بایگانی سال 2016

«أعوذ بالله من الشّیطان الرّجیم بسم الله الرّحمن الرّحیم الحمد لله الصلاة و السّلام علی رسول الله و علی آله آل الله لا سیّما علی بقیة الله روحی و ارواح العالمین لتراب مقدمه الفداء و اللعنة الدائمة علی أعدائهم أجمعین من الآن إلی قیام یوم الدین».

تقریباً یک صفحه از این قرآن درباره قصه حضرت آدم و خلقت حضرت آدم، در این‌جا ذات مقدس پروردگار بحث کرده است. در جاهای دیگر قرآن هم حکایت حضرت آدم و جریان خلقت حضرت آدم بحث شده است. ولی در سوره بقره، حدوداً هفت، هشت آیه و طبق این قرآن یک صفحه و دو سطر پروردگار متعال درباره خلقت حضرت آدم بحث می‌فرماید. من این آیاتی که امشب تلاوت شد، این‌ها را می‌خوانم، ترجمه می‌کنم، ولی نکات زیادی در این نقل قضیه حضرت آدم هست که اگر بخواهیم مجلس ما پُرفایده باشد، باید حتماً به آن نکات اشاره کنم و لذا شاید هفته‌ها همین یک صفحه طول بکشد. ولی امشب می‌خواهم ترجمه این یک صفحه را عرض کنم که پروردگار متعال می‌فرماید: -خطاب به رسول‌اکرم است- «وَ إِذْ قالَ رَبُّكَ لِلْمَلائِكَةِ»[1] ملائکه را خدای تعالی خلق کرده است. ملائکه را مورد خطاب قرار داد و می‌فرماید: ای پیغمبر، آن زمانی که پروردگار تو به ملائکه فرمود: «إِنِّي جاعِلٌ فِي الْأَرْضِ خَليفَةً»[2] من روی زمین خلیفه و جانشین خود را می‌خواهم قرار بدهم. «جاعِلٌ» یعنی قرار دادن و قرار دادن پروردگار در این‌جا به همان معنای خلقت کردن است. ملائکه گفتند: «أَ تَجْعَلُ فيها»[3] آیا می‌خواهی قرار بدهی در زمین کسی را که در زمین فساد می‌کند و خونریزی می‌کند؟

تا این‌جا، تا همین دو سطری که من ترجمه کردم، چهارتا نکته خیلی قابل توجه وجود دارد که ان‌شاءالله بعدها بحث می‌کنم و ما، ای خدا… «نُسَبِّحُ بِحَمْدِكَ» تسبیح می‌کنیم. «نُسبِّحُ» یعنی تسبیح می‌کنیم. «بِحَمدِکَ»، «با» در این‌‌جا به معنای معیت است، یعنی با حمد تو. شما را حمد می‌کنیم، هم تسبیح می‌کنیم. و تقدیس می‌کنیم. حالا معنای تسبیح و تحمید و تقدیس، حمد و تسبیح و تقدیس چیست؟ همه این‌ها نکاتی است که باید بحث شود. ما برای شما تسبیح می‌کنیم، حمد می‌کنیم. ما هم داریم، ماهم تسبیح می‌کنیم، ما هم خدا را حمد می‌کنیم. اما معنای آن را نمی‌فهمیم. تسبیح و تحمید معنای خیلی عجیبی دارد. یعنی بزرگترین چیزی را که ملائکه می‌خواستند بگویند: خدایا ما هستیم و دیگر نیازی به خلقت عالم نیست، همین سه‌چیز است «نُسَبِّحُ بِحَمْدِكَ». با حمد تو، هم شما تسبیح می‌کنیم، حمد شما را حمد می‌کنیم و هم شما را تقدیس می‌کنیم. خیلی مهم است. خدای تعالی این‌ها رد نکرد، فرمود: «إِنِّي أَعْلَمُ ما لا تَعْلَمُونَ». من می‌دانم چیزی را که شما نمی‌دانید. این یک جواب سربسته‌ای است که یک فرد حکیم دانای بزرگ به افرادی که نمی‌توانند مسائل را خوب درک کنند، می‌گوید. یا عالم بزرگی نشسته، یک دستوری می‌دهد، مردم نمی‌توانند درک کنند، می‌گوید: من بهتر از شما می‌دانم، این کار را بکنید، این کار باید بشود. پروردگار متعال خلقت خود را شروع کرد. «وَ عَلَّمَ آدَمَ الْأَسْماءَ كُلَّها»[4] تعلیم داد حضرت آدم را، اسماء را، همه اسماء. عرض کردم همه این‌ها نکاتی دارد که باید روی آن‌ها بحث شود.

اسماء چه اسمائی بودند و چگونه خدا به حضرت آدم تعلیم داد، این‌ها بحث خواهد داشت. یعنی اینکه الآن من برای شما می‌گویم، ترجمه قرآن است. در تفسیر قرآن در روی هر نکته از این نکات انسان باید یک ساعت صحبت کند. «ثُمَّ عَرَضَهُمْ عَلَى الْمَلائِكَةِ»[5] پس از آنکه خدا به حضرت آدم همه اسماء را تعلیم داد، بعد آن را در معرض دید ملائکه قرار داد، یعنی به آن نشان داد. «فَقال‏» یعنی پروردگار فرمود: ای ملائکه «أَنْبِئُوني‏ بِأَسْماءِ هؤُلاءِ» این اسمائی که حضرت آدم می‌داند، اسماء اشخاصی را که حضرت آدم می‌داند، شما به من خبر بدهید که این اسماء چیست؟ این شناخت چیست که اگر خود اسماء را فهمیدیم، آن‌وقت می‌فهمیم که ملائکه با آن عظمت، حتی جبرئیل و اسرافیل و میکائیل و عزرائیل با همه عظمتشان، آن‌وقت این اسماء را نمی‌دانستند. یعنی این «هؤلاء»، این جمعی که اسماء آن‌ها را پروردگار به حضرت آدم تعلیم داده است، آن‌ها هم، جبرئیل هم اطلاع نداشت. «إِنْ كُنْتُمْ صادِقينَ» اگر راست می‌گویید که حمد واقعی می‌کنید، تسبیح واقعی می‌کنید، تقدیس واقعی می‌کنید، یعنی اگر خدا را شناختید و حمد و تسبیح و تقدیس پروردگار را می‌کنید، باید این اسماء را بلد باشید. والّا نه حمد شما، نه تسبیح شما و نه تقدیس شما ارزش دارد.

انسان تا یک فردی را صددرصد نشناسد، نمی‌تواند او را حمد کند، نمی‌تواند او را تقدیس کند، نمی‌تواند او را تسبیح کند. «قالُوا»[6] ملائکه گفتند: «سُبْحانَكَ»[7] تو پاک هستی، تو بی‌جهت حرف نمی‌زنی، تو گتره حرف نمی‌زنی «لا عِلْمَ لَنا» برای ما علمی نیست «إِلاَّ ما عَلَّمْتَنا» هرچه که تو به ما تعلیم دادی. شما هم به ما تعلیم اسماء این جمع را ندادی، به حضرت آدم دادی. «إِنَّكَ أَنْتَ الْعَليمُ الْحَكيمُ»[8] تو هم عالم هستی و هم حکیم هستی. فرق علم و حکمت این است که علم دانایی است، حکمت علل اشیاء را و فلسفه اشیاء را بلد بودن است. حالا عرض کردم همه این‌ها بحث دارد. «قالَ يا آدَمُ»[9] خدای تعالی به حضرت آدم رو کرد «قالَ يا آدَمُ أَنْبِئْهُمْ بِأَسْمائِهِم»[10] شما ملائکه را به اسماء این جمع خبر بده. از همان‌جا این یک نکته را به شما تذکر بدهم که «هؤلاء»[11] به یک عده افراد اطلاق می‌شود. خدای تعالی اسامی و شناخت یک عده از افراد را به حضرت آدم تعلیم داد. اسم به معنای نشانه است. این را بدانید، اسم به معنای نشانه است. اینکه می‌گویند: اسم فلانی چیست؟ یعنی نشانه‌ای که او با دیگران اشتباه نشود، چیست؟ وقتی که حضرت آدم نشانه‌های آن‌ها، آن جمع را برای ملائکه بیان کرد، «فَلَمَّا أَنْبَأَهُمْ بِأَسْمائِهِم»[12] وقتی که حضرت آدم اسماء آن‌ها را و نشانه‌های آن‌ها را و شناخت و معرفت آن‌ها را خبر داد، «قالَ أَ لَمْ أَقُلْ لَكُمْ» ببینید معلوم است که یک کار مهمی شد، جریان مهمی شد که حضرت آدم وقتی که اسماء آن‌ها را به ملائکه خبر داد، خدا گفت: من به شما نگفتم «إِنِّي أَعْلَمُ غَيْبَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ». من نگفتم که علم پنهانی آسمان‌ها و زمین را می‌دانم و می‌دانم «ما تُبْدُونَ» هرچیزی را که شما ظاهر می‌کنید و هر چیزی را که کتمان می‌کنید، من همه را می‌دانم؟ بعد می‌فرماید: «وَ إِذْ قُلْنا لِلْمَلائِكَةِ»[13] این مطلب تمام شد، ملائکه قبول کردند، تصدیق کردند. عرض کردم این‌جا خیلی بحث دارد، خیلی حرف دارد.

پروردگار یک مطلب دیگر را راجع به حضرت آدم باز شروع می‌کند. می‌گوید: من زمانی که گفتم به ملائکه «اسْجُدُوا لِآدَمَ» برای آدم سجده کنید. «فَسَجَدُوا» همه سجده کردند. چون ملائکه بندگان مطیع پروردگار هستند. «لا يَسْبِقُونَهُ بِالْقَوْلِ وَ هُمْ بِأَمْرِهِ يَعْمَلُونَ»[14] این‌ها معصوم هستند، «بَلْ عِبادٌ مُكْرَمُونَ»[15] این‌ها بندگان گرامی‌ داشته شده خدا هستند. همه سجده کردند، الّا ابلیس. «إِبْليسَ أَبى‏»[16] ابلیس از سجده کردن خودداری کرد. «وَ اسْتَكْبَرَ» بزرگی را به خود بست «وَ كانَ مِنَ الْكافِرينَ».[17] استکبار سبب کفر او شد، از کافرین شد، تمام شد. «وَ قُلْنا يا آدَمُ»[18] ما به حضرت آدم گفتیم: «اسْكُنْ أَنْتَ وَ زَوْجُكَ الْجَنَّةَ». شما و زن شما در باغ سکونت پیدا کنید. خدا یک باغی خلق کرده است، دو نفر انسانی که هیچ تجربه ندارند و هنوز خدمتگذاری ندارند، کسی را نمی‌شناسند، کارها را تجربه نکردند، باید خدا آن‌ها را در جایی قرار دهد که همه وسایل باشد. لذا خدا یک باغی خلق کرده، همه میوه‌ها در آن هست، خوردنی‌ها در آن هست، انسان هم طبق آنچه که تحقیق شده است، جزء حیوانات گوشتخوار که نیست، لذا اگر در یک باغی قرار گرفت که همه میوه‌ بود، برای او کافی است. لذا در این‌جا ندارد که در آن جنت مثلاً خوراک گوشتی هم بوده. «وَ كُلا مِنْها» یعنی شما دو نفر از آن بهشت بخورید، از درختان آن بهشت، از میوه‌های آن بهشت به‌طور فراوانی «حَيْثُ شِئْتُما» هرچه می‌خواهید. «وَ لا تَقْرَبا» شما دو نفر به این درخت نزدیک نشوید که «هذِهِ الشَّجَرَةَ» به درخت اشاره شده است. یک درختی در آن‌جا بوده که گفتند اصلا ًبه آن نزدیک نشوید که اگر نزدیک شدید «فَتَكُونا مِنَ الظَّالِمينَ» شما از ظلم‌کنندگان هستید.

«فَأَزَلَّهُمَا الشَّيْطانُ عَنْها»[19] شیطان این‌ها را گمراه کرد و همین سبب شد که «فَأَخْرَجَهُما مِمَّا كانا فيهِ»[20] شیطان این‌ها را از آنچه که از نعمت‌ها در آن نعمت‌ها بودند و در آن بهشت بودند، خارج کرد. وقتی این کار را انجام دادند «قُلْنَا اهْبِطُوا بَعْضُكُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ» پایین بیاید، تنزل کنید. البته این «اهْبِطُوا» که در این‌جا هست، معنای این نیست که بهشت در آسمان بوده و از آسمان پایین آمدند. خیر، از آن مقام و از آن احترامی که داشتند، تنزل کردند. بعضی از شما برای بعضی دیگر دشمن هستید. یعنی شیطان دشمن شما است، شما هم باید دشمن شیطان باشید. «وَ لَكُمْ فِي الْأَرْضِ مُسْتَقَرٌّ» و برای شما در روی زمین محل قرار است، یعنی قرارگاه است و آن‌جا مستقر خواهید بود و شما تا یک زمانی در آن‌جا تمتع و بهره خواهید برد.

حضرت آدم مبغوض پروردگار واقع شده، از بهشت خارج شده و در روایاتی دارد که حضرت آدم دویست سال گریه می‌کرد. «فَتَلَقَّى آدَمُ مِنْ رَبِّهِ كَلِماتٍ»[21] از جانب خدا یک کلماتی را خدای تعالی به او گفت و به او القاء شد که… در بعضی از روایات دارد که جبرئیل آمد و القاء کرد، عرض کردم که در این‌ها خیلی حرف دارد. در بعضی از روایات دارد که القاء قلبی شد، یک کلماتی… این کلمات هم طبق روایات متعددی، اسماء خمسه طیبه بود، به او دستور دادند که بگوید: «يَا حَمِيدُ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ يَا عَالِي بِحَقِّ عَلِيٍّ يَا فَاطِرُ بِحَقِّ فَاطِمَةَ يَا مُحْسِنُ بِحَقِّ الْحَسَنِ یا قدیم الاحسان بحق الحسین» این کلمات را از طرف پروردگار گرفت، «فَتابَ عَلَيْهِ»[22] توبه او قبول شد که خدا توّاب و رحیم است. یعنی قبول‌کننده توبه است و مهربان است. خدای تعالی در آن‌روز با مردم یک عهدی هم کرد. وقتی این‌ها روی زمین آمدند و در زمین قرار گرفتند و از بهشت خارج شدند، خدای تعالی فرمود: «فَإِمَّا يَأْتِيَنَّكُمْ مِنِّي هُدىً»[23] پس از طرف من یک هادی و راهنمایی همیشه برای بشر هست. کسی که هدایت مرا متابعت کند، آن راهنمایی‌هایی که راهنمایان من او را راهنمایی کنند، پیروی کند «فَلا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ».[24] دیگر خوفی ندارد «وَ لا هُمْ يَحْزَنُونَ‏».[25]

تا این‌جا مربوط به حضرت آدم و حوا بود. هفته گذشته ما «إِنِّي جاعِلٌ فِي الْأَرْضِ خَليفَةً» را ترجمه کردیم و مسئله خلیفه را تفسیر کردیم و بعد هم درباره «أَ تَجْعَلُ فيها مَنْ يُفْسِدُ فيها وَ يَسْفِكُ الدِّماءَ» که ملائکه می‌دانستند که قبل از این عالَم و آدم، عالَم‌ها و آدم‌ها بوده‌اند و من امشب ان‌شاءالله تصمیم دارم درباره «مَنْ يُفْسِدُ فيها وَ يَسْفِكُ الدِّماءَ» حرف بزنم و ان‌شاءالله هفته‌های بعد اگر خدای تعالی توفیق داد، درباره بقیه این آیات و نکات جالبی که… آن‌وقتی که در تفسیر آیات وارد می‌شود، عظمت و بزرگی خدا را احساس می‌کند و اینکه پیغمبری در آن زمان، در زمانی که مردم آن زمان… به اصلاح زمان جاهلیت. من یک مختصری بگویم، زمان جاهلیت یعنی چه؟ آن‌قدر زمان جاهلیت بد بوده است… ببینید حضرت عیسی آمده، حدوداً چهارصد سال بین حضرت عیسی و پیغمبراکرم -یک قدری هم بیشتر- فاصله بوده است. انجیل از بین رفته است. چون انجیل حضرت عیسی الآن هم وجود ندارد. این را بدانید. همین الآن اناجیلی که هست، انجیل یا مال لوقا است، یا برای یوحنا است، یا برای مرقس است یا برای متی است. یک انجیل هم هست که برنابا است که آن را اخیراً مسیحی‌ها قبول ندارند، چون اسم پیغمبراکرم در چهل جای آن ذکر شده است. ولی این چهار انجیل را قبول دارند. این چهار انجیل این‌طور بوده است که چهار نفر، بعد از اینکه حضرت عیسی به آسمان رفته و به اصطلاح از دنیا، از کره زمین رفته است، این‌ها نشستند و گفتند: ما انجیل را حفظ هستیم، می‌نویسیم.

مانعی ندارد شما انجیل را حفظ هستید، بنویسید. اما این چهار نفر، چهار نوع انجیل را نوشتند و همین مسئله انجیل را از اعتبار انداخته است. شما مثلاً فرض کنید مثلاً چهار نفر باشید، بگویید که چهار… شما چهار نفر بگویید: ما «قل هو الله» را حفظ هستیم. یکی بگوید: «قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ * اللَّهُ الصَّمَدُ»‌.[26] یکی بگوید: «قل أعوذ…» چیز دیگری بگوید. اصلاً هم عبارات آن عوض شود، هم معنای آن عوض شود، این به هر حال یکی از شما درست می‌گویید و چون معلوم نیست کدام یک درست گفته‌اند، هر چهارتا از اعتبار می‌افتند و لذا ما در عالم مسیحیت انجیل معتبر نداریم. یک کشیش مسیحی به من می‌گفت، ما یک کلمه، یک کلمه کوتاه از حضرت عیسی که یقین داشته باشیم این کلمه را حضرت عیسی فرموده، در کتاب‌های ما وجود ندارد.

حالا به هر حال کتاب انجیل از بین رفته است. خود حضرت عیسی به حواریین نزدیک خود گفت: شما –در همین اناجیل فعلی نوشته است- به اندازه خردلی ایمان به من ندارید. نزدیکترین آن‌ها یک فردی به نام یهودا بود. یهودا خیلی نزدیک بود. صندوقدار حضرت عیسی است. خود این‌ها می‌نویسند. این‌ها مطالبی است که ما از کتب مسیحیت امروز برای شما بیان می‌کنیم. این آقای یهودای صندوقدار حضرت عیسی کسی بود که رفت حضرت عیسی را لو داد و گفت مخفیگاه او کجا است که یهودی‌ها آمدند، گرفتند… به اعتقاد مسیحی‌ها می‌گویند. یهودی‌ها آمدند، او را گرفتند و او را به دار آویختند و به اعتقاد ما حضرت عیسی را… وقتی یهودا آمد ببرد، حضرت عیسی را به آن‌ها نشان بدهد، در آن تاریکی بود، شب بود، خدا حضرت عیسی را به آسمان برد و خود این آقا شبیه به حضرت عیسی بود. خود این آقا را آن‌ها گرفتند و به دار زدند که آیه شریفه قرآن می‌فرماید: «وَ ما قَتَلُوهُ وَ ما صَلَبُوهُ وَ لكِنْ شُبِّهَ لَهُمْ»[27] این‌ها حضرت عیسی را نه به دار آویختند و نه حضرت عیسی را کُشتند، ولکن برای آن‌ها اشتباه شد و اشتباه آن‌ها هم همین بود که به اصطلاح یهودا را به جای حضرت عیسی گرفتند و به دار زدند.

همین صلیبی که این‌ها به اصطلاح الگو یا آرم مسیحیت است و در همه‌جا این آرم وجود دارد و به اصطلاح یک ضربدری این‌طوری، این صلیب است، در یقه‌های خود می‌اندازند، روی قبرهای خود می‌گذارند. هر کجا قبر است که روی آن یک آرم این‌گونه باشد، این قبر یک مسیحی است. روی کلیساها می‌زنند. بالای سر خود نصب می‌کنند، در خانه‌های خود نصب می‌کنند. حتی من در همین مشهد دیدم که روی درهای حیاط منزل خود نصب می‌کنند، روی گنبد کلیسا نصب می‌کنند. یک آرمی است که این آرم در حقیقت صلیب حضرت عیسی است، دارِ حضرت عیسی است که می‌گویند یک دست حضرت عیسی را این‌طرف میخ کردند، یک دست حضرت عیسی را این‌طرف میخ کردند، دو پای او را هم روی هم گذاشتند و میخ زدند. حتماً عکس‌های آن را دیدید. خدمت شما عرض شود که این عقیده آن‌ها است و اسلام و آیه قرآن می‌گوید: «وَ ما قَتَلُوهُ وَ ما صَلَبُوهُ وَ لكِنْ شُبِّهَ لَهُمْ». این برای آن‌ها اشتباه شد.

