جزء ۲۹
سوره مبارکه ملک
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
«به نام خداوند بخشنده مهربان»
تَبَارَكَ الَّذِي بِيَدِهِ الْمُلْكُ وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ ﴿۱﴾
پر برکت است خدائى که سلطنت عالم هستى بدست او است و او بر هر چیزى توانا است. ﴿۱﴾
«خلقت مرگ و زندگی»
الَّذِي خَلَقَ الْمَوْتَ وَالْحَيَاةَ لِيَبْلُوَكُمْ أَيُّكُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا وَهُوَ الْعَزِيزُ الْغَفُورُ ﴿۲﴾
آن کسى که مرگ و زندگى را خلق کرده تا شما را بیازماید که کدام یک از شما بهتر عمل مى کنید. و او عزیز بخشنده اى است. ﴿۲﴾
«آسمانهای هفتگانه طبقه طبقه است»
الَّذِي خَلَقَ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ طِبَاقًا مَا تَرَى فِي خَلْقِ الرَّحْمَنِ مِنْ تَفَاوُتٍ فَارْجِعِ الْبَصَرَ هَلْ تَرَى مِنْ فُطُورٍ ﴿۳﴾
آن کسى که آسمانهاى هفتگانه را طبقه طبقه خلق کرده. در خلقت خداى بخشنده تفاوتى نمى بینى. پس با بینش دقیقى برگرد نگاه کن. آیا (هیچ) خللى مشاهده مى کنى؟ ﴿۳﴾
«همه خلقت را با دقّت نگاه کن»
ثُمَّ ارْجِعِ الْبَصَرَ كَرَّتَيْنِ يَنْقَلِبْ إِلَيْكَ الْبَصَرُ خَاسِئًا وَهُوَ حَسِيرٌ ﴿۴﴾
باز هم برگردان بصیرتت را دوباره، بینائى ات به تو بر مى گردد، در حالى که آن خسته و ناتوان شده است. ﴿۴﴾
«شهاب ثاقب»
وَلَقَدْ زَيَّنَّا السَّمَاءَ الدُّنْيَا بِمَصَابِيحَ وَجَعَلْنَاهَا رُجُومًا لِلشَّيَاطِينِ وَأَعْتَدْنَا لَهُمْ عَذَابَ السَّعِيرِ ﴿۵﴾
و قطعا آسمان دنیا را با چراغهائى زینت داده ایم و آن چراغها را تیرهائى براى شیطانها قرار داده ایم و براى آنها عذاب آتش افروخته اى آماده نموده ایم. ﴿۵﴾
«عذاب کافران در جهنّم و گفتگو با آنها»
وَلِلَّذِينَ كَفَرُوا بِرَبِّهِمْ عَذَابُ جَهَنَّمَ وَبِئْسَ الْمَصِيرُ ﴿۶﴾
و براى کسانى که به پروردگارشان کافر شده اند، عذاب جهنّم خواهد بود و بد بازگشتى است. ﴿۶﴾
إِذَا أُلْقُوا فِیهَا سَمِعُوا لَهَا شَهِیقاً وَهِیَ تَفُورُ ﴿۷﴾
وقتى که در آن آتش مى افتند، صداى وحشتناکى را از آن مى شنوند و این آتش فوران دارد. ﴿۷﴾
تَكَادُ تَمَيَّزُ مِنَ الْغَيْظِ كُلَّمَا أُلْقِيَ فِيهَا فَوْجٌ سَأَلَهُمْ خَزَنَتُهَا أَلَمْ يَأْتِكُمْ نَذِيرٌ ﴿۸﴾
آنچنان که نزدیک است جهنّم از شدّت غیظ از هم جدا شود. هر زمان که فوجى (از مردم) در آن انداخته مى شوند، موکلین دوزخ از آنها سؤال مى کنند: آیا براى شما بیم دهنده اى نیامد؟ ﴿۸﴾
قَالُوا بَلَى قَدْ جَاءَنَا نَذِيرٌ فَكَذَّبْنَا وَقُلْنَا مَا نَزَّلَ اللَّهُ مِنْ شَيْءٍ إِنْ أَنْتُمْ إِلَّا فِي ضَلَالٍ كَبِيرٍ ﴿۹﴾
مى گویند: چرا براى ما قطعا ترساننده اى آمد، ولى ما تکذیب کردیم و گفتیم: خدا چیزى را نازل نفرموده، شما جز در گمراهى بزرگى نیستید. ﴿۹﴾
وَقَالُوا لَوْ كُنَّا نَسْمَعُ أَوْ نَعْقِلُ مَا كُنَّا فِي أَصْحَابِ السَّعِيرِ ﴿۱۰﴾
و گفتند: اگر ما شنوا یا عاقل بودیم، در میان اهل جهنّم نمى بودیم. ﴿۱۰﴾
فَاعْتَرَفُوا بِذَنْبِهِمْ فَسُحْقًا لِأَصْحَابِ السَّعِيرِ ﴿۱۱﴾
پس به گناهشان اعتراف می کنند، پس دور باشند اهل جهنّم. ﴿۱۱﴾
«حالات خاشعین»
إِنَّ الَّذِينَ يَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ بِالْغَيْبِ لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَأَجْرٌ كَبِيرٌ ﴿۱۲﴾
قطعا کسانى که از پروردگارشان به پنهانى در خشیت اند، براى آنها بخشش و اجر بزرگى خواهد بود. ﴿۱۲﴾
«خدا پنهانیها و آشکارها را می داند»
وَأَسِرُّوا قَوْلَكُمْ أَوِ اجْهَرُوا بِهِ إِنَّهُ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ ﴿۱۳﴾
