‌تان را بهم نزنید. همه‌ی مسائلی که در قبل از انقلاب بود تقریبا همه تحولی پیدا کرد، اما سیزده به در و چند تا چیز دیگر با همه‌ی این مسائلی که پیش آمد متاسفانه تحول پیدا نکرده، نه اینکه یک وقت فکر کنید زمام‌دارها و شخصیت‌های اول مملکت این مسائل را دوست دارند، خودشان اقدام می‌کنند، نه! مردم می‌خواهند، خب طبیعتا یک چیزی که حالا احساس می‌شود گناهی ندارد و مردم می‌خواهند، نباید خیلی مزاحم مردم شد، و الا من که به شماها می‌گویم، شما اهل تزکیه‌ی نفس هستید، به آن چند نفری که حالا متفرقه اگر در مجلس ما آمده باشند به آن‌ها کار نداریم، سیزده به درشان را هم بروند و کار خودشان را بکنند ولی به شماها دارم عرض می‌کنم. خب خدا حالا اینجا به کمک حضرت ابراهیم می‌آید، وقتی که گفتند: «حَرِّقُوهُ وَانصُرُوا آلِهَتَكُمْ إِن كُنتُمْ فَاعِلِينَ» (انبیاء/68)، اینجا خدا به کمک او می‌آید، این‌ها آتش آوردند، وقتی که رئیس مملکت می‌گوید که: «حَرِّقُوهُ»، همه باید کمک کنند، برداشتند هیزم آوردند، یک‌جا جمع کردند که هیزم‌های خشک به‌قدری زیاد شد که نمی‌توانستند جلو بروند، می‌شد حضرت ابراهیم را یک هل بدهند در آتش بیندازند، منجنیق نمی‌خواست، اما خودشان نمی‌توانستند از کثرت حرارت جلو بروند. ما یک وقتی در هندوستان بودیم، آتش درست کرده بودند که این سینه‌زن‌ها در آتش بروند، من سه متری آتش ایستاده بودم، صورتم داغ شده بود، می‌گفتم صورتم پوست می‌اندازد، چون گاهی آتش تا یک محیط چند متری را داغ می‌کند، این معلوم است که تا محیط ده یا بیست متری را، حتی شاید بیشتر، این حرارت داشته که نمی‌توانستند خودشان جلو بروند، با منجنیق انداختند، پرتش کردند، بلندش کردند، در همان لحظه‌ای که بلند شده؛ ابراهیم است و خلیل است و خدا هست و… خیلی عجیب است! چه کسی او را در بغل گرفته؟ شما نگویید حضرت ابراهیم چرا به جبرئیل نگفت، جبرئیل وسیله است! وقتی که خود خدا او را در بغل گرفته وسیله نمی‌خواهد. مثلا شما فرض کنید یک قدرت‌مند خیلی پرقدرتی شما را نگهداشته، یک بچه‌ای آمده می‌گوید می‌خواهی من کمکت کنم؟ اصلا به او می‌خندی. خدا در بغلش نگه داشته، این را که می‌گویم باید انسان احساس بکند، حضرت ابراهیمی که خلیل خداست، این هم که برای ما نقل کردند نه اینکه جبرئیل پیش از خدا آمده باشد، بلکه می‌خواستند برای ما نقل کنند که انسان به این مقام و مرحله می‌رسد که خدا او را گرفته، از آن طرف هم می‌گوید «يَا نَارُ»، ای آتش! بوده باش! آتش باش ولی سرد و سلام باش! فکر نکنید آتش نبود، یا آن آتش را خدا از بین برد و یک بادی فرستاد و آتش از بین رفت، نه! آتش می‌سوخت ولی سرد شد که روایت دارد اگر سلامش را خدا نمی‌گفت آن قدر سرد می‌شد که ممکن بود حضرت ابراهیم لااقل سرما بخورد، مدتی سرماخوردگی پیدا کند؛ «بَرْدًا وَسَلَامًا عَلَىٰ إِبْرَاهِيمَ» (انبیاء/69)، آنهایی که می‌گویند هیچ‌وقت علت از معلول جدا نمی‌شود بیایند این آیه را جواب بدهند؛ ما اصلا اسم خدا را علت نباید بگذاریم؛ علت، مجبور از ایجاد معلول است، آتش مجبور است که بسوزاند، اگر علت تامه باشد مجبور از ایجاد معلول است و خدا مجبور نیست! آتش، علت تامه نیست، اراده‌ی الهی علت تامه‌ی سوختن هرچیز است، گاهی می‌گوید نسوز! خدای من شاهد است همان روزی که من در هندوستان بودم برای یک لحظه با خودم فکر کردم شاید من تا امروز فکر می‌کردم آتش می‌سوزاند، این‌طور این‌ها آرام دارند روی هشت متر آتش برافروخته‌ای که من سه متری ایستادم، صورتم دارد می‌سوزد! این‌ها دارند این‌طور راه می‌روند و هیچ طورشان هم نیست! خدا می‌گوید: «يَا نَارُ كُونِي بَرْدًا وَسَلَامًا»، حالا منتها آن‌ها زود رد می‌شدند، چون «سَلَامًا» را از خدا نشنیده بودند، می گفتند اگر توقف کنیم شاید بسوزیم، تند هم رد نمی‌شدند، یعنی یک بچه‌ی پنج شش ساله‌ای را داشتند عبور می‌دادند، یقینا اگر در وضع عادی آن بچه را عبور بدهند کباب که هیچ، سوخته می‌شود، یعنی می‌سوزد، زغال می‌شود، یک چنین آتشی بود، یک پیرمردهای تنومندی می‌آمدند، چون صف بود، هزار و صد و بیست نفر آن شب در آن آتش رفتند، یک پیرمردهایی می‌آمدند در صف وارد می‌شدند که وقتی پای‌شان را در آتش می‌گذاشتند، چون آتش گود بود، آتش‌ها روی پاهای‌شان می‌ریخت و بعد عبور می‌کردند که من یکی را فردایش دیدم، گفتم پایت را ببینم، موهای پشت پایش هم نسوخته بود و حال اینکه اگر شما اینطوری روی یک منقل آتش، آن آتش، دست‌تان را بگردانید موهای دست‌تان می‌سوزد. حالا ما علت تامه اصلا نداریم جز خدا، خدا را هم نمی‌شود علت گفت، بخاطر این‌که علت تامه مجبور از ایجاد معلول است، خدای تعالی هرچه بخواهد انجام بدهد، هرچه هم نخواهد انجام نمی‌دهد؛ يَفْعَلُ اللَّهُ مَا يَشَاءُ بِقُدْرَتِهِ وَ يَحْكُمُ مَا يُرِيدُ بِعِزَّتِهِ (مستدرک الوسائل ج5ص49)، اگر کسی بیشتر از این درباره‌ی موجوداتی که غیر خدایی هستند فکر کند، حتی درباره‌ی ائمه اطهار، این مشرک است! هرچه خدا بخواهد؛ باذن الله است، با اراده‌ی پروردگار است، بله، دست خدا امام زمان است، کارها بوسیله‌ی یدالله انجام می‌شود، عین الله اند، وجه الله اند، همه چیز جنبه‌ی وساطت دارد، منتها باذن پروردگار باید باشد. «وَأَرَادُوا بِهِ كَيْدًا فَجَعَلْنَاهُمُ الْأَخْسَرِينَ» (انبیاء/70)، آنان خواستند یک کیدی انجام بدهند، یک کاری انجام بدهند، ابراهیم را از بین ببرند و ما این‌ها را زیان‌کارترین قرار دادیم، بدترین قرار دادیم، بیچاره‌ترین قرار دادیم، و خدای تعالی «وَنَجَّيْنَاهُ وَلُوطًا إِلَى الْأَرْضِ الَّتِي بَارَكْنَا فِيهَا لِلْعَالَمِينَ» (انبیاء/71)، خدایا این دوستان را، این‌هایی که امام زمان را دوست دارند، از میان دنیایی که پر از ظلم و جور است نجات مرحمت بفرما و به زمینی که بوسیله‌ی امام زمان صلوات الله علیه برکتش دادی در آنجا قرارمان بده و ان‌شاءالله بگوییم: متی ترانا و نراک و قد نشرت لواء النصر تری اترانا نحف بک، در آن‌جایی که هر جا امام زمان پایش را بگذارد آن‌جا «ارض التی بارکنا فیه للعالمین»، همان‌جا زمینی است که خدای تعالی برای همه‌ی مردم برکت داده، و بچه‌های‌تان همه ان‌شاءالله صالح می‌شوند، «وَوَهَبْنَا لَهُ إِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَ نَافِلَةً وَكُلًّا جَعَلْنَا صَالِحِينَ» (انبیاء/72)، همه را صالح قرار می‌دهد، دیگر دغدغه نداشته باشید بچه‌ام کجا رفت؟ حالا چه می‌شود؟ چطور می‌شود؟ نه! زمان ظهور حضرت بقیة‌الله همه صالح می‌شوند، «وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا»، ائمه‌ای که «يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا»، من نمی‌خواهم این آیات را تفسیر به آن جهت بکنم، طبعا برای ما این‌طور می‌شود، همه‌ی بچه‌های‌تان آمر به معروف، ناهی از منکر، صالح، خوب، کارهای خوب را خدای تعالی به این‌ها الهام می‌کند، «وَأَوْحَيْنَا إِلَيْهِمْ فِعْلَ الْخَيْرَاتِ» ، اقامه‌ی نماز می‌کنند و ایتاء زکات می‌کنند و همه‌شان، «وَكَانُوا لَنَا عَابِدِينَ» (انبیاء/73)، همه‌شان برای ما بنده هستند، همه‌ی فرزندان‌تان بنده‌های خدا خواهند شد، ان‌شاءالله اگر ظهور بشود و آن ائمه ی یهدون بامرنا پیشوایان ما باشند، همه‌ی خوبی‌ها را ان‌شاءالله خواهیم دید و این آیاتی که مربوط به حضرت ابراهیم بود امروز همه‌اش را تا حدی ترجمه کردم که قبلا هم ترجمه شده بود. امیدواریم خدای تعالی در این روز عزیز که دو عید بزرگ، تولد حضرت موسی بن جعفر صلوات الله علیه و روز جمعه که من به زبانم می آید بگویم من سی پشت با حضرت موسی بن جعفر بیشتر فاصله ندارم، الحمدلله، وَأَمَّا بِنِعْمَةِ رَبِّكَ فَحَدِّثْ (ضحی/11) و یکی از بزرگترین روزهای عزیز ماست و روز جمعه هم که روز عید فرج است، امیدواریم خدای تعالی همه‌ی ما را پیرو حضرت ابراهیم در همه چیز، در رشد کاملی که او داشت قرارمان بدهد و ان شاءالله درباره ی شرح صدر از هفته‌های آینده همان دو ساعت به ظهر ان شاءالله آقایان جلسه را تشکیل می‌دهند و همانطوری که در چند هفته قبل گفتم یک مقداری زودتر خودشان را به دعای ندبه برسانند و دعای ندبه را اهمیت بدهند. یک کسی یک نامه‌ای یک وقتی برای من نوشته بود که شما چرا این قدر به دعای ندبه اهمیت می دهید؟ گفتم که هرچه من بگویم اگر خوب بگویم با واسطه کلمات خاندان عصمت است ولی دعای ندبه مستقیما کلام امام صادق و کلام حضرت ولی عصر است، چون دوتا روایت دارد؛ مرحوم مجلسی در کتاب زادالمعاد می فرماید: به سند معتبر از امام صادق دعای ندبه نقل شده و معروف هم هست که از خود حضرت ولی عصر ارواحنا فداه هست و دعای ندبه از خصوصیاتش این است از دعاهایی است، از روایاتی است که هیچ سند نمی‌خواهد، سند صحیحی دارد، خیلی هم خوب، ولی سند نمی‌خواهد به جهت اینکه جملاتش یا با آیات قرآن دقیقا تطبیق می‌کند یا با روایات متواتر، یعنی اگر یک نفر بنشیند روایات متواتر را بریزد و آیات قرآن را هم بریزد و بتواند ردیف کند… چون این کلمات، این ردیف کردنش مثل خود قرآن که ردیف کردنش به بشر نمی‌خورد، بشر نمی‌تواند این کار را بکند؛ این دعای ندبه را هم بشر معمولی نمی‌تواند بردارد ردیف بکند، مگر کسی خیلی استاد باشد شاید حالا بتواند از آیات و روایات… و لذا سند نمی‌خواهد، از همان اولش شما یک کلمه پیدا بکنید که با روایات و یا با آیات قرآن تطبیق نکند آن کلمه را من می‌گویم بردارید و همه‌اش تطبیق می‌کند، کم دعایی به این محکمی در دعاها وجود دارد. ان شاءالله دعای ندبه‌تان را مقید باشید بیایید بخوانید، از هفته‌ی گذشته هم گفتم درها را باز بگذارند، دیگر بقیه‌اش را به فرهنگ و علاقه و محبت خودشان به امام زمان واگذارید، یک دو سه هفته برای آگاهاندن بود که عرض کردم درها را ببندید و کسی که برای دعای ندبه نمی‌آید برای حرفهای ما هم نیاید، ولی نه، از هفته‌ی گذشته گفته‌ام در باز باشد و امروز ان شاءالله امیدواریم عیدی کاملی بگیرید و همه‌تان موفق باشید، خدا توفیقات همه‌ی دوستان را در هر کجا که صدای من را می‌شنوند ان شاءالله زیادتر بفرماید.

دعای ختم مجلس
نسئلک اللهم و ندعوک باعظم اسمائک و بمولانا صاحب الزمان، یا الله یا الله یا الله یا الله یا الله یا الله یا الله یا الله یا الله یا الله یا الله یا رحمان یا رحیم یا غیاث المستغیثین،
عجل لولیک الفرج،
پرورگارا، به آبروی ولی عصر فرج آن حضرت را برسان، همه‌ی ما را از یاوران خوب آن حضرت قرار بده، قلب مقدسش را از ما راضی بفرما.
خدایا، به آبروی آقای‌مان حجة بن الحسن ما را در سال آینده، چه شمسی و چه قمری، خدایا سعادت‌مند قرار بده.
پروردگارا، ما را از مومنین واقعی قرا بده، اهل تقوا قرا بده، دارای شرح صدر قرا بده.
پروردگارا، تزکیه‌ی نفس ما را با جدیت از ما قبول بفرما.
پروردگارا، به آبروی ولی عصر آنی و کمتر از آنی ما را به خودمان وامگذار، ما را از امام زمان‌مان جدا نفرما.
پروردگارا، هر چه بیشتر ما را به حجة بن الحسن نزدیک بفرما، روحیات‌مان را با روحیات آن حضرت مطابق بفرما.
خدایا به آبروی ولی عصر قسم‌ات می‌دهیم، به آبروی حجة بن الحسن قسم‌ات می‌دهیم مشکلات همه‌مان را رفع بفرما، آن‌چه خیر است نصیب‌مان بفرما، آن‌چه شر است از ما دور بفرما.
پروردگارا به آبروی حجة بن الحسن خدمت‌گزاران به دین، خدمت‌گزاران به این مملکت، خدمت‌گزاران به این مردم، به آبروی ولی عصر زیر سایه‌ی امام زمان حفظ بفرما. اموات‌مان غریق رحمت بفرما. شهدای‌مان با شهدای کربلا محشور بفرما.
خدایا عاقبت امرمان ختم به خیر بفرما.
و عجل فی فرج مولانا صاحب‌الزمان …

 

لینک ویدیو در آپارات : کلیک کنید

أَعُوذُ ‌بِاللّهِ‌ مِنَ الشَّیطَانِ الرَّجِیم

بِسمِ‌اللّهِ‌الرَّحمَنِ‌الرَّحِیم

 أَلحَمدُلِلّه وَالصَّلوهُ وَ السَّلامُ عَلی رَسُولِ ‌اللّه وَ عَلی آلِهِ آلِ اللّه لاسِیمَا عَلی بَقیهَ اللّه روحی وَ أَرواحُ العَالَمِینَ لِتُرابِ مَقدَمِهِ الفَداء وَاللَّعنَةُ الدّائِمَةُ عَلی أَعدَائِهِم أَجمَعین مِنَ الآنِ إلی قِیامِ یومِ الدّین.

 قال (علیه السّلام): “وَ اَمّا مَن کانَ مِنَ الفُقَهاء صائِناً لِنَفسِه حافِظاً لِدِینِه مُخالِفاً لِهَواء مُطِیعاً لِاَمرِ مُولاه فَلِلعَوامِ اَن یُقَلِّدُوه”.( وسائل الشیعه/ج ۲۷، ص ۱۳۱) من از همه ی محبتهای دوستان متشکرم، ماههاست که علاقه داشتم که در این حدود بیایم به ساری بروم و به خانواده ی مرحوم آقای ایمانی تسلیت عرض کنم و عیادتی از دوستان {بکنم}، که بحمدلله امروز دیدم صحیح و سالمند و فاتحه ای سر قبر مرحوم آقای ایمانی بخوانیم و البته آمدن من به بابلسر برای دیدن دوستان، خیلی لازم بود و بنا نبود من امشب صحبت بکنم ولی این بالا که نشستم شماها را بهتر می بینم! این چهره های نورانی، خدائی، که اگر انشالله قدر خودتان را بدانید امیرمومنان علیه السلام فرمود: “رَحِمَ اللهُ امرَءً عَرَفَ قَدرَه” (غرر الحكم /ص۲۳۳ ، حديث ۴۶۶۶ )، خدا رحمت کند آن شخصی را که قدر خودش را بداند. شما شاید تا وقتی که در این دنیا باشید یا به ملکوت اشیاء برسید – و تا نرسیده اید از حقیقت زیاد اطلاعی پیدا نکنید- ولی وقتی که به ملکوت هر چیزی توجه پیدا کردید یا از دنیا انسان برود به یک حقایقی می رسد که متأسف می شود که چرا یک لحظه را به غفلت گذراندم! در شهر بابلسر من زیاد آمده بودم قبلها، نه برای جلسات و جمعیت و اینها؛ شاید این جمع، این مقدار از افرادِ با سیر الی الله، سالک الی الله اگر وجود داشت ما نمی شناختیم و یا وجود نداشت. شما ببینید یک سرباز حضرت بقیه الله ارواحنا فداه بعد از اینکه می بیند اینجا سرباز می شود گرفت و می شود مهیای برای ظهور حضرت بقیه الله ارواحنا فداه بود، از مشهد حرکت می کند می آید اینجا و خُب وقت صرف می کنند من جداً به سهم خودم تقدیر می کنم از جناب حجه الاسلام و المسلمین آقای گنجی و بعد هم سرور عزیز جناب آقای خواجه کلایی که اینها زحمت می کشند هدفشان این است که در این مؤسسه بتوانند جوانهای عزیز را، جوان و پیر هم ندارد تکیه کلام هر کسی اگر جوانها هست ولی من روی آن حساب اسم جوانها را نمی برم چون پیرها نیازشان بیشتر است. جوانها نیازشان زیادتر است همه به این مسئله احتیاج دارند مسئله ی بسیار مهمی که شما دارید قدم در راهش برمی دارید شاید نماز، زکات، حج، هیچ چیزی به این اهمیت نباشد که خدای تعالی در قرآن یازده تا قسم می خورد! یازده تا قسم! “وَالشَّمسِ وَ ضُحَاهَا”(الشمس/۱) تا می رسد به اینکه “وَنَفسٍ وَ ما سَوَّاها” (الشمس/۷) قسم به نفس و آن خدایی که این نفس را خلقش کرد. چطور خلقش کرد؟ انشاالله این مطالب را در ذهنتان بسپارید و من زیاد اینها را گفته ام ولی باز هم توجه داشته باشید. -شاید یادگاری باشد این مجلس برای همه ی ما- که خدای تعالی یازده قسم یاد کرده، اهل ادب می دانند که با کلمه ی “قد” که تأکید است، تحقیق است فرموده که “قَد اَفلَحَ”؛ همه ی ما در تمام دوران زندگی یک آرزو داریم و آن یک آرزو این است که رستگار بشویم. در هر کاری، در راهی، در هر چیزی رستگاری نصیبمان بشود. رستگاری یعنی موفقیت، رستگاری یعنی پیشرفت، رستگاری یعنی سر افرازی، رستگاری یعنی همة خوبیها را انسان یک جا دریافت کند این رستگاری است. “قَد اَفلَحَ المُومِنُون” (المؤمنون/۱) مؤمنین رستگارند. آنقدر خدا درباره ی رستگارها مطلب فرموده و عقل انسان هم برای رستگاری خیلی اهمیت قائل شده و تمام خوبان عالم دنبال رستگاری هستند. خدا در این سوره ی مبارکه یازده تا قسم می خورد که رستگاری تنها بعد از تزکیه نفس است که “قَد اَفلَحَ مَن زَکّاها”(الشمس/۹). حالا هر کسی به اندازه ی فهمش، درکش، همتش، ارزش وجودی اش؛ چون مردم هر کسی دارای یک ارزشی هست یکی دائما دنبال رستگاری است، یکی گاهی به فکر رستگاری می افتد! امّا آنکه دائماً به فکر رستگاری است باید اول تزکیه نفس کند. تزکیه نفس هم خیلی روشن، نه اینکه فکر کنید یک کار فوق العاده ای است که ما کردیم! نه، مردم خودشان را کنار کشیده اند نه اینکه شما غیر مردم باشید! زمان ما یک زمانی است که متاسفانه” ظَهَرَ الفِساد فِی البَحرِ وَ البَر بِما کَسَبَت اَیدِی النّاس”(روم/۴۱) فساد در دریا و خشکی، در بیابان و در شهر فساد ظاهر شده! “یَملَاُ الاَرض قِسطاً وَ عَدلا بَعدَ مَا مُلِئَت ظُلماً وَ جَوراً” (بحارالانوار/ج ۵۱، ص ۷۱ )، الان “مُلِئَت ظُلماً وَ جَوراً “بزرگترها به کوچکترها، افراد دارای هوای نفس نسبت به دیگران اینها دارند ظلم می کنند؛ “یَملَاُ الاَرض قِسطاً وَ عَدلاً” حضرت بقیه الله ارواحنا فداه که تشریف می آورند دنیا را پر از قسط و عدل، فلاح و رستگاری می کنند “بَعدَ مَا مُلِئَت ظُلماً وَ جَورا”. این روایت را که انتخاب کردم و خواندم که “مَن کَانَ مِنَ الفُقَهاء”، فقیه یعنی فهیم، هر کسی می فهمد. شما فکر نکنید فقیهی که در کلمات خاندان عصمت و طهارت گفته شده حتماً مراجع تقلید منظورند! آنها شاهفردش هستند، آنها بزرگترین فردش هستند ولی شماها فهمیدید فقیهید. چی را فهمیدید؟ فهمیدید راه دین، انتخاب دین، انتخاب ترک گناه و انجام واجبات چیز خوبی است! فهمیدید که رستگاری در تزکیه نفس است می بینیم این را فقیه می گویند؛ در دنیا هم فقیه است در آخرت هم فقیه است در روایات هم دارد. اگر توانست صائن نفسش باشد یعنی یک استقامتی داشته باشد که بتواند خودش را نگه بدارد، در کجا خودش را نگه بدارد؟ یک پول زیادی بهش دادند گفتند ریشت را بتراش! بگوید نه! یک پول زیادی بهش دادند گفتند یک گناه کوچک بکن! می گوید نه! من با خدا تعهد بستم قرار داد بستم که گناه نکنم! از این مهمتر نمی شود! “اَلَم اَعهَد اِلَیکُم یَا بَنِی ادَم اَن لا تَعبُدِ الشَّیطان اِنَّهُ لَکُم عَدُوٌ مُبِین” (یس/۶۰) “وَ اَنِ اعبُدُونی” (یس/۶۱) همه تان بندگی من را بکنید! یک استقامتی در بندگی خدا باید داشته باشید” هَذا صِرَاطٌ مُستَقِیم” (یس/۶۱) شما استقامت داشته باشید، خودتان را در صراط مستقیم بیندازید که بحمدلله ما هر دو هفته یک مرتبه یک مرحله ای که دعوت می کنیم در تهران، خب اکثرتان دیده اید که انبوهی از دوستان جمع می شوند “هَذَا صِرَاطٌ مُستَقِیم”. بعد می فرماید که “صَائِناً لِنَفسِه، حَافِظاً لِدِینِه” انسان باید حافظ دینش باشد! دینش را حفظ کند. راه و روشش را حفظ کند. دین یعنی راه و روش، دین اسلام یعنی راه و روش اسلام، “حَافِظاً لِدِینِه” ارزش برای دینتان، برای خودتان قائل باشید. یک کلمه انحرافی حرف نزنید! یک کلمه خلاف وظیفه تان انجام ندهید. در پرانتز عرض کنم همین امشب در موقع نماز، اذان که می گویند اگر می توانید نمازتان را بخوانید، نمی توانید یک جا ساکت باشید، خانمها امشب حرف می زدند من خیلی ازشان متأسف شدم در موقع نماز، نماز نمی توانی بخوانی بعضی از خانمها ممکن است نخواسته باشند نماز بخوانند یک جا ساکت بنشینند! سکوت از دستورات اولیه صراط مستقیم است. صمت در روایات آنقدر آمده که انسان تعجب می کند. علتش هم این است که زبان دروغ می گوید، غیبت می کند، زبان ممکن است زبان سرخ سر سبز می دهد بر باد! فکر نکنید که سر آدم را می آیند می برند! نه! سر ایمانش بریده می شود! یک کلمه غیبت می کند؛ یک جمله ایی بهتان عرض کنم انشالله حتما رعایت کنید و آن هم این است که غالبا آدمهای پر حرف زیاد مبتلا به غیبت، به دروغ می شوند چون حرف حساب آنقدر زیاد نیست که انسان یک سره حرف بزند، حرف حساب یک کلمه، دو کلمه بلکه فرمودند “اَلعِلمُ نُقطَهٌ کَثَّرُهَا الجَاهِلُون” (عوالی اللئالی/ج۴،ص۱۲۹) علم یک نقطه است، یک کلمه است جهال زیادش کرده اند. حالا این بحث ان قلت و قلت دارد. حرف حساب که این اندازه نمی شود! آن وقت غیبت می کنند، دروغ می گویند، با یک غیبت می بینند که کلی معنویاتشان از دستشان رفت! خودش هم نمی فهمد. به من زیاد مراجعه می کنند حتماً به جناب آقای گنجی هم مراجعه می کنند به سایرین هم مراجعه می کنند که ما چرا پیشرفت نمی کنیم؟! فکر نمی کنند یک غیبت، یک محزون کردن یک فرد این انسان را سالها عقب می اندازد! چون خدای تعالی می فرماید که “وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِلْمُکَذِّبِينَ”‌ (مرسلات/۱۵‏) دروغگو وای بر او! “ویل”، خدای تعالی می فرماید که “وَلا یَغتَب بَعضُکُم بَعضا اَن یُحِبُّ اَحَدُکُم اَن یَاکُلَ لَحمَ اَخِیهِ مَیتاً فَکَرِهتُمُوه” (حجرات/۱۲) دوست دارید گوشت مرده ی برادر مؤمنتان را بجوید؟! این کار را نمی کنید! غیبت این طوری است. من غالباً، -شما هم این جوری باشید حتماً! که- وقتی یک کسی می آید به من می گوید که فلانی پشت سر شما بد گفت. قاعده اش چیست؟ بگویم عجب آدم بدی بود! من این را نمی گویم! من می گویم تو آدم بدی هستی! اِ محبّت کرده آمده گفته فلانی بد گفته پشت سرت! {آن طور می گویم} چون یا دروغ می گوئی یا راست می گویی؛ اگر راست می گویی نمامی! دو بهم زن به اصطلاح فارسی، اگر راست می گویی! اگر دروغ می گویی هم نمامی و هم دروغ گو! خانمها شما هم همین طور باشید. اِ فلانی پشت سر من حرف زده! می گوید بله. دیگر از اینجا دشمنی در دلش پیدا می شود و دعوا و ناراحتیها و حسادتها! عجیب است. شیطان هم کارش همین است، از همین الان تصمیم بگیرید که اگر یک نفر آمد گفت آقای فلانی پشت سر تو بد می گوید، تو چه کار کردی؟ تو آدم به این خوبی؛ تعریفت هم می کند آدم به این خوبی تو چه کردی که فلانی دارد پشت سرت حرف می زند! عکس العملتان همین باشد که من عرض کردم؛ بگویید تو فاسق {هستی} چون یا نمامی یا دروغگو و نمامی! و او را من ازش بدی ندیدم. من یک وقتی خدمت مرحوم آیت الله میلانی نشسته بودم یک شخصی آمد گفت آقا فلانی، عین همین، من این درس را شاید از همانجا یاد گرفتم، فلانی نسبت به شما جسارت می کند، چه می کند، روی منبر حرف می زند! ایشان فرمودند او را من تا حالا عادل می دانستم الان هم عادلش می دانم تو هم با این حرفت فاسقی! هیچ وقت حرف فاسق را بر علیه یک عادل من قبول نمی کنم. آدم باید این جوری باشد اگر آمد در جلویتان بد گفت “وَاِذَا خاطَبَهُمُ الجاهِلُون قالُوا سَلامَا” (فرقان/۶۳) باید با محبّت با او برخورد کنید. شماها غیر از دیگرانید، نه اینکه مثلاً شماها حالا پری باز کردید و آسمانی را گردش کردید، نه! شما اوّل به اصطلاح تعهّدتان با ما لااقل، این است که واجباتتان را انجام بدهید محرماتتان را ترک کنید؛ اینجور نیست! هر کدامتان توی دفترتان این کلمه نوشته نیست این دفتر را بیاورید ما اصلاحش کنیم. این تعهّد است و روی این حساب شما این امتیاز را به خاطر اینکه همه گنهکارند و شما طبق وظیفه تان عمل می کنید این امتیاز را دارید. بسیار خب پس انشاءالله کوشش کنید حواشی اش را درست کنید، مکروهات. حرف زدن زیاد نداشته باشید، سکوت کنید! در موقع نماز همه تان نمازخوان باشید، در موقع عبادت همه تان عبادت بکنید. دستوراتی که به شما داده می شود در هر کدام از این مراحل، این مراحل اقتباس از روایت است همین روایت که معروف است “مَن کانَ مِنَ الفُقَهاء صائِناً لِنَفسِه” استقامت است، “حَافِظاً لِدِینِه” صراط مستقیم است، “مُخالِفاً لِهَوی” جهاد با نفس است، “مُطِیعاً لِاَمرِ مَولاه” عبودیت است. مرحله ی محبّت را چرا اینجا نگفته اند؟ چون خیلی ها اهل محبّت نیستند ولی این راه را با همین مراحل می توانند جلو بیایند، محبت هم باید باشد چون اگر با محبت انسان جلو برود خیلی کارش زودتر پیشرفت می کند ولی خب همه اهل محبت نیستند. انشاءالله اگر این طوری شدید یعنی این مراحل را طی کردید خودتان را رساندید به مرحله ی عبودیت و خودتان فهمیدید که بنده ی رسمی خدا هستید، آخر گاهی در ادارات هم هست که بعضی ها کارمند قراردادی اند بعضی ها کارمند رسمی هستند. یک چند سالی که کار می کنند خیلی هم خودشان را خوب نشان می دهند خیلی آدمهای خوبی هستند اینها می شوند کارمند رسمی، رسمی شان می کنند. کارمند رسمی دیگر در این اداره و آن اداره، این یکی آن یکی سر نمی زند! رسماً تا وقتی هم که بازنشست هم می شود در همین اداره هست. دیگر مثلاً کارمند شهرداری نمی رود یک روز هم برای فرمانداری کار بکند! می گوید اینجا من کار می کنم. حالا برای شیطان کار کردن اصلاً از این مثال هم دور است شهرداری و فرمانداری بالاخره مال یک مملکت است، مال یک دولت است. آن وقتها که جنگ بود من می گفتم اگر یک سرباز ایران برود برای صدام کار بکند یک روز! {وقتی} برگردد او را اعدامش می کنند. اگر خدای نکرده ما برای شیطان “اِنَّهُ لَکُم عَدُوٌ مُبِین”(البقره/۱۶۸و۲۰۸- الانعام/۱۴۲- یس/۶۰- الزخرف/۶۲) هم دشمن خداست وهم دشمن خودتان. شما یک دفعه هم کار بکنید، این مراحل را که انشالله طی کردید در مرحله بندگی، برگردید وقتی رفتید طرف شیطان برگردید خدا مهربان است ولی حق دارد که ما را اعدام کند! همین طوری که می بینید حتّی به اصطلاح حکومت اسلامی هم همین جور است، تو یک روز رفتی آن طرف چه کار کنی؟! چرا گوش به حرف صدام دادی؟! -می گویند دیگر!- تو اهل این مملکتی! تو سالک الی الله ای! تو بنده ی خدائی! تو پیرو خاندان عصمتی! باشیطان چه کار داشتی؟! چرا رفتی؟! می شود. منتها خدا مهربان است، بیشتر {عذاب} بشر را گذاشته برای آخرت، آن عذابهایی که در قرآن وعده فرموده آنها هست. اگر خوب کار کردید که انشاالله امیدوارم و از حضرت بقیة الله می خواهم همین امشب هم می خواهم که همه ی شما به اینجایی که می گویم برسید. اینجا کجاست؟ اینکه انشاالله از خدا بخواهید که “وَجعَلنا لِلمُتَّقِینَ اِماما”(فرقان/۷۴)؛ به به همه تان استاد متقین باشید! “وَعِبادُ الرَّحمن الَّذِینَ یَمشُونَ عَلَی الاَرضِ هَونا” (فرقان/۶۳) تا می رسد به آنجا که اینها تقاضا می کنند که خدایا ما را برای این آدمهای خوب،- متقین همین کسانی هستند که واجباتشان را انجام می دهند محرماتشان را ترک می کنند- ما را رهبر و راهنما قرار بده! ما اینها را به طرف تو دعوتشان بکنیم “وَمَن اَحسَنُ قَولاً مِمَّن دَعی اِلَی الله” (فصلت/۳۳) چه کسی بهتر است در سخن، از کسی که مردم را به سوی خدا دعوت می کند! پیغمبر اکرم نشسته علی بن ابیطالب در مقابل، می دانید دو تا بزرگ حرف بزرگ با هم می زنند! دو تا مرجع تقلید نمی آیند راجع به مثلاً فرض کنید که حالا در مملکت چه کسی وزنه را بهتر برداشت بلند کرد، این حرفها را که دو تا مرجع تقلید با هم نمی زنند، تا چه برسد به پیغمبر و علی بن ابیطالب حرف بزرگ را از این بزرگان باید شنید. فرمود: “یا علی لَأَنْ یَهْدیَ اللهُ بِکَ رَجُلاً ” ( کافی/ ۵،ص۲۸، ح ۴ )یک نفر به وسیله ی تو هدایت بشود بهتر است برای تو از دنیا و آنچه در دنیا هست که از طلا و نقره باشد که در راه خدا انفاق کنی! نه اینکه حضرت امیر که طلا و نقره ی دنیا را نمی خواهد، فرمود: “یا دنیا طَلَّقتُکَ ثَلاثاً”( نهج البلاغه/ حکمت ۷۷) اصلا رها کرده دنیا را، “غرِّ غَیرِی” از دنیایی که در راه خدا هم داده بشود ارزشش کمتر است تا اینکه یک نفر را هدایت کنی! شماها افتخار نمی کنید که اولا انشاء الله به آن مرحله و به آن مقام برسید و باید هم انجام بدهید، همه ی جاه طلبیها، همه ی حسادتها، همه ی تفرقه ها را کنار بگذارید و خودتان را بسازید، بنده ی واقعی خدا بشوید، آن وقت حجه بن الحسن ارواحنا فداه فرمود: “فَلِلعَوامِ اَن یُقَلِّدوه” اگر کسی تزکیه نفس بکند و بفهمد، -البته ظاهرش مال مرجع تقلید است در احکام ولی در مسئله ی تزکیه نفس هم هست- مردم باید بیایند از شما پیروی کنند؛ اگر پیروی کردند نجات پیدا می کنند، اگر پیروی نکردند نجات پیدا نمی کنند. انشاءالله همه ی شما موفق باشید. من هم دعایتان می کنم و هم انتظار این را دارم که یک یکتان، کوچک و بزرگ انشاالله به جایی برسید که دست دیگران را بگیرید و از مهلکه نجات بدهید من دوستانی دارم که خودشان، خانواده شان و هر که به دستشان آمده و حرفشان را گوش کرده، چون مردم بر سه قسم تقسیم می شوند یک عده همین الان مرده اند بوی تعفنشان هم بلند شده، واقعاً ها! مرده ایی که وسط افتاده بو می دهد افرادی هستند که از خواب غفلت که بیدار نمی شوند هیچ! مرده هستند؛ گوش به حرف قرآن، خاندان عصمت نمی دهند، اصلاً نمی فهمند. خدا در قرآن می فرماید که “اِنَّکَ لا تُسمِعُ المَوتَی” (نمل/۸۰- الروم/۵۲) تو به مرده که نمی توانی چیزی را بشنوانی! خب یک عده مرده هستند بوی تعفن هم می دهند؛ تعفنشان هم همان حسادتشان است، همان جاه طلبیشان است، همان مسائل مختلفی است که مردم آزاری می کنند به وسیله ی آن تعفن. یک عده هم خوب خوابند، در خواب غفلتند. علامت مرده و خواب این است که خواب را یک خورده تکانش که می دهی یک خورده که داد بالای سرش بزنی بیدار می شود ولی مرده بیدار نمی شود این علامتش است. اگر یک کسی را نصیحتش کردی گفت برو، بدانید این مرده است رهایش کنید. اینها را از خواب غفلت بیدار کنید خوابها را! این وظیفه ی همه شماست و علاوه بر این وقتی بیدار شد از خطراتی که او را تهدید می کند نجاتش بدهید. برادر مسلمان شماست “اِنَّمَا المُومِنُونَ اِخوَه” (حجرات/۱۰) راهنمائی اش کنید نجاتش بدهید که الحمدلله حالا چون در زمان انشاءالله ظهور صغری یا اصغر زندگی می کنیم عده ی زیادی از خواب غفلت بیدار شده اند مثل شماها که بحمدالله موفقید. امیدواریم که خدای تعالی به همه ی شما کمک کند و همه ی شما را یاری کند و همه ی شما را به کمالات روحی برساند و از حضرت بقیه الله ارواحنا فداه می خواهیم که تمام زحمات شما را، خدای تعالی و حضرت بقیه الله اجر عنایت کند و موفقیتتان روز به روز بیشتر بشود. (خلاصه ما هر چه هم صحبت کردیم ببخشید وقتتان را گرفتیم) انشالله کوشش کنید که در مراحل تزکیه نفس جدی باشید. نسئلک اللهم و ندعوک باعظم اسمائک و بمولانا صاحب الزمان یا الله یا الله یا الله یا رحمن و یا رحیم یا غیاث المستغیثین عجّل لولیّک الفرج. عجّل لمولانا الفرج. خدایا همه ی ما را از یاران و اصحاب خوب امام زمان قرار بده. پروردگارا این جمع را هر چه زودتر به کمالات روحی موفق بفرما. توفیق تزکیه ی نفس کامل به همه ی ما مرحمت بفرما. خدایا مریضهای اسلام شفا مرحمت بفرما. مریضهای منظور شفای کامل مرحمت بفرما. امواتمان غریق رحمت بفرما. مرحوم آقای ایمانی را غریق رحمت بفرما. خدایا شهدایمان با شهدای کربلا محشور بفرما. امام راحلمان غریق رحمت بفرما. عاقبتمان ختم بخیر بفرما.وعجّل فی فرج مولانا صاحب الزّمان.

جهت دانلود صوت و یا پخش آنلاین کلیک کنید

” أعوذ بالله من الشیطان الرجیم “

کنترل خواسته ها و رفع موانع برای رسیدن به مقصد

در راه‌های فکری و عقیدتی و اعتقادات انسانی، خیلی از مسائل هست که باید به آن توجه بشود. یکی از آن مسائل که بسیار اهمیت دارد، مسئله‌ی کنترل خواسته‌ها و نفسانیت‌ها و چیزهایی است که طبیعتاً یا جامعه بر ما تحمیل می‌کند یا هوای نفس ما بر ما تحمیل می‌کند یا شیطان بر ما تحمیل می‌کند و یا بی‌عقلی و بی‌فکری آن را بر ما تحمیل می‌کند. فرض کنید، یک جاده‌ای است و ما می‌خواهیم در آن جاده حرکت کنیم، موانع مختلفی در این جاده هست و دشمنانی در این راه قرار دارند که یک فردی که بخواهد به مقصد برسد، باید حتماً مواظب این موانع، مواظب این خطرات، مواظب این چیزها باشد. اینکه شما می‌بینید، خدای تعالی این‌قدر تأکید به بندگی مطلق خود فرموده است، به همین دلیل است که موانع را رفع کنیم. در سوره‌ی حمد می‌بینیم خدای تعالی می‌فرماید: ” إِیاكَ نَعْبُدُ “( فاتحه/۵) منحصراً تو را عبادت می‌کنیم و حتی در یک آیه‌ای خدای تعالی می‌فرماید: ” وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ “(ذاریات/۵۶) نفی این جهت را می‌کند که جن و انس را من خلق نکردم، مگر برای عبادت. و حال اینکه ما می‌دانیم عبادت وسیله است، وسیله یعنی چه؟ یعنی مقصد و هدف عبادت نیست، عبادت وسیله است برای رسیدن به یک مقصدی. ولی در این‌جا می‌فرماید: من جن و انس را خلق نکردم مگر برای عبادت، این مگر برای عبادت یعنی اگر عبادت بکنند به آن مقصد می‌رسند. عرض کردم یک جاده‌ای را تصور کنید، در این جاده موانعی هست، فقط یک چیز انسان را از آن موانع نجات می‌دهد و از آن همه مسائل رهایی می‌دهد و آن بندگی خدا است. مثل این است که بگویند این جاده‌ی چالوس خیلی پُرپیچ و خم است و علاوه دشمنانی هم در راه هستند که می‌خواهند شما را پرت کنند، فقط در صورتی نجات پیدا می‌کنید که از راهنمایی آن شخصی که از همه چیز آگاه است استفاده کنید. اگر از راهنمایی او استفاده نکردید، دچار همه‌ی این خطرات می‌شوید و به علاوه به مقصد هم نمی‌رسید.

 

خطر شیطان در راه رسیدن به لقاء پروردگار

خطراتی که در راه رسیدن به لقاء پروردگار هست، ظاهراً در هفته‌های گذشته بود، گفتم. که اول شیطان است، شیطان گفته است به عزت و جلالت تو قسم من همه را إغوا می‌کنم، خیلی مهم است، مثلاً فرض کنید، سر جاده یکی ایستاده باشد و قسم خورده باشد که همه را در دره پرت می‌کنم، چنین حالتی، خطر بسیار بزرگی است و یک فردی هم هست که شما نمی‌دانید، کجای جاده ایستاده است، مخفی است، یک فردی هم هست که بسیار قوی است، قدرتمند است، او چنین قسمی خورده باشد، آن هم در مقابل یک فردی که مثلاً بزرگترین افراد است، یعنی بزرگِ بزرگان است، یک قسم این‌طوری خورده باشد و او هم با این مبارزه نکرده باشد، بگوید ” فَإِنَّكَ مِنَ الْمُنْظَرینَ‏ “(حجر،۳۷) تو از مهلت‌داده‌ها هستی که هر کاری می‌خواهی بکنی، بکنی. ” فَإِنَّكَ مِنَ الْمُنْظَرینَ‏ * إِلى‏ یوْمِ الْوَقْتِ الْمَعْلُومِ‏ ” که وقت معلوم هم نرسیده است. اگر شما در چنین جاده‌ای، آن هم مخصوصاً در شب تاریک، بدون چراغ، بدون راهنما بخواهید حرکت بکنید، چقدر حواس خود را جمع می‌کنید؟ آیا ما در مقابل شیطان که همه‌ی این مسائل هست در راهی که می‌خواهیم برویم این خطر را جدی گرفته‌ایم؟ خطر شیطان را ما اصلاً قبول داریم؟ یک راهی که مسلّماً در زمان ما مخصوصاً در این تاریکی زمان غیبت این راه بسیار پُرپیچ و خم است، بسیار پُل‌هایی بوده است که این‌ها همه را خراب کردند و اصلاً در شاهراه و آن راه اصلی به خاطر خیلی از بریدگی‌های راه باید از کنارگذر عبور کرد، این راهی است که حتی ائمه‌ی‌اطهار علیهم‌السلام از کنارگذر عبور کردند، یعنی معنای تقیه همین از کنارگذر عبور کردن است. یک راهی است که همه جای آن را طاغوت‌های گذشته، افراد مسلط بر جامعه، افرادی که شایعه‌ساز هستند، افرادی که بدعت‌گذار هستند، افرادی که راه حقیقی را قطع کردند و راه غیر حقیقی برای انسان باز کردند، جاده‌ی پُرپیچ و خم این‌طوری که کلی هم در این جاده بریدگی دارد، می‌گویم دیگر الآن طوری است که انسان اگر بخواهد یک نفری را صددرصد وادار بکند به اینکه از صراط مستقیم حرکت کند، کلی با مشکل روبه‌رو می‌شود، صراط مستقیم دین چیست؟ صراط مستقیم دین همان چیزی است که قرآن و روایات می‌گوید- دقت کنید- قرآن و روایات می‌گوید. الآن خیلی از چیزها هست که ما عادت کردیم، یعنی جامعه‌ی ما، دنیای ما، عادت کرده است به اینکه برخلاف آن حرکت کردند، حتی بعضی چیزها معروف بوده است و منکر شده است و بعضی از منکرات معروف شده است. خیلی از چیزها ما داریم که این در اسلام معروف است، ولی از نظر ما منکر است. من نمی‌خواهم مثال بزنم، مثال زیاد داریم، خیلی از منکرات هست که معروف شده است، یعنی جاده‌ی اصلی از بین رفته است، صراط مستقیم از بین رفته است و راه‌های انحرافی درست شده است، به آن هم عادت کردیم، از آن هم نمی‌توانیم فرار بکنیم. بنابراین ما چنین جاده‌ی خطرناکی را در پیش داریم، شیطان هم قسم خورده است که شما را درون درّه بیندازد، چون کلمه‌ی ” لَأُغْوِینَّهُمْ ” (حجر/۳۹) إغوا، یعنی او را گول می‌زنم، می‌گویم جاده این است، او می‌رود و می‌افتد، می‌رود پرت می‌شود، قسم هم خورده است، این یک.

 

داشتن نور برای نجات از خطر شیطان

” وَ مَنْ لَمْ یجْعَلِ اللَّهُ لَهُ نُوراً فَما لَهُ مِنْ نُورٍ “(نور/۴۰) کسی که خدا برای او نور قرار نداده باشد، نوری هم ندارد. نور یعنی چه؟ یعنی عقل، نور یعنی چه؟ یعنی راهنمایی‌های ائمه علیهم‌السلام، نور یعنی چه؟ یعنی قرآن. نه به قرآن کار دارد، نه به عقل خود توجه دارد، نه به روایات و کلمات خاندان عصمت‌و‌طهارت علیهم‌السلام توجه دارد، آن‌وقت دارد حرکت می‌کند، این یک خطر، شیطان است.

 

 خطر نفس اماره بالسوء و فرق آن با شیطان

خطر دوم نفس اماره است، نفس اماره، دل من می‌خواهد. من مکرر گفتم هر جایی که گفتید دل من می‌خواهد، بدانید این انحراف است. باید یا بگویید هم دل من می‌خواهد و هم خدا می‌خواهد یا باید بگویید فقط خدا می‌خواهد، یعنی دل شما نمی‌خواهد و خدا می‌خواهد. یا گاهی می‌شود آنچه را که دل شما می‌خواهد، خدا هم می‌خواهد. می‌دانید نفس اماره چه کار می‌کند، که شیطان نمی‌کند؟ چون خطر شیطان از نفس اماره جدا است، شیطان می‌گوید برو، سریع هم برو ولی از این طرف برو، با سرعت انسان را داخل دره می‌اندازد. منتها نفس اماره می‌گوید نرو، نفس اماره می‌گوید اصلاً چرا می‌خواهی بروی؟ این هم خطر است، چون اگر ما آن‌جایی که قرار داریم بمانیم، همه‌ی خطرات متوجه ما می‌شود. او می‌گوید بمان، راحت باش، چون هوا دارد، هوا یعنی خواسته‌های راحت‌طلبانه. این هم یک مشکل که به سراغ ما می‌آید، سر راه ما قرار دارد.

 

افکار منحرف جامعه یکی دیگر از موانع سیرالی الله

مشکل دیگر مردم هستند، جوّ است، جامعه است، نمی‌پسندند است. جامعه‌ی ما این‌طور مسائل را نمی‌پسندد، جامعه می‌گوید این‌طور باش، جامعه می‌گوید دیگر حالا وقت پوشیه زدن زن نیست، جامعه می‌گوید صورت زنی که همه‌ی وجاهت او در صورت او است آن باز باشد، جامعه‌ی ما می‌گوید، وإلّا خدا نگفته است. همین امروز مخصوصاً یک آیه‌ای را- دیدم- که در ترجمه‌ی آن بررسی می‌کردم- این‌طور آمده است که- خدای تعالی در قرآن می‌فرماید جز معنای چادری که ما برای زن‌ها قائل هستیم و عبایی که زن‌های عرب به سر خود می‌اندازند- که به نظر من آن کامل نیست- ” عَلَیهِنَّ مِنْ جَلاَبِیبِهِنَّ “(احزاب/۵۹) این آیه که در تمام ترجمه‌ها و تفاسیر گفتند یک چیزی که سر را بپوشاند و تا پا بلند باشد و حجم بدن زن را بپوشاند، می‌توانید مراجعه بکنید. جامعه نمی‌پسندد، حالا زن پوشیه‌دار اصلاً نمی‌توانند ببینند، زن چادری با زن مانتویی فرقی نمی‌کند، هر دوی آن‌ها را در نقاشی و در تابلو می‌زنند و سر راه‌ها می‌گذارند و حجاب را این‌طوری معرفی می‌کنند و حال این که می‌گویم صریح قرآن است. جامعه‌ی ما نمی‌پسندد که یک نفر صددرصد مسلمان باشد، یک نفر پابند به دین اسلام باشد، یک نفر پابند به احکام اسلام باشد، یک نفر مقید باشد که هر روز قرآن بخواند، هر نماز پنج وقت خود را یا خلاصه‌ی آن سه وقت خود را برود در مسجد نماز بخواند، با جماعت بخواند، این‌ها را جامعه نمی‌پسندد، بابا تو مگر بیکار هستی؟ این‌طوری هستیم، این جوّ است. جوّ عید نوروز را بیشتر از عید غدیر اهمیت می‌دهد، جوّ جامعه‌ی ما، حالا عید نوروز در محرّم هم که بیفتد، خیلی هم خوشحال هستند که امسال خوب رفتار شد، نه، خیلی هم بد رفتار شد، شما متوجه کلیات هستید، آن رفت و آمدها و دید و بازدیدهایی که با آرایش‌های مختلف و با تزیینات مختلف زن‌ها و مردها داشتند، در همین محرّم گذشته، در همین ایام عاشورا، این‌ها را که نمی‌بینند، فقط می‌بینند چند تا سیاهی به در و دیوار زدند، قلب آن‌ها سیاه است و سیاهی هم به در و دیوار می‌زنند خیال می‌کنند تمام شد. اصلاً چه معنا دارد، جامعه‌ی ما، عیدی را در بین ما بیاورد؟ ما در مشهد بودیم، شب چهارشنبه سوری اصلاً وضع طوری بود که اگر یک عده وحشی را در بیابان رها می‌کردند- این‌طور رفتار نمی‌کردند- ما می‌خواستیم تا طرقبه برویم شاید یک ساعتی در راه بودیم، وحشی وحشی، واقعاً وحشی، حالا چهارشنبه چه هست که سور آن باشد و سور آن چیست که وحشی‌گری این‌ها را موجب بشود، این‌ها هم یک مانع برای راه رسیدن به خدا است.

 

خطر غفلت ها و سرگرمی‌ها

راه‌هایی که انسان را از خدا باز می‌دارد خیلی چیزها هست حالا من نمی‌خواهم زیاد درباره‌ی آن بحث بکنم، غفلت‌هایی است که ما داریم، سرگرمی‌هایی است که ما داریم، چیزهایی است که ما معمولاً در زندگی خود عمل می‌کنیم، خواسته‌هایی است که هیچ با مصالح واقعی اسلام تطبیق نمی‌کند و ما داریم، خُب نتیجه‌ی آن همین می‌شود که به مقصد نرسیم و راه را بدون چراغ حرکت کردیم.

 

داشتن چراغ و فهمیدن معنای عقل

چراغ چیست؟ چراغ را گفتم قرآن است، کلمات اهل‌بیت‌ عصمت‌وطهارت علیهم‌السلام است، عقل انسان است، چون همه‌ی این‌ها هم یک چیز می‌گویند، عقل و ائمه‌ی اطهار علیهم‌السلام و قرآن و مجتهدین و مراجع و انبیاء و این‌ها همه یک چیز می‌گویند. شما نگویید عقل من، آن عقل نیست که برخلاف قرآن حرف می‌زند، آن فکر است. آدم یک فرقی بین عقل و فکر باید بگذارد، عقل آن چیزی است واقعیت را به انسان نشان می‌دهد، حقیقت را به انسان نشان می‌دهد، عقل حجت خدا است، حجت نمی‌شود اشتباه بکند. همه‌ی عقلای دنیا جمع بشوند سر یک مطلب همه‌ی آن‌ها یک چیز می‌گویند، مثل اینکه ۱۲۴ هزار پیغمبر اگر جمع بشوند، همه‌ی آن‌ها یک حرف می‌زنند، مثل اینکه ائمه‌ی‌اطهار علیهم‌السلام همه یک حرف می‌زنند، اگر امام حسن علیه‌السلام جای امام حسین علیه‌السلام بود و امام حسین علیه‌السلام جای امام حسن علیه‌السلام بودند همان کاری که آن یکی می‌کرد، این هم در همان زمان همان را می‌کرد، نمی‌شود معصومین با هم اختلاف داشته باشند. انبیاء نمی‌شود با هم اختلاف داشته باشند. واِلّا یکی از آن‌ها معصوم نیست و عقلا هم نمی‌شود با هم اختلاف داشته باشند، این را شما بدانید، منتها مسئله‌ای که هست ما نمی‌فهمیم عقل چیست و فکر چیست، عقل را با فکر خود قاطی می‌کنیم. الآن من فکر می‌کنم که مثلاً از در یک کسی وارد شد و حال اینکه وارد نشده است، این‌طور فکر می‌کنم، این عقل نیست. فکر می‌کنم فلان کار را اگر بکنم، خوب است و حال اینکه خوب نیست و خلاف قرآن و روایات است، این عقل نیست بلکه فکر است. عقل آن چیزی است که هیچ با کلمات خاندان عصمت‌وطهارت علیهم‌السلام منافات نداشته باشد، حجت است ” إِنَّ لِلَّهِ عَلَى النَّاسِ حُجَّتَینِ ” (الكافی/ج‏۱-ص۱۶) خدا برای مردم دوتا حجت دارد: یکی انبیاء و رسل و ائمه علیهم‌السلام هستند و یکی هم عقل است. عقل خطا ندارد، عقل من و شما با هم هیچ خطایی ندارند، هیچ اختلافی ندارند، نمی‌توانند اختلاف داشته باشند. امام حسن‌مجتبی علیه‌السلام و معاویه، این‌ها با هم اختلاف داشتند. حضرت صادق علیه‌السلام می‌فرماید: آن چیزی که در معاویه بود نُکراء و شیطنت بود، عقل نبود، او عقل نداشت. حضرت مجتبی علیه‌السلام مرکز عقل است. اگر عقل را در یک جایی پیدا کردید، همه چیز را می‌توانید با او مقایسه بکنید و هرچه خلاف آن بود آن عقل نیست، این به طور کلی. همانطوری که معاویه عقل نداشت یزید باز بی‌عقل‌تر از معاویه بود، همانطوری که یزید عقل نداشت، سایر خلفای اموی و عباسی همه بی‌عقل بودند، می‌گویید چطور؟ می‌گوییم ما که نمی‌توانیم بگوییم عقل معصومین کم است، چون این‌ها با هم اختلاف داشتند، یقیناً یزید و امام حسین علیه‌السلام با هم اختلاف داشتند، حالا یا در همه چیز و یا در بعضی از چیزها، در این اختلاف یکی باید طبق عقل عمل بکند و یکی باید طبق خلاف عقل و طبق جهل عمل بکند، این لازمه‌ی کار است و ما معصوم را که نمی‌توانیم بگوییم عاقل نبوده است، پس طرف مخالف آن عاقل نیست، در خصوص معاویه نیست ولی از نظر ما عقل یک چیز دیگر است، هر کسی شیطان‌تر باشد، هر کسی سیاست‌مدارتر باشد، هر کسی بتواند بیشتر مردم را گول بزند، هر کسی بتواند بیشتر پول حلال و حرام جمع بکند، هر کسی بتواند یک فعالیت‌های غیر شرعی داشته باشد ما می‌گوییم، این عَجب انسان عاقلی است. یک نفری خدمت امام صادق علیه‌السلام آمد و به حضرت عرض کرد: فلانی خیلی مرد عاقلی است، تعریف او را کرد، ولکن وسواس دارد، در نجاست و طهارت وسواس دارد، حضرت فرمود: ” وَ أَی عَقْلٍ لَهُ وَ هُوَ یطِیعُ الشَّیطَانَ “(الكافی/ج‏۱-ص۱۲) این چطور عاقلی است که از شیطان پیروی می‌کند؟ اگر یک کار کردید که از شیطان پیروی کردید در واقع عقل ندارید، چون نمی شود، ببینید حساب دو دو تا چهار تا است، نمی‌شود که انسان هم بنده‌ی خدا باشد و هم شیطان، هم عاقل باشد و هم جاهل، مثلاً این‌طوری است یک دشمنی در پیش هست، ما آن‌وقت‌ها به صدام و مملکت اسلامی مثال می‌زدیم، یک سرباز اگر گاهی برود برای صدام کار کند و گاهی هم برای جمهوری اسلامی کار کند، هیچ کدام او را قبول ندارند.

 

شیطان روی افراد موثرتر در فساد سرمایه گذاری می‌کند

فکر هم نکنید هر کسی به طرف شیطان برود فوراً او را قبول می‌کنند، شیطان روز قیامت می‌گوید من اصلاً تو را در دنیا هم قبول نداشتم، تو به درد کاری نمی‌خوری، اگر یک وقتی هم خیلی فعالیت می‌کند که بعضی از شخصیت‌ها را گول بزند، آن به خاطر خود آن‌ها نیست، به خاطر آن‌هایی است که پشت سر او می‌آیند. درباره‌ی شیخ انصاری دارد که یک نفر شیطان را خواب دید، به شیطان گفت: این ریسمان‌ها چیست روی دوش تو؟ گفت: این‌ها را وقتی می‌خواهم کسی را گول بزنم و به طرف دره بکشم این‌ها را گردن آن‌ها می‌اندازم و می‌کشم و آن‌ها می‌افتند، این ریسمان بزرگ را هم که می‌بینی برای شیخ انصاری است. دیشب یک ریسمان باریک‌تر برده بودیم پاره کرد، امشب می‌خواهیم یک مقدار بیشتر با او سر و کله بزنیم. گفت: پس ریسمان من کجا است؟ گفت: تو ریسمان نمی‌خواهی، خود تو عقب سر ما می‌دَوی و من اعتنا به تو نمی‌کنم. شیخ انصاری را چرا ریسمان می‌اندازد و با آن فشار با او می‌خواهد کار بکند؟ برای اینکه اگر او را که مرجع تقلید است طرف درّه کشاند، یک عده‌ی زیادی طرف درّه می‌روند و می‌افتند و از بین می‌روند. شما این را بدانید که شیطان خیلی قوی است، ولی در عین حال هر کسی را قبول ندارد، این به درد نمی‌خورد، حالا مثلاً ما این را گول زدیم، چه فایده‌ای دارد؟ نه ایمان این برای خدا ارزشی دارد، نه اعتقادات او، نه عبادت او، برای ما هم چه ارزشی دارد؟ حالا من این را گولش بزنم و داخل درّه بیندازم، مثل این است که یک چرخی یا یک گاری را انسان داخل درّه انداخته باشد، برای تماشا بد نیست ولی برای اینکه کاری انسان انجام داده باشد ارزشی ندارد. اما بعضی هستند که نه، روی آن‌ها شیطان سرمایه‌گذاری می‌کند و کار می‌کند و فعالیت می‌کند. یک کلمه حرف بزنند، یک عمل ناشایست انجام بدهند، کلی در عالم مؤثر است ” اذا فسد العالِم، فسد العالَم “(منهاج‌البراعة/ج‏۶-ص۱۸۶) وقتی یک عالِمی فاسد شد و یک فتوایی داد، عالَم فاسد می‌شود، این‌طوری است.

 

چراغ برای راه رسیدن به خدا

بنابراین این راهی را که می‌خواهید حرکت کنید، با عقل که نور خدا است ” الْعَقْلُ نُورٌ ” (إرشاد‌القلوب‌إلى‌الصواب‌دیلمی/‌ج‏۱-ص۱۹۸) یا ” الْعِلْمُ نُورٌ “(مصباح الشریعة/ص۱۶) این‌ها در روایات هست، عقل نور است، چراغی است که در دست شما هست، علم نور است، آن هم علمی که ” یقْذِفُهُ اللَّهُ فِی قَلْبِ مَنْ یشَاءُ ” در دل هر کسی که خدا بخواهد. علم هم این علوم ظاهری نیست، همان چراغ باید باشد برای راه رسیدن به خدا، این سه جمله را به یاد داشته باشید، این علم ارزش دارد، چراغ برای راه رسیدن به خدا، این معنای آن است. حالا از چراغ این تحصیل می‌شود یکی اینکه شما قرآن را خوب بلد باشید، حقیقت قرآن را درک کنید، دوم روایات معصومین که ” إِنِّی تَارِكٌ فِیكُمُ الثَّقَلَینِ كِتَابَ اللَّهِ وَ عِتْرَتِی… لَنْ یفْتَرِقَا “(كتاب سلیم بن قیس الهلالی/ج‏۲-ص۶۴۷) این‌ها هیچ وقت از هم جدا نمی‌شوند، خود قرآن به تنهایی برای انسان مفید نیست، به جهتی که آیات متشابه در آن هست، آیات مجمل در آن هست، همان آیات محکمِ خیلی روشن هم باز آن‌طوری که فکر می‌کنیم روشن نیست. حقیقت قرآن را درک کنیم، از چه طریق؟ از طریق روایات، روایات خاندان عصمت و طهارت علیهم‌السلام که این‌ها مفسر قرآن هستند ” لَنْ یفْتَرِقَا ” این‌ها هرگز از هم جدا نمی‌شوند و بعد هم اگر می‌خواهیم نور داشته باشیم عقل و قرآن و روایات این‌ها توأم باشد و حرکت کنیم، یعنی پشت سر این فهم و درک و عقل با آن چراغ، مثل کسی که چراغ در دست او است، ماشین او چراغ نورانی دارد، خطرات راه را می‌بیند و حرکت می‌کند، این‌جا احتمال دارد که به رستگاری برسد، چون خدای تعالی در خیلی از جاها می‌فرماید: ” عَسى‏ أَنْ یبْعَثَكَ رَبُّكَ مَقاماً مَحْمُوداً “(إسراء/۷۹) عصا یعنی امید است ” لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ‏ “(بقره/ ۱۸۲) شاید رستگار بشوید.