خود یهودایی که رفته این‌ها را لو می‌دهد، می‌خواهد حضرت عیسی را لو بدهد، خود او را می‌گیرند و او را می‌کشند و این‌طور او را به دار می‌زنند. می‌دانید کسی را که یک دست او را از این‌طرف میخ کنند، یک دست او را از آن‌طرف میخ کنند و پاهای او را هم روی هم به یک‌جا میخ کنند، یکی، دو ساعتی بیشتر زنده نیست و از دنیا می‌رود. منظور من این است که متأسفانه اصحاب حضرت عیسی هم ایمانی به او نداشتند و نزدیکترین افراد او هم که همان یهودا باشد، چنین انسانی است و فاصله بین حضرت عیسی و پیغمبراکرم یک مدت زمانی بود که خیلی بی‌سوادی و جهل در بین مردم زیاد شده بود. رسومات محلی… رسومات آن‌ها بر آن‌ها حاکم بود، رسم است. ما هم تا یک حدّی همین‌طور هستیم. یک چیزی که متأسفانه در بین ما است و به هر حال با همه اینکه یک تحولی در بین ما به وجود آمده و ما را به طرف اسلام یک هُلی دادند و به اصطلاح انقلابی شده و انقلاب اسلامی شده است، در عین حال هیچ تغییر نکرده است.

یکی از رسومات برای دختر جهیزیه تهیه کردن است. چه کسی گفته است که… شما ببینید دختر وقتی که ازدواج می‌کند، شوهر باید به او مهر بدهد، باید به اثاث خانه بدهد، تمام اثاث خانه حتی جارو را باید به او بدهد، لباس به او بدهد. شوهر باید به او بدهد، یعنی پدر و مادر می‌توانند لباس تن دختر را درآورند و تحویل شوهر بدهند و یکی هم مسکن است. مهر، خوراک، وسایل منزل، مسکن و همه این‌ها را باید شوهر بگیرد. حالا رسم ما شده است… می‌دانید این‌ها چه ضررهایی دارد؟ رسم شده است که باید جهیزیه بدهند. از آن لحظه‌ای که خانم وضع حمل می‌کند و دختر می‌زاید، گرفتاری و بدبختی در این خانه وارد می‌شود… علت اینکه دوست ندارند دختر داشته باشند، چیست؟ همین است. همینی که بر خلاف اسلام، بر خلاف عقاید اسلامی، بر خلاف تمام روش‌های اسلامی… حالا البته دامادها از این حرف بدشان می‌آید. می‌گویند: ما خوشحال بودیم که ازدواج می‌کنیم، چیزی به دست می‌آوریم. نه الآن کسی هم گوش به حرف ما نمی‌دهد، ما هم نمی‌توانیم تغییر بدهیم. برنامه را هم هیچ نمی‌توانیم تغییر بدهیم، این است که راحت باشید.

جوانی می‌خواهد ازدواج کند، خانه باید برای خود تهیه کند، برای خود و همسرش، حالا می‌تواند اجاره کند، اجاره کند؛ نمی‌تواند… لباس زن و خود را باید مطابق شئونات خود تهیه کند. غذا و خوراک را در نظر بگیرد و اثاث منزل، همه‌چیز. شما در… البته من نمی‌خواهم عرض کنم جهیزیه دادن، این‌ها مستحب است، اما واجب به گردن داماد است. حالا این رسم شده است. مگر می‌شود؟ خوب بکش. یعنی تا دختر در خانه متولد می‌شود، نکبت سر تا پا… هرچه پدر بگوید من راضی به رضای خدا هستم، هرچه پدر بگوید ما که خوشحال هستیم، می‌خواهد زن خود را خوشحال کند. هم زن ناراحت است، هم پدر. برای چه؟ برای اینکه ما مسلمان نیستیم.

برای اینکه ما مسلمان نیستیم. برای چه؟ برای اینکه ما طبق صراط مستقیم اسلام حرکت نمی‌کنیم و از همان ساعت به فکر جهیزیه می‌افتند تا وقتی که… آن‌وقت ارزش دختر هم روی جهیزیه می‌آید. دختر خود را هم بی‌ارزش می‌کنند، هر کدام که جهیزیه او بیشتر شد، خواهان بیشتر دارد. در واقع خواهان دختر نیستند، خواهان آن اثاثیه زندگی هستند. آن هم می‌آورند، می‌فروشد. اگر داماد کمی هرزه باشد، می‌فروشد. بعد هم می‌گوید که دیگر چیزی نمانده و التماس دعا. این هم مقیّد مهر است. مهر را هم چه کسی داده است؟ من خودم در مجلسی که عقد هم می‌خواستم بخوانم، داماد گفت: هرچه می‌خواهید مهر را قرار دهید. آن بنده خدا هم می‌گفت: دو میلیون. می‌گفت: اشکال ندارد. گفتم: شما می‌توانید دو میلیون را بدهید؟ گفت: مهر را تا حالا چه کسی داده است؟ گفتم: اگر نظر شما این باشد که مهر را چه کسی داده است و شما قصد دادن آن را نداشته باشید، به فتوای تمام مراجع این عقد باطل است و این خانم را صد دفعه هم عقد بکنند، زن شما نمی‌شود.

اگر یک جوانی قصد دادن مهر را کامل همان لحظه ازدواج نداشته باشد، عقد او باطل است، به فتوای تمام مراجع. حالا هرچه دل شما می‌خواهید مهر او کنید، شما تا آخر عمر خود، با این شغلی که… شما کارمند یک اداره‌ای هستید، ماهی پنج هزار تومان می‌گیرید، شما چطور می‌توانید دو میلیون تومان را… تا آخر عمر خود هم بخواهید جمع کنید، نمی‌توانید بدهید. هرچه… آن‌وقت او مهر را زیاد می‌کند، برای اینکه این طلاق نگیرد. او هم به خاطر آن اثاثیه‌ای که به اصطلاح از زن می‌گیرد، مدام طمع‌های مادّی و بر خلاف صراط مستقیم و بر خلاف برنامه‌های اسلام است. این‌ها رسوماتی است که در بین ما است. رسومات، کارهایی که اساساً ما در دنیا هیچ‌کدام از آن‌ها صحیح نیست، انجام می‌دهیم. در زمان جاهلیت همین رسومات شدت داشت. الآن در زمان ما، ما می‌توانیم حرف آن را بزنیم، بگوییم: طبق رساله این‌ها درست نیست. چون یک میزانی است، اما زمان جاهلیت هیچ‌چیز نبود. یک‌مرتبه یک موجی پیش می‌آمد.

حالا که بنا است دختر این‌همه جهیزیه داشته باشد و بنا است این‌همه اسباب زحمت شود و یک مرد هم بعد بیاید این دختر را بگیرد و به اصطلاح یک حالت تعصب جاهلانه هم باشد، بهتر همین است که تا متولد شده است، هنوز خود او نمی‌فهمد، بچه نمی‌فهمد، ما او را زیر خاک کنیم. این بهتر است. لذا بچه‌‌ها… یک موجی پیدا شده بود در همان زمان جاهلیت که دخترهای خود را زیر خاک می‌کردند. در زمان فرعون دخترها را نگه می‌داشتند، پسرها را می‌کُشتند، آن هم موجی بود، این هم موجی است. آیه قرآن آمده، خطاب به مردم می‌کند که «وَ إِذا بُشِّرَ أَحَدُهُمْ بِالْأُنْثى‏ ظَلَّ وَجْهُهُ مُسْوَدًّا وَ هُوَ كَظيمٌ».[28] عجیب است. واقعاً ما خیلی نسبت به آن‌ها بهتر هستیم. البته ما هم جاهل هستیم. اگر ما این رسومات خود را کنار بگذاریم، دختر برای انسان واقعاً رحمت و برکت است. رسومات جهیزیه نباشد. دختر تا یک مدتی که هست، اَنیس مادر است، وقتی هم ازدواج می‌کند، دردسری ندارد، تازه انسان هم دختر دارد و هم یک دامادی مثل پسر دارد. می‌آید با انسان مأنوس می‌شود و خیلی خوب و راحت.

تمام دعواها هم سرِ… از همان جلسه اول… ما در یک مجلسی در خیلی گذشته، خیلی وقت است، عروسی رفته بودیم، وقتی که عقد خواندند… چون ما را غالباً برای عقد خواندن دعوت می‌کنند. عقد را خواندند، رفتند که عروس و داماد را دست به دست بدهند، دیدیم دعوا شد. در حجله، در آن قسمتی که… دعوا چیست؟ گفتند که… -این‌ها را یاد نگیرید- گفتند: رسم است که اگر دختر پای خود را روی پای داماد بگذارد، تا آخر عمر بر داماد مسلّط است. اگر داماد، پسر پا روی پای عروس بگذارد، او مسلّط است. دختر زرنگ بوده و پای خود را روی پای داماد گذاشته بود. داماد هم عصبانی شده و یک سیلی محکمی به عروس زده است. معلوم است، دو دسته هم این‌جا حاضر، دعوا. این‌ها از روز اول تخم عداوت و دشمنی را… من در یک مجلسی که ناراحت شدم. زن‌ها دست می‌زدند، می‌گفتند: نمی‌دانم چی؟ می‌گفت: چه کسی گفته است؟ می‌گفتند: مادرشوهر. می‌گفتند: مادر شوهر دشمن تو است. از همان‌جا شروع می‌کنند به اینکه مادرشوهر دشمن شما است. این پسر جوان بیچاره را در یک فشاری قرار می‌دهند، از طرفی «الْجَنَّةُ تَحْتَ أَقْدَامِ الْأُمَّهَاتِ»[29] باید بهشت را از زیر پای مادرش دربیاورد، این‌قدر احترام کند. از طرفی دشمن… به او گفتند، به عروس گفتند که مادرشوهر دشمن شما است و او دشمنی می‌کند، می‌گوید: یا جای او است و یا جای من است. آن بیچاره در فشار است.

شما ببینید این رسومات چقدر بد است. همه‌ این‌ها از مسائل زمان جاهلیت است. یعنی در هرکس یکی از این رسومات واقعاً باشد… بیایم واقعاً با این مسائل مبارزه کنیم، خدا به شما کمک می‌کند. در هرکس این رسومات باشد، شما که می‌‌خواهید داماد شوید، شما که می‌خواهید دختر عروس کنید، اگر به فکر جهیزیه او باشید، به فکر پول او باشید، بدانید که این زندگی آینده خوبی ندارد، رونق ندارد، پیشرفت ندارد. مرد باش، خود شما وسایل زندگی را فراهم کن. بگو: من دنبال… عفت و ایمان دختر برو. این‌ها مربوط به زمان جاهلیت بوده است. یک مدتی… حالا من نمی‌خواهم زیاد درباره زمان جاهلیت بحث کنم. یک مدت زمانی مردم جاهل بودند. قرآن می‌گوید: «وَ كُنْتُمْ عَلى‏ شَفا حُفْرَةٍ مِنَ النَّارِ»[30] شما مردم لب گودی آتش بودید و پیغمبراکرم آمد و شما را نجات داد. این مردمی که این‌طور بودند. پیغمبراکرم آمده، به وسیله قرآن. در تمام آیات قرآن، خطاب‌هایی که به مردها شده، به زن‌ها هم شده است. مگر چیزهایی که مختصات زن‌ها بوده و چیزهایی بوده که مختص مرد‌ها بوده است، آن‌ها خطاب نشده است. بلکه به زن‌ها احترامات بیشتری هم خدای تعالی داشته که اگر مردها به حقیقت آن پی ببرند، کمی به خدا گله‌مند هستند. دخترها و زن‌ها در سنّ نُه سالگی لایق حضور پروردگار می‌شوند که با خدا مناجات کنند، حرف بزنند، نماز بخوانند، عبادت کنند، مردها در سنّ پانزده سالگی. تقریباً پنج سال مردها را عقب… البته بعضی افراد می‌گویند: چه‌قدر خوب شد که ما را… چون این‌ها اهل معنویت نیستند، خداشناس نیستند، خدا را نمی‌شناسند. آن کسی که اعتراض می‌کند چرا دختر؟ چرا؟ چه ظلمی؟ چرا این‌قدر به دختر ظلم شده است که دختر از سنّ نُه سالگی نماز بخواند و پسرها از سن پانزده سالگی، آن‌ها نمی‌فهمند نماز یعنی چه؟

نماز حاضر شدن به محضر پروردگار است. اگر شما بخواهید خدمت یک بزرگی بروید، در اتاق انتظار نشستید، اگر یک نفر را یک ساعت زودتر قبول کردند و وارد کردند و اجازه ملاقات به او دادند، به این بد کردند؟ بگوید: چه ظلمی است، چرا من را زودتر خواستند تا آن‌ آقایی که آن‌جا نشسته است؟ ما نمی‌فهمیم نماز یعنی چه؟ ما نماز را تکلیف می‌دانیم، نماز را تحمیل بر خود می‌دانیم. نماز را یک کاری که با فشار باید انجام بدهیم… می‌گوییم: الحمدلله من امروز دارم چاق می‌شوم، برای اینکه نماز خود را اول‌وقت می‌خوانم. آدم وقتی نماز خود را نخوانده است، مدام این غصه را دارد که من این بار سنگین را… چرا و چه زمانی می‌خواهم… اذان می‌گویند، این‌هایی که اهل تکلیف هستند، اهل تحمیل هستند، نماز را یک بار سنگینی روی دوش خود می‌دانند، این اول‌وقت می‌شود می‌گوید: حالا وقت هست. دوم وقت، سوم وقت، چهارم وقت، خلاصه نزدیک غروب می‌شود، هر طوری که هست نماز خود را سریع می‌خواند و بعضی از علماء هم، بزرگان هم به این آدم‌ها توصیه می‌کنند که نماز خود را اول وقت بخوانید، راحت شوید. نه آن اول وقت آن ارزش دارد، نه آخر وقت آن.

نمازخوان واقعی کسی است که چند لحظه قبل از اذان در مسجد بنشیند، در حال انتظار ملاقات با پروردگار «الصلاة معراج المؤمن»[31] این می‌خواهد معراج کند، برود به «قاب قوسین أو أدنی» برسد، می‌خواهد با خدا حرف بزند، بزرگ‌تر از خدا چه کسی است؟ لذا دختر را می‌گویند چرا؟ آخر این دختر بیچاره هنوز بچه است، چرا نماز می‌خواند؟ خدا برای او ارزش قائل شده است. گفته: برای مناجات با من بیا. به پسرها این ارزش را قائل نشده است. حال اگر من بخواهم این مسائل را این‌گونه شرح بدهم، آن‌وقت پسرها گله می‌کنند که چرا خدا ما را دیر به حضور طلبیده است؟ و باز باید علت آن را هم برای آن‌ها بگویم و از اصل مطلب دور می‌مانیم.

زمان جاهلیت چنین زمانی بود. مردم خیلی دور از همه‌چیز بودند. در مجالس ما… من می‌خواهم بگویم پنجاه درصد حالات زمان جاهلیت را ما الآن داریم، پنجاه درصد آن را. پنجاه درصد آن طبق رسومات حرکت می‌کنیم. شما می‌خواهید من برای شما بشمارم در زندگی‌هایتان، در همین زندگی‌های خود ما که چه‌قدر با رسومات حرکت می‌کنید و چه‌قدر با دین حرکت می‌کنید؟ پنجاه درصد آن طبق رسومات و پنجاه درصد دیگر آن، اگر طبق برنامه دینی باشد. پنجاه درصد آن طبق برنامه دینی است. یعنی ما نیمی از زمان جاهلیت را داریم، نیمی هم از اسلام داریم. باز هم خوب است. زمان جاهلیت مردمی بودند که تمام کارهای آن‌ها بر خلاف حقیقت بود. در میان این‌ها انبیائی هم بودند، نه اینکه فکر کنید خدا مردم را بدون حجت گذاشته است. خیر، انبیاء بودند، منتها گوش به حرف انبیاء نمی‌دادند. همین‌‌طور که الآن ما پنجاه درصد را گوش به حرف علما، مراجع و انبیاء نمی‌دهیم. الآن اگر یک مرجعی پیدا شود، یک درستوراتی از این قبیل که یک قدری در همین مسائل ازدواج و این‌ها اشاره کردم بدهد. بگوید: حتماً باید این کار را بکنید. پنجاه درصد که هیچ، شاید نود درصد مردم زیر بار نمی‌روند، رسم ما است.

هر محلی هم یک رسمی دارد. فلان دِه شب عروسی و ازدواج… یک کار این است، بعضی افراد را نشان می‌دهند. فلان محل چه می‌کنند؟ اگر به قصد این باشد که این کار ثواب دارد که بدعت است و حرام. شما مثلاً فکر کنید که بالای سر عروس قند ساییدند و این مایه خوشبختی او می‌شود و خدا به خاطر این عمل شما، او را خوشبخت می‌کند، این بدعت است، حرام است، از صراط مستقیم خارج است. این شخصی که این کار و این فکر را دارد، بدعت‌گذار است و اگر جدّی هم بگوید، معصیت کرده است و شاید متهم شود. قند ساییدن یعنی چه؟ این کارها… اصلاً همین کارها، همه آن‌ها… حالا من نمی‌‌خواهم با این مسائل مبارزه کنم، آن‌قدر مسائل از این قبیل زیاد است که بعضی رسومات هست که حرام بیّن است، در عین حال ما مجبور هستیم به خاطر رسومات انجام بدهیم. من نمی‌خواهم بعضی مسائل را مطرح کنم. داماد را بردن در…

داماد شسته رُفته، به اصطلاح تر تمیز… به هر حال داماد است. بردن در زن‌های جوان و تخت کردن او در زن‌ها… شما را به خدا در دَه زن که آن‌جا باشد، پنج نفر از آن‌ها به خدا قسم به قصد شهوت به او نگاه می‌کنند. این رسم است، یکی از رسومات ما است. حرام بیّن بیّن است. یعنی… یک وقت است که یک پیرمرد چروک‌صورتی را در خانم‌ها می‌برند، ممکن هم است به قصد ریبه‌ای به او نگاه نکنند و به قصد شهوت نگاه کردن به هر چیزی حرام است. من در یک مجلسی گفتم، نباید داماد را ببرند… مسلّط بودم… داماد را نباید در مجلس زن‌ها ببرند. آن آقا گفت: خیر، رسم است. گفتم: پس عروس را هم در مردها بیاورید. چه فرقی می‌کند؟ عروس را هم در مجلس مردها بیاورید. او گفت که می‌خواهند داماد را ببینند. گفتم: مردها هم می‌خواهند عروس را ببیند. چه فرقی می‌کند؟ نه، واقعاً چه فرقی می‌کند؟ چرا ما این‌طور هستیم. این‌ها حرام بیّن است و جزء رسومات ما است و معنای جاهلیت این است، معنای نادانی این است. دعواها سر این مسئله می‌شود.

الحمدلله ما در فامیل خود با همت شخص خود من و کسانی که وابسته به من هستند، نمی‌گذارم این کار بشود و نگذاشتم که بشود. اما می‌دانید چه‌قدر دلخوری به وجود آمده است؟ چه‌قدر اذیت کردند؟ همان‌طوری که… آخر یک جوانی که به اصطلاح کمی هم به خود رسیده باشد که حتماً داماد به خود می‌رسد، در زن‌های جوان‌ بزک‌کرده و آماده بردند. شما را به خدا به قصد شهوت به او نگاه نمی‌کنند؟ به داماد به قصد شهوت نگاه نمی‌کنند؟ شما احتمال می‌دهید که به قصد شهوت به او نگاه نکنند، همه آن‌ها به قصد قربت… خیلی انسان پرمعنایی است، انسان خوبی است، نمازشب‌خوان است، برای خدا به او نگاه می‌کنیم. اگر به قصد شهوت شما به دیوار هم نگاه کنید، حرام است. این‌ها معنای زمان جاهلیت است. «أَ تَجْعَلُ فيها مَن» من نمی‌‌خواهم شاید حالا در همین مجلس ما هم یک عده‌ای باشند، چه بگویند: او چه می‌گوید؟ این‌ها چطور می‌شود؟ هیچ طور نمی‌شود. وقتی داماد را در اتاق عروس می‌برید، بگویید: نامحرم‌های داماد بیرون بیایند. این را که می‌توانید بگویید. نامحرم‌ها بیرون بیایند.

این دیگر کار خیلی ساده‌ای است، از پشت شیشه هم نگاه نکنند، از این‌طرف هم همین‌طور. این‌ها برای مجالس متدینین ما است. مجالس دیگران و آن زمان‌ها و همین زمان‌ها که عکس هم می‌گیرند و چه می‌کنند و در حتی تلویزیون… من دلیلی ندارد بگویم چون تلویزیون برای جمهوری اسلامی است، دیگر هرچه کار غلط و گناه هم می‌کند، خوب است. نه، این‌ها به چشم شهوت به آن نگاه می‌کنند. زمان جاهلیت چنین زمانی بوده است که مدام با رسومات حرکت می‌کردند. رسم است. دختر خود را زیر خاک می‌کند، بچه پسر را هم زیر خاک می‌کردند. شاید شما این را کمتر شنیده باشید. صریح قرآن است: «لا تَقْتُلُوا أَوْلادَكُمْ خَشْيَةَ إِمْلاقٍ»[32] به خاطر اینکه

یکی طفل دندان برآورده بود

شعری بود که سابقاً می‌خواندیم:

پدر سر به فکرت فروبرده بود

که من نان و برگ از کجا آرمش؟                مروت نباشد که بگذارمش

این‌ها را در زمان جاهلیت عمل می‌کردند. بچه‌ها را زیر خاک می‌کردند. آن‌وقت پروردگار متعال یک رسولی را فرستاده که با همه این رسومات مبارزه کند. شما فکر نکنید که معجزه پیغمبراکرم فقط در این بوده است که آیات قرآن حکیمانه‌ای آورده است. این یک معجزه او است. معجزه دیگر او این است که این مردم را درست کرده است. شما اگر توانستید در فامیل خود این کار حرام مسلّم را در همان فامیل خود، هر یک از شما به کُرسی بنشانید… همین که گفتم، اگر توانستید. پیغمبراکرم مردمی را که رسم آن‌ها این بوده است که دخترهای خود را زیر خاک بکنند، این پیغمبر اول نهی کرده است، بعد خود او فقط برای خود یک دختر دارد. او می‌خواهد عملاً به مردم بفهماند. این دختر را احترام می‌کند، دست او را می‌بوسد، تمام احتراماتی که اصلاً ممکن بوده، پیغمبراکرم برای فاطمه زهرا (سلام الله علیها) داشته است، تمام احترامات. به خدا قسم اگر تمام دنیا به پیغمبراکرم ایمان بیاورند به خاطر همین یک معجزه او، آن مردم عجیب زمان جاهلیت که رسم آن‌ها بوده است، اصلاً حرف دختر را نمی‌زدند. او آمده، یک دختری دارد، محترمه «فِدَاهَا أَبُوهَا»[33] جلوی همان مردم می‌گوید.