و چه گفتارتان را پنهان کنید و یا آن را آشکار نمایید، قطعا خدا به آنچه در دلها است، آگاه است. ﴿۱۳﴾
أَلَا یَعْلَمُ مَنْ خَلَقَ وَهُوَ اللَّطِیفُ الْخَبِیرُ ﴿۱۴﴾
آیا کسى که خلق فرموده نمى داند؟ و حال اینکه او لطف کننده آگاهى است. ﴿۱۴﴾
«خدای تعالی زمین را برای استفاده مردم رام کرده است»
هُوَ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ الْأَرْضَ ذَلُولًا فَامْشُوا فِي مَنَاكِبِهَا وَكُلُوا مِنْ رِزْقِهِ وَإِلَيْهِ النُّشُورُ ﴿۱۵﴾
او (خدا) آن کسى است که زمین را رام شما کرد. پس بر او سوار بشوید و بروید و از روزى او (خدا) بخورید که بازگشت همه به سوى او است. ﴿۱۵﴾
«آیا مردم از عذاب خدا در امانند؟»
أَأَمِنْتُمْ مَنْ فِي السَّمَاءِ أَنْ يَخْسِفَ بِكُمُ الْأَرْضَ فَإِذَا هِيَ تَمُورُ ﴿۱۶﴾
آیا شما در امانید از کسى که در آسمان است اینکه به زمین (را بشکافد و) شما را فرو ببرد، پس ناگهان آن زمین به لرزش خود ادامه دهد؟ ﴿۱۶﴾
أَمْ أَمِنْتُمْ مَنْ فِي السَّمَاءِ أَنْ يُرْسِلَ عَلَيْكُمْ حَاصِبًا فَسَتَعْلَمُونَ كَيْفَ نَذِيرِ ﴿۱۷﴾
یا اینکه از کسى که در آسمان است، در امانید از اینکه بر شما باد تندى بفرستد؟ پس به زودى خواهید دانست که ترساننده هاى من چگونه بوده اند. ﴿۱۷﴾
وَلَقَدْ كَذَّبَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ فَكَيْفَ كَانَ نَكِيرِ ﴿۱۸﴾
و قطعا کسانى که قبل از آنها بوده اند، تکذیب کردند. پس چگونه بود مجازات من؟ ﴿۱۸﴾
«پرندگان را خدای تعالی در آسمان نگه می دارد»
أَوَلَمْ يَرَوْا إِلَى الطَّيْرِ فَوْقَهُمْ صَافَّاتٍ وَيَقْبِضْنَ مَا يُمْسِكُهُنَّ إِلَّا الرَّحْمَنُ إِنَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ بَصِيرٌ ﴿۱۹﴾
آیا به پرندگانى که بالاى سر آنها است که بال خود را پهن مى کنند و جمع مى کنند، نگاه نمى کنند؟ آنها را جز خداى رحمن چیزى نگه نمى دارد. قطعا او به هر چیزى بینا است. ﴿۱۹﴾
«کافران در غروراَند»
أَمَّنْ هَذَا الَّذِي هُوَ جُنْدٌ لَكُمْ يَنْصُرُكُمْ مِنْ دُونِ الرَّحْمَنِ إِنِ الْكَافِرُونَ إِلَّا فِي غُرُورٍ ﴿۲۰﴾
آیا این کسى که او براى شما لشگرى است، شما را غیر از خداى رحمان یارى مى کند؟ کافران جز در غرور نیستند. ﴿۲۰﴾
أَمَّنْ هَذَا الَّذِي يَرْزُقُكُمْ إِنْ أَمْسَكَ رِزْقَهُ بَلْ لَجُّوا فِي عُتُوٍّ وَنُفُورٍ ﴿۲۱﴾
یا این کسى که به شما روزى مى دهد، اگر روزیش را نگه دارد؟ بلکه آنها در سرکشى و فرار در حال لجاجت اند. ﴿۲۱﴾
أَفَمَنْ يَمْشِي مُكِبًّا عَلَى وَجْهِهِ أَهْدَى أَمَّنْ يَمْشِي سَوِيًّا عَلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِيمٍ ﴿۲۲﴾
آیا کسى که به رو افتاده و راه مى رود، بیشتر هدایت شده یا کسى که درست در راه راست قدم بر مى دارد؟ ﴿۲۲﴾
برداشت از آیات ۲۲ – ۱۵
پندهای قرآنی
سالک الی اللّه باید از آیات پانزده تا آیه بیستم سوره ملک این پندها را دریافت دارد:
۱ – سالک الی اللّه باید از زمین بهره برداری کند و از رزقی که خدا از زمین به آنها می دهد کمال استفاده را نموده و از خدای تعالی متشکر باشد.
۲ – به خدای تعالی ایمان داشته باشد تا در امن الهی زندگی کند.
۳ – اگر راه صلاح را در پیش بگیرند از عذاب های ناگهانی الهی در امان اند.
۴ – نشانه های الهی را در همه چیز با چشم عبرت ببینند و پرنده ها را که خدا در فضا نگه داشته آنها را مشاهده کنند.
۵ – رحمانیت و مهربانی عام پروردگار را در همه چیز ببیند و کفر و غرور را کناری بگذارد.
۶ – سالک الی اللّه نباید با خدای تعالی سرکشی و لجاجت کند و دستورات او را باید دقیقا عمل نماید.
۷ – سالک الی اللّه باید برای خود راهنمایی که در صراط مستقیم باشد در مقابل کج رویهای دیگران انتخاب کند و از خدای تعالی در هر حال کمک بگیرد.
