بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

«به نام خداوند بخشنده مهربان»

«سخنان خدا به پیامبر صلی الله علیه و آله که منظور مردمند»

يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ اتَّقِ اللَّهَ وَلَا تُطِعِ الْكَافِرِينَ وَالْمُنَافِقِينَ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلِيمًا حَكِيمًا ﴿۱﴾

اى پیامبر، تقواى خدا را داشته باش و از کفّار و منافقین اطاعت نکن. که قطعا خدا داناى حکیمى است. ﴿۱﴾

وَاتَّبِعْ مَا يُوحَى إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ إِنَّ اللَّهَ كَانَ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرًا ﴿۲﴾

و از آنچه به تو از جانب پروردگارت وحى مى شود، پیروى کن. قطعا خدا به آنچه مى کنید، آگاه است. ﴿۲﴾

وَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ وَكَفَى بِاللَّهِ وَكِيلًا ﴿۳﴾

و بر خدا توکل کن و کافی است که خدا وکیل باشد. ﴿۳﴾

برداشت از آیات ۳ – ۱

تقوی

سالک الی اللّه باید تقوی را کاملاً رعایت کند و کفّار و منافقین را اطاعت نکند، بلکه پیرو وحی الهی باشد و بر خدا توکل کند.

«انسان در باطن دو دل ندارد»

مَا جَعَلَ اللَّهُ لِرَجُلٍ مِنْ قَلْبَيْنِ فِي جَوْفِهِ وَمَا جَعَلَ أَزْوَاجَكُمُ اللَّائِي تُظَاهِرُونَ مِنْهُنَّ أُمَّهَاتِكُمْ وَمَا جَعَلَ أَدْعِيَاءَكُمْ أَبْنَاءَكُمْ ذَلِكُمْ قَوْلُكُمْ بِأَفْوَاهِكُمْ وَاللَّهُ يَقُولُ الْحَقَّ وَهُوَ يَهْدِي السَّبِيلَ ﴿۴﴾

خدا برای هیچ کس دو قلب در درونش قرار نداده. و همسرانی که شما آنها را ظهار [۱] می کنید، خدا مادرهای شما قرار نداده است. و فرزند خوانده های شما را فرزندان شما قرار نداده است. این سخنی است که شما به دهانتان گفته اید و خدا حقّ را می گوید و او است که به راه حقّ هدایت می کند. ﴿۴﴾

[۱]  ــ ظهار یعنى مرد دست روى پشت زنش بگذارد و بگوید: «ظهرک کظهر امّى».

«فرزند خوانده ها را به نام پدرانشان یاد کنید»

اُدْعُوهُمْ لِآبَائِهِمْ هُوَ أَقْسَطُ عِنْدَ اللَّهِ فَإِنْ لَمْ تَعْلَمُوا آبَاءَهُمْ فَإِخْوَانُكُمْ فِي الدِّينِ وَمَوَالِيكُمْ وَلَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ فِيمَا أَخْطَأْتُمْ بِهِ وَلَكِنْ مَا تَعَمَّدَتْ قُلُوبُكُمْ وَكَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَحِيمًا ﴿۵﴾

آنها را منتسب به پدرانشان بخوانید. آن در نزد خدا عادلانه تر است. پس اگر پدرانشان را نمى شناسید، آنها برادران شما در دین و موالیان شما هستند. و در آنچه که به آن خطا کرده اید، باکى بر شما نیست. ولى آنچه را که از دلهایتان تعمّدا مى گویید (مشکل است). و خدا بخشنده مهربانى بوده است. ﴿۵﴾

«ولایت تامّه رسول اکرم صلی الله علیه و آله»

اَلنَّبِيُّ أَوْلَى بِالْمُؤْمِنِينَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ وَأَزْوَاجُهُ أُمَّهَاتُهُمْ وَأُولُو الْأَرْحَامِ بَعْضُهُمْ أَوْلَى بِبَعْضٍ فِي كِتَابِ اللَّهِ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُهَاجِرِينَ إِلَّا أَنْ تَفْعَلُوا إِلَى أَوْلِيَائِكُمْ مَعْرُوفًا كَانَ ذَلِكَ فِي الْكِتَابِ مَسْطُورًا ﴿۶﴾

پیامبر بر مؤمنین از خودشان (در تصرّف) سزاوارتر است و زنهاى او مادرهاى مؤمنین اند و خویشاوندان بعضى از آنها بر بعض دیگر در کتاب خدا از مؤمنین و مهاجرین سزاوارترند، مگر آنکه بخواهید به اولیائتان نیکى کنید. که آن در کتاب نوشته شده است. ﴿۶﴾

«گرفتن پیمان از پیامبران در عالم ذر»

وَإِذْ أَخَذْنَا مِنَ النَّبِيِّينَ مِيثَاقَهُمْ وَمِنْكَ وَمِنْ نُوحٍ وَإِبْرَاهِيمَ وَمُوسَى وَعِيسَى ابْنِ مَرْيَمَ وَأَخَذْنَا مِنْهُمْ مِيثَاقًا غَلِيظًا ﴿۷﴾

و زمانى که ما از پیامبران و از تو و از نوح و ابراهیم و موسى و عیسى بن مریم پیمان گرفتیم و از آنها پیمان محکمى اخذ نمودیم. ﴿۷﴾

لِيَسْأَلَ الصَّادِقِينَ عَنْ صِدْقِهِمْ وَأَعَدَّ لِلْكَافِرِينَ عَذَابًا أَلِيمًا ﴿۸﴾

براى اینکه خدا از راستگویان، از صداقتشان سؤال کند. و براى کافرین عذاب دردناکى مهیا نموده است. ﴿۸﴾

«کمکهای خدای تعالی به مؤمنین»

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اذْكُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ جَاءَتْكُمْ جُنُودٌ فَأَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ رِيحًا وَجُنُودًا لَمْ تَرَوْهَا وَكَانَ اللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرًا ﴿۹﴾

اى کسانى که ایمان آورده اید، به یاد بیاورید نعمت خدا را به شما، آن وقتى که لشگرهائى به سوى شما آمدند. پس ما بر آنها باد و لشگرهائى که شما آنها را نمى دیدید، فرستادیم. و خدا به آنچه مى کنید، بینا بوده است. ﴿۹﴾

إِذْ جَاءُوكُمْ مِنْ فَوْقِكُمْ وَمِنْ أَسْفَلَ مِنْكُمْ وَإِذْ زَاغَتِ الْأَبْصَارُ وَبَلَغَتِ الْقُلُوبُ الْحَنَاجِرَ وَتَظُنُّونَ بِاللَّهِ الظُّنُونَا ﴿۱۰﴾

زمانى که آنها از ارتفاعات شما و از پایین شما به شما هجوم آوردند و آن وقتى که چشمها خیره شد و قلوب (و جانها) به حنجره رسید و به خدا گمانهاى بدى مى بردید. ﴿۱۰﴾

برداشت از آیات ۱۰ – ۹

نعمتهای الهی

سالک الی اللّه باید نعمتهای خدا را همیشه متذکر باشد، بخصوص نعمتهایی که مخفی است و با چشم دیده نمی شود و برای انسان بسیار مفید است.