 

مخلصون هم در خطر عظیم هستند

در روایت دارد که ” الناس کلهم هالکون “همه‌ی مردم هلاک می‌شوند ” إلّا العالمون ” مگر آن‌هایی که دانشی داشته باشند،چراغی داشته باشند، نوری داشته باشند ” و العالمون کلهم هالکون إلّا العاملون ” همه‌ی علما هم هلاک می‌شوند، حالا چراغ تنها در دست انسان همین‌طور ایستاده باشد، چه فایده دارد؟ این‌ها هم هلاک می‌شوند مگر کسی که حرکت بکند، عمل بکند، بلند شود و راه را برود ” و العاملون کلهم هالکون إلّا المخلصون ” آن‌هایی که با اخلاص کار می‌کنند، حالا در جاده حرکت کردی و داری می‌روی از راه صحیح آن برو، درست برو، دست خود را به دست خدا و ائمه‌ی‌اطهار علیهم‌السلام بده و برو، مخلِص باش، مخلَص باش ” و المخلصون فی خطر عظیم ” گاهی می‌شود دست انسان در دست پدر او است، حرکت هم کرده است، همه‌ی چیزها درست است، یک کسی را من دیدم که پسر خود را کتک می‌زد، گفتم وقتی می‌خواهی جایی بروی دست او را بگیر، نگذار این‌طرف و آن طرف برود، می‌گفت: من دست او را گرفتم، با این دست دیگر خود نمی‌دانم، چوب پیدا می‌کند و داخل پاتیل شیر این شیرفروش‌های سر راه می‌کند، من می‌بینم شیرفروش دنبال ما می‌دَود و داد و فریاد می‌کند که چرا این کار را می‌کنی دست در دست خدا و ائمه علیهم‌السلام، چراغ هم در دست او، این هم درست، پس چراغ دارد، حرکت هم کرده است، دست او هم در دست خدا داده است، اما با این دست دیگر خود کارهای شیطانی می‌کند، می‌شود و لذا “‌ والمخلصون فی خطر عظیم ” خطر بزرگی هستند، پس انسان باید خیلی حواس خود را جمع بکند. فکر نکنید که هر کاری کردید، عبادت کردید، کارهای خوب و صحیحی انجام دادید دیگر تمام شد، ما الحمدلله تزکیه‌ی نفس کردیم، استاد هم به ما مرحله داده است، دیگر ما رسیدیم به مقام چه و این‌ حرف‌ها، اگر یک وقتی چنین افکاری در مغز شما آمد، همین روایت را در نظر بگیرید که مخلَصون، آن‌هایی که پاک شدند، دست آن‌ها حتی در دست معصومین علیهم‌السلام است، نگویید آن‌ها مواظب ما هستند، بنا ندارند خیلی دیگر، دست آن‌ها در دست شما است، معنی دست شما در دست آن‌ها است این است که طبق روایات عمل می‌کنید، با نیت پاک هم عمل می‌کنید و قرآن هم کاملاً در مدنظر شما است، ولی در عین حال بدانید در خطر عظیم هستید، فکر شما راحت نباشد و نگویید خود خدا درست می‌کند، خدا آمد و نخواست درست بکند، خدای تعالی مجبور نیست که همه‌ی کارهای شما را او عهده‌دار بشود، نه نمی‌خواهد درست کند، می‌گوید همه‌ی کارها را خود شما بکنید، خیلی وقت‌ها هست که بعضی افراد را هدایت می‌‌کند و خیلی هم به آن‌ها می‌رسد و بعضی‌ها را نه، هدایت نمی‌کند به خاطر اینکه این بد عادت نشود. افرادی هستند که وقتی خدای تعالی به آن‌ها کمک می‌کند، این افراد شاکر هستند، نعمت خدا را شکر می‌کنند، خیلی از ذات مقدس پروردگار ممنون هستند، خیلی تشکر می‌کنند و بعضی افراد هستند که نه، تنبل می‌شوند، لوس می‌شوند و به فکر خودشان نمی‌افتند. یک وقتی یکی از نزدیکان ما بود، که پدر من زیاد به او رسیدگی می‌کرد و خرج او را می‌داد و خوراک او را می‌داد، این صبح تا غروب در خانه می‌نشست و تنبلِ تنبل شده بود، بعد هم به پدر من اعتراض می‌کرد، می‌گفت اگر شما روز اول من را زده بودی و از خانه بیرون کرده بودی من دنبال کسبی کاری می‌رفتم، حالا در این سن دیگر نمی‌توانم دنبال کسب و کار بروم.

 

فقرو ثروت و محیط در روحیات شما تاثیر نکند

بعضی فشارها انسان را می‌سازد، خیال نکنید چرا خدای تعالی به من یک مقدار ثروت زیادی نداده است؟ که ما بخوریم و بخوابیم، برای اینکه روایت دارد، بعضی از افراد هستند که ثروت این‌ها را خراب می‌کند، بعضی از افراد هستند که فقر آن‌ها را خراب می‌کند، خدای تعالی مربی است، ربّ است، تو تصمیم بگیر که ثروت تو را خراب نکند خدا حتماً به تو ثروت می‌دهد. تو تصمیم بگیر که فقر تو را خراب نکند، یک طوری باش که فقر و ثروت تأثیری در روحیات تو نگذارد خدای تعالی به تو کمک می‌کند در همه جهت اما اگر فقر، ثروت، مرض، دوستان، بعضی‌ها هستند که همه‌ی این‌ چیزها در آن‌ها تأثیر می‌کند، حتی مکان، تا وقتی در مشهد هست، هر روز زیارت امام رضا علیه‌السلام می‌رود و انسان خوبی است، تا پای خود را از مشهد بیرون گذاشت، دیگر چون زیارت نمی‌رود انسان بدی می‌شود، این که هِمَجُ رِعاع است، همان موجودی است که در جوّ قرار گرفته است و باد او را این طرف و آن طرف می‌کند. یک باد آمده است و او را حرم امام رضا علیه‌السلام برده است و یک باد هم از آن‌جا او را بیرون می‌آورد و درون یک مرکز فساد می‌اندازد. خود او یک ارزش وجودی ندارد، آن کسی ارزش دارد که در مرکز فساد باشد و خوب بماند، در فاسدترین جاها باشد و سالم بماند، در حرم حضرت رضا علیه‌السلام به مناسبت حرم مقدس حضرت رضا علیه‌السلام توجه به امام رضا علیه‌السلام ، توجه به آثار حضرت علی بن موسی الرضا علیه‌السلام می‌کند و در قلبِ فساد هم باز همان توجه را دارد، خدا و امام رضا و ائمه‌ی اطهار علیهم‌السلام همه جا هستند، مثلاً می‌شود شما بگویید در مسجدالحرام خدا بیشتر هست و مثلاً در کلیسا و بتکده خدا کمتر هست، اگر این را گفتیم ما کافر هستیم، همه جا اراده‌ی خدا، قدرت او، علم او مساوی است و اگر کسی اهل معرفت باشد، همه جا خدا را می‌بیند. حضرت امیر علیه‌السلام که می‌فرماید: ” مَا رَأَیتُ شَیئاً ” منظور ایشان از شیء کعبه که نبود، هر چیزی ” شَیئاً ” یعنی هر چیزی که من می‌بینم، خدا را قبل آن می‌بینم، بعد آن می‌بینم، در آن می‌بینم، کنار آن می‌بینم، همه جا اول خدا را می‌بینم. دیگر حالا بگوییم، حتماً منظور حضرت امیر از ” مَا رَأَیتُ شَیئاً ” کعبه بوده است، ضریح امام رضا علیه‌‌السلام بوده است، نمی‌دانم از این‌ قبیل چیزهای مقدس و پاک بوده است، ولی اگر در کلیسا یا در بتکده حضرت علی‌بن‌ابیطالب علیه‌السلام می‌رفت دیگر آن‌جا خدا را نمی‌دید و بت را می‌دید، این که بد است، این حرف بسیار غلط است.

روحیات مخلصین با مکان و زمان و عبادت تغییر نمی کند

پس بنابراین انسان باید خود را آن‌چنان محکم نگاه بدارد، آن‌چنان در عقل خود، در مقابل قرآن و احادیث و این‌ها محکم باشد که در هر کجا که هست، در هر مکانی که هست، در هر زمانی که هست، در هر موقعیتی که هست همان خدایی باشد، همان متوجه خدا باشد، به لقاء پروردگار فکر بکند، همین باشد. حتی مخلَصین، ما دیدیم دیگر، افرادی هستند که خیلی هم خوب کار کردند، پیشرفت کردند، موفق بودند، خیلی افراد این‌طوری بودند. ولی با برخورد با جمعی خراب شدند، با بودن در مکانی فرق کردند، حالا فرق آن‌ها گاهی این بوده است که اگر با کسی بودند که آن فرد بد بوده است این‌ها هم بد شدند و اگر آن فرد خوب بوده است این‌ها هم خوب شدند. در یک جوّی واقع شدند، بد شدند، در یک جوّ خوبی واقع شدند، خوب شدند. این را شما بدانید، با قاطعیت عرض می‌کنم، چنین انسانی چه خوب بشود و چه بد بشود، چه حال پیدا بکند و چه حال او خراب بشود، یک انسان بسیار ضعیف و بی‌ارزشی است، این را بدانید. چطور می‌شود ما داخل مسجد با داخل نمی‌دانم جایی دیگر، بله، برای تو نباید فرق بکند، اگر مخلَص هستی. این خطر عظیمی که برای مخلَصین هست، همین است که ضعیف هستند، در مسجد الحرام بیشتر متوجه خدا هستند تا در خانه‌ی آن‌ها، حتی در بتخانه بیشتر متوجه خدا هستند، آن‌جا در کعبه نمی‌شود، بله، تو ضعیف هستی، باید برای تو فرق نکند، همه جا متوجه خدا باشی، اگر مخلَص هستی. مخلَص یعنی پاک شده‌ی از همه‌ی این ضعف‌ها و یکی از ضعف‌ها همین است که انسان در تغییر، یعنی مکان به این ضعیفی، مکان اصلاً قدرتی ندارد، این اتاق چه قدرتی دارد؟ مکان نمی‌تواند قدرت داشته باشد، اگر قدرت مستقلی به او دادیم مشرک هستیم. مکان من را عوض کرد، زمان من را عوض کرد، شب‌های جمعه من حال توجه خوبی به خدا دارم، اما شب شنبه نه، دیگر حالا خیلی چیزها هست که انسان مَثَل بزند، نباید این‌طوری باشیم، همان خطر عظیمی که برای مخلَصین هست همین‌جا است، یعنی همان ضعف می‌آید شروع می‌کند وارد می‌شود و یک وقت هم حالا شما را بیندازد در یک جایی که هیچ خبری از خدا و پیغمبر و هیچ چیزی نباشد. ما زیاد داشتیم دوستانی که رفتند در ممالکی که اسمی از خدا و پیغمبر و این‌ چیزها نبوده است و این‌ها هم دین و خدا و پیغمبر را فراموش کردند، خیلی ضعیف بودند. خیلی از افراد هم بودند که باز به عکس با افراد صالح و جاهای خوب و این‌ها نشست و برخاست کردند و خوب شدند، نه آن خوب شدن ارزش واقعی دارد و نه آن بد شدن، چرا؟ به جهتی که این روحیه ضعیف است، مثل یک نهالی است که هنوز باریک است و در وسط باغی کاشته شده است، باد اگر از آن طرف بیاید، این طرف خم می‌شود و اگر از این طرف بیاید آن طرف خم می‌شود، هر دو طرف حاضر است خم بشود. لذا کوشش بکنید که اگر می‌خواهید به هدف برسید، این راه را بخواهید خوب طی کنید، تحت تأثیر هیچ چیز جز خدا و چراغی که در دست شما است و هدایت پروردگار واقع نشوید. نه زمان در شما مؤثر باشد، نه مکان، نه افراد، نه عبادت، حتی عبادت نباید در شما آن‌چنان مؤثر باشد،

 

عبادت دارو برای علاج امراض روحی یا وسیله انس با خداست

عبادت دارو است برای علاج امراض شما. وقتی که امراض روحی انسان معالجه شد و انسان سالم شد دیگر دعا و عبادت، حالت اُنس با پروردگار را باید به خود بگیرد. یک وقت هست که مثلاً شما نماز می‌خوانید برای اینکه فلان مرض روحی شما از بین برود، این امراض روحی محدود، معدود، شمرده شده، معلوم، این‌ها خوب شد و شما سالم شدید، حالا یک فرد سالمی شدید، من درباره‌ی همان ” و المخلصن فی خطر عظیم ” دارم حرف می‌زنم، حالا یک فرد سالمی شدید، حالا نماز بخوانید یا دیگر نخوانید؟ شما تا به حال قرص تجویزشده‌ی از طرف طبیب را می‌خوردید برای اینکه مزاج شما سالم بشود، چشم شما پُرنور بشود و امراض شما رفع بشود، اما حالا همه‌ی امراض رفع شده است، پیغمبراکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله که مرضی نداشت، ائمه‌ی‌اطهار علیهم‌السلام که مرضی نداشتند، این‌ها نماز بخوانند یا نه؟ وضع نماز برای آن افراد عوض بشود، برای ماها نماز برای این است که امراض روحی ما رفع بشود، ولی برای آن‌ها اُنس با خدا است. لذا از امام سجاد علیهم‌السلام می‌پرسند شما چرا این‌قدر عبادت می‌کنید؟ دیدید دیگر در روایت هست، اگر جریان آن شخص درست باشد که به نظر من دروغ است، آمد گفت شما فرزند پیغمبر صلی‌الله‌وعلیه‌وآله هستید، خدای تعالی بهشت را برای شما خلق کرده است و از این حرف‌ها، حضرت سجاد علیه‌السلام در آن جریان می‌فرماید: خدا بهشت را برای کسی که کار خوب بکند خلق کرده است و جهنم را هم برای معصیتکار خلق کرده است، البته اصل قضیه گفت که- من نگاه می کردم ببینم، چون دلایلی داریم- آن قضیه دروغ است. ولی به حضرت سجاد علیه‌السلام گفتند: شما ولی خدا، امام معصوم، قلب عالم امکان هستید، بهشت را خدا برای دوستان شما خلق کرده است و جهنم را برای دشمنان شما خلق کرده است، چرا این‌قدر عبادت می‌کنید؟ حضرت می‌گوید: آیا من بنده‌ی شکور خدا نباشم؟ ببینید یعنی برای شکر خدا است، یعنی این دیگر برای رفع مرض نیست، برای این است که من اُنس با خدا داشته باشم، تشکر از پروردگار بکنم، خدا من را خلق کرده است که من شکور باشم، برای این است یا اُنس با خدا، نماز می‌خوانم برای اُنس با خدا، قرآن می‌خواند برای اینکه خدا با او حرف بزند، نماز می‌خواند برای اینکه او با خدا حرف بزند

 

معنای انس با خدا

و کسی که کسی را دوست داشته باشد خیلی دوست دارد با او هم‌صحبت باشد، گاهی می‌بینید دو تا دوست که به هم می‌رسند ده دقیقه هم تلفنی با همدیگر صحبت کردند، همه‌ی خصوصیات همدیگر را می‌دانند، ولی تا به هم می‌رسند باز می‌گویند حال شما چطور است؟ إن‌شاءالله خوب هستید؟ بچه‌ها چطور هستند؟ می‌بینید که در صحبت مدام طول می‌دهد. درباره‌ی حضرت موسی علیه‌السلام دارد وقتی که خدا فرمود: ” وَ ما تِلْكَ بِیمینِكَ یا مُوسى‏ “(طه/۱۷) ای موسی در دست تو چیست؟ حضرت موسی می‌خواست بگوید ” هِی عَصای “(طه/۱۸) این عصای من است. اولاً این چه سؤالی است؟ خدا نمی‌داند دست او چیست؟ هر کسی که با حضرت موسی علیه‌السلام برخورد بکند، می‌داند آن چیزی که دست او است عصا است، معلوم است خدا هم یک چیزیش می‌شود که از حضرت موسی علیه‌السلام سؤال کرد ” وَ ما تِلْكَ بِیمینِكَ یا مُوسى ” می‌خواست او را به حرف دربیاورد، حضرت می‌فرماید: ” هِی عَصای أَتَوَكَّؤُا عَلَیها ” به آن تکیه می‌کنم ” وَ أَهُشُّ بِها عَلى‏ غَنَمی‏ ” برای گوسفندان خود برگ درخت را می‌تکانم، دیگر خود او خجالت کشید که بیشتر از این حرف بزند گفت ” وَ لِی فیها مَآرِبُ أُخْرى‏‏ ” کارهای دیگر هم با آن می‌کنم. محبت ایجاب می‌کند که انسان با خدا حرف می‌زند. من یک وقتی به دوستان اعلام کردم گفتم اگر پنج دقیقه شما توانستید بدون اینکه حواس شما پرت بشود با خدا حرف بزنید کامل هستید، من امضاء می‌کنم که مراحل شما به کمال رسیده است، پنج دقیقه، ولی ائمه‌ی‌اطهار علیهم‌السلام، شما حضرت سیدالشهداء علیه‌السلام را در روز عرفه ببینید چقدر، ما هم حالا دعا می‌خوانیم، ما هم به همان اندازه می‌خوانیم دیگر، ولی حضرت سیدالشهداء علیه‌السلام داشت با خدا حرف می‌زد. فرق است بین دعا خواندن و صحبت کردن، الآن شما به همین ضبط صوت بگویید همه حرف‌های من را بگوید، در ظرف یک ساعت می‌گوید، اما یک وقت هست من دارم با شماها حرف می‌زنم، همه‌ی چیزها را باید ملاحظه بکنم، اُنس با شما پیدا کردم، اُنس است، صحبت می‌کنم، آن همه امام سجاد علیه‌السلام مناجات دارد، چه تعبیراتی، چه مسائلی، با خدا نیمه‌های شب حرف می‌زند، این اُنس با خدا است، یعنی خلاصه‌ی معنا این می‌شود که نماز و عبادت و این‌ها، زیاد یا کم، هرچه می‌خواهد باشد، در مرحله‌ی اول برای معالجه‌ی روح است و بعد هم برای اُنس با خدا است، همان برای اُنس با خدا است، دو چهره‌ای است و اُنس با خدا یعنی روی محبت صحبت کردن و جواب شنیدن. شب‌های جمعه دعای کمیل می‌خوانیم دیگر، نُه مرتبه می‌گوییم ” یا رب، یا رب، یا رب ” و بعضی‌ها هم آن‌قدر ” یا رب یا رب یا رب ” می‌گویند که زیادتر از آن اندازه‌ای که حضرت امیر علیه‌السلام فرموده است می‌شود، جواب می‌شنوید؟ نه، توقع جواب هم نداریم. زیارت ائمه علیهم‌السلام می‌روید سلام می‌کنید جواب می‌شنوید؟ نه، دلیل بر اینکه توقع هم نداریم این است که تند تند می‌گوییم ” السلام علیک یا بن رسول الله، السلام علیک یابن امیرالمؤمنین ” آقا صبر کن ببین جواب می‌دهند، بعد دومی را بگو. شما وارد یک اتاقی بشوید و یک نفر آن‌جا باشد مدام بگوید سلام علیکم، سلام علیکم، یک دفعه سلام کردی بگذار ببینیم جواب تو را می‌دهند، بعد دو مرتبه سلام کن، چرا؟ برای اینکه توقع نداریم جواب سلام ما را بدهند، چه کسی توقع دارد وقتی که در یک اتاق تنهایی ایستاده است بعد از نماز بگوید ” السلام علیک یا ابا عبدالله ” و بعد ببیند جواب او را دادند ” علیک السلام ” یک نفر را جواب دادند به نام ابراهیم مُجاب، آن هم فرزند موسی‌بن‌جعفر علیه‌السلام بود و آن هم در رواق حضرت سیدالشهداء علیه‌السلام دفن شده است وإلّا کسی را جواب نمی‌دهند. البته اگر جواب هم نمی‌دهند توقع آن هم نیست، چرا؟ برای اینکه ما اهل آن نیستیم، ما سنخیت نداریم، ما سنخیت روحی با ائمه‌ی‌اطهار علیهم‌السلام نداریم وإلّا یک نفر می‌گفت من زیارت آل یاسین می‌خواندم گفتم ” السَّلَامُ عَلَیكَ یا دَاعِی اللَّهِ وَ رَبَّانِی آیاتِهِ “(بحار الأنوار/ج‏۵۳-ص۱۷۱) حضرت فرمودند: ” و علیک السلام یا دعی الله و ربانی آیاته ” که از من می‌پرسیدند می‌شود؟ گفتم: بله، چون انسان به جایی می‌رسد که ” دَاعِی اللَّهِ ” می‌شود و ” رَبَّانِی آیاتِهِ ” می‌شود. انسان به جایی می‌رسد که همه‌ی صفات امام زمان ارواحنافداه را در خود می‌تواند پیاده کند که حتی تا آخر هم به آن ولی خدایی که خدا او را رحمت کند، جواب می‌دادند ” یا حجة الله ” بله، مثلاً ” السَّلَامُ عَلَیكَ یا دَاعِی اللَّهِ وَ رَبَّانِی آیاتِهِ ” مثلاً ” السلام علیک یا نور الله ” همه‌ی این‌ها می‌شود، جواب هم داده می‌شود، منتها وقتی ما سنخیت نداریم، راهی که آن‌ها رفتند ما نرفتیم، از دور که خود ما توقع نداریم صدای ما به آن‌ها برسد، سلامی می‌کنیم، خُب جواب هم نمی‌شنویم. حالا حتماً لازم نیست جواب را با این گوش بشنوید، این‌قدر قلب شما باید نورانی باشد که جواب به قلب شما بیاید، آن مهم‌تر از جواب به گوش است. گوش هرچه ارزش دارد همان اندازه جواب شنیدن آن ارزش دارد و دل هرچه ارزش دارد همان اندازه جواب شنیدن آن ارزش دارد، یعنی جوابی که به دل انسان وارد بشود، ارزش آن به اندازه‌ای است که روح نسبت به بدن ارزش دارد، این را بدانید. پس ما خیال بکنیم، آن خیال تو است، خیال بکنیم که آقا فرمودند ” و علیک السلام ” پس حالا با خود این‌طوری فکر کنیم، نه، آن خیال تو است، پس چیست؟ آن‌ دیگر دست خود آن‌ها است، دست خود آن‌ها است ولی هست، ولی باور کنید که هست. بنابراین إن‌شاءالله کوشش کنیم که راه خود را از همه‌ی خطرات به سوی خدا باز کنیم، خطرات را کنار بزنیم و از عبادات خود فعلاً برای رفع امراض خود استفاده بکنیم و بعد هم إن‌شاءالله کوشش بکنید که اُنس با پروردگار بگیریم، اُنس با ائمه‌ی‌اطهار علیهم‌السلام داشته باشیم و هیچ چیز در ما تأثیر مثبت یا منفی نگذارد به طوری که حقیقی نباشد، تأثیرات گاهی حقیقی نیست، آنی است، لحظه‌ای است، زمانی است، مکانی است، این تأثیرات زیاد خبر خوشی به ما نمی‌دهد، تأثیرات باید زمان و مکان و محیط و این‌طور چیزها در آن تأثیر نکند، در امامزاده حال تو بهتر نباشد تا در جای دیگر. إن‌شاءالله کوشش بکنیم این‌ها را انجام بدهیم و إن‌شاءالله امیدوار هستیم که خدای تعالی هم به ما کمک کند که ” وَ الَّذینَ جاهَدُوا فینا لَنَهْدِینَّهُمْ سُبُلَنا “(عنکبوت/۶۹).

” صلی الله علی سیدنا محمد و آله أجمعین “

دریافت فایل صوتی

أعوذ بالله من الشیطان الرجیم

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمدلله و الصلاة و السلام علی رسول‌الله و علی آله آل الله لا سیما علی بقیة‌الله روحی و أرواح العالمین لتراب مقدمه الفداء و اللعنة الدائمة علی أعدائهم أجمعین من الآن إلی قیام یوم الدین.

أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّیطَانِ الرَّجِیمِ؛ «إِنَّ الَّذینَ قالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقامُوا فَلا خَوْفٌ عَلَیهِمْ وَ لا هُمْ یحْزَنُونَ، أُولئِکَ أَصْحابُ الْجَنَّةِ خالِدینَ فیها جَزاءً بِما کانُوا یعْمَلُونَ» (احقاف/13-14)

 

استقامت و پشتکار داشتن در هر کاری

از این‌که دوستان این شهرک را زیارت می‌کنم خیلی خوشحالم و از این‌که از میان جوان‌هایی که در این سامان هستند، انتخاب شده‌اید و زیر نظر جناب حجة‌الإسلام آقای موسوی تحت تربیت کامل دین واقع شده‌اید خوشحالم. آیه‌ای که در این هفته طبعا خوانده‌اید و ما هم زیاد این آیه را مخصوصاً در مرحله‌ی استقامت برای دوستان گفته‌ایم آیه‌ی مناسبی است. مهم‌ترین چیزها برای یک بشر در هر کار، استقامت و پشتکار داشتن است. اگر انسان نتوانست پشتِ ‌کارش را داشته باشد، به تعبیر علی بن ابی‌طالب علیه الصلاة و السلام «هَمَجٌ‏ رَعَاعٌ‏» (نهج البلاغة ، ص 496) است، «أَتْبَاعُ کلِّ نَاعِقٍ»،‏ دنبال هر صدایی حرکت می‌کند، با هر بادی می‌لغزد، که الحمدلله و المِنة در برنامه‌هایی که خواهید داشت و دارید، این مسئله کاملاً روشن است و إن‌شاءالله اگر به دستورات عمل بکنید استقامت کاملی خواهید داشت.

 

از پدر و مادر و استادی تبعیت بکنید که حرف‌های خدایی با شما بزنند

در این آیه می‌فرماید: قطعاً کسانی که می‌گویند «رَبُّنَا اللَّهُ»… ببینید؛ رَبّ انسان ممکن است خدا باشد، ممکن است پدر و مادر باشد، ممکن است یک استاد و یک معلم باشد، ممکن هم هست شیطان یا شیطان‌سیرت‌ها باشد، خود شما این‌ها را تشخیص می‌دهید و می‌فهمید که پدر و مادر و استاد، اگر از ناحیه‌ی پروردگار با شما کار بکنند در واقع رب‌تان خدا است، ولی اگر پدر و مادر و استادی داشته باشید که شما را به طرف کارهای شیطانی ببرند، به شما دستورات شیطانی بدهند، طبعاً رب‌تان باز شیطان می‌شود، پس مربی برمی‌گردد به خدا و شیطان. تا می‌توانید از پدر و مادری تبعیت کنید که حرف خدایی با شما بزنند. در قرآن مجید است که اگر پدر و مادر به شما فشار آوردند که معصیت کنید یا راه انحرافی بروید «وَ إِنْ جاهَداکَ عَلی‏ أَنْ تُشْرِکَ بی‏ ما لَیسَ لَکَ بِهِ عِلْمٌ فَلا تُطِعْهُما» (لقمان/15)، این‌جا آن‌ها را اطاعت نمی‌کنید ولی اگر شما را راهنمایی کردند که به سوی خدا حرکت کنید، ولو این‌که خیلی جدی نگفته باشند، شما جدی حرکت کنید. استاد هم همین‌طور است، گاهی می‌شود که انسان یک استاد موسیقی دارد، یک استاد معاصی مختلف…، چون در هر معصیتی هم استادی هست، این‌جا اگر انسان می‌خواهد ربّ او خدا باشد باید اطاعت از او نکند و او را به عنوان یک استاد انتخاب نکند، حتی ما در روایات داریم که اگر مدرسه رفتید، مدرسه‌ی شما در هر موضوعی، در یادگرفتن سواد، یادگرفتن علوم مختلف، حتی علم قرآن، می‌بینید که استادتان عامل به دستورات قرآن نیست، یا خدایی نکرده معصیت‌کار است، معلمی دارید سر کلاس که گناه‌کار است، علناً گناه می‌کند، از این استاد استفاده نکنید، استادی برای خودتان انتخاب کنید که شما را با عملش هم به سوی خدا دعوت کند. در حدیث است که فرمود: «کونُوا دُعَاةَ النَّاسِ بِأَعْمَالِکمْ» (بحار الأنوار، ج ‏5، ص 198) مردم را با عمل‌تان به سوی خدا دعوت کنید. اگر توانستید کاری بکنید که بتوانید بگویید: «رَبُّنَا اللَّهُ»، چون فرموده: «إِنَّ الَّذینَ قالُوا رَبُّنَا اللَّهُ»، شما اگر یک مدرسه‌ای می‌روید، یک کسی شما را خوب تربیت کرده است، از شما می‌پرسند که مربی شما کیست؟ همان استادتان را معرفی می‌کنید، پدر و مادر خوب‌تان را معرفی می‌کنید،

 

فهمیدن معنای«رَبُّنَا اللَّهُ»و تثبیت آن

اگر خواستید بگویید «رَبُّنَا اللَّهُ»، دیگر نباید شیطان در شما هیچ دخالتی داشته باشد، کسانی که می‌گویند: «رَبُّنَا اللَّهُ»، مربی ما خدا است یا در دعای کمیل نُه مرتبه می‌گویید: «یا رَبِّ یا رَبِّ یا رَبِّ»؛ «یا رَبِّ» یعنی ای مربی من، ای کسی که من را تربیت کردی، ای کسی که من را ساختی. خدا به حضرت موسی فرمود: «وَ اصْطَنَعْتُکَ لِنَفْسی» (طه/41)‏، من تو را ساختم برای خودم، این موسی می‌تواند بگوید: «رَبُّنَا اللَّهُ» – خوب دقت کنید چون من خیلی فرصت ندارم، إن‌شاءالله می‌خواهم با یک کلمه‌ی مختصری که مخصوصاً این جزوه را باز کردم دیدم این آیه آمد، یک مطلبی به شما بگویم که همیشه إن‌شاءالله حرکت کنید و به سوی خدا بروید و وارد بهشت بشوید طبق همین آیه‌ی شریفه- یک طوری باشید که بتوانید بگویید: «رَبُّنَا اللَّهُ»، این خیلی مهم است، در دعای کمیل هم می‌گوید: «یا رَبِّ یا رَبِّ یا رَبِّ»، در دعای ابوحمزه‌ی ثمالی هم – اگر به یاد داشته باشید- اول آن می‌گویند آن‌قدر بگویید «یا رَبّ»، تا نفس شما دیگر تمام بشود‌، «یا رَبِّ یا رَبِّ»؛ «یا رَبِّ» یعنی ای مربی من! مربی شما باید خدا باشد، دائماً فکر کنید، خدای نکرده اگر خواستید یک قدم انحرافی بردارید بگویید: ربّ من شیطان می‌شود! خیلی دقت کنید، این را از من به یادگار داشته باشید، تا یک گناهی پیش آمد، یک دروغی، یک غیبتی، فوراً بگویید ربّ من شیطان می‌شود، من از تحت تربیت خدا خارج می‌شوم. کسانی که می‌گویند: «رَبُّنَا اللَّهُ»، این‌هایی که یقظه دارند این‌ها «رَبُّنَا اللَّهُ» گفته‌اند، اصلاً معنای مرحله‌ی یقظه همین است. اگر به مرحله‌ی توبه رسیدید دیگر «رَبُّنَا اللَّهُ» را تثبیت کردید چون در مرحله‌ی توبه همه‌تان تعهد می‌کنید که واجبات را انجام بدهید، محرّمات را ترک کنید، این «رَبُّنَا اللَّهُ» تثبیت می‌شود، دیگر مربی شما خدا می‌شود، مَربوب خدا می‌شوید. دیدید چطور رُب درست می‌کنند؟ یک نفر گوجه‌فرنگی را در دیگ می‌ریزد، هرطور که دوست دارد آن‌ها را به هم می‌زند، خوب می‌جوشاند و رُب گوجه‌فرنگی درست می‌کند. رُب هم از همان رَب و ربوبیت و این‌ها است. یک کسی یک انگشت از این رُب گوجه‌فرنگی می‌خورد، می‌گوید: عجب آدم باسلیقه‌ای بوده است،

 

آبروی خدا و ائمه‌ی اطهار و استاد خود را حفظ کنید

شماها باید إن‌شاءالله طوری باشید که هر کسی شما را می‌بیند بگوید: چه مربی خوبی داشته است! آبروی خدا، آبروی ائمه‌ی اطهار، آبروی استادتان، همه را حفظ کنید؛ «عِبادُ الرَّحْمنِ» (فرقان/63) باشید، «ثُمَّ اسْتَقامُوا»، بعد استقامت کنید، اگر یک روز خوب باشید و یک روز بد، مثلاً یک گوشه‌ی مربا تلخ باشد و یک گوشه‌اش شیرین، به همین قسمت شیرین آن هم کسی توجهی نمی‌کند، به جهت این‌که می‌گویند این مخلوط است. من یک وقتی در زمان جنگ گفتم: اگر یک سرباز ایرانی برود یک روز برای صدام کار کند بیاید، او را اعدام می‌کنند، یک روز! شماها اگر یک روز، یک ساعت، یک کار برای شیطان بکنید از آن اعتبار یک مسلمان واقعی بودن می‌افتید.

 

در مقابل مشکلات و شیطان و شیطان سیرتان استقامت کنید

ببینید؛ این آیه‌ی شریفه می‌فرماید: «إِنَّ الَّذینَ قالُوا رَبُّنَا اللَّهُ»، تا این‌جا را خوب فهمیدید، «ثُمَّ اسْتَقامُوا»، پایدار باشید، استقامت یعنی پایدار، مقاوم باشید، یک وقت هست یک میخی را به دیوار می‌کوبند، دو تا چکش به آن می‌زنند مدام می‌افتد، اما یک وقت آن‌قدر چکش بر سر آن می‌زنند که اگر شما ده کیلو بار هم به آن آویز کنید می‌بینید تکان نمی‌خورد. در مقابل سختی‌ها، سنگینی‌ها، مشکلات دنیا باید استقامت داشته باشید. شما را سرزنش می‌کنند، این چه وضعی است که تو داری؟ بگویید: ربّ من خدا است، خیلی راحت، هیچ تقیه هم نکنید، رب انسان خدا باشد سرافکندگی ندارد، سرفرازی دارد، یک چنین فردی «فَلا خَوْفٌ عَلَیهِمْ وَ لا هُمْ یحْزَنُونَ‏»، هیچ خوفی نداشته باشید، خوف برای کسی است که کار بد بکند. شما اگر در این شهرک، در این شهر – نمی‌دانم اسم آن چیست چون درست وارد نیستم- هیچ کار بد نکردید شرمندگی ندارید، هر کسی می‌رسد می‌گوید: آقا تو چه کار می‌کنی؟ مربی من خدا است! «رَبُّنَا اللَّهُ»، در مقابل هر کس – کس که نمی‌شود اسم آن‌ها را گذاشت- هر ناکسی که به شما اعتراض می‌کند، خیلی سرافراز باشید، خیلی باید سرتان را بالا بگیرید، در سن جوانی، در هر سنی انسان خودش را به خدا سپرده و خدا دارد او را تربیت می‌کند. اگر یک عده پیدا شدند که طبعاً زمان ما زیاد هستند و شما را به طرف کارهای شیطانی کشیدند و خواستند رَب‌تان شیطان باشد، این‌جا سرافکندگی دارد، خود شیطان چیست و چه ارزشی دارد که مربای آن باشد؟ خودش دشمن خدا است، خودش با خدا مبارزه می‌کند، حالا چه ارزشی دارد که شما خدای نکرده بگویید رَب من شیطان است یا شیطان‌سیرتان است، یا فرض بفرمایید کسانی هستند، چه پدر باشد، چه مادر باشد، چه استاد باشد، چه مربی انسان باشد، چه معلم مدرسه باشد، چه معلم دبیرستان باشد، چه معلم دانشگاه باشد، هر چه می‌خواهد باشد، اگر یک کار شیطانی یا خودش کرد و یا به شما گفت بکنید، این شخص شما را تحت تربیت شیطان کشانده است، پس استقامت کنید، اگر استقامت کردید…

 

در راه تزکیه‌ی نفس هیچ ترسی نداشته باشید

ببینید؛ من برای شما روایت نمی‌خوانم که بگویید: شاید این روایت درست نباشد، برای‌تان از قول خودم حرف نمی‌زنم که شما بگویید: حالا ایشان یک چیزی گفته است! خدا دارد می‌گوید، خدا؛ همین هفته هم – من نمی‌دانم این جزوه برای همین هفته است یا… نود و هشتم- شما هر روز دارید این را می‌خوانید: «إِنَّ الَّذینَ قالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقامُوا فَلا خَوْفٌ عَلَیهِمْ» هیچ ترسی نباید داشته باشید، اصلاً معنا ندارد ترس داشته باشید. اگر شخصیت اول مملکت مثل مقام معظم رهبری هر روز روزی چند دفعه با شما تلفنی صحبت ‌کند، می‌گوید: هر کاری داشته باشید من انجام می‌دهم، هیچ غصه نخور، در هر اداره‌ای کار شما گیر کرد، در هر جایی به من بگو، چقدر آرامش پیدا می‌کنید؟ حساب کردید روزی چند دفعه خدای تعالی به شما می‌گوید بگویید: «إِیاک نَعْبُدُ وَ إِیاک نَسْتَعینَ» (فاتحه/5) تنها تو را عبادت می‌کنم، یعنی من تنها حرف تو را گوش می‌دهم و تنها تو یار من هستی، خدا دارد می‌گوید، نه این‌که شما بگویید، شما بعدش باید بگویید، خدا به شما یاد می‌دهد که این‌طوری با من صحبت کنید، چون قرآن می‌خوانید. بنابراین هیچ ترسی نباید داشته باشید. آقا چه کار می‌کنید؟ دارم تزکیه‌ی نفس می‌کنم؛ تزکیه‌ی نفس هم کاری شد؟! مگر خدا مردم دیگر را جهنم می‌برد که شما را نمی‌خواهد ببرد؟! احتمال دارد مردم دیگر را جهنم ببرد ولی من نمی‌خواهم بروم، چرا؟ چون خدای تعالی همین‌جا می‌گوید: «أُولئِک أَصْحابُ الْجَنَّةِ»، همین‌ کسانی که گفتند: «رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقامُوا»؛ اولاً «فَلا خَوْفٌ عَلَیهِمْ وَ لا هُمْ یحْزَنُونَ»، بعد می‌فرماید: «أُولئِک أَصْحابُ الْجَنَّةِ خالِدینَ فیها»، همیشه هم در بهشت هستند، او استقامت کرد، تحت تربیت ما قرار گرفت و ما هم او را دائماً در بهشت قرار می‌دهیم، چرا؟ چرا خدا إن‌شاءالله ما و شما را در بهشت ابدی قرار می‌دهد؟ برای این‌که «بِما کانُوا یعْمَلُونَ»، به خاطر آن چیزی که شما عمل کردید، خیلی راحت، ببینید دو دو تا چهارتا، برای این‌که انسان خودش را تحت تربیت خدا قرار بدهد و یقظه و توبه را داشته باشد و بعد هم استقامت داشته باشد، دیگر از این صریح‌تر نمی‌شود: «فَلا خَوْفٌ عَلَیهِمْ وَ لا هُمْ یحْزَنُونَ».

 

در برنامه‌های خود جدی باشید

چند تا سفارش هم من به شما دوستان عزیز می‌کنم، إن‌شاءالله شماها عمل می‌کنید؛ خیلی در برنامه‌هاتان جدی باشید، خیلی کارهاتان را جدی بگیرید، من یک سالی عراق مشرف شده بودم، در اعتاب مقدسه، به هر یک از ائمه‌ی اطهار علیهم الصلاة و السلام که زیارت می‌کردم، دوست داشتم یک دعایی برای دوستان اهل تزکیه‌ی نفس که در شهرهای مختلف هستند بکنم، وظیفه‌ی من هم هست، هر وقت زمان دعا شد شما هم برای آن‌ها دعا کنید، یک امام‌زاده‌ای رفتید، یک جایی که محل استجابت دعا بود رفتید این کار را بکنید، آن سفر عجیب بود، بعد از آن چند تا سفر دیگر رفتم این‌طوری نبود، من در هر جایی که رفتم همه جا در دل من إلقاء می‌شد، نه این‌که حالا یک کسی بیاید با من صحبت کند، ما اهل این حرف‌ها نیستیم که بگوییم آمدند به ما گفتند، نه! در دل من إلقاء شد، مثل این‌که به دل شماها هم گاهی یک چیزهایی می‌افتد، إلقاء می‌شود، که به همه‌شان بگو: جدی با‌شند! چون جدیت خیلی مهم است، پشتکار داشتن. یک حدیث داریم که امام علیه الصلاة و السلام می‌فرماید: «الْحِکمَةُ ضَالَّةُ الْمُؤْمِنِ» (نهج البلاغة/ حکمت 80) حکمت گمشده‌ی مؤمن است؛ یک صدای بلندگو می‌آید، یک مسجدی دارد صحبت می‌کند، برویم ببینیم شاید این‌جا یک کلمه‌ی حکمت‌آمیزی باشد، چون آدم گمشده‌اش را همه جا می‌جوید، شما یک جواهری گم کرده باشید، زیر این فرش را می‌گردید، زیر آن فرش را می‌گردید، داخل بوفه را می‌گردید، این طرف، آن طرف، بعضی جاها را مثلاً شاید ده مرتبه بروید نگاه کنید، چون بیشتر احتمال آن هست، هر جایی بیشتر احتمالش هست که شما آن جواهرتان را پیدا بکنید بیشتر می‌گردید، مثلاً‌ خانم شما به شما بگوید: این‌جا را که گشتی، می‌گویید باز هم یک نگاه دیگر بکنم. هرجایی که صحبت از حکمت بشود…، دوستان‌مان – خدا إن‌شاءالله همه‌ی آن‌ها را حفظ کند- بسیار دوستان خوبی در شهرها داریم، لابد یک عده‌ی شما در تهران آمدید و دیدید دیگر، مثلاً مرحله‌ی استقامت…، نمی‌دانم تا چه مرحله‌ای این‌جاها هست؟ مرحله‌ی استقامت را داریم، دیدید چقدر می‌آیند؟ از همه جا می‌آیند، فقط در یک مرحله، یا مرحله‌ی یقظه مثلاً، این‌ها خیلی خوب هستند، عجیب است، از این راه دور… من دیروز به دوستان می‌گفتم: این آقای موسوی ما را تا این‌جا آورده است برای این‌که به ما بفهماند که وقتی تو می‌گویی بیایید، ما چه راهی را می‌آییم! راه دوری است، تعارف ندارد، مخصوصاً وقت‌هایی که هوای آن طرف‌ها سرد است و شماها هم که به سرما عادت ندارید، ولی پشت‌کار داشتن، جدی بودن، الآن من قیافه‌های شما را نگاه می‌کنم باور نمی‌کردم در جرّاحی این‌قدر جوان خوبِ متدینِ دارای تمام خصوصیات که من واقعاً دوست دارم و إن‌شاءالله علاقه‌ی من هم به خاطر خدا است، باور نمی‌کردم این‌قدر باشید، هر یک نفر از شما حجت هستید؛ حجت می‌دانید یعنی چه؟ یعنی روز قیامت خدای تعالی به جوان‌های فاسد می‌گوید: چرا فساد کردید؟ چرا فاسد بودید؟ چرا راه کج رفتید؟ مثلاً می‌گوید: من جوان بودم، پدر و مادر من این‌طور، وسایل معصیت این‌طور در اختیار من بود؛ یکی از شماها که همه‌ی آن شرایط را دارید ولی نکردید می‌آورند و می‌گویند: این هم مثل تو بود، شما حجت می‌شوید، حجتِ خدا، یعنی دلیلِ خدا، نمی‌خواهید این‌طور باشید؟ دیر یا زود بالأخره همه‌ی ما با خدا روبه‌رو می‌شویم و ائمه‌ی اطهار وقتی که ما را می‌بینند… در همین روز جمعه در دعای ندبه می‌خوانیم: «وَ شِیعَتُک عَلَى مَنَابِرَ مِنْ نُورٍ مُبْیضَّةً وُجُوهُهُمْ حَوْلِی فِی الْجَنَّةِ» (بحار الأنوار، ج ‏99، ص 106)، تا در صحرای قیامت یکی از شماها را علی بن ابیطالب یا پیغمبر اکرم می‌بیند از دور اشاره می‌کند بیا نزد من! «حَوْلِی» یعنی اطراف من، «فِی الْجَنَّةِ»، اکثر شما عربی بلد هستید دیگر، «وَ هُمْ جِیرَانِی»، یا علی بن ابی‌طالب… بر منبرهایی از نور، روی بلندی، برای شیعیان اختصاص دادند، آن‌جا همه‌اش نور است، همه‌اش واقعیت است، همه‌اش حقیقت است، کوشش بکنید إن‌شاءالله جدی باشید و تا می‌توانید به قرآن و حقایق قرآن توجه کنید و من إن‌شاءالله از آقای موسوی هم تقاضا می‌کنم که دوستان‌شان قرآن را با تدبر بخوانند و برداشت‌هایی هم داشته باشند، برداشت‌های شما را ما خلاصه می‌کنیم، إن‌شاءالله در یک کتابی به نام خودتان چاپ می‌کنیم و برای ما إن‌شاءالله بفرستید.

 

خود را برای این‌که ازاصحاب حجة بن الحسن أرواحنا فداه باشید آماده کنید

روز جمعه است، روزی است که متعلق به حضرت بقیةالله أرواحنا فداه است، و إن‌شاءالله هدف غایی و نهایی ما این است که همه‌مان از یاران حضرت بقیةالله باشیم. من مکرر به دوستان گفتم، از همه ‌جا استفاده می‌شود که ظهور نزدیک است، حتی بعضی از بزرگان، بعضی از علما گفته‌اند ما در ظهور صغری هستیم، باید هم همین‌طور باشد، چون ظهور تدریجاً انجام می‌شود، یک دفعه انجام نمی‌شود که بعضی از مشکلات را به‌وجود بیاورد، یک مراحلی از ظهور هم انجام شده و خودتان را آماده بکنید. من مکرر به دوستان گفتم که دو چیز یقینی است و یک چیز احتمالی، – خوب دقت کنید اگر خواستید بگویید همین چیزی را که من می‌گویم بگویید- یکی این‌که امام زمانی هست، این یقینی است، یقینی دوم این است ‌که حتماً می‌آید، این هم یقین است، احتمالی این است که زمان ما إن‌شاءالله انجام بشود، این سه چیز ما را وادار می‌کند که ما خودمان را آماده‌ی برای سربازی و اصحاب و یار حجة بن الحسن أرواحنا فداه بودن قرار بدهیم. از محضر جناب آقای معلم و جناب آقای کاشانی که از اساتید هستند و بسیار از وجود ایشان استفاده می‌کنند و ما هم استفاده می‌کنیم معذرت می‌خواهم، چون ما قول داده بودیم که کم صحبت بکنیم که زیاد مزاحم آقایان نشویم، ولی مثل این‌که باز هم زیاد شد، این زیاد شدن از یک طرف به خاطر این بود که واقعاً من علاقه‌ی شدیدی به دوستانی که الآن در مقابل من هستند پیدا کردم، از همه‌تان التماس دعا دارم، خدای تعالی توفیق داد، واقعاً کار خدایی بود که من امروز این‌جا باشم، وإلّا امروز بنا بود من تهران باشم، یعنی این دست ما نبود، خود این برای من سعادت است و إن‌شاءالله اگر به این تذکری که عرض کردم و همین مطالبی که عرض کردم شماها عمل کنید، چون آیه‌ی قرآن است، مایه سعادت‌تان خواهد بود، مایه‌ی موفقیت شما خواهد بود و إن‌شاءالله امیدواریم هر چه زودتر دست شما به دست حضرت بقیةالله برسد و با ایشان مصافحه و بیعت کنید و تحت فرمان این آقای عزیز، این بزرگ‌مردی که در عالم هستی بعد از ذات مقدس پروردگار و بعد از پیغمبر، شخصی به این ارزش – یعنی این‌ها همه «کلهم نور واحد» هستند- وجود ندارد، إن‌شاءالله دست شما به دست ایشان برسد. حالا چندتا دعا می‌کنم شماها با توجه آمین بگویید.

 

دعای ختم مجلس

«اللهم صلی علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم»؛ خدایا فرج امام زمان ما را برسان. ما را از یاران خوب آن حضرت قرار بده. خدایا جدیت، پشتکار، استقامت به این دوستان عزیز ما مرحمت بفرما. خدایا قدر راه‌شان را به این‌ها نشان بده. پروردگارا ما را همان‌گونه که خودت در این آیه‌ی شریفه فرموده‌ای قرار بده. پروردگارا امام زمان ما را از ما راضی بفرما. پروردگارا همه‌ی ما را از یاران بسیار خوب حجة بن الحسن قرار بده. خدایا! بزرگان دین، مراجع تقلید، رهبر عزیز در پناه امام زمان حفظ بفرما. پروردگارا به آبروی ولی عصر تو را قسم می‌دهیم چشم‌مان به جمال مقدسش روشن بفرما. ما را تحت تربیت آقای‌مان حجة بن الحسن قرار بده. پروردگارا به آبروی ولی عصر کسانی که در راه تزکیه‌ی نفس خدمت می‌کنند، زحمت می‌کشند، مخصوصاً جناب آقای موسوی در این محل، در پناه امام زمان حفظ بفرما. اجر جزیل به ایشان مرحمت بفرما. «و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین»

جهت دانلود صوت و یا پخش آنلاین کلیک کنید

اعوذ بالله من الشّیطان الرّجیم

بِسمِ اللهِ الرَّحمَنِ الرَّحِیم

  الحمدالله والصلاة والسلام علی رسول الله و علی آله آل الله لا سیّما علی بقیة الله روحی و ارواح العالمین لتراب مقدمه الفداء و اللعنة دائمة علی اعدائهم اجمعین من الان إلی قیام یوم الدّین.

اعوذ بالله من الشّیطان الرّجیم

 وَ إِذْ قُلْنَا لِلْمَلاَئِکَةِ اسْجُدُوا لِآدَمَ فَسَجَدُوا إِلاَّ إِبْلِيسَ أَبَى وَ اسْتَکْبَرَ وَ کَانَ مِنَ الْکَافِرِينَ‌ ﴿البقرة، 34﴾

 

       روز میلاد مسعود حضرت‌رسول‌اکرم صلّی الله علیه و آله وسلّم  ومیلاد مسعود حضرت‌امام‌صادق علیه الصّلاة و السّلام را به همه‌ی شما دوستان و عزیزان تبریک عرض می‌کنیم و ان شاءالله زیر سایه‌ی حضرت بقیة الله از برکات امروز بهره های کافی برداریم.

تعلیم همه اسماء به همه ارواح بشر در عالم ارواح وسجده ملائکه

      در عالم ارواح که خدای تعالی ارواح بشر را خلق فرمود، در آن زمان در عالم ارواح، پدر و پسر و مرد و زن همه یکی بودند. پدری به نام آدم در آن عالم نبود و فرزندی به نام سایر افراد وجود نداشت یعنی این نام نبود. ارواح بشر را خدای تعالی همه را یکسان خلق فرمود. بعد از آن که تحت تعلیمات پیغمبر معظّم اسلام و ائمةاطهار علیهم الصّلاة و السّلام، ارواح قرار گرفتند و خدای تعالی به همه‌ی آنها همه‌ی نشانه ها و معارف را تعلیم داد که مظهرش این آیه بود که تلاوت کردم وَ عَلَّمَ آدَمَ الْأَسْمَاءَ کُلَّهَا ﴿البقرة، 31﴾، خدا به یکی از اینها که می‌خواهد اوّل شخص و اوّل بشر در روی کره‌ی زمین باشد و او را در معرض ملائکه قرارش داد و به عنوان نمونه خدای تعالی از وجود بشر و خلیفة الله بودن بشر در مقابل چشمِ دلِ ملائکه که همان فهم ملائکه بود، فهمیدن ملائکه بود قرارش داد، یعنی اینگونه ما بشر را باید در کره‌ی زمین خلق کنیم که خلیفة الله باشند و نشانه‌های پروردگار باشند و خدای تعالی اظهار قدرتش را در وجود بشر به موجودات عالم هستی، اعم از ملائکه و اجنّه و سایر اشیاء نشان بدهد که فرمود: کُنتُ کَنزاً مَخفِیّاً فَأَحبَبتُ عَن أُعرَف وخَلَقتُ الخَلق لِکَی أُعرَف من خلق را خلقت کردم تا شناخته بشوم، بنابراین همه‌ی اسماء را به ما تعلیم فرموده و به ملائکه امر کرد که أُسْجُدُوا لِآدَمَ در مقابل این یک نمونه اوّل و نمونه‌ی بشریّت سجده کنید. سجده‌ی ملائکه برای بدن حضرت آدم نبود بلکه بدن حضرت آدم قبله بود، مانند قبله‌ای که ما الان داریم. و روح مقدّس حضرت آدم و روح مقدّس تمام افراد بشر اگر آدم باشند، آن موردِ سجده ی ملائکه بود. لذا امام علیه الصّلاة و السّلام فرمود که ملائکه خدّام ما هستند و خدّام محبّینا. ملائکه هم خدمتگزار و هم ساجد و هم متواضع در مقابل ما هستند و در مقابل محبین ما که راه و روش ما را انتخاب کرده‌اند، می‌باشند.

   سجده ملائکه و نافرمانی شیطان  

  وقتی که در این دنیا بشر آمد حضرت آدم پاکی خودش را تا حدی حفظ کرد، چون ابوالبشر است، حجت است و نباید به هیچ وجه گناه بکند. ولی چون فردِ اوّل مظهر خدا در روی زمین بود و در مقابل، وقتی که ملائکه به سجده افتادند، آن شخصی که آن زمان را در مکاشفه دیده بود می‌گفت مثل نماز جماعتی که یک نفر آن وسط نشسته بیکار، همه به سجده بودند آن یک نفر نشسته بود. سیاهی عجیبی او را گرفته بود، نقطة تاریکی او را احاطه کرده بود. ما ارواح بشر در حقیقت مسجود ملائکه بودیم، ما خودمان سجده نمی‌کردیم، نگاه می‌کردیم. آن یک نفر را خدا خطاب کرد که چرا تو به حضرت آدم این مظهر بشریّت، این نمونه‌ی بشریت سجده نکردی؟ او در جواب گفت که مرا از آتش خلق کرده‌ای. چون خدای تعالی در قرآن هم فرموده: وَ خَلَقَ الْجَانَّ مِنْ مَارِجٍ مِنْ نَارٍ﴿الرحمن‏، 15﴾ و در آیه‌ی دیگر درباره‌ی شیطان فرموده که او گفت: خَلَقْتَنِي مِنْ نَارٍ وَ خَلَقْتَهُ مِنْ طِينٍ‌﴿الأعراف‏، 12﴾﴿ص‏، 76﴾ آتش بر خاک مزیّت دارد او باید بر من سجده کند، نه من بر او سجده کنم.

       حضرت باری تعالی او را مطرودش کرد و همین انسانی را که به عنوان خلیفة اللهی خلقش کرده بود، مزیّتش داد و تا امروز این جنگ و ستیز  باقیست.

جهل باعث فساد می شود و جواب خدای تعالی به اعتراض ملائکه

یک مدتی در ابتدای خلقت جنگی بین دو برادر به وجود آمد، هابیل و قابیل. طبعاً تا زمان ظهور حضرت بقیة الله یا به طور اجمالی عرض کنیم تا ظهور حق صد در صد بر باطل، این جنگ در بین بشر باقیست. بشریت همیشه در جنگ است، برادر با برادر، همنوع با همنوع، هر چه بشر جهلش بیشتر باشد و به آن اَسمائی که پروردگار در روز اوّل به او تعلیم داده کمتر بپردازد، دعوا و جنگ و خونریزی بیشتر است. ملائکه در همان ابتدا، آن اوّل زندگی بشریت را فکر می‌کردند، چون تجربه‌های گذشته اینطور بود که در ابتدا با وجود جهل، خوب دقت کنید، جهل است که همه‌ی فسادها را به وجود می‌آورد. با وجود جهل و نادانی، کشتار و فساد زیاد بود. ملائکه هم همان را می‌دیدند أَ تَجْعَلُ فِيهَا مَنْ يُفْسِدُ فِيهَا وَ يَسْفِکُ الدِّمَاءَ ﴿البقرة، 30﴾، آیا می‌خواهی در بین مردم در بین کره‌ی زمین در روی کره‌ی زمین مخلوقی را ایجاد کنی که فساد کند و خونریزی کند؟ پروردگار متعال یک نگاهی به سمت آخرالزّمان و از علم ذاتیش این جواب را به ملائکه داد إِنِّي أَعْلَمُ مَا لاَ تَعْلَمُونَ‌ ﴿البقرة، 30﴾ من یک چیزهائی را می‌دانم که شما نمی‌دانید، نه شما نمی‌دانید حتی جبرئیل هم نمی‌داند، اجنّه هم نمی‌دانند، افراد بشر هم نمی‌دانند. بعد عَلَّمَ آدَمَ الْأَسْمَاءَ اگر ملائکه حتی همین امروز هم به حقیقت بشر فکر کنند و بدانند یا حتی خود بشر اگر بداند خدا چه خلق کرده و چه عملی انجام داده در این بشر، متوجه حقیقتی که خدای تعالی اراده فرموده است می‌شوند.

    قدرت روح بشر در یادگیری حقایق تا ابد

    من یک حساب سر انگشتی می‌کنم تا شما لااقل احتمالش را بدهید آیات شریفه‌ی قرآن متواتر است. آخه در قرآن اگر یک آیه هم باشد برای ما کافیست ولی اگر متواتر شد، دیگه باید گفت منکرش، منکر قرآن است. در آیات قرآن متواتر است که بشر تا ابد خواهد بود، همیشه خواهد بود. و عقل و وجدان ما می‌گوید که ما دائماً در اخذ و گرفتن حقایق هستیم. در هر روز به وسیله‌ی چشم به وسیله‌ی گوش به وسیله‌ی سایر حواس، چیزهائی در روحمان وارد می‌شود و ما درک می‌کنیم، اینها را ذخیره می‌کنیم. طبق تحقیقاتی که یک وقتی انجام می‌شد هر چیزی را که انسان یک مرتبه خواند این در روحش، در قوه‌ی دراکه‌اش باقی می‌ماند. اگر به بعضی از ادارات به خصوص اداره‌ی مثلاً ثبت احوال مراجعه کرده باشید، می‌بینید پرونده‌های فرد فرد از این هفتاد میلیون جمعیت ایران در اداره‌ی ثبت احوال هست. تا شما می‌روید در اداره‌ی ثبت احوال کل اسم و فامیل و یا نهایت پدرتان را می‌گوئید، می‌بینید می‌رود روی حساب، پرونده‌ی شما را می‌آورد می‌گذارد جلو. شما می‌گوئید هفتاد میلیون جمعیت را چطور به این سرعت توانستی اسم من را به این زودی پیدا کنی؟ می‌گوید حساب دارد.

    همینطور این هفت میلیارد جمعیتی که روی کره‌ی زمین است، بلکه خدای تعالی وَ عِنْدَهُ مَفَاتِحُ الْغَيْبِ لاَ يَعْلَمُهَا إِلاَّ هُوَ وَ يَعْلَمُ مَا فِي الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ وَ مَا تَسْقُطُ مِنْ وَرَقَةٍ إِلاَّ يَعْلَمُهَا وَ لاَ حَبَّةٍ فِي ظُلُمَاتِ الْأَرْضِ ﴿الأنعام‏، 59﴾ ، یک حبه‌ای در زیر زمین، طبقات زمین اگر وجود داشته باشد خدا می‌داند وَ لاَ حَبَّةٍ فِي ظُلُمَاتِ الْأَرْضِ وَ لاَ رَطْبٍ‌ ﴿الأنعام‏، 59﴾ هیچ تری، هیچ خشکی، چون تر و خشک زود زوال پیدا می‌کند این را هم فرموده: إِلاَّ فِي کِتَابٍ مُبِينٍ ‌﴿الأنعام‏، 59﴾ کتاب، همان امام مبین است، همان استادی است که شماها را همه چیز یاد داده، همان علمیست که خدا از ذاتش به صورت معلوم و معلومات در قلب پیغمبراکرم قرار داده و شما هم آنقدر خواهید بود که اگر روزی پنجاه هزار تصویر تنها از چشمتان بردارید و تحویل روحتان بدهید، بی‌نهایت هم این کار انجام بشود شما باز هم استفاده می‌کنید. البته مطلب یک مقدار شاید سنگین باشد من خیلی کوشش می‌کنم واضح برایتان بگویم.

فعالیتهای شیطان تا زمان ظهور امام زمان ارواحنافداه

 این بشر را خدا به این نحوه خلق کرد، امّا یک ابر تاریکی به نام جهل آمد بین ما و حقایق فاصله انداخت، اسمش را شیطان گذاشتند. در وقتی که ملائکه سجده می‌کردند، همه خضوع کردند در مقابل یک چنین انسانی که همه‌ی اسماء را یاد گرفته و همه‌ی راههای هدایت را مطلع شده، اینجا خدا یک مقداری با شیطان درگیر شد خیلی هم سر به سرش نگذاشت، چون پروردگار متعال اهل بحث و دعوا و درگیری نیست. یک کلمه فَاخْرُجْ مِنْهَا فَإِنَّکَ رَجِيمٌ‌ (77) وَ إِنَّ عَلَيْکَ لَعْنَتِي إِلَى يَوْمِ الدِّينِ‌ (78)﴿ص‏﴾ لعنت به معنی فحش نیست آنطوری که ما فکر کرده‌ایم. لعنت را همه‌ی اهل لغت نوشته‌اند که به معنی دور شدن از رحمت خداست، از رحمت خدا هر کس دور شد بدبخت بیچاره است، در ظلمت قرار می‌گیرد، جهل مطلق بر او تسلّط پیدا می‌کند.

        لذا شیطان جهل مطلق است ولی قدرت را از ذات مقدس پروردگار با جهل تقاضا کرد که فَأَنْظِرْنِي إِلَى يَوْمِ يُبْعَثُونَ‌ ﴿الحجر، 36﴾. تا روز قیامت به من قدرت بده، تقریباً معنایش این است. قدرتی که بتوانم فرزندان آدم را در جهل نگه دارم. آنها را هم پیرو خودم در جهل قرار دهم. خدا بهش این مهلت را نداد چون بخش مهمی از زندگی دنیا در زمان ظهور واقع می‌شود و اگر این موجود فعال شد در آن زمان جدّاً به خونریزیهای بسیار عمیق و گرفتاریهای بسیار زیاد منجر خواهد شد. خدای تعالی فرمود: قَالَ فَإِنَّکَ مِنَ الْمُنْظَرِينَ‌(37) إِلَى يَوْمِ الْوَقْتِ الْمَعْلُومِ‌(38) ﴿الحجر﴾ تا روزی که پیش من و تو معلوم است، من هم برایم مشهود است، تو هم برایت مشهود است تا آن روز مانعی ندارد. او هم با کمال بی حیائی در مقابل پروردگار ایستاد و گفت: لَأُغْوِيَنَّهُمْ أَجْمَعِينَ‌ (39) إِلاَّ عِبَادَکَ مِنْهُمُ الْمُخْلَصِينَ‌ (40) ﴿الحجر﴾ من همه‌ی آنها را اغوا می‌کنم، همه‌ی آنها را از صراط مستقیم تو دور می‌کنم. بلکه صراط مستقیم را آنقدر چاله و بدعت و بیراهه در آن ایجاد می‌کنم که تو یک نفر را حتّی پیدا نکنی خوب تو را شکر کند. خدای تعالی هم فرمود من یک جهنمی دارم تو و هر کس از تو پیروی بکند در او پر می‌کنم و از هم جدا شدند.