«شکرگذاران کم اند»
قُلْ هُوَ الَّذِي أَنْشَأَكُمْ وَجَعَلَ لَكُمُ السَّمْعَ وَالْأَبْصَارَ وَالْأَفْئِدَةَ قَلِيلًا مَا تَشْكُرُونَ ﴿۲۳﴾
بگو: او (خدا) آن کسى است که شما را خلق کرد و براى شما شنوائى و بینائیهائى و قلبهائى قرار داد، چه کم شکر مى کنید. ﴿۲۳﴾
قُلْ هُوَ الَّذِي ذَرَأَكُمْ فِي الْأَرْضِ وَإِلَيْهِ تُحْشَرُونَ ﴿۲۴﴾
بگو: او کسى است که شما را در زمین آفرید و به سوى او محشور مى گردید. ﴿۲۴﴾
وَيَقُولُونَ مَتَى هَذَا الْوَعْدُ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ ﴿۲۵﴾
و آنها مى گویند: این وعده چه زمانى انجام خواهد شد، اگر شما راست مى گویید؟ ﴿۲۵﴾
«علم قیامت در دست خدا است»
قُلْ إِنَّمَا الْعِلْمُ عِنْدَ اللَّهِ وَإِنَّمَا أَنَا نَذِيرٌ مُبِينٌ ﴿۲۶﴾
بگو: جز این نیست که علم آن در نزد خدا است و من جز ترساننده آشکارائى نیستم. ﴿۲۶﴾
فَلَمَّا رَأَوْهُ زُلْفَةً سِيئَتْ وُجُوهُ الَّذِينَ كَفَرُوا وَقِيلَ هَذَا الَّذِي كُنْتُمْ بِهِ تَدَّعُونَ ﴿۲۷﴾
و زمانى که آن وعده را از نزدیک ببینند، صورت کسانى که کافر شده اند زشت مى شود و به آنها گفته مى شود: این است آن چیزى که شما درخواست آن را داشتید. ﴿۲۷﴾
قُلْ أَرَأَيْتُمْ إِنْ أَهْلَكَنِيَ اللَّهُ وَمَنْ مَعِيَ أَوْ رَحِمَنَا فَمَنْ يُجِيرُ الْكَافِرِينَ مِنْ عَذَابٍ أَلِيمٍ ﴿۲۸﴾
بگو: چه مى بینید اگر خدا من و کسانى که با من هستند، (همه را) هلاک کند یا به ما مهربانى کند، پس چه کسى کافران را از عذاب دردناک پناه مى دهد؟ ﴿۲۸﴾
«باید به خدا ایمان آورد و به او توکل نمود»
قُلْ هُوَ الرَّحْمَنُ آمَنَّا بِهِ وَعَلَيْهِ تَوَكَّلْنَا فَسَتَعْلَمُونَ مَنْ هُوَ فِي ضَلَالٍ مُبِينٍ ﴿۲۹﴾
بگو: او خداى رحمان است، به او ایمان آوردیم و بر او توکل کردیم، پس به زودى خواهید دانست چه کسى در گمراهى آشکارى است. ﴿۲۹﴾
قُلْ أَرَأَيْتُمْ إِنْ أَصْبَحَ مَاؤُكُمْ غَوْرًا فَمَنْ يَأْتِيكُمْ بِمَاءٍ مَعِينٍ ﴿۳۰﴾
بگو: چه مى بینید اگر زمانى آبهاى شما فرو رود، چه کسى آب گوارائى به شما خواهد داد؟ ﴿۳۰﴾
سوره مبارکه قلم
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
«به نام خداوند بخشنده مهربان»
«صفات رسول اکرم صلی الله علیه و آله»
ن وَالْقَلَمِ وَمَا یَسْطُرُونَ ﴿۱﴾
«ن» قسم به قلم و آنچه می نویسند. ﴿۱﴾
مَا أَنْتَ بِنِعْمَةِ رَبِّكَ بِمَجْنُونٍ ﴿۲﴾
که تو به نعمت و لطف پروردگارت دیوانه نیستی. ﴿۲﴾
وَإِنَّ لَكَ لَأَجْرًا غَيْرَ مَمْنُونٍ ﴿۳﴾
و قطعا برای تو اجر بدون منّتی خواهد بود. ﴿۳﴾
وَإِنَّكَ لَعَلَى خُلُقٍ عَظِيمٍ ﴿۴﴾
و قطعا تو دارای حُسن خُلق عظیمی هستی. ﴿۴﴾
فَسَتُبْصِرُ وَ یُبْصِرُونَ ﴿۵﴾
پس به زودی تو می بینی و آنها هم خواهند دید. ﴿۵﴾
بِأَيْيِكُمُ الْمَفْتُونُ ﴿۶﴾
که کدام یک از شما دیوانه هستند. ﴿۶﴾
إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنْ ضَلَّ عَنْ سَبِيلِهِ وَهُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِينَ ﴿۷﴾
قطعا پروردگار تو به حال کسانی که از راه او گم شده اند، داناتر است و او به حال هدایت یافتگان داناتر است. ﴿۷﴾
«از کفّار اطاعت نکن»
فَلَا تُطِعِ الْمُكَذِّبِينَ ﴿۸﴾
پس تکذیب کنندگان را اطاعت نکن. ﴿۸﴾
وَدُّوا لَوْ تُدْهِنُ فَیُدْهِنُونَ ﴿۹﴾
آنها دوست دارند که تو نرمش نشان دهی تا آنها هم نرمش نشان دهند. ﴿۹﴾
برداشت از آیات ۹ – ۸
دروغ پردازی
سالک الی اللّه نباید از دروغ پردازان اطاعت کند زیرا دروغ پردازان دوست دارند مردم در مقابل دروغ شان نرمش نشان دهند.