هُنَالِكَ ابْتُلِيَ الْمُؤْمِنُونَ وَزُلْزِلُوا زِلْزَالًا شَدِيدًا ﴿۱۱﴾

آن وقت بود که مؤمنین امتحان شدند و تکان بسیار سختى خوردند. ﴿۱۱﴾

وَإِذْ يَقُولُ الْمُنَافِقُونَ وَالَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ مَا وَعَدَنَا اللَّهُ وَرَسُولُهُ إِلَّا غُرُورًا ﴿۱۲﴾

و زمانى که منافقین و کسانى که در دلهایشان مرض بود، گفتند: خدا و پیغمبرش چیزى جز گول زدن به ما وعده اى نداده اند. ﴿۱۲﴾

«اهل مدینه همه باید حرکت کنند»

وَإِذْ قَالَتْ طَائِفَةٌ مِنْهُمْ يَا أَهْلَ يَثْرِبَ لَا مُقَامَ لَكُمْ فَارْجِعُوا وَيَسْتَأْذِنُ فَرِيقٌ مِنْهُمُ النَّبِيَّ يَقُولُونَ إِنَّ بُيُوتَنَا عَوْرَةٌ وَمَا هِيَ بِعَوْرَةٍ إِنْ يُرِيدُونَ إِلَّا فِرَارًا ﴿۱۳﴾

و زمانى که جمعى از آنها گفتند: اى اهل مدینه، براى شما توقّفى نیست، پس برگردید. و جمعى از آنها از پیامبر اجازه مى خواستند و مى گفتند: قطعا خانه هاى ما حفاظى ندارد. در حالى که حفاظ داشت و آنها مقصودى جز فرار کردن نداشتند. ﴿۱۳﴾

وَلَوْ دُخِلَتْ عَلَيْهِمْ مِنْ أَقْطَارِهَا ثُمَّ سُئِلُوا الْفِتْنَةَ لَآتَوْهَا وَمَا تَلَبَّثُوا بِهَا إِلَّا يَسِيرًا ﴿۱۴﴾

و اگر بر آنها از اطراف مدینه هجوم مى شد، سپس از آنها درخواست فتنه مى شد، قطعا به سوى آن مى رفتند و جز کمى براى آن درنگ نمى کردند. ﴿۱۴﴾

برداشت از آیات ۱۴ – ۱۲

سخنان خدا و رسولش حقّ است

سالک الی اللّه باید از این آیات این مسائل را یاد بگیرد:

اول: دستورات خدا و پیغمبر صلی الله علیه و آله را فریب تصوّر نکند.

دوم: باید در کارهای اساسی خود از خدا و پیامبر صلی الله علیه و آله اجازه بگیرد.

سوم: با فریب از دستورات پیغمبر فرار نکند.

چهارم: در مقابل هجوم دشمن با استقامت باشد.

وَلَقَدْ كَانُوا عَاهَدُوا اللَّهَ مِنْ قَبْلُ لَا يُوَلُّونَ الْأَدْبَارَ وَكَانَ عَهْدُ اللَّهِ مَسْئُولًا ﴿۱۵﴾

و قبل از این با خدا عهد کرده بودند که پشت نکنند و برنگردند. و عهد خدا مورد سؤال خواهد بود. ﴿۱۵﴾

قُلْ لَنْ يَنْفَعَكُمُ الْفِرَارُ إِنْ فَرَرْتُمْ مِنَ الْمَوْتِ أَوِ الْقَتْلِ وَإِذًا لَا تُمَتَّعُونَ إِلَّا قَلِيلً ﴿۱۶﴾

بگو: اگر از مرگ یا کشته شدن فرار کنید، هرگز فرارتان براى شما نفعى نخواهد داشت و در آن زمان جز کمى بهره نخواهید برد. ﴿۱۶﴾

قُلْ مَنْ ذَا الَّذِي يَعْصِمُكُمْ مِنَ اللَّهِ إِنْ أَرَادَ بِكُمْ سُوءًا أَوْ أَرَادَ بِكُمْ رَحْمَةً وَلَا يَجِدُونَ لَهُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ وَلِيًّا وَلَا نَصِيرًا ﴿۱۷﴾

بگو: چه کسى مى تواند شما را از خواست خدا نگه دارد، اگر خدا براى شما بدى یا مهربانى را بخواهد؟ و هرگز براى آنها غیر از خدا ولىّ و یاورى نخواهند یافت. ﴿۱۷﴾

«خدا همه حالات مردم را می داند»

قَدْ يَعْلَمُ اللَّهُ الْمُعَوِّقِينَ مِنْكُمْ وَالْقَائِلِينَ لِإِخْوَانِهِمْ هَلُمَّ إِلَيْنَا وَلَا يَأْتُونَ الْبَأْسَ إِلَّا قَلِيلًا ﴿۱۸﴾

قطعا خدا کسانى از شما را که مردم را از جنگ باز مى دارند و همچنین کسانى را که به برادران خود مى گفتند: به سوى ما برگردید، مى شناسد و جز کمى از آنها به سوى جنگ نمى روند. ﴿۱۸﴾

أَشِحَّةً عَلَيْكُمْ فَإِذَا جَاءَ الْخَوْفُ رَأَيْتَهُمْ يَنْظُرُونَ إِلَيْكَ تَدُورُ أَعْيُنُهُمْ كَالَّذِي يُغْشَى عَلَيْهِ مِنَ الْمَوْتِ فَإِذَا ذَهَبَ الْخَوْفُ سَلَقُوكُمْ بِأَلْسِنَةٍ حِدَادٍ أَشِحَّةً عَلَى الْخَيْرِ أُولَئِكَ لَمْ يُؤْمِنُوا فَأَحْبَطَ اللَّهُ أَعْمَالَهُمْ وَكَانَ ذَلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرًا ﴿۱۹﴾

آنها بر شما بخل مى کنند. پس زمانى که ترس بیاید، آنها را خواهى دید که به طرف تو با چشمهائى که در حدقه دور مى زند، به تو نگاه مى کنند، مثل کسى که مى خواهد با مرگ قالب تهى کند و زمانى که ترس از بین رفت، با زبان تند با شما ملاقات مى کنند، در حالى که بر خوبیها بخل مى ورزند. اینها ایمان نمى آورند، پس خدا اعمال آنها را نابود مى کند و این بر خدا آسان خواهد بود. ﴿۱۹﴾

يَحْسَبُونَ الْأَحْزَابَ لَمْ يَذْهَبُوا وَإِنْ يَأْتِ الْأَحْزَابُ يَوَدُّوا لَوْ أَنَّهُمْ بَادُونَ فِي الْأَعْرَابِ يَسْأَلُونَ عَنْ أَنْبَائِكُمْ وَلَوْ كَانُوا فِيكُمْ مَا قَاتَلُوا إِلَّا قَلِيلًا ﴿۲۰﴾

گمان مى کنند که (جنگجویان) حزبها نرفته اند و اگر (جنگجویان) حزبها برگردند، دوست دارند که آنها در میان اعراب بادیه پراکنده شوند و از اخبار شما سؤال کنند و اگر در میان شما باشند، جز کمى از آنها جنگ نمى کنند. ﴿۲۰﴾

برداشت از آیات ۲۰ – ۱۵

تعهّدات با پروردگار

سالک الی اللّه باید با جدّیت کامل به دستورات اخلاقی الهی که در زیر گفته می شود عمل کند:

۱ – به تعهّداتی که در عالم ذر با پروردگار بسته پشت نکند، زیرا از او سؤال خواهد شد.

۲ – بداند که نباید در راه خدا از مرگ و کشته شدن فرار کند، زیرا بالاخره خواهد مرد ولی با عصیان الهی با خدا روبرو می شود.

۳ – بداند که از رحمت و غضب پروردگار کسی او را نجات نمی دهد و ولی و ناصری در مقابل خدای تعالی برای خود پیدا نمی کند.