که آن شخص گفت: یا رسول‌الله کاش زودتر… من چند دختر خود را به دست خود زیر خاک کردم. یکی از دخترهای من بزرگ شده بود، من دیدم که باز هم ننگ است که او را نگه دارم. او را در قبرستان بردم، قبر کندم، بعد خاک قبر به ریش من ریخت. او با دست خود ریش من را تمیز کرد، من در عین حال او را خواباندم و خاک روی او ریختم. ای کاش یا رسول‌الله شما زودتر آمده بودید. آن احترامات… ما آن‌قدری که فضایل برای فاطمه زهرا در کتاب… در کتب اهل‌سنت و شیعه داریم، شاید درباره بعضی از ائمه نداشته باشیم. رسول‌اکرم این‌طور است. بعد هم فدک را به او بخشیده است که دارای ثروت باشد. فدک ارث نبود، کسانی که می‌گویند: ارث بود، اشتباه می‌کنند. پیغمبراکرم در زمان خود فدک را به حضرت زهرا بخشید و آن‌همه عظمت به او داد. خود این یک معجزه‌ای است. یکی از معجزات رسول‌اکرم است.

آیه شریفه قرآن که می‌فرماید که من می‌خواستم برای شما… «أَ تَجْعَلُ فيها مَنْ يُفْسِدُ فيها وَ يَسْفِكُ الدِّماءَ» این مردم زمان جاهلیت، یکی از کارهای این‌ها این بود که سفک دماء می‌کردند، فساد می‌کردند، دزدی می‌کردند، دزدهای بین‌المللی بودند، دزدهای عجیب و غریبی بودند. حالا ملائکه از کجا می‌دانستند که دنیا این‌طور است، چون هنوز کسی خلقت نشده بود. تازه خدا می‌خواهد حضرت آدم را خلق کند که «أَ تَجْعَلُ فيها مَنْ يُفْسِدُ فيها وَ يَسْفِكُ الدِّماءَ» انسان این وحشی‌گری را دارد، از کجا می‌دانستند. در روایات زیادی داریم، شاید یک وقتی اگر من اشتباه نکنم شمارش می‌کردم، حدود بیست روایت درباره اینکه قبل از این عالَم و آدم، عالَم و آدم‌ها بوده است. یعنی عالمی بوده است و آدمی بوده است و بنی‌آدمی بودند و این‌ها هم به طرف مادیات رشد می‌کردند. یعنی همان‌طور که خود ما در این دور می‌بینیم که این رشد مادّی که انبیاء آمدند که بشر را در رشد مادّی ترمز کنند و در رشد معنوی او را هُل بدهند. اصلاً انبیاء برای این جهت آمدند. یعنی یک مقداری جلوی آن را بگیرند که به دنیا و مسائل دنیایی این‌قدر پیشرفت نکند. چون می‌دانند اگر پیشرفت کرد، بیشتر از جنبه‌های فساد آن‌ها استفاده می‌کنند.

شما اگر جمع هرچیزی که الآن اختراع شده است، جمع بزنید، می‌بینید به جهت فساد بیشتر استفاده می‌شود تا به جهت صلاح. از هر چیزی. بعضی از آن‌ها که صددرصد فساد است، بعضی از آن‌ها هم حداقل پنجاه درصد فساد است. ولی جنبه‌های معنوی و کمالات روحی صددرصد صلاح و پاکی و خوبی است. علم، کمال است. تقوا، کمال است، تزکیه نفس، کمال است و خلاصه صفات کمالیه را در خود به وجود بیاورد، کمال است. اما حالا شما در جنبه‌های مادّی هرچه باشد، البته بعضی از آن‌ها کمال است، اما کمال آن‌چنانی نه، نسبی است. آدم تحصیل‌کرده، باسواد بهتر از بی‌سواد است. اما خیلی از بی‌سوادها هستند که اهل معنویت هستند.

من یک چوپانی را دیدم که سواد خواندن و نوشتن نداشت، اما باور کنید که از گذشته و آینده خبر می‌داد. نمی‌خواهم بگویم.. نمی‌خواهم ترویج بی‌سوادی کنم. همین چوپان بی‌سواد نسبت به آن چوپان باسواد، آن چوپان باسوادی که همین حالات را دارد بهتر از این است. چون فضل است، علم فضل است، سواد فضل است. اما کمال مطلق این‌ها نیست و انبیاء آمدند که در این جهت… چون خود انسان با فشاری به طرف مادیات و فساد می‌رود. اگر… باور کنید، این‌ها یک تحقیقات علمی و واقعی دارد، نمی‌شود من در این مجالس مختصر عرض کنم. اگر پیغمبراکرم نبود، تا امروز صددرصد بشر خود را از بین برده بود، به همان راهی که جلو آمده بود. مدام رو به کمال می‌رفت. برای کشتن و قتل و فساد مدام وسایل بیشتری تهیه می‌کرد، از شمشیر متوجه توپ می‌شد، از توپ متوجه موشک می‌شد، از موشک متوجه یک نیرویی که با یک دکمه زدن تمام یکم شهر، یک مملکت را از بین ببرد، می‌شد و همین کار را هم می‌کرد و در گذشته کردند.

یعنی آن روایاتی که دارد که فساد روی زمین بوده است و ملائکه او را می‌گفتند که «أَ تَجْعَلُ فيها مَنْ يُفْسِدُ فيها وَ يَسْفِكُ الدِّماءَ» یعنی خدایا یک عده بشر خلق کردی و این‌ها رشد مادّی کردند. اوقات آن‌ها از هم تلخ شد. همین الآن هم اگر وعده الهی نباشد، باور کنید ممکن است چنین شود که از هم عصبانی شدند. دو ابرقدرت در دو طرف واقع شدند. نمی‌خواهد. یک ابرقدرت دیوانه، یک دیوانه در… چه کسی می‌تواند یک دیوانه را از رأس قدرت پایین بیاورد؟ همین صدام، شما خیال می‌کنید عاقل است؟ این دیوانه اگر قدرت در دست او باشد، تمام دنیا را به خاک و خون می‌کشاند. می‌گوییم: مردم نباشند. من که بنا است نباشم، دیگران هم نباشند. می‌زند تمام دنیا را با خاکستر یکی می‌کند. همان‌طور که یک شهر آن را نمونه نشان دادند، هیروشیما را با یک برنامه از بین بردند که دیگر حتی گیاه هم نمی‌روید.

این‌طور فساد منظور ملائکه بود. خدای تعالی فرمود: «إِنِّي أَعْلَمُ ما لا تَعْلَمُونَ»[34] این یک نویدی است که به ما داده‌اند. تمام دنیا هم امروز دارند به این نوید معتقد می‌شوند و آن این است که این دو منتهی به فساد مطلق نمی‌شود که مردم از بین بروند و تمام شود. این دو منتهی به «يَمْلَأُ اللَّهُ الْأَرْضَ قِسْطاً وَ عَدْلًا بَعْدَ مَا مُلِئَتْ ظُلْماً وَ جَوْراً».[35] بعد از اینکه در جنبه‌های روحی رشد کردند و در جنبه‌های مادّی و بعد از اینکه به آن فساد عجیب رسیدند، این‌جا خدا جلوی آن‌ها را می‌گیرد. این بوده است که ملائکه را قانع کرده است. والّا ملائکه چرا قانع شدند؟ «أَ تَجْعَلُ فيها مَنْ يُفْسِدُ فيها وَ يَسْفِكُ الدِّماءَ» بعد از اینکه اسماء «هؤلاء» را که ان‌شاءالله برای هفته‌های بعد آن‌ها را شرح خواهم داد، این‌ها را به حضرت آدم گفت و حضرت آدم به ملائکه گفت، ملائکه دیدند که در این اسماء، اسماء چهارده معصوم هست که این‌ها یکی بعد از دیگری برای اینکه بشر را حفظ کنند، می‌کوشند و آخرین آن‌ها تمام دنیا را پُر از عدل و داد می‌کند، بعد از اینکه پُر از ظلم و جور شده باشد.

و لذا تمام مردم یک نگرانی از آینده دارند. الّا مسلمان واقعی و یا مسیحی واقعی و زرتشتی‌ها هم تا حدّی. چون آن‌هایی که معتقد به دین خود باشند… مسلمان‌ها، تمام مسلمان‌ها معتقد هستند که حضرت مهدی می‌آید و دنیا را پُر از عدل و داد می‌کند، سنی و شیعه. سنی‌ها در این مسئله متفق هستند. شما فکر نکنید… عوام آن‌ها نمی‌دانند، جاهل هستند، والّا کتب آن‌ها پُر از این‌ها است. مسیحیت می‌گوید به اسم پسر انسان… حضرت… یک شخصی که حضرت عیسی هم با او است، او می‌آید و دنیا را پُر از عدل و داد می‌کند. زرتشتی‌ها یک نامی که الآن از ذهن من پرید و در یک کتاب از زرتشتی‌ها حتی من دیدم که یک فردی می‌آید که دنیا را پُر از عدل و داد می‌کند و همه معتقد به این قسمت… یعنی مذاهب بزرگ عالم معتقد به این قسمت هستند و این دور از آن دور است. و ان‌شاءالله در زمان ما، چون دیگر واقعاً دنیا پر از ظلم و جور شده است، حقوق همه از بین رفته است…

 

 

جهت دانلود و یا پخش آنلاین کلیک کنید

«أَعُوذُ بِاللَّهِ‏ مِنَ‏ الشَّيْطَانِ‏ الرَّجِيم‏ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِينَ وَ الصَّلَاةُ وَ السَّلَامُ‏ عَلَى أَشْرَفِ الأَنْبِیَاءِ وَ الْمُرْسَلِین سَيِّدِنَا وَ نَبِیِّنَا أَبِی ‌الْقَاسِمِ مُحَمَّد وَ عَلَی آلِهِ الطَّیِّبِینَ الطَّاهِرِینَ لَا سِیَّمَا عَلَی سَيِّدِنَا وَ مَولانا حُجَّةِ بْنِ الْحَسَن روحِی وَ أَرْوَاحُ الْعَالَمِینَ لِتُرَابِ مَقْدَمِهِ الْفِدَاء وَ اللَّعْنَةُ الدَّائِمَةُ ‏عَلَی أَعْدائِهِمْ أَجْمَعِینَ مِنَ الْآنَ إِلَی قِیَامِ یَوْمِ الدِّین».

«أَعُوذُ بِاللَّهِ‏ مِنَ‏ الشَّيْطَانِ‏ الرَّجِيم‏ قُلْ يَا عِبَادِيَ الَّذِينَ أَسْرَفُوا عَلَى أَنفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِن رَّحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيعًا».[1]

یکی از چیزهایی که امشب به خصوص، باید بفهمیم و در گذشته خلاف این را به ما تبلیغ کردند این است که خدا را، مهربانتر از آنچه که تا به حال به ما گفته‌اند، باید بشناسیم. در طول زمان، شاید به خاطر اینکه مردم قرون قبل، از نظر سواد و از نظر رشد فکری، در یک وضعی بودند که فقط با ترساندن از خدا، آن‌ها را از گناه نگه می‌‌داشتند و لذا در گذشته مبلغین ما، ما را از خدا زیاد ترساندند، مثل ترسیدن یک مظلوم از ظالم. یک بیدادگر که بر یک عده مردم مسلط می‌شود و همه باید از او، از بیداد او و از بیدادگری او بترسد، ولی فکر می‌کنم زمان ما، زمانی است که مردم رشد فکری پیدا کرده‌اند به تجربه برای شخص خود من ثابت شده که امروز، وضع مردم طوری است، در اثر تحصیلات، باسواد شدن، اطلاعات فراوانی به دست آوردن از معارف حقی الهی و بالأخره رشد فکری، مردم را حالا دیگر نباید با ترساندن از خدا و عذاب الهی، از گناه نگه داشت، راه دیگری دارد، همان راهی که خود قرآن انتخاب کرده، که إن‌شاءالله امشب می‌خواهیم به عنوان مقدمۀ توجه‌تان به خدا و گرفتن حاجات‌تان از پروردگار و ارتباط‌تان امشب با ذات مقدس متعال، عرض کنم.

حتی مردم نسبت به زمامدارهای خودشان در گذشته، همینطور بودند. یعنی یک زمامدار دیکتاتور مستبد، فقط با ترساندن و اظهار قدرت کردن، مردم را می‌توانست کنترل کند و مردم در طول زمان، هر چه جلوتر می‌رویم این جهت بیشتر است که تسلط یک قدرتمند و بیچاره کردن مردم تا می‌رسد به زمان فرعون و آن زمامداران خودسر، که هر چه ادعا می‌کردند مجبور بودند مردم بشنوند و قبول کنند، حتی ادعای خدایی می‌کردند و مردم لاعلاج، مجبور بودند که آن‌ها را به خدایی قبول کنند و تنها چیزی که مردم را وادار می‌کرد که آن‌ها او را بپذیرند، دو چیز بود: یکی عدم رشد فکری مردم و بیسوادی مردم، یکی هم اعمال قدرت و شکنجه و اذیت و آزار، از ناحیۀ قدرتمند.

ولی زمان ما، در سراسر کرۀ زمین، یک وضعی است که مردم، حاضر نیستند زیر بار ظلم بروند. هر کجا که ظلم فشار می‌آورد مردم یک حرکتی می‌کنند و بالأخره خودشان را، از زیر بار ظلم نجات می‌دهند و یا اینکه لااقل داد می‌زنند و می‌فهمند که ظلمی بر آن‌ها واقع شده. شما شاید بهترین نمونه‌ای که در اثبات این مطلب دیده باشید انقلاب خود ایران بوده، آن ظلم‌هایی که از طرف رژیم‌های گذشته و بالأخص رژیم شاه بر مردم فشارهایی که بر مردم وارد شد، یک روز دیدیم همه با یک زبان، با یک حرکت، خودشان را از زیر بار ظلم نجات دادند و انقلاب کردند و نظیر این مسائل، زیاد بوده همین الآن هم هست.

مردم فلسطین، این‌ها تا یک مدت‌هایی بود که هر چه آن‌ها را اذیت می‌کردند و بر آن‌ها ظلم می‌کردند می‌دیدید که زیر بار ظلم می‌رفتند. شاید پنجاه سال قبل، همین مردم فلسطین بومدند که سرزمین‌های خودشان را به دست خودشان، به دست اسرائیلی‌ها دادند ولی امروز، حرکت کردند و دوست دارند با سنگ و چوب، زمین‌های خودشان را پس بگیرند. من نمی‌خواهم شب احیاء و احتمال شب قدر، امشب برای شما، در این مسائل حرف بزنم.

می‌خواهم مطلبی را به طور کلی برای شما عرض کنم که مردم دنیا و بالأخص مسلمان‌ها و باز بالأخص شیعه، امروز باید از یک راه دیگری آن‌ها را با خدا مرتبط‌شان کرد، با ترساندن از خدا، آخر ما یک اشتباهی داشتیم شاید هم اشتباه نبوده، فرهنگ مردم گذشته و قرون گذشته این گونه بوده که تا می‌توانستیم می‌گفتیم: باید از خدا ترسید! ترس از خدا یعنی چه؟ امشب من این را می‌خواهم برای شما عرض کنم، که آیا ترس انسان از خدا، مثل ترس یک مظلوم از ظالم است؟ که این غلط است. پس ترس از خدا چطوری است؟ خدایی که در تمام سوره‌های قرآن که شروع می‌شود، می‌گوید: «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ» خدای مهربان، خدای مهربانی که بر همه مهربان است، بر مؤمنین به خصوص، مهربان‌تر است. در سورۀ حمدی که در شبانه‌روز ما ده مرتبه در نماز لااقل تکرار می‌کنیم، هم در بسم الله، رحمان و رحیم هست و هم در خود سورۀ حمد. «بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ الْحَمْدُ للّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ * الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ»[2]

رحمان و رحیم یعنی چه؟ یعنی خدای مهربان، خدای پر محبت، خدایی که بندگانش را دوست دارد. مبلغین ما در قرون گذشته، که در کتاب‌هایشان دیده می‌شود، سخت‌شان است این آیه را تحت الفظی و زیر آیه ترجمه کنند، این آیه‌ای که تلاوت کردم. «قُلْ يَا عِبَادِيَ الَّذِينَ أَسْرَفُوا عَلَى أَنفُسِهِمْ» ای بندگانی که اسراف کردید، زیاده‌روی در گناه کردید، «عَلَى أَنفُسِهِمْ» خیلی گناه کردید، «لَا تَقْنَطُوا مِن رَّحْمَةِ اللَّهِ» از رحمت و محبت خدا مأیوس نشوید، چرا؟ من خیلی گناه کردم.

یک روز یک معاذ ابن جبل آمد وارد بر پیغمبر اکرم شد و اشک می‌ریزد و گریه می‌کند. رسول اکرم از او سؤال فرمودند: چرا اینطور گریه می‌کنی؟ عرض کرد: یک جوان خوش سیمایی، بیرون درب منزل شما نشسته، آنچنان اشک می‌ریزد که من از گریۀ او، به گریه آمدم و می‌خواهد با شما ملاقات کند. حضرت فرمود: بگویید بیاید داخل. وقتی وارد شد، همینطور گریه می‌کند اشک می‌ریزد، در حضور پیغمبر اکرم نشسته، گریه به او مهلت نمی‌دهد که حرف بزند، رسول اکرم از او سؤال کردند: چه شده که اینطور گریه می‌کنی؟ عرض کرد: من یک گناهی کردم که یقین دارم خدا به من دیگر مهربانی نمی‌کند. گناهت چیست؟ گفت: گناه من خیلی بزرگ است. گناه تو بزرگتر است یا آسمان‌ها؟ گناه من، گناه تو بزرگتر است یا کوه‌ها؟ گناه من، دائم پیغمبر اکرم پرسید، هر چه پرسید، این جوان گفت: گناه من بزرگتر است. گناه‌ تو بزرگتر است یا عفو پروردگار؟ گفت: نه، عفو پروردگار اگر بزرگتر نبود، که من در خانۀ تو ای رسول اکرم نمی‌آمدم. «وَلَوْ أَنَّهُمْ إِذ ظَّلَمُواْ أَنفُسَهُمْ جَآؤُوكَ فَاسْتَغْفَرُواْ اللّهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُواْ اللّهَ تَوَّابًا رَّحِيمًا»[3] اگر یک عده گنهکار نزد پیغمبر اکرم آمدند، صریح قرآن است. در حضور پیغمبر دو زانو نشستند، استغفار کردند پیغمبر هم برای آن‌ها استغفار کرد، خدا تواب و رحیم خواهد بود. من آمدم در خانۀ شما برای اینکه استغفار کنم، من از زبان شما امشب می‌گویم، یا صاحب الزمان این مردم، امشب در این ساعت، الآن نیمۀ شب است همه بیدار نشستند آمده‌اند استغفار کنند و طلب بخشش از گناهان گذشته‌شان کنند. «جَآؤُوكَ فَاسْتَغْفَرُواْ اللّهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ» به خدا قسم، اگر امشب، کاری کنید که امام زمان، برایتان استغفار کند، خدای تعالی، تمام گناهان شما را می‌بخشد و می‌آمرزد.

گفت: نه، عطوفت پروردگار، مهربانی خدا، بخشش خدا، این اهمیتش و بزرگتر از گناه من است. حالا گناهت را بگو. عرض کرد: یا رسول الله! من نبش قبر می‌کردم، یک در اثر فقر، یعنی آن زمان‌ها نبش قبر کردن و کفن دزدی یک کاری بود. این کار من بود، شغل من بود. یکی از روزها، دختر یکی از انصار، از دار دنیا رفت. من در کمین نشستم جای قبر او را پیدا کردم و شب رفتم و قبر او را نبش کردم و کفن او را دزدیدم و چشمم به بدن او افتاد با او زنا کردم. صدایی از روح این زن و این دختر بلند شد، که همانطوری که من را بر عرصۀ قیامت، با این حالت جنابت وارد کردی، خدا از تو نبخشد و نیامرزد، من بدنم لرزید. آمدم در خانۀ شما، که این گناهم را امشب و امروز، اعتراف کنم. پیغمبر اکرم خیلی ناراحت شدند، فرمودند: بلند شو، از نزد من برو، خارج شو، می‌ترسم خدای تعالی، عذابی بر تو نازل کند و مرا هم بگیرد. بیرونش کردند او رفت در کوه‌ها، یک ریسمانی برداشته، یک سر ریسمان را به گردن خودش بسته. ایمان انسان داشته باشد بالأخره به یک جایی منتهی می‌شود. یک سر ریسمان را به جای دیگر، مثل عبد ذلیل گریه می‌کند، اشک می‌ریزد. چهل شبانه روز در وسط بیابان، مشغول گریه کردن شد، اشک می‌ریخت، ناگهان البته عرض می‌کند خدایا! اگر در این مدت، تو مرا نمی‌بخشی، یک بلایی نازل کن، همین دنیا عذابم را ببینم، من طاقت عذاب جهنم تو را ندارم.