وَلَا تُطِعْ كُلَّ حَلَّافٍ مَهِينٍ ﴿۱۰﴾
و از کسی که بسیار قسم می خورد و پست است، اطاعت نکن. ﴿۱۰﴾
هَمَّازٍ مَشَّاءٍ بِنَمِيمٍ ﴿۱۱﴾
کسی که عیب جو است و به نمّامی می رود. ﴿۱۱﴾
مَنَّاعٍ لِلْخَيْرِ مُعْتَدٍ أَثِيمٍ ﴿۱۲﴾
بسیار مانع کار خوب است، متجاوز گناهکاری است. ﴿۱۲﴾
عُتُلٍّ بَعْدَ ذَلِكَ زَنِيمٍ ﴿۱۳﴾
بعد از آن کینه توز و خشن و زنازاده است. ﴿۱۳﴾
أَنْ كَانَ ذَا مَالٍ وَبَنِينَ ﴿۱۴﴾
به خاطر آنکه صاحب مال و فرزندان است. ﴿۱۴﴾
برداشت از آیات ۱۴ – ۱۰
قسم خوردن
سالک الی اللّه از کسی که بسیار قسم می خورد و خودش را پست نشان می دهد و عیب جوی مردم و نمام است و مانع کارهای خوب است و متجاوز و گناهکار است و کینه توز و بداخلاق و معصیت کار است نباید اطاعت کند و اطاعت از آن کس نباید به خاطر آن که ثروت و فرزندان زیادی دارد باشد.
«قرآن افسانه نیست»
إِذَا تُتْلَى عَلَیْهِ آیَاتُنَا قَالَ أَسَاطِیرُ الْأَوَّلِینَ ﴿۱۵﴾
وقتی که بر او آیات ما تلاوت می شود، می گوید: افسانه های قدیمیها است. ﴿۱۵﴾
سَنَسِمُهُ عَلَى الْخُرْطُومِ ﴿۱۶﴾
ما به زودی بر بینی او علامت ننگ می گذاریم. ﴿۱۶﴾
برداشت از آیات ۱۶ – ۱۵
تکذیب آیات الهی
سالک الی اللّه نباید گوش به گفتار کسانی که آیات خدا را تکذیب می کنند و علامت ننگ بر آنها زده شده است، بدهد.
«باغداران به خاطر انفاق نکردن به مساکین بیچاره شدند»
إِنَّا بَلَوْنَاهُمْ كَمَا بَلَوْنَا أَصْحَابَ الْجَنَّةِ إِذْ أَقْسَمُوا لَيَصْرِمُنَّهَا مُصْبِحِينَ ﴿۱۷﴾
ما آنها را امتحان می کنیم، آنچنان که باغ دارها را وقتی که قسم یاد کردند که میوه های باغ را صبحگاه بچینند، امتحان نمودیم. ﴿۱۷﴾
وَلَا یَسْتَثْنُونَ ﴿۱۸﴾
و هیچ استثناء نکنند. ﴿۱۸﴾
فَطَافَ عَلَيْهَا طَائِفٌ مِنْ رَبِّكَ وَهُمْ نَائِمُونَ ﴿۱۹﴾
پس بر باغ آنها بلای فراگیری از جانب پروردگارت فرود آمد، در حالی که آنها خواب بودند. ﴿۱۹﴾
فَأَصْبَحَتْ كَالصَّرِيمِ ﴿۲۰﴾
پس باغ آنها مانند شب سیاه شده بود. ﴿۲۰﴾
فَتَنَادَوْا مُصْبِحِينَ ﴿۲۱﴾
پس صبح یکدیگر را صدا زدند. ﴿۲۱﴾
أَنِ اغْدُوا عَلَى حَرْثِكُمْ إِنْ كُنْتُمْ صَارِمِينَ ﴿۲۲﴾
که به طرف باغتان بروید، اگر مایلید میوه ها را بچینید. ﴿۲۲﴾
فَانطَلَقُوا وَهُمْ یَتَخَافَتُونَ ﴿۲۳﴾
پس آنها به طرف باغها رفتند و با هم آهسته مى گفتند.﴿۲۳﴾
أَنْ لَا يَدْخُلَنَّهَا الْيَوْمَ عَلَيْكُمْ مِسْكِينٌ ﴿۲۴﴾
که قطعا امروز نباید بر شما مسکینی وارد گردد. ﴿۲۴﴾
وَغَدَوْا عَلَى حَرْدٍ قَادِرِینَ ﴿۲۵﴾
و آنها در حالی صبح کردند که تصمیم داشتند با قدرت از مساکین جلوگیری کنند. ﴿۲۵﴾
فَلَمَّا رَأَوْهَا قَالُوا إِنَّا لَضَالُّونَ ﴿۲۶﴾
پس وقتی که باغها را دیدند، گفتند: قطعا ما گمراهیم. ﴿۲۶﴾
بَلْ نَحْنُ مَحْرُومُونَ ﴿۲۷﴾
بلکه ما محروم گردیده ایم. ﴿۲۷﴾
قَالَ أَوْسَطُهُمْ أَلَمْ أَقُلْ لَكُمْ لَوْلَا تُسَبِّحُونَ ﴿۲۸﴾
آن کسی که بهتر از بقیه بود، گفت: آیا من به شما نگفتم که چرا خدا را تسبیح نمی کنید؟ ﴿۲۸﴾
قَالُوا سُبْحَانَ رَبِّنَا إِنَّا كُنَّا ظَالِمِينَ ﴿۲۹﴾
آنها گفتند: منزّه است پروردگار ما، قطعا ما ستمگر بوده ایم. ﴿۲۹﴾
فَأَقْبَلَ بَعْضُهُمْ عَلَى بَعْضٍ یَتَلَاوَمُونَ ﴿۳۰﴾
پس بعضی از آنها به بعضی رو کرده، یکدیگر را ملامت نمودند. ﴿۳۰﴾
قَالُوا يَا وَيْلَنَا إِنَّا كُنَّا طَاغِينَ ﴿۳۱﴾
گفتند: ای وای بر ما، قطعا ما طغیانگر بودیم. ﴿۳۱﴾
عَسَى رَبُّنَا أَنْ يُبْدِلَنَا خَيْرًا مِنْهَا إِنَّا إِلَى رَبِّنَا رَاغِبُونَ ﴿۳۲﴾
امیدواریم که پروردگارمان بهتر از آن را به ما بدهد. قطعا ما به سوی پروردگارمان اشتیاق داریم. ﴿۳۲﴾
كَذَلِكَ الْعَذَابُ وَلَعَذَابُ الْآخِرَةِ أَكْبَرُ لَوْ كَانُوا يَعْلَمُونَ ﴿۳۳﴾
این چنین است عذاب و عذاب آخرت بزرگتر است، اگر آنها مى دانستند. ﴿۳۳﴾