۴ – بداند که خدای تعالی به همه کارها آگاهی دارد و اعمال منافقین را می شناسد.

۵ – اگر دشمن به خاطر تزکیه نفس او و یا هر کار خوبی که می کند حسادت ورزید، بداند که خدای تعالی آنها را به خوف و ترسی می اندازد و اعمال آنها را نابود می کند و این کار بر خدا آسان است.

۶ – نباید سالکین الی اللّه ساده لوح باشند و دشمن را ندیده بگیرند تا مخفیانه به آنها صدمه وارد کنند.

۷ – در عین حال آنها را ضعیف بداند و با شرح صدر به آنها توجّه نکند.

«رسول خدا صلی الله علیه و آله سرمشق نیکوئی است»

لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فِي رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِمَنْ كَانَ يَرْجُو اللَّهَ وَالْيَوْمَ الْآخِرَ وَذَكَرَ اللَّهَ كَثِيرًا ﴿۲۱﴾

قطعا براى شما در رسول خدا الگوى نیکوئى بوده است، براى کسى که امید به خدا و روز قیامت را دارد و بسیار خدا را یاد مى کند. ﴿۲۱﴾

«استقامت مؤمنین در مقابل احزاب»

وَلَمَّا رَأَى الْمُؤْمِنُونَ الْأَحْزَابَ قَالُوا هَذَا مَا وَعَدَنَا اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَصَدَقَ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَمَا زَادَهُمْ إِلَّا إِيمَانًا وَتَسْلِيمًا ﴿۲۲﴾

و چون مؤمنین (جنگجویان) احزاب را دیدند، گفتند: این همان چیزى است که خدا و رسول او به ما وعده داده بودند و خدا و رسولش راست گفته اند و این دیدار جز ایمان و تسلیم بر آنها چیزى نیافزود. ﴿۲۲﴾

برداشت از آیات ۲۲ – ۲۱

اقتدا به پیامبر صلی الله علیه و آله

سالک الی اللّه اگر می خواهد خدا و روز قیامت را باور کند و به یاد خدا زیاد باشد، باید در اعمالش به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله اقتدا نماید. زیرا وعده های خدای تعالی و رسولش حقّ است و آنها وقتی درستی و صداقت خدای تعالی و رسولش را ببینند، ایمانشان زیاد می شود و در مقابل آنها بیشتر تسلیم می گردد.

مِنَ الْمُؤْمِنِينَ رِجَالٌ صَدَقُوا مَا عَاهَدُوا اللَّهَ عَلَيْهِ فَمِنْهُمْ مَنْ قَضَى نَحْبَهُ وَمِنْهُمْ مَنْ يَنْتَظِرُ وَمَا بَدَّلُوا تَبْدِيلًا ﴿۲۳﴾

از مؤمنین مردانى هستند که صادقانه بر آنچه که خدا با آنها عهد بسته است، ایستاده اند. پس بعضى از آنها مدّتشان گذشت و بعضى از آنها منتظرند و در پیمانى که بسته اند، تغییرى نداده اند. ﴿۲۳﴾

لِيَجْزِيَ اللَّهُ الصَّادِقِينَ بِصِدْقِهِمْ وَيُعَذِّبَ الْمُنَافِقِينَ إِنْ شَاءَ أَوْ يَتُوبَ عَلَيْهِمْ إِنَّ اللَّهَ كَانَ غَفُورًا رَحِيمًا ﴿۲۴﴾

به خاطر اینکه خدا راستگویان را به خاطر صداقتشان جزا دهد و منافقین را اگر بخواهد، عذاب کند یا اینکه توبه آنها را قبول نماید. قطعا خدا بخشنده مهربانى بوده است. ﴿۲۴﴾

«جنگ برای موفّقیت مؤمنین کافی است»

وَرَدَّ اللَّهُ الَّذِينَ كَفَرُوا بِغَيْظِهِمْ لَمْ يَنَالُوا خَيْرًا وَكَفَى اللَّهُ الْمُؤْمِنِينَ الْقِتَالَ وَكَانَ اللَّهُ قَوِيًّا عَزِيزًا ﴿۲۵﴾

و خدا کافران را با غیظشان برگرداند بدون آنکه به خیرى برسند. و خدا مؤمنین را از جنگ کفایت کرد. و خدا قوىّ عزیزى بوده است. ﴿۲۵﴾

برداشت از آیات ۲۵ – ۲۳

صداقت

سالک الی اللّه باید در مقابل تعهداتی که با خدا بسته است، روی ایمان، مردانه تا زمان مرگش صداقت داشته باشد تا خدا جزای راستگوییش را به او بدهد و در مقابل، کسانی که دروغ گفته اند عذابشان کند و اگر توبه کردند، خدا همیشه بخشنده است و مهربانی خاصّی به توبه کنندگان دارد. ولی اگر توبه نکردند و کافر شدند خدا آنها را به همان غیظشان بر می گرداند و نمی گذارد به خوبی برسند و اگر مؤمنین با آنها جنگ کنند، خدا کمکشان می کند.

وَأَنْزَلَ الَّذِينَ ظَاهَرُوهُمْ مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ مِنْ صَيَاصِيهِمْ وَقَذَفَ فِي قُلُوبِهِمُ الرُّعْبَ فَرِيقًا تَقْتُلُونَ وَتَأْسِرُونَ فَرِيقًا ﴿۲۶﴾

و خدا جمعى از اهل کتاب را که از آنان (مشرکین) حمایت مى کردند، از کمینگاههاى محکمشان پایین آورد و در دلهاى آنها رعب انداخت که گروهى را مى کشتید و جمعى را اسیر مى کردید. ﴿۲۶﴾

وَأَوْرَثَكُمْ أَرْضَهُمْ وَدِيَارَهُمْ وَأَمْوَالَهُمْ وَأَرْضًا لَمْ تَطَئُوهَا وَكَانَ اللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرًا ﴿۲۷﴾

و زمینهاى آنها و خانه ها و اموالشان را و حتّى زمینهائى را که شما در آن قدم نگذاشته بودید، خدا به شما به ارث داد (عنایت کرد). و خدا بر هر چیزى قادر بوده است. ﴿۲۷﴾

«سفارشاتی به زنهای پیغمبر صلی الله علیه و آله»

يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُلْ لِأَزْوَاجِكَ إِنْ كُنْتُنَّ تُرِدْنَ الْحَيَاةَ الدُّنْيَا وَزِينَتَهَا فَتَعَالَيْنَ أُمَتِّعْكُنَّ وَأُسَرِّحْكُنَّ سَرَاحًا جَمِيلًا ﴿۲۸﴾

اى پیامبر، به زنهایت بگو: اگر شما زندگى دنیا و زینت دنیا را مى خواهید، بیایید تا شما را بهره مند کنم و به نحو نیکوئى رهایتان سازم. ﴿۲۸﴾

وَإِنْ كُنْتُنَّ تُرِدْنَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَالدَّارَ الْآخِرَةَ فَإِنَّ اللَّهَ أَعَدَّ لِلْمُحْسِنَاتِ مِنْكُنَّ أَجْرًا عَظِيمًا ﴿۲۹﴾

و اگر شما خدا و رسولش و خانه آخرت را مى خواهید، پس قطعا براى نیکوکاران از شما (خدا) اجر عظیمى آماده کرده است. ﴿۲۹﴾