خدا می‌داند ما اگر یقین به قیامت داشته باشیم یک گناه صغیره هم نمی‌کنیم. و یا اینکه به پیغمبرت خبر بده که اگر گناه مرا تو بخشیده‌ای، او بیاید و به من بشارت عفو و بخشش تو را بدهد. آیه از جانب پروردگار نازل می‌شود: «وَالَّذِينَ إِذَا فَعَلُواْ فَاحِشَةً أَوْ ظَلَمُواْ أَنْفُسَهُمْ»[4] ای پیغمبر! آن‌هایی که کار بد می‌کنند، به خودشان ظلم می‌کنند، این‌ها توبه می‌کنند این‌ها اراده می‌کنند در خانۀ من می‌آیند، این‌ها را من که خدای مهربانم، آن‌ها را بخشیدم. این آیه نازل شد، پیغمبر اکرم فرمود: چه کسی از جای این جوان اطلاع دارد؟ یک نفر گفت: آقا در این کوه‌ها، صدای گریه و ناله‌اش می‌پیچد و شب و روز مشغول گریه است. پیغمبر اکرم با اصحاب‌شان حرکت کردند رفتند، او را با آغوش باز به خانه و کاشانه‌اش باز گرداندند.

خدای تعالی می‌فرماید: بگو ای پیغمبر ما! «قُلْ يَا عِبَادِيَ الَّذِينَ أَسْرَفُوا» ای بندگانی که اسراف کردید، ای بندگانی که زیاد گناه کردید، «لَا تَقْنَطُوا مِن رَّحْمَةِ اللَّهِ» از رحمت خدا مأیوس نشوید «إِنَّ اللَّهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيعًا» خدا همۀ گناهان شما را خواهد بخشید. یک چنین خدای مهربانی را انسان نباید معصیت کند. شب نوزدهم ماه رمضان، به عقیدۀ من، شب توبه و انابه است و إن‌شاءالله شب بیست و یکم، شب تقاضای حاجت است و شب بیست و سوم، شب دریافت حوائج است. حالا امشب، شب توبه است. امشب شما به اعمالی که دستور فرموده‌اند خاندان عصمت، نگاه کنید. اول شب دو رکعت نماز، بعد از حمد، هفت مرتبه قل هو الله احد و بعد رو به قبله بعد از نماز بنشینید و هفتاد مرتبه بگویید: «أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ‏ وَ أَتُوبُ إِلَيْه‏». معنای این جمله این است که طلب بخشش می‌کنم، گذشته‌هایم را عذر می‌خواهم و به سوی خدا بر می‌گردم، اشتباه کردم این راه باطل را رفتم، با خدا درگیر شدم، خدای به این مهربانی را از خودم ناراضی کردم. این یک دستور. باز دارد که صد مرتبه بگویید: «أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ‏ رَبِّي‏ وَ أَتُوبُ إِلَيْه‏» این جزء اعمال امشب است و صد مرتبه هم بگویید: «اللَّهُمَ‏ الْعَنْ‏ قَتَلَةَ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِين‏» خدایا قتلۀ امیرالمؤمنین را لعنت کن، آن‌هایی که امیرالمؤمنین را کشتند. ابن ملجم امیرالمؤمنین را کشت، خدا لعنتش کند.

در دعای ندبه می‌گوییم: «وَ قَتَلَهُ أَشْقَى‏ الْأَشْقِيَاءِ مِنَ‏ الْأَوَّلِينَ وَ الْآخِرِين‏»[5] أشقی الأشقیاء یا «وَ قَتَلَهُ أَشْقَى‏ الْأَشْقِيَاءِ مِنَ‏ الْآخِرِينَ يَتْبَعُ أَشْقَى الْأَوَّلِين‏»[6] هر دو نسخه هست، هر دو هم درست است. اگر نمی‌آمد آن أشقی الأولین، در خانۀ علی ابن ابیطالب را آتش نمی‌زد و آن جسارت را به علی ابن ابیطالب نمی‌کرد و علی ابن ابیطالب را، حرمتش را نمی‌شکست، کجا ابن ملجم جرأت داشت بیاید مثل صبح امشب، در مسجد کوفه، با شمشیر به فرق نازنین علی ابن ابیطالب بزند. «اللَّهُمَ‏ الْعَنْ‏ قَتَلَةَ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِين‏».

یک نفر باید بگوییم: «اللهم العن قاتل امیرالمؤمنین» چرا می‌گوییم: قتله؟ جمع می‌گوییم؟ یک روایتی را برایتان عرض کنم که باید تکان دهد آن معصیتکارهایی که خدای نکرده اهل گناه هستند و تصمیم ندارند توبه کنند. أقلش تصمیم بگیریم از همین الآن توبه کنیم.

یک روایت من دیدم، علی ابن ابیطالب می‌فرماید: کسی که فلان، نمی‌خواهم اسم آن معصیت را ببرم، چون خیلی معصیت معمولی کوچکی است. «فکأنما قتل علی سبعینا» هر کس این گناه را کند، فکر نکنید گناه زنا باشد، نه! فکر نکنید گناه، قتل یک مظلوم است، نه! یک کاری است خیلی کار کوچکی است، یک گناه کوچکی است که به علتی نمی‌خواهم بگویم. کسی که این گناه را بگوید مثل اینکه هفتاد مرتبه، علی ابن ابیطالب را کشته باشد.

گاهی می‌شود ما خودمان قاتل علی ابن ابیطالب هستیم. ما نمی‌دانیم گناه چقدر بد است. هر چه یک قانونگذار عظمتش بیشتر باشد، تخلف آن قانون، اهمیتش بیشتر است. خدای با این عظمت! گفته: غیبت نکن. ما نقل مجالس‌مان است. گفته: دروغ نگو، ما کارمان به غیر از دروغ گفتن، پیش نمی‌رود. به ما گفته: روی شهوت به زن‌ها، ولو اینکه آن‌ها صورت‌هایشان باز است نگاه نکن، همین امشب من سر شب در حرم مطهر، دیدم یک خانمی با یک جوانی دعوایش شد. این همه فحشاء، این همه منکرات، در گوشه و کنار اتفاق می‌افتد، اسم‌مان را هم مسلمان گذاشتیم. چشم انسان، یک نگاه، سهم من سهام ابلیس، نگاه کردن این تیری است از تیرهای شیطان، که به قلب انسان می‌زند. ز دست دیده و دل، هر دو فریاد/ که هر چه دیده بیند، دل کند یاد. باید مواظب باشیم.

خانم‌ها هم باید بدانند با این روی باز که می‌آیند در کوچه و بازار، چشم یک جوان به صورت‌شان می‌افتد به معصیت می‌افتند، فکر نکنند که به من چه، نخیر به شما چه. این معصیت‌ها، عاید شما هم می‌شود. یعنی واکنش آن، شما چون او را وادار به گناه کردید، واکنش آن، این است که قلب شما هم تاریک می‌شود از خدا دور می‌شود. حالا بر فرض اگر فتوا این باشد که صورت زن باز باشد واجب نیست که صورت زن باز باشد. واجب بلکه اکثر مراجع تقلید فتوا دادند و احتیاط وجوبی دارند که صورت زن دیده نشود. حالا بر فرض ما بگوییم صورت زن، دیدنش، یعنی باز بودنش جایز است اما نگاه کردن آن هم جایز است؟ اینطور حرف زدن و این برنامه‌ها.

شما ببینید حضرت زینب (سلام الله علیها) وقتی می‌خواهد حرم پیغمبر اکرم برود، اولاً خانۀ حرم علی ابن ابیطالب، درش داخل حرم رسول اکرم باز می‌شود، الآن هم خانۀ علی ابن ابیطالب در مدینه هست. حضرت قبلاً امیرالمؤمنین می‌فرستادند بروید داخل حرم را بگردید مردی نباشد، احتیاطاً چراغ‌ها را خاموش کنید، امام حسین جلو حرکت می‌کند، امام حسین از عقب سرش، که حضرت زینب (سلام الله علیها) می‌خواهد زیارت رسول اکرم برود. حالا این برنامه‌ها شاید برای ما اصلاً معقول به خیال خودمان نباشد، ما حالا این‌ها را نمی‌فهمیم لااقل یک مقداری حیا کنیم، یک مقداری به فکر گناه باشیم که امیرالمؤمنین فرمود، هر گناهی که انسان می‌کند مثل یک لکۀ تاریکی است که در قلبش وارد می‌شود. گناه بعدی، لکۀ تاریکی را کنار آن به وجود می‌آورد. همینطور گناهان، قلب انسان را سیاه می‌کند و وقتی که سیاه شد، دیگر قابل هدایت نیست، دیگر دین قسی می‌شود.

توبه باید نصوح باشد. «تُوبُوا إِلَى اللَّهِ تَوْبَةً نَّصُوحًا»[7] هر سال یکی از دوستان می‌گوید: من هر سال، شب‌های احیاء، شب‌هایی که به عنوان شب قدر هست، من می‌آیم آنجا توبه می‌کنم ولی باز یک سال گناه می‌کنم. برای اینکه توبۀ نصوح نکرد. توبۀ نصوح معنایش این است که انسان را اگر قطعه قطعه کنند حاضر نباشد دیگر گناه کند. خدا هم مهربان است، خدای تعالی از راه مهربانی خواسته بندگانش را به طرف بهشت دعوت کند. همه جا فرموده است: رحمان است، رحیم است، عطوف است، عفو است، غفور است، این‌ها مهربانی‌های پروردگار است.

امام عصر ارواحنا فداه، با همۀ ما مهربان است دعایتان می‌کند. بزرگان از علماء برخورد کردند، حتی مراجع تقلید را دستور فرمودند: که با مهربانی با مردم روبرو شوید. خدا رحمت کند، یکی از علمای کوفه، به نام شیخ محمد کوفی. من خیلی کم سن بودم که او را دیدم و از دار دنیا رفته، ایشان مرد بزرگواری بود. یک نامه، بعضی گفته‌اند نامه ولی بعضی نوشته‌اند، کلام را حضرت فرموده‌اند بعد خودش نوشت که وقتی مرحوم آقا سید ابوالحسن اصفهانی، می‌خواست مرجع تقلید بشود به شیخ محمد کوفی فرمودند: که برو به آقای سید ابوالحسن اصفهانی بگو، «أرخص نفسک» ارخص نفسک معنایش این است که برای خودت خیلی قیمت قائل نشو، کسی جرأت نداشته باشد با تو حرف بزند. بعضی اوقات آنچنان بعضی از علما یا بزرگان یا شخصیت‌ها، به هر حال هر کسی که یک وصله‌ای به او چسبیده، چه از علمی، چه دانشی، چه ریاستی، هر چه که به این ارزانی‌ها انسان نمی‌شود با او حرف بزند، یا مرجع تقلید هستی، تمام شیعیان از تو تقلید می‌کنند اما باید خودت را ارزان کنی، در اختیار همه باشی. «أرخص نفسک» به مردم رخصت بده تو را ببینند، با تو رفت و آمد کنند.

«و اجعل مجلسک فی الدهلیز» یک اتاقی، کنار درب خانه‌ات درست کن و آنجا بنشین تا مردم وقتی می‌آیند وارد می‌شوند دیگر معطل نشوند یک حیاط طولانی، یک مثلاً فرض کنید یک باغی، انسان دائماً برود تا برسد به کاخی که آن آخر، عرض کنید آقای سید ابوالحسن اصفهانی نشسته، نه این گونه نباشد همان کنار در، یک اتاق درست کن، در همان جا بنشین، در دهلیز خانه تا هر کسی بیاید، من حتی دیده بودم یکی از علما، طوری بود که می‌توانست پشت در، جواب طرف را بدهد، این احتیاجی می‌آمد پشت در، در می‌زد می‌گفت: که هستی؟ گفت: منم، چنین سوالی دارم، سوالش را جواب می‌داد می‌رفت. «واقض حوائجنا» این جملاتی است که امام زمان شما، برای نایبش فرموده. «و أقض حوائج الناس» حوائج مردم را برآورید، هر کسی می‌آید مراجع می‌کند اصلاً چیزی می‌خواهد.

من یک وقتی دیدم یک نفر، در سخنرانی‌اش که در رادیو هم پخش می‌شد، می‌گفت: یک نفری، یک روزی با ما یک ناهار خورده، حالا می‌آید با ما اظهار آشنایی می‌کند و از ما توقع کار دارد. ناهار هم نمی‌خواهد خورده باشد مسلمان است، می‌آید در خانه‌ات، حاجتی دارد. اقض حاجته، حاجتش را برآورده کن اگر از تو بر بیاید. اگر از دستت هم بر نمی‌آید بگو آقا از من بر نمی‌آید.

یکی از علمای بزرگ تهران، زمان شاه آن زمان بود هر کس به او مراجعه می‌کرد، هر توصیه‌ای را می‌گفت، ایشان فوراً بر می‌داشت توصیه می‌نوشت می‌گفت: وظیفۀ من نوشتن است، وظیفۀ طرف هم این است که قبول کند، حالا قبول نمی‌کند حالا از نظر من، من کارم را کردم.

در روایات هست که اگر حاجتی داشتید به برادر مؤمن‌تان بگویید. از سه حال خارج نیست یا خودش می‌تواند حاجت شما را برآورده کند، یا آبرو دارد که با آبرویش به وسیلۀ دیگری، که او می‌تواند حاجت تو را برآورده کند از آبرویش استفاده می‌کند و یا لااقل دعایت می‌کند، شریک غمت می‌شود با تو هماهنگ می‌شود. مردم مسلمان باید اینطور باشد. «مَنْ أَصْبَحَ لَايَهْتَمُّ بِأُمُورِ الْمُسْلِمِينَ فَلَيْسَ‏ بِمُسْلِم‏»[8] کسی که صبح کند و اهتمام به عمر مسلمان‌ها نداشته باشد مسلمان نیست.

«و أقض حوائج الناس» حضرت بعد فرمودند: طبعاً اگر کسی کنار در خانه نشسته باشد و مراجعه به او آسان باشد، حاجت هم دستور داشته باشد که برآورد، طبعاً زیاد مراجعه می‌کنند. حضرت فرمود: «نحن نصرک» ما یاری‌ات می‌کنیم، تو این سه کار را بکن ما یاری‌ات می‌کنیم. «أرخص نفسک، و اجعل مجلسک فی دهلیز، و أقض حوائج الناس نحن نصرک» این گونه است. خدا رحمت کند این نامه را، شیخ محمد کوفی، داد برای مرحوم آقای سید ابوالحسن اصفهانی، آقا سید ابوالحسن آرام گرفت. آن ریاست کلی که شاید نه قبل از آن بوده و نه بعد از آن، پیدا کرد و آن عظمتی که شاید بینظیر بود، من در سن خردسالی بودم مرحوم سید ابوالحسن از دار دنیا رفت، ولی دیده بودم که چقدر مردم برای فوت ایشان، احترام قائل شدند.

شیخ محمد کوفی، چند قضیه هم دارد منتهی، یکی مربوط به همین شب نوزدهم است. علما و دانشمندان، شما هم پیروی از همان‌ها می‌کنید. در شب نوزدهم ماه مبارک رمضان، می‌روند در مساجد، در محافل، احیاء نگه می‌دارند. ایشان می‌گوید: من در کوفه بودم، وارد مسجد کوفه شدم رفتم نماز مغربم را امشب مستحب است که حالا إن‌شاءالله این یک شب را هر طور گذراندید، گذرانده باشید ولی شب بیست و یکم و شب بیست و سوم را کوشش کنید که این برنامه‌هایی که می‌گویم را انجام دهید.

مقارن غروب آفتاب، قبل از اذان و بعد از غروب آفتاب، غسل کنید. مستحب است حالا در همۀ خانه‌ها حمام هست و غسل می‌شود کرد، که نماز مغرب و عشاء را با غسل بخوانید، البته بهتر این است که وضو را قبل از غسل بگیرید و بعد غسل کنید و بعد نماز مغرب‌تان را بخوانید. با توجه، با حال.

ایشان می‌گویند من وارد مسجد کوفه شدم، رفتم نماز مغربم را خواندم و بعد امشب و شب بیست و یکم و بیست و سوم، دستور این است، همان طور که عرض کردم دو رکعت نماز، که بعد از حمد، هفت مرتبه قل هو الله و بعد از نماز هم، هفتاد مرتبه «أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ‏ وَ أَتُوبُ إِلَيْه‏» ربی ندارد، مقید باشیم، همان طور که امام دستور فرموده، همان طور انجام دهیم، «أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ‏ وَ أَتُوبُ إِلَيْه‏» و بعد نماز عشاء را بخوانیم یا حالا اگر حال ضعف دارید افطار کنید دیر نمی‌شود، نماز عشاء را بعد بخوانید. ایشان می‌گویند: من رفتم در مقام امیرالمؤمنین (علیه السلام)، خدا قسمت‌مان کرده باشد نجف و کوفه برویم، حالا اینطوری شده که اکثر مردم شیعی ایران، نجف و کربلا را ندیدند، خدا صدام را لعنت کند، خدا دشمنان خاندان عصمت و طهارت را ریشه‌کن کند.

مسجد کوفه، مسجد بزرگی است. مقامات زیادی دارد که ظاهراً با راهنمایی سید بحرالعلوم و بعضی گفتند با راهنمایی سید ابن طاووس این مقامات را درست کردند. جایی که امیرالمؤمنین نماز خوانده مثل امشبی، به فرق نازنینش ضربت خورده. آنجا الآن محفوظ است، محرابی است جایی که امام سجاد نماز می‌خواند هست و جایی که امام صادق نماز می‌خواند هست، جایی که حضرت آدم، حضرت نوح، خلاصه مقامات زیادی در این مسجد هست. ایشان می‌گوید: من رفتم در مقام امیرالمؤمنین، نماز مغربم را خواندم و بعد آمدم گوشه‌ای افطار کنم. دور مسجد کوفه اطاق‌هایی است و ایوان جلویش دارد. می‌گوید: اطاق اول را رد کردم دیدم اطاق دوم، یک آقایی تکیه داده و یک روحانی هم خیلی مؤدب، آنجا نشسته. به من تعارف کردند بیا اینجا بنشین. من رفتم نشستم مشغول افطار بودم گفتم: این آقا چه کسی است؟ این آقا، با این روحانی حرفی زد، با این کسی که در لباس طلبگی بود یک حرفی زد، من پرسیدم این آقا کیست؟ گفت: این سید عالم است، من گفتم: سید عالم، آقای همۀ عالم، این از القاب امام زمان است، ایشان چرا به ایشان گفت؟ گفتم: لابد منظورش این بود که سید عالِم است، گفتم: سید عالِم است؟ گفت: نه این سید عالَم است. در عین حال متوجه نشدم نشستم، دیدم مثل اینکه موقع افطار است آب لازم است یک نفر پیدا شد، تا اراده کردیم یک نفر پیدا شد آب آورد و بعد ما که آب را خوردیم، باز ناپدید شد.

من یک مقداری حواسم جمع شد که شاید این آقا حجت ابن الحسن است، من بلند شدم آمدم به طرف محراب، برگشتم دیدم کسی نیست. شیخ محمد کوفی، مکرر خدمت امام زمان رسید. آقایان نگویید که ما متأسفانه شیعه هستیم، ما مسلمان هستیم شاید از مهمترین اعتقادات شیعه، وجود مقدس امام زمان است. ولی باصطلاح چطور عرض کنم که بتوانم این مطلب را صحیح جا بیاندازم. در بین خودمان امام زمان را، راه ندادیم یعنی مثلاً فرض کنید از شخصیت‌هایی که در کرۀ زمین هستند، از همه نام می‌بریم ولی از امام زمان زیاد نام نمی‌بریم به فکر او هم نیستیم. انقدر تشرفات بالأخص در دوران ما، زیاد شده که حساب ندارد. خدمت حضرت مکرر می‌رسند منتهی باورمان نمی‌آید. این چشم ماست که جمال مقدس امام زمان را نمی‌بیند.

حضرت رسول اکرم، امام عصر را تشبیه به خورشید فرمودند، تشبیه به خورشید! خورشید پشت ابر، من این جمله را اینطوری می‌گویم که خورشید هیچ‌گاه پشت ابر نیست، شما اگر پشت ابر باشید، خورشید پشت ابر نیست خورشید تمام این باصطلاح ستاره‌ها را، منظومۀ شمسی را، همه جا را نور می‌دهد حالا در یک شب مشهد، ابر گرفته ما پشت این ابر قرار گرفتیم، خیال می‌کنیم که امام زمان پشت ابر است، در غیبت است نه ما در غیبت هستیم.