«با مسلمانان مثل مجرمین معامله نمی شود»
إِنَّ لِلْمُتَّقِینَ عِندَ رَبِّهِمْ جَنَّاتِ النَّعِیمِ ﴿۳۴﴾
قطعا برای متّقین نزد پروردگارشان بهشتهای پر نعمتی است. ﴿۳۴﴾
أَفَنَجْعَلُ الْمُسْلِمِينَ كَالْمُجْرِمِينَ ﴿۳۵﴾
آیا پس ما مسلمانان را مانند مجرمین قرار مى دهیم؟ ﴿۳۵﴾
مَا لَكُمْ كَيْفَ تَحْكُمُونَ ﴿۳۶﴾
شما را چه شده؟ چگونه حکم می کنید؟ ﴿۳۶﴾
برداشت از آیات ۳۶ – ۳۴
رعایت تقوی
سالک الی اللّه باید بداند که اگر تقوی را در تمام عمر رعایت کند به بهشت پر نعمتی خواهد رسید. و خدای تعالی مسلمین را مانند مجرمین قرار نمی دهد. بلکه مسلمین را در ناز و نعمت قرارشان خواهد داد.
أَمْ لَكُمْ كِتَابٌ فِيهِ تَدْرُسُونَ ﴿۳۷﴾
آیا برای شما کتابی در این باره هست که درس بخوانید؟ ﴿۳۷﴾
إِنَّ لَكُمْ فِيهِ لَمَا تَخَيَّرُونَ ﴿۳۸﴾
که در آن برای شما هر چه را که اختیار می کنید، باشد. ﴿۳۸﴾
أَمْ لَكُمْ أَيْمَانٌ عَلَيْنَا بَالِغَةٌ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ إِنَّ لَكُمْ لَمَا تَحْكُمُونَ ﴿۳۹﴾
یا براى شما تا روز قیامت قسمهاى بلیغى که به عهده ما باشد بوده که قطعا شما هر چه مى خواهید حکم کنید. ﴿۳۹﴾
سَلْهُمْ أَيُّهُمْ بِذَلِكَ زَعِيمٌ ﴿۴۰﴾
از آنها سؤال کن کدام یک از آنها ضامن این (جریان) هستند؟ ﴿۴۰﴾
«بتها را خبر کنید»
أَمْ لَهُمْ شُرَكَاءُ فَلْيَأْتُوا بِشُرَكَائِهِمْ إِنْ كَانُوا صَادِقِينَ ﴿۴۱﴾
یا برای آنها شریکهائی است؟ پس شریکهای خود را بیاورند، اگر راست می گویند. ﴿۴۱﴾
«عذابهای روز قیامت»
يَوْمَ يُكْشَفُ عَنْ سَاقٍ وَيُدْعَوْنَ إِلَى السُّجُودِ فَلَا يَسْتَطِيعُونَ ﴿۴۲﴾
روزی که ساق پاها برهنه می شود و به سجده دعوت می گردند، پس استطاعت ندارند. ﴿۴۲﴾
خَاشِعَةً أَبْصَارُهُمْ تَرْهَقُهُمْ ذِلَّةٌ وَقَدْ كَانُوا يُدْعَوْنَ إِلَى السُّجُودِ وَهُمْ سَالِمُونَ ﴿۴۳﴾
چشمهایشان خاشع است و ذلّت وجودشان را گرفته و قطعا آنها به سجده دعوت مى شدند، در حالى که سالم بودند. ﴿۴۳﴾
فَذَرْنِي وَمَنْ يُكَذِّبُ بِهَذَا الْحَدِيثِ سَنَسْتَدْرِجُهُمْ مِنْ حَيْثُ لَا يَعْلَمُونَ ﴿۴۴﴾
پس مرا با کسانى که به این حدیث تکذیب مى کنند، وابگذار. به زودى آنها را به تدریج از آنجائى که نمى دانند، به طرف عذاب خواهیم برد. ﴿۴۴﴾
وَأُمْلِي لَهُمْ إِنَّ كَيْدِي مَتِينٌ ﴿۴۵﴾
و به آنها مهلت می دهم، زیرا که نقشه های من محکم است. ﴿۴۵﴾
أَمْ تَسْأَلُهُمْ أَجْرًا فَهُمْ مِنْ مَغْرَمٍ مُثْقَلُونَ ﴿۴۶﴾
یا آنکه تو از آنها اجری سؤال کرده ای که در پرداختش سنگین اند. ﴿۴۶﴾
أَمْ عِنْدَهُمُ الْغَيْبُ فَهُمْ يَكْتُبُونَ ﴿۴۷﴾
یا علم غیب نزد آنها است که آنها می نویسند. ﴿۴۷﴾
«اشاره ای به قضیه حضرت یونس علیه السلام»
فَاصْبِرْ لِحُكْمِ رَبِّكَ وَلَا تَكُنْ كَصَاحِبِ الْحُوتِ إِذْ نَادَى وَهُوَ مَكْظُومٌ ﴿۴۸﴾
پس به حکم پروردگارت صبر کن و مثل یونس نباش، آن وقتی که با اندوه خدا را خواند. ﴿۴۸﴾
لَوْلَا أَنْ تَدَارَكَهُ نِعْمَةٌ مِنْ رَبِّهِ لَنُبِذَ بِالْعَرَاءِ وَهُوَ مَذْمُومٌ ﴿۴۹﴾
اگر نعمتى از طرف پروردگارش به کمکش نیامده بود، به زمین خشک بیرون مى افتاد و او مذمّت شده بود.﴿۴۹﴾
فَاجْتَبَاهُ رَبُّهُ فَجَعَلَهُ مِنَ الصَّالِحِینَ ﴿۵۰﴾
پس پروردگارش او را پذیرفت و او را از صالحان قرارش داد. ﴿۵۰﴾
برداشت از آیات ۵۰ – ۴۸
صبر
سالک الی اللّه باید بسیار صبور و بردبار باشد و به خاطر کم صبری خود را مورد غضب پروردگار قرار ندهد و مانند حضرت یونس علیه السلام که به خاطر مختصر ضیق صدری خود را به زندان الهی مبتلا نمود، نباشد. و اگر چنین شد فورا با ذکر یونسیه از پروردگارش نعمتش را دوباره دریافت کند تا مورد مذمت خدا قرار نگیرد و خدا او را بپذیرد و از بندگان صالح خود قرارش دهد.