يَا نِسَاءَ النَّبِيِّ مَنْ يَأْتِ مِنْكُنَّ بِفَاحِشَةٍ مُبَيِّنَةٍ يُضَاعَفْ لَهَا الْعَذَابُ ضِعْفَيْنِ وَكَانَ ذَلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرًا ﴿۳۰﴾

اى زنهاى پیامبر، هر کس از شما مرتکب کار بد علنى شود، براى او عذاب دو برابر خواهد شد. و این کار بر خدا آسان است. ﴿۳۰﴾

وَمَنْ يَقْنُتْ مِنْكُنَّ لِلَّهِ وَرَسُولِهِ وَتَعْمَلْ صَالِحًا نُؤْتِهَا أَجْرَهَا مَرَّتَيْنِ وَأَعْتَدْنَا لَهَا رِزْقًا كَرِيمًا ﴿۳۱﴾

و کسى که از شما در مقابل خدا و رسولش خضوع کند و عمل شایسته انجام دهد، پاداش او را دو برابر مى دهیم و روزى خوبى براى او آماده کرده ایم. ﴿۳۱﴾

يَا نِسَاءَ النَّبِيِّ لَسْتُنَّ كَأَحَدٍ مِنَ النِّسَاءِ إِنِ اتَّقَيْتُنَّ فَلَا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ فَيَطْمَعَ الَّذِي فِي قَلْبِهِ مَرَضٌ وَقُلْنَ قَوْلًا مَعْرُوفًا ﴿۳۲﴾

اى زنهاى پیغمبر، شما مانند زنهاى دیگر اگر تقوى داشته باشید، نیستید. پس با ناز و کرشمه سخن نگویید که مبادا کسى که قلب او مریض است به طمع بیفتد و به طور معمول و صحیح سخنتان را بگویید. ﴿۳۲﴾

وَقَرْنَ فِي بُيُوتِكُنَّ وَلَا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجَاهِلِيَّةِ الْأُولَى وَأَقِمْنَ الصَّلَاةَ وَآتِينَ الزَّكَاةَ وَأَطِعْنَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا ﴿۳۳﴾

و در خانه هایتان بمانید و مانند زمان جاهلیت گذشته خودنمائى نکنید و نماز را بر پاى دارید و زکات بدهید و خدا و پیغمبرش را اطاعت کنید.

«آیه تطهیر»

جز این نیست که خدا خواسته از شما اهل بیت (پیغمبر) پلیدى را رفع و دفع کند و شما را کاملاً پاک نماید. ﴿۳۳﴾

وَاذْكُرْنَ مَا يُتْلَى فِي بُيُوتِكُنَّ مِنْ آيَاتِ اللَّهِ وَالْحِكْمَةِ إِنَّ اللَّهَ كَانَ لَطِيفًا خَبِيرًا ﴿۳۴﴾

و آنچه در خانه هایتان از آیات خدا و حکمتى را که بر شما تلاوت مى شود، یاد بیاورید. که قطعا خدا لطف کننده آگاهى است. ﴿۳۴﴾

برداشت از آیات ۳۴ – ۲۸

زنهای پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله

خانمهایی که از سالکین الی اللّه هستند، بدانند که زنهای پیامبر صلی الله علیه و آله به خاطر انتسابشان به پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله خیلی اهمیت دارند.

حتی خدای تعالی آنها را مادرهای مؤمنین معرفی کرد و کسی حق ندارد بعد از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله با آنها ازدواج کند. ولی با آن که آنها تا این حدّ اهمیت دارند، مسائل زیر را به آنها دستور داده و طبعا به طریق اولی زنهای سالک الی اللّه بیشتر باید به این دستورات عمل کنند:

۱ – زنهای پیامبر صلی الله علیه و آله و تمام سالکین الی اللّه اگر دنیا و زینت دنیا را طالب باشند و خدا و پیغمبر صلی الله علیه و آله را فراموش کنند، باید از پیغمبر صلی الله علیه و آله جدا شوند و راهشان را ادامه ندهند.

۲ – اگر زنهای پیغمبر صلی الله علیه و آله و تمام سالکین الی اللّه، خدا و پیغمبر صلی الله علیه و آله و آخرتشان را بیشتر منظور کنند، برای آنهایی که موفّق شده اند، خدای تعالی اجر زیادی منظور فرموده است.

۳ – زنهای پیامبر صلی الله علیه و آله و زنهای سالکین الی اللّه اگر کارهای زشتی بکنند، خدا دو برابر آنها را عذاب خواهد کرد.

۴ – زنهای پیغمبر صلی الله علیه و آله و زنهای سالکین الی اللّه اگر کارهای شایسته ای انجام دهند، خدای تعالی اجر آنها را دو برابر عنایت می کند و برای آنها کمالات خوبی منظور می فرماید.

۵ – زنهای پیغمبر صلی الله علیه و آله و زنهای سالکین الی اللّه مثل سائر زنهایی که بی بند و بارند، نیستند. بلکه آنها به خاطر انتسابشان به پیغمبر صلی الله علیه و آله و حرکتشان به سوی خدا بر دیگران فضیلت دارند.

۶ – زنهای پیغمبر صلی الله علیه و آله و زنهای سالکین الی اللّه باید به خاطر بدست آوردن کمالات تقوای کاملی را رعایت کنند.

۷ – زنهای پیغمبر صلی الله علیه و آله و زنهای سالکین الی اللّه نباید با ناز و کرشمه با دیگران سخن بگویند. زیرا مردهایی که تزکیه نفس نکرده اند و قلبشان مریض است، ممکن است به طمع بیفتند و از صدای آنها لذّت ببرند.

۸ – زنهای پیغمبر صلی الله علیه و آله و زنهای سالکین الی اللّه باید با دیگران به طور ساده حرف بزنند و به ضرورت اکتفا کنند.

۹ – زنهای پیغمبر صلی الله علیه و آله و زنهای سالکین الی اللّه باید در خانه بنشینند و به تربیت فرزند و شوهر داری اکتفا کنند.

۱۰ – نباید مانند زنهای بی بند و بار نادان در کوچه و بازار خودنمایی کنند و به کارهایی که مختص مردها است وارد شوند.

۱۱ – زنهای پیغمبر صلی الله علیه و آله و زنهای سالکین الی اللّه باید به نماز و حقیقت آن و زکات و حقیقت آن و اطاعت خدا و رسولش و حقیقت آن بپردازند و خود را به کمالات برسانند.

۱۲ – زنهای پیغمبر صلی الله علیه و آله و زنهای سالکین الی اللّه باید در خانه تحصیل علم کنند و به یاد خدا باشند و اعتقاداتشان را صحیح کرده و تزکیه نفس کنند و خود را به کمالات برسانند و از نشانه های خدا و حکمت الهی در خانه هایشان استفاده کنند و تحصیلات علوم دینی را در خانه انجام دهند.