گناه حضرت آدم به خاطر موقعیتی که داشت عظیم بود

 اول کاری که کرد این مَظهر ومُظهر بشریت را (عرایضی که عرض می‌کنم می‌شود کتاب نوشت ولی خیلی دقت کنید که شما اکثراً اهل تزکیه نفسید مطالب را خوب دریافت کنید) این مَظهر انسانیت را در بهشت، آخر گاهی می‌شود انسان در یک مثلاً فقری، فلاکتی گول می‌خورد اما گاهی در ناز و نعمت گول می‌خورد. آن شخصی که در سوره‌ی کهف می‌خوانید که لهو جنّتان او تعجب است که چرا یاد خدا را فراموش کرد با این همه نعمتی که خدا به او داده؟ ولی یک آدم فقیر فکر می‌کند که فقرش از جانب خداست، مرضش از جانب خداست. خدایا، بعضی می‌گویند چشم باز کردی فقط ما را دیدی؟ همه دارای نعمت، من دارای این همه فقر و فلاکت. او زیاد غیر مترقّبه نیست که مثلاً گول شیطان را بخورد. امّا در ناز و نعمت! گناه حضرت آدم زیاد مهم نبود اصل گناه، امّا با موقعیتی که او داشت بسیار عظیم شد خدا هم بسیار با عظمت گناه او را ذکر کرد. تو در بهشت، همه چیز مال تو، نعمت‌های مختلف، تو آمدی از درخت منهیّه خوردی؟ لذا باید تو هم خارج بشوی. تو و شیطان و همسرت همه‌ی شما بروید روی زمین، با کدّ یمین کار بکنید آیا چیزی گیرتان بیاید یا نیاید. انسان را مطرود کرد. حضرت آدم می‌دانست چه کرده، گناه به عنوان گناهانی که ما می‌کنیم، نکرد. اما یک کار عظیمی کرد. ما که گناه می‌کنیم، آخه یک شعری من یک وقتی خواندم، شیطان هزار مرتبه بهتر ز بی نماز. یا مثلاً حضرت آدم در بهشت گندم خورد و گناه کرد وامثال اینها، حرفهائی می‌زنند ولی او قابل مقایسه با ما نیست. او از نظر کیفیت گناهش عظیم تر ولی از نظر گناه، حتی بعضی می‌گویند ترک اولی بوده، بعضی‌ها که عقیده‌ی خود من هم یک وقتی در تفاسیر نگاه می‌کردم یک عمل مکروهی حضرت آدم انجام داد.

شیطان  سنگ اوّل مخالفت با خدا را درمقابل همه انداخت

    ولی گناه خیلی بزرگ بود، شیطان هم گناهش خیلی بزرگ بود. شیطان تنها سجده نکرد، تنها این نبود که چرا سجده نکردی؟ گناهش سنگ اوّل مخالفت با خدا را او انداخت. این بود گناهش، همه‌ی ارواح تا روز قیامت ناظر اعمال ملائکه در مقابل خودشان و در مقابل حضرت آدم بودند و می‌دیدند که اینها چطور خضوع کردند و در این بین ناظر اعمال شیطان هم شدند. فهمیدند می‌شود با خدا مخالفت کرد و الّا ما کجا و مخالفت با خدا. نهایت خدای تعالی هم یک چند کلمه با او حرف زد وخدا هم که عفوّ است حتی شاید شیطان همین فکر را بکند که روز قیامت خدا او را هم خواهد بخشید. ولی ما باید مرتب لعنش کنیم تا خدا او را مشمول رحمت خودش با این همه اذیتی که به بنی بشر کرده قرار ندهد. با حضرت آدم اوّل کار را انجام داد بعد به فرزندان آدم. جهل روز به روز در مقابل انبیاء ایجاد می‌شد مردم هم که هوای نفش عجیبی داشتند، نفس امارة بالسّوئی داشتند همگام با شیطان و با نفس اماره جلو آمدند.

 فساد ناشی از توام شدن جهل با قدرت در زمان جاهلیت   

  یک زمانی رسید که مردم صد در صد یک بخش از کره‌ی زمین که اسمش جزیرة العرب بود، صد در صد تابع شیطان بود. اسم زمان آنها را خدای تعالی زمان جاهلیت گذاشت. جهل بدون قدرت کاری انجام نمی‌دهد ولی جهل با قدرت خیلی کار انجام می‌دهد. این دیوار جاهل است و قدرت هم ندارد، کاری انجام نمی دهد. گاهی هم منفعتی دارد. ولی یک اتم اگر شکافته شود، قدرت دارد ولی علم ندارد، می‌بینید که خرابیها به بار می‌آورد. اگر جهل با قدرت توأم بود، قدرت بی نهایت تقریباً و جهل هم صد در صد همه‌ی این کارهای زشت را که ملائکه روز اوّل از همان می‌ترسیدند که أَ تَجْعَلُ فِيهَا مَنْ يُفْسِدُ فِيهَا وَ يَسْفِکُ الدِّمَاءَ ﴿البقرة، 30﴾ به وجود می‌آورد.آمده ،ممالک دیگر آنجاهائی که دور از جزیرة العرب بودند نسبتاً چون شیطان به آنها زیاد کاری نداشت، پیشرفت‌های فطری کرده بودند، تا یک حدی از علم و دانش استفاده کرده بودند. ایران در رأس واقع شده بود، روم بعد ازآن بود. و ممالک دیگر اینها همه رشد کرده بودند. اما جزیرةالعرب و لم یکن، حضرت امیرالمؤمنین در نهج البلاغه می فرماید: احدمن‌العرب‌یقرأ‌الکتاب یک نفر از اینها خوانندگی و خواندن بلد نبودند، بی سواد محض. نمونه‌ی شاه فردش به اصطلاح ابوسفیان بود. ابوسفیان را اگر حالاتش را بخوانید، معاویه را اگر حالاتش را بخوانید، سایرین را اگر حالاتشان را بخوانید آنچنان جهل و تاریکی آنها را گرفته بود که بین آنها و عاطفه‌ای که در وجود هر حیوانی هست فاصله ایجاد کرده بود. انسان طبعا،ً همه‌تان می‌دانید که دختر را نازدانه تر از پسر می‌داند، این دخترهای پر مهر که وقتی اینها یک چند سالی از عمرشان می‌گذرد، آنچنان در دل پدر، خود را جای می‌دهد، که انسان تقریباً عاشق آنهاست. ولی یک تاریکی عجیبی آمده بود بین آنها و به اصطلاح پدرها فاصله انداخته بود که وَ إِذَا بُشِّرَ أَحَدُهُمْ بِمَا ضَرَبَ لِلرَّحْمٰنِ مَثَلاً ظَلَّ وَجْهُهُ مُسْوَدّاً وَ هُوَ کَظِيمٌ‌ ﴿الزخرف‏، 17﴾ به مرد می‌گفتند خدا به تو یک دختر داده، صورت سیاه می شد. شما می دانید آدم باید خیلی غضب بکند، خیلی حالش به هم بخورد تا صورتش، رنگش برگردد، و روی خودش فشار می‌آورد، متواری می‌شد، از شهر بیرون می‌رفت، من سوء ما بشّر به از بدی این خبری که به او دادند.

        بعد از یک مدتی هم که چون رسمشان بود، باید بچه یک چیزی بفهمد تا زیر خاکش کنند. همان روز اول راحتتر بود. ولی یک مقداری که راه افتاد، بابا بابا گفت، اظهار محبّت به پدر کرد، آنجا وقتش بود که ببرد، او را زیر خاک کند. می‌گوید انگشت مرا گرفته بود، بابا من را چرا این تو خواباندی؟ خودم اشکم می‌ریخت، امّا چه کنم که مردم من را سرزنش می‌کنند. ببینید انسانی که  عَلَّمَ آدَمَ الْأَسْمَاءَ کُلَّهَا ﴿البقرة، 31﴾ به چه بدبختی در اثر جهل و سیطره‌ی جهل می‌افتد. یا فکر می‌کردند که ما جلوگیری از زیاد شدن بچه که بلد نیستیم. بچه‌های زیادی داشتند. هر تعداد را که می‌توانستند غذا بدهند، نگهش می‌داشتند، بقیه را زیر خاک می‌کردند یا می کُشتند که قرآن نازل شد و فرمود: وَ لاَ تَقْتُلُوا أَوْلاَدَکُمْ خَشْيَةَ إِمْلاَقٍ ﴿الإسراء، 31﴾ از گرسنگی و ترسِ از گرسنگی و فقر بچه هایتان را نکُشید، ما شما را روزی می‌دهیم. تا اینجا آمدیم. بشر روز به روز جهلش زیاد شد از همه جهت جاهل بود. نه سواد داشت، نه عاطفه داشت، نه انسانیت داشت، نه گرایشی به حق داشت، همه را از دست داد. انبیاء هم هر چه فریاد می‌زدند این کار صحیح نیست، اعتنا نمی‌کردند، مستضعف آنها را قرار دادند. تا مثل امروزی. امروز نور مقدّس رسول‌اکرم ظاهر شد که جانمان به قربانش، فدایش بشویم. وَ کُنْتُمْ عَلَى شَفَا حُفْرَةٍ مِنَ النَّارِ فَأَنْقَذَکُمْ مِنْهَا ﴿آل‏عمران‏، 103﴾. آقا امام سجّاد تو می‌دانی یعنی چه؟ همه‌تان بر لب گودی آتش بودید، همه‌تان بیچاره بودید، همه‌تان بدبخت بودید فَأَنْقَذَکُمْ مِنْهَا شما را نجات داد.

عنایت کوثر به رسول اکرم صلی الله علیه واله مهمترین وسیله مبارزه با جاهلیت

اول کاری که کرد در مخالفت با همه افکار عربهای زمان جاهلیت، خدا به او یک دختر داده، فرزند دیگری هم که رشد بکند ندارد. یک دختر داده، او را کوثر قرار داده، پاره‌ی تن خودش قرار داده، سیده‌ی نساء عالمین قرارش داده. یک دختر داده که بعضی حتی امروز هم می‌گویند بالاتر از همه‌ی عالم بشریت است. ولی خُب طبعاً معصومین دیگر هم هستند.

       ولی یک مزیتی حضرت زهرا سلام الله علیها که این را من هم معتقدم بر سیزده معصوم دیگر دارد و آن این است که همه‌ی خوبیها و علم و عصمت را حضرت‌زهرا دارد بدون مسئولیت. آخه گاهی به انسان یک چیزی می‌دهند می‌گویند تو فلان کار را با این بکن یک وقت هست که همینطوری به او می‌دهند کاری هم از او نمی‌خواهند. نه پیغمبر بوده، نه امام ولی علم و عصمت پیغمبر و امام را داشته است. این مزیت است، نمی‌دانم فکرش را کردید یا نه. دختر باید عزیز باشد هر وقت محارمش به او می‌رسند مخصوصاً پدر، دستش را ببوسند. مادرها را در طویله جا می‌دادند مخصوصاً ایام حیض. اسلام آمده، پیغمبراکرم آمده می‌فرماید: الجنّة تحت اقدام الاُمّهات مبارزات عجیبی! شما با این مبارزات فکر نکنید که خیلی زحمت نداشته، خیلی زحمت داشته.

       من خودم یک وقتی یک میدانی بود در خیابان صاحب الزّمان فعلی مشهد که صد و پنجاه خانوار از بهائی‌ها اطراف آن میدان بودند من اسم این میدان را می‌خواستم عوض کنم به نام صاحب الزّمان. آنجا با خودم فکر کردم که زحمت این کار بیشتر از چند تا مسجد ساختن بود. بعضی چیزها زحمتش به چشم نمی‌آید ولی خیلی زحمت دارد. مردمی که دخترهایشان را، دختر خودش را زنده زنده به زیر خاک می‌کند آن هم در سن تقریباً سه سالگی، چهار سالگی، وقتی که چیزی می‌فهمد. این مردم را بهشان بگویند که دختر یعنی همه چیز، دختر یعنی هُم فاطمة و ابوها و بعلها و بنوها وسرّ المستودع فیها اسم او فقط مطرح باشد. این حرف خیلی برای آنها سخت بود،

معیار ارزش در اسلام

شما فکر نکنید ابوجهل همینجوری بیخود با پیغمبر درگیر بود، همینها را مطرح می‌کرد. غلام سیاه باید حتی لباس نداشته باشد، لخت راه برود هر چه به او می‌گویند بگوید چشم، از یک حیوان هم با او بدتر رفتار می‌کردند. پیغمبر اکرم آمد بلال حبشی را، گفت تو مؤذن من باش. مؤذن می‌دانید یعنی چه؟ یعنی پرچمدار درآن زمان. مؤذن یعنی هر حرفی که پیغمبر با مردم دارد باید این شخص اعلام بکند. مؤذنش قرار داد. حتی یک عده گفتند که این بلال لهجه‌اش لهجه‌ی عربی نیست، یک خورده‌ای در لهجه خوب اذان نمی‌گوید، عوضش کنید، یا گفتند او اذان نگوید. یک شب پیغمبر اکرم فرمود تو اذان نگو. در روایت دارد صبح نشد. حضرت‌رسول‌اکرم فرمود: این لهجه‌ی سین گفتن به جای شین گفتن بلال، برای من ارزشش بیشتر از أشهد را یک فصیحِ بلیغِ عرب بگوید. اینها هدف اذان گفتن تنها نیست. معلوم است که معرفی کردن اینکه لا فخر بین الأسود و الأبیض است. فخری بین سیاه پوست و سفید پوست نیست. گاهی سیاه پوست بهتر از سفید پوست است. عربهای متعصب آن زمان گفتند این فارسها نباید در بین ما بیایند. اجنبی هستند، خارجی هستند، کسانی هستند که اینها ارزش وجودی ندارند. پیغمبر اکرم سلمان را برازنده‌ترین قرار داد. تا جائی که فرمود: السّلمان منّا اهل البیت. سلمان از ماست، از ما خاندان است. اینها مبارزاتی بود که از جنگ احد زحمتش بیشتر بود.

   فقط اهل تزکیه نفس از فشار شیطان نجات پیدا می کنند  

  این پیغمبر، خُب امروز متولّد شد. جهّال همینطور وجود داشتند. چون تا نفس امّاره‌ی بالسّوء بشر هست، تا تزکیه‌ی نفس نیست، تا وقتی که مردم تزکیه نفس نکرده باشند، این جهل بر آنها احاطه دارد. بر شما همین تازگی چهارشنبه سوری گذشت، تحویل سال گذشت، سیزده به در هم گذشت، دیدید چقدر جهل بر شما، بر مردم احاطه داشت؟ هست، با همان حال پر قدرتش هست! تنها مردمی که در این بین، ممکن است از این فشار قدرت شیطانی نجات پیدا کنند کسانی هستند که تزکیه نفس کنند.

مبارزه شیطان با کتاب علی علیه السلام

 اگر چه پیغمبراکرم آن روز آمد چون تا روزی که پیغمبراکرم ظهور کرد مردم عقلشان به چشمشان بود، عقلشان همان تعصبشان بود، عقلشان همان جهلشان بود. ولی وقتی که پیغمبراکرم ظهور کرد، دیگر زمان انقلاب عظیم بشریت بوجود آمد. تا آن روز کتابی اگر به دستشان می‌دادند نمی‌توانستند حفظ کنند مثل یک بچه‌ای که در کوچه دارد بازی می‌کند، شما کتاب کلاس اول را هم نمی‌توانید به دست او بدهید تا چه برسد به کتاب دانشگاهی. ولی از آن روز تقریباً مردم، بعد از آن مبارزاتی که پیغمبر با تعصبات آنها کرد و عده ای که بتوانند این کتاب را نگه بدارند، وجود پیدا کردند یا پیغمبراکرم با خودش از عالم بالا واز عرش آورده بود، کتاب آمد، قرآن کریم.

         تمام کتب آسمانی در گذشته که نازل شده، همه تحریف شده، به اقرار خودشان این کتاب حتی علیه اللهش باید، چون صدر اسلام علیه الله خواندند، باید باقی بماند، یک کلمه‌اش نباید تغییر کند. إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّکْرَ وَ إِنَّا لَهُ لَحَافِظُونَ‌ ﴿الحجر، 9﴾. البته مردمی که معصوم نبودند از جهل، اینها نمی‌توانستند کتاب را حفظ کنند. پیغمبراکرم دست علی‌بن‌ابیطالب را گرفت با خودش از عرش آورد که تو بعد از من یک چند روزی، چند وقتی بیشتر می‌مانی این کتاب را نگه دار، بعد بقیه خواهند آمد و این کتاب را نگه می‌دارند و الان هم حافظ این کتاب من و شما نیستیم، مردم مسلمان نیستند. آن کسی که معصوم از جهل است آن کتاب را حفظ می‌کند اگر یک کلمه بخواهیم در قرآن اضافه کنیم، یک آیه اضافه کنیم آنچنان قطع وتینمان حضرت بقیة الله می‌کند که حساب ندارد. همان طوری که در قرآن خدای تعالی فرموده است که اگر پیغمبر، گفت که وقتی که بزرگتر را خدا با آن اینطور معامله بکند با ماها معلوم است. اگر پیغمبر یک کلمه اضافه بر آنچه که بر او نازل شده به مردم بگوید از خودش بگوید، ما قطع وطینش می‌کنیم، رگ حیاتش را می‌زنیم، زندگی نمی‌گذاریم بکند. وَ مَا يَنْطِقُ عَنِ الْهَوَى‌ (3)إِنْ هُوَ إِلاَّ وَحْيٌ يُوحَى‌ (4)﴿النجم﴾. با این مقدمه می‌خواستیم بفهمانیم که پیغمبر چه کرد این کتاب را نازل کرد. یک اضافاتی  هم از خودش که بهش وحی شده بود، به عنوان تفسیر قرآن به علی‌بن‌ابیطالب فرمود و علی نوشت و اسمش کتاب علی شد. شیطان نگذاشت این کتاب در بین ما باشد اگر می‌بود از هزار و چهار صد سال قبل تا به حال یک نفر غیر مسلمان در کره ی زمین وجود نداشت. ولی شیطان کار خودش را کرد، شیطان زیاد دوست دارد که ما در جهل باشیم، چرا؟ برای اینکه اگر جهل ما تمام بشود، ما به حقایق پی ببریم، ما به فکر زندگی ابدیمان  باشیم، به فکر کتاب علی باشیم ، به فکر حقایق باشیم، عمر او به پایان می‌رسد. إِلَى يَوْمِ الْوَقْتِ الْمَعْلُومِ‌ (38) ﴿الحجر، 38﴾﴿ص‏، 81﴾. خُب از آنجا به بعد جهل باز هم هست.

  خودتان را برای امام زمان ارواحنا فداه بسازید 

   آقایان خودتان را بسازید که از جهل نجات پیدا بکنید. اگر گفتیم دانشمند بشوید از زبان من اگر شنیدید منظورم اعتقادات و احکام و تزکیه نفس است علم هم همین است. نه اینکه زبان من باشد، زبان پیغمبراکرم همین را فرموده، عالم باشید، دانشمند باشید. همه هم می‌توانند علم و دانش را که به عقل شما را می‌رساند، به ایمان شما را می‌رساند، دارا باشید. خودتان را بسازید که اگر ان شاءالله حضرت بقیة الله ارواحنا فداه آمد با آغوش باز آن وجود مقدس را بپذیرید. تنها گفتن اینکه من فدایت شوم و هر شب چهار شنبه به مسجد جمکران رفتن به اینها فقط اکتفا نکنید اینها خوب است اما به شرط اینکه وقتی رفتید در مسجد جمکران بفهمید که امام زمانتان چه دستور به شما داده. دستوری که در مسجد جمکران است می دانید که چیست؟ اول دو رکعت نماز تحیّت، در رکوع و سجودش هفت مرتبه تسبیح، هفت مرتبه قل هو اللّه است در هر رکعت. اینها می‌دانید یک چکشهایی است که به دیوار قلب ما که از سنگ سخت‌تر است روی آن میخی که می‌خواهد فرو شود می‌زنند. هفت مرتبه بگوئید قل هو اللّه احد یعنی چه؟ یعنی اگر دفعه‌ی اوّل نفهمیدم دفعه‌ی دوم بفهمم، دفعه‌ی دوم نفهمیدم دفعه‌ سوم بفهمم، دفعه‌ی چهارم بفهمم، دفعه‌ی پنجم بفهمم و بالاخره اگر هفت مرتبه قل هو اللّه را خواندی و شناسنامه‌ی خدا را پیدا نکردی و نفهمیدی، بیسوادی. یعنی جاهلی. شما یک شناسنامه‌ای را بدهید دست یک کسی، هفت مرتبه این شناسنامه را بخواند، آخرش بگوید اسم این آقا چی بود، به او نمی‌خندید؟ می‌گوئید مگه تو سواد نداری؟ هفت مرتبه در یک رکعت، هفت مرتبه‌ی دیگه هم در یک رکعت. هفت مرتبه سبحان ربّی العظیم و بحمده، هفت مرتبه این را گفتی بعد هم بگوئی که خدا، اصلاً خدا را قبول نداشته باشی یا اگر هم قبول داری، عظیم قبول نداری. عظیم معنایش این است که همه چیز تو تحت سیطره‌ی اوست. سبحان ربّی الاعلی و بحمده، هفت مرتبه. عجب اعمال سختیِ! طول می‌کشد. برای تو که جاهلی طول می‌کشد والِّا آنهائی که اهلش هستند می‌گویند ای کاش سرمان را دیگر از سجده برنداریم و یا دائماً در رکوع باشیم و بگوئیم سبحان ربّی العظیم و بحمده.

        بعد دستور داده که صد مرتبه در هر رکعت بگوئید إیّاک نعبدُ وإیّاک نستعین. من کنار یک نفر در مسجد نشسته بودم، دیدم این تندتند، تندتند، إیّاک نعبد وإیّاک، گفتم اگر من اینجوری کسی حرف بزنه اصلاً هیچ تأثیری در او نمی‌گذارد. شما یک چکش را می‌گذاری، میخ را گذاشتید به دیوار یا نه. حتماً گذاشتید. چکش را هم می‌گیرید می‌زنید اوّلی و دوّمی را تند نباید بزنی، چرا؟ به جهت اینکه می‌خوره به دستت، به جهت اینکه میخ در می‌رود، مخصوصاً دیوار سفت هم باشد. آرام آرام اول بزنید، هر موقع یک خورده جا افتاد، حالا بعدش ممکن است یک خورده تند بزنید. إیّاک نعبد و إیّاک نستعین، إیّاک نعبد و إیّاک نستعین (تند تند بگوئی) این مسخره است. ببینید چقدر خوب دارند می‌سازنتان. یک کسی به من می‌گفت مسجد جمکران، خُب مسجد، خیلی خُب ولی این اعمالش یعنی چه؟ گفتم برای تو هیچی! تو اعمالش را هم انجام بدهی چکش را می‌زنی روی دستت، می‌آیی بیرون، دستت هم به گردنت آویزان است مثلاً، اگر محکم بزنی. امام زمان علیه الصّلاة و السّلام می‌خواهد ما را از جهل بیرون بیاورد. مسجد جمکران بسیار مدرس، و مدرسه‌ی آموزنده‌ای است، منتهی برای افرادی که سواد هیچ ندارند، برای افراد بی بند و بار، لا اُبالی، اینها بروند و بیایند. همانجا هم که بروند بازی می‌کنند. آنجا هم رفقا را می‌بینند. همانجا هم ایّام روز سیزده به در آنجا شلوغتر از شب چهار شنبه شده بود، بازی، همه چیز را به بازی می‌گیرند. مرحله‌ی بعدی که ان شاءالله منتظرش هستیم، کتاب را نگه داشتند، اسم اسلام را ائمه‌ی‌اطهار را نگه داشتند، اسمش را نگه داشتند یک عده افراد مخلص هم که ان شاءالله جمعی از آنها شماها باشید، نگهتان داشته اند. یک مرتبه به کل بشریت گفته می شود، وَ کُنْتُمْ عَلَى شَفَا حُفْرَةٍ مِنَ النَّارِ فَأَنْقَذَکُمْ مِنْهَا ﴿آل‏ عمران‏، 103﴾ به وسیله ی امام‌زمان علیه الصّلاة و السّلام.

   بیان معارف اسلام به وسیله امام صادق علیه السلام

    در زمان امام‌صادق علیه الصّلاة و السّلام هم باز تاریکی آمد. پیغمبر که از دنیا رفت سقیفه‌ای تشکیل شد. شیطان  تبریک آمد گفت و تاریکی هی شروع شد. در زمان ما کمتر، چون کویر زدائی شده، کمتر. ولی من یادم است بچه بودم، آسمان مشهد یک باد تاریک کننده‌ای که شنهای بیابان را بلند کرده بود، برده بود بالا، که چراغ روشن کرده بودیم، تاریک کرد. بعد از پیغمبراکرم اینطوری شد، تاریک کرد. تاریک شد و شد و شد، تا زمان یزید بن معاویه لعنة الله علیه و زمان خلفای اموی. خُب معلوم است اینجور تاریکی ها حتی همان شنهای روانی که روی آسمان می‌آید، اینها دوام ندارد للباطل جوله باطل یک جولانی دارد.

         ولی در زمان امام صادق علیه الصلاة و السلام، باز وَ کُنْتُمْ عَلَى شَفَا حُفْرَةٍ مِنَ النَّارِ فَأَنْقَذَکُمْ مِنْهَا ﴿آل‏ عمران‏، 103﴾، امام‌صادق علیه الصّلاة و السّلام نشست معارف و حقایق مذهب اسلام را، من دیشب بود یا روز جمعه بود، گفتم نگوئید مذهب ما از امام صادق است، این حرف مال دشمن است. مذهب مال پیغمبر است، ما یک سر سوزن تخطی از آنچه را که پیغمبر نازل کرده از جانب خدا نکرده ایم هر چه او گفته ما انجام داده‌ایم. شما بروید در کتب روائی و آیات قرآن دقت کنید یک خطی را شروع کنید که آنچه را خدا و پیغمبر و ائمه‌ی اطهار، حالا خدا و پیغمبر فرمودند اگر یک جا ما انحراف داشتیم، اعلام کنید. یک سر سوزن انحراف مذهب تشیع، این را هم که می‌گوئیم مذهب تشیع، به خاطر اینکه در مقابل، راههای مختلفی بوجود آورده‌اند، عرض می‌کنیم و الّا هیچ. راه راست  خدا، پیغمبر، قرآن، ائمه‌ی‌اطهار آمدیم تا غیبت حضرت بقیة الله و وجود مقدس امام زمان و بعد هم قیامت، این راه ماست. شما بروید ببینید آنها چه می‌گویند؟ ببینید انحراف مال ماست یا مال آنهاست. امام صادق علیه الصلاة و السلام رئیس دین در زمان خودش است، امام زمان در زمان خودش است. حضرت ولی عصر البته محبوب همه است، ولی امام صادق در زمان خودش میدید بعضی کارها را از نظر مصالح اجتماعی نمی‌تواند انجام بدهد، در خانه می‌نشست.

    گریه امام صادق علیه السلام برای امام زمان ارواحنافداه

   آن صیرفی می‌گوید که من وارد بر امام صادق شدم جمعی هم بودند با من، دیدم حضرت نشسته روی زمین، روی خاک نشسته، اشک می‌ریزد این جمله‌ای که اینجا نوشته است سیّدی غیبتک نَفَت رقادی ای آقای من ای مولای من، پدربزرگ است ظاهراً چیزی از امام زمان کم ندارد، همه‌ی علم و عصمتی که او دارد این هم دارد، ولی به او می‌گوید سیّد من تو کاری می‌کنی که من زمانم ایجاب نمی‌کند که انجام بدهم. نَفَت، نفی کرده، طاقت من را از بین بُرده، چه کنم؟ اگر پیدایت می‌کردم، زمان تو بودم، من تمام عمر خدمتگزارت می‌شدم. ای خاک بر سر ما که در زمان او هستیم و خاک پای امام صادق هم نیستیم و خدمتگزار آن حضرت نمی‌شویم. این دعای ندبه از امام صادق رسیده، طبق نقل مرحوم مجلسی، زانوها را در بغل می‌گرفت، صدا می‌زد أین إبن النّبی المصطفی و ابن علی المرتضی و أبن خدیجة الغرّاء و أبن فاطمة الزّهراء.  صدا می‌زد أین طامس آثار الزّیغ و الهوی کجاست آن کسی که بیاید هواهای نفسانی مردم را از بین ببرد، همه را در صراط مستقیم قرار بدهد.

       خدایا امروز دو عید بزرگ برای ما هست. تولد امام‌صادق و تولد حضرت‌رسول‌اکرم. خدایا می شود؟ می‌شود آرزوی پیغمبر‌اکرم، آرزوی امام‌صادق را همین امروز تحقّق بدهی و چشممان را به جمال مقدسش روشن کنی و دنیا را پُر از عدل و داد بوسیله‌ی حجة بن الحسن بفرمائی.

 لا حول و لا قوة الّا بالله العلی العظیم.

وَ صَلَّی اللهُ عَلَی سَیِّدنَا مُحَمَّدٍ وَ آلِ الطَّاهِرِین

أعوذ بالله من الشیطان الرجیم

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ

الحمدلله و الصلاه و السلام علی رسول الله و علی آله آل لله لاسیما علی بقیه الله روحی و أرواح العالمین لتراب مقدمه الفداء و لعنه الدائمه علی أعدائهم أجمعین من الان إلی قیام یوم الدین.

أعوذ بالله من الشیطان الرجیم، «إِنَّ الْمُتَّقِینَ فىِ جَنَّاتٍ وَ عُیُونٍ، آخِذِینَ مَا آتَاهُمْ رَبُّهُمْ إِنَّهُمْ کَانُوا قَبْلَ ذَلِکَ مُحْسِنِینَ ، کاَنُواْ قَلِیلًا مِّنَ الَّیْلِ مَا یهْجَعُونَ، وَ بِالْأَسحَارِ هُمْ یَسْتَغْفِرُونَ، وَ فىِ أَمْوَالِهِمْ حَقٌّ لِّلسَّائلِ وَ المْحْرُوم» (ذاریات/ ۱۵ – ۱۹)

روز اول ماه ربیع الأول است. احتمالاً شهادت حضرت امام عسکری علیه الصلاه و السلام امروز باشد و بعضی گفته‌اند که آن وجود مقدس را مثل امروزی مسموم کردند و روز هشتم ربیع از دار دنیا رفتند. به هر حال به امام عصرمان بخاطر شهادت پدر بزرگوارشان، مخصوصاً امسال که به حرم مطهرش اهانت کردند و مصیبت جدیدی پیش آمده، بر آن حضرت تسلیت عرض می‌کنیم. امیدواریم پایان غیبت کبری و صغری در همین ایام باشد و قلب مقدس پدر بزرگوارشان را خدای تعالی با ظهور فرزندش شاد بفرماید و یا لااقل مُزد عزاداری شیعه را در این دو ماه همین مسئله قرار بدهد و چشم‌های ما را به جمال آن حضرت روشن بفرماید.

در این آیاتی که تلاوت شد، می‌خوانیم که «إِنَّ الْمُتَّقِینَ فىِ جَنَّاتٍ وَ عُیُونٍ» (ذاریات/ ۱۵) هر چیزی در عالم دو بُعد دارد. یکی بُعد مُلکی و یکی هم بُعد ملکوتی است. بُعد مُلکی عالم همین چیزهایی است که ما می‌بینیم و حس می‌کنیم و با حواس خمسه آنها را متوجه می‌شویم. بُعد ملکوتی اینها آن چیزهایی که هست ولی با این حواس احساس نمی‌شود؛ یعنی با چشم دیده نمی‌شود ولی با چشم دل دیده می‌شود. با گوش ظاهری شنیده نمی‌شود ولی با گوش باطن انسان آن را می‌شنود حتی در بیان با زبان ظاهری شاید گفته نشود و خیلی زحمت دارد که انسان بتواند ملکوت را با زبان بیان کند مگر آنهایی که خدای تعالی حکمت را از قلب‌شان به زبان‌شان جاری کرده باشد. آن وقت می‌توانند برای مردم ملکوت هر چیزی را بیان کنند.

بنابراین اگر انسان بخواهد به کمالاتی برسد باید یک چشم دیگر، یک گوش دیگر، یک زبان دیگر، یک قلب دیگری داشته باشد تا بتواند به آن وادی وارد شود و اکثراً مردم این طور هستند که « لَهُمْ قُلُوبٌ لَا یَفْقَهُونَ بِهَا وَلَهُمْ أَعْیُنٌ لَا یُبْصِرُونَ بِهَا وَلَهُمْ آذَانٌ لَا یَسْمَعُونَ بِهَا أُولَئِکَ کَالْأَنْعَامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ ‏» (أعراف/ ۱۷۹) چون ملکوت فرقش در همین است که مُلک را همۀ حیوانات می‌بینند، می‌شنوند و ممکن است حتی با یک زبانی با یکدیگر صحبت کنند و مثلاً اگر حیوانی جایی طمعه‌ای پیدا کرده به حیوانات دیگر بگوید و راهنمایی کند و این مسئله دربارۀ مورچه‌ها خیلی ظاهر است. شما اگر یک طمعه‌ای را یک جایی بیندازید یک مورچه می‌آید و احساس می‌کند که ‌اینجا طمعۀ خوبی است وقتی که برمی‌گردد به طرف مورچه‌ها آنها را خبر می‌کند و همه به طرف آن طعمه حرکت می‌کنند. در خیلی از حشرات این مسئله هست و در حیوانات غیرحشره‌ای هم هست.

به هر حال مُلک برای حیوانات است و خدای تعالی عالم مُلک را هم برای حیوانات و هم [برای] انسان قرار داده است. اگر انسانی به همین اکتفا کرد از دایرۀ حیوانیت بیرون نیامده است و اگر قدم در ملکوت گذاشت؛ یعنی خدا را شناخت آن‌طور که باید بشناسد، پیغمبر اکرم را شناخت آن‌طوری که در یکی دو شب قبل یک مقداری توضیح دادم و امام را آن‌طوری شناخت که دو شب پیش عرض کردم و آخرت را آن‌طوری شناخت که باید بشناسد. بهشت و چشمه‌های بهشت را که در اینجا ذکر شده و در این آیه بیان شده فکر نکند بهشت فقط یک باغی است که درختها سر به هم آورده، سایۀ مناسبی به وجود آورده و مثلاً از زیر کوهها چشمه‌های آب جاری شده است بلکه بهشت به فارسی و جنت به عربی یک ملکوتی دارد. اگر انسان از بُعد مُلکی وارد بهشت شد باز هم آنجا به فکر میوه‌ها و سایه‌ها و حورالعین و امثال اینها است. درست است آدم درست کاری است، خدا او را برای بهشت خلق کرده اما آن روحیۀ مُلک‌شناسی و مُلک‌پرستی و محبت به مُلک از او گرفته نشده و چون اکثریت مردم اینگونه هستند، جنبه‌های حیوانی‌شان غلبه بر جنبه‌های معنوی‌شان دارد از این نظر خدا هم آنها را پذیرفته، رحمانیت پروردگار، آنها را قبول کرده و وارد بهشت‌شان کرده است. اما اگر بخواهید به یک حقیقتی دست پیدا کنید، اگر می‌خواهید راه تزکیۀ نفس را صحیح انجام بدهید، یکی از صفات رذیله‌ای که در انسان بلکه همۀ انسانها هست و بلکه برای مردم خیلی مشکل است که از این حالت بیرون بیایند [این است که] تحت تاثیر چیزهایی که با چشم می‌بینند، با گوش می‌شنوند، با زبان می‌گویند واقع نشوند، بلکه به حقیقت برسند، به ملکوت برسند، عالم امر را مشاهده کنند و عالم خلق را جزیی بدانند. عالم ملکوت را حق و حقیقت بدانند و عالم مُلک را یک ظاهری یک چیزی که فانی می‌شود اهمیت زیادی لااقل ندارد آن را آن‌طور مشاهده کنند.

من متأسفم و جداً گاهی مثل یک راننده‌ای که یک دفعه با خطر متوجه می‌شود و باید ترمز کند، این مجالس ما با اینکه نزدیک ۲۰ سال است که مشغول آرایش این مجالس هستیم آن‌طوری که انسان می‌خواهد که این مجالس، مجالس درس و بحث و گفتگو از آنچه که معمولاً در کتابها نیست و مشاهده نمی‌کنید، باشد، اما چه می‌شود کرد. اگر یک طبیبی مریض‌های مختلفی داشته باشد و حتی آن مریض برای رفع کسالتش ارزش قائل نباشد که وقتی برای مطب می‌آید دست بچۀ خردسالش را هم می‌گیرد و می‌آورد، رفیقی که داخل خیابان اصلاً به حقایق معتقد نیست دست او را هم می‌گیرد و می‌آورد و مجلس طوری می‌شود که انسان نمی‌تواند یک نسخۀ کامل و خوبی برای دوستان بنویسد. اینجا یک بحث بسیار مهمی هست اگرچه بحمدلله رفقای ما بلکه بعضی قبل از من مطالب را که سیراب شده‌اند یا خودشان قلب‌شان چون جزء مخلَصین‌اند و یا مخلِصین « جَرَت یَنابیعُ الحِکمَهِ من قلبهم على لسانهم و من لسانهم علی کتابتهم»‏ شده است.

 من همین امروز بالا یک مقداری داشتید دعای ندبه می‌خواندید و من هم فکر می‌کردم، دیدم پنج تا مجلۀ قابل توجه نوشته شده است که أخیراً مجلۀ انوار هدایت است که زحماتش را آقای معلم کشیده است. به جای همۀ مجلاتی که هست چهارتای این مجلات مختص امام زمان علیه الصلاه و السلام است. چندی قبل مجله‌ای که اسم زنی رویش بود نگاه می‌کردم. دیدم پانصد هزار تیراژش است. ما مسلمانها همیشه تابع مُلک هستیم و متأسفانه آن‌طور که باید در مُلک فرو برویم، نیستیم. تابع پرستنده‌های مُلک هستیم. می‌خواهیم ادای آنها را در بیاوریم، با آنها باشیم. خیال می‌کنیم تمام فلاح و رستگاری به‌ این است که انسان عقب‌رو این حیوانات باشد و بدتر از هر چیزی این است که انسان اگر هم می‌خواهد باشد خودش حیوان باشد چرا پیرو حیوانات باشد. خودش مستقلاً کار کند نه ‌اینکه چون همه می‌کنند، ما هم انجام می‌دهیم، [اینگونه] نباشد.

دوستان مشغول هستند و کتابها نوشته‌اند. آدم فکر نمی‌کند یک دانشمند، یک کسی که هنوز مثل من پیر نشده کتابهایی نوشته باشد. من گاهی می‌گویم فلانی ۲۵ جلد کتاب نوشته است همه تعجب می‌کنند. این قیافه ۲۵ جلد کتاب! و یا مجله‌ای صادر کرده و یا اینکه مثلاً همان سررسیدهایی که دوستان ۵ یا ۶ تا سررسید نوشته‌اند و هر کس این سررسیدها را ببیند خیال می‌کند سررسید معمولی هست و حال اینکه یک کتاب نوشته‌اند. گاهی اوقات من مدرک بعضی از روایات می‌بینم این سررسید مدرک هم داده است، متن روایت را نقل کرده است. نگاه کنید چه می‌شود که ماها هم نسبت به آنچه که از خودمان صادر شده غیرت داشته باشیم. مجلۀ زن روز پانصد هزار تیراژش است ولی مثلاً مجلۀ خورشید مکه سی هزار. این بی‌همتی ما نیست؟ مجلۀ خورشید مکه بخاطر گذر زمان تیراژش خیلی زیاد شده است. اینها باید هدیه داده بشود. چه می‌شود که مثلاً مقید باشیم، غیرت داشته باشیم. من این کلمه را به خودم می‌گویم شاید به من بر بخورد. غیرت داشته باشیم که ‌این مجلات را بگیریم که طرف تشویق بشود که از این کارها بیشتر بکند. این همه ‌اینجا دانشمند، روحانی و در قم زیادتر و در تهران هستند واقعاً بعضی از دوستان را می‌بینم آن قدر به فکر پیشرفت دین‌شان هستند که شب و روز ندارد که من گاهی به دوست عزیزم آقای مسعودی می‌گویم که آقا یک کمکی برایت بیاید. تهران است و کسی نیست و این همه کار. در قم همین‌طور. شماها، نه همه شما، بعضی‌هایتان می‌روید و می‌آیید یک همتی داشته باشید. من نمی‌خواهم مجلات آقایان را بفروشم. حاضرم اگر به آنها برنخورد همه‌اش را بخرم و به همۀ شما هدیه بدهم. این کار خوبی است ولی شماها تنبل‌تر از این می‌شوید. چه اشکالی دارد این تیراژها بالا برود و وقتی که ‌این تیراژها بالا رفت دستگاه وزارت ارشاد می‌فهمد که ‌این تیراژش بالا است و مردم می‌خواهند. طبعاً اجازۀ پخش‌اش را می‌دهد. وقتی که اجازۀ پخش داشت حقایق بیشتر به مردم می‌رسد. شما این مجله‌ها را نگاه بکنید مطالبی که گاهی خدا می‌داند از آنها استفاده می‌کنم. مطالب پرارزشی در این مجلات نوشته شده است، همین مطالبی که غالباً گفته می‌شود.

ما همه‌مان در مسئلۀ مُلک با حیوانات شریک هستیم. شما دوست دارید که با حیوانات شریک باشید و با حیوانات هماهنگ باشید یا با أئمۀ اطهار و اولیای خدا؟ همین الان روز جمعۀ اول ماه ربیع است و دو ماه هم عزاداری کردید به خودتان جواب بدهید. کدام یکی؟

به خدا قسم اکثریت مردم کوشش می‌کنند که خودشان را با حیوانات شریک کنند و ای کاش با حیوانات شریک می‌شدند؛ چون حیوانات آزارشان لااقل به خودشان نمی‌رسد. یک گرگ حیوان بسیار درندۀ خطرناکی است. صدتا گرگ دور هم باشند و همه‌شان گرسنه به جان یکدیگر نمی‌پرند، خودشان را از بین نمی‌برند. صدتا شیر گرسنه دور هم باشند به هیچ وجه به یکدیگر تجاوز نمی‌کنند، ما در این جهت پیرو حیوانات هم نیستیم. می‌بینید در دنیا چه خبر است، دنیایی که مثلاً رئیس جمهور آمریکا می‌گوید مثلاً آن مصلح آخرالزمان که می‌خواهد بیاید من هستم. با این همه کثافت کاریها و این همه زشتی‌ها، در عین حال این کلمه را به زبانش جاری می‌کند. مردم هم یک عده که همان جا هستند و هم فکر او هستند و حیوانی مثل او هستند اینها باور می‌کنند.

شما ببینید یک چنین دنیایی در میان این مردم اگر شماها اهل تزکیۀ نفس باشید، خودتان را پاک کنید. پاکی یعنی چه؟ یعنی لااقل نباید آزارم به هم نوعم برسد. پاکی یعنی حسادت نداشته باشم، کبر و غرور نداشته باشم، بدخواه دیگران نباشم و به طور کلی صفات رذیله را نداشته باشم. این یک قدم کوتاهی در راه رسیدن به حقیقت است. قدمهای بعدی مهم است که انسان از عالم مُلک که ‌اینها حرف بیهوده نیست که مُلک و ملکوت همان طوری که بعضی از متصوفه می‌گویند، نه. اینها آیات قرآن است «بِیَدِهِ مَلَکُوتُ‏ کُلِّ شَیْ‏ء» (یس/۸۳) کلمۀ ملکوت در آیۀ قرآن آمده است. از عالم مُلک یعنی عالَم حیوانی از عالم مُلک یعنی عالَم شیطانی؛ چون [وقتی] انسان از حیوانیت سرازیر می‌شود به شیطان می‌رسد، ولی شیطان است و شیطان به اولیائش وحی می‌کند «لَیُوحُونَ إِلى‏ أَوْلِیائِهِم‏» (انعام/۱۲۱) صریح قرآن است، راهنمایی‌تان می‌کند اگر تابع شیطان باشید. یک چیزی می‌شوید که حتی به طفل شیرخوار هم رحم نمی‌کنید، به امام هم رحم نمی‌کنید. درگذشته بوده‌اند. زمان ما امتحانمان به یک نحوۀ دیگری است، زمان أئمه نحوۀ دیگری بوده که دشمنی با امام‌شان می‌کردند. این عالم مُلک است، عالم شیطانی است. عالمی است که شیطان یک حیوان را این قدر فریب نمی‌دهد مثلاً یک گرگی را فریب بدهد و بگوید این گرگی که دارد می‌آید را پاره‌اش کن، نمی‌کند ولی ماها را چرا. با کوچکترین سوء ظن «إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْم‏» (حجرات/۱۲) قرآن می‌فرماید که بعضی از ظن‌ها گناه است. آن وقت انسان یک چنین وضعی پیدا می‌کند.

 اگر بخواهیم طبقه بندی بکنیم طبقۀ حیوانیت انسان، گاهی این حیوانیت خوب است و گاهی بد؛ چون حیوانها خوب‌اند. شما این را بدانید خدا حیوانات را از کسانی که حیوان سیرت‌اند و به طرف شیطان رفته‌اند بهتر می‌داند. حیوانات مطیع‌اند. الان اگر روی دوش الاغ بار بگذارید باز هم می‌برد و نمی‌گوید حالا زمان هواپیما و ماشین و غیره است و من را دیگر رها کنید. به کسی که حرف چرت می‌زند و می‌گفت اروپایی‌ها این طور کردند، آن طور کردند. گفتم: حالا به من و تو چه. من آنم که رستم بود پهلوان. درست است؟ این بنده خدا این قدر نفهم بود که می‌گفت قضیۀ رستم هم دروغ بوده است. حالا برنامۀ رستم در کار نبود. ما آنیم که رفتند به کرۀ ماه، تو که نرفتی. تو هنوز کرۀ زمین را هم نگشتی. تو پس بیا و به آفاق و انفس گردش کن، در آفاق انفس حرکت کن تا بتوانی به یک جایی برسی. خدا کرۀ ماه را برای تو قرار نداده است و آن کسی که رفته است بیخود رفته است. نگویید که فلانی با علم مخالف است، نه. اگر کرۀ ماه را نزدیک آوردند و حتی یک نردبان هم می‌شد که بالایش بگذارند و برویم یک جای بی‌آب و هوایی که چکار کنیم؟ برو یک جایی که همۀ آب و هواهای خوب در آنجا است. شما بالاخره بخواهید یا نخواهید بالا می‌روید. خدای نکرده، شماها را نمی گویم، یا به طرف جهنم یا به طرف بهشت. هر دوی آن روی کرۀ زمین نیست، با علم هم می‌روید. خدای تعالی در قرآن می‌فرماید: «یا مَعْشَرَ الْجِنِّ وَ الْإِنْس ِ إِنِ اسْتَطَعْتُمْ أَنْ تَنْفُذُوا مِنْ أَقْطارِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ فَانْفُذُوا لا تَنْفُذُونَ إِلاَّ بِسُلْطانٍ» (رحمن/۳۳) ای گروه جن و انس! اگر می‌توانید بروید به کرات بالا، آسمانها و زمین ولی این طوری نمی‌توانید بروید. ولی یک راه خدا باز کرده است و آن سلطه است؛ یعنی یک وسیله‌ای درست کن و برو. بدون وسیله هم آخرش خدا می‌برد. بهشت و جهنم که در این کرۀ زمین نیست.

بنابراین آقایان بیاییم خودمان را از این عالم مُلک نجات دهیم در صف حیوانات نایستیم اینجا صف شما نیست. گاهی دوتا صف هست یکی سیگار می‌دهند _ من یادم هست که تریاک هم در صف می‌گذاشتند تا به هر کس به اندازۀ خودش تریاک بدهند_ یک جا هم دارند مثلا  فرض کنید اشرفی می‌دهند و شما هم یک آدم بسیار متشخصی هستید که سیگاری هم نیستید. شما رفتید داخل صف سیگاری‌ها ایستادید. یک نفر می‌آید و به شما می‌گوید، پیغمبرها به شما می‌گویند، آنها که می‌خواهند شما را نجات دهند به شما می‌گویند که صف‌تان آن طرف هست. تو در صفی باید بایستی که انبیاء ایستادند، در صفی باید بایستی که پیغمبر اکرم و أئمه اطهار ایستادند. همین یک کلمه را درستش کنیم. صف خودمان را مشخص کنیم. تو بیشتر به صف پیغمبر و اهل بیت عصمت می‌خوری یا صف حیوانات؟

اگر تزکیۀ نفس نکردید ولو نمازت را اول وقت بخوانی، اگر تزکیۀ نفس نکردی ولو بهترین کارها را به فشار، چون طبعاً انسان باید کارهای خوب را با فشار انجام بدهد، اینها را تو انجام دادی در صف حیوانات هستی. چرا؟ به جهت اینکه صفات حیوانی در تو هست. کم بخوابید، با خدا مناجات کنید، سحرها بلند شوید و استغفار کنید، هفتاد مرتبه (استغفر الله ربی و أتوب إلیه) در نماز شب بگویید، واجب نیست. پس چرا خدا در اینجا اینگونه تمجید می‌کند؟ برای اینکه ‌این اعمال است که انسان را موفق به تزکیۀ نفس می‌کند؛ یعنی اینکه انسان تصمیم بگیرد که تزکیۀ نفس بکند. از شما می‌پرسم که خیلی وقتها وضعت خوب نیست بدنت بو می‌کند، حمام نرفتی؟ می‌گوید: اتفاقاً دیشب حمام بودم. صابون زدی یا نه؟ می‌گوید: صابون نزدم و فقط آب روی خودم ریختم. خوب این بیشتر گند و بویت را بلند کرده است.باید خودت رو تمیز کنی، صابون هم بزنی. «وَ بِالْأَسْحارِ هُمْ یَسْتَغْفِرُون‏» (ذاریات/۱۸) این صابونی است که می‌زنی. این تزکیۀ نفس، حمام رفتن است؛ یعنی نمی‌شود انسان تزکیۀ نفس بکند ولی استغفار نکند فایده‌ای ندارد و تزکیۀ نفس هم قبول نیست. از اینجا ما می‌خواهیم قدم‌مان را برداریم و در عالم ملکوت بگذاریم و در دست خدا است «ملکوتُ کُلِّ شیءٍ» (یس/۸۳).

 روایات و آیات مشعر بر این است که ید خدا امام عصر أروحنا فداء است «یَدُ اللَّهِ فَوْقَ أَیْدیهِم‏» (فتح/۱۰) در تفسیر این کلمه نگاه کنید. می‌فرماید: (یدالله) علی بن أبیطالب صلواه الله علیه است، (یدالله) امام عصر است، به یَد خدا است ملکوت هر چیزی؛ یعنی اگر می‌خواهی به ملکوت برسی، نه ‌اینکه این دو دستت را به دامن امام زمان بیندازی، قلبت را به پای امام زمان بینداز. بلند می‌شوی بگو (یا صاحب الزمان)، می‌نشینی بگو (یا صاحب الزمان). فرقی نمی‌کند (یا علی) را با توجه بگویی، منتها با توجه. یک بچۀ کوچک که نمی‌تواند راه برود، می‌بینید که پدرش کنارش ایستاده و همه‌اش می‌گوید: بابا یا می گوید: مادر. دائماً بگویید، نمی‌گویم با زبانتان بگویید. مرد کافری بود و خدا را اصلاً قبول نداشت. وقتی که می‌خواست وارد زنها بشود چون زنها مقید بودند، می‌گفت: یا الله. (یا الله) گفتن این معنایش این است که من مرد هستم که دارم می‌آیم و هیچ معنای دیگری ندارد. این طوری نباشید. (یا الله) را آن وقتی که برای اخطار خانوم‌ها می‌گویید با توجه بگویید. لازم نیست صدای‌تان را عوض کنید همان (یا الله) منتها توجه داشته باشید.

مؤمنین کسانی هستند که تجارت و بیع که ‌این موارد یک مقدار تمرکز می‌خواهد سراش را کلاه نگذارند، یک مشتریی نباشد که کلاه سر انسان بگذارد. آنجا تمرکز می‌خواهد. می‌گوید همان موقع که تمرکز کامل در مُلک می‌خواهد داشته باشید به یاد ملکوت هم باشید. «لا تُلْهیهِمْ تِجارَهٌ وَ لا بَیْعٌ عَنْ ذِکْرِ اللَّه‏» (نور/۳۷) آنها را از یاد خدا غافل نمی‌کند. چرا تجارت و بیع را فرموده است؟ برای اینکه هم مربوط به مُلک است و هم در مُلک این یک کاری است که آدم باید یک مقداری دقت کند والا اگر دقت و تمرکز نکند ممکن است که سرش را کلاه بگذارند. همیشه انسان باید به یاد خدا باشد. برای شما چطور مثال بزنم که شما هم خدای واحد را همیشه به یادش باشید و هم امام زمانتان را.

یک مثال خیلی ساده چون این مطالب یک مقداری دقیق است و نمی‌شود در جلسات عمومی‌گفت ولی حالا عیبی ندارد. یک مثال خیلی ساده، ببینید الان من را که می‌بینید بدن و روحم است؛ چون اگر روحم تنها باشد شما نمی‌بیند. اگر بدن تنها باشد خواب است یا مرده. بنابراین نمی‌تواند صحبت کند. شما به من دارید نگاه می‌کنید، من هر چه بگویم، می‌روید و می‌گویید فلانی گفت. بدنش گفت یا روحش؟ کدام یکی؟ اینها وحدت داشتند؛ چون اگر بگویید بدنش گفت، یعنی خواب بود و گفت، ارزشی ندارد. اگر بگویید روحش گفت، تو کجا روحش را دیدی؟ پس بدن وسیلۀ روح است، دست وسیلۀ اعمال قدرت است. شما اگر همین الان این سقف بخواهد خراب شود این دست‌تان را حائل می‌کنید؛ چون می خواهید کمال قدرت‌تان را اعمال کنید. این را خوب دقت کنید، امام زمان وسیلۀ اعمال قدرت پروردگار است. خدا هر چیزی را با وسیلۀ خودش انجام می‌دهد. امام زمان وسیلۀ احاطۀ علمی خدا بر خلق است. خوب دقت کنید یک خورده جنبه علمی دارد، خدای تعالی فرض کنید بلاتشبیه که شاعر می‌گوید: خاک بر فرق من و تمثیل من، اما روح امام زمان خدا است نه روحی که در بدن امام زمان است یک وقتی این طوری فکر نکنید. اینکه می‌گویند (یدالله) أئمه دست خدا هستند، جنب الله، عین الله، اُذُن الله؛ یعنی وسیلۀ آن قدرت پروردگار است. خدا احتیاجی به وسیله ندارد اما خودش این طوری خواسته است. در تمام کارها هم همین‌طور است. وسیلۀ اعمال قدرت است؛ یعنی شما هر چه که بگویید: (یا الله) من را، فرض کن، قوی قرار بده. قوی قرارت می‌دهد اما به وسیلۀ امام زمان.

در دعای ندبه می‌خوانیم (أین السببُ المتصلُ بین الأرض و السماء) این رابط بین خدا و خلق حتی نفس کشیدن ما، مرگ و زندگی ما وسیله‌اش این روح مقدس حضرت بقیه‌الله است که مخلوق خدا است. اگر به ملکوت راهمان بدهند یک قدم می‌خواهیم در ملکوت بگذاریم. کِی راهمان دادند؟ آن وقتی که ما بفهمیم _ فهم یعنی چشم دل _ یعنی همان‌طور که شما با من صحبت می‌کنید روح و بدنم را از من جدا نمی‌کنید همین‌طور خدا و امام زمان را با هم بدانید. وسیله‌اش این روح مقدس حضرت بقیه‌الله است که مخلوق خدا است. خدا هیچ وقت نمی‌آید با من و شما صحبت کند «وَ ما کانَ لِبَشَرٍ أَنْ یُکَلِّمَهُ‏ اللَّه‏ الّا وحیاً» (شوری/۵۱) این‌طوری نیست که خدا برای بشری صحبت کند الا وحی باشد. «أَوْ مِنْ وَراءِ حِجاب‏» (شوری/۵۱) که ‌این وحی با واسطه است که آخر می‌فرماید یا به پیغمبرها مستقیم وحی می‌کند یا به اولیای خدا که خیلی باید مقام‌شان بالا باشد که (من وراء حجاب) باشد؛ یعنی که خدا را آن‌طور که انبیاء متوجه هستند و می‌فهمند، اولیاء خدا متوجه نیستند و خدا را نمی‌فهمند ولی با یک پرده‌ای با آنها صحبت می‌کند. «أَوْ یُرْسِلَ رَسُولا» (شوری/۵۱)یا به وسیلۀ رسول. رسول چطور است؟ رسول همین قرآنی که بر پیغمبر اکرم نازل شده و پیغمبر برای ما خوانده است. پس بنابراین به طور کلی خدا مثل حضرت موسی بیاید که در کوه طور او را خواست و حالا هر طوری که بود او را طرف خود کشاند و گفت: «إنِّی‏ أَنَا اللَّهُ‏ لا إِلهَ‏ إِلَّا أَنَا»[1] اینگونه با خدای تعالی صحبت کردن اصل شانش نیست، کبریائیت‌اش ایجاب نمی‌کند. یک وقتی اگر شما هم توقع داشتید خیلی توقع بی‌جایی است که خدا مثل حضرت موسی که صحبت کرد با شما هم صحبت کند ولی امام زمان را قرار داده و می‌گوید که زبان من است، گوش من است اُذن‌الله است. او را قرار داده است که شما با او صحبت کنید. صحبت با او صحبت با خدا است. «وَ مَنْ‏ أَحَبَّکُمْ‏ فَقَدْ أَحَبَ‏ اللَّهَ‏، وَ مَنْ أَبْغَضَکُمْ فَقَدْ أَبْغَضَ اللَّه‏»[2] او در بین ما است هیچ وقت نمی‌شود در عالم از زمان حضرت آدم تا روز آخر حجت در بین مردم نباشد و به همین جهت هست که ۱۱۷۰ و چند سال حضرت ولی عصر را در کرۀ زمین نگه داشته است. ما که نمی‌بینیم؟ خوب برو ببین. ما که پیدایش نمی‌کنیم؟ پیدا است، خورشید را تو پیدا نمی‌کنی. پیغمبر اکرم حضرتش را مثال به خورشید زده است. آخر ما پشت ابر غیبت هستیم. یک هواپیما بشین برو بالای ابر. ما یک روز بارانی بود رفتیم بالا و دیدیم عجب آفتابی هست. روی این ابرها آفتاب افتاده و طوری آفتاب بود که من پرده‌ای جلوی این شیشۀ هواپیما انداختم که اذیتم نکند. چطوری می‌شود که بالا برویم؟ من همین را می‌خواهم بگویم. همۀ کار ما و صحبت ما این است که شما بالا بروید و امام زمانتان را ببینید، با همین ترکیۀ نفس.

اول یک خورده خودت را سبک کن، یک مقدار حواست را جمع کن، یک بلیط بگیر. حداقلش این است که بلیط بگیر. الان مشهد چند هفته هست که ماندیم و بلیط پیدا نمی‌شود و حالا گفتیم چه بهتر. إن شاءالله هیچ وقت بلیط پیدا نشود و ما همیشه خدمت آقایان باشیم. اینجا وطن‌مان است، اینجا متولد شدم و باید هم باشم ولی خوب حداقل بلیط بگیر. از چه کسی بلیط بگیریم؟ از آن کسی که تمام سازمان هوا و به اصطلاح وزیر راه و ترابری او را تعیین کرده برای اینکه شما بروید از او بلیط بگیرید.

حالا برسیم به وضع خودمان. آقا من چطور به امام زمان برسم؟ به آن خورشید تابان برسم؟ این ابر غیبت همه جا را گرفته است. ظلم مردم همه جا را گرفته است، چطور امام زمانم را ببینم؟ بلیط بگیر. بلیط از چه کسی بگیرد؟ از دین. دینِ تو بلیط می‌دهد، بلیط داده و اسم تو را هم نوشته است. یک مقداری همت کن و برو از آژانس بلیطت را بگیر. پول هم نمی‌خواهد، پول هم به تو می‌دهد. نه، من حالش را ندارم.

یک شخصی یک شیری دنبالش کرد. فرار کرد و دید که نمی‌تواند و داخل چاه افتاد. پایین چاه را نگاه کرد، دید یک افعی خیلی بزرگی آنجا منتظر آمدن او است. وسط چاه دوتا ریشۀ درخت بود. دستش را به آنها گرفت. نه شیر می‌تواند کاری بکند و نه ‌این. دید دوتا موش دارند این ریشه را قطع می‌کنند. یکی سیاه و یکی سفید. در همین وسط با این دلهره، با این وضع خطرناک یک مقداری عسل به ‌این دیوار چاه بود. زنبورها حالا از کجا به آنجا عسل ریخته بودند، مشغول خوردن این عسل پر از خاک و کثیف شد و حواسش رفت به عسل. این را برای می می­گویند. اگر اهل آخرت نباشید، اگر اهل ملکوت نباشید، اگر به طرف ملکوت نروید أجل مثل یک شیری دنبال سر ما است. امثال گفتند که در ایام نوروز چقدر در تصادف مردند. گاه گاهی بنشینید، من خودم شبها این کار را می‌کنم. دوستانی که داشتیم، مردند. پایین هم اگر اهل عمل نباشیم جهنم است و عذاب است و زقوم است و اینها است. ما الان چکار می‌کنیم؟ یک دستمان به ‌این ریشۀ درخت است، یک دستمان را به آن ریشۀ درخت گرفتیم. این ریشه‌های درخت همین بازی‌هایی است که خودمان برای خودمان در آوردیم. بله ما هر سال دو دفعه می‌رویم خودمان را چک می‌کنیم تا مریضی نداشته باشیم. این دستگیری‌اش ولی شب و روز ریشه را دارد می‌خورد. آن دوتا موش را تشبیه به شب و روز کردند که می‌جوند. تو به شیرینی دنیا، به‌به چه زندگی خوبی دارم، همه چیزم مرتب است دیگر از عسل هم که بهتر نمی‌شود اما تو در خطری، تو اگر اینجا پرت شدی داخل مُلک می‌افتی بلکه از مُلک هم بدتر؛ یعنی داخل دهان شیطان می‌افتی. شیطان هم روز قیامت می‌گوید که من به تو کاری ندارم. این را بدانید اطاعت شیطان خیلی بد است. با رفیق بی‌وفا هیچ وقت رفاقت نکنید. رفیقی که بخاطر پول شما با شما رفیق است، رفیقی که برای قدرت شما با شما رفیق است، رفیقی که می‌دانید وفا ندارد. کلام امیر علیه الصلاه و السلام است که به شعر ترجمه کرده بودند که (مطلب تو وفا ز مرد ملُول؛ ملول یعنی کسی که زود بداش می‌آید، نشود مجتمع ملال و وفا) نمی‌شود که هم زود ناراحت شود و هم زود وفا داشته باشد. (چون کند عهد چون ملالش خواست، بشکند عهد را به سنگ جفا). شیطان در درجۀ أعلی بی‌وفایی است. همۀ عهدهایش را می‌شکند. در همین دنیا هم می‌شکند. این شیطان را ترک کنید. اصلاً ما چرا در چاه بیفتیم.