«آیه چشم زخم»
وَإِنْ يَكَادُ الَّذِينَ كَفَرُوا لَيُزْلِقُونَكَ بِأَبْصَارِهِمْ لَمَّا سَمِعُوا الذِّكْرَ وَيَقُولُونَ إِنَّهُ لَمَجْنُونٌ ﴿۵۱﴾
و کسانى که کافر شده اند، وقتى که قرآن را مى شنیدند چیزى نمانده بود که با چشمشان تو را بزنند و مى گویند: قطعا او دیوانه است. ﴿۵۱﴾
وَمَا هُوَ إِلَّا ذِكْرٌ لِلْعَالَمِينَ ﴿۵۲﴾
و حال آنکه قرآن جز این نیست که یادآوری کننده برای جهانیان است. ﴿۵۲﴾
برداشت از آیات ۵۲ – ۵۱
چشم زخم
سالک الی اللّه باید خود را از چشم زخم و توجه عمیق دیگران، نگه دارد تا او را متهم نکنند و باید به وسیله آیات قرآن مردم را از خواب غفلت بیدار کند.
سوره مبارکه حاقه
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
«به نام خداوند بخشنده مهربان»
«اشاره ای به قیامت»
اَلْحَاقَّةُ ﴿۱﴾
روز قیامت که حتما واقع شدنی است، ﴿۱﴾
مَا الْحَاقَّةُ ﴿۲﴾
چه روز قیامتی ﴿۲﴾
وَمَا أَدْرَاكَ مَا الْحَاقَّةُ ﴿۳﴾
و تو چه می دانی که روز قیامت چیست؟ ﴿۳﴾
«اشاره ای به قضیه قوم عاد و ثمود»
كَذَّبَتْ ثَمُودُ وَعَادٌ بِالْقَارِعَةِ ﴿۴﴾
قوم ثمود و قوم عاد عذاب کوبنده روز قیامت را تکذیب کردند. ﴿۴﴾
فَأَمَّا ثَمُودُ فَأُهْلِكُوا بِالطَّاغِيَةِ ﴿۵﴾
امّا ثمود بوسیله عذاب طغیانگری هلاک گردیدند. ﴿۵﴾
وَأَمَّا عَادٌ فَأُهْلِكُوا بِرِيحٍ صَرْصَرٍ عَاتِيَةٍ ﴿۶﴾
و امّا عاد بوسیله باد تند سوزناکی هلاک شدند. ﴿۶﴾
سَخَّرَهَا عَلَيْهِمْ سَبْعَ لَيَالٍ وَثَمَانِيَةَ أَيَّامٍ حُسُومًا فَتَرَى الْقَوْمَ فِيهَا صَرْعَى كَأَنَّهُمْ أَعْجَازُ نَخْلٍ خَاوِيَةٍ ﴿۷﴾
خدا هفت شب و هشت روز پى در پى آن باد را بر آنها مسخّر کرده بود. پس مردم را در آن باد مى دیدى که مانند تنه هاى درخت خرما در روى زمین افتاده و هلاک گردیده اند. ﴿۷﴾
فَهَلْ تَرَى لَهُمْ مِنْ بَاقِيَةٍ ﴿۸﴾
پس آیا کسی را از آنها باقی می بینی؟ ﴿۸﴾
«اشاره ای به قضیه فرعون و حضرت نوح علیه السلام»
وَجَاءَ فِرْعَوْنُ وَمَنْ قَبْلَهُ وَالْمُؤْتَفِكَاتُ بِالْخَاطِئَةِ ﴿۹﴾
و فرعون و کسى که قبل از او بود و اهل شهرهائى که زیرورو شده بودند، با خطاهاى بزرگى آمدند. ﴿۹﴾
فَعَصَوْا رَسُولَ رَبِّهِمْ فَأَخَذَهُمْ أَخْذَةً رَابِيَةً ﴿۱۰﴾
پس فرستاده پروردگارشان را عصیان کردند و (خدا) آنها را به عذاب شدیدى گرفتار فرمود. ﴿۱۰﴾
إِنَّا لَمَّا طَغَى الْمَاءُ حَمَلْنَاكُمْ فِي الْجَارِيَةِ ﴿۱۱﴾
قطعا زمانى که آب طغیان کرد، ما شما را در کشتى (که حرکت مى کرد)، سوار کردیم. ﴿۱۱﴾
لِنَجْعَلَهَا لَكُمْ تَذْكِرَةً وَتَعِيَهَا أُذُنٌ وَاعِيَةٌ ﴿۱۲﴾
تا ما آن را وسیله تذکری برای شما قرار دهیم تا گوشهای شنوا آن را بگیرند و بفهمند. ﴿۱۲﴾
برداشت از آیات ۱۲ – ۱۰
مواعظ الهی
سالک الی اللّه باید از مواعظ الهی سرپیچی نکند والا دچار عذاب شدید پروردگار واقع می گردد. چنان که اقوام گذشته با عصیان شان از قبیل طغیان آب و عذاب های شدید در دنیا دچار عذاب گردیدند و همه را خدای تعالی وسیله تذکری برای دیگران قرار داد تا شاید گوش شنوا داشته باشند و حقایق را بفهمند.