«خدای تعالی برای خوبان اجر و مغفرت قرار داده است»

إِنَّ الْمُسْلِمِينَ وَالْمُسْلِمَاتِ وَالْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ وَالْقَانِتِينَ وَالْقَانِتَاتِ وَالصَّادِقِينَ وَالصَّادِقَاتِ وَالصَّابِرِينَ وَالصَّابِرَاتِ وَالْخَاشِعِينَ وَالْخَاشِعَاتِ وَالْمُتَصَدِّقِينَ وَالْمُتَصَدِّقَاتِ وَالصَّائِمِينَ وَالصَّائِمَاتِ وَالْحَافِظِينَ فُرُوجَهُمْ وَالْحَافِظَاتِ وَالذَّاكِرِينَ اللَّهَ كَثِيرًا وَالذَّاكِرَاتِ أَعَدَّ اللَّهُ لَهُمْ مَغْفِرَةً وَأَجْرًا عَظِيمًا ﴿۳۵﴾

قطعا مردهاى مسلمان و زنان مسلمان و مردهاى مؤمن و زنان مؤمنه و مردان مطیع خدا و زنان مطیع خدا و مردان راستگو و زنان راستگو و مردان بردبار و زنان بردبار و مردان با خشوع و زنان با خشوع و مردان صدقه دهنده و زنان صدقه دهنده و مردان روزه دار و زنان روزه دار و مردانى که دامن خود را پاک نگه مى دارند و زنانى که دامن خود را پاک نگه مى دارند و مردانى که خدا را زیاد یاد مى کنند و زنانى که خدا را زیاد یاد مى کنند، خدا براى آنها آمرزش و اجر بزرگى آماده کرده است. ﴿۳۵﴾

وَمَا كَانَ لِمُؤْمِنٍ وَلَا مُؤْمِنَةٍ إِذَا قَضَى اللَّهُ وَرَسُولُهُ أَمْرًا أَنْ يَكُونَ لَهُمُ الْخِيَرَةُ مِنْ أَمْرِهِمْ وَمَنْ يَعْصِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَقَدْ ضَلَّ ضَلَالًا مُبِينًا ﴿۳۶﴾

و زمانى که خدا و رسولش امرى را حتمى قرار داد، براى هیچ مرد مؤمن و زن مؤمنه اى اختیارى از جانب خودشان نمى باشد و کسى که خدا و رسولش را معصیت کند، پس قطعا به گمراهى آشکارى گمراه شده است. ﴿۳۶﴾

«جریان زید بن حارثه»

وَإِذْ تَقُولُ لِلَّذِي أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِ وَأَنْعَمْتَ عَلَيْهِ أَمْسِكْ عَلَيْكَ زَوْجَكَ وَاتَّقِ اللَّهَ وَتُخْفِي فِي نَفْسِكَ مَا اللَّهُ مُبْدِيهِ وَتَخْشَى النَّاسَ وَاللَّهُ أَحَقُّ أَنْ تَخْشَاهُ فَلَمَّا قَضَى زَيْدٌ مِنْهَا وَطَرًا زَوَّجْنَاكَهَا لِكَيْ لَا يَكُونَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ حَرَجٌ فِي أَزْوَاجِ أَدْعِيَائِهِمْ إِذَا قَضَوْا مِنْهُنَّ وَطَرًا وَكَانَ أَمْرُ اللَّهِ مَفْعُولًا ﴿۳۷﴾

و زمانى که تو گفتى به آن کسى که خدا به او نعمت داده و تو هم به او نعمت داده بودى، همسرت را براى خودت نگهدار و تقواى الهى را پیشه کن و در دلت مخفى نگه مى داشتى آنچه را که خدا آن را آشکار مى کند و از مردم مى ترسى و حال آنکه خدا سزاوارتر است اینکه از او بترسى. پس چون «زید» نیازش را از آن زن گرفت، ما آن زن را به ازدواج تو درآوردیم، براى اینکه بر مؤمنین در (ازدواج) همسران فرزند خوانده هایشان در آن وقتى که از آنها جدا مى شوند، مشکلى نباشد. و فرمان خدا انجام خواهد شد. ﴿۳۷﴾

برداشت از آیات ۳۷ – ۳۵

زن و مرد سالک الی اللّه

سالکین الی اللهی که صفات زیر را دارند و یا آن را کسب خواهند کرد، چه زن باشند و چه مرد خدای تعالی برای آنها بخشایش و مزد زیادی قائل شده است:

۱ – مسلمان و تسلیم در مقابل حقایق اسلام باشند.

۲ – ایمان کاملی به خدا و روز قیامت داشته باشند.

۳ – مطیع خدا و پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله باشند.

۴ – راستگو و درستکار باشند.

۵ – بردبار و جدّی باشند.

۶ – در مقابل پروردگار خاشع و خاضع باشند.

۷ – صدقه دهنده و به دیگران مهربان باشند.

۸ – روزه بگیرند.

۹ – دامن خود را از آلودگی ها پاک نگه دارند.

۱۰ – زیاد به یاد خدا باشند.

۱۱ – در مقابل قضاوت پروردگار درباره چیزی خود را مختار ندانند.

۱۲ – آن چنان به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله محبت داشته باشند که اگر دیدند پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله تمایل به چیزی که در دست آنها است دارد، بدون معطّلی به او تقدیم کنند.

مَا كَانَ عَلَى النَّبِيِّ مِنْ حَرَجٍ فِيمَا فَرَضَ اللَّهُ لَهُ سُنَّةَ اللَّهِ فِي الَّذِينَ خَلَوْا مِنْ قَبْلُ وَكَانَ أَمْرُ اللَّهِ قَدَرًا مَقْدُورًا ﴿۳۸﴾

بر پیامبر مشکلى در آنچه خدا بر او واجب کرده است، نمى باشد. سنّت خدا در کسانى که قبلاً بوده اند، قرار دارد. و فرمان خدا تحت تقدیر دقیقى است. ﴿۳۸﴾

اَلَّذِينَ يُبَلِّغُونَ رِسَالَاتِ اللَّهِ وَيَخْشَوْنَهُ وَلَا يَخْشَوْنَ أَحَدًا إِلَّا اللَّهَ وَكَفَى بِاللَّهِ حَسِيبًا ﴿۳۹﴾

آن کسانى که رسالتهاى الهى را ابلاغ کرده و از او مى ترسند و از احدى جز خدا نمى ترسند و کافى است که خدا حساب گر باشد. ﴿۳۹﴾

«خاتمیت رسول اکرم صلی الله علیه و آله»

مَا كَانَ مُحَمَّدٌ أَبَا أَحَدٍ مِنْ رِجَالِكُمْ وَلَكِنْ رَسُولَ اللَّهِ وَخَاتَمَ النَّبِيِّينَ وَكَانَ اللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمًا ﴿۴۰﴾

محمّد پدر احدى از مردان شما نبوده است ولى رسول خدا و ختم کننده پیامبران است و خدا به هر چیزى دانا است. ﴿۴۰﴾

«دستور ذکر و تسبیح»

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اذْكُرُوا اللَّهَ ذِكْرًا كَثِيرًا ﴿۴۱﴾

ای کسانی که ایمان آورده اید، خدا را با ذکر زیادی یاد کنید. ﴿۴۱﴾

وَسَبِّحُوهُ بُكْرَةً وَأَصِيلًا ﴿۴۲﴾

و او را صبح و شام تسبیح بگویید. ﴿۴۲﴾

هُوَ الَّذِي يُصَلِّي عَلَيْكُمْ وَمَلَائِكَتُهُ لِيُخْرِجَكُمْ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ وَكَانَ بِالْمُؤْمِنِينَ رَحِيمًا ﴿۴۳﴾

خدا آن کسى است که بر شما با ملائکه اش صلوات مى فرستد، براى اینکه شما را از تاریکیها به سوى نور بیرون ببرد. و خدا به مؤمنین مهربان است. ﴿۴۳﴾

برداشت از آیه ۴۳

جهاد با نفس

سالک الی اللّه باید جهاد با نفس کند تا از رحمت خاص الخاص پروردگار استفاده نماید و ملائکه آن رحمت را به او برسانند، تا صد درصد خدای تعالی او را از تاریکی به نور وارد کند و به او مهربان باشد.