خدای تعالی می‌فرماید: «إِنَّ الْمُتَّقِینَ فىِ جَنَّاتٍ وَ عُیُونٍ» (ذاریات/۱۵) می­خواستم این را توضیح دهم، یکی از واژه‌هایی که هر وقت به ما می‌گویند ما خیال می‌کنیم که بهشت است آن هم بهشت خُلد. جنات و عیون در همین دنیا هم هست منتها کسی که در ملکوتش وارد بشود. ما دوستانی داریم که اهل تزکیۀ نفس‌اند که واقعاً خودشان در دفترهایشان نوشته‌اند که اصلاً در زندگی از جهنم بیرون آمدیم و وارد بهشت شدیم با تزکیۀ نفس. وضع مالی‌شان هم شاید خیلی خوب نباشد. در همین دنیا به انسان بهشت می‌دهند. (بهشت آنجاست که آزاری نباشد، کسی را با کسی کاری نباشد) نه ‌اینکه مردم، مردم کسی نیستند که اذیت بکنند. یک کاری بکنید که دیگر شیطان با شما کاری نداشته باشد. چه کسی این‌طور است که شیطان با او کاری ندارد؟ خدا در قرآن می‌فرماید: «إِنَّ عِبادی‏ لَیْسَ لَکَ عَلَیْهِمْ سُلْطان‏» (حجر/۴۲) تو بر بندگان من نمی‌توانی تسلط پیدا کنی. خودش هم روز اول گفت: «لَأُغْوِیَنَّهُمْ أَجْمَعِینَ، إِلَّا عِبَادَکَ مِنْهُمُ الْمُخْلَصِین» (ص/۸۲-۸۳) همه را اغواء می‌کند مگر بندگان خالص را نه ‌اینکه نخواسته باشد که اغواء کند، نمی‌تواند اغواء کند. به جایی برس که راحت بشوی از کسانی که می‌خواهند تو را اذیت کنند، شیطان سیرتان. چه خوب است که انسان به جایی برسد که «وَ عِبَادُ الرَّحْمَانِ الَّذِینَ یَمْشُونَ عَلىَ الْأَرْضِ هَوْنًا وَ إِذَا خَاطَبَهُمُ الْجَهِلُونَ قَالُواْ سَلَامًا» (فرقان/۶۳)، «وَ إِذا مَرُّوا بِاللَّغْوِ مَرُّوا کِراما» (فرقان/۷۲) آن قدر بالا می‌روند تا جایی می‌رسند که «وَ اجْعَلْنَا لِلْمُتَّقِین إِمَامًا» (فرقان/۷۴) ما رهبر متقین باشیم. مردم معمولی که تقوا ندارند و از خواب بیدار نشدند و نمی‌شود آنها را از خواب بیدار کرد. «فی‏ جَنَّاتٍ وَ عُیُون‏» (حجر/۴۵) کلمه عیون را هم توضیح بدهم، عیون؛ یعنی چشمه‌ها. «جَرت ینابیعَ الحکمه من قلبِه علی لسانه»[3] اگر بخواهیم در عالم ملکوت تشبیه کنیم به چه شکل است. این دل ما مثل یک سدی است که پشت‌اش آب جمع شود. این آبی که پشت سد جمع شده است یک دفعه ریخته‌اند؟ نه. کم‌کم این چشمه‌ها با هم یکی شدند وآمدند پشت سد آب جمع شده است که اگر آن را رها کنند شهری را خراب می‌کند یا شهری را آباد می‌کند. چشمه‌ها جمع شدند، خیلی از بچه‌ها از زمان کودکی در مجالس دینی جمع می‌شوند. پدر ما را خدا رحمت کند به ‌این مناسبت بد نیست اسم این بزرگوار را هم ببریم. من شش ساله بودم یک مجلسی بود و دعای ندبه خیلی کم بود. حاج آقای علم‌الهدی که ظاهراً فوت کرد در مسجد ما هم مرتب می‌آمدند در مسجد صاحب الزمان دعوت‌شان می‌کردیم منبر می‌رفتند. مشهدیها اکثراً او را می‌شناسند. ایشان دعای ندبه می‌خواند و چه حال خوبی هم داشت که إن شاءالله حضرت ولی عصر ایشان را بخاطر همان دعاهای ندبه، آنچه که ما اطلاع داریم، و همان خدمات و سخنرانی‌ها و منبرها پذیرایی می‌کنند. این کم‌کم در دل آدم جا می‌شود.

شما ممکن است در دوران جوانی به مجالس دینی نرفته باشید ولی از حالا بروید. گوش‌تان را باز کنید هر چه گفتند فوری قبول نکنید. خدای تعالی در قرآن این اجازه را به شما نداده است. فرموده است که «أُولُوا الْأَلْبابِ» (بقره/۲۶۹) کسانی هستند که «الَّذینَ یَسْتَمِعُونَ‏ الْقَوْلَ فَیَتَّبِعُونَ أَحْسَنَه‏» (زمر/۱۸) خوب‌هایش را جمع می‌کنند. یک وقتی پشت‌ سد کرج یک هتلی بود. ما گاهی برای رفع خستگی با یکی از دوستانمان به آنجا می‌رفتیم. گفتند این فاضلابش وارد سد کرج می‌شود، خرابش کردند. فاضلابها را نگذارید پشت سد دلتان بیاید. هر سخنی را گوش دادید از گوش‌تان تجاوز نکند. داخل مغز و فکرتان ببرید و تحلیل‌اش کنید و خوب‌هایش را انتخاب کنید «فَیَتَّبِعُونَ أَحْسَنَه‏» (زمر/۱۸). «أُولئِکَ الَّذینَ هَداهُمُ‏ اللَّهُ وَ أُولئِکَ هُمْ أُولُوا الْأَلْبابِ» (زمر/۱۸) اینها را خدا هدایت می‌کند و اینها صاحب مغزاند. اگر این‌طوری شد می‌گویند این آب را برای چه نگه داشتید؟ نگه داشتیم که به وقتش به مردم بدهیم، به کشاورز بدهیم. شما هم این علم و حکمت را که خدا به شما داده نگه بدارید تا وقتش و به جا به مردم بدهید. «جَرَت ینابیع الحکمه علی لسانِه»[4] آب پشت سد که زیاد ارزشی ندارد. گاهی اسباب درد سر می‌شود اگر یک سیلی بیاید و سد هم پر باشد، می‌بینید از بالای سد ریخت و خرابی به وجود آورد. تو باید مصرفش کنی «زَکاهُ العلمِ بذلُه»[5] علمی‌که خدا به تو داده است را پخش کن و به مردم بده.

روز رحلت امام عسکری علیه الصلاه و السلام به هر حال هر چه باشد به امام زمانمان تسلیت عرض می‌کنیم و امیدواریم آن حضرت دست ما را بگیرد و وارد بهشت‌های دنیوی و اخروی کند و ما را از چشمه‌های علم و حکمت بهره‌مند کند و ان­شا­الله ما جزء کسانی باشیم که از محسنین و نیکوکاران باشیم که «کانُوا قَلیلاً مِنَ اللَّیْلِ ما یَهْجَعُون‏» (ذاریات/۱۷)، «عجبا للمحبّ کیف ینام، کلّ‏ نوم‏ على‏ المحبّ حرام»[6]، «وَ بِالْأَسْحارِ هُمْ یَسْتَغْفِرُون‏» (ذاریات/۱۷) خیلی به نماز شب‌تان اهمیت بدهید، اگر دیر شده بود و نزدیک اذان بود بالاخره در قنوتان لااقل این ۷۰ مرتبه «استغفرالله ربی و اتوب الیه» را بگویید؛ چون خدا در چند جای قرآن استغفار در سحر را تمجید کرده است و ان­شا­الله از اموالتان هم اگر از واجب النفقه‌تان زیادتر بود برای سائل و محروم، کسی که از ثروت محروم است به او بدهید و دقت کنید «وَ فِی الْأَرْضِ آیاتٌ‏ لِلْمُوقِنین‏» (ذاریات/۲۰) در آیات الهی در روی زمین و در دلهای‌تان فکر کنید و این آیات را نشانۀ خدای عزیز و خدای عظیم قرار بدهید.

آقا امام زمان  ما دو ماه عزاداری کردیم و می دانیم کارهای ما ارزشی ندارد، ولی شما بزرگ هستید، شما آقا هستید، پایان آن هم امروز شهادت امام عسکری و بخصوص که مرقد مطهر امام عسکری هم آنطور ظالمانه، که اخیراً من شنیدم، ضریح به کلی از بین رفته است، گنبد به کلی از بین رفته است، حرم مطهر خراب شده است، سرداب مطهر، جایی که لا اقل امام زمان پنج سال با بدن ملکی، با بدن ظاهری آنجا زندگی می کردند آسیب دیده است، و برای اینکه دومرتبه با حالت اول برگردد هم خرج زیادی دارد ولی ان­شاءالله به همت شیعیان، که شاید هم امتحانی برای شیعیان باشد، بهتر از قبل با نظارت امام عصر ارواحنا فداه درست شود و امیدوارم خدا به شیعیانی که در این راه خدمت کردند و از اموالشان و از هر آنچه که از آنها بر می آید، اجر جزیل مرحمت بفرماید.

نسئلک اللهم و ندعوک باعظم أسمائک و بمولانا صاحب الزّمان یا الله یا الله یا الله یا الله یا الله یا الله یا الله یا الله یا الله یا الله اللهم عجل لولیک الفرج، خدایا امام زمان ما را برسان، همه ما را از یاران خوب ان حضرت قرار بده، قلب مقدسش را از ما راضی بفرما.

 

 

جهت دانلود و یا پخش آنلاین کلیک کنید

أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّیْطَانِ الرَّجِیمِ

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمدلله و الصلاه و السلام علی رسول‌الله و علی آله آل الله لا سیما علی بقیه‌ الله روحی و أرواح العالمین لتراب مقدمه الفداء و اللعنه الدائمه علی أعدائهم أجمعین من الآن إلی قیام یوم الدین.

أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّیْطَانِ الرَّجِیمِ

” إِنَّ اللَّهَ وَ مَلائِکَتَهُ یُصَلُّونَ عَلَى النَّبِیِّ یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَیْهِ وَ سَلِّمُوا تَسْلیماً * إِنَّ الَّذینَ یُؤْذُونَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ لَعَنَهُمُ اللَّهُ فِی الدُّنْیا وَ الْآخِرَهِ وَ أَعَدَّ لَهُمْ عَذاباً مُهیناً ” (احزاب/۵۶-۵۷)

شب شهادت حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و امام مجتبی علیه السلام، شب حزن مسلمانان جهان است و قطعاً طبق روایات، حضرت بقیه‌الله ارواحنا فداه هم امشب محزون هستند. شما هم که در کنار قبر مطهر حضرت علی بن موسی‌ الرضا علیه السلام واقع شده‌اید و در شب‌های آینده باید برای آن حضرت عزاداری کنید و مردم شیعه و شیعیان خالص که مسلمان حقیقی هستند باید در عزای حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام بسیار محزون باشند، چون در احادیث هست کسی به حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام و امامت ایشان اعتقاد داشته باشد از خواص شیعه هست. باید بسیار این ایام را اهمیت بدهیم و کوشش کنیم به هیچ وجه خود را از خاندان عصمت و طهارت علیهم السلام جدا نکنیم و بکوشیم که به حزن آن‌ها محزون باشیم، اگر می‌خواهید از شیعیان واقعی آن حضرت و از پیروان واقعی رسول اکرم صلی الله علیه و آله و امام مجتبی علیه السلام باشید.

 لذا کوشش کنید- حالا هر کاری در این چند روز عید نوروز یا ایام اول فروردین انجام دادید- خوشحالی‌ها را کنار بگذارید، محزون به حزن خاندان عصمت و طهارت علیهم السلام باشید. البته خوشحال هستیم که دوستان اهل تزکیه نفس از اول فروردین خیلی معمولی با این رسومات خرافیِ عقلی- که عقلا همه این‌ها را خرافات می‌دانند- همه چیز نوروز را، همه چیز این ایام را، حتی کلمه سال نو را وقتی باید بگوییم که یا زرتشتی باشیم یا دین قَیّمی که خدای تعالی درباره­ی ماه قمری فرموده است که ” ذلِکَ دینُ الْقَیِّمَهِ “(بینه/۵) از آن دور باشیم و یا باید به هیچ وجه برای هدفی که دوست عزیز من- خدا می‌داند آن‌جا نشسته بودم فرمایشات ایشان را گوش می‌دادم- جناب آقای معلم بسیار نکته پُرارزشی را گفتند، ما به خاطر هوس‌های نفسانی خود از هدفی که همه انبیاء و همه ائمه برای آن زحمت کشید‌ه‌اند صرف نظر کنیم و خود را دست مذهب زرتشت بدهیم.

 در همین دو سه روز قبل بود دیدم علمای زرتشتی را در تلویزیون آورده بودند و این‌ها اظهار می‌کردند این عید برای ما است و مردم ایران هم به خاطر باستانی بودن ایران و سابقه­ی ایران که خدا لعنت کند آن ملعون را که می‌خواست تاریخ ایران را عوض کند، ۲۵۰۰ ساله، چند سالی هم بود و وقتی که دید مردم نمی‌پسندند تغییر داد. ما باید کوشش کنیم خدایی نکرده همان برنامه‌ها را تعقیب نکنیم که شماها بحمدلله مطمئن هستم آن‌هایی که حتی یکی دو قدم در راه تزکیه نفس برداشته‌اند، موفق شده‌اند که بی‌اعتنا باشند، هم به چهارشنبه سوری و هم به تحویل سال و هم إن‌شاءالله به سیزده‌بدر و امثال این خرافاتی که دامنگیر ما شده است. بنابراین این دو سه روز را بیشتر محزون باشید، بیشتر اهمیت بدهید، مخصوصاً امسال که به خاطر توهین‌هایی که دشمنان به رسول اکرم صلی الله علیه و آله کرده‌اند، به خاطر جسارت‌ها و به خاطر اهانت‌هایی که به فرزندان پیغمبر و ائمه اطهار علیهم السلام در سامرا نموده‌اند، به خاطر همه­ی مشکلاتی که برای شیعه پیدا شده است و امتحان سختی است که قبل از ظهور حضرت بقیهالله باید این امتحانات پیش بیاید و انسانِ تزکیه شده­ی قابل توجه حضرت بقیهالله از بین مردم مشخص بشود.

 بنابراین دیگر فردا و پس‌فردا و روز جمعه باید دوستان ما کوشش کنند در هر کجا که صدای من را می‌شنوند محزون‌تر از هر وفاتی، از هر مصیبتی باشند و یک وقت خدایی نکرده همان راهی که در این روزها داشته‌اند، در ایام فروردین داشته‌اند، ادامه ندهند. این یک مطلبی بود که می‌خواستم تذکر بدهم و إن‌شاءالله همه شما متذکر هستید، حالا بعضی از دوستان تازه وارد شدند و مرحله یقظه هستند، برای آن‌ها من مقیّد هستم تذکراتی هر چند وقت یک‌بار عرض کنم.

در این آیاتی که تلاوت شد، خدای تعالی پیشگام و ملائکه او پیشقدم، فرموده‌اند: ” إِنَّ اللَّهَ وَ مَلائِکَتَهُ یُصَلُّونَ عَلَى النَّبِیِّ “(احزاب/۵۶) خدا و پیغمبر و همه انبیاء; البته ممکن است بگویید در این آیه نیست ولی وقتی که خدای تعالی یک کاری را می‌کند همه انبیای معصوم هم این کار را می‌کنند و ملائکه­ی خدا هم که رابط بین خدا و خلق هستند، آن‌ها هم انجام می‌دهند، ” یُصَلُّونَ عَلَى النَّبِیِّ ” (احزاب/۵۶) این‌ها بر پیغمبر صلوات می‌فرستند. صلوات در این‌جا; از امام سؤال می‌شود که خدا چطور بر پیغمبر صلوات می‌فرستد؟ او هم می‌گوید ” اللهم صل علی محمد و آل محمد “؟ اینکه معنا ندارد، امام علیه السلام می‌فرماید: رحمت خاص الخاص خدا برای پیغمبر صلوات است. اگر یاد شما باشد که اکثر شما بودید و به یاد دارید که رحمت پروردگار و مهربانی خدا را در یک جلسه به سه بخش تقسیم کردم، رحمت عام، مهربانی عام. مهربانی غیر از محبت است، خدا ظالم را دوست ندارد اما به او مهربان است. مثل اینکه شما مثلاً فرض کنید: یک حیوان نجس‌العینی را شما دوست ندارید، حتی اصلاً حاضر نیستید به آن نگاه کنید اما ممکن است به او مهربانی بکنید. گرسنه هست، یک غذایی می‌آورید جلوی او می‌گذارید، آبی برای او می‌آورید، به این مهربانی کردید اما او را دوست ندارید، به او محبت ندارید. خدای تعالی بر همه مخلوقات خود مهربان است، حتی می‌بینیم بدترین خلق خدا را روزی می‌دهد، نفس می‌دهد، جان می‌دهد، سلامتی می‌دهد تا وقتی زنده هستند، این معنای رحمانیت پروردگار است طبق آیات قرآن و روایات. یک مهربانی خاصی دارد به کسانی که هدفی که همه انبیاء داشتند، من دوست دارم همان فرمایش ایشان را که بسیار حرف جالبی بود; همان هدفی که برای آن هدف در حدود شاید ده هزار سال انبیاء، اولیاء، ائمه اطهار کار کردند، این نکته‌ای بود که فرمودند، خیلی عالی بود. انسان زحمت کشیده است تا به یک هدفی برسد و باید اجر زحمات او را به او بدهند، حتی پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله که می‌فرماید: من از شما اجر و مزدی نمی‌خواهم مگر موّدت به ذی‌القربی هستند، در آیه دیگر می‌فرماید: بگو ای پیغمبر ” ما سَأَلْتُکُمْ مِنْ أَجْرٍ فَهُوَ لَکُمْ ” (سباء/۴۷)  آنچه که من از شما اجری سؤال کردم برای خودِ شما و به نفع خودِ شما است و در آیه دیگر می‌فرماید: ” قُلْ ما أَسْئَلُکُمْ عَلَیْهِ مِنْ أَجْرٍ إِلاَّ مَنْ شاءَ أَنْ یَتَّخِذَ إِلى‏ رَبِّهِ سَبیلاً ” (فرقان/۵۷) ای سالکین إلی الله اگر می‌خواهید راهی به سوی خدا پیدا کنید باید اجر رسالت پیغمبر را بدهید، اجر رسالت تبعیت از خاندان عصمت و طهارت است، محبت به آن‌ها است. این‌هایی که این کار را کردند و برای این هدف اهمیتی قائل شدند و من می‌شناسم افرادی که سال‌ها است زحمت کشیدند خود را از رذایل اخلاقی پاک کردند، این‌ها مورد رحمت خاص‌الخاص خدای تعالی واقع می‌شوند. یعنی یک چیزهایی به این‌ها داده می‌شود، یک علم و حکمتی به این‌ها داده می‌شود، یک زندگی راحتی به این‌ها داده می‌شود که ” لا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لا هُمْ یَحْزَنُونَ‏ ” (بقره/۶۲) نه خوفی دارند، نه افسردگی دارند، شاد، بسیار عالی و در آخرت هم محزون نمی‌شوند، هر چه می‌خواهند خدا به آن‌ها می‌دهد، این رحمت خاص پروردگار است که با کلمه رحیم خدا در اول هر سوره بیان کرده است. ” بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ‏ ” یک رحمت خاص‌الخاص است، رحمت خاص‌الخاص پروردگار صلوات است، صلوات مخصوص پیغمبر اکرم نیست، برای پیغمبر هست، مخصوص آل پیغمبر نیست، ولی برای همه آن‌ها هست، برای یک عده‌ای که این هدف را اجر نهاده‌اند، ارزش قائل شده‌اند،‌ این هدفی که ۱۲۴ هزار پیغمبر و ۲۳ سال رسول اکرم و تا به حال، تا همین لحظه‌ای که من در خدمت شما هستم ائمه اطهار علیهم السلام که آخرین آن‌ها حضرت بقیهالله است که خدا می‌داند اگر فکری داشته باشیم باید بنشینیم بر غربت امام زمان خود اشک بریزیم. شما یک فرزندی داشته باشید که این فرزند هیچ اعتنایی به شما نکند، هیچ ارزشی برای شما قائل نباشد، شما هم به اصطلاح معدن علم و حکمت باشید می‌بینید چقدر به این پدر سخت می‌گذرد. هفت میلیارد جمعیت روی کره زمین، یک عده حتی اصلاً اعتقاد به خدا ندارند، یک عده اعتنایی به پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله که نمی‌کنند بماند، توهین هم می‌کنند. یک عده به علی بن ابیطالب علیه السلام توجه ندارند، یک عده هم که شیعه هستند و علی را مولای خود می‌دانند، به هیچ وجه در راهی که علی برای آن‌ها تعیین کرده است، یعنی صراط مستقیم; چهل جای قرآن کلمه صراط مستقیم داریم و در تمام این‌ها روایت داریم منظور علی بن ابیطالب علیه السلام است، به این هم اعتنا نکردند، منحرف، راه‌های انحرافی که می‌بینید یک ایام نوروز پیش می‌آید همه آن‌ها عوض می‌شوند. من نمی‌دانم چطور می‌شود اسم یک مسلمان را مسلمان گذاشت، حضرت صادق فرمود: ” کُونُوا لَنَا زَیْناً “[۱] ای مردم شیعه برای ما زینت باشید، در یک سایتی دیدم نوشته بود: اینکه این‌ها شب چهارشنبه آخر سال از روی آتش می‌پرند، اگر اسم آن زرتشتی بودن نیست، آتش‌پرستی نیست، اسم آن چیست؟ چرا ما آبروی اسلام را باید از بین ببریم، اگر شما اسم سیزده‌بدر را نمی‌دانید من عرض کنم اصحاب رس که در قرآن هم آمده است که همین کنار رود ارس بوده است، این‌ها روز سیزده پخش می‌شدند در بیابان و پیغمبر خود را هم کشتند، خیلی مردمان بدی بودند که خدا در قرآن آن‌ها را مذمت کرده است، اگر اسم این پیروی از آن‌ها نیست، پس اسم این چیست؟ اگر شما پیرو خاندان عصمت هستید، یک روایت بیاورید که مثلاً امام صادق یا یکی از ائمه روز سیزده‌بدر از داخل خانه بیرون رفته است تا نحسیِ سیزده را بیرون کند و تا روز چهارده بشود، این حرف‌ها چیست؟ ما باید پیرو پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله باشیم. آن‌هایی که این‌ها را کنار می‌زنند، تزکیه نفس می‌کنند، جهاد با نفس می‌کنند; ” وَ الَّذینَ جاهَدُوا فینا لَنَهْدِیَنَّهُمْ سُبُلَنا “(عنکبوت/۶۹) آن‌هایی که جهاد با نفس می‌کنند ما آن‌ها را هدایت می‌کنیم، دست آن‌ها را می‌گیریم، آن‌ها را به طرف خود هدایت می‌کنیم ” سُبُلَنا ” خدا می‌گوید. این‌ها چه رحمتی را از خدا ممکن است دریافت کنند؟ صلوات; می‌بینید خدای تعالی در قرآن می‌فرماید: ” هُوَ الَّذی “(احزاب/۴۳) همانطوری که درباره پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله می‌فرماید: ” هُوَ الَّذی یُصَلِّی عَلَیْکُمْ “(احزاب/۴۳) خدا همان کسی است که صلوات بر شما می‌فرستد ای اهل تزکیه نفس ” وَ مَلائِکَتُهُ ” مثل همان کلامی است که ” إِنَّ اللَّهَ وَ مَلائِکَتَهُ یُصَلُّونَ عَلَى النَّبِیِّ ” مثل همان است ” هُوَ الَّذی یُصَلِّی عَلَیْکُمْ وَ مَلائِکَتُهُ لِیُخْرِجَکُمْ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النُّورِ ” شما را از ظلمت خارج می‌کنیم. انسان به افرادی می‌گوید: آقا چرا این گناه را می‌کنی؟ می‌گوید: حالا چه فرقی می‌کند، آن‌قدر تاریک است که گناه با ثواب برای او فرقی نمی‌کند، در یک تاریکی عجیبی واقع شده است. یک تلاشی بکن، یک تزکیه نفسی بکن، خیلی جمله­ی جالبی فرمودند که خدای تعالی در قرآن می‌فرماید: پیغمبر را خدا مبعوث کرد در بین شما ” وَ یُزَکِّیهِمْ “(بقره/۱۲۹) عجیب است، این ملت بزرگی که الحمدلله تشَیُع دارد، این‌ها به فکر تزکیه نفس نیستند، آقا خود را پاک کن، هدف تزکیه نفس است، پاک شدن است، در این دنیا آمدی یک مدتی در سنین بچگی آلودگی پیدا کردی، مثل پدر مهربان، مثل مادر مهربان، می‌گوید بیا برو حمام این کثافت‌ها را از خود پاک کن. پاک کنی خدا بر تو صلوات می‌فرستد، ملائکه خدا هم صلوات می‌فرستند. دیگر تو از تاریکی خارج می‌شوی و در نور می‌آیی، در روشنایی می‌آیی. وقتی در روشنایی واقع شدی- ما این را برای عده‌ای که مراحل تزکیه نفس را گذرانده­اند عرض می‌کنم- اگر دیدید که خوب روشن هستید، همه چیز را می‌فهمید، بعضی از اوقات یک حکمتی در قلب انسان وارد می‌شود که لغات، انحرافات، تمام خصوصیات دینی، چه مربوط به دنیا و چه مربوط به آخرت، همه را خود او می‌فهمد. این‌قدر نور در قلب او وارد می‌شود، این نور در قیامت هم برای او مفید است، در روز قیامت وقتی که حرکت می‌کنند در آن ظلمات عجیب، هر کسی مثل آن‌هایی که در- لابد دیدید حالا از باب تشبیه عرض می‌کنم- معدن کار می‌کنند یک نوری در پیشانی خود دارند که جلوی پای خود را می‌بینند، آن‌هایی که تزکیه نفس نکردند، می‌گویند آقا صورت خود را برگردان ما هم جلوی پای خود را ببینیم ” قیلَ ارْجِعُوا وَراءَکُمْ فَالْتَمِسُوا نُوراً “(حدید/۱۳) باید برگردید در دنیا، آن‌جا نور تقسیم می‌کنند، آن‌جا نور می‌دهند، آن‌جا چراغ قوه به اصطلاح معدنچی‌ها می‌دهند، این‌جا که هر کسی یک نوری برای خود دارد. در عین حال همه خواب هستیم ” فَالْتَمِسُوا نُوراً ” یک نوری برای خود تهیه کنید، شما عالم برزخ دارید، حالا قیامت که بماند، فاصله دارد، عالم برزخ دارید ” فَالْتَمِسُوا نُوراً ” آن نور کدام است؟ همین ” هُوَ الَّذی یُصَلِّی عَلَیْکُمْ وَ مَلائِکَتُهُ لِیُخْرِجَکُمْ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النُّورِ ” بیایید این‌جا نور تقسیم می‌کنند، شما از ظلمات بیرون بیا تا به تو نور بدهیم. نه همین خوب است، ما با مردم هستیم. همه به این خرافات گرفتار هستند، نمی‌شود که ما از همه جدا بشویم، خوب بمانید، هیچ مشکلی نیست، نه خدا، نه پیغمبر، نه مبلغین، نه اولیاء خدا، هیچ کس دعوتنامه نمی‌فرستد، ولو اینکه پیغمبر اکرم آن‌قدر حریص بود که خدا او را تا حدی نهی می‌کند، یعنی می‌گوید خود را به زحمت نینداز ” حَریصٌ عَلَیْکُمْ “(توبه/۱۲۸) بر شماها حرص می‌زند که مبادا شماها در ظلمت بمانید، در قیامت هم در ظلمت باشید، در جهنم هم در ظلمت باشید، بیایید خدا بر شما صلوات بفرستد. خدا بر چه کسانی صلوات می‌فرستد؟ خود خدای تعالی در آن آیه دیگر می‌فرماید: ” وَ لَنَبْلُوَنَّکُمْ “(بقره/۱۵۵) خدا شما را امتحان می‌کند و شما را مبتلا می‌کند ” وَ لَنَبْلُوَنَّکُمْ بِشَیْ‏ءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَ الْجُوعِ وَ نَقْصٍ مِنَ الْأَمْوالِ وَ الْأَنْفُسِ وَ الثَّمَراتِ وَ بَشِّرِ الصَّابِرینَ‏ ” صابرین، آن‌هایی که خوب امتحان دادند، یک بچه‌ای را در جلسه امتحان آوردند این به در و دیوار، به آن کسی که کنار او نشسته است و می‌خواهد امتحان بگیرد، هر کسی هست نگاه نمی­کند. صندلی او هم شکسته است، صندلی‌های دیگر خوب است ولی برای این شکسته است، باشد من زود امتحان می‌دهم، می‌نشیند مؤدب، هر چه از او سؤال کردند امتحان می‌دهد. می‌بینند از همه هم زودتر کار او تمام شد، جدی‌تر شد، امتحان سخت را داد، می‌گویند جلسه بعدی را بگذران، فرض کنید مثلاً در حوزه می‌گویند پایه اول و پایه دوم و پایه سوم و پایه چهارم، همه را امتحان داد رفت جلو، در دانشگاه هم که اکثر شماها بیشتر از همه می‌دانید که سال اول و سال دوم، همین‌طور امتحان داده است و جلو رفته است، همه امتحان‌های او خوب است، این‌جا خدا می‌فرماید: ” بَشِّرِ الصَّابِرینَ‏ ” آن‌هایی که صابر هستند، یعنی آرامش دارند، بردبار هستند، مشکلات را حل می‌کنند، اهمیتی به مشکلات نمی‌دهند. تا انسان بچه است و جوان است پدر و مادر و این‌ها می‌گویند: بچه جان یک کاری بکن، هرطور هست، با گرفتاری، هر طوری هست خود را به یک شغلی برسان، البته مِنهای خدا، شغل ممکن است منهای خدا نباشد و خوب باشد که خود آن عبادت است. بعد هم زن بگیر، زندگی بکن، چه بکن، چه بکن، تا وقتی که از دنیا می‌رود، امتحان این خوب نبوده است ” هُوَ الَّذی یُصَلِّی عَلَیْکُمْ وَ مَلائِکَتُهُ لِیُخْرِجَکُمْ مِنَ الظُّلُماتِ ” منظور همین ظلمات است، همین‌ها، در این آیه هم می‌فرماید: ” وَ بَشِّرِ الصَّابِرینَ‏ * الَّذینَ إِذا أَصابَتْهُمْ مُصیبَهٌ ” هر مصیبتی که بر این‌ها وارد می‌شود; می‌گفت: یک نفر در جلسه امتحان بود، یکی آمد به او گفت مادر تو فوت شده است، گفت: بگذار امتحان خود را بدهم بعد به این مسئله رسیدگی می‌کنیم. وسط امتحان حواس شما پرت نشود، جدی باشید ” قالُوا إِنَّا لِلَّهِ “(بقره/۱۵۶) می‌گویند ما مال خدا هستیم، همین‌قدر، واقعاً این جمله را درست بگویید، برای شیطان نباشید، بگویید ” إِنَّا لِلَّهِ ” یعنی ما برای خدا هستیم، یک کارگر یا کارمند یک اداره‌ای، آن اداره می‌گوید این مال ما است، اگر یک اداره دیگر به او فرمان بدهد او هم می‌گوید مال ما است، نمی‌شود یک نفر در دوتا اداره دائماً کار بکند، نمی‌شود. یک کاری بکنید که خدا بگوید و شما هم بتوانید ” إِنَّا لِلَّهِ ” بگویید. این ” إِنَّا لِلَّهِ ” مصیبت نیست ” إِنَّا لِلَّهِ ” یعنی ما مال خدا هستیم و داریم راه خدا را هم می‌پیمایم ” وَ إِنَّا إِلَیْهِ راجِعُونَ ” ‏َخود شما بدانید که در راه خدا حرکت می‌کنید ” أُولئِکَ عَلَیْهِمْ صَلَواتٌ مِنْ رَبِّهِمْ “(بقره/۱۵۷) پس خدا بر این‌ها باز هم صلوات می‌فرستد، این‌جا خوب توضیح داده است. رحمت هم هست، نگویید صلوات همش مثلا فرض کنید که وارد نور شدن و چه و اینطور چیزها; پس ناهار و شام ما چه می‌شود؟ خرج زندگی ما چه می‌شود؟ خدا می‌گوید ” وَ رَحْمَهٌ ” رحمت هم هست، دنیا هم هست، آخرت هم هست، همه چیز به تو می‌دهند ” وَ ما تَشاؤُنَ “(انسان/۳۰) هرچه بخواهید به شما می‌دهیم ” فیها ما تَشْتَهیهِ الْأَنْفُسُ وَ تَلَذُّ الْأَعْیُنُ “(زخرف/۷۱) هر چیزی که نفس تو بخواهد، هر چیزی که چشم تو از آن لذت ببرد به تو می‌دهند. چه می‌خواهی؟ یک کاری بکنیم إن‌شاءالله که در این ایام از این مجالس، از محافل­مان- بدبختی این است که بعضی وقت‌ها عزاداری‌های خود را هم می‌کشانیم به مسائل خودساخته، خارج از آنکه ائمه اطهار علیهم السلام فرموده‌اند- یک طوری باشد که واقعاً رعایت همه چیزها را بکنیم. من از دوستان خیلی متشکر هستم که واقعاً‌ رعایت همه آداب را می‌کنند و در مقابل قرآن، در مقابل این ایام، در مقابل آنچه که لازم است احترام بکنند موفق هستند، ولی یک خواهش دارم که خود را قاطی با مردمی که این‌ها اهل تزکیه نفس نیستند، نکنید ” وَ لَوْ کانَ آباؤُهُمْ “(بقره/۱۷۰) در آن آیه شریفه می‌فرماید: شما نمی‌توانید یک کسی را پیدا بکنید که خدا و پیغمبر را دوست نداشته باشد و دوست شما باشد ” وَ لَوْ کانُوا آباءَهُمْ أَوْ أَبْناءَهُمْ أَوْ إِخْوانَهُمْ أَوْ عَشیرَتَهُمْ “(مجادله/۲۲) پدر شما باشد، مادر شما باشد، فرزند شما باشد، اقوام شما باشند، خانه شما آمده­اند، به عنوان عید هم آمده­اند، به عنوان تحویل سال هم آمده­آند، آن‌ها را پذیرایی کنید، و یک تذکراتی به آن‌ها بدهید که إن‌شاءالله بهتر عمل کنند. اگر شما یک مهمانی داشته باشید و این یک کار منکری را بکند بر شما واجب است که او را نهی از منکر بکنید. آخر مهمان است، مهمان باشد، مهمان که بیشتر باید عزیز باشد. شما عزیز خود را نهی از منکر می‌کنید، شما هیچ‌وقت دشمن خود را به طرف راه صحیح راهنمایی نمی‌کنید، دشمن است ولی دوست خود را راهنمایی کنید.

إن‌شاءالله کوشش کنید که پیرو پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله باشید، پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله مثل فردایی در میان بستر افتاده است و اطراف او نزدیکان او نشسته‌اند. روایت دارد و صحیح هم هست. جبرئیل خدمت حضرت آمد، حضرت فرمودند: چه بشارتی برای من آوردی؟ عرض کرد: تمام بهشت را آذین‌بندی کردیم، چه کردیم، چه کردیم، رسول اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: یک چیزی بگو که من بتوانم از این‌جا- به اصطلاح ما- کَنده بشوم، درباره امت من چه کار کردید؟ آخر می‌دانی که این امت خام، این امت غافل، این امت گرفتار به هوای نفس، این‌ها چه می‌کنند. جبرئیل گفت: این سوره را هم آورده‌ام ” وَ لَسَوْفَ یُعْطیکَ رَبُّکَ فَتَرْضى “(ضحی/۵) گفت حالا راضی شدم، حالا دیگر حضرت عزرائیل بیاید. به زودی خدا آن‌قدر به تو می‌دهد تا تو را راضی کند. امام سجاد می‌فرماید: به خدا قسم تا همه امت او، معتقدین به علی بن ابیطالب علیه السلام- به نظر من این‌طور باشد- تا همه این‌ها را شفاعت نکند پیغمبر راضی نمی‌شود، سر خود را به سجده می‌گذارد، می‌فرماید: ” ربِّ أُمَتـی ” این‌ها فردا انجام می‌شود، این‌ بُعد معنوی آن، بُعد ظاهری آن چیست؟ اطراف بدن حضرت را گرفته‌اند، در همه تواریخ دارد که پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله برای اینکه یک مقداری به صورت خوابیده نباشد به علی بن ابیطالب علیه السلام فرمود: بیا پشت سر من، من به تو تکیه بدهم، سر مقدس او روی سینه علی بن ابیطالب علیه السلام بود‌‌‌. حضرت هم نشسته است ” فَصَبَرْتُ وَ فِی الْعَیْنِ قَذًى وَ فِی الْحَلْقِ شَجًا أَرَى “[۲] حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام از همین‌جا شروع شد، ظلم به این اول مظلوم از همین جا شروع شد. حضرت با همان حال ضعف فرمود: ” ائْتُونِی بِدَوَاهٍ وَ بَیَاضٍ “[۳] برای من یک قلم و کاغذ بیاورید، من خودم می‌خواهم بنویسم ” لَأَکْتُبَ ” کاغذ و قلم بیاورید، من یک چیزی می‌خواهم بنویسم که بعد از من گمراه نشوید. گفتم، شنیدید، شنیده‌اید و از ابن عباس سؤال شد: بزرگترین مصیبت چه بود؟ گفت: آن ساعتی که پیغمبر اکرم فرمود: برای من کاغذ و قلم بیاورید، علاوه بر اینکه نیاورند، جسارت هم به پیغمبر اکرم کردند. این مردمی که امروز جسارت به رسول اکرم می‌کنند پیرو همان کسی هستند که گفت: ” إِنَّ الرَّجُلَ لَیَهْجُرُ “[۴] این مرد ” قَدْ غَلَبَهُ الْوَجَعُ ” درد بر او فشار آورده است، هذیان می‌گوید، لا إله ‌إلّا الله، به خدا قسم این مصیبت از مصیبت کربلا اگر شدیدتر نباشد کمتر نیست. آن‌قدر با هم کنار بدن پیغمبر دعوا کردند که پیغمبر با همان حال ضعف فرمود: از منزل بیرون بروید، سزاوار نیست که کنار بدن من این‌ همه با هم دعوا و زد و خورد کنید. آن‌ها را بیرون کرد و همه رفتند یک جایی جمع شدند برای پیغمبر خلیفه تعیین کردند. هم‌چنین فردا شهادت امام مجتبی است، شما می‌دانید که امام مجتبی علیه السلام چگونه از دار دنیا رفت، آن شخص-جناده- می‌گوید: من رفتم خدمت امام مجتبی علیه السلام گفتم: آقا شما حال ندارید، مریض هستید، به من یک نصیحتی کنید، یک حرفی برای من بزنید. امام علیه السلام فرمود: یا جناده ” اسْتَعِدَّ لِسَفَرِکَ “[۵] این را برای جناده تنها نفرموده است، به همه ماها فرموده است، که آماده برای مسافرت به عالم آخرت باشید ” وَ حَصِّلْ زَادَکَ قَبْلَ حُلُولِ أَجَلِکَ ” زاد و توشه خود را بردار قبل از اینکه مسافرت تو شروع بشود. می‌گوید: در همین حال دیدم حضرت تقاضای تشتی کرد، زینب کبری علیها السلام آن تشت را آورد، در مقابل امام مجتبی علیه السلام گذاشت. حضرت سر خود را خم کردند در میان تشت، دیدم از حلقوم مبارک ایشان خون می‌ریزد. عرض کردم: آقا چرا خود را معالجه نمی‌کنید؟ فرمود: ” ما هو الموت الذی یجب علاجه؟ ” مرگ را با چه چیز می‌شود معالجه کرد؟ ” لا حول و لا قوّه إلّا بالله العلی العظیم “.

همه با توجه ” نسئلک اللهم و ندعوک بإسمک الأعظم الأعظم الأعظم الحجه بن الحسن یا الله، یا الله، یا الله، یا اللهُ یا اللهُ یا اللهُ یا الله، یا الله، یا الله یا الله، یا رحمن و یا رحیم، یا غیاث المستغیثین، یا ربّاه، یا سیداه، عجل لولیّک الفرج. عجل لمولانا العظیم الفرج. عجل لسیدنا العزیز الفرج. ” خدایا همه ما را از یاران خوب آن حضرت قرار بده. پروردگارا مشکلات مسلمان‌ها بالأخص شیعیان علی بن ابیطالب علیه السلام را با فرج او برطرف بفرما. پروردگارا به آبروی حجه بن الحسن قَسَمَت می‌دهیم شناخت و معرفت کامل آن حضرت را به ما مرحمت بفرما. خدایا به آبروی آن حضرت، ایشان را از ما راضی بفرما. پروردگارا همه ما را اهل تزکیه نفس قرار بده. خدایا ما را قدردان زحمات پیغمبر اکرم و اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام قرار بده. خدایا امراض روحی ما را برطرف بفرما. مریض‌های اسلام شفاء عنایت بفرما. خدایا مریض‌های جسمی منظور الساعه لباس عافیت بپوشان. اموات ما را غریق رحمت بفرما.

 

لینک دانلود فیلم جلسه

 

جهت دانلود صوت و یا پخش آنلاین کلیک کنید

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ

«أَعُوذُ بِاللّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ * وَمَن يَتَّقِ اللَّهَ يَجْعَل لَّهُ مَخْرَجًا * وَيَرْزُقْهُ مِنْ حَيْثُ لَا يَحْتَسِبُ وَمَن يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ إِنَّ اللَّهَ بَالِغُ أَمْرِهِ قَدْ جَعَلَ اللَّهُ لِكُلِّ شَيْءٍ قَدْرًا»[1]

من بنا نداشتم وقت‌تان را بگیرم. و الا نوبت سخن گفتن و حرف زدن، مربوط به آقایان دوستان است که الحمدلله، وجودشان برای همۀ ما، مفید است و خدا را شکر می‌کنیم که، دائماً از آن رزقی که، باید به شما برسد در اثر تقوای‌تان، رزق معنوی، «مِنْ حَيْثُ لَا يَحْتَسِبُ» به شما می‌رسد و دوستان‌‌مان  که اینجا هستند، الحمدلله سفره‌هایشان پهن و شما هم، همۀ شما از وجود این‌ها استفاده می‌کنید.

من خدا را شکر می‌کنم که این آیۀ شریفه، در خصوص دوستان یا لااقل اکثر دوستان، مصداق پیدا کرده. علتش هم، تقوایی است که بحمدلله، رعایت کرده‌اید. این آیه می‌فرماید: «وَمَن يَتَّقِ اللَّهَ» کسی که تقوای خدا را پیشه کند. تقوا حداقل، أقلش این است که انسان خودش را از گناه نگه بدارد و واجباتش را انجام دهد. تقوا مراحل زیادی دارد. که حالا قدر مسلم آن، این است که، إن‌شاءالله شما عزیزان، چون تقوا را رعایت کرده‌اید، مخرجی، یعنی همان طوری که، در روایت دارد «مَنْ أَخْلَصَ لِلَّهِ أَرْبَعِينَ صَبَاحاً ظَهَرَتْ يَنَابِيعُ‏ الْحِكْمَةِ مِنْ قَلْبِهِ عَلَى لِسَانِهِ»[2] دل‌های یک عده از دوستان، منبع حکمت شده و خلوصی پیدا کرده‌اند و از قلب‌شان به زبان‌شان جاری می‌شود و شما هم که مؤمن هستید و اهل تقوا هستید، آن مخرج، آن باصطلاح شریعه، نمی‌دانم اسم آن را چه بگذارم، از قلب‌شان برای شما، به لسان‌شان جاری می‌شود و شما استفاده می‌کنید. امیدواریم همۀ شما همین گونه باشید.

 جمعی از دوستان در مجلس هم هستند، این‌ها مراحل کمالات را پیموده‌اند، نهایتاً در این مسیر، قرار نگرفته‌اند که برای شما صحبت کنند، ولی اطلاع دارم خصوصی افرادی را، راهنمایی می‌کنند و از قلب‌شان حکمت به زبان‌شان، جاری می‌شود و منظور از حکمت هم، همان وحی‌ای است که پروردگار، به پیغمبر اکرم فرموده که قرآن، همۀ آن حکمت است و کتابی است که مملو از حکمت و حقایق است و حکمت، همان طوری که در بعضی از نوشته‌هایم نوشته‌ام، شناخت حقایق اشیاء و موجودات، از ذات مقدس پروردگار گرفته، تا ادنا چیز، حقیقتش را انسان بشناسد، حقایق آن‌ها را درک کند و که در دعا هم عرض می‌کنیم که «اللهم ارنا الأشیاء کما هی» خدایا اشیاء را همان طوری که هست، به من بشناسان و این مطلب و این موضوع در قرآن کریم، خدای تعالی قرار داده و لذا قرآن را، حکیم معرفی کرده، در آیات مختلفه این و پیغمبر اکرم را، برای اینکه به ما تعلیم حکمت بدهد، مبعوث فرموده که می‌فرماید: «هُوَ الَّذِي بَعَثَ فِي الْأُمِّيِّينَ رَسُولًا مِّنْهُمْ يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِهِ وَيُزَكِّيهِمْ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ»[3] حکمت به دست آوردن، دو راه و دو شرط دارد.

یکی اینکه انسان کتاب را یاد بگیرد، قرآن را تعلیم بگیرد، که إن‌شاءالله با همین برنامۀ سی آیه از قرآن، در هر روز که تلاوت می‌کنید و در جلسات مختلف شنیده‌ام دوستان برای شما، توضیح می‌دهند و ترجمه‌اش را هم با یک قلم بسیار ساده نوشته شده، إن‌شاءالله «يُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ» تا اینجا انجام می‌شود، تزکیۀ نفس هم، که برنامۀ اصلی شماست که قدم به قدم، به سوی کمالات بر می‌دارید که «وَيُزَكِّيهِمْ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ» این برنامۀ پیغمبر اکرم است.

اول تزکیۀ نفس یا شروع به تزکیۀ نفس، دوم تعلیم کتاب، قرآن را بتوانید بخوانید و معنای آن را بلد شوید، این دو تا کار که انجام شد، بعد و حکمت، «يُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ» حکمت که شناخت خداست، شناختن ذات مقدس پروردگار است، شناختن صفات الهی است، شناختن ائمۀ معصومین و پیغمبر اکرم و فاطمۀ زهرا (سلام الله علیها) است، این را هم بدانید، حالا بقیۀ اشیاء، شناخته شد یا نشد، غیر از مسئلۀ قیامت هم که یکی از همان مسائل است، یعنی خدا، پیغمبر، ائمۀ اطهار و قیامت، یعنی از روزی که چشم می‌بندیم، از این دنیا و این لباسی که برمان، به نام بدن هست، این لباس را می‌کنیم، از آن لحظه تا وقتی که «مَا دَامَتِ السَّمَاوَاتُ وَالأَرْضُ»[4] تا زمانی که بالایی‌ها و پایینی‌ها وجود دارد شما خواهید بود، شناخت این قسمت را هم، آخرت می‌گویند. شناخت این چند چیز خیلی اهمیت دارد، خدا، پیغمبر اکرم، ائمۀ اطهار و بالأخص امام عصر‌مان و شناخت آخرت. این‌ها خیلی مهم است. بقیۀ آن، آنقدرها اهمیت ندارد. تا یک حدی آن‌ها را گذاشتند به فکر بشر ولی قرآن و ائمۀ اطهار، فکر بشر را خواستند راهنمایی کنند، چون فکر بشر به تنهایی خیلی خطا می‌کند.

راهنمایی‌های خاندان عصمت در شناخت حقایق سایر اشیاء، که از نظر بشری، اسمش را فلسفه می‌گذارند و از نظر الهی، حکمت می‌گویند. این‌ها را هم واگذار به مردم کرده‌اند، هر کس، هر مقدار، هر اندازه مایل است از این مسائل از قبیل طب و ریاضیات و مسائل مختلفی که، امروز در دانشگاه‌ها غالباً مطرح است، این را به اندازۀ لزوم یاد بگیرند و الا آن سه علمی که باید حتماً، تحقیقاً مسلماً یاد بگیرند و پیغمبر اکرم، برای همین معنا مبعوث شده، سه علم است. «يُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ» تعلیم کتاب، قرآن، استنباط احکام از قرآن، استنباط احکام قرآن از روایات و سخنان پیغمبر اکرم و ائمۀ اطهار، این یک واجب است.

واجب دوم، تزکیۀ نفس است، تزکیۀ نفس برای زندگی دنیا و ورود در بهشت، بسیار اهمیت دارد، اگر کسی در دنیا تزکیۀ نفس نکرد، همیشه گرفتار خیانت، گرفتار دعوا و نزاع و زندگی‌های تلخ و زندگی‌های بسیار خطرناک می‌شود و اگر کسی تزکیۀ نفس نکرد، قطعاً در بهشت او را راه نخواهند داد، زیرا در روایات متعددی هست، در خصوص کبر اگر چه گفته شده است، ولی در خصوص طمع و حرص و خیانت و مسائل دیگر هم هست که اگر به قدر سر سوزنی، از کبر، چون مضمون یک روایت را می‌خواهم آنچه که یادم هست، را عرض کنم. به قدر سر سوزنی از کبر، در دل کسی باشد، بوی بهشت را استشمام نمی‌کند، پس اگر طمع هم داشته باشد، همینطور است، اگر خیانت هم داشته باشد همینطور، اگر کسی باشد که بخواهد به دیگران ظلم کند، تجاوز کند، همینطور. چرا؟ به علت اینکه، بهشت جای زندگی آرام بی دغدغۀ، بی دردسر است و اگر یک نفر که خودخواه است و ظالم و متکبر است و ریاست طلب بخواهد وارد بهشت شود، همان بساطی که در دنیا امروز هست، پهن می‌کند و باید حکومت بهشت، یک دادگاهی را، یک نیروهای انتظامی و زندان و حبس و امثال این‌ها هم داشته باشد و این دیگر بهشت نشد. در همین دنیا، خدای متعال یک عمر بیشتری به ما بدهد، همین جا هستیم.

بهشت باید تزکیۀ نفس برای بهشت رفتن انجام شود و اصول اعتقادات، که همان شناخت حقایق اشیاء و حکمت است. که اگر انسان خدا را نشناسد، به خصوص صفات ذات مقدس پروردگار را نداند، این شخص مشرک خواهد بود و جای مشرک، در جهنم است. اگر کسی پیغمبر اکرم را نشناسد و یا اگر فرزند مسلمانی است قبول نداشته باشد، کافر است، مرتد است و حتی در همین دنیا، دست تر به بدنش نمی‌شود زد و هم چنین ائمۀ اطهار (علیهم السلام) و اگر کسی حضرت بقیة الله را نشناسد، «مات میتة الجاهلیة» به زمان جاهلیت، مردم زمان جاهلیت چه خصوصیاتی داشتند؟ این‌ها کافر بودند، مشرک بودند، اساساً انسان نبودند، چون نمی‌شود انسان، انسان شود و حال اینکه الگو نداشته باشد. انسان انسان باشد و حال اینکه، یک امامی، یک مقتدایی، یک الگویی، برای خودش منظور نکرده باشد. خدای تعالی برای ما، الگویی هم چون حضرت بقیة الله (ارواحنا لتراب مقدمه الفداه) خلق فرموده که «خَلَقْتَهُ‏ لَنَا عِصْمَةً وَ مَلَاذا»[5] امام عصر را خدایا تو برای ما، مایۀ نگهداری از خطاها، اشتباهات، گناهان و انحراف‌ها قرار دادی و پناهگاه ما قرار دادی که، از خطرات محفوظ بمانیم و اگر کسی امامش را نشناسد، مثل اینکه شما بخواهید فرض کنید یک پیراهنی، یک خیاطی بخواهد پیراهنی بدوزد، ولی الگو نداشته باشد این یقیناً به اندازۀ لازم نمی‌تواند، این پیراهن را بدوزد یا گشادتر می‌دوزد، یا تنگ‌تر می‌دوزد. یا مثلاً فرض کنید دری را برای، یا پنجرۀ نامعلومی را شما می‌خواهید درست کنید، اگر این در را نجار باشید، درست کردید، مسلماً به هیچ پنجره‌ای نمی‌خورد یا باید بنا باشد کنارش را یک مقدار دیوار کند یا باید دیوار را بشکافد، تا این پنجره جا شود.

همۀ کارها الگو می‌خواهد، خداشناسی الگو می‌خواهد، پیغمبر شناسی حتی الگو می‌خواهد و مخصوصاً کارهایی که شما امروز دارید، شما می‌خواهید کسب و کار کنید، باید الگو داشته باشید ببینید امام‌تان چه رفتاری می‌کرد؟ اخلاقیات اجتماعی می‌خواهید داشته باشید باید الگو داشته باشید، ببینید امام‌تان چه عملی انجام می‌دهد؟ تا امام را نشناسید، جاهل هستید ولو اعلم علماء و دانشمندترین دانشمندان باشید. خیاط خوبی است اما اندازه، به اندازه هیچ وقت، لباس کسی را نمی‌دوزد، می‌گوییم: خیاط بسیار بدی است.

شما اگر می‌خواهید خیاط خوبی باشید و لباس تقوای خوبی در بر کرده باشید و یا لباس تقوایی برای دیگران دوخته باشید، حتماً باید اندازه باشد، حتماً باید به اندازۀ طرف باشد، حتی در سخنان‌تان، اگر با یک نفر نشستید یک فردی است استعدادش ضعیف است، ایمانش ضعیف است، حرف‌های بالا بالا زدید گفتید: مثلاً فرض کنید ملائکه چطور رفت و آمد می‌کنند؟ ارواح چطور حرکت می‌کنند؟ این را یک مقدار که با او صحبت کردید، این از پا در بیاید، این شخص زمینه این اندازه ندارد. ظرفیت ندارد، حتی پیغمبر اکرم و ائمۀ اطهار (علیهم السلام) فرموده‌اند، که آن کسی که دارای درجۀ دهم از ایمان است، ایمانش را نخواسته باشد به آن که در درجۀ نهم از ایمان است تحمیل کند. «لو علم سلمان ما فی قلب أبی ذر لکفره» اگر سلمان آن چه در قلب ابی ذر بود می‌دانست، شاید تکفیرش می‌کرد این چه عقیده‌ای است که تو داری؟

یک روز قنبر، بر فضه وارد شد، هر دو خدمتگزار علی ابن ابیطالب و فاطمۀ زهرا هستند. ولی فضه هم تحت تربیت فاطمۀ زهرا است و هم علی ابن ابیطالب، اما قنبر تازه وارد شده، حالا هر چه بوده. از فضه سؤال کرد علی ابن ابیطالب کجاست؟ فضه فرمود: به آسمان‌ها رفت ، مشکلاتی در آنجاها، در کرات بالا بود حل کند و برگردد. قنبر گفت: ای کافره، چرا انقدر مثلاً به تعبیر من، دربارۀ علی ابن ابیطالب غلو می‌کنی؟ اینطوری است. این گونه سخن را، مثلاً حتی به سلمان هم فرمودند: که در مقابل ابی ذر هر حرفی را نزن. به فضه هم فرمودند: که در مقابل قنبر، هر حرفی را نزن. هر کسی، هر استعدادی که باید یک انسان داشته باشد که ندارد. امام عصر را الآن در بین مردم، درست نمی‌شناسند تو رفتی از ملاقات با او، حضور با او، صمیمیت با او، حرف می‌زنی؟ کوشش می‌کنید که همیشه سخن‌تان، حرکات ‌تان، گفتار‌تان و تمام کردار‌تان، به نوعی باشد که به اندازه باشد. «قَدْ جَعَلَ اللَّهُ لِكُلِّ شَيْءٍ قَدْرًا» در همین آیه‌ای که تلاوت کردم، خدای تعالی می‌فرماید: خدا برای هر چیزی اندازه‌ای خلق کرده، قرار داده. هر چیزی اندازه‌ای دارد.

انسان باید کوشش کند که حرفی نزند که مردم تکفیرش کنند. لیاقت افراد را بسنجد، سخن در جایی که مطرح می‌شود باید طوری مطرح شود که به درد همه بخورد، یک طبیب مثلاً فرض کنید، در یک جمعی مثل این جمع شما آمده، می‌خواهد همه را طبابت کند. باید حتماً این جمع، همه همان مرضی را که او دارد، دارو برایش نسخه می‌کند داشته باشند و الا نشستن شما اینجا بیهوده و سخنان او هم بیهوده است. اگر مثلاً الآن من فرض کنید طبیب باشم، داروی سرطان را برای شما بخواهم دستور بدهم، شما می‌گویید: آقا این حرف‌ها به درد ما نمی‌خورد، هیچ کدام از ما سرطانی نیستیم.

می‌گویند: یک روحانی، منبری رفته بود، تازه منبری بود. مبنر رفته بود در یک مجلسی که همۀ علماء بودند، همه اهل علم بودند، در باب مضرات مشروبات الکلی سخن می‌گفت، یکی از علما بلند شد گفت که اگر من را می‌گویی؟ من عادت کردم نمی‌توانم ترک کنم، این‌ها هیچ کدام هم مشروب نمی‌خورند. سخن گفتن باید روی حساب باشد، من باید این جا که می‌آیم صحبت می‌کنم باید یک چیزی بگویم که همۀ شما، برایتان مفید باشد. این از اوایل من می‌خواستم رعایت کنم که بعضی اوقات، بعضی از دوستان می‌آیند می‌گویند که شما این حرف‌ها را دربارۀ ما می‌گفتید؟ خانم چیزی به شما گفته؟ باید اینطوری باشد.

تقوا! تقوا برای همۀ شماست. هر کدام ندارید داشته باشید، هر کدام دارید بیشتر داشته باشید، هر کدام کامل دارید تقوای درجۀ یک را، تقوای درجۀ دوم پا بگذارید، هر کدام تقوای درجۀ دوم هستید، تقوای درجۀ سوم را قدم بگذارید و نمی‌شود در مجلس ما، کسی باشد که تقوا را، لازم نداشته باشد. لذا پروردگار متعال می‌فرماید: «وَمَن يَتَّقِ اللَّهَ» کسی که تقوای الهی را رعایت کند. حالا إن‌شاءالله شما تقوای درجه یک، درجه دو، درجۀ سه، تقوای عام، تقوای خاص، تقوای خاص الخاص، هر کدام‌تان به نوبۀ خودتان، إن‌شاءالله دارید.

«يَجْعَل لَّهُ مَخْرَجًا» علامت دارد. برای او خدای تعالی، یک مخرجی، یعنی یک زمینه‌ای. یک شب جمعه‌ای، یک سخنانی آقایانی که مراحلی را گذراندند و این‌جا می‌آیند برای شما صحبت می‌کنند. خدا قرار می‌دهد. بله «يَجْعَل لَّهُ مَخْرَجًا» اگر دیدید اشتیاق زیادی دارید به این سخنانی که، دوست عزیزمان، دوستان دیگر برای شما بیان می‌کنند دیدید عشق دارید که دارید.

یکی از آقایان اینجا خدمت‌شان بودیم که می‌گفت جلسه‌ای است و برنامه‌ای است، گفت: آخر روز دوشنبه، وسط هفته اکثریت شما کار و کاسبی دارید، جمع شدید اینجا، این معنایش این است که، دنبال حکمت می‌گردید، «الْحِكْمَةُ ضَالَّةُ الْمُؤْمِنِ»[6] حکمت، گمشدۀ مؤمن است. یک چیزی را گم کرده باشید حتی می‌آیید زیر این فرش، آن فرش، یک دفعه نه ده دفعه می‌گردید شاید پیدایش کنید. می‌آیید پای صحبت‌های من می‌نشینید می‌گویید: شاید این حکمت را بگوید، می‌بینید خبری نشد، می‌روید پای صحبت آن یکی، پای صحبت آن یکی، بالأخره دنبالش می‌گردید، پیدایش خواهید کرد پیدایش می‌کنید.

«خُذُوا الْعِلْمَ‏ مِنْ‏ أَفْوَاهِ‏ الرِّجَال‏»[7] کسانی که یک مرحله از شما جلوتر هستند از او استفاده کنید، نگویید: این استاد من نیست، این حرف‌ها چه است؟ «خُذُوا الْعِلْمَ» علم را بگیرید، از زبان آن‌هایی که چیز بلد هستند رجال در اینجا، منظور مرد نیست، خیلی از مردها هستند که از زن‌ها هم بی‌سوادتر هستند، خیلی از زن‌ها هستند که از مردها باسوادتر هستند. این رجالی که اینجا خدای تعالی روایت می‌فرماید، همان رجالی است که خدا در قرآن بیان فرموده که «رِجَالٌ لَّا تُلْهِيهِمْ تِجَارَةٌ وَلَا بَيْعٌ عَن ذِكْرِ اللَّهِ»[8] یک مردانی هستند، وقتی که از امام سؤال می‌شود که این‌ها مردها نمی‌شود برایشان گفت، حضرت می‌فرمایند: علی ابن ابیطالب، فاطمۀ زهرا، امام حسن و امام حسین. هر جا هست بروید یاد بگیرید.

به یکی از بزرگان، ظاهراً بوعلی سینا است نمی‌دانم یا یکی از همین دانشمندان معروف است. از او پرسیدند که از کجا به این مقام علمی رسیدید؟ گفت: «من لسان سئول» زبانی داشتم که زیاد سؤال می‌کردم. تا می‌رسیدم به یک نفری که می‌فهمیدم، که یک مقدار از من بیشتر می‌فهمد، سؤالاتم را مطرح می‌کردم که به حمدلله باز هم، در بین شما، دوستان اینطوری زیاد هستند و امیدوار هستیم که قدر مجالس‌تان را بدانید. من بعد از چند سال، اولین مجلسی است که اینجا با شما صحبت می‌کنم و هیچ مانعی هم برایم نبوده است، که فکر کنید مثلاً کسی به من گفته باشد اینجا حرف نزن، نه دوستان‌مان خودشان را نشان دهند و بحمدلله، خودشان را نشان دادند، قدرشان را بدانید و از این مجالس استفاده کنید ما هم به نوبۀ خود در جاهای دیگر، إن‌شاءالله مشغول خدمت به شما عزیزان و افرادی مثل شما عزیزان هستیم.

 در قم شاید بله هر شب جمعه بیشتر از این جمعیت، از طلاب و فضلا و دوستان و این‌ها جمع می‌شوند، یک چند کلمه‌ای برایشان صحبت می‌کنیم و صحبت کردن زیاد هم لازم نیست از عمل کار برآید به سخنرانی نیست. یک کلمه حرف که به شما گفته می‌شود بروید آن را کاملاً عمل کنید، دو مرتبه بیایید کلمۀ دیگر را یاد بگیرید. معنای حکمت این است، معنای فهم و درک و انسانیت این است و الا نشستیم و گفتیم و برخواستیم و عمل نکردیم فایده‌ای ندارد. همۀ شما می‌دانید که، تقوا باید داشته باشید، «وَمَن يَتَّقِ اللَّهَ يَجْعَل لَّهُ مَخْرَجًا * وَيَرْزُقْهُ مِنْ حَيْثُ لَا يَحْتَسِبُ» اگر دست‌تان به استادی نرسید، دست‌تان به عالمی، حکیمی نرسید، خدا من حیث لا یحتسب، برایتان فراهم می‌کند.

«مِنْ حَيْثُ لَا يَحْتَسِبُ» یعنی چه؟ من این را، مکرر با آن برخورد کردم، یک مشکلی مثلاً در زندگی داشتم، توسل می‌کردم به یک نمونۀ آن را یادم است خوب الآن در ذهنم آمد، مثلاً من یادم است در تهران یک مشکلی داشتم و به حرم حضرت عبدالعظیم حسنی (علیه السلام) رفتم و توسل کردم از همان جا خانۀ یکی از علماء تهران آمدم، ایشان هم بدون مقدمه، چون من با ایشان زیاد مأنوس بودم. هیچ وقت چنین کاری را نمی‌کرد، گفت: می‌خواهی برایت قرآن بخوانم؟ من خیال کردم صدایش خوب است می‌خواهد صدایش را به ما نشان دهد، گفتم: بفرمایید. دقیقاً آن آیاتی که، مشکل من را حل می‌کرد، مشکل ، مشکل علمی و معنوی بود، حل می‌کرد در تمام قرآن بگردید، غیر از همان آیات، آیات دیگری نیست این «مِنْ حَيْثُ لَا يَحْتَسِبُ» با اینکه شاید تقوایی هم نداشتیم، در عین حال خدای تعالی علی الحساب، چون بعضی از کارگران را، خدا می‌داند که آینده‌ای ممکن است اهل تقوا باشند، می‌خواهند تشویقش کنند، یک چیزی پیش قسط به آن‌ها می‌دهند. بله حل شد یک قدری به آن معتقد شوم که شاید این از باطن من اطلاع دارد، دیدم نه، چون یک آزمایش‌هایی کردم و یک برخوردهایی کردم دیدم نه، در این حرف‌ها نیست حالا امروز دنگش گرفته، دنگش هم نگرفته، خدا به او «یا مقلب القلوب» ای کسی که قلب‌ها را می‌گردانی، قلوب همه دست خداست.