«روز قیامت و نامه اعمال»
فَإِذَا نُفِخَ فِي الصُّورِ نَفْخَةٌ وَاحِدَةٌ ﴿۱۳﴾
پس وقتی که در صور یک بار دمیده شود. ﴿۱۳﴾
وَحُمِلَتِ الْأَرْضُ وَالْجِبَالُ فَدُكَّتَا دَكَّةً وَاحِدَةً ﴿۱۴﴾
و زمین و کوهها از جا بلند شوند و یکباره متلاشی گردیدند. ﴿۱۴﴾
فَيَوْمَئِذٍ وَقَعَتِ الْوَاقِعَةُ ﴿۱۵﴾
پس در آن روز واقعه (بزرگی) روی دهد. ﴿۱۵﴾
وَانْشَقَّتِ السَّمَاءُ فَهِيَ يَوْمَئِذٍ وَاهِيَةٌ ﴿۱۶﴾
و آسمان شکافته شود و در آن روز فرو می ریزد. ﴿۱۶﴾
وَالْمَلَكُ عَلَى أَرْجَائِهَا وَيَحْمِلُ عَرْشَ رَبِّكَ فَوْقَهُمْ يَوْمَئِذٍ ثَمَانِيَةٌ ﴿۱۷﴾
و ملائکه در اطراف آسمان قرار مى گیرند و عرش پروردگارت را هشت (مَلَک) بالاى سرشان در آن روز حمل مى کنند. ﴿۱۷﴾
يَوْمَئِذٍ تُعْرَضُونَ لَا تَخْفَى مِنْكُمْ خَافِيَةٌ ﴿۱۸﴾
در آن روز (همه تان) عرضه می شوید و چیزی از شما مخفی نمی ماند. ﴿۱۸﴾
«حالات اصحاب یمین»
فَأَمَّا مَنْ أُوتِيَ كِتَابَهُ بِيَمِينِهِ فَيَقُولُ هَاؤُمُ اقْرَءُوا كِتَابِيَهْ ﴿۱۹﴾
پس کسی که نامه اعمالش بدست راستش داده شود، می گوید: بیایید نامه اعمال مرا بخوانید. ﴿۱۹﴾
إِنِّي ظَنَنْتُ أَنِّي مُلَاقٍ حِسَابِيَهْ ﴿۲۰﴾
من یقین داشتم که صورت حسابم را خواهم دید. ﴿۲۰﴾
فَهُوَ فِي عِيشَةٍ رَاضِيَةٍ ﴿۲۱﴾
پس او در زندگی رضایت بخشی خواهد بود. ﴿۲۱﴾
فِي جَنَّةٍ عَالِيَةٍ ﴿۲۲﴾
در بهشتی عالی. ﴿۲۲﴾
قُطُوفُهَا دَانِيَةٌ ﴿۲۳﴾
میوه هایش پایین آمده اند. ﴿۲۳﴾
كُلُوا وَاشْرَبُوا هَنِيئًا بِمَا أَسْلَفْتُمْ فِي الْأَيَّامِ الْخَالِيَةِ ﴿۲۴﴾
بخورید و بیاشامید، گوارایتان باد به خاطر آنچه که در ایام گذشته انجام دادید. ﴿۲۴﴾
«حالات اصحاب شمال»
وَأَمَّا مَنْ أُوتِيَ كِتَابَهُ بِشِمَالِهِ فَيَقُولُ يَا لَيْتَنِي لَمْ أُوتَ كِتَابِيَهْ ﴿۲۵﴾
و امّا کسی که نامه اعمالش بدست چپش داده شود، می گوید: ای کاش نامه اعمالم به من داده نمی شد. ﴿۲۵﴾
وَلَمْ أَدْرِ مَا حِسَابِيَهْ ﴿۲۶﴾
و من نمی دانستم که چه حسابی دارم. ﴿۲۶﴾
يَا لَيْتَهَا كَانَتِ الْقَاضِيَةَ ﴿۲۷﴾
ای کاش به همان مرگ تمام می شد. ﴿۲۷﴾
مَا أَغْنَى عَنِّي مَالِيَهْ ﴿۲۸﴾
ثروت و دارایی ام مرا بی نیاز نکرد. ﴿۲۸﴾
هَلَكَ عَنِّي سُلْطَانِيَهْ ﴿۲۹﴾
اقتدارم از دستم رفت. ﴿۲۹﴾
خُذُوهُ فَغُلُّوهُ ﴿۳۰﴾
او را بگیرید پس در غل و زنجیرش کنید. ﴿۳۰﴾
ثُمَّ الْجَحِيمَ صَلُّوهُ ﴿۳۱﴾
سپس او را به جهنّم بیندازید. ﴿۳۱﴾
ثُمَّ فِي سِلْسِلَةٍ ذَرْعُهَا سَبْعُونَ ذِرَاعًا فَاسْلُكُوهُ ﴿۳۲﴾
سپس او را در زنجیرى که طولش هفتاد ذرع است پس ببندید. ﴿۳۲﴾
إِنَّهُ كَانَ لَا يُؤْمِنُ بِاللَّهِ الْعَظِيمِ ﴿۳۳﴾
قطعا او به خدای عظیم ایمان نمی آورد. ﴿۳۳﴾
وَلَا يَحُضُّ عَلَى طَعَامِ الْمِسْكِينِ ﴿۳۴﴾
و مردم را بر اطعام مساکین تشویق نمی کرد. ﴿۳۴﴾
فَلَیْسَ لَهُ الْیَوْمَ هَاهُنَا حَمِیمٌ ﴿۳۵﴾
پس او در اینجا امروز حمایت و دوستی ندارد. ﴿۳۵﴾