تَحِيَّتُهُمْ يَوْمَ يَلْقَوْنَهُ سَلَامٌ وَأَعَدَّ لَهُمْ أَجْرًا كَرِيمًا ﴿۴۴﴾

تحیت آنها روزى که او را ملاقات مى کنند، سلام است. و براى آنها اجر خوبى آماده ساخته است. ﴿۴۴﴾

«اوصاف پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله»

يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ إِنَّا أَرْسَلْنَاكَ شَاهِدًا وَمُبَشِّرًا وَنَذِيرًا ﴿۴۵﴾

اى پیامبر، قطعا ما تو را شاهد و بشارت دهنده و ترساننده فرستادیم. ﴿۴۵﴾ 

وَدَاعِيًا إِلَى اللَّهِ بِإِذْنِهِ وَسِرَاجًا مُنِيرًا ﴿۴۶﴾

و دعوت کننده به سوى خدا با اجازه خدا و چراغى نوردهنده قرار داده ایم. ﴿۴۶﴾

وَبَشِّرِ الْمُؤْمِنِينَ بِأَنَّ لَهُمْ مِنَ اللَّهِ فَضْلًا كَبِيرًا ﴿۴۷﴾

و به مؤمنین بشارت بده به اینکه از جانب خدا براى آنها فضیلت بزرگى خواهد بود. ﴿۴۷﴾

وَلَا تُطِعِ الْكَافِرِينَ وَالْمُنَافِقِينَ وَدَعْ أَذَاهُمْ وَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ وَكَفَى بِاللَّهِ وَكِيلًا ﴿۴۸﴾

و از کافران و منافقان اطاعت نکن و به اذیتهاى آنها توجّه ننما و بر خدا توکل کن. و کفایت مى کند اینکه خدا وکیل باشد. ﴿۴۸﴾

برداشت از آیه ۴۸

شرح صدر

سالک الی اللّه نباید از کفّار و منافقین اطاعت کند و شرح صدری داشته باشد که به اذیتهای کفار و منافقین توجّه نکند و بر خدا توکل کند، زیرا خدا او را کفایت خواهد کرد.

«احکام طلاق»

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا نَكَحْتُمُ الْمُؤْمِنَاتِ ثُمَّ طَلَّقْتُمُوهُنَّ مِنْ قَبْلِ أَنْ تَمَسُّوهُنَّ فَمَا لَكُمْ عَلَيْهِنَّ مِنْ عِدَّةٍ تَعْتَدُّونَهَا فَمَتِّعُوهُنَّ وَسَرِّحُوهُنَّ سَرَاحًا جَمِيلًا ﴿۴۹﴾

اى کسانى که ایمان آورده اید، وقتى که با زنهاى مؤمنه ازدواج کردید، سپس قبل از اینکه با آنها همبستر شوید طلاقشان دادید، پس براى شما بر عهده آنها عدّه اى نیست که بخواهید حساب آن را نگه دارید. پس آنها را بهره مند کنید و به طور خوبى آنها را رها نمایید. ﴿۴۹﴾

يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ إِنَّا أَحْلَلْنَا لَكَ أَزْوَاجَكَ اللَّاتِي آتَيْتَ أُجُورَهُنَّ وَمَا مَلَكَتْ يَمِينُكَ مِمَّا أَفَاءَ اللَّهُ عَلَيْكَ وَبَنَاتِ عَمِّكَ وَبَنَاتِ عَمَّاتِكَ وَبَنَاتِ خَالِكَ وَبَنَاتِ خَالَاتِكَ اللَّاتِي هَاجَرْنَ مَعَكَ وَامْرَأَةً مُؤْمِنَةً إِنْ وَهَبَتْ نَفْسَهَا لِلنَّبِيِّ إِنْ أَرَادَ النَّبِيُّ أَنْ يَسْتَنْكِحَهَا خَالِصَةً لَكَ مِنْ دُونِ الْمُؤْمِنِينَ قَدْ عَلِمْنَا مَا فَرَضْنَا عَلَيْهِمْ فِي أَزْوَاجِهِمْ وَمَا مَلَكَتْ أَيْمَانُهُمْ لِكَيْلَا يَكُونَ عَلَيْكَ حَرَجٌ وَكَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَحِيمًا ﴿۵۰﴾

اى پیامبر، قطعا ما براى تو همسرانى که مَهر آنها را داده اى، حلال کرده ایم و همچنین کنیزانى که خدا از راه غنائم به تو بخشیده و دختران عمویت و دختران عمّه هایت و دختران دائى هایت و دختران خاله هایت که با تو هجرت کرده اند و زن مؤمنه اى که اگر خودش را به پیغمبر هبه کرده باشد، اگر پیغمبر خواسته باشد، اینکه با او ازدواج کند غیر از مؤمنین، مخصوص تو است. قطعا ما مى دانیم که چه حکمى بر آنها در خصوص همسران و کنیزانشان واجب کرده ایم. این به خاطر آن است که مشکلى بر تو نباشد و خدا آمرزنده مهربانى است. ﴿۵۰﴾

تُرْجِي مَنْ تَشَاءُ مِنْهُنَّ وَتُؤْوِي إِلَيْكَ مَنْ تَشَاءُ وَمَنِ ابْتَغَيْتَ مِمَّنْ عَزَلْتَ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْكَ ذَلِكَ أَدْنَى أَنْ تَقَرَّ أَعْيُنُهُنَّ وَلَا يَحْزَنَّ وَيَرْضَيْنَ بِمَا آتَيْتَهُنَّ كُلُّهُنَّ وَاللَّهُ يَعْلَمُ مَا فِي قُلُوبِكُمْ وَكَانَ اللَّهُ عَلِيمًا حَلِيمًا ﴿۵۱﴾

هر یک از همسرانت را که بخواهى، مى توانى منتظرش گذارى و هر یک را که بخواهى، نزد خود جاى دهى و هر کدام را که دور کرده اى، اگر بخواهى نزد خود جاى دهى، بر تو باکى نیست. این حکم براى آن است که چشم آنها روشن شود و محزون نباشند و همه آنها به آنچه به آنها داده اى، راضى گردند. و خدا به آنچه در دلهاى شما است، دانا است. و خدا داناى بردبارى است. ﴿۵۱﴾

لَا يَحِلُّ لَكَ النِّسَاءُ مِنْ بَعْدُ وَلَا أَنْ تَبَدَّلَ بِهِنَّ مِنْ أَزْوَاجٍ وَلَوْ أَعْجَبَكَ حُسْنُهُنَّ إِلَّا مَا مَلَكَتْ يَمِينُكَ وَكَانَ اللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ رَقِيبًا ﴿۵۲﴾

بعد از این براى تو زنها حلال نیستند و نباید همسرانت را به همسران دیگرى تبدیل کنى، ولو اینکه زیبائى آنها تو را به تعجّب آورد. مگر آنچه به عنوان کنیز در اختیار تو قرار گیرد و خدا بر هر چیزى مراقبت مى کند. ﴿۵۲﴾

«بدون اذن داخل خانه پیغمبر صلی الله علیه و آله نشوید»