عنوان بصری در خانۀ امام صادق آمد، شاگرد مالک ابن انس سنی بود. در خانۀ امام صادق، حضرت صادق راهش نداد. چه کار کرد؟ رفت در حرم پیغمبر، دو رکعت نماز خواند، متوسل به رسول اکرم شد، گفت: «یا الله یا الله یا الله إعطف قلب جعفر ابن محمد علی» ای خدا ای خدا قلب امام صادق را به من مهربان کن. باز آمد، این دفعه حضرت راهش داد. به او فرمود: یا اباعبدالله، یعنی از او سؤال کردند که کنیه‌ات چه است؟ گفت: اباعبدالله، حضرت فرمود: خدا بر این کنیه، تو را ثابت نگه دارد. به خودش گفت: اگر هیچ فایده‌ای این آمدن نداشت، جز همین دعایی که امام صادق برای من کرد، کافی بود. بعد هم مطالبی در آن روایت، امام صادق (علیه السلام) آن هم در مرحلۀ عبودیت، برای عنوان بصری تازه وارد بیان می‌کند که شاید بهترین روایات، در این بخش و در این موضوع باشد.

این گونه باشید. دست‌تان به کسی نرسید، راه کمالات را می‌خواهید بپیمایید، پیشرفت کنید، خب در حرم حضرت رضا را که به روی شما نبستند، آنجا برو بگو «یا الله یا الله إعطف قلب علی ابن موسی الرضا علی» و بعد هم از ایشان بخواه به تو خواهند داد، این راهش است «مِنْ حَيْثُ لَا يَحْتَسِبُ» یا مثل آن مثال قبلی و قضیۀ قبلی، «مِنْ حَيْثُ لَا يَحْتَسِبُ» هیچ احتمال نمی‌دادم این آقایی که من خانه‌اش می‌روم، از این حرف‌ها بزند، ولی قرآن را باز کرد از زبان قرآن و خدا، برای من آن حرف‌ها را زد.

«وَمَن يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ» کسی که توکل به خدا بکند یعنی وکیل خودش را، خدا قرار دهد بگوید: خدایا! من کارهایی که در توانم هست، من خودم در صراط مستقیم انجام می‌دهم، کاری که در توان من نیست را انجام بده، همین این معنای توکل است، یک وقت فکر نکنید که توکل معنایش این است کاری که، در توان‌تان هست و در توان‌تان نیست، همه را خدا انجام دهد و تنبل شوید، نه آن چه در توان‌تان است شما، آنچه در توان‌تان نیست، برو و وا بگذار. «فَهُوَ حَسْبُهُ» او برای شما کافی می‌شود.

چه خدای مهربانی است، هیچ وکیلی را دیدید، وکیل توانایی باشد، شما مشکل داخل دادگستری داشته باشید، یکی خودش بگوید مجانی من حاضر هستم، وکیل شما شوم و شما برایش ناز کنید، بگویید که حالا ببینیم، «وَمَن يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ» همین سه موضوع را شما عمل کنید، تقوا «وَمَن يَتَّقِ اللَّهَ يَجْعَل لَّهُ مَخْرَجًا * وَيَرْزُقْهُ مِنْ حَيْثُ لَا يَحْتَسِبُ وَمَن يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ» دلتان آرام شود به اینکه خدا برای شما کافیست. «حَسْبِيَ الرَّبُّ مِنَ الْمَرْبُوبِينَ حَسْبِيَ‏ الْخَالِقُ‏ مِنَ‏ الْمَخْلُوقِينَ»[9] خدا پروردگار، برای من کافیست، از این مرباهایی که درست شده است، «حَسْبِيَ‏ الْخَالِقُ‏ مِنَ‏ الْمَخْلُوقِينَ» خالق را برای من کافیست من به مخلوق چه کار دارم؟ به مخلوق چه اعتنایی دارم؟

«حَسْبِيَ‏ اللَّهُ‏ رَبُ‏ الْعَالَمِينَ‏ حَسْبِي مَنْ هُوَ حَسْبِي» کافی است آن کسی که همیشه برای من کافی بوده است. تو که به این سن رسیدی، چه کسی در زندگی تو مؤثر بود؟ چه کسی جز خدا؟ «حَسْبِيَ‏ اللَّهُ‏ رَبُ‏ الْعَالَمِينَ‏ حَسْبِي مَنْ هُوَ حَسْبِي حَسْبِي مَنْ لَمْ يَزَلْ حَسْبِي‏ حَسْبِيَ اللَّهُ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ عَلَيْهِ تَوَكَّلْتُ» تا آخر دعا. من هر روز این دعا را می‌خوانم یک وقتی فکر نکنید من خیلی بلد نیستم و این‌ها، نه من بلد هستم منتهی اینجا چشمم به شما افتاده، یک مقدار حافظه‌مان را فراموش کردیم.

بله «حَسْبِيَ‏ اللَّهُ‏» جداً همین الآن از مجلس‌مان همین اندازه استفاده بکنیم، که یکی تقوا داشته باشیم. یکی خدا را برای خودمان کافی بدانیم، یکی دیگر اینکه، وکیل خودمان را، خدا بدانیم و همۀ کارهایمان را، اینجا الآن من نشستم و دارم حرف می‌زنم. اگر خدا بخواهد این زبان من باز می‌شود، خدا بخواهد این مطالب مفیدی برای شما، به زبان من جاری می‌شود، خدا هم نخواهد نه. انسان اینطوری تصور داشته باشد، خدایی که «أَقْرَبُ إِلَيْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَرِيدِ»[10] خدا می‌داند آدم می‌خواهد منفجر شود، خدا از رگ گردن، به ما نزدیک‌تر است با آن همه قدرت و توانایی و محبت و مهربانی. آن وقت تو همینطور نشستی و اعتنایی به خدا نمی‌کنی؟ این خدای مهربان!

امام زمان‌تان هم همین‌طور، به شما نزدیک است، ائمۀ اطهار هم به شما نزدیک هستند، آرام بگیرید دل‌هایتان آرام شود، «أَلاَ بِذِكْرِ اللّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ»[11] به یاد خدا، قلب‌ها آرام می‌شود، یاد خدا و ذکر خدا هم امام زمان شماست، «نَحْنُ‏ ذِكْرُ اللَّهِ»[12] ما ذکر خدا هستیم. تو امام زمانت در کنارت است با همۀ قدرت، با آن همه عظمت، از چیزی می‌ترسی؟ به چیزی اعتماد می‌کنی؟ به پولت اعتماد می‌کنی؟ به قدرتت اعتماد می‌کنی؟ به چه چیزی اعتماد می‌کنی؟ هیچ نادانی شده که محکم‌ترین چیزها در کنارش باشد بردارد به سست‌ترین چیزها، مثل مثلاً حالا شما می‌خواهید یک جایی بروید، بگویید که این تار عنکبوت را من می‌گیرم بالا می‌روم، که خدا در قرآن مثل دنیادارها را به عنکبوت می‌زند. «إِنَّ أَوْهَنَ الْبُيُوتِ لَبَيْتُ الْعَنكَبُوتِ»[13] سست‌ترین خانه‌ها، خانۀ عنکبوت است، شما دستت را اینطوری می‌کنید، نمی‌فهمید که اصلاً چیزی را از جا کندی یا نکندی، خانۀ عنکبوت اینطوری کنده می‌شود، به خدا قسم، کسی که معتقد به خدا باشد و معتقد به امام عصر (ارواحنا فداه) باشد، تکیۀ به قدرتمندترین مردم کرۀ زمین، مثل این است که به خانۀ عنکبوت، تکیه کرده باشد و قدرت‌ها را ندیده گرفته باشد. هر چه می‌خواهی بشوی، از خدا و امام زمان (علیه السلام) بخواه، که خواهی رسید و اگر نرسیدی بدان از ضعف تو است.

در یک جنگی، خدای تعالی می‌فرماید: اگر شما صد نفر باشید، بر هزار نفر غلبه می‌کنید. مسلمان‌ها صد نفر، آن‌ها هزار نفر، غلبه می‌کنند. یک دفعه خدای تعالی می‌فرماید: «الآنَ خَفَّفَ اللّهُ عَنكُمْ»[14]همین الآن به خاطر اینکه شما، باورتان نمی‌آید. شما قبول نمی‌کنید، شما این معنا را درک نمی‌کنید. خدا تخفیف داد حالا چون مسلمان هستید و ظاهر اسلامی دارید، اگر شما صد نفر باشید بر دویست نفر غلبه می‌کنید. شما اعتقادتان را زیاد کنید، ایمان‌تان را زیاد کنید، خدا را ببینید، خدا را بشناسید، قلب‌تان را از آلودگی‌ها پاک کنید. دلی که پر از کثافت است، هر چه در مغازۀ شیر فروش ببرید آن ظرف کثیف را، شیر برایتان نمی‌ریزد، تا چه برسد خدای تعالی در این ظرفی که، یک گوشه‌اش ریاست، یک گوشۀ آن خیانت، یک گوشۀ آن حسادت، یک گوشۀ آن حسادت، یک گوشۀ آن مردم آزاری، همه نوع مثل انگل، که هر یک از این‌ها، از هر نجاستی نجس‌تر است. می‌آید حکمت الهی را در این دل بریزد؟ ابدا! ابدا!

پس دل‌تان را پاک کنید، قلب‌تان را پاک کنید، از رذائل خودتان را دور نگه دارید، حسادت نکنید، حسادت نکنید، ریاست طلب نباشید، چرا من وارد مجلس که شدم، مردم به من احترام نکردند؟ این حرف‌ها را کنار بگذارید، شما با همۀ مردم مساوی هستید و هیچ فرقی هم با دیگران ندارید. پولی هم که در بانک دارید مال خودت، آن امتیازی به شما نمی‌دهد. خدای تعالی افراد دنیاپرست را، به حمار و الاغ مثل می‌زند، چه عالمش که «يَحْمِلُ أَسْفَارًا»[15] اگر عالم باشد مثل الاغی که، بارش کتاب کرده باشند، پروردگار مثال می‌زند و آن‌هایی هم که پولدار هستند به الاغی که مثلاً قلادۀ طلا به گردنش کردند، این الاغ است چه می‌فهمد؟ فرقی ندارد. الا اینکه طمع دزدها، به او بیشتر شود.

پس خدا را در نظر بگیرید، صفات حیوانی و شهوانی و شیطانی را از خودتان دور کنید، تا خدای تعالی حکمتش را در دل‌تان بریزد، که «من عمل بما علم، علّمه الله علم ما لا یعلم» من مطلب دیگری ندارم به شما بگویم، که به درد همۀ شما بخورد و إن‌شاءالله امیدوار هستیم که همینطوری که در این مجلس سال‌هاست حاضر می‌شوید، مجلس‌تان را گرم نگه بدارید و تحصیل علم و حکمت می‌کنید و توسل به خاندان عصمت می‌کنید، إن‌شاءالله موفق به کمالات عالیه بشوید و خدای تعالی به شما، کمک کند. همان طوری که فرمودند: این ماه، تعلق به حضرت علی ابن موسی الرضا (علیه السلام) دارد. امام رئوف، امام مهربان.

یکی از الگوهایی که ما باید از حضرت علی ابن موسی الرضا تعلیم بگیریم، مهربانی است. محبت است، که به دوست و دشمن، حضرت علی ابن موسی الرضا، محبت می‌کرد، دوست و دشمن از او راضی بودند کسی نمی‌گفت که با من دشمنی کرد، من از آن حضرت راضی نیستم، ظلمی به من کرد، هیچ کس! اگر هم گاهی در روایات دارد که مثلاً به زید النار، برادرشان است، زید النار کسی است که خانه‌های اهل بصره و مدینه را، اهل بصره و کوفه را، خانه‌های بنی العباس و بنی امیه را آتش می‌زد، گاهی با اهلش. خدمت حضرت رضا آمد، حضرت رضا به او تندی کردند و مأمون هم به او تندی کرد و فرمود: من زیر یک سقف با این برادرم نمی‌نشینم، این برای این بود که او را متنبهش کند، شاید او هم به راه بیاید. حضرت یوسف، وقتی برادرانش خدمتش آمدند، به برادرانش گفت که شما یادتان هست به یوسف چه کردید؟ گفتند: اشتباه کردیم. گفت: «لاَ تَثْرَيبَ» ، نگذاشتند که معطل شوند گفت: هیچ باکی به شما نیست، «لاَ تَثْرَيبَ عَلَيْكُمُ الْيَوْمَ»[16] من که شما را بخشیدم، خدا که مهربان‌ترین مهربانان است او هم، «يَغْفِرُ اللّهُ لَكُمْ»[17] خدا هم شما را می‌بخشد.

حضرت ولی عصر (ارواحنا فداه)، وقتی که جعفر کذاب را خدمتش آوردند، خدمت حضرت آمد گفت: «لاَ تَثْرَيبَ عَلَيْكُمُ الْيَوْمَ» چیزی نیست با اینکه حضرت بقیة الله و امام عسکری را، خیلی اذیت کرد. مهربانی را از این‌ها یاد بگیرید. البته سبب نباید شود که مهربانی و محبت، او گستاخ شود و همان طوری که حضرت رضا عمل کردند و او در کارهای زشتش، بیشتر جری شود. علی ابن موسی الرضا، امام رئوف است السلام علیک ایها الإمام الرئوف، خوشا به حال‌تان و خوشا به حال‌مان و خوشا به حال مجاورین و اهل مشهد و زائرین خوب علی ابن موسی الرضا، که این ایام، امروز روز دحو الأرض، روزی که افضل اعمالش در مفاتیح نوشته، افضل اعمالش، زیارت علی ابن موسی الرضا است. یک کسی می‌پرسید حالا که ضریح نیست، ما باید چه کار کنیم؟ گفتم: ما ضریح زیارت نمی‌خواهیم بکنیم، آمدیم امام رضا زیارت کنیم.

حضرت رضا را تا جایی که می‌شود باید آمد، من یک وقتی، راه عراق، قبل از انقلاب بسته بود. خانواده و بچه‌ها را برداشتم سوار ماشین کردم، گفتم: کربلا برویم. رفیتم تا داخل مرز هم وارد شدیم، به بعضی از رفقا، جریان را گفتم. مأمورین مرز آمدند گفتند: کجا؟ داریم می‌رویم کربلا زیارت کنیم. گفت: گذرنامه دارید؟ گفتم: نه ندادند، تهران گذرنامه نمی‌دهند، خیال کرد ما خل شدیم آمدیم، گفت: نمی‌شود بروید. نمی‌شود نمی‌رویم، همین جا، امام حسین، ما از اینجا که بایستیم مثل این است که در حرم مطهرش ایستادیم، اشکالی ندارد. ما تا اینجا می‌توانستیم بیاییم، امام حسین اینجا هم بیشتر است. پیاده شدیم، با اهل بیت مان پیاده شدیم مشغول زیارت شدیم. اول از علی ابن ابیطالب شروع کردیم و بعد حضرت ابی عبدالله الحسین و بعد کاظمین و بعد سامرا و دیدیم مأمورین گمرک هم آمدند، کنار ما آمدند زیارت خواندند.

بله شما کارهایی دارید، گرفتاری‌هایی دارید که نمی‌توانید کربلا بروید، همین جا در خانه‌ات، کربلای تو همین جاست. بگو: «السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ وَ عَلَى‏ الْأَرْوَاحِ‏ الَّتِي‏ حَلَّتْ بِفِنَائِك‏»[18] به خدا قسم، کسی غیر از این اعتقاد را داشته باشد، اعتقادش صحیح نیست. زیارت علی ابن موسی الرضا همینطور، تا جایی که می‌شود می‌رویم. جایی که نمی‌شود، خب نمی‌شود دیگر چه کار کنیم؟ دوست‌شان داریم، همه چیز آن‌ها را دوست داریم.

 

لذا امروز به زیارت حضرت علی ابن موسی الرضا مشرف شوید بگویید: «السَّلَامُ عَلَى الْإِمَامِ الرَّءُوفِ الَّذِي‏ هَيَّجَ‏ أَحْزَانَ يَوْمِ الطُّفُوفِ»[19] آن امام رئوفی که، قضیۀ روز عاشوراء را زنده کرد. یعنی آنقدر مصیبت بر این قبر مطهر وارد شده، که هر روزش کربلاست و هر روزش عاشوراست، «السلام علیک یا مولای یا ابالحسن یا علی ابن موسی الرضا، السلام علیک و رحمة الله و برکاته».

نسئلک اللهم و ندعوک بأعظم اسمائک و بمولانا حجة ابن الحسن،

یا الله یا الله یا الله یا الله یا الله یا الله یا الله یا الله یا رحمان و یا رحیم، یا مقلب القلوب، ثبت قلوبنا علی دینک،

اللهم عجل لولیک الفرج،

و العافیة و النصر

و  مد فی عمره الشریف،

و زین الأرض بطول بقائه،

خدایا به آبروی حجت ابن الحسن، فرج آن حضرت را برسان.

همۀ ما را از بهترین یاران و اصحابش قرار بده.

قلب مقدسش را از ما راضی بفرما.

خدایا مشکلات‌مان را، زیر سایۀ امام زمان برطرف بفرما.

خدایا ما را به کمال تقوا، موفق بفرما.

پروردگارا همۀ ما را در راه تزکیۀ نفس، موفق بفرما

. خدایا به آبروی حجت ابن الحسن قسمت می‌دهیم، امروز زیارت ما را قبول بفرما.

ما را از رضویون قرارمان بده.

پروردگارا به آبروی حجت ابن الحسن، خدمتگزاران به دین، خدمتگزاران به این مملکت، خدمتگزاران صدیق این مملکت را در پناه امام زمان، حفظ بفرما.

اموات‌مان، شهدایمان، امام راحل‌مان غریق رحمت بفرما.

عاقبت امرمان را هم ختم به خیر بفرما.

و عجل فی فرج مولانا

جهت دانلود و یا پخش آنلاین کلیک کنید

اهمیت دعای ندبه و مناجات/ ۱۰ رمضان ۱۴۱۴

 

«أعوذ بالله من الشيطان الرجيم بسم الله الرحمن الرحیم الحمدلله و الصلاة و السلام علي رسول‌الله و علي آله آلِ الله لا سيما علي بقية‌الله رُوحي و أرواح العالمين لتراب مقدمه الفداء و اللعنة الدائمة علي أعدائهم أجمعين من الآن إلي قيام يوم الدين»

شب جمعه است، شب دعا است، شب ارتباط با خدا است. يك مطلبي را درباره دعا عرض كنم كه در اين ماه دعاهاي زيادي وارد است، به خصوص شب و روز جمعه، در ضمنِ روايات به دعا خيلي اهميت داده شده است. در قرآن هم خداي تعالي يك مقدار، يك تعدادي دعا به ما تعليم داده است و ما را زياد تشويق به دعا كرده است. آن مطلبي كه درباره دعا بايد عرض كنم اين است كه دعاها به طور كلي علاوه بر آنكه ارتباط ما را با ذات مقدس پروردگار برقرار مي‌كند و بالأخره دوتا دوست وقتي مي‌خواهند با يكديگر اظهار دوستي بكنند بايد با هم حرفي بزنند، ولو حرفي نداشته باشند، علاوه بر اين كلي از معارف اسلام را خاندان عصمت و طهارت به وسيله دعا به ما تعليم دادند. خداشناسي آن‌طوري كه از مضامين دعاها به دست مي‌آيد، شايد از هيچ كتاب علمي و فلسفي و حتي كتب بسيار پرارزشي كه دانشمندان مثل علامه حلّي نوشته است، آن‌طور معارف و خداشناسي به دست نيايد. يكي از دانشمندان غير مسلمان درباره صحيفه سجاديه مي‌گويد: اگر فقط همين صحيفه سجاديه در بين مردم مسلمان پياده بشود، تمام معارف پياده شده است و حقايق را مردم درك كردند. از باب نمونه مثال به يك جريان مي‌زند، مي‌گويد: امام سجاد در ضمن دعا و يا نفرين به كفار و آن‌هايي كه مي‌خواهند به اسلام و دين اسلام و مملكت اسلامي خيانت كنند مي‌فرمايد: «اللَّهُمَّ وَ امْزُجْ مِيَاهَهُمْ بِالْوَبَاءِ»[1] خدايا ممزوج كن، مخلوط كن آب اين‌ها را به وبا. اين دانشمند توضيح مي‌دهد، از نظر لغت عرب ممزوج كردن با مخلوط كردن فرق دارد. وقتي چيزي با چيزي ممزوج مي‌شود، نمي‌شود آن را از هم جدا كرد. مثلاً فرض كنيد اگر شما شير را با شيره قاطي كرديد نمي‌توانيد آن‌ها را جدا كنيد،‌ اين را ممزوج مي‌گويند. اما اگر نخود و لوبيا را با هم قاطي كرديد اين مخلوط مي‌شود. ماها اين الفاظ را غلط استعمال مي‌كنيم ولي عرب نه، دقيق است. اگر نخود و لوبيا با هم قاطي شد مخلوط مي‌شود اما اگر مثلاً شير و ماست، شير و شيره با هم قاطي شد اين را ممزوج مي‌گويند،‌ آن‌ها نمي‌شود را از هم جدا كرد. در اين‌جا امام (عليه الصلاة‌ و السلام ) اولاً فرموده است: «وَ امْزُجْ مِيَاهَهُمْ بِالْوَبَاءِ» ممزوج كن، يعني قابل جدا كردن نباشد. آبي كه آلوده به وبا شد ديگر نمي‌شود اين را تصفيه كرد. نمي‌شود ميكروب وبا را از آب گرفت، اين آب قابل استفاده نيست، اما چرا، اگر آب با گِل قاطي شد اين را مي‌شود از هم جدا كرد. ما در سفري از نجف اشرف پياده به كربلا مي‌رفتيم –آن وقتي كه نجف بوديم- يك كاري براي طلاب نجف بود كه شب‌هاي زيارتي مي‌رفتند كربلا براي زيارت آن هم پياده. راه پياده كربلا از كنار شط فرات بود، شط فرات هم در بهار و در زمستان آن‌چنان گِل‌آلود مي‌شود كه حتي كف دست را انسان نمي‌بيند، برخلاف اسم آن، آب فرات يعني آب زلال، آب بدون آلودگي، ولي اين آب آن‌چنان نافرات كه چه عرض كنم. ما هم راهي نداشتيم جز اينكه از همين آب استفاده كنيم. به ياد دارم دوستان زمه تهيه كرده بودند…، زمه مي‌دانيد چيست؟ بعضي‌ها مي‌دانند، بعضي‌ها نمي‌دانند -آن‌هايي كه مي‌دانند به آن‌هايي كه نمي‌دانند بگويند -زمه را روي آب مي‌ماليديم، فوراً گِل‌ها تَه مي‌نشست، آب زلال باقي مي‌ماند- اين هم يك كاري فني كه ياد شما دادم- اين‌جا مي‌بينيد كه گِل و لاي به اصطلاح، با آب مخلوط شده است، مي‌شود آن را از هم جدا كرد، اما شما همين زمه را در آبي كه به وبا آلوده شده است بگذاريد، نمي‌توانيد آن‌ها را جدا كنيد «اللَّهُمَّ وَ امْزُجْ مِيَاهَهُمْ بِالْوَبَاءِ» ممزوج كن، كه غير قابل جدا شدن باشد. بعد اين دانشمند مي‌گويد: اگر امام سجاد مي‌گفت: خدايا طاعون را با آب اين‌ها مخلوط كن، ما مي‌گفتيم امام سجاد از ميكروب و ميكروب‌شناسي و توسعه ميكروب و شيوع ميكروب و راه به اصطلاح شيوع ميكروب چيزي وارد نبوده است، چون طاعون به وسيله -البته يك وسيله آن اين است- موش‌ها انتقال پيدا مي‌كند، اما مهمترين و بيشترين چيزي كه وبا را پخش مي‌كند و سرايت مي‌دهد آب است و امام سجاد در عين اينكه دارد دعا مي‌كند، متوجه ميكروب وبا بوده است، كيفيت سرايت آن را متوجه بوده است و در عين حال دارد با خدا هم صحبت مي‌كند. ببينيد اين دانشمند مي‌گويد: اگر هيچ چيز بر حقانيت اسلام دليل نبود جز همين توجه ائمه و پيشوايان دين بر حقايقي كه آن روز كشف نشده بود. شايد مدت زماني كه اساساً ميكروب كشف شده است حدوداً ۱۰۰ سال، ۱۲۰ سال بيشتر نمي‌گذرد، اما امام سجاد در ۱۳۰۰ سال قبل اين جمله را فرموده است. علاوه بر اينكه دعاها معارف حقه را به انسان تعليم مي‌دهد حتي به اين گونه از نكات هم اشاره فرموده است. اين مطلب را كه عرض مي‌كنم إن‌شاءالله براي اين است كه بيشتر دقت در اين دعاها بكنيد. همين دعاي افتتاحي كه شب‌هاي ماه رمضان خوانده مي‌شود، كلي از معارف معنوي و معارف واقعي و حقيقي را براي ما بيان مي‌كند. زيارت‌ها همين‌طور است، زيارت‌هاي ائمه (عليهم الصلاة و السلام) ما را امام‌شناس و خداشناس و پيغمبرشناس مي‌كند.

يك وقتي براي شما ـ شايد تازگي نبوده است – شرح دادم كه ترتيبي كه براي زيارت حضرت اميرالمؤمنين (عليه الصلاة و السلام) هست انسان را به يك حقايقي مي‌رساند كه كمتر انسان به غير از اين به آن حقايق مي‌رسد. زيارت اميرالمؤمنين آدابي دارد كه حتي زيارت پيغمبر اين آداب را ندارد، چرا؟ به خاطر اينكه اثبات علي بن ابيطالب، تثبيت او، اهميت او در اسلام بيشتر از اثبات و تثبيت خود پيغمبر اكرم دارد. مردم با علي بن ابيطالب و با مقام باعظمت آن حضرت بيشتر مُعاندت مي‌كردند تا با خود پيغمبر. لذا وقتي كسي مي‌خواهد وارد نجف بشود، در كنار خندق كوفه كه در حقيقت به اصطلاح قديم سور و ديوار دور شهر نجف اشرف بوده است، آن‌جا دعا وارد شده است، دعايي بايد انسان بخواند كه يك حال و توجهي به پروردگار پيدا بكند، وارد شهر نجف بشود. شما در مشهد هستيد، براي زيارت علي بن موسي الرضا اطراف دروازه‌هاي مشهد، ولو اينكه حالا اگر هم مي‌بود…، متأسفانه مشهد ما آنقدر حال ندارد كه زوّار را متوجه مقام مقدس علي بن موسي الرضا بكند اين كارها نمي‌دانم دست كيست، شهردار، دست استاندار، دست هر كسي هست، متوجه مي‌شدند كه درهاي ورودي به مشهد را يك طاق نصرت دائمي مي‌زدند، آن بالا مي نوشتند: «السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا عَلِيَّ بْنَ مُوسَى الرِّضَا» يك علامتي از ورود به مشهد،‌كه خود اين‌ها تأثير فوق‌العاده‌اي در روحيه زوّار دارد، شماها به ياد نداريد -آثار آن الآن هم هست- ولي ما خوب به ياد داريم و شايد وسيله مسافرت هم فقط اتوبوس بود، از طرف نيشابور هم يك راه بيشتر به طرف مشهد نبود، آن طرف جاده قوچان آن وقت‌ها باز نشده بود. مي‌رسيدند به تپه سلام، يك بلندي‌اي بود، اولين دفعه‌اي كه شهر مشهد ديده مي‌شد. آقا يك حالي پيدا مي‌كردند، اولاً راه زيادي آمده بودند، خسته شده بودند، انتظار كشيده بودند، جاده‌هاي قديم بدون آسفالت را آمده بودند،‌ ماشين‌هاي درهم شكسته قديم را سوار شده بودند. اين‌جا راننده آن‌ها را پياده مي‌كرد، اين‌جا نگاه كنيد گنبد مطهر علي بن موسي الرضا، آقا مردم اشك مي‌ريختند. من مكرر ديده بودم كه در همان‌جا بعضي‌ها از بس كه گريه مي‌كردند غش مي‌كردند و راننده هم از اين موقعيت استفاده مي‌كرد و مي‌گفت: بايد گنبدنما بدهيد، اسم آن هم گنبدنما بود، مردم هم پول مي‌دادند و با يك معنويت و يك روحانيتي وارد مشهد مي‌شدند. حالا انسان سوار هواپيما شده است، كسي كه اولين دفعه مشهد او است، از داخل پنجره هواپيما آن گنبد است، آن گنبد است؟ خيلي خوب آن گنبد است. ما كه اين بالا هستيم و امام رضا هم كه آن پايين است، بسيار خوب، عجب شهر مشهد آن زيبايي…، اگر شب باشد چراغ‌هاي مشهد بيشتر از گنبد علي بن موسي الرضا…، اثرات معنوي هم اگر كسي در راه داشته است، نه خسته شده است، نه انتظاري كشيده است، هيچ، مي‌آيد وارد مشهد مي‌شود. بعد هم اول مي‌رود يك جايي پيدا مي‌كند، در يك هتلي، آرامشي، راحتي، هيچ، هتل در مشهد با مثلاً هتل در رامسر براي او فرقي ندارد، بعد هم حالا مشهد آمده است، مي‌رود حرم، دست‌ها را به كمر مي‌زند اول آن بالاها را نگاه مي‌كند، كدام پادشاه به اين‌جا شمشير هديه داده است، كدام شخص اين ضريح را ساخته است و از اين حرف‌ها مي‌زند. اگر لااقل راه ورودي فرودگاه، راه ورودي قطار، راه ورودي اتوبوس را يك چيزي بگذارند، بارك‌الله به اين نيشابوري‌ها، وقت ورود به نيشابور، آن بالا آن‌جا نوشتند: «السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا عَلِيَّ بْنَ مُوسَى الرِّضَا» يك اشاره‌اي به اين ‌كردند و فكر نكنيد اين كارها لازم نيست، خير لازم است، خداي تعالي براي خانه خود اين كارها را كرده است، مي‌خواهم بگويم نمونه دارد. خانه كعبه و مسجدالحرام اگر هر چه ارزش داشته باشد تازه به خاطر اين است كه دو سه روزي علي بن ابيطالب در آن‌جا مهمان بوده است و اين‌جا مرقد مطهر علي بن موسي الرضا است. مي‌دانيد خدا چه كار كرده است؟ از چهار طرف يك حريمي براي مكه قائل شده است. هنوز وارد مكه نشديد يك تابلو مي‌بينيد در درِ دروازه مكه با فاصله‌اي كه هر چقدر هم شهر مكه بزرگ بشود به آن‌جاها نمي‌رسد، اين تابلو خورده است كه مشركين نجس هستند، نزديك مسجدالحرام نشويد، اين يك اعلام است. اعلاميه دوم اينكه اين مسجد بيت‌الحرام است، كسي بدون ‌احرام وارد نشود، خيلي عجيب است، يعني لباس خود را بايد بكَني، همه چيز را بايد بكَني. هر دفعه كه شما وارد مكه مي‌شويد بايد مُحرِم وارد بشويد، مگر كساني كه به اصطلاح خانه‌ آن‌ها در مكه است و رفت و آمد معمولي دارند، وإلّا از راه دور بايد هر دفعه‌اي كه انسان وارد مي‌شود ولو در سال صد مرتبه هم وارد بشود بايد اِحرام ببندد، با اِحرام وارد خانه خدا و مكه بشود. آن‌وقت در شهر مكه مگر اجازه مي‌دهند «فَلا رَفَثَ وَ لا فُسُوقَ وَ لا جِدالَ»[2] حتي گياه خانه‌رو، گياه مكه را نبايد بكَنيد. حيواني آن‌جا نكشيد، همه در امن هستند، اين تشريفات را خدا براي خانه انتسابي خود كه به خاطر توحيد بنا گذاشته شده است انجام داده است، آن‌وقت به خاطر حقيقت كعبه، حقيقت ولايت، حقيقت توحيد اين‌جا ما هيچ چيز قائل نيستيم و واقعاً علي بن موسي الرضا در…، شما وارد هر شهري از اين شهرهاي ايران بشويد همين طور است كه اين‌جا وارد مي‌شويد. از اين طرف قوچان شما وارد بشويد، چه موقع مي‌فهميد وارد مشهد شديد؟ تابلوي مشهد…، حتي يك كلمه مشهد مقدس هم ننوشته‌اند، مشهد، وارد قوچان هم بشويد نوشته است قوچان، وارد بجنورد هم بشويد نوشته است بجنورد، و اين جاي تأسف است و إن‌شاءالله اميدواريم كه يك توجهي به اين جهت بشود و خود مشهد يك مركز بسيار مهمي است. رواياتي كه درباره اين سرزمين از خاندان عصمت و طهارت رسيده است شايد براي خود مسجدالحرام و خود مكه نرسيده باشد. «بَيْنَ جَبَلَيْ طُوسَ»[3] از آن كوه…، از اين كوه‌هاي هزار مسجد تا اين كوه‌هاي خلج «بَيْنَ جَبَلَيْ طُوسَ» آن هم طوس را گفته است، طوس تقريباً در بيست كيلومتري مشهد است، بايد تا دامنه قوچان را شامل بشود «رَوْضَةٌ مِنْ رِيَاضِ الْجَنَّةِ» باغي از باغ‌هاي بهشت است، زمين آن زمين بهشت است، باغي از باغ‌هاي بهشت است «رَوْضَةٌ مِنْ رِيَاضِ الْجَنَّةِ» آن‌وقت ما براي اين بهشت نه دري قائل هستيم، نه دروازه‌اي قائل هستيم، نه احترامي قائل هستيم،‌ إن‌شاءالله حالا از اين مطلب بگذريم، درباره نجف هم خداي تعالي يك توجه خاصي دارد. وقتي كه وارد شهر نجف مي‌شويد دعا بخوانيد، چون ما مدتي نجف بوديم آن دعاهاي ورود به شهر و اين‌ها را من حفظ نكردم، چون گاهي مي‌شد، ولي درِ صحن، درِ صحن مطهر علي بن ابيطالب بايد بگوييد «اللَّهُمَّ لِبَابِكَ وَقَفْتُ»[4] خدايا درِ خانه تو ايستادم. خيلي عجيب است، صحن علي بن ابيطالب خانه خدا است. درِ صحن، درِ خانه خدا است «لِبَابِكَ وَقَفْتُ» درِ رواق پيغمبر را زيارت كنيد، مي‌دانيد معناي اين چيست؟ معناي آن اين است كه «اللَّهُمَّ عَرِّفْنِي نَفْسَكَ»[5] خدايا خود را به من بشناسان تا پيغمبر تو را بشناسم. «فَإِنَّكَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِي نَفْسَكَ لَمْ أَعْرِفْ نَبِيَّكَ» گاهي انسان بايد از آن بالا شروع كند و به پايين بيايد. «اللَّهُمَّ عَرِّفْنِي نَبِيَّكَ» خدايا پيغمبر خود را به من بشناسان «فَإِنَّكَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِي نَبِيَّكَ لَمْ أَعْرِفْ حُجَّتَكَ» از درِ صحن كه مي‌آييد اول خدا، بعد پيغمبر، بعد «السَّلَامُ عَلَى أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ» سلام بر امير مؤمنان،‌ اين كلمه بسيار پرارزش است، امير مؤمنان است، از مؤمنين خودِ ائمه هستند، امير آن‌ها علي بن ابيطالب است. علي بن ابيطالب حتي امير امام زمان هم هست، امير امام حسن است، امير امام حسين است، امير ائمه است، ابوالأئمه. خدا قسمت كند برويم در كنار قبر او بايستيم، به خدا قسم يك عظمتي، يك ابهتي، در عين اينكه انسان از اين همه عظمت يك خشيتي در قلب خود پيدا مي‌كند ولي يك فرح عجيبي هم در دل خود پيدا مي‌كند. اين زيارت‌هايي كه هست همه آن تعليم معارف حقه است. در زيارت جامعه…، همين امروز به يكي از دوستان عرض مي‌كردم كه زيارت جامعه را اگر كسي خوب بفهمد، خوب امام‌شناس است، حتي يك جملاتي دارد كه بايد براي كنترل آن كه انسان غلوّ نكند صد مرتبه قبل از زيارت جامعه بگويد «اللَّهُ أَكْبَرُ» خدا را در نظر بگيرد، كبريائت ذات اقدس پروردگار را منظور كند، بعد وارد حرم بشود. چون مي‌گوييم «إِنْ ذُكِرَ الْخَيْرُ»[6] اي خاندان عصمت هر جاي عالم اگر اسمي از خيري برده بشود، هر چه، هر جاي جهان، به زبان هر كس، حتي به لسان پروردگار اگر خيري ذكر بشود شما اول آن هستيد، شما آخر آن هستيد، شما اصل آن هستيد، شما فرع آن هستيد. اين خيلي حرف است، اگر انسان «اللَّهُ أَكْبَرُ» نگفته باشد، انسان را به غلوّ مي‌اندازد. يكي از خيرات، خوبي‌ها وجود است، وجود. اصل وجود كه آن‌ها نيستند، اصل وجود ذات مقدس پروردگار است، پس «اللَّهُ أَكْبَرُ» خدا را كنار بگذاريم، بعد از خدا، بعد از اعتقاد وجود مقدس پروردگار كه او اصلِ اصل است، اصلُ‌الأصل است، بعد اين‌ها اصل مرحله دوم كه مخلوقات باشند، اين‌ها هستند. و مطالب ديگر در اين زيارت عظيم هست. خدا مي‌داند ما منابع پرقيمتي داريم، فرصت براي توضيح و تبيين و بيان كردن آن نيست «السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا أَهْلَ بَيْتِ النُّبُوَّةِ»[7] اي اهل‌بيت پيغمبر «إِنَّما يُريدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهيراً»[8] خدا از روزي كه شما را خلق كرد اي اهل‌بيت پيغمبر، از آن روز اراده كرد كه آلودگي دور و بر شما نيايد، شما را پاك نگه دارد «إِنَّما يُريدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ» بعضي‌ها معناي اين آيه شريفه را خوب نفهميدند، مي‌گويند: مگر پيغمبر و معصومين، اين‌ها كثيف بودند كه خدا كثيفي را از اين‌ها ببرد؟ جواب آن مي‌دانيد چيست؟ جواب آن اين است كه يك رفعي داريم و يك دفعي داريم. رفع آن است كه نگذارند كثيفي به كسي برسد. مثلاً فرض كنيد يك بچه‌اي ممكن است مبتلا به يك ميكروبي بشود، به او واكسن مي‌زنند، اين‌جا از او دفع كردند. يك وقت هست كه نه، مي‌گذارند مريض بشود بعد از او رفع مي‌كنند. هر دوي آن را مي‌گويند ما مرض را از تو برديم، مرض را از تو برديم. خداي تعالي هم مي‌فرمايد: « لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ» پروردگار اراده كرده است، خواسته است كه اصلاً نجسي، پليدي، پليدي روحي، پليدي ظاهري،‌ به شما متوجه نشود اي خاندان عصمت «لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ» و شما را پاك نگه دارد «لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ» آن هم نه پاكي معمولي، يك پاكي درجه يك «تَطْهيراً».

زيارت‌ها را بخوانيد، بعضي مثلاً فكر مي‌كنند زيارت خواندن زياد ضرورت ندارد، نه، همان اذن دخول، همان «بِسْمِ اللَّهِ وَ بِاللَّهِ وَ عَلَى مِلَّةِ رَسُولِ اللَّهِ»[9] همه اين‌ها در روح شما تأثير دارد. اين دعاها خيلي عجيب است، دعاها خدا را به انسان خوب تعليم مي‌دهد. زيارت‌ها پيغمبر و امام را به انسان معرفي مي‌كند، اين شب‌هاي پرعظمت…، بعضي دعاها هم هست كه مخلوطي از معارف خدا و معارف ائمه (عليهم السلام) است، مثل دعاي ندبه، مثل همين دعاي افتتاح، اين دعاي افتتاح از آن دعاهايي است كه هم امام را به انسان معرفي مي‌كند، هم پيغمبر را و هم انسان را با خدا مأنوس مي‌كند. دعاي ندبه هم همين‌طور است. إن‌شاءالله فردا دعاي ندبه را بخوانيد، ‌اين دعا اول شروع مي‌كند با ذات مقدس پروردگار سخن گفتن «الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِينَ وَ صَلَّى اللَّهُ عَلَى سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ نَبِيِّهِ وَ آلِهِ وَ سَلَّمَ تَسْلِيماً»[10] اين شروع به دعا است  «اللَّهُمَّ لَكَ الْحَمْدُ عَلَى مَا جَرَى بِهِ قَضَاؤُكَ فِي أَوْلِيَائِكَ‏» اين خيلي عجيب است، خدايا در مقابل تو خضوع مي‌كنيم، قضا و قدر تو، قضاي تو…، خدا مي‌داند كه خود اين‌ها جمله به جمله يك ساعت حرف دارد، قضاي تو، مردم طوري عمل كردند كه قضاي الهي، قضاوت الهي اين‌طوري شد كه اولياء خدا بايد اين ابتلائات را داشته باشند، براي مردم «الَّذِينَ اسْتَخْلَصْتَهُمْ لِنَفْسِكَ وَ دِينِكَ» آن‌هايي را كه خالص كردي براي خود و براي دين خود، فقط بايد براي تو كار بكنند و براي دين تو كار بكنند، ارتباطي با تو داشته باشند و ارتباطي با دين تو داشته باشند «قَضَاؤُكَ فِي أَوْلِيَائِكَ الَّذِينَ اسْتَخْلَصْتَهُمْ لِنَفْسِكَ وَ دِينِكَ» آن‌وقت شروع مي‌كند، حالا من نمي‌خواهم براي شما اين‌ها را ترجمه كنم، يك مقدار درباره انبياء صحبت مي‌كند، آن هم انبياء اولوالعزم. يكي را در بهشت جاي دادي براي اينكه مردم را امتحان كني، حالا اين‌ها بحث دارد، عرض كردم عجيب است اين دعاي ندبه، يا با روايات متواتره به اصطلاح تطبيق مي‌كند و يا با آيات قرآن، اين را مسلّم بدانيد. همين‌طور بحث مي‌كند و حرف مي‌زند با خدا و گِله مي‌كند و گاهي شكايت مي‌كند تا مي‌رسد به اين‌جا كه درباره پيغمبر، پيغمبر اكرم را «حَبِيبِكَ وَ نَجِيبِكَ»[11] آن حبيب خود را فرستادي، آن كسي كه «أَوْدَعْتَهُ عِلْمَ مَا كَانَ وَ مَا يَكُونُ إِلَى انْقِضَاءِ خَلْقِكَ» به وديعه گذاشتي علم «مَا كَانَ وَ مَا يَكُونُ» را تا انقضاء خلق، در وجود… «إِلَى انْقِضَاءِ خَلْقِكَ» عجيب است جملات، ببينيد چقدر پيغمبر را خوب معرفي مي‌كند، بعد «فلما قضی نحبه» وقتي كه زمان او گذشت، جاي او علي بن ابيطالب نشست. «فَكَانَ كَمَا انْتَجَبْتَهُ» درباره پيغمبر مي‌گويد: «فَكَانَ كَمَا انْتَجَبْتَهُ». «سَيِّدَ مَنْ خَلَقْتَهُ» آقاي همه كساني كه تو آن‌ها را خلق كردي پيغمبر اكرم است. بعد درباره علي بن ابيطالب به قدري عالي مي‌گويد، شرح عجيبي بيان مي‌كند درباره علي بن ابيطالب (عليه الصلاة‌ و السلام) كه وقتي كه پيغمبر از دار دنيا رفت، علي بن ابيطالب را جاي خود نشاند و فرمود: «لَحْمُكَ لَحْمِي وَ دَمُكَ دَمِي وَ سِلْمُكَ سِلْمِي وَ حَرْبُكَ حَرْبِي»[12] يعني خود تو خون من است، گوشت تو گوشت من است، كسي كه در مقابل تو تسليم باشد در مقابل من تسليم است، كسي كه با تو جنگ بكند با من جنگ كرده است. «وَ الْإِيمَانُ مُخَالِطٌ لَحْمَكَ وَ دَمَكَ كَمَا خَالَطَ لَحْمِي وَ دَمِي» ايمان آن‌چنان وجود تو را گرفته است كه با خون و گوشت تو مخلوط شده است، همان‌طوري كه من اين‌طوري هستم. بعد مي‌گويد: «وَ لَوْ لَا أَنْتَ يَا عَلِيُّ لَمْ يُعْرَفِ الْمُؤْمِنُونَ بَعْدِي» علي اگر تو نبودي بعد از من مؤمنين شناخته نمي‌شدند. محك مؤمنين علي بن ابيطالب (عليه الصلاة‌ و السلام) است. اين حرف‌ها را همين‌طور مي‌زنيم و مي‌زنيم تا مي‌رسيم به اين‌جا كه «أَيْنَ الْحَسَنُ أَيْنَ الْحُسَيْنُ»[13] كجا است امام حسن؟ كجا است امام حسين؟ انسان را به ياد آن ناراحتي‌هايي كه براي امام حسن و امام حسين به وجود آوردند و آن‌ها را شهيد كردند مي‌اندازد «أَيْنَ أَبْنَاءُ الْحُسَيْنِ؟» فرزندان حسين كجا رفتند؟ «صَالِحٌ بَعْدَ صَالِحٍ وَ صَادِقٌ بَعْدَ صَادِقٍ أَيْنَ السَّبِيلُ بَعْدَ السَّبِيلِ أَيْنَ الْخِيَرَةُ بَعْدَ الْخِيَرَةِ أَيْنَ الشُّمُوسُ الطَّالِعَةُ» مثل يك كسي كه همه چيز را از دست داده است با نداشتن امام و رهبري كه در مقابل او باشد. آخر كه همه را مي‌گويد، بعد مي‌گويد: «أَيْنَ بَقِيَّةُ اللَّهِ» آن الباقي امامت و هدايت و عين الهي كجا است؟ «أَيْنَ بَقِيَّةُ اللَّهِ» آن‌وقت مثل كسي كه دنبال امام زمان (عليه الصلاة‌ و السلام) همه جا را دارد مي‌گردد. مي‌گويد: «أَ بِرَضْوَى»[14] بروم رضوي، در آن كوه‌هاي رضوي…، يك كوه‌هاي داغي است كه در اطراف مكه است، بروم آن‌جا بگردم «أَو غَيْرِهَا أَمْ ذِي طُوًى‏» من ديدم يكي از اولياء خدا اين‌جا يك توقفي مي‌كرد، مي‌گفت: آقا جان من بروم در جمكران؟ بروم در حرم علي بن موسي الرضا؟ بروم در مسجد سهله؟ كجا دنبال تو بگردم، هر جا مي‌روم تو را نمي‌بينم «أَ بِرَضْوَى أَو غَيْرِهَا أَمْ ذِي طُوًى» بعد مي‌گويد:‌ «عَزِيزٌ عَلَيَّ أَنْ أَرَى الْخَلْقَ وَ لَا تُرَى‏» بر من خيلي سخت است من همه را ببينم و تو را نبينم. ببينيد درس عشق به انسان مي‌دهد،‌ درس محبت به انسان مي‌دهد، آنقدر مي‌گويد كه «أينَ أَينَ» به اصطلاح مي‌گويد، كجا است؟ كجا است؟ مثل اينكه يك دفعه حضرت بقية‌الله را پيدا مي‌كند. يك دفعه مي‌گويد «بِأَبِي أَنْتَ وَ أُمِّي» پدر من و مادر من و جان من به قربان تو «بِأَبِي أَنْتَ وَ أُمِّي وَ نَفْسِي لَكَ الْوِقَاءُ وَ الْحِمَى‏» من نمي‌خواهم درباره دعاي ندبه چيزي حالا براي شما شرح بدهم، اين دعاها بيشتر براي آن است كه معارف ما را بالا ببرد وارد شده است. بعد يك مقدار انسان با امام زمان صحبت مي‌كند، بعد مثل اينكه امام زمان (عليه الصلاة ‌و السلام) به انسان مي‌گويد: اين كارها و اين چيزي كه تو از من مي‌خواهي دست من نيست، مي‌گويد: «هَلْ إِلَيْكَ يَا ابْنَ أَحْمَدَ سَبِيلٌ فَتُلْقَى» يك راهي هست ما با شما ملاقات كنيم؟ «هَلْ يَتَّصِلُ يَوْمُنَا مِنْكَ بِغَدِهِ فَنَحْظَى‏» وقتي اين تقاضاها را مي‌كند مثل اينكه حضرت مي‌فرمايد: كار دست من نيست، بعد باز در خانه خدا مي‌رود «اللَّهُمَّ أَنْتَ كَشَّافُ الْكُرَبِ وَ الْبَلْوَى»[15] خدايا من هم متوجه هستم، امام زمان هم متوجه است كه همه كارها در دست تو است «أَنْتَ كَشَّافُ الْكُرَبِ وَ الْبَلْوَى وَ إِلَيْكَ أَسْتَعْدِي فَعِنْدَكَ الْعَدْوَى وَ أَنْتَ رَبُّ الْآخِرَةِ وَ الْأُولَى » خدايا همه چيز تو هستي، توحيد محض، حالا كه همه كارها تو هستي «فَأَغِثْ يَا غِيَاثَ الْمُسْتَغِيثِينَ» اي پناه بي‌پناهان من را پناه بده «عُبَيْدَكَ الْمُبْتَلَى» ببينيد عجيب است، اي كاش دعاي ندبه را مي‌فهميديم و مي‌خوانديم. «عُبَيْدَكَ» اين بنده كوچك تو، اين بنده حقير تو، به عشق امام زمان مبتلا شده است، بيا يك كمكي به او بكن «وَ أَرِهِ سَيِّدَهُ يَا شَدِيدَ الْقُوَى‏» اين آقاي او را به او نشان بده، آدرس ايشان را به او بده، او برود ايشان را پيدا كند، آخر چه كند در بياباني سرگردان است، به خدا قسم آقايان ما چنين حالتي داريم، سرگردان «وَ أَرِهِ سَيِّدَهُ يَا شَدِيدَ الْقُوَى وَ أَزِلْ عَنْهُ بِهِ الْأَسَى وَ الْجَوَى» و اين ناراحتي‌ها را از او برطرف كن «وَ بَرِّدْ غَلِيلَهُ» اين ناراحتي او را، اين حرارتي كه در وجود او پيدا شده است، مثل تب دارد او را مي‌كشد «وَ بَرِّدْ غَلِيلَهُُ يَا مَنْ عَلَى الْعَرْشِ اسْتَوى‏» اي خدايي كه بر همه چيز مسلط هستي «وَ مَنْ إِلَيْهِ الرُّجْعَى وَ الْمُنْتَهَى» بعد انسان نگاه مي‌كند مي‌بيند، نه همه مبتلا هستند، تنها او نيست، تنها او نيست. بعد مي‌گويد: «اللَّهُمَّ وَ نَحْنُ عَبِيدُكَ» خدايا همه ما بندگان تو هستيم، تو ما را خلق كردي، همه ما بندگان تو هستيم «نَحْنُ عَبِيدُكَ التائِقُونَ إِلَى وَلِيِّكَ» بفهميم يا نفهميم همه ما طوق بندگي وليّ تو را به گردن انداختيم، ما بنده هستيم «الْمُذَكِّرِ بِكَ وَ بِنَبِيِّكَ خَلَقْتَهُ لَنَا عِصْمَةً وَ مَلَاذاً» تا آخر كه دعا مي‌كند. شب جمعه است بد نيست دل‌ها را متوجه به همين راهي كه وارد شديم بكنيم. فكر من چيز ديگري بود كه صحبت كنم ولي همان‌طوري كه مكرر به شماها عرض كردم من وقتي منبر مي‌آيم…، گاهي هم مطالعه مي‌كنم، يك چيزي فكر مي‌كنم، ولي از خدا ضمناً مي‌خواهم هر چيزي را كه او دوست دارد ما بگوييم، ما طوطي‌صفتي باشيم و آنچه استاد ازل گفت بگو بگوييم، اگر لياقت آن را داشته باشيم، حالا اين حرف‌ها آمد، بد نيست. اين قضيه‌اي را كه يك نفر نقل مي‌كرد براي شما نقل كنم. مي‌گفت: در يك اتاقي نشسته بودم، مشغول دعاي ندبه بودم، دعاي ندبه را آقايان در جاهايي كه چيزهاي مختلف ديگر حواس‌ها را پرت مي‌كنند، نخوانيد. رفقا خيلي به من پيشنهاد مي‌كنند كه دعاي ندبه دسته‌جمعي بخوانيم، من مي‌بينم دعاي ندبه را نمي‌شود دسته‌جمعي خواند، مگر همه اهل دل باشند. فرقي هست بين دعاي كميل و دعاي ندبه، دعاي كميل براي تائبيين و آن‌هايي كه در مرحله توبه هستند هست ولي دعاي ندبه براي عشاق است، براي مرحله محبت است، بايد انسان را بسازد. اين دعا از اول آن گريه دارد تا آخر آن، نه گريه معمولي كه انسان آهسته اشك بريزد،‌ نه بايد داد بزند. ندبه يعني بلند گريه كردن. در يك مجلس دعاي ندبه، چه عرض كنم، من يك روز نگاه كردم در همان‌جا كه مي‌گويد «أَيْنَ بَقِيَّةُ اللَّهِ» كه ديگر جاهاي حساس آن است ديگر «عَزِيزٌ عَلَيَّ..» در يك جايي مي‌گويد: «هَلْ مِنْ مُعِينٍ فَأُطِيلَ مَعَهُ الْعَوِيلَ وَ الْبُكَاءَ» آيا كسي هست به من كمك بكند در داد زدن و گريه كردن، كسي هست كمك…، يعني خود من ديگر خسته شدم. همان‌جاها ما مي‌ديديم كه نه يك نفر هم گريه نمي‌كند، حق هم داريم، معناي آن را نمي‌فهميم. معناي آن را بفهميد عاشق نيستيد، عاشق باشيد باز امام زمان را مي‌خواهيد كه به شما در امور مادّي كمك بكند. عاشق خود امام زمان خيلي كم است. در آن خوابي كه آن زن ديد مي‌گفت: در مسجد جمكران ديدم خيلي جمعيت است، در عالم رويا به حضرت عرض كردم: آقا حالا ديگر مسجد جمكران خيلي زياد مي‌آيند، چون سابق مسجد جمكران يك محل كوچكي بود نسبتاً، گاهي هم خود من مكرر شب آن‌جا تنها بودم، شب چهارشنبه كه اصلاً مطرح نبود، شب جمعه يك عده‌اي مي‌رفتند، ولي يك جمع خيلي كمي. حالا ماشاءالله مي‌بينيد كه شب‌هاي چهارشنبه اصلاً جا نيست، شب‌هاي جمعه كه جا نيست. گفتم: آقا خيلي مي‌آيند. حضرت فرمود: اين‌ها براي خود آمده‌اند، براي من نيامده‌اند. بيا برويم تحقيق كنيم، رسيدند به يك نفر و پرسيدند: آقا تو براي چه مسجد جمكران آمدي ؟ گفت: من قرض دارم. پس این برای قرضش آمده برای ما نیامده! تو براي چه آمدي: من هم داماد نشدم آمدم مي‌خواهم خدا وسيله دامادي ام را فراهم كند. خيلي خوب، تو براي چه آمدي؟‌ گفت: مريض هستم، گرفتار هستم، آمدم. تو؟ تو؟ تو؟ تو؟ هر كسي يك چيزي است، حضرت فرمود: ديدي، اين‌ها همه براي خود آمدند، فقط به يك نفر آن آخر حضرت رسيد، تو براي چه آمدي؟ من براي ديدن مولاي خود آمدم. گدايي در خانه مولا آمدم،‌ خضوع درِ خانه مولاي خود آمدم، عشق و محبت به مولاي خود من را اين‌جا كشانده است. حضرت فرمود: اين يك نفر را قبول داريم، به تعبير من اين همان يك نفري است كه آن‌وقت هم مي‌ماند، دعاي ندبه را انسان بايد اين‌طوري بخواند كه اين شخص مي‌گويد: من –يك شخصي بود- داشتم مي‌خواندم، در اتاق تنها نشسته بودم، شروع كردم به دعاي ندبه، مثل اينكه خدا را در اعماق وجود خود مي‌ديدم و با خدا صحبت مي‌كردم، تا رسيدم به آن‌ جايي كه مي‌گوييم: «أَيْنَ الْحَسَنُ أَيْنَ الْحُسَيْنُ» مي‌گويد: يك سِيري براي من پيش آمد…، خدا براي همه قسمت بكند و همه شما هم داراي اين‌طور سِير‌ها هستيد منتها بعضي از شما متوجه هستيد و بعضي هم متوجه نيستيد. مسائل روحي خيلي مهم است، يعني مسائل روحي خيلي روشن هم هست، يك سِيري براي من پيش آمد، ديدم ـ چون ايشان مشهد بود ـ رفتم در حرم حضرت رضا و دارم مي‌گردم، همين‌طور كه دارم مي‌گويم: كجا است امام زمان، كه مجموعاً اين است، دارم در حرم را مي‌گردم، تمام رواق‌ها را گشتم امام زمان را پيدا نكردم. بعد رفتم كربلا، باز آن‌جا هم پيدا نكردم، حالا دارم همين كلمات را مي‌گويم، در همين مدتي كه اين كلمات را دارم مي‌گويم اين سِير را مي‌كنم، رفتم نجف، رفتم سامرا، رفتم در سرداب مطهر، رفتم مسجد جمكران، مسجد سهله، رفتم حرم پيغمبر، بقيع، ديدم كه نه، كاظمين، ديدم كه هيچ جا حضرت را پيدا نكردم. همين‌طور دارم گريه مي‌كنم و اشك مي‌ريزم و با آن سِير سريع روحي در همين مدتي كه اين كلمات را مي‌گويم: «أَيْنَ ابْنُ النَّبِيِّ الْمُصْطَفَى وَ ابْنُ عَلِيٍّ الْمُرْتَضَى وَ ابْنُ خَدِيجَةَ الْغَرَّاءِ وَ ابْنُ فَاطِمَةَ الْكُبْرَى» مي‌گويد: تا اين‌جا رسيده بودم، رفته بودم در مسجدالحرام، يك دفعه احساس كردم آقا ولي عصر را پيدا كردم. دستان خود را به در خانه كعبه زده اند، پشت ايشان به طرف من است، دارند گريه مي‌كنند، اشك مي‌ريزند، تا اسم فاطمه زهرا برده شد ـ اين هم در دعاي ندبه خيلي مهم است ـ «أَيْنَ ابْنُ النَّبِيِّ الْمُصْطَفَى وَ ابْنُ عَلِيٍّ الْمُرْتَضَى وَ ابْنُ خَدِيجَةَ الْغَرَّاءِ وَ ابْنُ فَاطِمَةَ الْكُبْرَى» يك دفعه آقا را ديدم گفتم: «بِأَبِي أَنْتَ وَ أُمِّي» پدر و مادر من قربان شما، من كه خود را در فراق تو كُشتم، بس كه دنبال تو گشتم «بِأَبِي أَنْتَ وَ أُمِّي وَ نَفْسِي» جان من به قربان تو، مادر من به قربان تو، پدر من به قربان تو،‌ حالا عباي حضرت را گرفتم مدام تكان مي‌دهم «بِأَبِي أَنْتَ وَ أُمِّي وَ نَفْسِي لَكَ الْوِقَاءُ وَ الْحِمَى يَا ابْنَ السَّادَةِ الْمُقَرَّبِينَ» اي پسر سادات مقرب درِ خانه خدا «يَا ابْنَ السَّادَةِ الْمُقَرَّبِينَ» مي‌گويد: مدام تكان دادم ولي حضرت مشغول دعا كردن و مناجات و انس با پروردگار و… با خداي خود دارند مناجات مي‌كنند. من مدام او را صدا مي‌زدم، بعد گفتم: جان من به قربان تو، اي پسر پيغمبر «بِأَبِي أَنْتَ وَ أُمِّي وَ نَفْسِي لَكَ الْوِقَاءُ وَ الْحِمَى يَا ابْنَ السَّادَةِ الْمُقَرَّبِينَ يَا ابْنَ النُّجَبَاءِ الْأَكْرَمِينَ يَا ابْنَ الْهُدَاةِ الْمَهْدِيِّينَ» يك دفعه ديدم حضرت روي خود را بگرداند، فرمود: چه مي‌گويي؟‌ گفتم: «عَزِيزٌ عَلَيَّ أَنْ أَرَى الْخَلْقَ وَ لَا تُرَى‏» آقا براي من سخت است كه همه را ببينم و تو را نبينم. آقا براي من سخت است كه با همه حرف بزنم و با تو حرف نزنم. مولاي من، بر من مشكل است كه در بين مردم راه بروم و شما نباشيد. مي‌گويد: درددل كردم، حرف زدم، گفتم: آقا مي‌شود يك ملاقاتي به ما بدهيد «هَلْ إِلَيْكَ يَا ابْنَ أَحْمَدَ سَبِيلٌ فَتُلْقَى، هَلْ يَتَّصِلُ يَوْمُنَا مِنْكَ بِعِدَةٍ فَنَحْظَى مَتَى نَرِدُ مَنَاهِلَكَ الرَّوِيَّةَ فَنَرْوَى، مَتَى ننتقع [نَنْتَفِعُ‏] مِنْ عَذْبِ مَائِكَ فَقَدْ طَالَ الصَّدَى، مَتَى نُغَادِيكَ وَ نُرَاوِحُكَ فَتُقِرَّ عُيُونَنَا، مَتَى تَرَانَا وَ نَرَاكَ» وقتي تو من را ببيني من هم تو را ببينم، روبه‌روي هم نشسته باشيم، با هم صحبت كنيم، از آن سرچشمه زلال معنويت و ولايت من استفاده كنم «قَدْ نَشَرْتَ لِوَاءَ النَّصْرِ تُرَى أَ تَرَانَا نَحُفُّ بِكَ» آقا آيا مي‌شود يك روزي همه ما دور شما نشسته باشيم و تو وسط نشسته باشي و همه به شما نگاه كنيم «أَ تَرَانَا نَحُفُّ بِكَ وَ أَنْتَ تَأمُّ الْمَلَأَ وَ قَدْ مَلَأْتَ الْأَرْضَ عَدْلًا» به وسيله تو بزرگوار تمام دنيا پر از عدل و داد بشود، چنين مي‌شود؟ مي‌گويد: وقتي كه اين‌ها را گفتم، فرمود: برو درِ خانه خدا. مي‌گويد: من هم كنار حضرت ايستادم دست به مستجار زدم، همان جايي كه خود حضرت دست زده بود، گفتم: «اللَّهُمَّ أَنْتَ كَشَّافُ الْكُرَبِ وَ الْبَلْوَى» اي خدا تو هستي كه همه بلاها را از بين مي‌بري، همه كرب‌ها را «أَنْتَ كَشَّافُ الْكُرَبِ وَ الْبَلْوَى وَ إِلَيْكَ أَسْتَعْدِي فَعِنْدَكَ الْعَدْوَى» تا آخر دعاي ندبه را ديگر خواندم، به من يك وعده‌هايي داده شده كه آن‌ها را نگفت. به هر حال اميدواريم دعاي ندبه را هم اين‌طور بخوانيم، با اين توجه. در اين دعاي ندبه مي‌گويم: «أَيْنَ الطَّالِبُ بِذُحُولِ الْأَنْبِيَاءِ وَ أَبْنَاءِ الْأَنْبِيَاءِ» آن كسي كه طلب خون انبياء را مي‌كند، اولاد انبياء را مي‌كند، او كجا است؟ كجا است؟ انبياء آمدند در دنيا كشته شدند، اولاد انبياء آمدند در دنيا كشته شدند، ضعيف واقع شدند، افراد ظالم و جبار و آن‌هايي كه هيچ ارزش وجودي، حتي ارزش اينكه اسم يك انسان روي آن‌ها گذاشته بشود…، اين‌ها خوش گذراندند و از دنيا رفتند. او كه بيايد و اين‌ها را جبران مي‌كند، كجا است؟ «أَيْنَ الطَّالِبُ بِدَمِ الْمَقْتُولِ بِكَرْبَلَاءَ» بزرگترين و پراهميت‌ترين خوني كه ريخته شد خون حسين بن علي در كربلا بود. من مكرر گفتم آن قدري كه مسئله كربلا اهميت دارد هيچ ظالمي نسبت به هيچ مظلومي اين‌قدر ظلم نكرده است كه خاندان بني‌اميه نسبت به ابي‌عبدالله‌الحسين ظلم كردند. شما هيچ سراغ داريد كه…، انسان ممكن است به لشكر مخالف براي تضعيف آن‌ها آب ندهد كه آن‌ها ضعيف بشوند و زودتر از پا دربيايند، اما به طفل شيرخوار هم آب ندهند، به زن و بچه‌اي كه در خيمه، آن هم نه به قصد جنگ، آمدند كه با حسين همراهي كنند، به اين‌ها هم آب ندهند. كاري بكنند كه وقتي ابوالفضل عباس رفت در خيمه نگاه كرد…، خيلي عجيب است اين جريان انسان را خيلي تكان مي‌دهد، ابوالفضل مثل يك پاسدار دور خيمه‌ها مي‌گشت كه مبادا يك دشمني به خيمه‌هاي ابي‌عبدالله‌الحسين از گوشه و كنار خيانتي بكند، دستبردي بزند، ابوالفضل مواظب بود (عليه الصلاة‌ و السلام) روز تاسوعا، شب عاشورا تا وقتي كه زنده بود. دارد مي‌گردد -ديديد وقتي بچه‌ها در يك محلي جمع مي‌شوند يك سروصداي خاصي دارند- ديد بچه‌ها در اين خيمه يك همهمه‌اي دارند، خيلي تعجب كرد، اين خيمه، خيمه‌اي بوده است كه قبلاً آب مي‌گذاشتند، وقتي كه آب در ميان خيمه‌ها بود مشك‌هاي آب را اين‌جا مي‌آوردند مي‌گذاشتند. زمين كربلا را من از نزديك ديدم يك زمين نسبتاً مرطوبي است، دير خشك مي‌شود، اين زمين رطوبت گرفته است، يك منظره‌اي را ابوالفضل ديد كه…، شما هم شنيديد، زياد براي شما نقل كردند، اما تصور آن را بكنيد ببينيد -روضه من همين جمله است- چقدر دل آتش مي‌زند، بچه سه ساله هست، بچه چهار ساله است، كودك پنج ساله هست، دختر، پسر، اين‌ها ريختند اين‌جا يك راه‌حلي براي عطش خود پيدا كردند و آن راه‌حل اين است كه تا حدي عطش آن‌ها را تخفيف مي‌دهد. اين‌ها پيراهن‌هاي عربي را بالا زدند، شكم را روي زمين گذاشتند و از رطوبت زمين استفاده مي‌كنند. يك نفر نقل مي‌كرد شايد هم در مكاشفه خود ديده بود، چون بعضي از اين جريانات را ما نمي‌توانيم به احاديث و روايات بدهيم، مي‌گويد: تا ابوالفضل اين منظره را ديد چنان با دو دست به صورت خود زد كه واي بر من، من سقاي كربلا هستم و اين منظره را ببينم.