وقتی که آن فرد، می‌رود خدمت امام صادق (علیه السلام) و می‌خواهد با امام صادق مصاحفه کند، دقت کنید به این عرض، می‌آید دستش را می‌آورد جلو، با امام صادق مصاحفه کند، حضرت صادق دست‌شان را عقب می‌کشند. آقا من از کوفه بلند شدم به دیدن شما آمدم، شما مصاحفه نمی‌کنید؟ حضرت فرمودند: تو در بازار کوفه، دستت را به دست زن نامحرمی مالیدی و هنوز توبه نکردی و دستت گنهکار است و دست گنهکار با دست امام معصوم، نمی‌تواند مصاحفه کند. اگر این مقیاس باشد، چشم گنهکار هم همینطور است نمی‌تواند امام معصوم را ببیند، گوش گنهکار هم همینطور است.

خدا رحمت کند یکی از علمای بزرگ افغانستان بود، اهل کابل بود که همین رژیم افغانستان، او را گرفت و زندان کرد و بعد هم دیگر ناپدید شد، به نام آقای محمد امین افشار، از علمای بزرگی بود، خیلی به من اظهار محبت می‌کرد، هر وقت می‌آمد مشهد، می‌آمد منزل ما، می‌گفت: از امام زمان‌مان حرف بزنیم. خیلی اظهار محبت به حضرت می‌کرد. ایشان قضیه‌ای را برای من نقل کرد و این قضیه را بعد دیدم در بعضی از کتب هم نوشته‌اند، آن قضیه این بود.

در مجلسی، در افغانستان، علمای اهل سنت و بعضی از رجال سیاسی اهل سنت هم نشسته بودند و یک نفر هم از کسانی که شیعه بود ولی تقیه می‌کرد، او هم نشسته بود. یک نفر از میان این علمای اهل سنت، شروع کرد به مذمت شیعه و خرافاتی که شیعه معتقد است، من جمله گفت: این‌ها معتقد هستند که امام زمانی هم هست. در میان این جمع، یک فردی اهل مصر بود این در بقیۀ مطالب، با آن علمای افغانی هماهنگ بود و موافقت می‌کرد، اما راجع به امام زمان که بحث شد، ایشان سکوت کرد، حرفی نزد. از او پرسیدند: چرا اینجا چیزی نمی‌گویی؟ گفت: من در مصر که بودم، درست مثل این جلسه را داشتیم. یک نفر از علمای اهل سنت، اوصاف حضرت مهدی روحی و ارواحنا له فداه را داشت شرح می‌داد، یک دفعه تمام جمعیت سکوت کردند و به یک گوشه چشم‌شان را دوختند. دیدیم یک فردی آنجا نشسته، تمام آن صفاتی که این آقا تا حالا می‌گفت، همه در وجود این شخص هست و همه هم مبهوت او هستند.

ایشان این قضیه را تا اینجا می‌گوید، می‌گوید: یک دفعه دیدیم این مجلس هم، به یک نقطه همه متوجه شدند و یک آقایی آنجا نشسته که جان همۀ ما به قربانش، تمام متوجه او شدند و سکوت مجلس را گرفت و مردم، جمعیت بلند شدند بدون حرف، از مجلس رفتند بیرون و مجلس به هم خورد. فردا تمام این علماء گفتند: دیروز در آن مجلس، آقا حجت ابن الحسن آمد و برای ما همه ثابت شد که این وجود مقدس هست.

امام عصر ارواحنا له فداه، در بین ما می‌آیند تشریف می‌آورند. ما چشم بازی می‌خواهد داشته باشیم تا ایشان را ببینیم. امشب احتمال شب قدر را دارد یکی در مسئلۀ توبه برای شما حرف زدم و مهربانی خدا، یک بخش هم دربارۀ مهربانی امام زمان و این که می‌شود خدمت امام زمان رسید و فکر نکنید که بعضی از خوبان ممکن است مشرف شوند به محضر امام زمان. نه گاهی می‌شود سبب هدایت یک عده‌ای، این ملاقات‌ها می‌شود. ما امشب بیاییم آن حضرت را واسطه قرار دهیم احتمال شب قدر، امشب دارد و این وجود مقدس را ما ببریم در خانۀ خدا و از خدا طلب عفو و آمرزش کنیم، بالأخص که امشب، شب ضربت خوردن امیرالمؤمنین علی ابن ابیطالب است. جداً آقایان، انسان گاهی آنچنان از خدا و حقیقت دور می‌شود که حاضر می‌شود. ابن ملجم یک آدم به ظاهر مسلمانی بود، یک آدم مقدس، از این خشکه مقدس‌هایی که خیال می‌کردند، هر چه هست در همان عبادت آن‌هاست، جزء خوارج بود. خوارج عده‌ای بودند کاسۀ داغتر از آش. افراد باصطلاح انقلابی تند بی‌درک.

در قرآن هست «الْحُكْمُ لِلَّهِ»[9]، نمی‌دانند که علی، مظهر پروردگار است. می‌آمدند به علی ابن ابیطالب می‌گفتند: «الحکم لله لا لک» حکم برای خداست نه برای تو. شعارشان این بود، افراد متحجّر، افرادی که درک ندارند. ما هم داریم مفاتیح را زیر بغلش می‌گذارد، صبح تا شب داخل حرم می‌رود مشغول عبادت است، ولی کوچکترین معرفتی به امام زمانش ندارد و هر چه هم بتواند ظلم می‌کند. خدا نیاورد برای کسی که با این گونه افراد، چون این‌ها تاریک‌تر از معصیت‌کارها هستند.

من خودم یک وقتی یادم است در حرم مطهر، از جزء افرادی بودم که دلم می‌خواست اول کس باشم وارد حرم شوم، در حرم را می‌بستند. یک مردی آنجا بود، اول قبل از همه وارد حرم می‌شد و مشغول نماز شب و این‌ها بود. من هم خیلی دوست داشتم به ایشان التماس بگیرم. یک شب، بعد از نماز صبح بود، دیدم یک نفر دارد زیارت می‌خواند دیدم پایش را گذاشته روی سجادۀ ایشان، ایشان حالا در نماز چقدر تقلا کرد که این پایش را از روی سجاده‌اش بردارد، که موفق هم نشد بعد از نماز، بلند شد به او یک فحش بسیار بدی داد، که من خجالت می‌کشم اینجا برای شما بگویم، نقل کنم به او داد که پایت را از روی سجادۀ من بردار. گفتم: الحمدلله که ما این را زود شناختیم قبل از اینکه، به او التماس بگوییم.

انسانیت انسان، به عبادت نیست، به نماز نیست، انسانیت انسان، به صفات حمیدی است که باید داشته باشد. شما صفات خوب داشته باش، متخلق به اخلاق الله باش، همان واجباتت را انجام بده و محرماتت را ترک کن، کافی است. در روایت هست در کتاب اصول کافی است که یک مرد زاهد و عابدی، در یک جزیره‌ای مشغول عبادت بود. دائم عبادت می‌کرد شب و روز، یکی از ملائکه از خدای تعالی سؤال کرد که خدا جای این شخص در بهشت کجاست؟ یک جایی باید برای این پیدا شود که أعلاء علیین باشد. خدای تعالی یک جایی به این ملک نشان داد مثلاً فرض کنید که طویلۀ بهشت، حالا بهشت طویله داشته باشد، اینجا، جای ایشان است. چرا؟ برو با او معاشرت کن، ببین چه می‌گوید؟ آن ملک به صورت بشر آمد با او مشغول عبادت شد، مهلت پیدا نمی‌کند یک کلمه با او صحبت کند. بالأخره یک جا او را گرفت، با او یک مقداری حرف زد. گفت: آرزویی هم در دنیا داری؟ این عبادتت، این مکانت، این وضعت. گفت: یک آرزو دارم خدا خرش را برای ما بفرستد و ما اینجا بچرانیم و از این علف‌ها استفاده کند تا ما محبتی به خدا کرده باشیم.

این روایت است امام صادق در کتاب اصول کافی، نقل می‌کند. بعضی، این گونه هستند. کوشش کنید که نه آن طرف بیافتید و نه آن طرف. فکر نکنید که هر کسی اهل عبادت، خیلی عبادت کرد حالا خیلی آدم خوبی است. نه! وقتی که خدای تعالی حضرت آدم را می‌خواست خلق کند، فرمود: «إِنِّي جَاعِلٌ فِي الأَرْضِ خَلِيفَةً»[10] ملائکه گفتند: خدایا حالا به تعبیر ما، که «نَحْنُ نُسَبِّحُ بِحَمْدِكَ وَنُقَدِّسُ لَكَ» خدایا ما که تسبیح تو می‌کنیم اگر احتیاج به تسبیح داری، ذکر داری که ما هستیم، تقدیست هم می‌کنیم، همیشه سجده برایت می‌کنیم، این‌ها را برای چه خلق می‌کنی؟ بله «إِنِّي أَعْلَمُ مَا لاَ تَعْلَمُونَ».

یکی از بزرگان می‌گفت: ما مقدس لازم نداریم، ما آدم می‌خواهیم، ما آدم می‌خواهیم خلق کنیم. آدم شدن مشکل است. انسان، عبادت کند، عبادت و دعا مثل دواست به اندازۀ رفع مرض روحی‌اش، باید از دعا و از عبادت استفاده کند. بنابراین، این را بدانید البته امشب استثنائاً گفتند: تا صبح بمانید، زنده هم باشید احیاء نگه دارید، خودتان را زنده کنید این‌ها هست، اما از همین امشب تصمیم بگیرید که همین دو سه جمله تصمیم را اگر بگیرید، من قول می‌دهم شما از اولیاء خدا باشید.

اول: اینکه واجبات‌تان را انجام دهید، خیلی کم است واجبات خیلی زیاد نیست. دوم: هر چه حرام است ترک کنید. گاهی بعضی از دوستان از شهرستان‌ها می‌آیند از من می‌پرسند، یک تقاضایی می‌کنند که شما یک کلمه‌ای برای ما بگویید که ما عمل کنیم و خیلی مثل آن فردی که فرزندش را آورده بود کنار در مکتب‌خانه گفت: ملا این را، باسوادش کن می‌خواهم ببرم. بعضی این گونه هستند. خدمت رسول اکرم گاهی می‌رفتند، می‌گفتند: یا رسول الله! موعضه‌ای ما را بکن و خیلی مختصر، همینطور ایستاده، حضرت هم می‌فرمودند چون هیچ کس را رد نمی‌کردند. مثلاً یک قضیه دارد حضرت می‌فرمود: غضب نکن! چون همۀ گرفتاری‌ها سر همین غضب‌های بی‌جایی است که ما می‌کنیم و شیطان بر ما تحمیل می‌کند.

من هم گاهی این جمله را می‌گویم و جداً این جمله خیلی مهم است که هر چه می‌دانید بد است نکنید. هر چه را هم که می‌دانید خوب است بکنید. اگر کسی این کار را کند، همین دستور را عمل کند خدای تعالی، آن چه که نمی‌داند به او تعلیم می‌دهد، به او الهام می‌کند. می‌گوید: «من عمل بما علم، علمه الله ما لم یعلم» کسی که عمل کند به آنچه که می‌داند، خدا آنچه را که نمی‌داند به او تعلیم می‌دهد، الهام می‌کند.

پس اول ترک گناه، دوم انجام واجبات، سوم به فکر این باشیم که اخلاق رذیله را از خودمان دور کنیم. ببینیم چه صفت بدی داریم آن‌ها را از خودمان دور کنیم و امشب إن‌شاءالله باید این تصمیم را بگیریم و از خدا بخواهیم که خدا به ما کمک کند.

شب شهادت امیرالمؤمنین است. ابن ملجم، این خبیث. شما فکر نکنید مرد کافر، کافر بود اما این به صورت ظاهری مسلمان بود، مقدس بود. این آمده داخل مسجد، قطام هم اعتکاف کرده این هم به صورت اعتکاف آمده داخل مسجد، شمشیری را برده داخل زهر خوابانده، چون وسایل کشتن و جنگ در آن زمان‌ها شمشیر بود، حالا این شمشیر را تدابیری روی آن می‌کردند که باصطلاح خیلی مؤثر باشد. شمشیر را داخل زهر می‌خواباندند، بر می‌داشتند خشک می‌کردند و دو مرتبه زهرآلودش می‌کردند باز خشکش می‌کردند که خوب زهر در شمشیر تحقق پیدا کند. یک چنین کاری هم کرد. آخر امشب، آمده در میان مسجد خوابیده، شمشیر را گذاشته زیر بدن خودش و به روی زمین خوابیده. حضرت امیرالمؤمنین (ع) آمدند داخل مسجد، خوابیده‌ها را بیدار کردند رسیدند بالین این مرد، این نامرد! به او فرمودند: بلند شو، این گونه نخواب! چقدر امام ما مهربان است. به طرف راست بخواب که خواب اولیاست یا به طرف چپ بخواب، که خواب حکماست، این طرز خوابیدن، خواب شیاطین است و من می‌دانم چه فکری داری و چه اراده کردی، نزدیک است که محاسنم به خون سرم به وسیلۀ تو خضاب شود.

گاهگاهی امیرالمؤمنین می‌فرمود: این قاتل من است. حضرت این جملات را در بین اصحاب می فرمودند.، اصحاب می‌گفتند: این را بکشیم. حضرت می‌فرمود…

 

 

جهت دانلود و یا پخش آنلاین کلیک کنید

جهت دانلود و یا پخش آنلاین کلیک کنید

«أعوذ بالله من الشّیطان الرّجیم بسم الله الرّحمن الرّحیم الحمد لله ربّ العالمین الصلاة و السلام علی أشرف الأنبیاء و المرسلین سیّدنا و نبیّنا أبی القاسم محمد و علی آله الطیّبین الطاهرین لا سیّما علی سیّدنا و مولانا حجة بن الحسن روحی و أرواح العالمین لتراب مقدمه الفداء و اللعنة الدائمة علی أعدائهم أجمعین من الآن إلی قیام یوم الدین».

 شب یازدهم محرم است، امشب مصیبت به اوج رسیده است. دل‌ها را به کربلا روانه کنید، هم از نظر زمان و هم از نظر مکان یک مسافرت روحی کنیم. هزار و چند صد سال به عقب برگردیم. هزار و چند کیلومتر یا چند صد کیلومتر مسافرت ارضی کنیم، برویم کربلا امشب ببینیم چه خبر است؟ خیلی عجیب است، غوغایی است. بعضی از بزرگان و اولیای خدا این شب را در عالم مکاشفه و عالم ارواح دیده‌اند. از یک طرف بدن‌های مقدسه خاندان عصمت پاره‌پاره روی زمین افتاده، از یک طرف خیمه‌های سوخته و نیمه‌سوخته و فرزندان خاندان عصمت در بیابان‌ها فرار کرده‌اند، از یک طرف هودجی از آسمان نازل می‌شود، کنار گودی قتله‌گاه می‌آیند. وضع عجیبی است کربلا. ساربان برای پیدا کردن غنیمتی آمده است دست مبارک ابی‌عبدالله را می‌بُرد. برای ما مصیبت کربلا همیشه زنده است. مصیبت کربلا هیچ‌وقت برای ما کهنگی ندارد.

همین امروز اتفاقاً عصری بود، خیلی خسته بودم، نمی‌دانم چه شد، شاید برای اینکه امشب این مطلب را این‌جا بگویم، من هیچ‌وقت کتاب مثنوی را مطالعه نمی‌کنم، امشب، امروز عصری مثنوی را برداشتم، نگاه کردم. دیدم در اشعار خود می‌‌گوید که یک شاعری یک روز در شهر حلب رفت. معلوم است که آن‌موقع شهر حلب شیعه‌نشین بوده است. مردم را در روز عاشورا دید که به سر و صورت خود می‌زنند. می‌گوید: سؤال کردم که چه خبر است؟ چه کسی مُرده است؟ کدام شاه مُرده است که شما این‌طور اظهار ناراحتی می‌کنید؟ مردم گفتند: حسین بن علی را در چند صد سال قبل شهید کردند، ایشان در آن کتاب شروع می‌کند به حمله کردن به شیعه که یک قضیه‌ای که چند صد سال قبل اتفاق افتاده است، شما این‌طور اظهار ناراحتی می‌کنید، کهنه شده است، بیاید به بدبختی خود، به اینکه در خواب غفلت هستید، گریه کنید. خدا به انسان نور بدهد. به خدا قسم، علم، این علوم ظاهری…

علم رسمی سر به سر قیل است و قال

به قول مرحوم شیخ بهایی:

نه از آن کیفیتی حاصل نه حال

گاهی بعضی از افراد بی‌سواد خیلی بهتر از بعضی از علما چیز می‌فهمند و شناخت آن‌ها بیشتر است. غزالی یک دانشمندی است که به اصطلاح در بین اهل‌سنت استاد علم اخلاق است. شاید حدود متجاوز از صد جلد کتاب دارد. مهم‌ترین کتاب او «احیاءالعلوم» است که در اخلاق نوشته است. عالِم است، اما این‌قدر نور ندارد که می‌گوید: نباید یزید را لعن کرد. خیلی عجیب است. نمی‌دانم این «أَلا لَعْنَةُ اللَّهِ عَلَى الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ‏»[1] که در قرآن آمده است، در دنیا ظالم‌تر از یزید پیدا می‌شود؟ آخر اینکه به ما گفته‌اند: شما اگر خواستید… یعنی حضرت علی بن موسی‌الرضا به پسر خود شبیب می‌فرماید: «إِنْ كُنْتَ بَاكِياً لِشَيْ‏ءٍ فَابْكِ لِلْحُسَيْنِ»[2] یعنی اگر خواستید بر چیزی گریه کنید، هرچه می‌‌خواهد باشد. جوان رعنای زیبای متدین شما از دنیا رفت، خواستید بنشینید گریه کنید، ذهن خود را کربلا بده، «فَابْكِ لِلْحُسَيْنِ» چرا؟ به جهت اینکه شهادت سیدالشهداء آن‌قدر مظلومانه است، آن‌قدر سخت است که هر مصیبتی را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد، هر مصیبتی را.

شما کجا در دوران… حتی زمان‌های وحشی‌گری‌های زمان جاهلیت سراغ دارید که یک نفر را بکشند؟ سر از بدن او جدا کنند؟ سر او را روی نیزه کنند؟ بدن او را پایمال… اگر شب یازدهم نبود، نمی‌گفتم. بدن او را پایمال سمّ اسبان کردند. یک وقت است که یک بدنی زیر دست و پای اسب‌ها می‌افتد، پایمال سمّ اسب می‌شود، اما عمداً… خود حضرت می‌فرماید که به وسیله سمّ اسب‌ها عمداً من را پایمال کردند و بعد هم بیایند خیمه‌های او را آتش بزنند، زن و بچه او را اسیر کنند. شما یک اسارتی می‌شنوید، گاه‌گاهی خود این‌ها نقل کردند. خدا رحمت کند مختار بن… مختار ثقفی را که وقتی این‌ها را گرفت، اول از این‌ها اقرار می‌گرفت که شما چه کردید؟ یکی از این افراد می‌گوید: ما سه نفر بودیم، وارد خیمه‌های ابی‌عبدالله برای غنیمت شدیم، یک طفل سه ساله‌ای، دختر بچه، او دست خود را به عمود خیمه گرفته، بدن او دارد می‌لرزد. یک حلقه حالا طلا بوده، هرچه بوده، به گوش او بود که این حلقه می‌لرزید.

ما سه نفر بودیم، وقتی به او رسیدیم… حالا این‌جا مثلاً چه باید بکنند؟ اگر انسان هم نباشند، حیوان هم باشند، باید دلداری بدهند، به او بگویند که ما دیگر به شما کاری نداریم. می‌گوید: یک نفر از ما خم شد، از روی اسب دولا شد، با شمشیر به پهلوی این طفل سه ساله زد که نقش زمین گردید. یک چنین وحشی‌گری‌هایی. گوشواره را وقتی می‌خواستند از گوش اطفال دربیاورند، این‌ها معطل نمی‌شدند که از گوش طفل بیرون بیاورند. می‌کشیدند، گوش را پاره می‌کردند، برمی‌داشتند و می‌بردند. چنین حالتی دارند. یزید، چنین یزیدی است و یک چنین افرادی اطراف یزید هستند. در دنیا ظالم‌تر و بی‌انصاف‌تر از یزید و اصحاب او نبودند. آن‌وقت این‌ها علمای علم اخلاق هستند. کسی که این‌طور اساتید اخلاقی داشته باشد، همان‌طور تربیت می‌شود که شاگردانی مثل صدام و افرادی مثل مردم ظالم و ستمگر دنیا پیدا می‌کند. لذا می‌بینید امروز در دنیا شاید ملّای رومی و غزالی در نزد بعضی از علمای اهل‌سنت اهمیت بیشتری از امام صادق (علیه الصلاة و السلام) دارند. آن‌ها بیشتر محترم هستند. این‌ها جای تأسف است.