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَدْخُلُوا بُيُوتَ النَّبِيِّ إِلَّا أَنْ يُؤْذَنَ لَكُمْ إِلَى طَعَامٍ غَيْرَ نَاظِرِينَ إِنَاهُ وَلَكِنْ إِذَا دُعِيتُمْ فَادْخُلُوا فَإِذَا طَعِمْتُمْ فَانْتَشِرُوا وَلَا مُسْتَأْنِسِينَ لِحَدِيثٍ إِنَّ ذَلِكُمْ كَانَ يُؤْذِي النَّبِيَّ فَيَسْتَحْيِي مِنْكُمْ وَاللَّهُ لَا يَسْتَحْيِي مِنَ الْحَقِّ وَإِذَا سَأَلْتُمُوهُنَّ مَتَاعًا فَاسْأَلُوهُنَّ مِنْ وَرَاءِ حِجَابٍ ذَلِكُمْ أَطْهَرُ لِقُلُوبِكُمْ وَقُلُوبِهِنَّ وَمَا كَانَ لَكُمْ أَنْ تُؤْذُوا رَسُولَ اللَّهِ وَلَا أَنْ تَنْكِحُوا أَزْوَاجَهُ مِنْ بَعْدِهِ أَبَدًا إِنَّ ذَلِكُمْ كَانَ عِنْدَ اللَّهِ عَظِيمًا ﴿۵۳﴾

اى کسانى که ایمان آورده اید، داخل خانه هاى پیغمبر نشوید، مگر اینکه براى خوردن طعام اجازه داده شده باشید، بدون آنکه منتظر وقت غذا باشید. ولى زمانى که دعوت شدید، پس داخل شوید و وقتى که غذا خوردید، پراکنده گردید و با یکدیگر، با صحبت کردن در آنجا مأنوس نشوید. زیرا قطعا این کار پیغمبر را اذیت مى کند و او از شما حیا مى کند ولى خدا از حقّ حیا نمى کند. و زمانى که از زنهاى پیغمبر چیزى از وسائل را سؤال مى کنید، از پشت پرده از آنها سؤال کنید. این کار شما براى دلهاى شما و دلهاى آنها پاکیزه تر است. و به شما نمى رسد که رسول خدا را اذیت کنید و نباید بعد از او هرگز با همسران او ازدواج کنید. زیرا حتما این کارتان در نزد خدا (گناه) بزرگى است. ﴿۵۳﴾

برداشت از آیه ۵۳

آداب مهمانی

سالک الی اللّه باید مسائل اخلاقی زیر را کاملاً رعایت کند:

۱ – بدون اذن داخل خانه بزرگان و محترمین نشود.

۲ – وقتی برای غذایی دعوت شد، به موقع برود.

۳ – وقتی که غذا خورد، برای صحبت کردن و وقت گذراندن ننشیند و پراکنده شود و به خانه خود برود.

۴ – صاحبخانه را اذیت نکند، زیرا ممکن است او از شما حیا کند که شما را از خانه بیرون نماید.

۵ – اگر چیزی از زن صاحبخانه خواست، از پشت پرده با او حرف بزند.

إِنْ تُبْدُوا شَيْئًا أَوْ تُخْفُوهُ فَإِنَّ اللَّهَ كَانَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمًا ﴿۵۴﴾

اگر چیزى را ابراز کنید یا مخفى نمایید، پس خدا به هر چیزى دانـا است. ﴿۵۴﴾

«مردانی که بر زنها محرمند»

لَا جُنَاحَ عَلَيْهِنَّ فِي آبَائِهِنَّ وَلَا أَبْنَائِهِنَّ وَلَا إِخْوَانِهِنَّ وَلَا أَبْنَاءِ إِخْوَانِهِنَّ وَلَا أَبْنَاءِ أَخَوَاتِهِنَّ وَلَا نِسَائِهِنَّ وَلَا مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُهُنَّ وَاتَّقِينَ اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدًا ﴿۵۵﴾

مشکلى بر آنها (که بدون حجاب در مقابل آنها ظاهر شوند) نیست، در خصوص پدرانشان و پسرانشان و برادرانشان و پسران برادرانشان و پسران خواهرهایشان و زنان (هم جنس) خود و بردگانشان. و تقواى خدا را پیشه کنید. قطعا خدا بر هر چیزى شاهد است. ﴿۵۵﴾

برداشت از آیه ۵۵

میهمانی اقوام

سالکین الی اللّه اگر به مهمانی اقوامشان رفتند، پدران و فرزندان و برادران و فرزندان اینها، می توانند بدون حجاب با زنهای آنها حرف بزنند و در عین حال باید تقوی را رعایت کنند، زیرا خدا بر اعمالی که انجام می دهند ناظر و شاهد است.

«دستور صلوات بر محمّد و آل محمّد»

إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِيمًا ﴿۵۶﴾

قطعا خدا و ملائکه اش بر پیغمبر صلوات مى فرستند. اى کسانى که ایمان آورده اید، بر او صلوات بفرستید و سلام بگویید و کاملاً تسلیم باشید. ﴿۵۶﴾

«لعنت خدا بر اذیت کنندگان خدا و پیغمبر صلی الله علیه و آله»

إِنَّ الَّذِينَ يُؤْذُونَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ لَعَنَهُمُ اللَّهُ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ وَأَعَدَّ لَهُمْ عَذَابًا مُهِينًا ﴿۵۷﴾

خدا حتما در دنیا و آخرت کسانى که خدا و پیغمبرش را اذیت مى کنند، لعنت مى کند و خدا براى آنها عذاب پست کننده اى را آماده کرده است. ﴿۵۷﴾

برداشت از آیات ۵۷ – ۵۶

صلوات

سالک الی اللّه باید صلوات زیاد بفرستد و در مقابل پیغمبر صلی الله علیه و آله تسلیم باشد. و پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله را با اعمال ناپسندش اذیت نکند. زیرا اگر پیغمبر صلی الله علیه و آله را آزرده نمود، لعنت خدا و پیغمبر صلی الله علیه و آله در دنیا و آخرت بر او خواهد بود و خدا برای او عذاب پست کننده ای آماده کرده است.

وَالَّذِينَ يُؤْذُونَ الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ بِغَيْرِ مَا اكْتَسَبُوا فَقَدِ احْتَمَلُوا بُهْتَانًا وَإِثْمًا مُبِينًا ﴿۵۸﴾

و کسانى که مردهاى مؤمن و زنهاى مؤمنه را به خاطر کارى که نکرده اند اذیت مى کنند، پس قطعا تهمت و گناه آشکارى را تحمّل مى کنند. ﴿۵۸﴾

برداشت از آیه ۵۸

تهمت

سالک الی اللّه نباید مردهای مؤمن و زنهای مؤمنه را به کاری که نکرده اند متهّم کند. زیرا این کار بار گناه آنان را سنگین می کند.

«دستور داشتن روسری بلند و حجاب برای زنهای مسلمان»

يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُلْ لِأَزْوَاجِكَ وَبَنَاتِكَ وَنِسَاءِ الْمُؤْمِنِينَ يُدْنِينَ عَلَيْهِنَّ مِنْ جَلَابِيبِهِنَّ ذَلِكَ أَدْنَى أَنْ يُعْرَفْنَ فَلَا يُؤْذَيْنَ وَكَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَحِيمًا ﴿۵۹﴾

اى پیامبر، به همسرانت و دخترانت و زنهاى مؤمنین بگو که پوششهاى (چادرهاى) خود را به خود نزدیک کنند. این نزدیکتر است به اینکه (به عفّت) شناخته شوند و مورد اذیت واقع نشوند و خدا همیشه آمرزنده مهربانى است. ﴿۵۹﴾

برداشت از آیه ۵۹

چادر

زنهای سالک الی اللّه نباید لباسی بپوشند که حجم بدنشان دیده شود. بلکه پوششهای بلندی ﴿یعنی چادر﴾ روی لباسشان بیندازند تا به عفّت شناخته شوند و افراد بد آنها را اذیت نکنند.