 

ایمان به غیب و شهود/ ۲۹ رمضان ۱۴۱۴

 

«أعوذ بالله من الشيطان الرجيم بسم الله الرحمن الرحیم الحمد الله رب العالمين و الصلاة و السلام علي اشرف الانبياء و المرسلين سيدنا و نبينا ابی القاسم محمد و علي آله الطيبين الطاهرين لا سيما علي سيدنا و مولانا الحجة بن الحسن رُوحي و أرواح العالمين لتراب مقدمه الفداء و اللعنة الدائمة علي أعدائهم أجمعين من الآن إلي قيام يوم الدين

أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيم‏ الَّذينَ يُؤْمِنُونَ بِالْغَيْبِ وَ يُقيمُونَ الصَّلاةَ وَ مِمَّا رَزَقْناهُمْ يُنْفِقُونَ* وَ الَّذينَ يُؤْمِنُونَ بِما أُنْزِلَ إِلَيْكَ وَ ما أُنْزِلَ مِنْ قَبْلِكَ وَ بِالْآخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ‏»[1]

در شب‌هايي كه در مسجد بوديم و در شب‌هاي گذشته درباره اين آيات سخن گفته شد، و گفتيم كه اهميت ايمان به غيب بيشتر از مشاهده است و اگر كسي ايمان به غيب پيدا كرد، ايمان او عميق‌تر و ارزش ايمان او بيشتر است و گفتيم كه خداي تعالي در اين آيات اول به اعتقادات اشاره كرده است، چون ايمان به غيب اعتقادات را مي‌رساند. انسان بنشيند در ميان حتي اتاق، در محل خلوت، فكر كند، استدلال كند، عقل خود را قاضي قرار بدهد تا ايمان به غيب پيدا كند، حتي در زمان حضور پيغمبر اكرم و ائمه اطهار آن چيزي كه ارزش داشت ايمان به ظاهر نبود، ايمان به غيب آن بود. ايمان به غيب خيلي اهميت دارد كه اعتقادات را تحت اين كلمه بيان كرده است. بعد نوبت به عمل مي‌رسد كه اهل تقوا، اين‌ها داراي عبادت فردي هستند، نماز از چيزهايي است كه در حقيقت يك عبادت فردي است،‌ يعني يك نفر به تنهايي مي‌تواند اين عبادت را انجام دهد، اگرچه آن هم اجتماعي آن بهتر است. از نظر ارزش قيمت نماز جماعت از نماز فرادي خيلي بيشتر است. نماز را در مسجد خواندن، بالأخص در مسجد جامع خواندن، اهميت اين از نمازي كه انسان در خانه بخواند خيلي بيشتر است. به ما دستور داده‌اند كه نماز خود را با جماعت بخوانيد، در مسجد بخوانيد، در مسجد جامع بخوانيد و اگر در مسجدالحرام خوانديد باز بهتر است. براي اينكه دور هم جمع بشويد، با هم در ارتباط باشيد، يكديگر را ملاقات كنيد،‌ خودِ جلساتي كه انسان تشكيل بدهد يك عده از دوستان دور هم بنشينند، دوستان همفكر، هم‌‌عقيده، ولو حرفي نزنند، از نظر اسلام خيلي پرارزش است. حتي در روايات زيادي آمده است كه ائمه اطهار فرمودند: دور هم بنشينيد، مجلس تشكيل بدهيد و احياء امر ما را بكنيد، و غالباً در هر جا مسئله «أَمرُنا» ذكر شده است –اين كلمه را توجه داشته باشيد- «أَمرُنا» امر ما خاندان عصمت، بدانيد كه منظور سيطره بر تمام عالم و حكومت عدل جهاني و تشكيل حكومت واحد و تحت پوشش قرار دادن تمام مردم دنيا در حكومت الله است.

« أَحْيَا أَمَرَنَا»[2] احيا كنيد، امر ما را زنده نگه داريد، وإلّا اگر جلسات تشكيل داديد، جلسات شما به غيبت، به حرف‌هاي دنيا، به سخنان بي‌فايده، به مطالب بي‌ارزش…، يا حتي اگر مجلسي تشكيل داديد كه يك ظالمي در آن مجلس حاكم بود، به نفع آن ظالم حرف زديد، خيلي از مجالس در دنيا هست كه از مسير حق به طور كلي خارج است، از مسير صحيح حتي مسيري كه اين مجلس را به خاطر آن تشكيل دادند خارج است…، ما در مسائل سياسي زياد وارد نمي‌شوم اما اين‌طور كه شايد شما فكر كنيد بي‌اطلاع نيستم، يك وقتي اين قوانين حقوق بشر كه اساس سازمان ملل بر آن تشكيل شده است مطالعه مي‌كردم، سي مادّه قانون بيشتر ندارد، قوانين اساسي آن سي مادّه است. در تمام اين سي مادّه اگر شما دقت كنيد اولاً تنها در كتاب نهج‌البلاغه بيشتر و دقيق‌تر از اين سي مادّه از حقوق بشر حرف زده است، و شما برداريد قطعنامه‌هاي سازمان ملل را از اول تا به آخر –چون همه آن چاپ شده است و نوشته شده است- مطالعه كنيد و با اين سي‌ماده قانون مقايسه كنيد، شايد در صد قطعنامه ده‌تا يا حتي كمتر از ده‌تا، با همان سي مادّه قانون تطبيق نمي‌كند. اولاً ابرقدرت‌ها كاملاً دست خود را روي اين سازمان پرعظمت گذاشته‌اند، خرافات در اين سازمان به قدري حاكم است كه يكي از دوستان ما –خدا او را رحمت كند- از علما بود، از علماي به اصطلاح متجدد بود، به نيويورك رفته بود براي ديدن ساختمان و سازمان ملل. مي‌گفت: آن طبقات ساختمان را كه ما بالا مي‌رفتيم، من هم نگاه مي‌كردم تشريفاتي داشت، طبقه دوازدهم را كه نگاه كرديم يك دفعه درِ آسانسور در طبقه چهاردهم باز شد. من به مترجم خود گفتم: من اشتباه مي‌كنم يا دو طبقه اضافه آمديم. گفت: نه، سازمان ملل طبقه سيزدهم ندارد. گفتم: چرا؟ گفت: چون سيزده نحس است. حالا اين ساختمان مي‌خواهد سرنوشت مردم دنيا را… .

ايده‌اي كه در يك روز، يعني بعد از جنگ جهاني دوم باعث شد كه اين سازمان به وجود بيايد اين بود كه همه مردم دنيا متوجه شدند كه بايد حكومت واحدي بر دنيا فرمانروايي كند، به اين نتيجه رسيدند. دولت‌ها را نتوانستند سركوب كنند، گفتند يك سازماني تشكيل مي‌دهيم كه از همه ممالك عالم در آن سازمان بيايند بنشينند، يك نماينده داشته باشند، تا اين‌ها تصميمات كلي را براي مردم دنيا بگيرند، در عين اينكه هر مملكتي رئيس‌جمهور دارد، شاه دارد، نخست‌وزير دارد، در عين حال اين كار را ما مي‌كنيم كه آن‌هايي كه با ما هم‌پيمان هستند را ملزم مي‌كنيم كه طبق قوانيني كه ما در اين‌جا تنظيم كرده‌ايم عمل كنند. اين سازمان بعد از آن جنگ جهاني اول و دوم به وجود آمد كه ميليون‌ها مردم در اين دو جنگ كشته شدند و همين مقدار معلول باقي ماند و گرفتاري‌هايي به وجود آورد، در عين حال اين‌شده است، يعني امروز اگر شما اخبار را گوش مي‌داديد سازمان ملل براي جريان فلسطين يك جلسه تشكيل داده است، آمريكا به آن گفته است حالا دست نگه دار، و پنج دولت و پنج حكومت حق همه چيز بر اين سازمان دارند. حالا شب جمعه، آن هم شب جمعه آخر ماه رمضان اين حرف‌ها را نزنيم بهتر است، اين‌ها را در روزنامه‌ها بخوانيد.

بشر به اين‌جا رسيده است كه بايد در مقابل دين سر تعظيم فرود بياورد. بشريت اگر بخواهد…، چون اين مسئله حكومت واحد جهاني كه ما مردم مسلمان مي‌گوييم يك روز بالأخره تحقق پيدا خواهد كرد، از نظر تاريخي به زمان اسكندر مي‌رسد، يعني اين فكر كه هميشه آرزوي مردمان صلح‌جو و عدالت‌طلب اين بوده است كه همه مردم تحت يك حكومت بيايند، همه مردم تحت يك فرماندهي باشند، همه با هم برادر باشند، همه با هم برابر باشند، اسلام با اِعمال ثواب‌هايي كه بر آن اَعمال در نظر گرفته است اين معنا را طبيعتاً خواسته به وجود بياورد و تا حدي هم به وجود آورده است، اگر دشمن‌ها بگذارند. نماز يك عبادت فردي است «وَ يُقيمُونَ الصَّلاةَ» در اين آيه هست، يك عبادت فردي است اما بهتر آن اين است كه همين عبادت فردي را در جماعت بخوانيد، همين عبادت فردي را در مسجد بخوانيد. مسجد كه محل اجتماع است، جماعت چون محل اجتماع است، و باز بهتر از نماز جماعت و نماز در مسجد، نماز جمعه است كه در هر هفته در يك فرسخ در شهرهاي اسلامي مردم يك جا جمع بشوند با يك زبان، با يك حركت، با يك وحدت نماز جمعه بخوانند، آنقدر نماز جمعه ثواب دارد كه اگر تنها شما از خدا بخواهيد كه خدايا امام زمان را برسان كه وضع روبه‌راهي به نماز جمعه‌ها بدهد…، چون وقتي امام زمان آمد ديگر شما هيچ عذري نداريد كه نماز جمعه نخوانيد. چون يا خود او جلو مي‌ايستد يا يك نفر را براي امامت نماز جمعه تعيين مي‌كند، و كسي نمي‌تواند بگويد اين امام جمعه را ما عادل نمي‌دانيم، عادل هم ندانستي واجب است بروي اقتدا كني. واجب است كه از صبح جمعه خود را براي نماز جمعه آماده كني. در زمان غيبت ما مي‌گوييم كه -بهانه است، وإلّا اين اندازه‌ها فشار نيست- اين آقاي امام جمعه را ما عادل نمي‌دانيم، با همين كلمه شما از نظر مسلمان‌ها معذور هستيد كه نماز جمعه نرويد، اما آن‌جا ديگر اگر اين را گفتيد كافر هستيد. اگر بگوييد خود امام معصوم عادل نيست –نستجيرُ بالله- كه كافر مطلق هستيد، اگر نماينده امام معصوم را هم بگوييد كه عادل نيست باز توهين به امام كرديد، ‌بنابراين آن نماز جمعه‌اي كه تمام مردمِ مكلّف مشهد مثلاً، اگر دو ميليون جمعيت در مشهد دارد، لااقل يك ميليون و پانصد هزار نفر آن‌ها بايد در نماز جمعه جمع بشوند. ببينيد چه خبر مي‌شود، چه اجتماعي مي‌شود،‌ و لذا اجر نماز جمعه از همه اجرها بالاتر است.

خداي تعالي در قرآن مي‌فرمايد: «إِذا نُودِيَ لِلصَّلاةِ مِنْ يَوْمِ الْجُمُعَةِ فَاسْعَوْا إِلى‏ ذِكْرِ اللَّهِ وَ ذَرُوا الْبَيْعَ»[3] وقتي كه براي نماز روز جمعه ندا داده مي‌شود، همه شما سعي كنيد بي‌تفاوت نباشيد، حركت كنيد، بدويد «إِلى‏ ذِكْرِ اللَّهِ» كه منظور همان نماز جمعه است «وَ ذَرُوا الْبَيْعَ» اگر مشغول معامله پرنفعي هم هستيد همان جا آن را رها كنيد «وَ ذَرُوا الْبَيْعَ» خيلي ساده است، معاني آن را همه شما مي‌فهميد. اين براي شما بهتر است از هر چيز «ذلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ‏َ» ولي مسلمان‌هاي ضعيفي كه پيش خدا ارزش ندارند «وَ إِذا رَأَوْا تِجارَةً أَوْ لَهْواً انْفَضُّوا إِلَيْها وَ تَرَكُوكَ قائِماً»[4] وقتي كه يك تجارتي را مي‌بينند، صداي آهنگي را مي‌شنوند، اين‌ها تو را تنها مي‌گذارند و به نماز جمعه حاضر نمي‌شوند. نمي‌خواهم درباره نماز جمعه صحبت كنم، نماز جمعه خيلي اهميت دارد و إن‌شاءالله بايد مردم مسلمان به اين نماز پراهميت و نماز عيد كه «جَعَلْتَهُ لِلْمُسْلِمِينَ عِيداً وَ لِمُحَمَّدٍ صلی الله علیه و آله ذُخْراً وَ شَرَفاً وَ مَزِيداً»[5] نماز عيد همه شما خوانديد، در قنوت نماز عيد نُه مرتبه اين جملات خوانده مي‌شود كه «جَعَلْتَهُ لِلْمُسْلِمِينَ عِيداً» خدايا تو براي مسلمان‌ها امروز را عيد قرار دادي، عيد هم به معناي برگشت به يك وضع تازه‌اي است، انسان صبح عيد كه مي‌شود يك حمامي مي‌رود، لباس نو مي‌پوشد، لباس تازه‌اي مي‌پوشد، در وضع خود تجديدنظر مي‌كند، خود را تجديد مي‌كند، روبه‌راه مي‌كند «جَعَلْتَهُ لِلْمُسْلِمِينَ عِيداً» اما روز عيد فطر كه إن‌شاءالله در پيش داريم و نزديك است كه شايد روز دوشنبه باشد و احتمالي هم دارد كه روز يكشنبه باشد -چون مردم مسلمان حوصله سي روز روزه گرفتن را ندارند، غالباً به 29 روز آن را تمام مي‌كنند- حالا به هر حال چه دوشنبه باشد و چه روز يكشنبه، نزديك است، إن‌شاءالله نماز عيد را كه خوانديد اين جملات را مكرر مي‌خوانيد، چون نماز عيد نُه تا قنوت دارد و مي‌گوييد «جَعَلْتَهُ لِلْمُسْلِمِينَ عِيداً» اما از براي پيغمبر و اولاد پيغمبر «ذُخْراً و كِرامَتاً» مايه اهميت، اكرام…، البته تا به حال نبوده است،‌ چون مقدمه دنيا گذشته است، مقدمه زندگي در دنيا اين ده هزار سال، يازده هزار سال گذشته و اين ۱۴۰۰ سال گذشته، اين مقدمه بوده است و بقيه آن كه شايد حدود متجاوز از يك ميليون سال باشد بعد از ظهور است و آن‌جا است كه عيد براي آل پيغمبر اكرم، اولاد پيغمبر اكرم مفهومي دارد. در زيارت حضرت معصومه كه مأثور است و از ناحيه امام رسيده است مي‌خوانيم: «وَ أَنْ يُرِيَنَا فِيكُمُ السُّرُورَ وَ الْفَرَجَ»[6] اي آل پيغمبر خدا به ما نشان بدهد يك روز را كه شما داراي يك خوشحالي باشيد و فرجي براي شما باشد و تا زمان ظهور حضرت بقيةالله اهل‌بيت پيغمبر نه خوشحالي داشتند و نه سرور. همان كسي هم كه پدر او مرده است اگر وسط جلسه با او يك صحبتي بكنيد او يك تبسمي بكند، اين علامت سرور او نيست، يا اگر نفهميد معني پدر مردن يعني چه، مثل خيلي از سادات هستند نمي‌دانند اينكه آن حكومتي كه خدا براي آل پيغمبر در نظر گرفته است يعني چه،‌ وإلّا نمي‌توانند اصلاً خوشحالي داشته باشند. اگر بدانند چه اجدادي داشتند و اين‌ها را با چه وضعي مردم كشتند…، يكي از ضررهاي روضه‌خواني -البته روضه‌خواني خيلي خوب است- ولي ضرر روضه‌هاي تند خواندن و به اصطلاح خيلي داغ خواندن اين است كه انسان در آن قسمت قساوت مي‌گيرد. اگر دفعه اول باشد بگويند سر ابي‌عبدالله را روي نيزه كردند شما نمي‌توانيد راحت باشيد. آخر حساب آن را انسان بكند، چطوري مي‌شود،‌ يك مقدار انسان فكر بكند، اصلاً مگر مي‌تواند طاقت بياورد، مخصوصاً اگر ابي‌عبدالله‌الحسين را بشناسد، ولي بس كه خواندن الآن مي‌بينيد حتي نه من و نه شما گريه هم نمي‌كنيم. زياد خواندند. بعضي از روضه‌ها واقعاً عجيب است، شما مثلاً فرض كنيد بدن ابي‌عبدالله‌الحسين را زير سُم اسب پايمال…، عجيب است انسان…، خود من اين‌طوري هستم حالا نمي‌دانم شايد ديگران اين‌طور نباشند، من گاهي تنها كه مي‌خواهم گريه كنم، و برايخود من يك روضه‌اي بخوانم، بيست سي تا از اين چيزهاي تند را فكر مي‌كنم مي‌بينم نمي‌توانم طاقت بياورم. فاطمه زهرا را آن‌طور، خيلي عجيب است، طفل شيرخوار ابي‌عبدالله آن‌طور، اصلاً نمي‌شود انسان طاقت بياورد، محال است بتواند طاقت بياورد، منتها چون اين‌ها را زياد خواندن و گفتند براي ما عادي شده است، وإلّا انسان بداند كه اهل‌بيت پيغمبر چه كساني هستند «أَنَّ الْأَرْضَ يَرِثُها عِبادِيَ الصَّالِحُونَ‏»[7] زمين به ارث براي بندگان صالح خدا است. خدا براي يك مُشت مردمي كه اين‌ها فقط وجود مصرفي هستند…، ديشب مي‌گفتم: بعضي‌ها را انسان فكر مي‌كند وجود اين شخص چه فايده در اين دنيا دارد؟ غذاهاي به اين خوبي را بگيرد مصرف كند، تبديل به نجاست كند،‌ جز اين هيچ فايده ديگري ندارد. نه به درد مردم مي‌خورد، نه به درد خود مي‌خورد، نه به درد زن و بچه خود مي‌خورد، هيچ، هيچ، يك موجود غذا بخورد حتي از الاغ هم پست‌تر «اولئک کالأنعام بل هم أضلّ» به الاغ يك كاري بدهند،‌ باري بدهند مي‌كشد، اين طرف و آن طرف مي‌برد، اما اين هيچ كاري نمي‌كند. در خانه راحت…، حتي به درد خود هم نمي‌خورد. يك موجود مصرفي است. اگر شما يك خُمي در خانه خود درست كنيد، يك مُشت غذاي خوب را داخل آن بريزيد، بعد كه بو گرفته برداريد دور بريزيد. كار شما اين باشد، او هم مثل اين است. جداً يك تكاني انسان بخورد، انسان به چه درد مي‌خورد؟ يا روح خود را انسان درست كند، يا جامعه خود را درست كند، يا خدمتي به جامعه بكند.

من گوش مي‌دادم يك كسي به يك كس ديگري مي‌گفت: من بيكار هستم، چه كار كنم؟‌ كاري هم از من برنمي‌آيد. اين مي‌گفت: برو دمِ پست خانه، زبان خود را دربياور، مردم مي‌خواهند تمبر پشت پاكت بچسبانند…، آخر اقلاً يك فايده‌اي انسان براي جامعه خود داشته باشد. آخر تو چه فايده‌اي براي جامعه خود داري؟ خوشحالي كه يك حقوق بازنشستگي به تو مي‌دهند، در خانه مي‌خوري و مي‌خوابي؟ واقعاً انسان بايد همين‌طور باشد؟ نه عبادتي، نه نمازي، بچه‌هاي انسان بگويند: اين چرا نمي‌ميرد. من آنقدر جوان متدين سراغ دارم كه اين‌ها مي‌آيند مي‌گويند: آقا ما اگر نفرين كنيم پدر ما زودتر بميرد بدكاري كرديم؟‌ مي‌گويم: چرا؟ مي‌‌گويند: وجود او فقط به درد خوردن و خوابيدن و غُر زدن مي‌خورد. حالا اگر غُر نمي‌زد باز خوشحال بوديم. جداً يك تكاني بخوريم آخر،‌ يك كاري بكنيم، اقلاً همين اندازه -اين كه من گفتم نمي‌خواستم شما را بخندانم- فايده داشته باشد كه زبان تو، آب دهن تو به درد تمبر چسباندن بخورد. آنقدر انسان خود را بي‌ارزش در جامعه…، آن‌وقت به اين خوشحال هم باشد كه الحمدلله ما…، من از بعضي‌ها مكرر سؤال مي‌كنم آقا شغل شما -ماشاءالله سرحال هستي- چيست؟ مي‌گويد: بازنشسته هستم. حالا بازنشسته، چه كاره هستي آقا؟ بازنشسته ديگر، خود بازنشستگي شغل است. در خانه هستيم، ريش او هم دوتيغه تراشيده، دهن او هم بوي مشروب مي‌دهد، اگر اهل عبادت باشد مي‌گوييم در خانه دارد عبادت مي‌كند، دارد خود را مي‌سازد. يك وجود بي‌فايده كه حال انسان واقعاً به هم مي‌خورد كه در زندگي به اين انسان فكر كند. حال من كه به هم مي‌خورد. باز آن كافرهايي كه براي جامعه خود خدمت مي‌كند. آخر تو چه هستي؟ می پرسند كه من نماز خود را در خانه بخوانم بهتر است يا در مسجد؟ من يك قاعده كلي براي همه شما بگويم. نماز دو جنبه دارد: يك نماز‌هاي واجب است كه صددرصد در جمعيت، با جمعيت خواندن استحباب آن بيشتر است ولو اينكه در خانه خلوت تو با حال نماز بخواني ولي در مسجد بي‌حال نماز بخواني. در خانه خلوت نخوان و در مسجد بخوان با جمعيت. گاهي نماز مستحبي است، نمازهاي مستحبي را چون انسان براي خودسازي مي‌خواند، اين‌جا هر چه حواس انسان جمع‌تر باشد براي خودسازي بهتر است. اگر مسجد خلوتي پيدا كردي…، من ديده بودم در قم وقتي كه تحصيل مي‌كرديم، بعضي از علما كليد بعضي از مساجد سر كوچه دست آن‌ها بود، مي‌رفتند در مسجد را باز مي‌كردند، بعد هم مي‌بستند آن‌جا نماز تنهايي مي خواندند. كليد آن‌جا هم دست تو نبود، حالا دو سه نفر گوشه كنار باشند مهم نيست. چنين جايي پيدا كردي برو آن‌جا نماز بخوان، وإلّا در خانه.

اين عبادت فردي، و اما اجتماعي. يكي از عبادت‌هاي اجتماعي انفاق است «الَّذينَ يُؤْمِنُونَ بِالْغَيْبِ وَ يُقيمُونَ الصَّلاةَ وَ مِمَّا رَزَقْناهُمْ يُنْفِقُونَ» هر كس از هر چيزي كه خدا به او داده انفاق كند. خدا به يكي علم داده است «زَكَاةُ الْعِلْمِ بَذْلُهُ»[8] از علم خود براي مردم بيان كند. اين‌جا چيزي ياد گرفتيد، زن تو در خانه نشسته است، براي تو سحري درست مي‌كند، قبل از خواب برو بگو آن‌جا خلاصه حرف‌هاي فلاني اين بود و من اين‌ها را ياد گرفتم و به تو تحويل مي‌دهم. چقدر خوب است، به جاي اين‌كه بخواهيد حرف‌هاي بي‌خود بزنيد مايه دعوا بشود، بعد يكي دو روز گرفتاري براي خود درست كنيد تا دومرتبه آشتي بكنيد، بنشينيد اين حرف‌ها را بزنيد. هيچ خجالت هم ندارد، امشب اين مجلس رفتيم، شما كه اين‌جا مشغول آشپزي، شما اين لطف را كرديد براي ما غذا درست كرديد، ما هم اين لطف را به شما مي‌كنيم كه حرف‌ها را براي شما مي‌گوييم، آنچه كه به درد شما مي‌خورد اين‌ها است، چه اشكالي دارد. «زَكَاةُ الْعِلْمِ بَذْلُهُ».

 «وَ مِمَّا رَزَقْناهُمْ يُنْفِقُونَ» امشب اين مطالب روزي شما شده است، برويد اين‌ها را انفاق كنيد. يكي رفته است صبح تا غروب كار كرده است، كسب كرده است، به اندازه مخارج خود برمي‌دارد، بقيه آن را انفاق مي‌كند. يكي دوره سال فعاليت كرده است، هر چقدر هم اين‌طور فعاليت كنيد ارزش آن هم بيشتر است، يك كسي مي‌گفت: من مكه نرفتم. گفتم: چرا؟ گفت: ما هر چه درمي‌آوريم، به اندازه‌اي است كه مثلاً مخارج ما درمي‌آيد. گفتم: بيشتر دربياور. كار تو كه ماشاءالله خوب است، هنر خوبي داري. گفت: نه، قناعت. گفتم: نه، اشتباه مي‌كني، تو بايد تا جايي كه مي‌تواني فعاليت كني، نصف روز در اداره هستي، نصف روز ديگر را هم…، انسان حداقل بايد هشت ساعت كار بكند. بقيه آن را هم برو يك شغل آزادي گير بياور، كار بكن، پول به دست بياور، زياد هم داشته باشد، اگر نخواستي انفاق كن، كار اميرالمؤمنين اين بود. حضرت اميرالمؤمنين (عليه الصلاة‌ و السلام) مكرر در شرح حالات ايشان نوشته‌اند كه نخلستان‌هاي خرما تشكيل مي‌داد، هزار درخت…، شما مي‌دانيد درخت خرما بزرگ است، فاصله بين دو تا درخت خرما بايد زياد باشد. شما ببينيد اميرالمؤمنين چقدر زمين را زير كشت قرار مي‌داد، دانه را مي‌كاشت، درخت خرما مي‌شد، هزار درخت در باغ او بود، اين‌ها را مي‌فروخت و پول‌هاي آن را در دامن خود مي‌ريخت، در مسجد كوفه مي‌آمد، فقرايي كه مي‌دانستند امروز اميرالمؤمنين باغ فروخته است دور او جمع مي‌شدند، حضرت مي‌داد، همه را مي‌داد. اين معني «وَ مِمَّا رَزَقْناهُمْ يُنْفِقُونَ» است. اگر زبان تو كار مي‌كند، زبان تو، آبرويي داري، اين آبرو را خدا به تو داده است، از اين آبرو براي ديگران استفاده كن «وَ مِمَّا رَزَقْناهُمْ يُنْفِقُونَ». تو رئيس اداره شدي، زيردست‌ها حرف تو را گوش مي‌دهند، مي‌بيني يك مظلوم آن گوشه ايستاده است، نگو به من مربوط نيست، اتفاقاً به تو مربوط است، آن رياست را خدا به تو داده است، از اين انفاق كن. از بازوي خود انفاق كن، ماشين مردم كنار خيابان خاموش كرده است،‌ زور تو هم خوب است، اقلاً پنج شش نفر زورهاي خود را روي هم مي‌ريزيد، ماشين را هُل مي‌دهيد، ماشين روشن مي‌شود، اين «وَ مِمَّا رَزَقْناهُمْ يُنْفِقُونَ». از همين چندتا نمونه‌اي كه عرض كردم بقيه را شما مي‌توانيد قياس كنيد، بقيه را قياس كنيد، هر چه خدا به شما داده است، از آنچه كه خدا به شما داده است انفاقي بكنيد، انفاق كنيد. انفاق يعني چه؟ يعني به ديگران بدهيد. روز عيد فطر دستور اين است كه اگر شما چيزي داريد فطريه خود را بده، نداريد بگير. حالا انسان ديگر نه بدهد، نه بگير كه نباشد. داري بنشين حساب كن، اگر مخارج خود را حساب كردي ديدي نه، اضافه داري، الحمدلله، يا مساوي داري، احتياجي نداري، بده. نفري صد تومان براي هر فردي از عائله خود و مهمان خود كه موقع مغرب منزل شما باشد يا جيره‌خوار شما باشد ولو در شهر ديگري، دانشجويي داريد، در حوزه علميه يك محصلي داريد، براي او پول هر ماه مي‌فرستيد، حالا فطريه آن را شما بايد بدهيد. نفري صد تومان، هر رأسي صد تومان، حتي براي آن بچه‌اي كه قبل از اذان مغربِ شب اول ماه شوال متولد شده است، براي همه بده. نه، آقا من حساب كردم خرج من زيادتر از دخل من است، بگير. اين‌ها را كه مي‌گويند براي همين است، براي همين است كه تو بگيري. ديگر نه بدهي، نه بگيري نداشته باشي. حالا يك كسي بخواهد نگيرد هم نگيرد، از آن طرف گرفتن آن واجب نيست، اما از اين طرف دادن آن واجب است.

بله، صبح عيد فطر قبل از نماز عيد فطر، فطريه خود را يا مي‌دهيد يا از اموال خود جدا مي‌كنيد تا به مستحق واقعي برسانيد. «وَ مِمَّا رَزَقْناهُمْ يُنْفِقُونَ». روايت دارد اگر گرفتاري داشتيد به برادر مؤمن خود بگوييد، اين از سه حال خارج نيست: يا اينكه خود او گرفتاري شما را رفع مي‌كند، پولي بخواهيد به عنوان قرض به شما بدهد، به شما مي‌دهد، خود او دارد به شما مي‌دهد. زن بخواهيد، دختر خوبي دارد به شما مي‌دهد. شوهر مي‌خواهيد –البته با شما نيستم با آن‌ طرفي‌ها هستم- پسر خوبي دارد به شما مي‌دهد. وسايل ازدواج مي‌خواهيد، وسيله دارد به شما مي‌دهد. مرحله دوم، ندارد ولي آبروي اين را دارد كه به اين‌ و آن بگويد براي شما پول تهيه كند، يا مثلاً دختر براي شما يا شوهر براي دختر شما پيدا كند، به او بگوييد، او بايد اين كار را بكند، از آبروي خود استفاده بكند. حالا نه، يك نفر رفيقي داريد كه نه پول دارد و نه آبرو، گاهي مي‌شود، اين شخص دعا كند، دعا را كه مي‌تواند بكند. دعا كند، چون همه بي‌آبروها در خانه خدا مقبول هستند. چون هيچ كس در خانه خدا آبرو ندارد، جز اهل‌بيت عصمت و طهارت، آن‌ها جدا هستند، آن‌ها آبرومندان در خانه خدا هستند؛ وإلّا از آن‌ها بگذرد همه ماها مثل هم هستيم. انسان در خانه خدا مي‌رود، هر چه آبرو هم نداشته باشد خدا به آبروي ما كاري ندارد، مي‌گويد: تو حالا كه براي برادر مؤمن خود دعا كردي من هم..، او قبل از اينكه برادر مؤمن تو باشد بنده من است، من حاجت او را برآورده مي‌كنم، پس «وَ مِمَّا رَزَقْناهُمْ يُنْفِقُونَ».

انفاق در همه چيزها هست، حالا من اگر بخواهم مثال بزنم مثال خيلي هست. مثلاً دو دست لباس داري، يك دست آن را انفاق كن. حضرت زهرا (سلام الله عليها) شب زفاف، يك خانم مستحقي آهسته به حضرت زهرا گفت: من لباس ندارم، حضرت لباس خوب خود را…، البته اين مرحله، مرحله بالاتري است كه انسان لباس خوب‌تر را به ديگري بدهد. اين از «مِمَّا رَزَقْناهُمْ يُنْفِقُونَ» بالاتر است كه «لَنْ تَنالُوا الْبِرَّ حَتَّى تُنْفِقُوا مِمَّا تُحِبُّونَ»[9] به آن نيكي واقعي هرگز نمي‌رسيد مگر اينكه آنچه را كه دوست داريد…، حساب مي‌كنيد اين لباس ديگر به درد من نمي‌خورد، تو مي‌خواهي آن را چه كار كني، در خانه، در صندوق جا گرفته است انفاق كني. اين آيه شامل اين نمي‌شود، اما يك دست كت و شلوار خوب داري، يك دست كت و شلوار هم هست كه خيلي آن را دوست نداري، آن را كه خيلي دوست نداري، پارچه آن ارزان‌تر است، آن را براي خود نگه دارد، آنكه پارچه آن گرانتر است انفاق كن «لَنْ تَنالُوا الْبِرَّ حَتَّى تُنْفِقُوا مِمَّا تُحِبُّونَ» اين را مي‌گويد. آن‌وقت اقتداكننده به فاطمه زهرا و اميرالمؤمنين مي‌شوي.

قنبر مي‌گويد: با اميرالمؤمنين بازار رفتيم، حضرت دو دست لباس تهيه كرد، يكي پرقيمت و ديگري كم‌قيمت. در ذهن خود گفتيم كه آن كم‌قيمت براي من است و آن پرقيمت هم براي خود او. خانه آمد، آن پرقيمت را به من داد و آن كم‌قيمت براي خود برداشت. هرچه ما گفتيم آقا شما فلان، حضرت فرمود: نه، پيغمبر توصيه شما را به ما كرده است، گفته است به غلامان خود «وَ أَلْبِسْوهُم مِمَّا تَلْبَسُون»[10] از آنچه كه خود شما مي‌پوشيد به آن‌ها بپوشانيد، بله «وَ مِمَّا رَزَقْناهُمْ يُنْفِقُونَ».

جمله بعدي «الَّذينَ يُؤْمِنُونَ بِما أُنْزِلَ إِلَيْكَ»[11] اين را بدانيد ما بايد بر تمام كتب آسماني كه نازل شده است ايمان داشته باشيم. اگر شما الآن بگوييد كه من تورات را قبول ندارم، شما كافر هستيد. يا مي‌گوييد انجيل را قبول ندارم، به طور كلي، كافر هستيد. به جهت اينكه در قرآن آمده است كه انجيل حق است، هست، شما بگوييد قبول ندارم در واقع قرآن را هم آن‌وقت قبول نداريد. شما بگوييد مثلاً زبور داوود را من قبول ندارم، كافر هستيد و با همين كلام انسان نجس مي‌شود. مي‌توانيد بگوييد اين تورات تحريف‌شده را من قبول ندارم، اين تورات، اين انجيل تحريف‌شدهِ امروز را من قبول ندارم، دقت كرديد، اما اصل تورات و انجيل و زبور و اين‌ها را بگوييد من قبول ندارم كافر هستيد. «وَ الَّذينَ يُؤْمِنُونَ بِما أُنْزِلَ إِلَيْكَ» «ما أُنْزِلَ إلي رسول‌الله» قرآن است و خلاصه آن تبليغ ولايت است. «يا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَيْكَ»[12] كه ولايت اميرالمؤمنين است. حالا، «وَ ما أُنْزِلَ مِنْ قَبْلِكَ»[13] و هر چه قبل از تو نازل شده است، اين‌ها را هم قبول دارند، و در تمام كتب انبياء‌ و قرآن مجيد مهم‌تر آن كه من در شب گذشته توضيح دادم كه منظور تزكيه نفس است، به جهت اينكه شاه‌فرد و بزرگترين مسئله و مهم‌ترين مسئله در قرآن و در كتب آسماني انبياء گذشته، مسئله تزكيه نفس است. كه اين‌جا مي‌فرمايد: «الَّذينَ يُؤْمِنُونَ بِما أُنْزِلَ إِلَيْكَ وَ ما أُنْزِلَ مِنْ قَبْلِكَ».

حضرت عيسي هر جا…، شما اين را بدانيد،‌ حالا يك وقتي يك بحثي با مسيحي‌ها بود، ما از چند نفر از رفقا خواهش كرده بوديم كه كلمات حضرت عيسي را در كتب شيعه و اسلامي جمع كنيم، جمع هم كرديم، الآن هم داريم، و كلمات حضرت موسي را در قرآن و در روايات جمع كنيم، جمع كرديم. گذاشتيم كنار تورات و انجيل. به مسيحي‌ها گفتيم: انصاف بدهيد، اين‌ها بهتر است كه كلام حضرت عيسي باشد يا آنچه كه شما در انجيل نوشتيد؟ چون از كلام حضرت عيسي بيشتر از آنچه كه در انجيل آمده باشد در روايات ما آمده است. حواريون مثلاً به حضرت عيسي گفتند: «مَنْ نُجَالِسُ‏؟»[14] ما با چه كسي نشست و برخاست كنيم؟ حضرت فرمود: «مَنْ يُذَكِّرُكُمُ اللَّهَ رُؤْيَتُهُ» كسي كه وقتي به او نگاه مي‌كنيد به ياد خدا مي‌افتيد. چقدر كلام خوبي است، شما تمام انجيل را ورق بزنيد يك كلام به اين پرقيمتي پيدا نمي‌كنيد، و كلمات ديگر. در قرآن هم زياد كلمات حضرت عيسي آمده است. به اين كلمات بايد ايمان داشته باشيد و حضرت عيسي را قبول كنيد، پيغمبر است. يكي از اعتقاد ما در باب نبوت…، سابق كه به ما در مدرسه‌ها راجع به نبوت و اصول دين صحبت مي‌كردند مي‌گفتند: نبوت يعني چه؟ مي‌گفتيم: 124 هزار پيغمبر، اول آن‌ها حضرت آدم و آخر آن‌ها پيغمبر اسلام، همه بر حق هستند. اين بايد جزو اعتقادات ما باشد، بايد همه را ما بر حق بدانيم، همه پيغمبر خدا هستند.

يك وقتي نقل كردند كه يك مسلماني با يك مسيحي دعوا كرده بود، او به پيغمبر اسلام جسارت مي‌كرد اين هم به حصرت مسيح جسارت كرده بود. نه، او چون اعتقاد به پيغمبر ندارد با اين كار در دين خود كافر نمي‌شود، ولي ما چون اعتقاد به حضرت عيسي داريم، با جسارت به حضرت عيسي در دين خود كافر مي‌شويم. حضرت عيسي خيلي محترم است، يكي از فضايل بسيار مهم حضرت عيسي (عليه السلام) اين است كه خدمتگزار امام زمان ما است، ما نبايد اين را دست‌كم بگيريم. از اصحاب خاص حضرت بقيةالله است. مانده است كه بتواند خدمتگزاري خود را به پايان برساند و با حضرت مي‌آيد و اقتدا مي‌كند، مسيحيت را در گرويدن به حضرت بقيةالله دعوت مي‌كند، يك وجود خيلي پرارزشي است. حضرت عيسي به قدري پرارزش است كه خداي تعالي اسم او را در قرآن كلمةالله، روح‌الله گذاشته است. ما حق اينكه حتي اسم او را سبك ببريم نداريم. حضرت موسي هم همين‌طور، حضرت ابراهيم كه ديگر در عظمت آنقدر خدا در قرآن تعريف او را كرده است كه واقعاً هيچ وليّ خدايي بعد از معصومين (عليهم الصلاة و السلام) به مقام حضرت ابراهم نمي‌رسد. خيلي مهم است كه خدا تصديق كند كه قلب او سالم است «إِذْ جاءَ رَبَّهُ بِقَلْبٍ سَليمٍ‏»[15] قلب سالم، قلب سالم دارد، قلب پاك دارد، دل پاكي دارد. يك وقت هست من به شما مي‌گويم دل شما پاك است، يك وقت هست خدا به يك كسي مي‌گويد دل پاك داري، دل حضرت ابراهيم پاك بود. همه كارهاي او هم قبول مي‌شد، همه كارهاي او هم صحيح انجام مي‌شد. خانه درست كرده است، يك خانه چهارديواري كه از نظر مهندسي خيلي التماس دعا است ولي اين قبول شد، تا روز قيامت مردم بايد دور اين طواف كنند، لحظه‌اي نمي‌شود كه دور آن… مگر موقع نماز كه جلو را مي‌گيرند وإلّا دور آن طواف مي‌شود. يك خانه‌اي داخل آن چون هميشه در آن بسته است…، يك دفعه ما موفق شديم آن بالا رفتيم، نفس انسان مي‌گيرد چون هواي آن خيلي خراب است، پنجره و اين‌ها ندارد، يك خانه چهارديواري اين‌طوري.

خداي تعالي دستور داده است كه برو بچه خود را در منا ذبح كن، اين رفته است، كار خود را هم هنوز كامل انجام نداده است، يعني نگذاشتند انجام بدهد، تا روز قيامت مردم از اين عمل او بايد پيروي كنند. بروند در آن‌جا لااقل يك گوسفند بكُشند. به او دستور داده شده است كه مثلاً هر جا شيطان به تو وسوسه جدي كرد…، اين را شما دست‌كم نگيريد، خيال نكنيد يك كار بي‌فايده‌اي است، اين رمي جمرات را مردم نمي‌فهمند، فكر مي‌كنند يك كار بي‌فايده‌اي است، نه، اين حتي در دوران زندگي شما، به غير از مكه هم به درد شما مي‌خورد. هر جا ديديد كه يك حمله شديدي شيطان به شما كرد يك قدري او را تنبيه كنيد، خود شما هم مي‌توانيد تنبيه كنيد. من ديده بودم، حالا اين حرف‌ها از بين ما بيرون رفته است، بعضي‌ها از اولياء خدا بودند وقتی نفسشان با آنها خيلي ستيزه جویي مي‌كرد. در خانه مي‌نشستند، يك چوب هم كنار خود مي‌گذاشتند، مي‌گفتند: ديگر اگر بخواهي كنار آجيل‌فروشي رد شدي و پول نداشتي و مدام در دل خود گفتي: بروم از اين آجيل‌ها نسيه بگيرم و يك مقداري بخورم، با اين چوب پدر تو را درمي‌آورم. اگر سيگار را ترك كردي، باز مدام از كنار يك سيگاري رد شدي و نفس تو يك طوري شد با اين چوب تو را مي‌زنم. بله، همه اين‌ها نفسانيت است. اگر كنار خيابان يك زني را ديدي بدحجاب است، دفعه اول چشم تو افتاد، سر خود را پايين انداختي، اجري بردي «الْأُولَى‏ لَك» چشم تو يك دفعه افتاد، سر خود را پايين انداختي. دومي اگر برگشتي و نگاه كردي با اين چوب، حتي بعضي‌ها چاقو جلوي خود مي‌گذاشتند، يك مقدار بيشتر بايد آن را ترساند، با اين چاقو تو را درست مي‌كنم. چه كار مي‌كني آقا؟ ممكن است جدي نگيرد.

مرحوم ميرداماد كه معروف است، داماد شاه عباس بوده است. ايشان در مدرسه طلبه بود، طلبه‌اي در مدرسه بود، يك وقتي در اتاق او را يك دختري تَق‌تَق در مي‌زند. باز كرد، يك دختر خيلي خوش‌لباس، خوش‌قيافه. گفت: چيه؟ گفت: من مي‌ترسم بيرون بمانم، پناهنده به شما شدم، خانه هم نمي‌توانم بروم. من مي‌خواهم اين‌جا تا صبح بمانم، صبح كه هوا روشن شد بروم. گفت: بيا داخل. نشست، اول در اتاق را باز گذاشت، چون اگر با يك نامحرمي در يك جا قرار گرفتيد و مجبور شديد بنشينيد در را باز بگذار كه اگر كسي خواست بيايد، بتواند بيايد، وإلّا نشستن شما با او حرام است. اگر در بسته باشد، طوري باشد كه كسي نتواند داخل بيايد، يا مجبور بشود بزند يا ياالله بگويد، اين نشستن شما با او حرام است، ولو هيچ نظري هم نداري، نداشته باش. در را باز گذاشت و نشست، جلو نشست و به دختر گفت: آن عقب بنشين. نشست، نشست. ايشان هم مشغول مطالعه كتاب خود بود. گاهگاهي هم انگشت خود را مي‌گرفت سر چراغ، اين لامپ‌هاي سابق، يك قدري درد مي‌گرفت، عقب مي‌كشيد. صبح دختر رفت، دختر شاه بود، پيش شاه عباس رفت،‌ گفت: ديشب كجا بودي؟ گفت: جريان ما اين است، نمي‌دانم كجا سر من بند شد، گير كردم، خلاصه شب شد و من… . گفت: بالأخره چه شد؟ اين بدتر شد. گفت: ما داخل يك اتاقي رفتيم، يك سيد طلبه‌اي آن‌جا بود و خلاصه جريان هم اين بود، او داشت مطالعه مي‌كرد، مطالعه او و همه چيز عادي بود ولي گاهگاهي انگشت خود را سر چراغ مي‌گرفت و عقب مي‌كشيد. او را خواست، گفت: جريان چه بود؟ گفت: گاهي شيطان مي‌آمد، خلاصه در جلد ما مي‌رفت، من با آتش دنيا او را تنبيه مي‌كردم. انسان بايد نفس خود را تنبيه بكند. البته شماها إن‌شاءالله نيازي نداريد، وقتي انسان از مرحله توبه، آن هم با استقامت كامل وارد به اين مراحلي كه هست شد، در وقتي كه به جهاد با نفس رسيد مثل آب خوردن جهاد با نفس مي‌كند. تجربه شده است، ولي كسي كه يك دفعه چنين پيشامدي مي‌كند بايد يا با چاقو يا با چوب يا با آتش يا با كتك با سيلي، بله، اين را انسان كنترل بكند، كنترل بكند. اين را مي‌خواستم بگويم حضرت عيسي و انبياء گذشته و حضرت ابراهيم، حضرت نوح، حضرت آدم همه پيش ما محترم هستند و حضرت ابراهيم (عليه السلام) با سنگ به شيطان پرتاب مي‌كرد، مي‌زد، چون اين در انسان اثر رواني دارد، وقتي چند دفعه سنگ پراندي، يعني اينكه خود را نجات دادي، و ساير انبياء، همه اين انبياء محترم هستند، كتاب‌هاي آن‌ها پيش ما محترم است و بايد ما ايمان به آن‌ها داشته باشيم «وَالَّذينَ يُؤْمِنُونَ بِما أُنْزِلَ إِلَيْكَ وَ ما أُنْزِلَ مِنْ قَبْلِكَ وَ بِالْآخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ‏ََ» به آخرت انسان بايد يقين داشته باشد، اكثر ماها به آخرت يقين نداريم. جواني در پاي منبر پيغمبر اكرم نشسته بود، رنگ او پريده بود، شب نخوابيده بود. حضرت فرمود: «كَيْفَ أَصْبَحْتَ»[16] چطور صبح كردي؟ گفت: «أَصْبَحْتُ يَا رَسُولَ اللَّهِ مُوقِناً» خيلي جرأت داشت، خيلي ادعا است، من ديشب تا صبح بيدار ماندم در حال يقين. حضرت فرمود: «فَمَا عَلامَةُ يَقِينِكَ؟» علامت يقين تو چيست؟ گفت: اولاً همين كه نتوانستم بخوابم «عَجَباً لِلمُحِب كَيْفَ يَنَامُ»[17]‏ . در رواياتي از ائمه اطهار (عليهم الصلاة و السلام) هست كه من تعجب مي‌كنم از كسي كه يقين به مرگ دارد و چطور مي‌خوابد. ديشب تا صبح نخوابيدم و مردم جهنمي را كأنّهُ مي‌ديدم، انسان وقتي به يك چيزي يقين داشته باشد مثل اين است كه مي‌بيند. مي‌ديدم در جهنم معذب هستند و از ترس نمي‌توانستم بخوابم و مردم بهشتي را هم مي‌ديدم كه در نعمت‌هاي بهشت متنعم هستند و از اميدي كه، از علاقه‌اي كه من به آن‌ها برسم شب نمي‌توانستم بخوابم. حضرت فرمود: راست گفتي، او را تصديق كرد و به مردم گفت: مثل اين شخص يقين پيدا كنيد، يقين داشته باشيد.

خدايا به آبروي خاندان عصمت و طهارت ايمان ما را،‌ اعتقاد ما را، امراض روحي ما را، همه را خدايا تحت كنترل خود قرار بده، و امراض روحي را از ما دور بفرما، يقين ما را كامل بفرما.

 

 

برتري روح بر بدن ۱۳ رمضان ۱۴۱۵

 

«أعوذ بالله من الشيطان الرجيم بسم الله الرحمن الرحیم الحمد الله و الصلاة و السلام علي رسول‌الله و علي آله آلِ الله لا سيما علي بقية‌الله رُوحي و أرواح العالمين لتراب مقدمه الفداء و اللعنة الدائمة علي أعدائهم أجمعين من الآن إلي قيام يوم الدين

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ أَلْهاكُمُ التَّكاثُر * حَتَّى زُرْتُمُ الْمَقابِرَ * كَلاَّ سَوْفَ تَعْلَمُونَ * ثُمَّ كَلاَّ سَوْفَ تَعْلَمُونَ»[1]

مسئله‌اي كه در دو شب گذشته عرض شد درباره عالمِ قبل از اين عالم كه در روايات و چند آيه قرآن اشاره شده است و اينكه ما اكثر مسائل را بايد مربوط به عالم قبل از اين عالم بدانيم، مختصراً عرايضي عرض كردم. يكي از اشكالاتي كه ما داريم و فكر هم نمي‌كنم به اين آساني‌ها از مغز ما خارج بشود، مسئله اهميت دادن روح بر بدن است، كه اهميت روح بيشتر از بدن است و بلكه انسانيت انسان به روح او است. خودِ انسان روح او است و جداً و بدون مبالغه بدن انسان عيناً لباس براي انسان است. همان‌طوري كه لباس هيچ تأثيري در وجود انسان ندارد، بدن هم در انسان هيچ اثري ندارد. شما فكر نكنيد روز قيامت از بدن مؤاخذه مي‌شود، شب اول قبر از بدن مؤاخذه مي‌شود. بدنِ تنها بدون روح هيچ عذابي نمي‌بيند. آتش جهنم اگر به بدن انسان بخورد تا بدن را خاكستر بكند، اگر بدن روح نداشته باشد هيچ فرقي براي او نمي‌كند. بدن انسان چه در بهشت باشد و چه در جهنم، براي بدن فرقي نمي‌كند، براي روح است كه فرق مي‌كند.

شماها عملاً هم همين‌طور هستيد، مثلاً اگر فرض كنيد يك گوسفندي را كُشتيد و پوست آن را كَنديد، ديگر دل شما نمي‌سوزد كه اين را فرض در يك پاتيل روغن باز شده داغ بيندازيد و اين يك دفعه سرخ بشود. چرا اين‌طور هستيد؟ اما اگر همان گوسفند زنده را بيندازيد مي‌گوييد: نه، گناه دارد، رَحم شما مي‌آيد. شما پاي خود را روي يك مُشت مورچه مرده بگذاريد مسئله‌اي نيست اما روي مورچه‌هاي زنده اگر پاي خود را بگذاريد مي‌گوييد: گناه دارد. اين‌ها را مي‌گويم براي اينكه خوب مطلب براي شما روشن بشود. يك انسان ترسو كه از تنهايي مي‌ترسد، از تاريكي مي‌ترسد، فرض مثلاً يك انساني كه از مرده مي‌ترسد، وقتي او مُرد همين انسان را مي‌بريد در سردخانه مي‌گذاريد، هم تاريك است، هم سرد است، هم مرده‌ها كنار هم خوابيدند، ديگر نمي‌‌‌گوييد مي‌ترسد، انسان اين‌جا يك مقداري مي‌گويد شايد بترسد، نه، نمي‌ترسد. هيچ‌طوري هم نمي‌شود، سرما هم بخورد بهتر از اين است كه گرما بخورد يا هواي طبيعي داشته باشد. عين اين كارها را شما درباره لباس خود مي‌كنيد. يك دست لباس خوبي هم داشته باشيد، آن را در سردخانه بگذاريد يا در سر حمام‌هاي سابق كه خيلي گرم بود، حالا نمي‌دانم كنار فرض كنيد تنور، مي‌گوييد فرقي براي آن نمي‌كند. آن را بسوزانيد طوري نيست، گُل بالاي آن بريزيد باز براي يك لباس طوري نيست. اين را خوب در مغز خود جاي بدهيد، خيلي گرفتاري‌هاي ما مربوط به اين طرز فكر است كه ما فكر مي‌كنيم…، خود من به ياد دارم كه بچه بودم، به ياد دارم شش سال داشتم، ما را سر قبرستان بردند، من ديدم كه اين مرده را زير خاك كردند، آنقدر ناراحت شدم، آن زير، در آن تاريكي. اين فكر بچگي است، هر كس هم اين‌طور فكر بكند بچه است. عقل او كوچك است، وقتي كه يك جنازه‌اي را زير خاك مي‌كنيد نگوييد آن زير چه بر او مي‌گذرد؟ روح او كه آن زير نرفته است، بدن او هم كه هر چه مي‌خواهد به او بگذرد، هرآنچه كه ديشب در سردخانه بر او گذشت امروز هم زير خاك مي‌گذرد، بعد هم…، هر چه هست مربوط به روح است. اگر مي‌گويند شب اول قبر تاريك است، انسان سؤال مي‌شود، باز هم از روح است. روح داخل بدن برمي‌گردد و سؤال از روح مي‌شود. بدن كه…، حتي بدن با اينكه زنده است، وقتي كه مثل بعضي‌ها كه جلوي منبر ما چُرت مي‌زنند، اگر خواب باشد، اگر خواب باشد از او حرفي سؤال نمي‌كنند، از او چيزي نمي‌پرسند، تا چه برسد بميرد. آن‌وقت مگر ملائكه نستجيرُبالله عقل خود را از دست دادند كه بيايند از مُرده چيزي سؤال كنند. پس چه؟ سؤال قبر چه مي‌شود؟ قبول دارم درسؤال قبر، روح داخل قبر برمي‌گردد، هم تاريكي را احساس مي‌كند، هم غربت را احساس مي‌كند، همه اين‌هايي كه در روايات هست درست، اما روح ما است كه در آن‌جا اين احساس را دارد و آن هم براي چند دقيقه‌اي، چند ساعتي، مربوط به اعمال انسان است، اگر اعمال او بد باشد شايد دائماً در همان جا او را حبس كنند وإلّا ارواح آزاد چند دقيقه‌اي، حتي داخل قبر و بيرون قبر براي او فرقي نمي‌كند،‌ مي‌آيد يك حالت تسلطي بر بدن پيدا مي‌كند. خدا چرا آن‌جا مي‌آيد از او سؤال مي‌كند؟ نكيرين چرا در آن‌جا سؤال مي‌كنند؟ به خاطر اينكه بدن آلت جُرم است، مثل ارّه‌اي كه انسان با ارّه سر يك نفر را بريده باشد. ارّه را مي‌آورند، ساتور را مي‌آورند، چاقو را هم مي‌آورند، هفت‌تير را هم مي‌آورند، هر چه، و اين را روي ميز دادگاه مي‌گذارند ولي از هفت‌تير سؤال نمي‌كنند كه تو چرا تير در كردي، از چاقو سؤال نمي‌كنند كه چرا بريدي، از ارّه سؤال نمي‌كنند كه چرا بريدي،‌ از اين بُرنده، تيراندازنده، از او سؤال مي‌كنند كه چرا با اين آلت قتاله يك نفر را كُشتي؟ سؤال قبر عيناً اين‌طوري است و اين را هم ضمناً بدانيد روح دوتا است: يكي روح حساسِ انساني است كه به وسيله آن مي‌بيند، مي‌شنود، مي‌چشد، مي‌فهمد و يكي هم روح نباتي است. روح نباتي يعني همان كه سبب نمو شما مي‌شود. غذا مي‌خوريد، غذا را تبديل به خون و مواد غذايي و امثال اين‌ها مي‌كند و بدن را رشد مي‌دهد، تو مي‌خواهي بفهم يا مي‌خواهي نفهم. مي‌خواهي خواب باش يا مي‌خواهي بيدار باش. مي‌خواهي بيهوش باش يا مي‌خواهي باهوش باش، او كار خود را مي‌كند، همين‌طوري كه درخت‌ها هوش و فهم و درك و بينايي و شنوايي ندارند و در عين حال تا وقتي زنده هستند از مواد غذايي زمين استفاده مي‌كنند و إن‌شاءالله يكي دو ماه ديگر باز مي‌بينيد درخت‌ها سبز شد، جَست زد، بزرگ شد و رشد خود را باز دومرتبه اظهار كرد، عين آن است. اين روح هم با مردن از بين مي‌رود، يعني ديگر در قبر اين نمي‌آيد، اين را بدانيد، چون خيلي ناداني است كه اين‌‌ها را انسان از هم جدا نكند. در موقع خواب آن روح مي‌رود، اين روح، يعني روح نباتي ما مي‌گوييم، روح گياهي بهتر است، فارسي‌تر است، اين روح گياهي باقي مي‌ماند،‌ در موقع مرگ روح انسان هست، همان حول و حوش‌ها هست، و روح گياهي انسان به كلي از بين مي‌رود. ديگر نيست، خارج هم وجود ندارد. بنابراين ديگر حالا يكي مي‌گويد كه فرض كنيد ني داخل قبر گذاشتند كه صداي نكيرين را بشنوند يا مثلاً در دهن مرده آرد نخود كردند كه اگر حرف زد -آرد نخود خيلي زود بيرون مي‌ريزد- آرد نخودها بريزد بيرون و بفهمند، بعد هم رفتند ديدند نه، هم آرد نخود‌ها هست، هم ني صدايي نكرد، همه اين‌ها مربوط به نافهمي ما است، حماقت ما است، فكر باطل ما است. اين‌ها شبهاتي است كه بعضي وقت‌ها در كتاب‌ها نوشته شده است كه سؤال نكيرين، سؤال قبر چطوري است؟ ما مثلاً در…، نه از روح سؤال مي‌شود. حالا بخواهم يك مثال واضحي براي شما بزنم كه شما خوب اين معنا را بفهميد، فرض كنيد روح انسان به جاي راننده، بدن انسان به جاي ماشين و روح گياهي انسان به جاي بنزين و روشن شدن موتور و سلامت موتور. با اين ماشين زدي يك نفر را زير كردي، شما را با ماشين آوردند دمِ دادگستري، كنار دادگاه. شما را مي‌برند پشت فرمان ماشين مي‌نشيني، ديگر حالا لازم نيست ماشين را روشن كني و راه بيندازي، نه، پشت فرمان ماشين مي‌نشيني، ماشين هست، راننده هم هست ولي روشن شدن و بنزين و اين مسائل، حالا موتور ماشين هم خراب شده باشد فرقي نمي‌كند، اين‌ها ديگر نيست. سؤال قبر چنين چيزي است. راننده هست، بدن هم هنوز هست، چون بعد از چند روز بدن از بين مي‌رود، ولي ديگر بنزين لازم نيست، آن‌جا كه جاي حركت نيست، جاي ديدن با اين چشم نيست، جاي شنيدن با گوش نيست، اين حرف‌ها نيست. خوب براي شما معلوم شد؟ اگر يك وقتي سؤال قبر براي شما شبهناك بود كه يعني چه، اين است. اولين لحظاتي هم كه انسان از دار دنيا مي‌رود شايد سؤالات شروع مي‌شود، يعني يك پرده‌اي عين پرده سينما، ويدئو جلوي چشم انسان مي‌آيد از اولي كه متولد شده است رد مي‌شود مي‌بيند انسان عجب كارهايي كرده بود ياد او نيست، عجب معصيت‌هايي، عجب كارهايي، عجب حُقه‌هايي، عجب جناياتي. همه هم مي‌بينند، مؤمنين هم مي‌بينند، كفار هم مي‌بينند، مؤمنين مي‌بينند كه متوجه لطف پروردگار بشوند كه چقدر خدا به آن‌ها مهربان بوده است، محبت آن‌ها به خدا زياد بشود و شاكر نعمت الهي باشند كه خدا آن‌ها را در اوايل سن در راه تزكيه نفس قرار داد و موفق شدند دست از آن همه گناه بكشند و ديگر بعد از آن همه فيلم‌ها خوب است. اوايل آن يك مقدار انسان خجالت مي‌كشد بعد مي‌بيند روبه راه شد، مي‌گويد الحمدلله. معصيت‌كارها هم بدانند كه اين‌ها چه كاره هستند؟ خدا بي‌جهت آن‌ها را عذاب نمي‌كند، بدون دليل اين‌ها را اين‌طور مبتلا نمي‌كند، چون انسان تا پرونده خود را نبيند و خوب مطالعه نكند نمي‌خواهد حاضر بشود كه به بدي خود اقرار بكند. شما وقتي كه خدايي نكرده يك محكوميتي پيدا بكنيد مي‌بينيد يك پرونده قطور…، اين‌ پرونده من است؟ بله. در آن چه چيزي نوشته است؟ بخوان ببين چه نوشته است. يك پرونده قطور زير بغل تو مي‌دهند، مي‌گويند: در زندان بيكار هستي يك مقداري مطالعه كن براي دادگاه آماده بشو. انسان ورق مي‌زند، عجب اين بي‌انصاف‌ها همه را نوشتند. آن‌جا اين‌ها چه كار مي‌كردند كه من داشتم آن جنايت را مي‌كردم، اين‌ها عكس هم دارند نمي‌شود منكر شد،‌ تُن صداي من را هم ضبط كردند، همه چيز را مواظب هستند. در دادگاه مي‌آيي مي‌گويي بله، حق با شما است من اشتباه كردم.