اهل‌سنت به این‌ها می‌بالند، ما به علی بن موسی‌الرضا (علیه الصلاة و السلام) می‌بالیم. به آقایی که وقتی وارد حمام می‌شود، شخصی هم نشسته است، منتظر دلّاک است، خیال می‌کند که این آقا دلّاک است که وارد شده است. ابداً برای خود تشریفاتی قائل نبودند. با اینکه ولی‌عهد مأمون است، از نظر ظاهر باید تشریفاتی داشته باشد، اما تشریفاتی نداشت. صدا می‌زند که چرا دیر کردی، من مدتی است منتظر هستم. حضرت کیسه را می‌گیرند، اول پشت او را کیسه می‌کنند، بعد درست راست، بعد دست چپ، بعد او را می‌خوابانند که سینه او را کیسه کنند، این شخص می‌بیند هر کسی که وارد حمام می‌شود، در مقابل این دلّاک تعظیم می‌کند، کم‌کم متوجه می‌شود که این اقا علی بن موسی‌الرضا است. می‌گوید: آقاجان عذر می‌خواهم دیگر پاهای من را کیسه نکنید. حضرت می‌فرماید که پیغمبراکرم فرموده‌اند هر کاری را که شروع کردید، تمام کنید. من باید تمام کار را انجام بدهم. حسین بن علی (علیه الصلاة و السلام)… شخصی وارد شهر مدینه می‌شود، می‌گوید: سخی‌ترین مردم مدینه چه کسی است؟ درِ خانه سیدالشهداء را به او نشان می‌دهند، می‌آید، وارد اتاق می‌شود، چندتا شعر می‌گوید:

لَمْ يَخِبِ الْآنَ مَنْ رَجَاكَ وَ مَنْ             حَرَّكَ مِنْ دُونِ بَابِكَ الْحَلَقَة

کسی که در خانه شما بیاید، مأیوس برنمی‌گردد. حضرت سیدالشهداء به قنبر می‌فرمایند که از سهم امامی که از حجاز آمده است، چه‌قدر پیش شما است؟ می‌گوید: پانصد دینار. حضرت همه را در یک همیان می‌ریزد، می‌آید در را نیمه‌باز می‌کند که چشم او به صورت فقیر نیفتد، فقیر هم چشمش به صورت آقا نیفتند که خجالت نکشد. کیسه زر را به او می‌دهد و عذرخواهی می‌کند.

… إنّي إليك معتذر

من از شما عذر می‌خواهم. از مال دنیا دست ما تهی است، بنی‌امیه نگذاشتند که سهم ما -به اصطلاح امروز ما سهم امام- به دست ما برسد. این یزید و خاندان یزید و این‌ها هستند، آن هم حسین و علی بن ابی‌طالب. همین سیدالشهداء که امروز با لب‌های تشنه در گودی قتله‌گاه که آن شخص می‌گوید: وقتی که من آمدم کنار گودی قتله‌گاه دیدم لب‌های حسین بن علی تکان می‌خورد، گفتم: لابدّ آقا نفرین می‌کند. خوب گوش دادم، دیدم می‌فرماید: ای قوم، جگر من از تشنگی می‌سوزد. هنوز به کربلا نرسیده بودند. حضرت به اصحاب خود فرمود: آب زیادی بردارید. گفتند: ما کنار شریعه راه می‌رویم، کنار نهر فرات حرکت می‌کنیم. حضرت دستور را فرمودند، آب زیاد برداشتند، یک‌مرتبه لشکر حرّ با هزار نفر جمعیت رسیدند. حضرت سیدالشهداء به همه این‌ها آب دادند. یک نفر در اثر کثرت عطش نتوانست بلند شود و آب بگیرد. خود حضرت آمدند، با دست مبارک خود مَشک را باز کردند، به او آب دادند و همه را سیراب کردند.

فرق امامان ما با امامان جاعلی و آن‌هایی که دور از انسانیت هستند، این است. مرحوم حاج شیخ جعفر شوشتری کتابی به نام خصائص الحسینی دارد. این عربی است، اما ترجمه هم شده است. خلاصه این کتاب این است که من برای نجات از مهالک عالم بعد از این عالم راه چاره‌ای جستجو می‌کردم. نماز شب انسان را نجات می‌دهد؟ دیدم خیر. نماز شب خوب است، اما صددرصد مورد اعتماد اینکه انسان را از مهالک آخرت نجات بدهد، نیست. اعمال عبادی، روزه و غیره، تمام را بررسی کردند. یک عالِم بزرگی است، عالم نحریری است، بررسی کردم، چیزی که من را مطمئن کرد که حتماً نجاتم خواهد داد، عزاداری بر سیدالشهداء (علیه الصلاة و السلام) بود.

آن‌وقت شروع می‌کند، می‌گوید: از آن روزی که خدای تعالی آدم را آفرید، حضرت آدم به خاطر آن ترک اولی که کرده بود، او را از بهشت بیرون کردند. در روایت دارد که دویست سال گریه می‌کرد. جبرئیل آمد، از همان راهی که دور شده، باید از همان راه برگردد تا نزدیک شود. انسان اگر از یک راهی کج رفت، باید همان راه را برگردد. حضرت آدم (علی نبیّنا و آله و علیه السلام) وقتی در بهشت بود و خدا ذرّیه خود را به او نشان داد، دید در میان ذریه خود یک افراد بسیار برجسته‌ای هستند، یکی از آن‌ها ابی عبدالله الحسین است. در دل، به زبان جاری نکرد، در دل گفت که چرا فرزندان من بهتر از من باشند؟ خدا آن امتحان را برای او پیش آورد. دویست سال گریه می‌کرد. جبرئیل آمد خدمت حضرت آدم، گفت: بگو این کلمات را: «يَا حَمِيدُ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ».[3] البته روایات مختلف گفته شده است، اما آنچه من به یاد دارم، این جملات است: «يَا حَمِيدُ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ يَا عَالِي بِحَقِّ عَلِيٍّ يَا فَاطِرُ بِحَقِّ فَاطِمَةَ يَا مُحْسِنُ بِحَقِّ الْحَسَنِ»[4] رسید به این جمله: «يا قديم الإحسان بحق الحسين»[5] حضرت آدم هم دارد کلمه به کلمه می‌گوید، رسید به این جمله، تا کلمه حسین را گفت، اشک او جاری شد.

من یک وقتی این موضوع را تجربه کردم، شما هم می‌توانید تجربه کنید. اگر یک مدتی زیارت عاشورا بخوانید، یا حسین بگویید، کم‌کم می‌بینید کلمه حسین را که می‌گویید، دل شما می‌شکند، اشک شما جاری می‌شود، یک اثری در این کلمه است. تا این کلمه را گفت، اشک او جاری شد. به جبرئیل فرمود که چه شد که من این‌طور متأثر شدم؟ ایشان می‌فرمایند: اول کسی که برای افراد بشر روضه خواند، جبرئیل بود. برای حضرت آدم نشست و روضه خواند و به خاطر آن قطره اشکی که از چشم او جاری شد، خدا گناهان او را بخشید. دیگر یک‌یک از انبیاء را… حتی همین چند سال قبل بود، شاید اکثر شما به یاد داشته باشید و یا دیده باشید که پاره‌ها و تکه‌های کشتی نوح وقتی پیدا شده بود، روی آن اسامی پنج نور مقدس، پیغمبراکرم، علی بن ابی‌طالب، فاطمه‌زهرا، امام حسن مجتبی، حضرت سیدالشهداء نوشته شده بود. این اسامی بود، این را مستند در روزنامه‌های خارج نوشتند و به خاطر دارم که مکتب اسلام هم نوشته بود و الآن من کاملاً آن نقش یادم است، در نظرم هست که این اسامی نوشته شده بود و حفظ کِشتی نوح، یعنی حفظ نسل بشریت، به خاطر این پنج نور مقدس.

بعد هم یک‌یک از انبیاء، تا رسیده به پیغمبراکرم. پیغمبراکرم می‌فرماید… مطلب را تمام کرده، شما حالا خواهید گفت که پیغبر در این ارتباط چه گفته است؟ حالا عرض می‌کنم. سنی و شیعه نقل کردند. پیغمبراکرم فرمود: «حُسَيْنٌ مِنِّي وَ أَنَا مِنْ حُسَيْنٍ».[6] حسین از من است. یعنی حسین فرزند من است، این مطلب خیلی ساده است، فرزند من است، نور چشم من است، آن‌قدر پیش من محبوبیت دارد که برای آنکه فضایل او معلوم شود… سیدالشهداء از نظر ظاهر خردسال بود، رسول‌اکرم در حال سجده، می‌آید روی دوش پیغمبر، از جانب پروردگار به پیغمبر اجازه داده نمی‌شود که تا حسین از روی دوش پیغمبر پایین نیاید، او سر او خود را از سجده بردارد. اهل‌سنت نقل کردند.

یک روز امام حسن و امام حسین در بازار دیدند که بچه‌ها شتر دارند، مرکبی دارند، این‌ها خدمت پیغمبر اکرم آمدند که یا رسول‌الله ما هم می‌خواهیم مرکبی داشته باشیم. پیغمبر امام حسن را به طرف راست، امام حسین را به طرف چپ، فرمود: من هم مرکب شما هستم. حدیث عجیب مسلّم کساء. فکر نکنید حدیث کساء یک حدیث معمولی است. در آیه قرآن تأیید شده است که این‌ها در چند مورد زیر کساء قرار گرفتند: یکی در مباهله با نصارای نجران است، یکی در وقتی که آیه تطهیر نازل می‌شود. می‌دانید جای امام حسن و امام حسین زیر کساء کجا بود؟ پیغمبر خوابیده، علی بن ابی‌طالب این‌طرف، فاطمه‌زهرا آن‌طرف، امام حسن و امام حسین روی سینه رسول‌اکرم قرار دارند.

یک روز دست این دو فرزند خود را گرفته، آمده در مسجد، «هَذَانِ ابْنَايَ»[7] ای مردم بدانید این دو پسرهای من هستند. «إِمَامَانِ» هر دوی آن‌ها امام هستند، «قَامَا أَوْ قَعَدَا» اگر قیام هم کردند، فرزند من هستند، درست قیام کردند. اگر در خانه هم بنشینند و یا پای منبر بنشینند، خطیب ملعون روی منبر برود، مدح معاویه بگوید و نستجیربالله لعن بر علی بن ابی‌طالب بکند، باز هم امام است. «إنّ الحسين مصباح الهدی»[8] آیا شما معنای «مصباح الهدی» را چون عربی‌زبان نیستید، نمی‌توانید متوجه شوید. «مصباح» یعنی چراغ. هر چراغی راهنما نیست، راه را نشان نمی‌دهد. گاهی بعضی از چراغ‌ها فقط اطراف انسان را روشن می‌کنند، حتی ممکن است انسان حتی راه را هم نبیند. اما یک نورافکن خیلی قوی که سراسر جاده را تا مقصد نشان می‌دهد، به این «مصباح الهدی» می‌گویند.

یک نورافکن قوی، از جلوی پای شما نشان می‌دهد، تا آخر جاده. این صراط مستقیمی که ما هر روز در نماز آن را از خدا طلب می‌کنیم، یک چراغ هدایت می‌خواهد و آن چراغ هدایت حسین بن علی (علیه الصلاة و السلام) است. و الّا راه، راه است. شیطان و شیطان‌سیرت‌ها هم دو طرف جاده قرار دارند، ممکن است یک مختصر در تاریکی منحرف شوید و در دره سقوط کنید. «إنّ الحسین مصباح الهدی» این یک تشبیه. تشبیه دوم، «سفینة النجاة».[9] آخر هر کشتی انسان را نجات نمی‌دهد، یک کشتی است که در دریا حرکت کرده است، مسافرکشی می‌کند، بارکشی می‌کند، به این «سفینة النجاة» نمی‌گویند. اما وقتی کشتی در میان طوفان قرار می‌گیرد و افراد می‌خواهند غرق شوند، یک کشتی معتبر، یک کشتی به اصطلاح ضدّ ضربه بدون هیچ اختلالی می‌فرستند که این غرق‌شدگان را نجات بدهد. به این کشتی نجات می‌گویند. کشتی نجات از این می‌آید.

ما در این دنیای پر از مهلکه که امیرالمؤمنین فرمود: «دَارٌ بِالْبَلَاءِ مَحْفُوفَةٌ»[10] خانه‌ای است که به بلا پیچیده شده است، ما قرار گرفتیم. اگر می‌خواهید نجات پیدا کنید، متوسل به سیدالشهداء شوید. این‌ها کلمات پیغمبراکرم است. این‌ها کلماتی است که پیغمبراکرم فرموده و سنی و شیعه هم نقل کرده‌اند. در کتاب صحیح بخاری دیدم، پیغمبراکرم فرمود: «الْحَسَنُ وَ الْحُسَيْنُ سَيِّدَا شَبَابِ أَهْلِ الْجَنَّةِ»[11] می‌خواهید آقای خود را در روز قیامت بشناسید؟ انسان هر جایی که می‌رود، باید ببیند آقای آن‌جا، بزرگ آن‌جا، زمامدار آن‌جا، شخصیت پُرنفوذ آن‌جا چه کسی است؟ «الْحَسَنُ وَ الْحُسَيْنُ سَيِّدَا» دعاهای اهل‌بهشت هستند. در بهشت پیرمرد و پیرزن هم نیست، همه آن‌ها جوان هستند. «سَيِّدَا شَبَابِ أَهْلِ الْجَنَّةِ».

آن‌قدر روایات درباره عظمت مقام مقدس سیدالشهداء فراوان است که درباره آن همین آیه‌ای که تلاوت کردم: «وَ وَصَّيْنَا الْإِنْسانَ»[12] خدا به کسی انسان بگوید… انسان کامل، آن انسانی که آینه تمام‌نمای پروردگار است که به پدر و مادر خود احسان کند. به‌به، چه مادر و پدری، فاطمه‌زهرا و علی بن ابی‌طالب. «حَمَلَتْهُ أُمُّهُ كُرْهاً»[13] در این‌جا یک تفسیری دارد، من بگویم که اشک‌های شما جاری شود. مادر وقتی که… فاطمه زهرا وقتی که حسین بن علی را در رحم داشت… حضرت زهرا صدای حضرت سیدالشهدا را می شنید حضرت در رحم به مادر می گفت من تشنه لب خواهم مُرد، فاطمه زهرا می‌نشست، اشک می‌ریخت «حَمَلَتْهُ أُمُّهُ كُرْهاً وَ وَضَعَتْهُ كُرْهاً». وقتی هم که وضع حمل کرد، این قنداقه را به دست پیغمبر دادند، شما دیدید یک بزرگ خانواده که هست، فرزندی، مخصوصاً نوه‌ای در آن خانواده متولد می‌شود، قنداقه آن طفل را به دست پدر بزرگ می‌دهند، همه او را نگاه می‌کنند که ببینند عکس‌العمل این پدربزرگ چیست؟ خوشحال می‌شود، تبسمی می‌کند، روی او اسم می‌گذارد، اذان به گوش راست، اقامه به گوش چپ… خیلی خوشحال است، خدای تعالی یک نوه به من داده است، آن هم پسر، سالم، به این زیبایی… پسر به این زیبایی دست پیغمبراکرم داده‌اند، همه دارند به او نگاه می‌کنند. علی بن ابی‌طالب نگاه می‌کند، فاطمه‌زهرا نگاه می‌کند. چشم پیغمبر به جمال این طفل که افتاد، دیدند اشک‌های او جاری شد. اشک او جاری شد، عرض کردند: یا رسول‌الله چرا گریه می‌کنید؟ فرمود: این فرزند من را با لب‌های تشنه می‌کُشند.

امشب اگر می‌خواهید شام غریبان واقعی داشته باشیم، چراغ‌ها را خاموش کنید، دل‌های خود را پاک کنید، من نمی‌خواهم از بعضی افراد گله کنم، همین شب گذشته که شب… که شب امتحان بود، شب جدا شدن حق و باطل بود، در همین مجلس بعضی جزء اصحاب عمر سعد شدند و بعضی جزء اصحاب سیدالشهداء شدند. خیلی حواس ما جمع باشد. خدا می‌داند من نزدیک صبح بود، این خواب را دیدم، نمی‌خواهم بگویم که جریان چیست و چه هست؟ با دل پاک، شب یازدهم محرم است، امشب رسول‌اکرم کنار گودی قتلگاه آمده است. رسول‌اکرم کنار گودی قتلگاه آمده است. امشب فاطمه‌زهرا آمده است. آن لحظه اول تولد… لحظه اول تولد پیغمبراکرم گریه کرد، امشب هم که شب… شبی است که بدن مقدس سیدالشهداء در صحرای کربلا افتاده است، امشب هم گریه می‌کند. امشب هم گریه می‌کند. امشب تمام انبیاء و اولیا به کربلا آمدند. نه اینکه فکر کنید در شب عاشورای سال شصت و یکم هجرت همه کربلا بودند. همین امشب هم، همین امروز هم یک شخصی که چشم‌های بازی داشت، می‌گفت: ارواح گذشتگان از علما و آن‌هایی که اهل معنا که در گذشته بودند و از دار دنیا رفتند، همه آن‌ها شب گذشته، امروز، امشب کربلا بودند.

همه کربلا هستند، مناظر عجیبی در کربلا است. شما نگویید: امام حسین در روز عاشورا، مثل امروزی زائر نداشته است، شاید از نظر ظاهر به خاطر ظلم‌های صدام امروز امام حسین زائر نداشته باشد، اما از نظر ملکوت و معنا ارواح تمام اولیا کنار مرقد مطهر حضرت ابی عبدالله هستند. حالا بیایم ما دسته جمع هم روح خود را کنار گودی قتله‌گاه بفرستیم، امشب با زینب کبری هم‌ناله شویم. می‌دانید امشب زینب چه حالی داشت؟ امروز عصری خدمت امام سجاد آمد، عرض کرد: ای پسر برادر، آیا… خیمه‌ها را آتش زدند، آیا تقدیر این است، دستور این است که ما در خیمه‌ها بمانیم و بسوزیم یا سر به بیابان‌ها بگذاریم؟ حضرت فرمود: «علیکنّ بالفرار» همه شما فرار کنید و سر به بیابان بگذارید. این دستور صادر شد. هشتاد نفر زن و بچه در بیابان پخش شدند. شما خار مغیلان را ندیدید، من در بیابان‌های حجاز دیده‌ام. یک درخت‌های نسبتاً بلندی است، این‌ها خار دارد. یک خارهای شش‌پهلو، شش طرف دارد که هر طرف آنکه بزنید بیفتد، سه طرف به طرف بالا است و در این بیابان‌های گرمسیر، غالباً از این خارهای مغیلان زیاد است.

فرزندان ابی عبدالله، فرزندان اصحاب، اهل‌بیت پیغمبر در میان این بیابان‌ها دوان‌دوان می‌رفتند و فرار می‌کردند. این پاهای نازک، نازک‌تر از گُل روی این خارها قرار می‌گرفت، مجروح می‌شدند، از پا درمی‌آمدند، زیر این بوته‌های خار می‌افتادند، کسی نبود که به داد آن‌ها برسد. زینب کوشش کرد، همه را جمع کرد، زن‌های بزرگ را اطراف نشاند، اطفال را هم در وسط این‌ها نشاند، خود او هم سرپرستی این هشتاد زن و بچه را می‌کرد. امشب زینب کبری خیلی زحمت دارد. وقتی هم که می‌دید این‌ها آرام هستند، نشستند، ناراحتی فوق‌العاده‌ای ندارند، می‌دوید، می‌آمد کنار گودی قتله‌گاه، با بدن برادر راز و نیاز می‌کرد. شما اگر امشب در این کوچه و بازار شهرهای شیعه‌نشین عبور کنید، می‌بینید که این‌ها می‌گویند:

طفل صغیری ز حسین گم شده

چند نفر از از اصحاب ابی‌عبدالله وقتی سرشماری کردند، دیدند این‌ها ناپدید هستند، گُم شدند. حسین بن علی این زن و فرزند را به زینب کبری سپرده، امانتداری باید بکند. زینب (سلام الله علیها) در میان این بیابان‌ها تا چشم او افتاد به زیر بوته، دید یکی از اطفال جان به جان‌‌آفرین سپرده است.

«یا صاحب‌الزمان یا بقیةالله آجرک الله فی مصیبة جدّک الحسین» چشم‌های دل خود را باز کنید، به خدا قسم اگر چشم دل خود را باز کنید، می‌بینید که امام زمان شما یک دستمال به دست گرفته، دارد اشک می‌ریزد و گریه می‌کند. یا بقیةالله، یا صاحب‌الزمان. روح مقدس شما هم کربلا بود. اگرچه خود شما می‌فرمایید: اگر نبودم… اگرچه نبودم در کربلا یاریتان کنم، ولی صبح و شام برای شما اشک می‌ریزم. امروز همه شما عزاداری کردید، به خدا قسم حق دارید خسته هم باشید، من افرادی را همین امروز دیدم که شاید اگر اشک آن‌ها را جمع می‌کردند، یک لیوان اشک ریخته بودند. آری، حق هم همین است. حق هم همین است و این اشک‌ها ذخیره عالم آخرت شما است.

اما امشب، شب مصیبت است، شب عزا است، ما امشب باید تسلیت خدمت امام زمان خود بگوییم. ما امید داشتیم امروز، روز عاشورا که روزی بود که توقع ظهور می‌رفت، امروز ما هم صدای دلربای امام زمان خود را بشنویم که فریاد می‌زند: «ألا يا أهل العالم إن جدّي الحسين قتلوه عطشان».[14] همه با توجه، رو به قبله. می‌خواهیم ان‌شاءالله امشب اجر و مزد خود را از ولی‌عصر دریافت کنیم. امشب می‌خواهیم ارادت خود را به امام زمان خود ثابت کنیم.

«أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ بسم الله الرحمن الرحیم» «اللَّهُمَّ عَظُمَ الْبَلَاءُ اللَّهُمَّ عَظُمَ الْبَلَاءُ وَ بَرِحَ الْخَفَاءُ وَ انْكَشَفَ الْغِطَاءُ وَ انْقَطَعَ الرَّجَاءُ وَ ضَاقَتِ الْأَرْضُ وَ مُنِعَتِ السَّمَاءُ وَ أَنْتَ الْمُسْتَعَانُ وَ إِلَيْكَ الْمُشْتَكَى وَ عَلَيْكَ الْمُعَوَّلُ فِي الشِّدَّةِ وَ الرَّخَاءِ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدِ أُولِي الْأَمْرِ الَّذِينَ فَرَضْتَ عَلَيْنَا طَاعَتَهُمْ وَ عَرَّفْتَنَا بِذَلِكَ مَنْزِلَتَهُمْ فَفَرِّجْ عَنَّا بِحَقِّهِمْ فَرَجاً عَاجِلًا قَرِيباً كَلَمْحِ الْبَصَرِ أَوْ هُوَ أَقْرَبُ يَا مُحَمَّدُ يَا عَلِيُّ يَا عَلِيُّ يَا مُحَمَّدُ اكْفِيَانِي فَإِنَّكُمَا كَافِيَايَ وَ انْصُرَانِي فَإِنَّكُمَا نَاصِرَايَ يَا مَوْلَانَا يَا صَاحِبَ الزَّمَانِ يَا مَوْلَانَا يَا صَاحِبَ الزَّمَانِ يَا مَوْلَانَا يَا صَاحِبَ الزَّمَانِ الْغَوْثَ الْغَوْثَ الْغَوْثَ أَدْرِكْنِي أَدْرِكْنِي أَدْرِكْنِي السَّاعَةَ السَّاعَةَ السَّاعَةَ العَجَلَ العَجَل العَجَلَ».

 

جهت دانلود و یا پخش آنلاین کلیک کنید

«أعوذ بالله من الشّیطان الرّجیم بسم الله الرّحمن الرّحیم الحمد لله ربّ العالمین الصلاة و السلام علی أشرف أنبیاء و سیّد المرسلین سیّدنا و مولانا أبی القاسم محمد و علی آله الطیّبین الطاهرین لا سیّما علی سیّدنا و مولانا حجة بن الحسن روحی و أرواح العالمین لتراب مقدمه الفداء و اللعنة الدائمة علی أعدائهم أجمعین من الآن إلی قیام یوم الدین».

«أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ» «وَ إِذْ قُلْنا لِلْمَلائِكَةِ اسْجُدُوا لِآدَمَ فَسَجَدُوا إِلاَّ إِبْليسَ أَبى‏ وَ اسْتَكْبَرَ وَ كانَ مِنَ الْكافِرينَ».[1]

در این آیه شریفه دو، سه فراز و دو، سه نکته وجود دارد که یک نکته آن را امشب به یاری پروردگار عرض می‌کنم و ان‌شاءالله نکات بعد را… فکر می‌کنم هفته دیگر ماه رمضان باشد. شب‌های جمعه به قوّت خود باقی است، الّا اینکه آقایان وقتی افطار خود را کردند، یک قدری هم نماز مغرب و عشاء را که خواندند، ساعت هفت و نیم الی هشت تشریف بیاورند و ان‌شاءالله شاید آن دَه شب وسط را هم، از شب نیمه تا شب بیست و سوم و یا هشت شب وسط را هم ان‌شاءالله مجلس باشد و آن چون به شب‌های احیاء برخورد می‌کند، شاید کمی دیرتر شروع شود. ولی شب جمعه هفته آینده، به یاری پروردگار، ان‌شاءالله ساعت هشت تشریف بیاورید و امشب هم که شب جمعه آخر ماه است و شب جمعه آخر سال است و دوستان هم که همت کردند، چون این شب‌های آخر سال گرفتاری زیاد است. همین عده‌ای هم که همت کردند و آمدند، تشکر می‌کنیم و ان‌شاءالله ادامه این بحث‌های این آیات را در شب‌های ماه مبارک رمضان به یاری پروردگار تعقیب خواهیم کرد.

مطلبی که در این آیه شریفه هست و در مکرر از آیات قرآن هم به آن اشاره شده است، مسئله سجده است. سجده یعنی چه؟ در قرآن مجید سجده را به شمس و قمر و بلکه کسانی که در آسمان‌ها و زمین هستند و به ملائکه نسبت داده است. بلکه در بعضی از روایات حتی استفاده می‌شود که هر چیزی برای خدا سجده می‌کند. سجده را بخواهیم ترجمه کنیم که خیلی ساده باشد، نهایت درجه خضوع است. منتها نهایت درجه خضوع هر موجودی بالنسبه به خود او است و در انسان‌ها نهایت درجه خضوعشان این است که شریف‌ترین مواضع بدن را که پیشانی باشد و حتی بالای چشم‌ها قرار گرفته و جزء سر انسان است، بر پست‌ترین چیزها که خاک باشد، گذاشتن است. این معنای سجده است. از نظر عمل ظاهری می‌بینید که پیشانی را روی خاک گذاشتند و در ذکر سجده هم به دو موضوع خیلی مهم  اشاره کردن: یکی «سُبْحَانَ اللَّهِ»، یکی «الحمد لله». حالا به خصوص «سُبْحَانَ اللَّهِ». پاک بودن خدا از هر عیب و نقص و ظلم و ستم و «سُبْحَانَ رَبِّيَ الْأَعْلَى وَ بِحَمْدِهِ».[2] «وَ بِحَمْدِهِ» هم یعنی با حمد خدا. و حمد می‌کنیم پروردگار را. به این دو موضوع… یک مطلب بسیار مهمی است که من الآن نمی‌‌خواهم در ذکر سجده بحث کنم. بلکه ان‌شاءالله شاید خدا توفیق بدهد… بسیار مهم برای خواص از عرفاء و اولیای خدا و آن‌هایی که نزدیک به خاندان عصمت هستند، مسئله تسبیح و تحمید است. حمد کردن و تسبیح کردن، که عرض کردم یک بحث مفصلی این‌جا دارد.

این دو، این موضوع را ان‌شاءالله اگر پیشامدی به مناسبتی آمد، من بحث خواهم کرد. خیلی مهم است. یعنی یکی از کارهای دائمی آن مخلصین که به مرحله اخلاص و فناء فی الله و توحید کامل رسیده اند، تسبیح و تحمید است که بحثی دارد. حالا ذهن شما را به این مسئله زیاد مشوب نکنم. سجده یعنی کمال خضوع یک موجود در مقابل موجود دیگر. سجده ملائکه هم به همین عنوان است، به همین معنا است و سجده چون کمال خضوع است، باید حتماً در مقابل خدا باشد. به جهت اینکه ما بالاتر از سجده خضوعی نداریم، اگر برای غیر خدا این کمال خضوع را انجام دادیم، برای خدا چیزی باقی نگذاشتیم. بالاخره انسان باید احترامات و برنامه‌هایش تنظیم باشد. درجه نهایی محبت برای خدا، درجه نهایی خضوع برای خدا، نهایت درجه و درجه نهایی تعظیم برای خدا و همین‌طور هر کار آن، هر چیز خوبی که انسان باید در مقابل یک بزرگی انجام بدهد، نهایت درجه آن برای بزرگتر است که «اللَّهُ أَكْبَرُ»[3] خدا بزرگتر است «مِنْ أَنْ يُوصَفَ»[4] از هرچه که وصف شود که به اصطلاح سجده هم مخصوص خدا است. چون عرض کردم معنای سجده نهایت درجه خضوع است.

در این‌جا یک بحثی پیش می‌آید که چرا ملائکه برای آدم سجده کردند. یا ما در نماز فاطمه زهرا (سلام الله علیها)… یک نمازی است، شاید چون روایات آن متعدد است، اگر سند آن هم صحیح نباشد، تقریباً مستفیض است که وقتی شما یک حاجتی نزد پروردگار دارید، این عبارات هست که دو رکعت نماز بخوانید و بعد از نماز سر به سجده بگذارید، پیشانی را روی خاک بگذارید و بگویید: «يَا مَوْلَاتِي يَا فَاطِمَةُ أَغِيثِينِی»[5] بعد طرف راست را بگذارید، صد مرتبه بگویید. طرف چپ را بگذارید، صد مرتبه بگویید. باز دو مرتبه پیشانی را بگذارید، صد مرتبه بگویید. معنا ندارد انسان خطاب به کسی بکند و سجده او برای دیگری باشد. این را شما بدانید که حتماً این سجده برای فاطمه زهرا است. چون بالاخره «يَا مَوْلَاتِي يَا فَاطِمَةُ أَغِيثِينِی».

در یک روایت دیگر است که در مکارم‌الاخلاق مرحوم طبرسی است، می‌فرماید: صد مرتبه بگو «يَا فَاطِمَةُ». طرف راست را بگذار، صد مرتبه بگو: «يَا فَاطِمَةُ». طرف چپ را بگذار، بگو: «يَا فَاطِمَةُ». باز دومرتبه سر را به سجده بگذار، صد مرتبه بگو: «يَا فَاطِمَةُ». بالاخره چه گفته شود «يَا فَاطِمَةُ أَغِيثِينِی» یا تنها با کلمه «يَا فَاطِمَةُ يَا فَاطِمَةُ يَا فَاطِمَةُ» گفته شود، خطاب به فاطمه زهرا است و معنا ندارد، اصلاً معقول نیست. یک وقتی یکی از آقایان به من می‌گفت: سجده را برای خدا می‌کنیم، توجه به حضرت زهرا… گفتم: غلط است، من توجه به یک فرد غیر خدا داشته باشم، اما کار من برای خدا باشد، معنا ندارد. این سجده برای فاطمه زهرا است و سجده ملائکه هم برای حضرت آدم، برای حضرت آدم بود. چون در خود آیه می‌گوید اجتهاد در مقابل نص که نمی‌شود کرد. «اسْجُدُوا لِآدَمَ». سجده بکنید برای آدم.

«وَ إِذْ قُلْنا لِلْمَلائِكَةِ اسْجُدُوا لِآدَمَ فَسَجَدُوا إِلاَّ إِبْليسَ» از آیات بعد آن هم استفاده می‌شود که وقتی خدا به ابلیس اعتراض کرد که چرا سجده نکردی؟ نگفت: خدایا من برای تو سجده نکردم، با تو مخالف هستم. معلوم است که برداشت او هم همین بوده که سجده برای حضرت آدم است که می‌گوید: «خَلَقْتَني‏ مِنْ نارٍ وَ خَلَقْتَهُ مِنْ طينٍ».[6] این صریح در… هم از خود این کلمه که «اسْجُدُوا لِآدَمَ» استفاده می‌شود که سجده برای حضرت آدم بوده است و هم از این جمله که دارد مسئله را این‌طور طرح می‌کند که من برای… من از آتش خلق شدم، من شریف‌تر هستم، چرا من کمال خضوع را در مقابل یک فردی که از نظر ساختمان بدنی از من پست‌تر است، بکنم؟ این‌جا اشکال است. اشکال خیلی جالب که چرا این‌طور شد؟ من در این‌جا یک مسئله‌ای را به شما بگویم. دو، سه مقدمه دارد تا جواب این مسئله گفته شود. اولاً این را بدانید عبادات توقیفی است. توقیفی یعنی چه؟ یعنی محدودشده است، نگه‌داشته شده است، حصار کشیده شده است. هرچه می‌خواهید اسم آن را بگذارید. من نمی‌توانم یک عبادتی از خود اختراع کنم و  عبادت کنم.

حالا مثلاً یک نماز… جناب‌عالی یک نماز صد سجده‌ای را بر خود واجب کنید که روزی دو رکعت نماز بخوانید که صد سجده داشته باشد، در هر رکعتی پنجاه سجده. می‌توانید؟ این کار علاوه بر اینکه ثواب ندارد، گناه هم دارد و شما اگر بگویید: این جزء دین است، جزء بدعت‌گذاران هستید و جای شما در جهنم است. من یک اختراع روزه‌ای بکنم. مثلاً الآن در شرع ما روزه صمت نیست. روزه صمت بر مسلمان‌ها واجب نیست، اما در امّم قبل بوده است. کاش واجب می‌شد، لااقل بعضی به کم حرف زدن عادت می‌کردند. بعضی افراد خیلی حرف می‌زنند. اگر ما یک روزه صمتی داشتیم، یک صبح تا غروب اصلاً حرف نمی‌زدیم. حضرت مریم روزه گرفت. «إِنِّي نَذَرْتُ لِلرَّحْمنِ صَوْماً فَلَنْ أُكَلِّمَ الْيَوْمَ إِنْسِيًّا».[7] من امروز با احدی حرف نمی‌زنم، چرا؟ چون روزه صمت گرفتم، روزه سکوت، حرف نمی‌زنم. ما نداریم. حال اگر یک شخصی گفت من تصمیم گرفتم که روزه سکوت بگیرم، سکوت کنم. من یک فردی را دیدم که چنین کاری را کرده بود. دو سال حرف نمی‌زد. ما هم از حرف نزدن او استفاده کرده بودیم. هرچه می‌توانستیم به او بد می‌گفتیم. شما منحرف هستی، آخر چه کسی گفته است که شما حرف نزنید؟

الآن اگر یک نهی از منکری پیش بیاید، یک منکری را شما ببینید، تصمیم دارید دو سال حرف نزنید؟ اتفاقاً من با این شخص در مسجد جمکران برخورد کردم، حالا حرف می‌زند. هر کاری با او کردیم که یک کلمه حرف بزند، باز هم حرف نزد. حالا استادی داشت که به او گفته بود یا شیطان به او گفته بود یا… چون اگر استاد هم، چنین دستوری به او بدهد، شیطان است، مگر اینکه بخواهند یک نفر را از نظر هنری تمرین بدهند، نه از نظر دینی. یک نفر  بگوید: من استاد شما هستم، شما زیاد صحبت می‌کنید، مجبور به غیبت کردن می‌شوید، حرف نزنید تا غیبت نکنید. عبادات باید حتماً از این کانال به وجود بیاید. پیغمبر، ائمه، خدا. توقیف است. فرقی نمی‌کند، حتی کلمات آن.

شما می‌توانید یک دعایی اختراع بکنید، در مفاتیح هم بنویسید که مستحب است شما هر روز این دعا را بخوانید. خود شما این دعا را اختراع کرده باشید. اگر چنین چیزی نوشتید، بدعت‌گذار هستید. بگویید: مستحب است. یک وقتی است که یک مناجاتی با خدا کرده است، خوشش آمده است. از نظر علمی، از نظر ادبی خوب است، این را در اختیار مردم بگذارد. مثل شعرهایی که… اشعاری که مثلاً فرض کنید بعضی گفته‌اند، مناجات‌هایی هست و به صورت شعر درآوردند، این‌ها اشکال ندارد.  اما شما یک دعا اختراع کردید، گفتید: مستحب است. هر کسی این دعا را روزی هفتاد مرتبه –دعایی که شما اختراع کردید- بخواند، مثلاً حاجت او برآورده می‌شود. در اختیار مردم گذاشتید. اگر این کار را کردید، بدعت‌گذار و کار حرام کردید. لااقل کار حرام کردید. چرا؟ برای اینکه یک کانال برای دعاها، برای مستحب و واجب و مکروه و این‌ها یک کانال بیشتر قرار ندادند و آن کانال هم از طریق مجتهدین مجبور هستند آنچه که ائمه و پیغمبراکرم و قرآن فرموده، همان را برای شما توضیح بدهند.

ائمه اطهار هم چون معصوم هستند و پیغمبراکرم جز آنچه که خدا به آن‌ها گفته، هیچ‌چیز  دیگری نمی‌گویند. پس عبادات باید از جانب پروردگار بیاید و اگر یک کلمه ما کم و زیاد کنیم و یا رسمی کنیم… حالا اگر دعای کمیلی خوانده می‌شود، مردم انرژی دارند یا دعای کمیل‌خوان مثلاً می‌گوید: «يَا رَبِّ يَا رَبِّ يَا رَبِّ»[8] را دَه مرتبه، بیست مرتبه، سی مرتبه بگویید، حالی پیدا کنید. این را ننوشته، در کتاب مطرح نکرده، به عنوان اینکه این کار مستحب است، نگفته است. این اشکال ندارد. اما اگر آمد و گفت: «يَا رَبِّ يَا رَبِّ يَا رَبِّ» این می‌خواسته نُه مرتبه باشد که اکثراً در دعای کمیل نُه مرتبه می‌گویند. به اصطلاح حضرت امیر کم‌لطفی کردند یا مثلاً ائمه اطهار کم گذاشتند، ما حالا فهمیدیم، می‌گوییم: «يَا رَبِّ يَا رَبِّ…» این گناه است، معصیت است، بدعت است. یک مرحله، کمی دقیق شویم، حتی کفر است و نباید این کار بشود. شخصی خدمت امام صادق آمد، حضرت به او فرمود، بگو: «يَا مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ ثَبِّتْ قَلْبِي عَلَى دِينِكَ».[9] گفت: «يَا مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ وَ الْأَبْصَارِ ثَبِّتْ قَلْبِي عَلَى دِينِكَ»[10] حضرت فرمود: خدا «مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ وَ الْأَبْصَارِ» هست، ولی هرچه من می‌گویم شما بگو. به جهت اینکه این‌ها توقیفی است، این‌ها استانداردشده است، این‌ها حساب شده است. ما هم از خود نمی‌گوییم، خدا به ما این‌طور گفته است، ما هم به شما گفتیم. شما هم حق ندارید دست به ترکیب آن بزنید.

یکی اینکه عبادات توقیفی است. دوم اینکه اگر انسان در آینه قیافه یک نفر را ببیند، یک آینه قدی در مقابل یک نفر گذاشتند، شما هم می‌توانید بگویید: این آقا، هم می‌توانید بگویید: آن آقا. چون اینکه این‌جا است، همانی است که آن‌جا است. در عین اینکه این، آن نیست. در عین حال تمام خصوصیات او در این‌جا منعکس شده است و اگر در مقابل این… خدا مرحوم آیت‌الله کوهستانی را رحمت کند. قدری چشمان او ضعیف بود. به مشهد تشریف آورده بودند، می‌گفتند: من از درِ اتاق که وارد شدم، دیدم که یک آقای شیخ هم از آن‌طرف وارد شد. رفتم معانقه کنم، دیدم آینه است. حال گاهی این‌طور می‌شود. آینه… گاهی انسان خیال می‌کند که خود طرف است، چه فرق می‌کند، آن‌جا او را ببیند یا این‌طرف. تلویزیون‌ها هم همین‌طور. گاهی یک موجود آن‌چنان آینه تمام‌نمای پروردگار است که در این بُعد انسان به او سجده کند، مثل این است که به خدا سجده کرده است. مخصوصاً با امر پروردگار. یعنی ترخیص می‌شود. این‌جا رخصت داده می‌شود. خدا می‌گوید: اگر به طرف آینه سجده کنی، تعظیم کنی، مثل این است که… فرقی نمی‌کند. شما از در وارد شدید، یک آقایی آن‌جا نشسته، ولی آینه این‌جا است. عکس او در این آینه افتاده است، از همان‌جا تعظیم کنید، آن شخصی که آن‌جا است متوجه می‌شود که به او تعظیم کردید، نه به این. ولی شیشه که شما ارزشی بدون او قائل نیستید.

اگر بتوانید این را بفهمید، این مسئله حل می‌شود. اولاً خدای تعالی فرمود: «اسْجُدُوا لِآدَمَ». «اسجدوا لفاطمة الزهراء (سلام الله علیها)». اگر این را فرمود، از توقیفی بودن… یعنی ترخیص می‌شود. این دو مورد استثنائی و به ما اجازه دادند که در این دو جا شما مرخص هستید، آزاد هستید، می‌توانید این کار را بکنید و بعد هم به اصطلاح این‌ها… نه اینکه مثلاً فرض کنید یک دشمن خدا را خدا بگوید سجده کنید. این‌جا جای اشکال است. یک فردی که آینده تمام‌نما و با این توضیحی که عرض کردم مطلب خیلی واضح می‌شود که عرض کردم، شما ببینید، از در وارد شوید، در مقابل یک آینه است. عکس آن شخص در این آینه افتاده است، روی خود را به آینه می‌کنید، می‌گویید: سلام علیکم. او متوجه می‌شود که به این سلام نکردید، به او سلام کردید. این اگر دوتا تصور شود. بنابراین، هم در مقابل حضرت… حضرت آدم «وَ عَلَّمَ آدَمَ الْأَسْماءَ كُلَّها ثُمَّ عَرَضَهُمْ عَلَى الْمَلائِكَةِ»[11] خلیفةالله شده، مرآت تمام‌نمای پروردگار شده است. ملائکه هرچه زحمت بکشند به این مقام نمی‌رسند که حضرت آدم رسیده است.

یک جمله‌ای الآن… در خدمت حاج آقای فاضل صحبت بود که اگر به ملائکه هم خدا اسماء را تعلیم می‌داد، آن معارف و شناختی که هفته‌های قبل راجع به خاندان عصمت و طهارت (علیهم السلام) بیان شده است که واقعاً… به قول یکی از بزرگان می‌گفت: از اول به ما گفتند خدا را نمی‌شود شناخت، ما راحت شدیم. ولی گفتند: ائمه را بشناسید. ما نمی‌توانیم، در این‌جا عاجز شدیم. آن مقام معرفت کامل را خدای تعالی که اگر صد فیلسوف مثل سقراط و افلاطون و ارسطو و این‌ها بیایند، با همه آن استعدادها. بوعلی سینا‌ها بیایند، با همه آن استعدادها، بخواهند خود آن‌ها آن معارف را کسب کنند، نمی‌توانند، بدون راهنمایی پروردگار. خدای تعالی این معارف را به حضرت آدم تعلیم داده است. ملائکه اگر خدا برای ملائکه شرح هم می‌داد، این‌ها نمی‌فهمیدند. چون استعدادها فرق می‌کند، استعداد فرق می‌کند.