«منافقین باید دست از اذیت بردارند»

لَئِنْ لَمْ يَنْتَهِ الْمُنَافِقُونَ وَالَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ وَالْمُرْجِفُونَ فِي الْمَدِينَةِ لَنُغْرِيَنَّكَ بِهِمْ ثُمَّ لَا يُجَاوِرُونَكَ فِيهَا إِلَّا قَلِيلًا ﴿۶۰﴾

اگر منافقین و کسانى که در قلبهایشان مرض است و شایعه سازان در مدینه دست از کار خود بر ندارند، ما تو را بر آنها مسلّط مى کنیم، سپس جز کمى نمى توانند در مدینه در کنار تو بمانند. ﴿۶۰﴾

مَلْعُونِينَ أَيْنَمَا ثُقِفُوا أُخِذُوا وَقُتِّلُوا تَقْتِيلًا ﴿۶۱﴾

از رحمت و مهربانیها دور هستند و هر جا پیدا شوند، باید گرفته شوند و جدّا کشته شوند. ﴿۶۱﴾

سُنَّةَ اللَّهِ فِي الَّذِينَ خَلَوْا مِنْ قَبْلُ وَلَنْ تَجِدَ لِسُنَّةِ اللَّهِ تَبْدِيلًا ﴿۶۲﴾

این سنّت خدا در اقوام گذشته بوده است و هرگز براى سنّت خدا تغییرى نخواهى یافت. ﴿۶۲﴾

برداشت از آیات ۶۲ – ۶۰

امراض روحی

سالک الی اللّه نباید بگذارد که در قلبش و روحش مرضی باقی بماند و باید به فکر علاج امراض روحی خود باشد و شایع سازی نکند تا بتواند در کنار پیامبر صلی الله علیه و آله و مؤمنین زندگی کند و اگر این چنین نبود، از مهربانی و رحمت جدا می شود و اگر مایه فساد بود، باید دستگیر شود و کشته شود. زیرا این دستور الهی در اقوام گذشته هم بوده است و قوانین الهی هیچ گاه تغییرپذیر نخواهد بود.

«سؤال مردم از قیامت»

يَسْأَلُكَ النَّاسُ عَنِ السَّاعَةِ قُلْ إِنَّمَا عِلْمُهَا عِنْدَ اللَّهِ وَمَا يُدْرِيكَ لَعَلَّ السَّاعَةَ تَكُونُ قَرِيبًا ﴿۶۳﴾

مردم از تو سؤال مى کنند از ساعت قیامت. بگو: جز این نیست که علم آن نزد خدا است. و چه مى دانى، شاید ساعت قیامت نزدیک باشد. ﴿۶۳﴾

«عذاب کفّار در قیامت»

إِنَّ اللَّهَ لَعَنَ الْكَافِرِينَ وَأَعَدَّ لَهُمْ سَعِيرًا ﴿۶۴﴾

قطعا خدا کافرین را از رحمت خود دور کرده و براى آنها آتش سوزنده اى آماده ساخته است. ﴿۶۴﴾

خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا لَا يَجِدُونَ وَلِيًّا وَلَا نَصِيرًا ﴿۶۵﴾

که در آن همیشه مى مانند و یار و یاورى نخواهند یافت. ﴿۶۵﴾

يَوْمَ تُقَلَّبُ وُجُوهُهُمْ فِي النَّارِ يَقُولُونَ يَا لَيْتَنَا أَطَعْنَا اللَّهَ وَأَطَعْنَا الرَّسُولَا ﴿۶۶﴾

روزى که صورتهاى آنها در آتش دگرگون مى شود، مى گویند: اى کاش ما خدا را اطاعت مى کردیم و پیامبر را فرمانبردار مى بودیم. ﴿۶۶﴾

وَقَالُوا رَبَّنَا إِنَّا أَطَعْنَا سَادَتَنَا وَكُبَرَاءَنَا فَأَضَلُّونَا السَّبِيلَا ﴿۶۷﴾

و مى گویند: پروردگار ما، قطعا ما از آقاهایمان و بزرگانمان اطاعت مى کردیم، پس آنها ما را گمراه کرده اند. ﴿۶۷﴾

رَبَّنَا آتِهِمْ ضِعْفَيْنِ مِنَ الْعَذَابِ وَالْعَنْهُمْ لَعْنًا كَبِيرًا ﴿۶۸﴾

پروردگار ما، عذاب آنها را دو برابر کن و آنها را لعنت کن و بسیار از رحمت خود دورشان فرما. ﴿۶۸﴾

«مانند کسانی که حضرت موسی علیه السلام را اذیت کردند نباشید»

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَكُونُوا كَالَّذِينَ آذَوْا مُوسَى فَبَرَّأَهُ اللَّهُ مِمَّا قَالُوا وَكَانَ عِنْدَ اللَّهِ وَجِيهًا ﴿۶۹﴾

اى کسانى که ایمان آورده اید، مانند کسانى که موسى را اذیت کردند نباشید که خدا موسى را از آنچه (درباره اش) مى گفتند، تبرئه کرد و در نزد خدا موسى آبرومند بود. ﴿۶۹﴾

«تقوی داشته باشید و حرف حقّ بگویید»

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَقُولُوا قَوْلًا سَدِيدًا ﴿۷۰﴾

اى کسانى که ایمان آورده اید، تقواى الهى پیشه کنید و گفتار محکم و استوار و به حقّ را بگوئید. ﴿۷۰﴾

يُصْلِحْ لَكُمْ أَعْمَالَكُمْ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَمَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَقَدْ فَازَ فَوْزًا عَظِيمًا ﴿۷۱﴾

تا خدا اعمالتان را براى شما اصلاح کند و گناهانتان را به نفع شما بیامرزد و کسى که خدا و رسولش را اطاعت کند، قطعا به رستگارى بزرگى رسیده است. ﴿۷۱﴾

برداشت از آیات ۷۱ – ۶۹

اذیت خدا و پیامبر صلی الله علیه و آله

سالک الی اللّه نباید کاری بکند که خدا و پیغمبر صلی الله علیه و آله را اذیت کند و بلکه باید تقوی داشته باشد و گفتارش حق باشد تا اعمالش شایسته گردد و گناهانش آمرزیده شود.

«عرضه امانت»

إِنَّا عَرَضْنَا الْأَمَانَةَ عَلَى السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَالْجِبَالِ فَأَبَيْنَ أَنْ يَحْمِلْنَهَا وَأَشْفَقْنَ مِنْهَا وَحَمَلَهَا الْإِنْسَانُ إِنَّهُ كَانَ ظَلُومًا جَهُولًا ﴿۷۲﴾

قطعا ما امانت را بر آسمانها و زمین و کوهها عرضه کردیم. پس آنها از تحمّل آن با شفقتى که از آن داشتند، اِبا کردند و انسان آن را حمل کرد. قطعا او ستمگر و جاهل بود. ﴿۷۲﴾

لِيُعَذِّبَ اللَّهُ الْمُنَافِقِينَ وَالْمُنَافِقَاتِ وَالْمُشْرِكِينَ وَالْمُشْرِكَاتِ وَيَتُوبَ اللَّهُ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ وَكَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَحِيمًا ﴿۷۳﴾

براى اینکه خدا مردهاى منافق و زنهاى منافق و مردهاى مشرک و زنهاى مشرکه را عذاب کند و توبه مردهاى مؤمن و زنهاى مؤمنه را قبول نماید و خدا بخشنده مهربانى است. ﴿۷۳﴾