آن‌قدر دستگاه عكسبرداري پروردگار قوي است كه «وَ عِنْدَهُ مَفاتِحُ الْغَيْبِ لا يَعْلَمُها إِلاَّ هُوَ وَ يَعْلَمُ ما فِي الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ وَ ما تَسْقُطُ مِنْ وَرَقَةٍ إِلاَّ يَعْلَمُها وَ لا حَبَّةٍ في‏ ظُلُماتِ الْأَرْضِ وَ لا رَطْبٍ وَ لا يابِسٍ إِلاَّ في‏ كِتابٍ مُبينٍ‏»[2] خيلي عجيب است. در نزد خدا تمام كليدهاي غيب هست «وَ عِنْدَهُ مَفاتِحُ الْغَيْبِ» كه هيچ كس جز خدا نمي‌داند، و خلاصه در اعماق زمين يك دانه‌اي باشد، بعضي دانه‌ها خيلي ريز است، دانه درخت به اين بزرگي توت يك دانه خيلي ريزي در داخل خود توت‌ها دارد، دانه آن توت‌هاي دالخور بهتر نشان داده مي‌شود، توت‌هاي بخارايي كمتر، دانه‌هاي توت‌هاي رسمي متوسط هم باز خيلي ريز است، اندازه سر سوزن، اين در اعماق زمين ‌افتاده باشد، چه كسي مي‌تواند آن را پيدا كند؟ خدا «وَ لا حَبَّةٍ في‏ ظُلُماتِ الْأَرْضِ وَ لا رَطْبٍ» تر و خشكي نيست مگر اينكه خدا اين‌ها را مي‌نويسد. دست تو تر شده است از… چه عرض كنم، حالا اين‌طوري بگوييم دست شما تر شده است از نجاست، مي‌گويي: اهميتي ندارد، خدا مي‌داند، خشكي آن را هم خدا مي‌داند «وَ لا رَطْبٍ» در تمام اين كره زمين، اين همه كرّاتي كه در بالا هست همه را خدا مي‌داند. وقتي هم كه مي‌خواهد دقيق صورتحساب به تو بدهد همه اين‌ها را مي‌نويسد. «ما لِهذَا الْكِتابِ لا يُغادِرُ صَغيرَةً وَ لا كَبيرَةً إِلاَّ أَحْصاها»[3] انسان وقت زيادي هم دارد، از حالا تا روز قيامت، بنشين پرونده خود را مطالعه كن، تا ببينيم چه كاره هستي. عقايد خراب، اعمال خراب، افكار خراب، يك سر سوزن به فكر اين حرف‌ها نبوديم، يك عمري را مثل حيوانات زندگي كرديم، حالا مي‌خواهيم پرونده خود را ورق بزنيم. پرونده شصت سال آن هم با اين دقت. اين را شما بدانيد هر چشمي، چشم‌هاي ماها، روزي پنجاه هزار عكس مي‌گيرد، پنجاه هزار تا فيلم مي‌گيرد. الآن شما داريد به من نگاه مي‌كنيد، ديديد فيلم همين دوربين‌هاي سينمايي را، اين لحظه به لحظه دارد فيلم مي‌گيرد. الآن چشم من دارد فيلم مي‌گيرد، شما سر خود را پايين مي‌اندازيد يك فيلم، بالا مي‌كنيد يك فيلم، وسط آن يك فيلم. صداها را مي‌شنود، مدام دارد ضبط مي‌كند، دائماً. مزه‌ها را شما هر لحظه داريد ضبط مي‌كنيد، منتها حالا مزه‌اي در دهان شما نيست، همان بي‌مزگي را ضبط مي‌كند، همان بي‌مزگي را. اگر الآن يك ذره شكر در دهان خود بگذاريد ضبط مي‌كند، شيريني آمد. نمك بگذاريد مي‌گويد شوري آمد. مثلاً يك مقداري سماق بمكيد مي‌گويد ترشي آمد، همين‌طوري است ديگر، خيلي خوب، يعني دائماً دارد ضبط مي‌كند. پنجاه هزار به وسيله چشم، پنجاه هزار به وسيله ذائقه، پنجاه هزار به وسيله گوش، پنجاه هزار به وسيله شامّه، از بيني انسان بوها را استشمام مي‌كند، دائماً، آن كار خود را دارد مي‌كند حالا بويي باشد يا نباشد، پنجاه هزار هم به وسيله لامسه،‌ بدن. الآن بدن شما لباس دارد، بدن دارد لباس را لمس مي‌كند، دارد سريع فيلمبرداري مي‌كند. در شبانه‌روز پنجاه هزار، پنج تا پنجاه هزار مي‌شود ۲۵۰ هزار، روزي ۲۵۰ هزار فيلم را بايد ببينيد، عكس را بايد ببينيد، خيلي طول مي‌كشد. بعضي‌ها حساب ندارند، خوشا به حال آن‌ها. مي‌گويند: «فِي حَلَالِهَا حِسَابٌ وَ فِي حَرَامِهَا عِقَابٌ»[4] اين را بدانيد در دنيا حلال آن حساب دارد، بسيار خوب،‌ همه كارها حلال بوده است. من مناظري كه نگاه كردم همه آن حلال، چيزهايي كه شنيدم همه آن حلال، چيزهايي كه خوردم، مزه‌هايي كه چشيدم همه آن‌ حلال، بوهايي كه استشمام كردم همه آن حلال، بسيار خوب ولي حساب دارد،‌ بايد بنشيني حساب كني «فِي حَلَالِهَا حِسَابٌ».

 «وَ فِي حَرَامِهَا» در حرام آن عقاب است، يعني مدام فيلم را نگه مي‌دارند، آقا اين‌جا مي‌بيني چه كار كردي؟ بله. امضاء كن كه تو كردي، چشم، امضاء‌ مي‌كند. باز نگه مي‌دارند، لحظه به لحظه نگه مي‌دارند. ببين، منظره را ببين. آقايان بياييم اين‌ها را باور كنيم، به خدا قسم وقتي كه بشر اين كارها را بكند…، انسان منبر رفته است…، من يك وقت منبر رفتم يك چيزي گفتم خود من نفهميده بودم، آن زمان طاغوت، ما را ساواك بردند، يك نواري گذاشتند. اول گفتند: تو چنين حرفي زدي؟ گفتم: نه. من نگفتم، واقعآً هم به ياد نداشتم، نمي‌خواستم دروغ بگويم، نوار آوردند، ديدم عجب، راست مي‌گويند من گفتم، صداي من هم هست. خيلي دقيق است، وقتي بشر اين كارها را بكند، خدا نمي‌تواند بكند؟ تو را در قبر مي‌نشاند، همان روح انسان را، و همه اين‌ها را به انسان مي‌گويد. حلال‌هاي آن حساب دارد، خيلي خوب، اين حلال را انجام دادي، آقا تو اين پول را از كجا آورده بودي؟ از فلان كسب رفتم تجارت كردم چه، چه، چه. خيلي خوب، باريك‌الله، باريك‌الله‌ها پشت سر هم و بعد هم يا مؤاخذه‌ها پشت سر هم، عقاب، اما آمد و انسان… يك طرح ديگري من به شما عرض كنم كه خدا اين طرح را داده است كه نه در حرام، حرام كه انجام نمي‌دهد، در حلال آن هم حساب نيست، راحت باشي مي‌خواني آقا، خيلي مشكل است خدا مي‌داند. گاهي به انسان مي‌گويند آقا اين پرونده را مطالعه كن، اگر در زندان انسان نباشد حوصله مطالعه پرونده را ندارد، آن پرونده قطور. در عالم برزخ به انسان پرونده مي‌دهند كه انسان نگاه كند. خدايا ما را در مقابل پيغمبر و آل پيغمبر روسفيد قرار بده. انسان خيلي خجالت مي‌كشد، كارهايي كرده است كه فقط خدا مي‌داند «وَ قُلِ اعْمَلُوا فَسَيَرَى اللَّهُ عَمَلَكُمْ وَ رَسُولُهُ وَ الْمُؤْمِنُونَ»[5] شما بدانيد هر كاري را كه بكنيد، حتي خطورات قلبي شما، خطورات قلبي شما، هر كاري را كه بكنيد خدا مي‌بيند. اين صريح دو آيه قرآن است كسي كه منكر بشود كافر است. خدا مي‌بيند، پيغمبر خدا هم مي‌بيند، مؤمنون، مؤمنون حداقل آن دوازده امام مي‌بينند، اگر بقيه مؤمنين، اولياء خدا، آن مؤمنين واقعي هم ببينند كه آبرو مي‌رود، حداقل آن دوازده امام هم مي‌بينند، همه آن‌ها دارند نگاه مي‌كنند. عجب، من بودم كه اين كارها را كردم، آن هم در حضور اين چهارده ناظر محترم و هيچ احترام از اين‌ها نكردم، خيلي سخت است.

بنابراين حساب قبر اين است، البته شايد نكيرين مي‌آيند و يك حساب گذرايي دارند، مثل… چه عرض كنم، انسان در يك زنداني كه مي‌خواهد وارد بشود، دمِ در مي‌گويند: آقا اسم تو چيست؟ تو چه كار كردي؟ من يك انسان را كُشتم. مي‌نويسد، خيلي خوب پس جُرم شما معلوم شد، اسم تو هم… حالا داخل زندان برو. دادگاه بعد از اين است، پرونده براي بعد است، اين براي همان دمِ در است. دمِ در ورودي به عالم برزخ نكيرين هستند، بقيه آن خود تو بايد بنشيني پرونده را مطالعه بكني كه روز قيامت معطل نشوي، بگويي: خدايا ما تسليم، ما معصيت‌كار، بعضي‌ها هستند سر از قبر كه در مي‌آورند سر خود را پايين مي‌اندازند، آدرس جهنم را مي‌گيرند، خود آن‌ها يكسره طرف جهنم مي‌روند. ولي يك طرحي خدا داده است كه من اين طرح را هم گفتم، خدا هم در قرآن گفته است، ولي باز هم مي‌گويم كه اين طرح را عمل بكنيد، نه در حلال آن حساب هست، نه معطلي داريد، راحتِ‌راحت، قبل از مُردن مي‌بينيد كه روح شما دارد راحت مي‌شود. آن طرح اين است كه كارها را براي خدا بي‌حساب انجام بدهيد. شما بگوييد: خدايا حساب بي‌حساب، ما حسابي نداريم، ما تو را دوست داريم، همين‌طور، خدايا ما تو را دوست داريم، تو را مي‌پرستيم، قربان تو هم مي‌رويم، هر چه گفتي مي‌گوييم چشم، همين، مي‌خواهي هم به جهنم ببري ببر، مي‌خواهي هم به بهشت ببري ببر. آن شاعر مي‌گويد: پسندم آنچه را جانان پسندد

يكي درد و يكي درمان پسندد           يكي وصل و يكي هجران پسندد

من از درمان و درد و وصل و هجران             پسندم آنچه را جانان پسندد

به خدا بگوييم: خدايا ما هر چه تو بخواهي همان را مي‌خواهيم ولي «يَا رَبِّ ارْحَمْ ضَعْفَ بَدَنِي‏ وَ رِقَّةَ جِلْدِي وَ دِقَّةَ عَظْمِي»[6] خدايا اين پوست من خيلي نازك است، آتش جهنم براي آن لازم نيست. يك كم آب جوش باشد روي دست ما بريزد، پوست ما از بين مي‌رود «يَا رَبِّ ارْحَمْ ضَعْفَ بَدَنِي‏ وَ رِقَّةَ جِلْدِي» پوستِ نازك «وَ دِقَّةَ عَظْمِي» اين استخوان‌هاي نازك ما كه اگر يك پله را انسان اشتباه بكند و بيفتد مي‌بيني پاي او شكست، مدتي بايد در گچ باشد و امثال اين‌ها «وَ دِقَّةَ عَظْمِي يَا مَنْ بَدَأَ خَلْقِي وَ ذِكْرِي وَ تَرْبِيَتِي وَ بِرِّيِ وَ تَغْذِيَتِي هَبْنِي لِابْتِدَاءِ كَرَمِكَ» خدايا من را ببخش همان‌طوري كه از روز اول به من محبت كردي «هَبْنِي لِابْتِدَاءِ كَرَمِكَ وَ سَالِفِ بِرِّكَ بِي يَا إِلَهِي وَ سَيِّدِي وَ رَبِّي أَ تُرَاكَ» آقايان خيلي دعاهاي خوبي داريم، اگر معناهاي آن را بفهميم «أَ تُرَاكَ مُعَذِّبِي بِنَارِكَ» مي‌بيني كه من به عذاب آتش تو در جهنم در عذاب باشم «أَ تُرَاكَ مُعَذِّبِي بِنَارِكَ» و حال اينكه زبان من به توحيد است، قلب من پر از محبت به تو است، پيشاني خود را روي خاك گذاشتم براي عظمت تو، من تو را دوست دارم. علي بن ابيطالب در همين دعاي كميل به كميل مي‌فرمايد: اي كميل بگو: خدايا اگر من در جهنم «لَئِنْ تَرَكْتَنِي نَاطِقاً»[7] زبان داشته باشم «تَرَكْتَنِي نَاطِقاً لَأِضِجَّنَّ إِلَيْكَ مِنْ بَيْنِ أَهْلِهَا ضَجِيجَ الْآمِلِينَ» ضجه مي‌زنم، داد مي‌زنم، مثل كسي كه آرزو داشته اين‌جا بيايد مورد محبت تو واقع بشود و تو به او بي‌اعتنايي كرده باشي «ضَجِيجَ الْآمِلِينَ وَ لَأَصْرُخَنَّ إِلَيْكَ صُرَاخَ الْمُسْتَصْرِخِينَ وَ لَأَبْكِيَنَّ عَلَيْكَ بُكَاءَ الْفَاقِدِينَ» گريه مي‌كنم مثل كسي كه همه چيز خود را از دست داده است «وَ لَأُنَادِيَنَّكَ أَيْنَ كُنْتَ» صدا مي‌زنم خدايا كجايي؟ «يَا وَلِيَّ الْمُؤْمِنِينَ» بعد خود او مي‌گويد -اميرالمؤمنين به ما ياد مي‌دهد- «هَيْهَاتَ مَا ذَلِكَ الظَّنُّ بِكَ وَ لَا الْمَعْرُوفُ مِنْ فَضْلِكَ‏» هيهات، هيهات مي‌دانيد يعني چه؟ ابدا، نه، اين نيست، هيهات، چنين گماني به خداي مهرباني مثل تو ندارم «ذَلِكَ الظَّنُّ» و معروف هم از فضل تو اين حرف‌ها نيست. «وَ لَا الْمَعْرُوفُ مِنْ فَضْلِكَ‏ وَ لَا مُشْبِهٌ لِمَا عَامَلْتَ بِهِ الْمُوَحِّدِينَ مِنْ بِرِّكَ وَ إِحْسَانِكَ»[8] بعد چيست؟ «فَبِالْيَقِينِ» قربان اميرالمؤمنين برويم كه معرفت پروردگار را در ضمن دعايي كه ما در توبه مي‌كنيم به ما ياد مي‌دهد «فَبِالْيَقِينِ أَقْطَعُ» به يقين من قطع دارم «لَوْ لَا مَا حَكَمْتَ بِهِ مِنْ تَعْذِيبِ جَاحِدِيكَ وَ قَضَيْتَ بِهِ مِنْ إِخْلَادِ مُعَانِدِيكَ» اگر اين‌طور نبود كه… يك دسته هستند كه واقعاً با خدا دشمن هستند. خداي تعالي چطور صبر كند مثلاً در مقابل كسي مثل يزيد بن معاويه‌اي، در زمان خود ما مثل صدامي كه اين‌ همه مؤمنين و شيعيان علي بن ابيطالب را به زور به جبهه بفرستد و به كُشتن بدهد، اين‌ها را در دنيا كه نمي‌شود عذاب كرد «إِنَّما نُمْلي‏ لَهُمْ لِيَزْدادُوا إِثْماً وَ لَهُمْ عَذابٌ مُهينٌ‏»[9] اگر اين‌ها نبودند «لَجَعَلْتَ» خيلي عجيب است «لَجَعَلْتَ النَّارَ كُلَّهَا بَرْداً وَ سَلَاماً» تو آتش جهنم را سرد مي‌كردي، سلامت مي‌كردي،‌ يك گذرگاهي براي ما مي‌شد «لَجَعَلْتَ النَّارَ كُلَّهَا بَرْداً وَ سَلَاماً وَ مَا كَانَتْ لِأَحَدٍ فِيهَا مَقَرّاً وَ لَا مُقَاماً» اين‌ها بندگان تو هستند، اين‌ها مخلوق خود تو هستند، تو اين‌ها را دوست داشتي كه خلق كردي، اگر آن‌ها نبودند اصلاً جهنم براي كسي توقفگاه نبود، آن‌‌جا نمي‌ايستاد. «لَكِنَّكَ تَقَدَّسَتْ أَسْمَاؤُكَ» اسماء تو مقدس و پاك هست «أَقْسَمْتَ» بترسيم از اين جمله «أَقْسَمْتَ أَنْ تَمْلَأَهَا مِنَ الْكَافِرِينَ» جزء كفار نباشيم. مي‌گوييد ما الحمدلله مسلمان هستيم. كفر مراحلي دارد، اين را بدانيد. از كسي كه دو ركعت يا يك ركعت حتي، يك ركعت كه نمي‌شود، دو ركعت نماز خود را عمداً ترك بكند كافر هست تا آن كسي كه منكر خدا است. «من ترک الصلاة عامدا متعمدا فقد کفر ولو برکعة» كسي كه حج خود را ترك بكند، حج براي او واجب شده است،‌ مي‌تواند حج برود، حالا به هر قيمتي باشد،‌ گران شده است، تو هم پولدار شدي، نيستي كه هيچ. در اين ماه رمضان بايد صحبت از حج زياد بشود، چون از ماه‌هايي است كه مقدمه رفتن به حج است. كسي كه حج نرود دمِ مرگ آن كسي كه بايد بيايد بشارت بهشت را به او بدهد مي‌گويد: آقا مي‌داني جنابعالي چه كاره هستي؟ من چه كاره هستم؟ من همه كارهاي خود را خوب انجام دادم فقط اين پول به جگر من چسبيده بود نمي‌توانستم خرج كنم، لذا مكه نرفتم. چون شما مكه نرفتيد… روايت اين هم صحيحه است، متعدد هم هست و حتي مراجع طبق اين روايت فتوا مي‌دهند كه يا يهودي بمير يا نصراني، تو لياقت مسلمان مردن نداري. هر كدام،‌ مي‌خواهي يهودي را انتخاب كن يا مي‌خواهي نصراني،‌كدام يكي؟ هرطوري بميرد،‌ چون مرتد هم مي‌شود، مثل يهودي‌هاي معمولي ديگر نمي‌ميرد، اين يهوديِ مطرود، يهوديِ بي‌ارزش، نصرانيِ مطرود بميرد. كدام يكي مي‌خواهي بميري؟ «مت یهودیّا أو نصرانیّا» يهودي يا نصراني. درباره تارك‌الصلاة هم دارد،‌ كسي كه يك نماز خود را عمداً ترك كرده باشد و توبه هم نكرده باشد و قضاي آن را هم به جا نياورده باشد…، پسر بزرگ ما پسر خوبي است. من به يك نفر مي‌گفتم: آقا چرا نماز نمي‌خواني؟ مي‌گفت: پسر بزرگ من پسر خوبي است. مسئله‌دان هم بود، نمازهاي من را بعد از من ايشان خواهند خواند. بله، خدمت شما عرض شود كه تا اين بخواند حالا نقداً خدا تو را عذاب مي‌كند، حالا بر فرض هم اين درست باشد، اولاً آن نمازهايي كه انسان در اثر مريضي، بعضي ناراحتي‌ها و اين‌ها نمي‌خواند، پسر بزرگ مي‌خواند، او را خدا عذاب نمي‌كند اما تو عمداً نماز نمي‌خواني، تنبلي مي‌كني،‌ اين پسر بزرگ تو آقا چند سالِ تو را مي‌تواند نماز بخواند؟  آن هم پسر بزرگ كه مدام غُر بزند كه خدا اين پدر ما را چه كار كند، ما را به گرفتاري انداخت. روزه‌هاي او را من بايد بگيرم، مخصوصاً خداي تعالي به گردن پسر بزرگ انداخته است، چون به پسر بزرگ محبت بيشتر مي‌شود. پدر و مادر معمولاً به بچه اول بيشتر محبت مي‌كنند. اين جان بِكَند، اگر نفرين هم دارد به پدر خود بفرستد كه چرا نمازها را خود تو نخواني؟ هيچ چيز هم در مقابل اين كارها نگذاشته است، چون سابق‌ها در مقابل اين كار نماز و روزه كه پسر بزرگ بايد بخواند «حبوه» مي‌گفتند، يك چيزهايي پدر داشت اين‌ها را براي پسر بزرگ مي‌گذاشت. مثل انگشترهاي قيمتي، عصاهاي قيمتي آن وقت، لباس‌هاي خود، پارچه‌هاي كنار گذاشته براي لباس، اين‌‌ها در ارث نمي‌آمد، اين‌ها را به پسر بزرگ مي‌دادند در مقابل آن هم نماز و روزه او را ادا كند. اما حالا از اين  حرف‌ها نيست، انگشترهاي بي‌ارزش، خدمت شما عرض شود، عصا كه هيچ كس دست خود نمي‌گيرد. سابق‌ها كوچه ‌ها تاريك بود، چاله چوله هم در كوچه‌ها زياد بود، روايت دارد كه «من بلغ أربعین و لم یتخذ العصا فقد عصی» يك كسي از من سؤال مي‌كرد، گفتم: الآن تقريباً چهل ساله‌ها حالا ديگر خيلي پير نيستند، عصا دست او بود، گفت: روايت دارد كه «من بلع أربعین…» گفتم: اين براي سابق بود، نه كوچه‌هاي پربرق كه شب و روز فرقي نمي‌كند و چاله و چوله‌اي هم ندارد،‌ حالا ديگر تو عصا به دست بگيري  راه بروي، اين اصلاً برخلاف متعارف است. روايت آن‌جا مي‌گويد: كسي كه به سن چهل سالگي برسد و عصا به دست خود نگيرد «فَقَد عَصا» يعني معصيت اخلاقی و حفظ الصحه ای كرده است. به هر حال انسان نمازهاي خود را نخوانده است، عمداً ترك كرده است. خدايي نكرده اگر بگويد: آقا من كه نماز را قبول ندارم، همين -كه بعضي‌ها مي‌گويند- اگر شوهري در مقابل زن خود اين حرف را بزند، زن اگر مي‌تواند يك كاري بكند اين را بكُشند. بله، قاضي اين را بكُشد. خود او نه، برود خبر بدهد، بگويد: آقا ما يك كافر كُشتني داريم بيايد اين را بكُشيد. اين‌ها احكام اسلام است، در رساله‌ها نوشتند. دوم لباس‌هاي او را دربياورند، با يك پيراهن و زيرشلواري بزنيد او را از خانه بيرون كنيد، بقيه هم براي ورثه است، ورثه بياييد معطلي هم ندارد، انحصار وراثت هم نمي‌خواهد، اموال او را بين خود تقسيم بكنيد. سوم،‌ اگر انسان دست تَر خود را به سه تا حيوان بزند دست او نجس مي‌شود: يكي سگ است، يكي خوك است، يكي هم اين آقاي نامحترم، اين مرتيكه. حالا آمد و زن با او زندگي كرد مثل اين است كه با يك مرد غريبهِ كافري زنا كرده است. يك مقدار حواس‌ها را جمع بكنيد، اين آقا حق دارد برود از پول خود چيزي بخرد بياورد، رفت بازار چيزي خريد، ورثه راضي نبودند، رفت بازار چيزي خريد، تو كه زن اين هستي حق نداري از اين غذا بخوري، چون حرام است، غصبي است. خيلي كارها سخت است، نه كار سخت باشد، مگر خدا و پيغمبر اسباب‌بازي است؟ من آن روز عصباني بودم فحش دادم، تو غلط كردي عصباني بودي، چرا نجاست خود را نخوردي؟ عصباني بودي، نه واقع مي‌گويم، اين‌طور مسائل را زياد از من مي‌پرسند و با اين‌ها برخورد مي‌كنم. اين خانم‌هاي متدينه در مقابل شوهر…، مي‌گويد: به شوهر خود مي‌گويم چرا خمس -همين ديروز و پريروز بود- نمي‌دهي؟ مي‌گويد: من كه خمس را قبول ندارم، من كه زكات را قبول ندارم، اين‌ها را آخوندها درست كردند. اي خدا تو را لعنت كند، آيه شريفه قرآن است، مي‌گويد: «وَ اعْلَمُوا أَنَّما غَنِمْتُمْ مِنْ شَيْ‏ءٍ فَأَنَّ لِلَّهِ خُمُسَهُ وَ لِلرَّسُولِ وَ لِذِي الْقُرْبى‏»[10] مخصوصاً با كلمه خمس هم گفته است كه تو ديگر نتواني اين حرف را بزني. زكات هم همين‌طور است، اين دولا راست شدن اين مسلمان‌ها يعني چه؟ يكي ديگر اين‌طوري گفته بود. سابق‌ها عرب‌ها خيلي مفت‌خور بودند، يك گوشه‌اي مي‌نشستند، پيغمبر اكرم مي‌خواست اين‌ها ورزش مختصري هم كه شده است بكنند گفته است نماز بخوانيد. اگر نماز ورزش است پس صبح بيشتر مي‌خواست، بايد صبح را بگويد شانزده ركعت نماز بخوانيد، بعد از ناهار كه عصري هست براي اينكه شكم سير است كمتر بالا و پايين برويد. انسان چه بگويد؟ صدتا بي بايد به اين‌ها گفت، هر چه هم پشت سر اين بي‌ها مي‌آيد به آن‌ها بگوييد جا دارد، اين‌قدر انسان نفهم، يا مثلاً فرض كنيد امثال اين‌ها، روزه يعني چه؟ خدايي نكرده يكي از اين‌ها را بگوييد. زن هم همين‌طور است، نه اينكه حالا اين نسبت را…، تا زن چنين حرفي زد نگاه كردن به زن براي شوهر حرام است،‌ اموال او براي ورثه، دست تَر نمي‌شود به او زد، تمام شد، يا خدايي نكرده به يكي از ائمه كسي توهين بكند يا به فاطمه زهرا (سلام الله عليها)… يكي از دوستان مي‌گفت: يك بچه در مدرسه، بچه هم نبوده است، مكلّف بوده است، جواني بوده است، در مدرسه به حضرت زهرا (سلام الله عليها) توهين كرده بود. خدا رحمت كند حضرت امام (رضوان الله تعالي عليه) را،‌ آن زن احمقي كه معلوم نيست مسلمان بوده است…، اين افراد زالوهاي اجتماع هستند، يك كلمه‌اي…، چون همه شما شنيديد ديگر با اشاره رد مي‌شوم، من به زبان نمي‌آورم، گفته بود: حالا زماني است كه ما بايد از اوشين پيروي بكنيم. ايشان گفتند: بايد اين زن را پيدا بكنيد و او را اعدام كنيد. اين حكم شرعي آن است، همه مراجع چنين فتوايي مي‌دهند، نه اينكه فقط براي ايشان باشد، و من اطلاع دارم آن كسي كه پخش كرد، آن كسي كه ضبط كرد، همه اين‌ها را تحت تعقيب قرار دادند. اگر چنين حرفي نمي‌زدند ماها امروز هيچ چيز در مقابل اين دشمنان دين نداشتيم. بعضي‌ها مي‌گويند دين ناقص است، دين اسلام ناقص است، نمي‌تواند مملكت‌داري بكند. اين‌ها هم كافر هستند، فرقي نمي‌كند. من يك وقتي درباره بعضي كه مي‌گفتند: از نظر اقتصادي بايد ما به اقتصاد كمونيست‌ها اقتدا بكنيم و دين هم به خاطر همان معنويات و روحيات خود باشد گفتم: بايد به اين‌ها گفت كافر، نبايد گفت منافق، كافر است. خيلي بايد در كارها دقت كرد، ما اگر مسلمان هستيم درست مسلمان باشيم، پرونده بعد از مرگ  جلوي چشم ما مي‌آيد، داريم نگاه مي‌كنيم. يك جا عصباني شدم به فاطمه زهرا جسارت كردم، يك جا عصباني شدند به علي بن ابيطالب توهين كردم، يك جا در دل خود غُر زدم كه اين روزه هم مشكل است، يعني چه گفتند روزه بگير، يك جا از روي ناداني…، امثال اين‌ها، همه اين‌ها در عالم برزخ جلوي چشم ما مي‌آيد عبور مي‌كند و بعد مي‌‌گويند: «ما لِهذَا الْكِتابِ لا يُغادِرُ صَغيرَةً وَ لا كَبيرَةً إِلاَّ أَحْصاها» خيلي حواس خود را جمع كنيم. مواظبت بكنيم كه هر چه هست مربوط به روح است، حالا تو خوش‌قد و قامت باشي براي خدا فرقي نمي‌كند. بلال حبشي با ابوسفيان، شما تصور كنيد بلال حبشي براي حبشه بود و سياه و… تا اذان نمي‌گفت…، عجيب است، يك وقت هست چون صبح شده است يكي اذان مي‌گويد، يك جا هم هست چون او اذان مي‌گويد صبح مي‌شود، چقدر عظمت خداي تعالي براي او قائل است. ظاهراً طبق اين روايت يك مقداري زبان بلال مي‌گرفت و أشهَد را مي‌گفت أسهد، كه در آن روايت -كه البته من روايت قوّيي نمي‌دانم- هست كه أسهَد بلال بهتر از أشهَد ديگران است، خدا دوست دارد كه صداي بلال را بشنود. يكي از دلتنگي‌هاي فاطمه زهرا (سلام الله عليها) بعد از وفات رسول‌الله اين بود كه ديگر صداي بلال را نشنيد، گفت: من براي پيغمبر اذان گفتم، براي غير پيغمبر ديگر اذان نمي‌گويم. از او تقاضا كردند كه فاطمه دوست دارد صداي تو را بشنود. يقيناً بدانيد فاطمه زهرا كه دوست داشته باشد، پيغمبر هم دوست دارد، پيغمبر هم كه دوست داشته باشد، خدا هم دوست دارد. بلال براي خاطر فاطمه زهرا رفت روي مأذنه: «الله أكبر، الله أكبر، أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ» تا رسيد به نام مقدس پيغمبر اكرم «أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللَّه‏» فاطمه زهرا به ياد آن وقت‌هايي كه پيغمبر بود، حالتي به او دست داد كه رفتند به بلال گفتند: بلال ديگر اذان نگو، بس است. بلال يك حبشي سياه، برده ولي روح او خوب است، روح او تزكيه شده است. اين را خدا دوست دارد، پيغمبر خدا دوست دارد، فاطمه زهرا دوست دارد، همه ائمه اطهار (عليهم الصلاة‌ و السلام) او را دوست دارند و اگر إن‌شاءالله رفتيد به شام…، چون هم در شام قبر مطهر بلال حبشي هست و هم در مكه، من در هر دو جا زيارت كردم. قبر او را هم با تجليل و احترام مردم شيعه زيارت مي‌كنند، اما ابي سفيان، در شرح‌حال ابوسفيان نوشتند: خيلي خوش‌تيپ و خوش‌قد و قامت بود، قيافه او خيلي زيبا بود، اين بدن است ديگر، آن هم بدن است، اين هم بدن است. يك عالمِ مرجعِ پاكي اگر يك دست لباس سياهِ كهنه پوشيده باشد، شما به خاطر لباس كه به او بي‌احترامي نمي‌كنيد، يك انسان دزدِ چپاول‌گرِ ظالمي هم يك دست لباس فاخر پوشيده باشد، باز هم اگر بنا باشد او را دستگير كنند و او را بياورند اعدام كنند مي‌‌گويند: يك لباس خوب پوشيده است، پس حالا او را كاري نداشته باشيم، نه. ابوسفيان خيلي خوش‌قيافه بود اما ايمان ندارد، در آن شبي كه آمدند براي فتح مكه، پيغمبر اكرم در ميان چادر در خارج از شهر مكه توقف كردند و بنا بود صبح وارد مكه بشوند. ابوسفيان شبانه آمد به خيمه عباس عموي پيغمبر وارد شد. با ايشان رفيق بود، رفيق هم نبود بلكه قوم و خويش بود. وارد شد، پرسيد: فردا پيغمبر با من چه كار مي‌كند؟ چه كار بايد بكند؟ شما شرح حالات ابوسفيان را شنيديد، چند دفعه عليه پيغمبر لشكر كشيد، چقدر اذيت وارد كرد، زن او دستور داد حضرت حمزه را كُشت، آن وحشي ملعون كُشت، جگر حضرت حمزه را از داخل بدن بيرون آورد و خورد و حضرت حمزه را مُثله كرد،‌ اين همه جنايت كرده است. حالا او را چه كار كنند؟ اعدام كار آسان او بود. آمد داخل خيمه، عباس گفت: تو پيغمبر را نشناختي، من فردا صبح تو را پيش پيغمبر مي‌برم شفاعت تو را مي‌كنم، پيغمبر با تو كاري ندارد. مي‌گويد: اذان گفتند…، انساني كه ترسو و وحشت‌زده است به هر صدايي مي‌پرد، حالا شايد هم آن شب نخوابيده بود، اذان گفتند، گفت: چه خبر است؟ گفتند: اذان نماز است. اذان را گفتند،‌ پيغمبر يك ظرف آب در دست دارد و آمده است روي بلندي نشسته است، مسلمان‌ها ريختند قطرات آب وضوي پيغمبر را بگيرند به سر و صورت خود مي‌مالند، كاشكي ما هم آن‌جا بوديم. اي كاش إن‌شاالله امام ما هم تشريف بياورند، آب وضوي ايشان…، كه ما لايق آب وضوي آن حضرت نيستيم، خاك پاي ايشان را به سر و صورت خود بكشيم. ابوسفيان دارد از درز خيمه نگاه مي‌كند، چه منظره‌ عجيبي، مي‌گويد: نه قيصر و نه كسري -دو ابرقدرت آن زمان بودند- تا حالا اين محبوبيت را نداشتند. عباس مي‌گويد: اين نبوّت است، اين پادشاهي كه نيست. در مورد پادشاهان مردم در دل خود مي‌گويند: اين چه موقع به درك واصل بشود، راحت بشويم. بعد صبح عباس ابوسفيان را برداشت پيش پيغمبر اكرم بود. پيغمبر يك نگاهي به او كرد –منظور من اين قسمت است- گفت: حالا قبول كردي خدايي هست؟ گفت: من از همين يك مسئله يقين كردم كه خدا هست، به خاطر اينكه تو با آن فقر، يك يتيم، يك فردي كه همه مي‌خواستند تو را بكشند، تو را به اين اوج عظمت رسانده است و من با آن شخصيت اين‌طور در مقابل تو ذليل كرده است. حضرت رسول اكرم فرمودند: درباره رسالت من نظر تو چيست؟ گفت: آن را هنوز شك دارم. عباس يك -به اصطلاح ما مشهدي‌هاي -سُقلمه‌اي به او زد. گفت: بگو قبول دارم وإلّا تو را مي‌كشد، چون اين دو تا رُكن اسلام است، اگر يكي از اين دو تا را قبول نكني تو را مي‌كُشد. گفت: بله، شما هم پيغمبر هستيد ديگر، چه كار مي‌شود كرد. اين‌ها يك چشم بر هم زدن ايمان به خدا و پيغمبر نياوردند، معاويه هم نياورد، يزيد هم نياورد، يكي از آن‌ها ساده‌تر بود، يكي از آن‌ها زرنگ‌تر بود. معاويه زرنگ بود، يزيد ساده بود. او خود را لو داد، معاويه خود را لو نداد. لذا وقتي هم كه پيغمبر وارد مكه شد چشم يكي به ابوسفيان و اين جمع بني‌اميه و اين‌ها افتاد، گفت: «الْيَوْمُ يَوْمُ الْمَلْحَمَةِ»[11] امروز روز انتقام است، ما آمديم انتقام بگيريم، به ياد داريد با ما چه كار كرديد؟ پيغمبر اكرم فوراً علي بن ابيطالب را فرستاد،‌ فرمود: به اين مردم بگو: «الْيَوْمُ تُسْبَى الْحُرَمَةُ»  امروز روز مهرباني است، روز محبت است. انتقام كجا بود؟ مي‌گويد:

من بد كنم و تو بد مكافات كني         پس فرق ميان من و تو چيست؟

بگو. به هر كس…، چون پيغمبر مي‌خواست اشاره بكند به اين مطالب تا حواس مردم جمع باشد، چون در اين گونه هجوم‌ها بعضي‌ها خودسرانه كار مي‌كنند، حتي همان مسلمان‌ها. ممكن بود بريزند، بگويند حتماً پيغمبر راضي است، خانه ابي سفيان و هر كس در خانه ابي سفيان هست از بين ببرند. فرمود: در منزل ابوسفيان هر كه باشد در امان است، حتي اگر از بيرون هم وارد منزل او بشوند، وإِلّا مردم مسلمان هند جگرخوار را قطعه قطعه مي‌كردند. از بيرون هم چند نفر وارد خانه ابوسفيان شدند و در امان بودند.

اين روش پيغمبر اكرم بود، در عين حال…، مي‌خواهم عرض كنم همين ابي‌سفيان با آن بلال حبشي بخواهيم اين‌ها را مقايسه كنيم، از نظر بدني اين‌ها با هم فرق دارند، از نظر روحي هم فرق دارند، منتها آن چيزي كه مطرح است و آن چيزي كه مهم است روح اين دو نفر است. ارزش روحي دارد بلال حبشي كه آن‌قدر خداي تعالي براي او احترام قائل بود.

عائشه و فاطمه زهرا، عائشه يك خانم وجيهه‌اي بوده است، آن‌طوري كه سنّي‌ها…،‌ البته آن‌ها مبالغه مي‌كنند، مُلاي رومي آن‌قدر درباره عائشه مبالغه مي‌كند كه مي‌خواهد به اصطلاح وجاهت و زيبايي او را بيان كند پيغمبر را خراب مي‌كند. مي‌گويد: هر وقت پيغمبر خيلي اوج مي‌گرفت و متوجه خدا مي‌شد، مي‌گويد: «كَلِّمِينِي يَا حُمَيْرَاءُ»[12] اي حميرا، اي زيباصورت با من حرف بزن كه من از خدا منصرف بشوم و روح من از بدن من بيرون نيايد. اين براي مُلاي رومي است ولي ما چنين عقيده‌اي نداريم. اعتقاد ما اين است كه پيغمبر اكرم در همه حال متوجه ذات مقدس پروردگار بود و «مَمْسُوسٌ فِي ذَاتِ اللَّهِ» با خدا وحدت -وحدت جسمي نه- داشت در همه چيز، توجه به زن و اين‌طور چيزها، آن هم خود او پيشنهاد بدهد، اين حرف‌هاي نافهمي و بيشعوري كه واقعاً انسان از بعضي از مطالب بيزار مي‌شود، يكي اين است و يكي آن كه علي بن ابيطالب وقتي روي سينه عمرو بن عبدود نشست، عمرو بن عبدود آب دهن انداخت به صورت علي بن ابيطالب، حضرت ديگر نتوانست براي خدا كار كند، بلند شد راه رفت، خود را كنترل كرد، اي بابا، و بدتر از اين، ديدم يكي از علما براي من نامه نوشته است كه شما نوشتيد تزكيه نفس واجب است، مگر كسي مي‌تواند تزكيه نفس كند، علي بن ابيطالب با عظمت خود نتوانست تزكيه نفس بكند، كه وقتي –به جان شما عين همين است مي‌خواهيد نامه آن را بياورم بخوانيد- مُرد،‌ وقتي كه شهيد شد گفت: «فُزْتَ وَ رَبِّ الْكَعْبَةِ»[13] يعني نجات پيدا كردم از نفس أمارّه خود مثلاً، من جواب ندادم، چون مي‌دانيد بعضي چيزها اصلاً جواب ندارد.‌‌ آخر نفس چه چيزي هست؟ وقتي انسان كشته مي‌شود يا مي‌ميرد از بدن خود جدا مي‌شود، اولاً نفس را همين گوشت و پوست و استخوان فكر كردند و بعد هم علي نتوانست تزكيه نفس بكند، پس خدا، خيلي از ذات مقدس پروردگار عذر مي‌خواهيم كه اين‌قدر اصرار كرده است تزكيه نفس كنيد، لابد براي جبرئيل خود گفته است كه ايشان و ملائكه و اين‌ها تزكيه نفس كنند. «قَدْ أَفْلَحَ مَنْ زَكَّاها»[14] اين حرف بيخودي است، وقتي علي نتواند…، خدايا به آبروي وليعصر ما را از سرچشمه ولايت و آيات قرآن و روايات سيراب كن، وإلّا اگر انسان بخواهد از راه‌هاي تصوف و فلسفه و امثال اين‌ها بخواهد به خدا برسد اين‌طوري مي‌شود. اين هم آقاي مُلاي رومي، مُلاي رومي اشعار خوبي هم دارد. من انسان بي‌انصافي نيستم، فكر نكنيد مي‌خواهم حمله بكنم به او، اين كه معروف شده است او معروف بود وإلّا قبلاً هيچ سابقه‌اي در روايات ندارد كه پيغمبر به عائشه بگويد: «كَلِّمِينِي يَا حُمَيْرَاءُ» يا علي بن ابيطالب روي…، خود مُلا هم كه آن‌وقت‌ها نبوده است، در زمان -خدمت شما عرض شود- علي بن ابيطالب و پيغمبر اكرم نبوده است، بعد هم در اتاقي كه پيغمبر و عائشه با هم بودند كه مخصوصاً ديگر حتماً مُلاي رومي آن‌جا نبوده است كه اين حرف‌ها را بشنود، روايتي هم ندارد.

 من اين جمله را مي‌خواستم عرض كنم، عائشه و فاطمه زهرا، اين‌ها هم هر دو، دو تا زن هستند، مرتبط با پيغمبر اكرم هم هستند، روح اين و روح او با هم فرق دارند. همه چيزها در روح است. إن‌شاءالله اين مطلبي كه امشب من با اين بحثي كه عرض كردم اگر فهميده باشيد و إن‌شاءالله فهميديد، يعني نمي‌شود كه انسان اين حرف‌ها را نفهمد، عمل بكنيد، مي‌خواهيد خوب انساني باشيد لازم نيست لباس خوب بپوشيد… مي‌گويند: يك وقتي يك نفر يك جا مهماني رفته بود، ظاهراً هم هرشب آن‌جا مهماني بوده است. با لباس‌هاي به اصطلاح معمولي رفته بود، پاره… گفتند: آقا آن‌جا بنشين. دمِ در او را نشاندند، غذا وقتي زياد آمد جلوي او گذاشتند. فرداشب رفت يك دست عالي پوشيد، گفتند: آقا بفرماييد، بفرماييد بالا، اول هم غذا را براي او گذاشتند. اين غذاها را برمي‌داشت در آستين خود مي‌ريخت. مي‌گفت: لباس خوب غذا بخور، چون ديشب كه به من  غذا ندادند، به تو مي‌دهند، اين غذا براي تو است. حالا گاهي اين‌طوري هستيم. بدن هم مثل همين لباس است فرقي نمي‌كند، ما كوشش كنيم خود را از اين ظاهرها و ظاهربيني‌ها نجات بدهيم و ارزش انسان به روح او است، به روح عالي او، كه إن‌شاءالله اين را باز هم در شب‌هاي آينده شايد بحث كنم. مثل امروزي علي بن ابيطالب در مسجد كوفه منبر بود، روز سيزدهم ماه رمضان، اين طرف امام حسن نشسته است، آن طرف امام حسين. رو كرد به حضرت امام حسن مجتبي فرمود: چند روز از اين ماه گذشته است؟ عرض كرد: سيزده روز. رو كرد به سيدالشهداء فرمود: از اين ماه چند روز مانده است؟ عرض كرد: هفده روز. حضرت فرمود: عن قريب است كه اين محاسن من به خون سر خضاب بشود. شهادت اميرالمؤمنين نزديك است، زياد نمي‌خواهم شما را بگريانم، فردا شب، شب تولد امام مجتبي است، إن‌شاءالله بايد عيدي خود را بگيريم و كم‌كم آماده عزاداري براي شهادت اميرالمؤمنين و شب‌هاي قدر و شب‌هاي إحياء و إن‌شاءالله تمام سعادت دنيا و آخرت را از ذات مقدس پروردگار به وسيله امام زمان خود بگيريم.

 

تجارت معنوي ۶ رمضان ۱۴۱۴ قمری

 

«أعوذ بالله من الشيطان الرجيم بسم الله الرحمن الرحیم الحمد الله رب العالمين و الصلاة و السلام علي اشرف الأنبياء و المرسلين سيدنا و نبينا ابی القاسم محمد و علي آله الطيبين الطاهرين لا سيما علي سيدنا و مولانا حجة بن الحسن رُوحي و أرواح العالمين لتراب مقدمه الفداء و اللعنة الدائمة علي أعدائهم أجمعين من الآن إلي قيام يوم الدين»

أميرالمؤمنين فرمود: «الْكَمَالُ كُلُّ الْكَمَالِ التَّفَقُّهُ فِي الدِّينِ»[1] اول انسان دين خود را خوب بفهمد «وَ الصَّبْرُ عَلَى النَّائِبَةِ وَ تَقْدِيرُ الْمَعِيشَةِ» انسان معيشت خود را اندازه‌گيري بكند. شما بايد زندگي خود را تأمين بكنيد، به قدر خرج خود درآمد داشته باشيد، اگر حقوق كارمندي شما براي شما كافي نيست يك چند ساعتي هم شغل آزاد داشته باشيد. اگر يك درآمدي داريد به همان قناعت كنيد، تقدير معيشت كنيد. انسان بايد زندگي خود را راحت بگذراند. خداي تعالي در قرآن مي‌فرمايد: «قُلْ مَنْ حَرَّمَ زينَةَ اللَّهِ الَّتي‏ أَخْرَجَ لِعِبادِهِ وَ الطَّيِّباتِ مِنَ الرِّزْقِ»[2] بگو اي پيغمبر چه كسي بر شما زينت دنيا را حرام كرده است؟ بهترين زندگي را داشته باشيد، غذاهاي خوب را بخوريد، توسعه به زن و بچه خود بدهيد، واجبه النفقه خود را از هر انفاقي مقدّم‌ بداريد. كاري بكنيد كه در دنيا هيچ وقت محتاج به مردم نباشيد، مخصوصاً مردم لعين. در دعاها هست كه خدايا ما را محتاج به لِئام خلق نكن. زندگي انسان بايد يك طوري باشد كه انسان خودكفا باشد،‌ بتواند روي پاي خود بايستد. متكي به پدر، مادر، حتي متكي به اقوام، به بانك… بگويد مدام پول در بانك بگذارم اعتبار خود را تقويت كنم كه اگر خواستم وام بگيرم به من وام بدهند، اكثر اين‌ها شرك است. متكي به اينكه فلان چيز را من به هر نحوي حرام و حلال تهيه كنم تا اينكه سودي ببرم، انسان نبايد متكي به هيچ باشد. هر چيزي تكيه به چيز ديگري داشت نشانه ضعف آن چيز است. اگر شما دست خود را به ديوار گرفتيد و بلند شديد معلوم است كه ضعيف هستيد، مريض هستيد، اگر به عصا تكيه كرديد معلوم است كه مريض هستيد، معلوم است ضعيف هستيد. انسان نبايد به هيچ چيز تكيه كند، جز به خدا، چون در مقابل خدا ما ضعيف هستيم. پسر بگويد من پدر ثروتمندي دارم، إن‌شاءالله به زودي مي‌ميرد و ارث او به من مي‌رسد و من راحت مي‌شوم، اين ضعيف‌ترين افراد است. مثل بچه شيرخوار مي‌ماند كه هر وقت گرسنه مي‌شود متكي به پستان مادر است. يك كارمند دولت… خداي سايه اين دولت را از سايه ما كم نكند، زمان شاه مي‌گفتند، اكثر كساني كه طرفدار شاه بودند، همين كارمندان دولت بودند، مي‌گفتند: حالا اگر اين آمد و از بين رفت ما چه كنيم؟ متكي بودند، تكيه كرده بودند. تكيه انسان فقط و فقط بايد به خدا باشد، اين‌ها را وسيله و اسباب بداند. دولت، اداره، كارخانه، مغازه، پول در بانك، سرمايه،‌ اگر حالا تقدير معيشت كرده بود و از راه حلال به دست آورده بود، تمام اين‌‌ها بايد وسيله باشد، وسيله باشد. «هَلْ أَدُلُّكُمْ عَلى‏ تِجارَةٍ تُنْجيكُمْ مِنْ عَذابٍ أَليمٍ‏»[3] آيا من شما را دلالت كنم بر يك تجارتي كه از عذاب دردناك نجات پيدا كنيد؟ شما هر تجارتي كه بكنيد اين اندازه مفيد نيست كه هيچ ناراحتي نداشته باشيد. شما كارمند هر اداره‌اي باشيد، اگر به آن اداره تكيه كنيد يك روز ممكن است رئيس اداره را به خاطر دزدي‌هاي او بگيرند، بگويند: معلوم است شماها در كار او دخالت داشتيد و ممكن است اين كارخانه، اين اداره، اين كاسبي يك روزي از بين برود، اما همه اين كارها را شما بكنيد با ايمان به خدا و رسول خدا، اگر ايمان به خدا و رسول خدا بود همه اين كارها صحيح انجام مي‌شود. شما وارد مغازه خود مي‌شويد، مي‌گوييد: خدايا به اميد تو. به اميد خدا وارد مغازه مي‌شويد. شما از عذاب دردناكي كه آن بي‌ايماني كه وارد مغازه شده است، راحت هستيد. مي‌دانيد آن بي‌ايماني كه وارد مغازه شده است چه عذاب دردناكي دارد؟ مي‌گوييد: نه،‌ چه عذابي دارد؟ مثل من است. مي‌گوييم: نه مثل تو نيست. او به خاطر چك‌هاي بي‌محلي كه كشيده است مرتب با پليس دنبال او مي‌آيند، چون كار او روي ايمان نبوده است. به اصطلاح پول‌هايي كه او به مردم داده است چون روي ايمان نبوده است، براي او خوردن، عذاب دردناكي مي‌كشد. او يك ساعت درِ مغازه نشسته است، مشتري نيامده است عذاب دردناكي مي‌كشد. مشتري آمده است جنس او را خوب نخريده است عذاب دردناكي مي‌كشد، امام مؤمن، كسي كه ايمان به خدا دارد، هيچ يك از اين عذاب‌ها را نمي‌كشد. مي‌دانيد چه مي‌گويد؟ مي‌گويد: خدا روزي من را مي‌‌‌دهد «نَحْنُ قَسَمْنا بَيْنَهُمْ مَعيشَتَهُمْ»[4] ما تقسيم كرديم روزي را در بين آن‌ها و من كه اين‌جا نشسته‌ام دارم وظيفه خود را انجام مي‌دهم،‌ وظيفه خود را. خدا گفته است: در خانه ننشين، بيا درِ مغازه بنشين، كار مردم را راه بينداز و به فكر اين هم نباش كه روزي خود را از اين راه به دست مي‌آوري، اين وظيفه است، مثل نماز است، اين كار را مثل نماز بكن، لحظات آن عبادت است. اگر انسان چنين وضعي پيدا كرد غصه نمي‌خورد كه چرا مشتري نيامد، غصه نمي‌خورد كه چرا مشتري به قيمت زيادي نخريد، غصه اين معنا را نمي‌خورد كه چرا چِك من برگشت يا چرا چِك فلاني برگشت، غصه اين‌ها را نمي‌‌خورد، همه اين‌ها خدا مي‌داند عذاب است، ما آن‌قدر به عذاب أليم در همين دنيا مبتلا هستيم، فكر نكنيد كه «هَلْ أَدُلُّكُمْ عَلى‏ تِجارَةٍ تُنْجِيكُمْ مِنْ عَذابٍ أَلِيمٍ‏» منظور از عذاب أليم عذاب جهنم است، عذاب جهنم عذاب آخرتي ما است، عذاب همين دنيا، همين دنيا. يك نفر از محترمين مشهد يك وقتي از ما يك پولي گرفته بود كه بالأخره پول را خورد، خيلي انسان محترمي بود، چند روز بعد از زندان نامه نوشته بود كه وضع من اين است، زندگي زن و بچه من در گرفتاري است، خدا مي‌داند آن‌چنان گرفتاري‌ها براي انسان پيدا مي‌شود… ما با همين نيمه‌ ايماني كه داريم خداي تعالي گرفتاري‌هاي ما را رفع مي‌كند. همين نيمه ايماني كه ما داريم خدا ما را حفظ مي‌كند، ما را به عذاب أليم مبتلا نمي‌كند. اما ثروتمنداني هستند، پولدارهايي هستند كه آن‌چنان به عذاب أليم مبتلا هستند، چه داشته باشند و چه نداشته باشند، مبتلا هستند. «هَلْ أَدُلُّكُمْ عَلى‏ تِجارَةٍ تُنْجِيكُمْ مِنْ عَذابٍ أَلِيمٍ‏» خدا مي‌گويد: مي‌خواهيد شما را دلالت كنم، شما را راهنمايي كنم به يك تجارتي كه… اين تجارت‌هايي كه شما مي‌كنيد همه آن‌ها اشكال دارد. فرض كنيد شما يك جنسي را خريديد به هزار تومان، ده روز بعد همان جنس را از شما خريدند يك ميليون تومان، ديگر از اين بيشتر كه نمي‌شود، شما خيال مي‌كنيد اگر ايمان به خدا نداشته باشيد عذاب أليم نداريد؟ خيلي خوشحال هستيد، يك خوشحالي آني براي شما پيش مي‌آيد اما يك طَمَعي در وجود شما پيدا مي‌شود كه اگر جنس بعدي را كه هزار تومان خريديد پانصد هزار تومان بخرند براي شما سخت است. مي‌گوييد: چرا اين را يك ميليون نخريدند؟ پشت سر هم طمع زياد مي‌شود، طمع انسان را به عذاب أليم مي‌اندازد. بدآموزي‌ها و بدتجربگي‌‌ها، اين‌ها انسان را به عذاب أليم مي‌اندازد. تنها و تنها چيزي كه، تجارتي كه انسان از عذاب أليم نجات پيدا مي‌كند اين است كه به خدا ايمان داشته باشد. آن ايماني كه قرآن مي‌فرمايد: «لِكَيْلا تَأْسَوْا عَلى‏ ما فاتَكُمْ»[5] ببينيد چقدر راحت است، تمام دنيا براي تو باشد و از تو بگيرند محزون نشوي، و تمام دنيا را به تو بدهند خوشحال نشوي. «لِكَيْلا تَأْسَوْا عَلى‏ ما فاتَكُمْ وَ لا تَفْرَحُوا بِما آتاكُمْ» اولياء خدا اين‌طوري هستند، اگر تمام دنيا را به آن‌ها بدهند خوشحال نمي‌شوند، اگر تمام دنيا را هم از آن‌ها بگيرند بدحال نمي‌شوند. مي‌گويند: مال دنيا در دنيا مي‌ماند. الآن ما در اين خانه آمديم، يك ساعت ديگر هم مي‌خواهيم برويم، نقداً اين خانه در تصرف ما است، اگر موقع رفتن محزون بشويم، ناراحت بشويم كه چرا اين خانه را دارند از ما مي‌گيرند، اوقات ما تلخ بشود، چرا اين فرش‌ها را از ما گرفتند؟ اين خانه را چرا از ما گرفتند؟ همه اهل اين مجلس مي‌گويند: تو ديوانه هستي، مگر اين‌جا را به تو داده بودند كه از تو بگيرند؟ چه كسي اين خانه را به تو داده بود؟ يك ساعت جلسه است، آمدند، اين‌جا نشستي، حالا هم برو، و واقعاً انسان ديوانه است اگر دل به اين خانه‌اي كه گفتند يك ساعت يا دو ساعت در آن بنشين ببندد، دلبستگي پيدا كند. حالا دو ساعت بيشتر باشد، ده روز باشد، باز هم اين‌طور نيست. شما ده روز در يك هتلي باشيد، هر چقدر هم به شما خوش بگذرد، باز موقع رفتن اگر گريه مي‌كنيد كه چرا هتل را مي‌خواهند از من بگيرند؟ مگر هتل براي تو بود كه حالا مي‌خواهند بگيرند. ده روز را اضافه كنيد، آن را يك سال كنيد، يك سال را اضافه كنيد، آن را ده سال كنيد، ده سال را اضافه كنيد، آن را صد سال كنيد. همه آن يكي است، زمان كه زيادتر شد كه انسان نبايد اظهار مالكيت بكند. تمام اين كره زمين را رفتند در محضر و سند به نام شما نوشتند و به شما دادند، جز اينكه زحمت شما را زياد كردند هيچ چيز ديگري ندارد. چه كار مي‌كني؟ راستي چه كار مي‌كني؟ واقعاً به هريك از شما بدهند چه كار مي‌كنيد؟ مي‌روم آن بالا مي‌نشينم. حالا اين پايين بنشين، بالا و پايين مگر فرقي دارد؟ هر چه بخواهم به من مي‌دهند. نه، هر چه بخواهي به تو نمي‌دهند. سلامتي كه از همه چيزها ضروري‌تر است هارون الرشيد وقتي كه مريض شد و مي‌خواست بميرد‌، گفت:‌ «هلک عنّی سلطانیه» اصلاً اين تسلط من، سلطنت من… شماها در همين عمر كم خود ديديد كه شاه با آن قدرت چطور بيچاره شد. باور كنيد نه بالاي آن ارزش دارد و نه پايين آن. حالا اگر هرچه خوشي هم باشد به شما برسد، در اين هتل دنيا، در اين ويلاي دنيا، به اصطلاح، چه بگويم؟ در اين باغ باصفاي دنيا، هرچه هم خوش بگذرد، بالأخره براي شما نيست كه وقتي خواستند از شما بگيرند شما غصه بخوريد. همه آن اعتباريات است، حالا واي بر آن وقتي كه… يعني بي‌عقل‌تر آن كسي است كه او را داخل زندان با أعمال شاقّه ببرند و وقتي مي‌خواهند او را بيرون بياورند داد و فرياد كند كه چرا اين‌جا را از من مي‌گيريد؟ مي‌گويند: بيچاره در زندان مانده است ديوانه شده است. يك زنداني را زندان ببرند، ده سالي زندان باشد با أعمال شاقّه بعد كه مي‌خواهند او را بيرون بياورند، بگويد: چرا سلول من را از من گرفتيد؟ چرا رفقاي به آن خوبي كه هر كدام از آن‌ها چند تا انسان كُشته بودند و هر كدام از آن‌ها… خدا رحمت كند يكي از دوستان مي‌گفت: من را در يك زنداني انداخته بودند، من از رفيق خود پرسيدم: تو چه كار كردي؟ گفت: من ننه خود را كُشتم. به آن يكي گفتيم: تو چه كار كردي؟ گفت: ما دو تا برادر بوديم، سر ارث بين ما دعوا شد و برادر خود را كُشتم. چنين انسان‌هايي، با اين مردم سروكار داشتي كه اصلاً نه خدا را مي‌شناختند، نه پيغمبر را، نه تو را دوست داشتند، فقط خود را دوست داشتند، آبروي تو را مي‌بردند، غيبت تو را مي‌كردند، به تو تهمت مي‌زدند، با چنين مردمي زندگي كردي و زحمت كشيدي و با چه زحمتي يك كاسه برداشتي آن‌جا بردي، در صف ايستادي، با آن خدمت شما عرض شود بيل به تو يك مقدار غذا دادند، تا آمدي اين‌جا خوردي، آن‌ هم غذايي كه به قول يك كسي از دوستان مي‌گفت: نمي‌دانيم اين غذاي…، زمان شاه را مي‌گفت، مي‌گفت: آن افسر نگهبان هم ايستاده بود، گفتم: معلوم نيست اين غذا را از گوشت سگ درست كردند يا از گوشت الاغ. يك چيزي به تو دادند، واقعاً، همه آن همين‌طور است. دادند خوردي، با چه زحمتي اين را به دست آوردي، شما همان راحت‌ترين فردي كه بي‌ايمان زندگي مي‌كند برويد بررسي كنيد، خدا مي‌داند با چه زحمتي اين پول را به دست آورده است، با چه زحمتي اين غذا را تهيه كرده است و آورده جلوي او گذاشته است، آن‌وقت حالا مي‌خواهند تو را از اين‌جا ببرند، داد و فرياد، من هستم، اين‌جا براي من بود، اين خانه براي من بود، مي‌خواهيد از همه اين‌ها راحت بشويد، همين راهي را كه انتخاب كرديد ادامه بدهيد «هَلْ أَدُلُّكُمْ عَلى‏ تِجارَةٍ تُنْجِيكُمْ مِنْ عَذابٍ أَلِيمٍ‏» از عذاب دردناك نجات پيدا كنيد، از داخل زندان نجات پيدا كنيد، از دلبستگي به زندان داخل زندان نجات پيدا كنيد، از رفقاي بد داخل همان زندان نجات پيدا كنيد «تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ»[6] ايمان به خدا داشته باشيد و ايمان به پيغمبر او داشته باشيد و جهاد با نفس بكنيد، چون همه بدبختي‌ها در اثر هواي نفس است، دل من مي‌خواهد، اين نفس انسان را به بدبختي مي‌كشاند. أماره بسوء‌ است، انسان را به بدي‌ها امر مي‌كند، وادار مي‌كند، انسان را به شهوت‌راني‌ها وادار مي‌كند، به غضب‌هاي بي‌جا انسان را وادار مي‌كند، به بي‌نظمي انسان را وادار مي‌كند، انسان را وادار مي‌كند كه به زيردستان خود اذيت كند، ظالم بشود، ستمگر بشود، بدبخت بشود و در روز قيامت هم خداي تعالي او را به عذاب دردناكي… عذاب دردناك، چون جهنم اشخاص از همين‌جا شروع مي‌شود، از همين جا جهنم براي مردم شروع مي‌شود. شما فكر نكنيد كه افراد فقير در ناراحتي هستند، خيلي افراد گرسنهِ فقير هستند كه به خاطر داشتن ايمان خيلي خوش مي‌گذرانند و خيلي افراد ثروتمند هستند كه به خاطر نداشتن ايمان بد مي‌گذرانند، در عذاب أليم هستند، خيلي دو دو تا چهار تا هم هست. افراد سالم، خيلي سالم اما غصه دروني شب تا صبح نگذاشته است بخوابند، و من ديدم كساني را كه داراي بدترين كسالت‌ها بودند، از گردن به پايين فلج بود، مي‌گفت: خدايا تو اين را خواستي و من هم از اين خواسته تو لذت مي‌برم.