شما سرِ کلاس… اگر معلم باشید، این معنا را خوب می‌فهمید. سرِ کلاس درس می‌دهید، همه بچه‌ها هم گوش می‌دهند. نمره یکی صفر می‌شود، استعداد آن را ندارد. نمره یکی بیست می‌شود. یکی شاگرد اول می‌شود، یکی مردود می‌شود، یکی رفوزه می‌شود. همه هم… بلکه آن مردود… آن کسی که مردود می‌شود، تصادفاً بیشتر زحمت می‌کشد. شب به خانه می‌آید، پدر او به او فشار  می‌آورد که امسال دیگر مردود نشوی؟ می‌گوید: چشم. روز در مدرسه بیشتر تا می‌آید حواس او پرت شود، می‌گویند: حواست را جمع کن، چون سال گذشته مردودی شدی. می‌گوید: چشم. وقتی بچه‌ها دنبال بازی می‌روند، همه مشغول بازی هستند، او یک گوشه می‌نشیند و درس خود را می‌خواند. در عین حال آخر سال باز هم مردود می‌شود. چرا؟ به جهت اینکه استعداد آن را ندارد، فشار بیخود می‌آورند. استعدادها متفاوت است.

در بین افراد بشر استعدادها متفاوت است، تا چه برسد به ملائکه‌ای که خدا از روز اول آن‌ها را یک نوع خلق کرده است. یک استعداد خیلی محدود به آن‌ها داده و نمی‌توانند بیشتر از این ترقی کنند. یعنی اگر آن فلسفه عرفان و معرفت به ائمه اطهار که اسماء آن‌ها و نشانه‌های آن‌ها را خدای تعالی به حضرت… حتی به حضرت جبرئیل که بالاترین ملائکه است، اگر می‌خواست تعلیم دهد، اصلاً من می‌گویم و این را می‌توانیم از روایت هم استفاده کنیم، نمی‌فهمید. شما فکر نکنید که جبرئیل بالاتر از رسول‌اکرم بوده است، به جهت اینکه او واسطه وحی بوده است. خیر، واسطه وحی عیناً یک ضبط صوت است، البته محترم است، خیلی هم در مقابل حضرت عزرائیل و جبرئیل و میکائیل تعظیم می‌کنیم و خیلی هم به آن‌ها اظهار ارادت می‌کنیم، سید ملائکه هستند، بزرگوار هستند، خیلی. ولی فکر نکنید آنچه که بر پیغمبر نازل می‌کرد… آنچه که بر پیغمبر نازل می‌کرد، خود او هم همان فهمی را داشت که پیغمبر از آن کلمات می‌فهمید. خیر، مثل یک ضبط صوت. آن‌جا پُر می‌شد، می‌آمد این‌جا خالی می‌شد. حالا مگر ضبط صوت چه‌قدر… البته قدری از ضبط صوت بافهم‌تر. این‌طور بوده است.

اگر حتی به ملائکه گفته می‌شد، مثل یک ضبط صوت بودند، نمی‌توانستند عمق مطالب را بفهمند. شما ببینید یک نفر… افرادی که –اکثراً این‌طور است- حافظه آن‌ها خوب است، استعدادشان کم است. می‌گویید: فرق حافظه با استعداد چیست؟ فرق حافظه با استعداد این است که یک نفر… من دیدم که عرض می‌کنم. صدها شاید هزارها روایت حفظ بود، اما یک روایت می‌گفتند که معنای آن چیست؟ نمی‌توانست. معنای تحت‌اللفظی آن نه، می‌خواهد این را تحلیل کند، حل و فصل کند، نمی‌تواند. زیاد هست. اما افرادی هم هستند که حافظه آن‌ها کم است، اما استعداد‌ آن‌ها خوب است. نمی‌توانند چیزی را حفظ کنند. اما یک مطلبی را که به آن‌ها در کتاب هم می‌گویند، خوب تحلیل می‌کنند، توضیح می‌دهند، در اختیار طرف می‌گذارند. این مربوط به استعداد است، آن مربوط به حافظه است. افرادی هستند که حافظه آن‌ها آن‌قدر شدید و قوی است که یک مرتبه اگر در مقابل آن‌ها یک شعری را بخوانید، حفظ می‌کنند. اما ممکن است که آن شعر را نفهمد. ممکن است همین شعر فارسی را درک نکند. از او بپرسند… مثلاً:

ألا یا ایها الساقی ادرکأسا وناولها               که عشق آسان نمود اول ولی افتاد مشکل‌ها

یعنی چه؟ می‌گوید: نمی‌دانم. مثلاً گفتم، حالا این شعر خیلی عمیقی هم نیست که ما… مثلاً به عنوان نمونه عرض کردم. بنابراین، استعداد فرق می‌کند. بشر در مقابل ملائکه استعدادش زیاد است. استعداد، آمادگی برای پیشرفت. لذا هیچ‌وقت یک مَلک معمولی که سرِ شانه شما است و موکل شما است، او ترقی بکند و بتواند خود را به مقام جبرئیل برساند، نمی‌تواند. او همیشه همین کارش است. این‌ها خدمت گزار اهلبیت و محبینشان هستند، خدمتگذارانی هستند. «إِنَّ الْمَلَائِكَةَ لَخُدَّامُنَا وَ خُدَّامُ مُحِبِّينَا»[12] دوستان ما. شیعیان هم نیست، محبین و بلکه یک عده از آن‌ها خدام… آن‌جا خدام تعبیر نمی‌کنند، به جهت اینکه افتخار خدمت‌گذاری را مخصوص ائمه اطهار به ملائکه دادند و شیعیان آن‌ها. بقیه مثل… در عین حال کار آن‌ها هم می‌کنند، چون به اصطلاح خدام پروردگار هستند. تحت رحمانیت پروردگار که فرق معنای رحمان را با رحیم گفتم. تحت فرمان رحمانیت پروردگار، تمام موجوداتی که در عالم هستند، برای آن‌ها هم کار می‌کنند. منتها اسم آن‌ها در این‌جا خدمه پروردگار هستند و خدمه خاندان عصمت و طهارت هستند. بنابراین، استعداد فهم معارف خاندان عصمت را آن‌ها نداشتند. آن معارفی که… گفت:

کتاب فضل تو را آب بحر کافی نیست           که تر کنم سرانگشت و صفحه بشمارم

خدایا تعالی به این مضمون و بلکه بالاتر از این مضمون فرموده است، اگر دریاها مرکب شود و هفت برابر این دریاها به کمک آن‌ها بیاید و تمام درختان عالم قلم شود، «لَنَفِدَ الْبَحْرُ قَبْلَ أَنْ تَنْفَدَ كَلِماتُ رَبِّي»[13] دریاها تمام می‌شود، قبل از اینکه آن کلمات‌الله، معارف خاندان عصمت و طهارت تمام شود. بنابراین ممکن است که ملائکه تمام این‌ها را بشناسند، خاندان عصمت را بشناسند، خیلی هم ارادت دارند، اما عمق مسائل را وارد نیستند و انسانی می‌تواند خود را به عمق برساند، انسانی می‌تواند خود را به مقام خلیفةاللهی برساند، چنان‌که حضرت آدم رسید و اگر خلیفةالله شد، اگر مظهر پروردگار شد، اگر چشم او چشم خدا شد، گوش او گوش خدا شد، زبان او زبان خدا شد «السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا عَيْنَ اللَّهِ»[14] «السلام علیک یا اذن الله» «السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا لِسَانَ اللَّهِ».[15]

 در زیارت علی بن  ابی‌طالب (علیه الصلاة و السلام) وقتی انسان می‌رود می‌ایستد که به اصطلاح مظهر اتمّ خلیفةاللهی است، «یا جنب الله»، «یا نفس الله» عجیب است. من در یک تفسیری دیدم، تفسیر برهان، مقدمه تفسیر برهان در کلمه نفس در تفسیر این آیه شریفه «وَ يُحَذِّرُكُمُ اللَّهُ نَفْسَهُ»[16] امام (علیه الصلاة و السلام) می‌فرماید: «نفس الله الامام» یا «علی بن ابی‌طالب». من نمی‌توانم این را برای شما خوب توضیح دهم که چطور گفتند «نفس الله»؟ فقط این مقدار می‌توانم بگویم که… یعنی این ساده‌ترین مثالی است که زده می‌شود، از در کسی وارد می‌شود، چه به این آقایی که… به این عکسی که در آینه افتاده نگاه کند، چه به خود شخص، هر دو یکی هستند. چه شما به علی بن ابی‌طالب نگاه کنید، چه به خدا، هر دو یکی هستند. لذا «مَنْ عَرَفَهُمْ فَقَدْ عَرَفَ اللَّهَ»[17] کسی که شما را بشناسد، خدا را شناخته است. کسی که شما را ببیند، خدا را دیده است. کسی که شما را دوست داشته باشد ای خاندان عصمت، خدا را دوست داشته است. به جهت اینکه این‌ها وحدت صفاتی دارند، نه وحدت ذاتی. وحدت صفات. مظهر پروردگار هستند.

بنابراین، «اسْجُدُوا لِآدَمَ» خطاب به ملائکه این‌جا می‌شود گفت که وقتی حضرت آدم خلیفةالله است، سجده در مقابل او، سجده در مقابل خدا است «مَنْ عَرَفَهُمْ فَقَدْ عَرَفَ اللَّهَ» و سجده در مقابل حضرت زهرا (سلام الله علیها) سجده در مقابل خدا است. در عین اینکه این سجده برای فاطمه زهرا است. «يَا مَوْلَاتِي يَا فَاطِمَةُ أَغِيثِينِی». من این جمله را چون به تقریباً یک وقتی که در اثر یک ناراحتی خیلی توجه زیادی به فاطمه زهرا پیدا کرده بودم، این را در جایی ندیدم. در متمرکز… تمرکز ذهنی هم نداشتم، ناگهان دیدم این معنا به ذهن من آمد که پیغمبراکرم برای ضعف جسمی و امراض جسمی –این‌ها به ما درس می‌دهند- به فاطمه زهرا پناهنده می‌شود. «إنّي لاجد في بدنى ضعفا»[18] حضرت زهرا می‌گوید: «اعيذك باللّه» خیال نکنید تعارف است. همان‌جا اعمال ولایت کرد و حضرت رسول‌اکرم را به خدا پناه داد، «من الضّعف»[19] به خدا قسم هر کسی که مریض بشود همان‌طور… این‌ها گفتم یک وقتی، یک کسی که می‌خواهد سرمشق بدهد… درست است انسان خطاط خوبی است. خط او را می‌برند و در موزه‌ها می‌گذارند. ا ما حالا یک عده بچه این‌جا هستند، می‌خواهد سرمشق بدهد. خط خوبی می‌نویسد، ولی می‌نویسد:

با ادب باش تا بزرگ شوی

حروف ساده‌ای را انتخاب کرده و به آن‌ها هم می‌گوید که شما هم زیر این بنویسید. آن‌ها هم با خط کج می‌نویسند:

با ادب باش تا بزرگ شوی

و پایین می‌آورند. حالا بگوییم این خطاط مث این‌ها است، این‌ها مثل خطاط هستند؟ خیر. این سرمشق‌دهنده است. یعنی اگر خواستید بالاخص در کسالت‌ها و امراض جسمی که ما بیشتر به این اهمیت می‌دهیم تا کسالت‌های روحی، خواستید به کسی متوسل شوید و از خدا کمک بگیرید، این کاری را که من پیغمبر می‌کنم، شما هم بکنید. بروید و درِ خانه فاطمه زهرا را در بزنید و به او بگویید: «إنّي لاجد في بدنى ضعفا» مثلاً: «إنّي لاجد في بدنى مرضاً». فلان کسالت، فلان کسالت، فلان کسالت. به پیغمبر اکرم عرض کرد: «اعیذک بالله یا أبتاه من الضّعف». وقتی که کسای یمانی را ـ این هم از نظر ظاهر ـ روی او کشید، می‌گوید: «و صرت أنظر إليه»[20] همین آدمی که، همین آقایی که خود او معجزه‌کننده و صدها برابر آنچه خدا خلق کرده است، می‌تواند با یک اراده خلق کند و این اعتقاد من نسبت به رسول‌اکرم است، همین آقا یک‌مرتبه قیافه عوض شد، می‌گوید: «صرت أنظر» خود فاطمه زهرا می‌گوید: برگشتم به صورت پدرم نگاه کردم… فوری، یک لحظه. برگشتم و به صورت پدر خود نگاه کردم، «إذا وجهه يتلالأ» صورت تلألؤ می‌کند. همین آقایی که از نظر بدنی ضعف پیدا کرده، آمده و می‌خواهد استراحت کند. حالا ما همین ضعف ظاهری را بگوییم. «كأنّه البدر ليلة تمامه و كماله» به اصطلاح مثل ماه شب چهارده. رنگ برگشت و حال شعف و به اصطلاح یک نیروی فوق‌العاده‌ای در پدر خود احساس کردم –به تعبیر من- که یک وقت دیدم که امام حسن آمد، او را هم در آغوش گرفت. امام حسین آمد، او هم در آغوشش گرفت. علی بن ابی‌طالب آمد، او را هم در آغوش گرفت. خود فاطمه زهرا آمد، او را هم در آغوش گرفت. جبرئیل طمع پیدا کرد که او هم داخل شود، این‌ها وقتی که جمع شدند، آیه تطهیر نازل شد که همه شما پاک هستید، به خاطر یک قدم «يَا مَوْلَاتِي يَا فَاطِمَةُ أَغِيثِينِي‏». ای مولای من، ای فاطمه عزیز، ای بزرگوار، ای کسی که پدر می‌آید و دست شما را می‌بوسد. ای کسی که پدر می‌گوید: «فِدَاهَا أَبُوهَا».[21]

ای کسی که پدر می‌گوید: کنیه فاطمه زهرا «أمّ أبیها» است. ای کسی که تمام سنی و شیعه در کتاب‌های خود نقل کردند که کسی که فاطمه را اذیت کند، کسی پیغمبر را اذیت کرده است و کسی که پیغمبر را اذیت کند، خدا را اذیت کرده است. کسی که او را به غضب بیاورد، پیغمبر را به غضب آورده است. کسی که پیغمبر را به غضب بیاورد، خدا را به غضب آورده است. ببینید این‌گونه می‌شود. این‌ها یکی شدند، یکی هستند.

من علی را خدا نمی‌دانم                 از خدا هم جدا نمی‌دانم

عرفان یعنی این‌ها، مطالب عرفانی یعنی این‌ها. چه کسی گفته که ما از عرفان دور هستیم، به خاطر اینکه مقید هستیم به روایات… این‌ها همه روایات است. شما این روایات را چطور می‌توانید معنا کنید؟ می‌خواهید چه چیزی درباره آن بگویید؟ خدایا دست ما را از دامان فاطمه زهرا کوتاه نفرما.

امشب پیش آمد، برویم درِ خانه فاطمه زهرا. به خدا قسم امام زمان شما، قلب عالَم امکان، آن کسی که قدر مسلّم این جمعی که در این‌جا جمع شدید، همه ما با هم یک وجه مشترک داریم و آن این است که دوست امام زمان هستیم. من هم گفتم، دوستی همین‌ مقدار، همین امشب شما خواب امام زمان را ببینید، تا چند روز، تا چند ماه، تا چند سال خوشحال هستید. این علامت دوستی است. من بیشتر از این نمی‌گویم. حال بعضی از شما را من می‌شناسم که به خاطر حضرت بقیةالله شب و روز ندارید. یک شخصی برای من نقل می‌کرد، می‌گفت: چند شب قبل تا صبح برای حجةبن‌الحسن گریه کردم که شاید چشم من به جمال ایشان روشن شود. بعد خوابیدم، در خواب حضرتش را دیدم. همه ما… حالا بعضی از ما که شب و روز نداریم. بعضی از شما هستید که علاقه شما آن‌قدر شدید است که من… حالا بخواهم مطالبی را عرض کنم، طول می‌کشد.

همین آقای معشوق همه ما، ایشان ان‌شاءالله… حالا معشوق نگوییم، محب همه ما، محبوب همه ما است. همین آقا شب و روز متوجه فاطمه زهرا است. یعنی همان‌طور که درباره امام جواد دارد، درباره بعضی از ائمه دارد، درباره اکثر خاندان عصمت حتی ساداتی که بعد از ائمه اطهار آمده بودند، دارد که این‌ها زیاد به یاد فاطمه زهرا بودند. حضرت جواد دست‌ها را به زمین زده است. هنوز از نظر ظاهر طفل است، تازه می‌خواهد حرکت کند، سر را بالا نگه داشته، اشک می‌ریزد و فکر می‌کند. حضرت رضا از او سؤال فرمودند فرزندم چیست؟ حضرت عرض کرد که به یاد مصائبی که به مادرم زهرا وارد شد، افتادم. به خدا قسم آن‌ها را از قبر بیرون می‌آورم و آن‌ها را آتش می‌زنم.

حالا که حال پیدا کردید، چراغ‌ها را خاموش کنند، ان‌شاءالله، امیدوار هستیم امشب، شب آخر سال و شب آخر ماه شعبان که در دعاهای ماه شعبان دارد که در نیمه آخر ماه شعبان بخوانید: «اللَّهُمَّ إِنْ لَمْ تَكُنْ غَفَرْتَ لَنَا فِيمَا مَضَى مِنْ شَعْبَانَ فَاغْفِرْ لَنَا فِيمَا بَقِيَ مِنْهُ»[22] خدایا اگر در گذشته از این ماه شعبان ما را نبخشیدی، در این باقی‌مانده از ماه شعبان ما را ببخش. چرا باید این دعا را بخوانیم؟ برای اینکه «دُعِيتُمْ فِيهِ إِلَى ضِيَافَةِ اللَّهِ»[23] همه شما به مهمانی خدا دعوت شدید. یک مهمانی بسیار باشکوهی است. فاطمه زهرا (سلام الله علیها) یک عنایات خاصی ان‌شاءالله امشب به ما خواهد فرمود که خدا یک لباس تقوایی به ما عنایت کند که در سرِ آن سفره احسان پروردگار که امام عصر یک طرف سفره نشسته، اولیای خدا یک طرف و من معصیت‌کار روسیاه هم می‌خواهم سر همان سفره بنشینم، خدای تعالی امشب یک عنایتی بفرماید که لباس تقوایی به ما مرحمت بفرماید تا زیاد سرِ این سفره و در این مهمانی خجالت نکشیم.

پروردگارا ما امشب… خودت ما را در خانه فاطمه زهرا بردی، بهترین وسیله، کسی که حتی پیغمبراکرم به او… و خانه او تشریف می‌برد و او واسطه بین پیغمبر و خدا می‌شود. اما این فاطمه عزیز را چرا… امام جواد چه فکر می‌کرد که آن‌طور اشک می‌ریخت؟ شاید به یاد آن لحظه‌ای که پشت در، بین در و دیوار قرار گرفته، در به پهلوی او خورده است، صدا می‌زند«یا فضة خذینی» همه با توجه، رو به قبله، شب آخر ماه است، شب جمعه آخر ماه شعبان است. «[إِلَهِي‏] اللَّهُمَّ عَظُمَ الْبَلَاءُ» «[إِلَهِي‏] اللَّهُمَّ عَظُمَ الْبَلَاءُ وَ بَرِحَ الْخَفَاءُ وَ انْكَشَفَ الْغِطَاءُ وَ انْقَطَعَ الرَّجَاءُ وَ ضَاقَتِ الْأَرْضُ وَ مُنِعَتِ السَّمَاءُ وَ أَنْتَ الْمُسْتَعَانُ وَ إِلَيْكَ الْمُشْتَكَى وَ عَلَيْكَ الْمُعَوَّلُ فِي الشِّدَّةِ وَ الرَّخَاءِ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدِ أُولِي الْأَمْرِ الَّذِينَ فَرَضْتَ عَلَيْنَا طَاعَتَهُمْ وَ عَرَّفْتَنَا بِذَلِكَ مَنْزِلَتَهُمْ فَفَرِّجْ عَنَّا بِحَقِّهِمْ فَرَجاً عَاجِلًا قَرِيباً «كَلَمْحِ الْبَصَرِ أَوْ هُوَ أَقْرَبُ يَا مُحَمَّدُ يَا عَلِيُّ يَا عَلِيُّ يَا مُحَمَّدُ اكْفِيَانِي فَإِنَّكُمَا كَافِيَايَ وَ انْصُرَانِي فَإِنَّكُمَا نَاصِرَايَ يَا مَوْلَانَا يَا صَاحِبَ الزَّمَانِ يَا مَوْلَانَا يَا صَاحِبَ الزَّمَانِ يَا مَوْلَانَا يَا صَاحِبَ الزَّمَانِ الْغَوْثَ الْغَوْثَ الْغَوْثَ أَدْرِكْنِي أَدْرِكْنِي أَدْرِكْنِي السَّاعَةَ السّاعَةَ السَّاعَةَ العَجَلَ العَجَلَ العَجَلَ». یا بقیةالله، شما را به جان مادرتان زهرا قسم می‌دهیم، از خدا بخواهید همین امشب لباس تقوا، لباس این ضیافت پروردگار را به ما مرحمت بفرماید.

 

 

جهت دانلود و یا پخش آنلاین کلیک کنید