حضرت موسي در مناجات خود گفت: خدايا بنده خوب تو را من مي‌خواهم ببينم، كه از همه بيشتر او را دوست داري، خداي تعالي فرمود: در فلان خرابه، بنده خوب ما آن‌جا است. حركت كرد آمد ديد، يك كوري كه نه لباس دارد، نه بدن سالمي دارد، اين‌جا افتاده است و مي‌گويد: الحمدلله. خدايا چقدر بايد شكر تو را بكنم. حضرت موسي گفت: به چه چيزي خدا را شكر مي‌كني؟ گفت: خدا زباني شاكر به من داده است، قلب با ايمان، اين قلب با ايمان كه در وجود انسان هست، اين انسان را آن‌قدر خوشحال مي‌كند كه اگر لباس نداشته باشد خوشحال است، اگر سرتاپاي بدن او زخم هم باشد خوشحال است، اگر كور باشد خوشحال است، مي‌گويد: خدايا تو اين‌طوري خواستي، باد فداي ره تو سر من، پيكر من. فرزند من، هر چه من دارم، هر چه كه در اختيار من هست، همه را تو دادي و براي تو است. اصحاب خاص حضرت بقية‌الله اين‌طوري هستند، و لذا در همين سوره مباركه اشاره به اصحاب امام زمان شده است كه «كَأَنَّهُمْ بُنْيانٌ مَرْصُوصٌ»‏[7] مثل بنيان، ديواري كه از بُتن ريخته باشند، از فولاد ريخته باشند، هيچ خطري او را تهديد نمي‌كند و مانع تمام خطرات هم هست كه مبادا به آن‌هايي كه در پشت او پناه گرفته اند آسيبي برسد. اگر مي‌خواهيد إن‌شاءالله از ياران خوب امام زمان باشيد ايمان خود را تقويت كنيد. ايمان به خدا، ايمان به پيغمبر، فرزندان خود را اين‌طور تربيت كنيد كه اين‌ها به تحصيلات خود متكي نشوند، به مال پدر خود متكي نشوند،‌ به هنر خود متكي نشوند، به قدرت بازوي خود متكي نشوند، به خدا متكي باشند،‌ لذا قدم اولي كه يك سالك إلي الله برمي‌دارد بايد اين باشد كه اعتماد به نفس پيدا كند،‌ اعتماد به خود داشته باشد، ‌روي پاي خود بايستد، اگر شما متكي به هر چيزي باشيد و آن را از شما بگيرند مي‌افتيد. شما هر چيزي را به چيز ديگري تكيه داده باشيد آن متكا را، آن چيزي كه به آن تكيه داده شده است، اگر از او بگيريد، از زير تنه او برداريد مي‌افتد. نكند خدايي نكرده اگر شغل شما را از شما گرفتند بيفتيد، اگر مثلاً ‌فرض كنيد پدر و مادر را از شما گرفتند بيفتيد، اگر پولي كه در بانك داريد از شما گرفتند بيفتيد، اين‌ها مثل عصا نباشد كه در دست شما باشد، حتي اگر چشم شما را از شما گرفتند بيفتيد، زبان شما را از شما گرفتند بيفتيد، نه به هيچ چيز تكيه نكنيد. روي پاي خود بايستيد، شخصيت داشته باشيد، آقا باشيد، چون هر كس كه آقايي او بستگي به آقايي كسي ديگر داشته باشد، وقتي آقايي آن كس را گرفتند، آقايي اين هم از بين مي‌رود. آقايي شما براي خود شما باشد، بزرگواري شما براي خود شما باشد، إلّا خدا، كه خداي تعالي آقايي مي‌بخشد، يعني اگر آقايي انسان متكي به آقايي الهي باشد، اين خوب است،‌ چرا؟ به جهتي كه تمام آقايي‌ها براي خدا است. اگر آقايي شما متكي به ايمان شما بود هميشه هست، مربوط به چشم شما، مربوط به گوش شما، مربوط به بدن سالم شما، مربوط به ثروت شما، مربوط به هيچ چيز نيست، پس درس امشب كه إن‌شاءالله اميدوار هستم اين را از قرآن تعليم گرفته باشيد، امشب بياييد تاجر بشويد، تجارتي بكنيد كه در هيچ كاري نمانيد، هيچ وقت به زمين نخوريد، هيچ وقت ورشكست نشويد و آن تجارت ايمان به خدا است، ايمان به خدا و رسول خدا و جهاد با نفس است. خداي تعالي مي‌‌فرمايد…، فقط يك شرطي دارد كه اگر بفهميد،‌ اگر بدانيد، اگر مي‌خواهيد چيز درك بكنيد، اگر به ما فهم بدهند خدا مي‌داند همين چند جمله حرف نيم ساعت امشب بايد شماها را از زمين به آسمان ببرد،‌ و إن‌شاءالله برده است و مي‌برد و اين تجارت را خواهيد كرد. ايمان به خدا را اتخاذ كنيد،‌ البته چون متاع بسيار پرقيمت است، قيمت آن زياد است و آن «بِأَمْوالِكُمْ وَ أَنْفُسِكُمْ» با مال خود و جان خود بايد اين تجارت… ثمن اين تجارت جان و مال شما است.

جان چه باشد كه نثار قدم دوست كنم        اين متاعي است كه هر بي‌سروپايي دارد

ايمان به خدا داشته باشيد و فكر كنيد در صنع پروردگار و كوشش كنيد كه آرامش به خدا پيدا كنيد، ايمان يعني آرامش. بگوييد خداي عزيز… در شبانه‌روز چه اشكال دارد يك نيم‌ساعتي در اتاق خلوت بنشينيد بگوييد خداي عزيز تو را دارم چه ندارم «من وجدک فماذا فقد»[8] من كه با تو در ارتباط هستم، چه مي‌خواهم؟ خدايا اگر تو من را بخواهي تمام مردم از من بيزار باشند چه اشكال دارد؟ حضرت سيدالشهداء (عليه الصلاة و السلام) در ميان گودي قتلگاه همين جمله را مي‌گويد: «رضاً برضائك، تسليماً بأمرك، لا معبود سواك» گفتم در طواف خانه كعبه خدمت حضرت بقيةالله. حضرت مي‌فرمودند: «إِلَهِي وَ رَبِّي مَنْ لِي غَيْرُكَ»[9] خدا من غير تو چه كسي را دارم؟ اين مردم، همه، همه، هر كس را كه ببينيد… مگر با ايمان به خدا باشد، هر كس را كه ببينيد اگر تو را دوست دارد براي خود دوست دارد. لذا منتهي به دعوا و نزاع خواهد شد. «الْأَخِلاَّءُ يَوْمَئِذٍ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ إِلاَّ الْمُتَّقينَ‏»[10] دوستان در روز قيامت چون يوم تبلي السرائر است،‌ بعضي از آن‌ها با بعضي ديگر دشمن مي‌شوند مگر اهل تقوا كه آن‌جا تازه دوستي آن‌ها ظاهر مي‌شود، آشنايي آن‌ها روشن مي‌شود، رفاقت آن‌ها محكم مي‌شود.

إن‌شاءالله اميدواريم امشب كه يكي از شب‌هاي ماه مبارك رمضان است، ‌اين تجارت را خدا به ما اجازه بدهد، ‌با اين ثمن بسيار كمي كه داريم،‌ اين جان ناقابل ما و اين مالي كه خود او به ما داده است، خداي تعالي معامله بكند و ايمان به خود او و جهاد با نفس را به ما مرحمت بفرمايد و به ما توفيق ياري حجة بن الحسن را عنايت بفرمايد. حالا چند مسئله هم براي شما عرض كنم، إن‌شاءالله اميدوار هستيم كه خداي تعالي ما را مورد الطاف خاصّه خود امشب قرار بدهد و مورد عنايات حضرت بقيةالله كه يدالله است قرار بدهد.

چيزهايي هست كه براي روزه‌دار اشكالي ندارد ولو اينكه ما گاهي بعضي از آن‌ها را خيال مي‌كنيم كه اشكال دارد. انسان انگشتر خود را در اثر تشنگي بمكد اشكال ندارد. ريگي در دهن خود بگذارد و بمكد اشكال ندارد، چون اين‌ها موجب ترشح بذاق دهان مي‌شود و انسان وقتي مي‌خورد تشنگي او تا حدي رفع مي‌شود. غذا را در دهان خود بگذارد، مثلاً بجود يا خُرد كند براي حيوانات، پرنده‌ها،‌ مثلاً با دهان خود نان خُرد كند، براي كبوتر بريزد يا براي بچه يا مثلاً آبگوشت را يا غذاي ديگر را بچشد، نمك آن را و خلاصه هر چيزي كه در دهان بكند و به حلق نرسد، اين‌ها اشكالي براي صائم ندارد. اگر به حلق هم چيزي رسيد ولي قصد نداشت، دهان شما باز بود و يكي هم از آن‌جا شلنگ را گرفته است و در دهان شما زد و آب پايين رفت، رفته است، ولو يك ليوان آب هم پايين برود، برود، اشكال ندارد. شما مثلاً داريد خميازه مي‌كشيد، بله؟ او شلنگ را… حواس شما نيست، انسان وقتي خميازه مي‌كشد چشم‌هاي خود را روي هم مي‌‌گذارد، شلنگ را زد به دهان شما و دهان شما را پر كرد از آب…

– حالا آن‌جا نقداً روزه شما باطل نيست،‌ مانعي ندارد

– قصد او هم اين باشد كه بچشد اشكال ندارد. اگر عمداً پايين نرفت اشكال ندارد، يا نسياناً، انسان به ياد نداشت، اين كار در غير ماه رمضان، روزه‌هاي قضا زياد اتفاق مي‌افتد، روي عادت رفته است…، مخصوصاً چلوكباب هم خود او داشته باشد، يك دست چلوكباب كشيده است و نشسته است و خورده است، بعد به ياد آورده است كه ما امروز روزه بوديم مثلاً. روزه او درست است، حتي اگر افطار هم ميل نداشته باشد، روزه او درست است. شما مي‌گوييد خوش به حال او، بله؟

همين‌طور خدمت شما عرض شود كه…، بله، اگر بوي… چون اين ذرات عطر، خودِ ذرات عطر است يا هر بويي كه بلند مي‌شود، ذرات آن چيز است كه در فضا پخش شده است، حالا آمد و اين‌ها وارد حلق و بيني شما شد، يا بخار آب شديد، البته نه اينكه به اصطلاح مثل دود باشد، بخار است، در هر فضايي يك مقدار آب وجود دارد،‌ يا مثلاً در هواي ابري هستيد،‌ در حدود مازندران كه نود درصد آن آب است، شما آن‌جا رفتيد، تشنه هم نمي‌شويد بس كه آن‌جا فضا مرطوب است، اين‌ها روزه را باطل نمي‌كند.

– عرض كردم هر چيزي كه از گلو پايين نرود… در دهان خود را پر از آب هم بكنيد بيرون بريزيد اشكال ندارد.

 

۱۴ رمضان ۱۴۱۴ قمری – تفسیر سوره القارعه

 

«أعوذ بالله من الشيطان الرجيم بسم الله الرحمن الرحیم الحمد الله رب العالمين و الصلاة و السلام علي اشرف الانبياء و المرسلين سيدنا و نبينا اباالقاسم محمد و علي آله الطيبين الطاهرين لا سيما علي سيدنا و مولانا الحجة بن الحسن رُوحي و الأرواح العالمين لتراب مقدمه الفداء و اللعنة الدائمة علي أعدائهم أجمعين من الآن إلي قيام يوم الدين

أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ الْقارِعَةُ * مَا الْقارِعَةُ * وَ ما أَدْراكَ مَا الْقارِعَةُ * يَوْمَ يَكُونُ النَّاسُ كَالْفَراشِ الْمَبْثُوثِ * وَ تَكُونُ الْجِبالُ كَالْعِهْنِ الْمَنْفُوشِ»[1]

درباره اين سوره مباركه در هفته گذشته مطالبي در ارتباط با عالم برزخ و عالم قيامت عرض شد. چرا روز قيامت را قارعه گفته‌اند؟ چرا آن روز را يك روز كوبنده‌اي بيان كرده‌اند؟ چرا ما به فكر يك‌چنين روزي كه در پيش داريم نيستيم؟ اين غفلتي كه ما را گرفته است آيا به نفع ما است يا به ضرر ما است؟ يك حدي از اين غفلت شايد به نفع ما باشد و يك حدي از آن هم به ضرر است. هر چيزي در عالم اگر در حد افراط و تفريط قرار بگيرد مفيد نيست. در حديث است كه «خَيْرُ الْأُمُورِ أَوْسَطُهَا»[2] بهترين چيزها حد وسط آن است. صراط مستقيم، نه انحراف به طرف چپ و نه به طرف راست،‌ هر دو خطرناك است. اين غفلتي كه ما داريم تا يك حدي، يك مقداري، به اندازه‌اي كه زندگي دنيا را از ما نگيرد به نفع ما است، اما اگر به يك حد تفريطي رسيد، آن غفلت زياد شد، آن‌جا است كه ما ديگر به فكر آخرت نيستيم. درباره اين موضوع به خصوص دور و بر ما زياد بحث است كه بعضي ما را متهم مي‌كنند -حالا به خاطر كتاب‌هايي كه نوشته‌ايم يا حرف‌هاي ما يا هر چه- كه كساني كه با فلاني تماس مي‌گيرند از دنيا دور مي‌شوند. يك عده هم باز شايد به عكس بگويند كه در گذشته مي‌گفتند، هر دوي اين‌ها اشتباه است، نظر من شخصاً كه در كتاب‌ها هم ثبت شده است اين است كه انسان بايد هم دنياي خود را اداره كند و هم آخرت خود را، بهترين دنيا را داشته باشد و بهترين آخرت را. حتي خوب به ياد دارم كه در يكي از اين نوشته‌هاي خود نوشته‌ام كه يك قضيه‌اي از بهلول معروف است -بهلول زمان هارون‌الرشيد- كه يك چوب سنگيني را گذاشته بود، مي‌آمد سر اين چوب را مي‌گرفت بلند مي‌كرد، باز زمين مي‌گذاشت، مي‌رفت آن سر چوب را مي‌گرفت بلند مي‌كرد. يكي پرسيد: چه مي‌كني؟ گفت: اين را سر دنيا تصور كردم، آن را سر آخرت. دنيا را بلند مي‌كنم مي‌بينم آخرت من به زمين است، آخرت را بلند مي‌كنم مي‌بينم دنياي من به زمين است، كمر چوب را هم كه مي‌گيرم نمي‌توانم بلند كنم. من در كتاب به اين مطلب اعتراض كردم، افراد ضعيف مسلمان اين‌طور هستند، افراد كم‌جنبه، افراد كم‌قدرت، دنياي خود را مي‌آيند اداره كنند آخرت آن‌ها به زمين است، آخرت خود را مي‌آيند درست كنند دنيا را ترك مي‌كنند،. اسلام خواسته است مسلمان‌ها را اين‌طوري تربيت كند كه كمر چوب را بگيرند روي دوش خود بگذارند و مرد و مردانه حركت كنند و اين مسير زندگي دنيا را بگذرانند. افراد ضعيفي كه اگر دنيا را داشته باشند آخرت را ندارند، آخرت را داشته باشند دنيا را ندارند، اين افراد ضعيف را اسلام به نام‌هاي مختلف مذمت كرده است و در قرآن حتي دستور داده است و فرموده است: افراد پاك و مؤمن آن‌هايي هستند كه مي‌گويند: «رَبَّنا آتِنا فِي الدُّنْيا حَسَنَةً وَ فِي الْآخِرَةِ حَسَنَةً»[3] حسنه به معناي نيكي است، دنياي نيك، آخرت نيك، دنياي خوب، آخرت خوب، زندگي خوب، خانه و وسايل خانه و زن و فرزند خوب و بهشت و قيامت و برزخ خوب، و اين‌ها با هم منافات ندارد. فكر نكنيد كسي كه اهل آخرت شد ديگر دنيا را بايد طلاق بدهد. آن چيزي كه شما شنيده‌ايد اميرالمؤمنين علي بن ابيطالب فرمود: «طَلَّقْتُكِ ثَلَاثاً»[4] دنيا من تو را سه‌ طلاقه كردم و رجوعي به تو ندارم، منظور محبت دنيا است، منظور اين نيست كه انسان در دنيا باشد با فقر و فلاكت و بدبختي و نيازمندي زندگي كند، همان‌طوري كه علي بن ابيطالب اين‌طور نبود. معناي آن اين است كه من به تو دلبستگي ندارم. اگر الآن حضرت عزرائيل آمد گفت: برويم، مي‌گويم «فُزْتَ وَ رَبِّ الْكَعْبَةِ»[5] قسم به پروردگار خانه خدا كه من فائز شدم، نجات پيدا كردم. همان‌طوري كه يك زنداني در عين اينكه در زندان به اتاق مخصوص خود كه اسم آن سلول است مي‌پردازد، اتاق خود را مرتب مي‌كند، فرش خود را، رختخواب خود را، كارهاي خود را منظم مي‌كند و هر وقت هم بيايند بگويند كه فلاني آزاد هستي، او با كمال خوشحالي از آن در سلول و در زندان بيرون مي‌رود، يك انسان مؤمن هم بايد همين‌طور باشد. درست است براي آن ديد وسيعي كه يك مؤمن، يك ولي خدا دارد كه بهشت و قيامت و عالم برزخ و زندگي ابدي را در نظر مي‌گيرد، در اين محدوده دنيا هر چقدر هم در توسعه باشد، باز اين دنيا براي او زندان كوچكي است، آن هم با اَعمال شاقّه، ولي درعين حال بهترين انسان‌ها آن كسي است كه اگر بنا شد در يك اتاقي يك ساعتي بماند، آن يك ساعت كه در آن اتاق هست اين اتاق را منظم كند. من يكي از اولياء خدا را ديدم، با او مسافرت كرده بودم. وارد يك اتاقي شديم كه صاحبخانه ما را در آن اتاق گذاشت و رفت، يك گوشه رختخواب پهن بود، يك گوشه به اصطلاح ظروف شب كه غذا خورده بودند ريخته بود، ديدم ايشان به اين پرداخت كه رختخواب را جمع كند، خيلي هم زيبا جمع كرد، حالا خانه‌اي است كه تازه وارد آن شديم، آن ظرف‌ها را جمع و جور كرد، اتاق را منظم كرد،‌ زبان حال من تقريباً اين بود كه آقا ما مي‌خواهيم يك دقيقه‌اي گوشه اين اتاق بنشينيم، بلند شويم برويم. چرا شما چنين كاري را كرديد؟ ولي جرأت نمي‌كردم به صورت اعتراض به او بگويم، بعد خود او گفت: من اساساً جاي به هم ريخته را دوست ندارم. درست است من يك ساعتي بيشتر اين‌جا نيستم ولي اين به‌هم ريختگي خوب نيست. ده دقيقه ما اين‌جا را منظم مي‌كنيم، آن پنجاه دقيقه ديگر با خرمي اين‌جا مي‌نشينيم. يك نفري كه در دنيا مي‌خواهد زندگي بكند بايد همان زندگي يك ساعت خود را…، ما كه زياد در دنيا زندگي نمي‌كنيم، همان كم آن را، ديگر از يك ساعت كه كم‌تر نيست، همان را بايد مرتب كنيد، منظم كنيد. پيغمبر اكرم، اميرالمؤمنين، ائمه اطهار (عليهم الصلاة و السلام) همه آن‌ها در اين باره اشاره‌اي كرده‌اند. اميرالمؤمنين مي‌فرمايد: «عليكم بنظم اموركم» بر شما باد كه زندگي شما منظم باشد «قُلْ مَنْ حَرَّمَ زينَةَ اللَّهِ الَّتي‏ أَخْرَجَ لِعِبادِهِ وَ الطَّيِّباتِ مِنَ الرِّزْقِ»[6] چه كسي تزئينات دنيا را حرام كرده است؟ زندگي مرتبِ مزيّنِ خوب داشته باشيد. همه چيز شما خوب آن باشد، بهترين آن باشد، از راه حلال به دست بياور، فعاليت كن، از راه صحيح به دست بياور و صحيح زندگي كن. اين دستور اسلام است، آن چيزي كه مطرح است اين است كه اين چيزها تو را نگه ندارد كه از راه بماني، اينكه مي‌بينيد قرآن و انبياء و ائمه اطهار (عليهم الصلاة و السلام) دستور به ترك دنيا مي‌دهند…، اگر مي‌خواست ما به كلي دنيا را ترك كنيم، به آن معنايي كه اكثراً فكر مي‌كنند، اگر مي‌خواست ما چنين كاري بكنيم، چرا خدا اصلاً دنيا را خلق كرد كه ما آن را ترك كنيم؟ چرا ما را در دنيا اين‌قدر نيازمند به وسايل دنيا قرار داد كه ما زجر بكشيم؟ شكم گرسنه مي‌شود غذا مي‌خواهد، بدن سرد مي‌شود، گرم مي‌شود لباس مي‌خواهد، انسان كه مثل حيوانات بياباني نيست، به هر حال هرچه هست خود را ساخته است براي زندگي‌اي كه در خانه‌اي باشد، خانه هم حتماً نبايد استيجاري باشد. به قول يكي از بزرگان خدمت حضرت وليعصر (عليه الصلاة و السلام) رسيده بود، مستأجر بود –مرحوم سيد كريم- ايشان مستأجر يك خانه‌اي بود، صاحبخانه گفته بود كه تا ده روز ديگر اين خانه را خالي مي‌كني، من مي‌خواهم از خانه خود مثلاً استفاده ديگري بكنم، ايشان هم گفته بود: چشم. هر چه اين طرف و آن طرف گشته بود، مثل الآن كه خانه كم گير مي‌آيد، آن‌وقت‌ هم –البته اين هم خيلي نگذشته است، در تهران هم بود- خانه در ظرف اين ده روز پيدا نكرده بود، به صاحبخانه هم نگفت كه محذور نيفتد. صبح روز دهم اثاث خود را جمع مي‌كند كنار كوچه مي‌آورد –من كوچه منزل او را ديده بودم بن‌بستي بود- كنار آن مي‌نشيند، زن و بچه خود را هم خانه اقوام مي‌فرستد. صاحبخانه هم ظاهراً آن‌جا نبوده است وإلّا صاحبخانه خود را بعد به من معرفي كردند مرد خوبي بود، اهل اين نبود كه ببيند اين سيد اولاد پيغمبر كنار كوچه نشسته است و در عين حال اعتنا نكند، ظاهراً نبوده است. حضرت بقية‌الله تشريف مي‌آورند، به او مي‌فرمايند: اجداد ما هم مصائب در دنيا زياد كشيدند -منظور من اين جمله بود- عرض مي‌كند آقا همه مصيبت‌ها را كشيده بودند، مصيبت مستأجري را نكشيده بودند، ذلت دارد. حضرت فرموده بود: درست است. چون بالأخره صاحبخانه‌اي گفتند و مستأجري گفتند. صاحبخانه مخصوصاً يك انسان فاسقِ فاجري باشد و مستأجر هم باتقوا باشد، آن وقت يك فرد باتقوا تحت مثلاً اِشراف يك انسان فاسقِ فاجر باشد، اين خيلي ذلت دارد، حضرت فرموده بود: درست است، درست است، و جريان آن را…، البته بد هم نيست اگر اصل مطلب را فراموش نكنم -من بعضي از قضاياي طولاني را كه شروع مي‌كنم حواس من پرت مي‌شود اصل قضيه را فراموش مي‌كنم- حالا اگر يك وقت من فراموش كردم شما به ياد داشته باشيد كه كجا بوديم. شخصي كه خانه را خريد كه مي‌خواهم عرض كنم، اين را خود من ديده بودم. اين‌ قضيه، قضيه‌ تقريباً مستندي است. يك آقاي حاج سيد مهدي خرازي بود در بازار تهران، مرد بسيار معتبر –خدا او را رحمت كند- ايشان براي من نقل مي‌كرد، مي‌گفت: من شب در عالم رويا حضرت بقيةالله را ديدم، به من فرمودند: فردا صبح ساعت هشت در خانه فلاني مي‌روي، او توسل به ما كرده است كه خانه او به فروش برسد، خانه او را مي‌خري، ساعت ده صبح آقاي سيد كريم در كوچه با اثاثيه خود نشسته است، او را برمي‌داري مي‌بري و اثاثيه او را آن‌جا مي‌بري. ظاهراً آن‌وقت‌ها هم اين گرفتاري‌هاي محضر نبوده است، چون الآن ساعت 8 و ساعت 10 خانه خريداري نمي‌شود، بلكه از برج نُه تا برج دوازده هم خريداري نمي‌شود. تا كارشناس بيايد، ماليات آن را تعيين بكند، از اين طرف او بكش، از آن طرف او بكش، بالأخره گرفتاري دارد. آن‌وقت‌ها مردم به هم اعتماد مي‌كردند، إن‌شاءالله زمان ظهور همين‌طوري خواهد شد. مي‌رفتند پيش عالم محل خود، آقا اين خانه را ما به ايشان فروختيم شما هم امضاء كنيد، همين امضاء او كافي بود براي اينكه اين…، الآن بعضي از سندهاي قديمي هست كه علماي محل، يكي يا دوتا –دوتا شاهد عادل كافي است- نوشته بودند كه بله خانه در فلان تاريخ به فلاني منتقل شد، تمام شد، و مردم هم، مردم مسلمان بايد وظيفه خود بدانند كه ببرند عوارضي، مالياتي كه دولت اسلامي تعيين كرده است بدهند، يعني شما در اين مملكت زندگي مي‌كنيد، اين مملكت خرج دارد، اين مخارج هم روي افراد تقسيم شده است، معناي ماليات اين است، مخارج اين شهر روي افراد تقسيم شده است. آسفالت مي‌كنند، مردم دانگ كنند كه مصرف هر كس بيشتر است بيشتر پول بدهد، هركه بامش بيشتر برفش بيشتر. يكي كسي فرار بكند اشتباه كرده است، از يكي هم زيادي بگيرند باز آن مأمور شهرداري اشتباه كرده است. روي يك حسابي، آقا خانه تو چند متر است؟ اين‌قدر، خيلي خوب اين تقسيم مي‌شود. چند نفر هستيد؟ اين‌قدر، بياييد، روي حساب بودجه يك شهر، يك مملكت تو بايد در سال اين‌قدر بدهي. اگر اين‌طور روي حساب باشد، واقعاً اگر كارهاي ما اسلامي باشد، همه كارهاي ما از دَم…، خدا بيايد روزي كه همه مردم مسلمان باشند، هم حكومت مسلمان باشد، هم كارمندان حكومت مسلمان باشند، هم همه عادل باشند، عادل، عدل برقرار باشد. آن كسي كه آمده خانه را بازديد مي‌كند كه اين چند متر است، اگر يك ده هزار تومان به او داديد خانه پانصدمتري را دويست متر نگويد،‌ مثلاً حالا، من نمي‌دانم چطوري است، آيا مي‌توانند چنين كاري بكنند؟‌ امثال اين‌ كارها. چون او جنايت كرده است به تمام اين ملت، تبعاً آن بقيه ماليات را از او بايد بگيرند. يك كاغذي….، حالا من اين قسمت را از ايشان نپرسيدم ولي خود ايشان گفتند: ساعت ده در خانه اين شخص رفتم، او گفت: من ديشب تا صبح متوسل به امام زمان بودم كه خدايا من فردا چك دارم اين خانه فروش بشود. گفتم: من آمدم خانه تو را بخرم. قيمت آن هم با خود تو، گفت: اين مقدار. مشتري هم اين مقدار پيدا مي‌شود، من هم پول را دادم، سند را امضاء كرديم، حالا لابد سند عادي بوده است، عرض مي‌كنم سند محضري نمي‌شود، خود من در اين فكر بودم، بعد به اين فكر افتادم وإلّا همان موقع از آن مرحوم سؤال مي‌كردم. ساعت ده ايشان مي‌آيد، ظاهراً حضرت وليعصر (ارواحنا الفداء) پنج دقيقه به ده با آسيد كريم صحبت كرده بود، كه هنوز مي‌گفت: عطر وجود مقدس امام زمان در كوچه هنوز بود و خود سيد كريم (رحمة الله عليه) كه يك پينه‌دوزي بود، ايشان هم مي‌گفت: حضرت تشريف بردند اين آقاي آسيد مهدي آمد. سند را به من داد، اثاثيه را كمك كردند، اثاثيه هم لابد زياد نبوده است، كمك كردند آن‌جا بردند، ما رفتيم زن و بچه را برداشتيم آورديم. درست بشويم تا با ما درست رفتار كنند. دغلي كنيم با ما دغلي مي‌كنند «وَ مَكَرُوا وَ مَكَرَ اللَّهُ»[7] با خدا مكر كرديد خدا هم با شما مكر مي‌كند «وَ اللَّهُ خَيْرُ الْماكِرينَ‏َ» خدا هم خوب مكر مي‌داند، چنان كلاه سر تو مي‌گذارد كه تو فكر آن را هم نتواني بكني. تو مي‌خواهي كلاه سر خدا بگذاري؟ خيلي خوب بيا مبارزه «فَأْذَنُوا بِحَرْبٍ مِنَ اللَّهِ»[8] در آيات قرآن است، اعلام جنگ، ببينيم كداميك از ما زور هستيم، تو يا من، خدا مي‌گويد، بيا جنگ. رباخوار را محارب با خدا مي‌داند، به جهتي كه دليل آن هم خيلي واضح است، كسي كه خيال مي‌كند ربا به او روزي مي‌دهد اين حتماً خدا را كنار گذاشته است و با خدا در جنگ است «فَأْذَنُوا بِحَرْبٍ مِنَ اللَّهِ» بيا با هم جنگ كنيم، ببينيم به هم مي‌توانيم دست و پنجه بيندازيم، انسان بدبخت مي‌شود. خداي تعالي مهربان است،‌ به خود او قسم، با ما سربه‌سر نمي‌گذارد، وإلّا اگر انسان بخواهد با خدا مكر كند، با خدا درگير بشود، با خدا جنگ بكند، خدا كه با يك اراده او را محو مي‌كند. به هر حال منظور من از اين قضيه اين جمله بود كه به اصطلاح مستأجري ذلتي دارد، خدا إن‌شاءالله آن‌هايي كه مستأجر هستند به حق امشب خانه مِلكي به آن‌ها عنايت كند تا از اين ذلت بيرون بيايند و آن‌هايي هم كه خانه استيجاري به دست نمي‌آورند هر چه زودتر به دست بياورند، چون خود اين هم يك دعايي است.

اينكه مي‌بينيد در اين همه آيات و روايات گفتند «لدُّنْيا لَعِبٌ وَ لَهْوٌ وَ زينَةٌ وَ تَفاخُرٌ»[9] در واقع علت اين‌ها اين است وإلّا اين‌طور با ما صحبت نمي‌كردند، همان‌طوري كه بعضي از آيات باز آن‌طوري كه عرض مي‌كنم صحبت كرده است «وَ لا تَنْسَ نَصيبَكَ مِنَ الدُّنْيا»[10] اي پيغمبر آن حق خود را از دنيا فراموش نكن «وَ لا تَبْسُطْها كُلَّ الْبَسْطِ»[11] اي پيغمبر اگر خواستي انفاق كني دست خود را خيلي باز نكن كه چيزي براي خود تو نماند. آيات زيادي در اين باره هست همين «رَبَّنا آتِنا فِي الدُّنْيا حَسَنَةً وَ فِي الْآخِرَةِ حَسَنَةً» ولي بعضي از آيات هم خيلي انسان را از دنيا دور كرده است و شايد بعضي از كتاب‌هاي ما در حالات مرحوم حاج مُلا  و سايرين، شايد آن‌ها هم همين‌طور باشد. علت اين مي‌دانيد چيست؟ علت آن اين است كه خود بشر ذاتاً، فطرتاً به طرف دنيا مي‌رود. يك وقتي يك تشبيه خوبي من كرده بودم يا حالا كسي كرده بود كه در ذهن من مانده بود نمي‌دانم، انسان نسبت به دنيا مثل ماشيني است كه در سرازيري واقع شده است. از همان روزي كه هفت ساله است و او را مدرسه مي‌فرستند به نيت اين است كه دوران دبستان، دبيرستان و اين‌ها را طي كند و بعد دانشگاه و بعد حقوق بگيرد. اين رديف كار است، شغلي داشته باشد، زن و زندگي داشته باشد. اين هميشه مثل ماشيني است كه در سرازيري…، ماشيني كه در سرازيري است نه هُل مي‌دهند بلكه گهگاهي هم آن را ترمز مي‌كنند، وإلِّا سرنگون مي‌شود، انسان نسبت به دنيا اين‌طوري است. مي‌بينيد با اينكه اين همه گفتند «لدُّنْيا لَعِبٌ وَ لَهْوٌ وَ زينَةٌ وَ تَفاخُرٌ» به طرف دنيا نرويد، اين همه گفته‌‌اند، در عين حال همين الآن مردم نسبت به دنياي خود بيشتر وارد هستند يا نسبت به آخرت خود؟ علت آن اين است كه در سرازيري هستند. با همه ترمز‌هاي خيلي محكم در عين حال سرعت سيّر دارد. اگر يك وقت بخواهند…، بعضي‌ها مي‌گويند: شما چرا درباره مسائل دنيايي زياد بحث نمي‌كنيد؟ يا انبياء چرا براي مردم هواپيما نساختند؟ اگر بگوييم بلد نبودند كه نيست، بلد بودند چرا هواپيما، چرا برق، چرا چه، مي‌گوييم خود مردم آن‌طرفي‌ مي‌روند لذا برق را اختراع كردند، هواپيما را اختراع كردند، ماشين را اختراع كردند، همه كارها را كردند، هيچ هم به آن‌ها دستور داده نشد كه هيچ، بلكه گاهي هم آن را ترمز كردند. اما نسبت به آخرت مثل ماشيني است كه در سربالايي تندي هم قرار گرفته است، هر چه او را هُل مي‌دهند نمي‌رود، هرچه گاز مي‌دهند نمي‌رود. اين همه پيغمبران گاز دادند اصلاً تكان نخورده است، اين همه انبياء او را هُل دادند اَبدا، يك قدم جلو نرفته است. مي‌بينيم ديگر، شما الآن همين راديو و تلويزيون خود را نگاه كنيد ببينيد بيشتر درباره دنياي شما صحبت مي‌كند يا بيشتر درباره آخرت شما؟ ماه رمضان هم هست خيلي باشد يك ساعت، دو ساعت، آن هم اين‌جا، ايران است، و إلّا ممالك ديگر برويد…، يك وقتي من يك مملكتي بودم، گفتند: اين‌جا 35 كانال كار مي‌كند، تمام آن مربوط به دنيا و تبليغات دنيايي و خدمت شما عرض شود كه تبليغات كالاهاي مادّي و اين‌ها بود، تمام آن‌. البته آن‌جا مي‌خواست از كليسا حرف بزند، از كليسا گفتند صبح‌ها قبل از آفتاب، آن وقتي كه…، آن‌ها ديگر نماز صبح ندارند كه بعضي از آن‌ها بلند شوند، آن‌جا يك قدري انجيل خوانده مي‌شود يك قدري انجيل خوانده مي‌شود، شايد هم يك مقدار تفسير انجيل، حالا انجيل آن‌ها هم…، بله. يك طوري مي‌شود كه الآن شديم. يك مدتي متأسفانه وعاظ ما، تبليغات ما به خاطر مصالحي كه در مملكت بود مردم را يك مقداري به طرف دنيا هُل دادند، الآن همه سرنگون شديم. همين مجلس را الآن يك مقدار آزاد بگذاريد مي‌بينيد كه…، با اينكه مجلس ما تقريباً يك مجلس افراد انتخاب شده هستند، مي‌بينيد كم‌كم صحبت مي‌شود دلار امروز چند بود؟ خانه‌ها، زمين‌ها، تخم‌مرغ‌، نمي‌دانم گوشت، هستيم ديگر..، يك شب به ياد دارم سر يك سفره افطاري نشسته بوديم، رفقا نبودند، ما را تنها بدون رفقا دعوت كرده بودند، ديديم دوتا دوتا..، من گوش دادم ببينم اين‌ها چه مي‌گويند، خدا مي‌داند يك دوتا حتي، حالا دوتا دوتا صحبت مي‌كردند، يكي از اين دوتاها درباره روزه، ماه رمضان، ضيافت‌الله، خدا صحبت نمي‌كردند، همين مسائل بود، همين مسائل مختلف. همه ما مي‌دانيم جريان چيست. با همه اين حرف‌ها ما داريم به طرف دنيا مي‌رويم، حالا ديگر من نگفتم كه مثلاً دنياي خود را اداره كنيد، لازم نيست كه بگويم، چون لازم نبوده است، امام صادق نگفته است چون لازم نبوده است، امام سجاد مدام عبادت مي‌كرده است چون لازم نبوده است، خود آن‌ها دارند مي‌روند، نبايد آن‌ها را هُل داد بلكه گاهي هم بايد ترمز كرد. حواس تو جمع باشد، دنيا لهو است، لعب است، الآن همه شما كه اين‌جا نشستيد، همه شما مي‌دانيد كه اهميت روح بيشتر از اهميت بدن است، و ضرر امراض روحي بيشتر از امراض بدني است. امراض بدني آخر انسان را مي‌كشد، چند تا دانشكده پزشكي داريم؟ چند تا دانشكده تزكيه نفس و تزكيه روح داريم؟ دانشكده پزشكي همه جا هست، البته كم هم هست، اطبا كم هستند، دانشگاه‌ها كم فعاليت دارند، خدا قسمت شما بكند برويد آمريكا و اروپا آن‌جا مي‌بينيد كه چقدر آن‌ها در اين مسائل فعاليت دارند، اينكه مي‌گويم خدا قسمت شما بكند…، بله، خدمت شما عرض شود كه اما در همين مشهد قبة‌الاسلام، كعبه شيعه، مشهد كعبه شيعه هست، يعني در تمام دوران سال -همان‌طوري كه ائمه اطهار فرمودند- زيارت حضرت علي بن موسي الرضا بالاتر از هزار حج و هزار عمره هست، كعبه شيعه است، در اين كعبه شيعه…، عجيب است، چون ما دو سه تا كلمه درباره تزكيه نفس نوشتيم، پيش من مي‌آيند مي‌گويند: آقا ما كجا برويم؟ مي‌گويم: آقا اين همه علما و روحانيون. مي‌گويند: نه، نداريم. نمي‌گويم اين‌ها نيستند، چون تقاضا كم بوده است عرضه هم كم است، ولي باور كنيد نداريم، يك كلاسي…، الآن جوان‌ها هستند مي‌خواهند تزكيه نفس كنند، آقا يك جوان در اثر وسواس، وسواس يك مرض روحي است ديگر، وسواس در طهارت و نجاست، اين يك كسالت روحي است، خدا مي‌داند وقتي من اين جوان را ديدم دل من براي او سوخت. رنگ او زرد شده بود، لاغر شده بود، پدر او به من مي‌گفت: آقا ديشب قبل از افطار دل او از گرسنگي درد گرفته بود ولي تا دو ساعت بعد از غروب نيامد افطار كند، چون داشت مي‌شست، داشت خود را مي‌شست. اين واقعاً يك طبيبي نمي‌خواهد كه اين را معالجه كند. افراد زبونِ ترسو ما زياد داريم. من مردي را سراغ دارم كه داراي هفت، هشت تا بچه هست، بچه‌هاي او بزرگ هستند، اين از خانه تنها در روز مي‌ترسد، باور كنيد، روز در خانه باشد، نه خانه بزرگ، همين‌طور خانه‌اي، مي‌ترسد. شب در اتاق تنها باشد، ولو در اتاق‌هاي ديگر انسان باشد نمي‌تواند بخوابد. حالا بخواهم قضاياي او را بگويم خيلي زياد است، اين مرض روحي هست يا نيست؟ شما مي‌فرماييد اين همين‌طور باشد، اين همين‌طوري باشد، بترسد؟ ايشان يك شخص بزرگي بود، زمان شاه من يك وقت با خود مي‌گفتم اگر ساواك نقطه ضعف اين را بداند اين را زندان مي‌برد، يك موش در سلول اين رها مي‌كند، هر چه از اين بپرسند جواب مي‌دهد. انساني كه ترسو باشد اين‌طور است. ما انسان‌هايي را داريم ترسو، افرادي داريم حسود، خود آن‌ها دارند از حسادت مي‌ميرند، اين‌ها معالجه نمي‌خواهند. افرادي هستند افراطي، تفريطي، افرادي هستند قسي‌القلب، عجيب، انسان بهت‌زده مي‌شود، جلوي او اگر…، افراد عقده‌اي گوشه و كنار هستند كه به اين‌ها محبت كم شده است و عقده‌اي شده‌اند، اگر در مقابل آن‌ها انسان جان بدهد از يك جهتي، هيچ ناراحت نيست. حجاج بن يوسف ثقفي (لعنة الله عليه) تا يك انسان در مقابل او در خون خود دست و پا نمي‌زد غذا به دل او نمي‌نشست. وقتي غذا بياورند يك كسي هم آن‌جا…، در جامعه هستند. آيا اين‌ها مرض روحي هست يا نيست؟ كجا است يك دانشكده‌اي كه راه علاج اين امراض را به يك مشت دانشجو نشان بدهد؟ نه راستي داريم؟ من سراغ ندارم، يعني من آدرس آن را ندارم. با يك نفر از دوستان امروز صحبت مي‌كرديم مي‌گفت: حتي اين روانپزشك‌ها مي‌گويند اصلاً روحي وجود ندارد، خود روانپزشكي امروز مي‌گويد روحي وجود ندارد، روان است، روان در حقيقت همان چيزي است كه فلاسفه مي‌گويند، يك حالتي است كه اين با از بين رفتن بدن از بين مي‌رود، با به وجود آمدن بدن هم به وجود مي‌آيد. فقط چرا، مرحوم ملاصدرا گفته است كه با از بين رفتن بدن ممكن است از بين نرود، ولي با به وجود آمدن بدن اصلاً به وجود آمده است، روحي در كار نيست، اين را مي‌گويند. ما هنوز در اينكه اصلاً روحي هست يا نيست تحقيق نكرديم. درباره اينكه چطوري مي‌شود اين ارواح را معالجه كرد هيچ برنامه‌اي نداريم. چرا من اين‌ها را مي‌گويم؟ به خاطر اين مي‌گويم كه قبول كنيم كه ما در بخش مربوط به دنيا در سرازيري هستيم، خود ما مي‌دويم، ولي در قسمتي كه مربوط به معنويات و ملكوت و عالم قيامت و روح و روان و اين‌ها است در سربالايي هستيم، اصلاً به فكر آن نيستيم، به فكر آن نيستيم. بنابراين نتيجه آن چه مي‌شود؟ روز قيامت كه مي‌شود با آن حالت كه مي‌آييم…، ما عادت كرديم چهل سال، پنجاه سال، صد سال در دنيا بوديم، هميشه در آن سرازيري بوديم و دويديم، حالا مي‌خواهند ما را برگردانند نمي‌شود، لذا كوبنده است. قيامت چيزي از شما مي‌خواهند كه شما هيچ تحصيل نكرده‌ايد، و چيزي را كه شما تحصيل كرديد به درد آن‌جا نمي‌خورد. تمام تحصيلات شما، تمام علوم مادّي را هرچه داشته باشيد، هر كسي هم مي‌خواهيد باشيد، روز قيامت به درد آن‌جا نمي‌خورد. چه چيزي به درد آن‌جا مي‌خورد؟ تزكيه روح، تزكيه نفس، عمل صالح، انسان بودن، روح سالم داشتن، آن را هم كه ما نداريم. شما چنين جايي واقع بشويد، برويد در يك محيطي كه هر چه شما داريد ارزش نداشته باشد، يك بار بزرگ مال‌التجاره برديد…، زيره برديد به كرمان، شغلم برداشتيد برديد نمي‌دانم به كجا، پول هم پوسيده است، اين اصلاً به درد نمي‌خورد. مي‌گويند آقا اين‌ها چيست كه شما آورديد؟ شما مگر از وضع بازار اين‌جا اطلاع نداشتيد؟ اين همه پول كرايه دادي و اين همه ضرر… . پس اين‌جا چه چيزي بايد داشت؟ فلان چيز و فلان متاع، مي‌بيني كه همه چيز آوردند، تو هم بايد همان را آورده باشي. نياوردي، اين‌جا براي شما چه مي‌شود؟ ببينيد معناي كوبندگي «الْقارِعَةُ * مَا الْقارِعَةُ» كوبنده هست يا نه؟ انسان كوبيده مي‌شود، خُرد مي‌شود، خرُد مي‌شود، با چه اميدي آمده است. من يك دنيايي را براي خود اصلاح كردم، چقدر مريد داشتم، چقدر طرفدار داشتم،‌ مردم همه به من احترام مي‌گذاشتند، اين‌جا آمدم اصلاً كسي به من نگاه نمي‌كند «يَوْمَ يَفِرُّ الْمَرْءُ مِنْ أَخيهِ‏ِ»[12] روزي كه برادر از برادر فرار مي‌كند، رفيق از رفيق فرار مي‌كند، مادر و پدر از فرزند فرار مي‌كنند. روز قيامت همه نسب‌ها منقطع مي‌شود إلّا حسبي و نسبي كه يك استثناء خاصي است. انسان تنها، هيچ چيزي هم ندارد، پُر احتياج هم هست، كوبنده هست يا نيست. «الْقارِعَةُ» ولي ماها الآن نمي‌فهميم «مَا الْقارِعَةُ» خدا اين‌طوري گفته است كه «الْقارِعَةُ» كوبندگي. كوبندگي تنها اين نيست كه چك شما وا خورده باشد و پاسبان در خانه شما آمده باشد و يقه شما را بگيرد زندان ببرد، يك دو روزي است بالأخره يك طوري مي‌شود. اين‌ها يك زمان كوتاه آبروي انسان مي‌ريزد..، در زمان شاه يك آقايي را وادار كرده بودند جلوي ماشين راه برود و او را در شهر گرداندن براي اينكه آبروي او بريزد، آبرو، هر كدام از شما را با پاسبان بردارند ببرند به كلانتري و دادگستري در آن راهي كه مي‌رويد مدام خجالت مي‌كشيد، كوبنده است، راست است، اما اين كوبندگي در مقابل كوبندگي‌اي كه در قيامت همه همديگر را آنجا مي‌بينند، مخصوصاً اولياء ما، ما را مي‌بينند، دوستاني كه آرزوي يك نگاه به آن‌ها را داشتيم، امام زمان دارد ما را نگاه مي‌كند، آبروي انسان پيش همه اين اولياء مي‌رود، همه اين دوستان او، همه اين بزرگان، آبروي انسان مي‌رود. انسان را به نام فاجر، فاسق، اهل دنيا….، و گذرنامه او را امضاء‌ نمي‌كنند كه وارد بهشت بشود، همان پشت در بماند، اين كوبندگي ندارد. حالا خدا نكند كه آن‌طوري…، كه إن‌شاءالله شيعيان علي بن ابيطالب اين‌طور نيستند وإلّا «خُذُوهُ فَغُلُّوهُ * ثُمَّ الْجَحيمَ صَلُّوهُ»[13] او را دستگير كنيد. به دست‌هاي او غُل بزنيد «فَغُلُّوهُ» به طرف جهنم او را بكشانيد، پدر درمي‌آيد «الْقارِعَةُ * مَا الْقارِعَةُ * وَ ما أَدْراكَ مَا الْقارِعَةُ» تو از كجا مي‌داني قارعه يعني چه؟ كوبنده، بياييد از آن روز بترسيم، به خدا قسم خيلي مهم است، خيلي مهم است. بيابيم الآن…، كاري ندارد، خيلي كار آساني است، تجربه شده است خيلي آسان است، اگر ترك گناه و معصيت آسان نبود خدا تكليف ما نمي‌كرد، گناه نكنيم، گناه و معصيت نكنيم «لا يُكَلِّفُ اللَّهُ نَفْساً إِلاَّ وُسْعَها»[14] هركسي را به اندازه وُسع او تكليف مي‌كنند، عزيزم نمي‌تواني روزه بگيري نگير، باور كنيد خدا همين‌طور صحبت مي‌كند، دل تو درد مي‌گيرد نگير، همين‌ روزه‌اي كه اگر انسان عمداً بخورد شصت روز، دو ماه پشت سر هم بايد كفاره براي يك روز آن بدهد، سر تو نمي‌خواهم درد بگيرد، خداي عزيز مي‌گويد: من نمي‌خواهم سر تو درد بگيرد، نمي‌خواهم دل تو درد بگيرد، نمي‌خواهم تو دلواپس مريض شدن باشي، نگير. يك شخص خدمت امام صادق مي‌آيد، خدمت امام صادق عرض مي‌كند: ما بچه‌هايي داريم تازه به تكليف رسيدند، اين‌ها آب كه نمي‌خورند -هواي گرم عربستان و مخصوصاً در تابستان هم بيفتد- اين‌ها بي‌حال مي‌شوند، حضرت فرمود: آب بخورند، آب بخورند «عَزيزٌ عَلَيْهِ ما عَنِتُّمْ»[15] پيغمبر آنقدر سخت مي‌گذرد كه شما يك كم ناراحت بشويد «حَريصٌ عَلَيْكُمْ بِالْمُؤْمِنينَ رَؤُفٌ رَحيمٌ‏ٌٌ» خداي به آن مهرباني، پيغمبر به اين مهرباني، ائمه به اين مهرباني، آن‌وقت گناه نكردن خيلي آسان است، تكليف نداري، تو اگر نمي‌تواني گناه نكني، واقعاً نمي‌تواني، گناه كن، اما مي‌تواني. گناه چيست؟ دروغي كه تو مي‌خواهي بگويي فردا آبروي تو برود نگو، نگفتن كه آسان‌تر از گفتن است. آنكه مي‌خواهي غيبت بكني همه با تو دشمن بشوند غيبت نكن. خود ما هستيم انسان ساكت بنشيند راحت‌تر است يا حرف بزند؟ الآن من بيشتر از شماها خسته مي‌شوم، اين را قبول كنيد، نگوييد ما بيشتر خسته مي‌شويم، ممكن است پاي حرف‌هاي من شما بيشتر خسته شويد، ولي به هر حال بالأخره من دارم انرژي مصرف مي‌كنم، من خسته مي‌شوم چون حرف مي‌زنم، آقا غيبت نكن، غيبت نكن. مي‌خواهم گناهان را يكي يكي…، آقا غيبت نكن، دروغ نگو، خيلي دردسر دارد انسان سر رفيق خود كلاه بگذارد؟ واقعاً بايد شب تا صبح بنشيند فكر كند چطوري كلاه بگذارد كه او نفهمد، كلاه نگذار، تقلب نكن، خيانت نكن، هر كدام از گناهان را شما بررسي كنيد زحمت انجام دادن آن بيشتر از انجام ندادن آن است. انسان معصيت نكند. هر كجا كه نتوانستي معصيت نكني، يعني واقعاً براي تو مقدور نبود، از حد طاقت تو خارج بود، آن‌جا تو تكليف نداري، ديگر از اين بهتر.

 واجبات، آقا نماز خواندن چقدر زحمت دارد؟ شما را به خدا قسم انسان هميشه به پدر و مادر احترام كند و هميشه خوب بگويد و خوب بشنود و خوش باشد با پدر و مادر بهتر است يا هميشه دعوايي باشد، بي‌احترامي كند؟ مي‌گويد

كساني كه بد را پسنديده‌اند            ندانم ز نيكي چه بد ديده‌اند

 آن كساني كه معصيت خدا را مي‌كنند ديوانه هستند، اتقافاً خداي تعالي هم اسم آن‌ها را ديوانه گذاشته است. يعني چه؟ آقا معصيت نكردن خيلي آسان است. پول مردم را دست شما دادند نگه دار، امانت‌دار باش. خدا مي‌داند صرف همه افراد اين است كه امانت‌دار باشند، امين باشند تا خائن باشند. يك دفعه اگر ببينند يك پول را كم و زياد كرديد ديگر به شما پول نمي‌دهند و از آبروي خود نمي‌تواني استفاده كني. شما اگر بررسي كنيد…، من بررسي كردم وقت آن را ندارم الآن براي شما بيان كنم اگر مي‌ببينيد هر گناهي را انجام ندادن آن آسان‌تر از انجام دادن آن است و هر واجبي را براي حفظ حيثيت و آبروي خود حتي در دنيا، آخرتي هم نباشد، انجام بدهيد بهتر از اين است كه انجام ندهيد. شما يك مورد بياوريد بگوييد آقا آن كار خيلي زحمت دارد و من نمي‌توانم «لا يُكَلِّفُ اللَّهُ نَفْساً إِلاَّ» اين واجبات، آن هم محرمات.

حالا آمديم سر مستحبات. مستحبات يعني خدا دوست دارد بعضي از كارهاي خوب را بكنيم، به تو محبت مي‌كند. يك نماز جماعت بخوان، نماز جماعت چقدر زحمت دارد؟‌ به تو چند بدهند مي‌روي نيم ساعت در مسجد مي‌ماني؟ چند بدهند؟ من به همه شما مي‌گويم اگر هزار تومان به همه ما، به هر نفري هزار تومان بدهند نيم ساعت كه هيچ، يك ساعت هم حاضر هستيم برويم در مسجد بمانيم. مَلق هم بگويند براي آن‌ها مي‌زنيم، مخصوصاً اگر همگاني شود، چون يك نفر مَلق زدن مي‌گويند براي انسان….، اگر بنا باشد همه مَلق بزنند مي‌زنيم. نماز جماعت كه آسان‌تر است، اجر آن هم خيلي بيشتر است، پول آن هم خيلي بيشتر است. نرفتيم، غير از شيطان چيز ديگري هست؟ بابا كنار مسجد مي‌آيد به او مي‌گوييم آقا چرا نماز جماعت نرفتي؟ مي‌‌گويد: حال آن را نداشتم. امام جماعت را عادل مي‌داني؟ چرا؟ ثواب جماعت را مي‌داني‌كه اگر -اين را فتوا مي‌گويند- جن و انس نویسنده شوند، تمام دريا مركب بشود، تمام درختان قلم بشوند بخواهند ثواب يك ركعت نماز جماعتي كه جمعيت آن به ده نفر رسيده باشد بنويسند نمي‌توانند. آن‌وقت تو آن‌جا ايستادي، فقط براي اينكه حال نداري، حالا نماز او هم باطل است، چون در جايي كه نماز جماعت خوانده مي‌شود…، البته اختلاف است، ولي بنده معتقد هستم كه نماز آن شخصي كه كنار مسجد كه نماز جماعت برپا است در حين نماز جماعت نماز فرادي مي‌خواند و مردم مي‌بينند كه او جدا است…، يك وقتي مخلوط است جمعيت است، فرادي مي‌خواند، باز مهم نيست، ولي مي‌بينند جدا است نماز او باطل است. تو يك نماز باطلي آن‌جا مي‌خواني كه چه؟ حال آن را ندارم. زيارت حضرت علي بن موسي الرضا، اين‌ها مستحبات است، آقا هزار حج، هزار عمره، مبالغه هم نكردند، به خدا ائمه اطهار دروغگو نيستند، خود تو دروغگو هستي، و آن‌ها راست هستند، هزار حج و هزار عمره، تو از اين‌جا بلند نمي‌شوي تا حرم بروي، شب ماه رمضان است، فردا هم مي‌خواهي يك مقدار بيشتر بخوابي، حالا آن‌جا زيارت كني و بيايي. امشب با پنج دقيقه انجام مي‌شود، پنج دقيقه. مي‌گوييد نه، ساعت بگذاريد، يك زيارت امين‌الله ببينيد چقدر طول دارد، زيارت جامعه را اگر روان باشيد يك ربع، اگر يك مقدار آهسته‌تر بخوانيد بيست دقيقه، زيارت جامعه با آن همه فضيلت. حالا نه، با رفت و آمد آن يك ساعت، يك ساعت شما كار بكنيد هزار حج، هزار عمره، واقعاً غير از شيطان، غير از…، حالا به خود نبايد توهين كنيم، چون همه فحش‌ها را ما بايد به شيطان بدهيم، خود ما تقصير نداريم، شيطان، و حال اينكه شيطان روز قيامت با ما حسابي درگير مي‌شود. مي‌گويد: تو كجا من را ديدي؟ اين همه پيغمبرها از طرف خدا آمدند، كتاب، روايت،‌ اين همه به تو گفتند، تو هيچ اين‌ها را نديدي ولي من را كه اصلاً نه كتابي داشتم، نه پيغمبري داشتم، نه فرستاده‌اي داشتم، نه من را ديدي، نه صداي من را شنيدي، حالا مي‌خواهي همه را گردن ما بيندازي، بعضي از كارها را تو مي‌كني كه ما اصلاً بلد نيستيم. واقعاً شيطان بيچاره بدنام شده است، حالا ماه رمضان شيطان نيست، چه كار مي‌كنيم؟ در شبانه‌روز چند بار حرم مي‌رويم؟ چند تا نماز جماعت مي‌خوانيم؟ حالا شيطان را گرفتند غُل و زنجير كردند. نيست، حالا روايت دارد، و بعيد هم نيست چون اقبال مردم تا يك حدي به طور چشمگير تقريباً به معنويات بيشتر است. همان اندازه براي شيطان است، بقيه آن براي خود شما است. اگر اين روزها يك نفر سر يك كسي را كلاه گذاشت، ديگر اين مربوط به خود او است، شيطان كاري نكرده است. منتها به قول يك كسي آن‌‌وقت‌ها ساعت‌هايي بود…، آن زمان‌ها ساعت‌هاي كوكي بود، بعضي از اين ساعت‌هاي كوكي يك شبانه‌روز كوك مي‌شد، شبانه‌روز يك دفعه بايد آن را كوك مي‌كرد، بعضي از آن هفته كوك بود، بعضي از آن‌ ماه كوك بود، بعضي از آن‌ هم دائماً…، حالا يك‌طوري فنرهاي آن را درست كرده بودند كه اين يكي كه خالي مي‌شد آن يكي پر مي‌شد، همين‌طور دائمي بود كه خيلي ساعت‌هاي مرغوبي بود، بعد آن آقا، يكي از اولياء خدا، مي‌گفت: مشتريان شيطان مثل اين ساعت‌ها مي‌ماند، بعضي از آن‌ها 24 ساعتي است، حالا همان روز اول ماه رمضان مسجد مي‌آيند، كوك آن‌ها تمام شده است و ديگر شيطان….، بعضي از آن‌ها هفته كوك هستند، تا يك هفته نمي‌آيند، از پانزدهم، شانزدهم، شب‌هاي احياء مي‌آيند ديگر، كوك‌ آن‌ها تمام شده است. بعضي از آن‌ها ماه كوك هستند، آن‌ها راحت هستند، اول ماه رمضان آن‌ها را كوك مي‌كنيم تا آخر ماه رمضان خود آن‌ها كار مي‌كنند. بعضي از آن‌ها هم كه دائم‌الكوك هستند،‌ و واقعاً همين‌طور است. ما عادت به كارهاي بد كرديم. و ترك گناهان آسان است، واجبات هم آنقدر ثواب در مقابل آن گذاشتند كه اصلاً انسان نبايد خستگي احساس كند. الآن به شما بگويند يك متر زمين را بِكَنيد به يك خُم پر از جواهرات مي‌رسيد، اگر واقعاً يقين كرديد، يك انسان راستگويي گفت، شما خسته مي‌شويذ از كندن يك متر زمين كه سيماني هم باشد، نه خستگي ندارد، نصف شب مي‌رويد آهسته، امشب يك سانت مي‌كَنيد، فردا شب يك سانت ديگر، پس‌فرداشب …، من ديدم يك امامزاده‌اي بود، يك بنده خدايي معتقد بود آن‌جا گنج است، اين اول شب در آن امامزاده مي‌ماند بعد از خادم خواهش مي‌كرد كه من را در حرم بگذار مي‌خواهم با آقا صحبت كنم، بعد زير فرش را يك مقدار مي‌كَند، باز خاك‌ها را مي‌گذاشت، باز فرش را…، مدام هرشب اين كار را مي‌كرد، تا مدت‌ها، آخر هم چيزي به دست نياورد، ولي خلاصه آن زحمت را به خود مي‌داد. خستگي هم نداشت، شب تا صبح آن‌جا بود خستگي هم نداشت. حالا ما اگر باور بكنيم…، فقط يك كلمه اگر خدا و پيغمبر را راستگو بدانيم، بگوييم اين‌ها راست مي‌گويند، هيچ چيز فوق‌العاده…، مي‌توانيد بگوييد خدا و پيغمبر دروغ مي‌گويند نستجيربالله، نمي‌توانيد بگوييد، همين راست مي‌گويند، اگر اين را ما قبول بكنيم بقيه كارهاي ما ديگر خيلي خراب است، يعني اصلاً‌ نمي‌شود به ما حتي عاقل گفت. لذا روز قيامت كه مي‌شود «الْقارِعَةُ» «يَوْمَ الْحَسْرَةِ»[16] مي‌گويند: يك وقتي اسكندر داشت با لشكر خود در ظلمات مي‌رفت، پاي اين‌ها به يك چيزهايي خورد كه جيرينگ و جيرينگ مي‌كرد. پرسيدند از مثلاً ذوالقرنيين كه اين‌جا چيست؟ حالا چون معلوم نيست ذوالقرنيين اسكندر باشد، حالا از ذوالقرنيين همان چيزي كه خدا در قرآن گفته است، پرسيدند: اين‌ها چيست؟ گفت: اين‌ها چيزي است كه هر كسي بردارد پشيمان مي‌شود و هركسي هم برندارد پشيمان مي‌شود. يك عده برداشتند، يك عده برنداشتند، وقتي آمدند ديدند همه آن‌ها جواهرات است. آن‌ها كه برداشته بودند گفتند: چرا ما كم برداشتيم؟ هنوز جا داشتيم. آن‌هايي كه برنداشته بودند از اصل پشيمان شدند. حالا دنيا اين‌طور است، اگر در اين دنيا عمل صالح….، اين همه عمل صالح و ثواب ريخته است، اگر برداشتيد روز قيامت پشيمان هستيد «يَوْمَ الْحَسْرَةِ» براي همه حسرت است. كه چرا…، عجب من رفتم خانه با فلاني نشستم غيبت كردم، حرف زدم، وقت گذراندم، اين را حرم امام رضا مي‌رفتم. اين را مي‌رفتم يك كسي كه دلشكسته بود با او اقلاً حرف مي‌زدم. اين وقت خود را در محضر يك عالمي مي‌گذراندم، در محضر يك باتقوايي مي‌گذراندم كه از ادب او، از اخلاق او من بتوانم استفاده كنم، ما رفتيم آن‌جا نشستيم «وَ يَوْمَ يَعَضُّ الظَّالِمُ عَلى‏ يَدَيْهِ يَقُولُ يا لَيْتَنِي اتَّخَذْتُ مَعَ الرَّسُولِ سَبيلاً * يا وَيْلَتى‏ لَيْتَني‏ لَمْ أَتَّخِذْ فُلاناً خَليلاً»[17] اي كاش فلاني رفيق ما نمي‌شد. در ماه رمضان سال گذشته يك كسي مي‌گفت،‌ با اينكه زمستان هم بود ديگر، مي‌گفت: لب دريا رفتيم، يك شب در ماه رمضان نشد كه ما قماربازي و مشروب و اين‌ها نداشته باشيم، آمده بود پيش من مي‌خواست بگويد كه گناهان من سنگين است چه كار كنم؟ شب ماه رمضان كه «أَنْفَاسُكُمْ فِيهِ تَسْبِيحٌ»[18] برو بخواب آقا، برو بخواب «نَوْمُكُمْ فِيهِ عِبَادَةٌ» انسان چنين عجوبه‌اي است، انسان نافهم است، خدا إن‌شاءالله ما را خواب غفلت بيدار كند.