وَلَا طَعَامٌ إِلَّا مِنْ غِسْلِینٍ ﴿۳۶﴾
و خوراکی جز چرک و خون نخواهد داشت. ﴿۳۶﴾
لَا يَأْكُلُهُ إِلَّا الْخَاطِئُونَ ﴿۳۷﴾
او غذائی جز آنچه خطاکاران می خورند، نخواهد خورد. ﴿۳۷﴾
فَلَا أُقْسِمُ بِمَا تُبْصِرُونَ ﴿۳۸﴾
پس نه، قسم به آنچه می بینید. ﴿۳۸﴾
وَمَا لَا تُبْصِرُونَ ﴿۳۹﴾
و آنچه نمی بینید. ﴿۳۹﴾
إِنَّهُ لَقَوْلُ رَسُولٍ كَرِيمٍ ﴿۴۰﴾
قطعا این قرآن گفتار رسول کریمی است. ﴿۴۰﴾
وَمَا هُوَ بِقَوْلِ شَاعِرٍ قَلِیلاً مَا تُؤْمِنُونَ ﴿۴۱﴾
و آن سخن شاعری نیست، امّا کم ایمان می آورید. ﴿۴۱﴾
وَلَا بِقَوْلِ كَاهِنٍ قَلِيلًا مَا تَذَكَّرُونَ﴿۴۲﴾
و گفته کاهنی نیست، امّا کم متذکر می شوید. ﴿۴۲﴾
تَنْزِيلٌ مِنْ رَبِّ الْعَالَمِينَ ﴿۴۳﴾
نازل شده ای از جانب پروردگار جهانیان است. ﴿۴۳﴾
وَلَوْ تَقَوَّلَ عَلَیْنَا بَعْضَ الْأَقَاوِیلِ ﴿۴۴﴾
و اگر او بر ما بعضی گفته ها را می بست. ﴿۴۴﴾
لَأَخَذْنَا مِنْهُ بِالْیَمِینِ ﴿۴۵﴾
ما او را با قدرت کاملمان می گرفتیم. ﴿۴۵﴾
ثُمَّ لَقَطَعْنَا مِنْهُ الْوَتِینَ ﴿۴۶﴾
سپس رگ وتینش را قطع می کردیم. ﴿۴۶﴾
فَمَا مِنْكُمْ مِنْ أَحَدٍ عَنْهُ حَاجِزِينَ ﴿۴۷﴾
پس احدی از شما نمی توانست از او مانع شود. ﴿۴۷﴾
«قرآن برای متّقین تذکر است»
وَإِنَّهُ لَتَذْكِرَةٌ لِلْمُتَّقِينَ ﴿۴۸﴾
و قطعا آن قرآن یادآوری برای متّقین است. ﴿۴۸﴾
وَإِنَّا لَنَعْلَمُ أَنَّ مِنْكُمْ مُكَذِّبِينَ ﴿۴۹﴾
و قطعا ما می دانیم که عدّه ای از شما تکذیب کننده اند. ﴿۴۹﴾
وَإِنَّهُ لَحَسْرَةٌ عَلَى الْكَافِرِينَ ﴿۵۰﴾
و حتما آن مایه حسرت کافران است. ﴿۵۰﴾
وَإِنَّهُ لَحَقُّ الْیَقِینِ ﴿۵۱﴾
و قطعا آن حقّ است، یقین است. ﴿۵۱﴾
فَسَبِّحْ بِاسْمِ رَبِّكَ الْعَظِيمِ ﴿۵۲﴾
پس بنام پروردگار عظیمت تسبیح کن. ﴿۵۲﴾
برداشت از آیات ۵۲ – ۳۳
عظمت قرآن و تذکر عالم ارواح
سالک الی اللّه باید از آیاتی که تلاوت شد استفاده های زیر را بکند:
۱ – اگر می خواهد به عذاب الهی مبتلا نشود به خدای با عظمت ایمان بیاورد.
۲ – به مساکین رسیدگی کند و مانع اطعام آنها نشود.
۳ – اگر می خواهد روز قیامت دوستان و اولیای خدا او را تزکیه نفس کنند با ایمان کامل به مردم کمک کند.
۴ – باید بداند که قرآن کلام خدا است و کتابی است که حتی حروفش را خدای تعالی تنظیم کرده ولی از زبان پیامبر کریمی صادر شده و او شاعر و کاهن و جادوگر نبوده است.
۵ – باید سالک الی اللّه در خصوص رسول اکرم صلی الله علیه و آله و قرآن معتقد باشد که قرآن به این صورت که نازل شده برای تذکر است و از جانب مربی جهانیان به دست ما برای تربیت ما رسیده است.
۶ – پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله و یا هر کس دیگر حق ندارند به خدای تعالی در قرآن و تفسیر آن جمله ای را اضافه بر آن چه که هست ببندند و به او نسبت بدهند زیرا در این صورت تربیت الهی از صراط مستقیم خارج می شود و خدا را به غضب در می آورد.
۷ – اگر دانشمندی تفسیر به رأی و یا آیه ای در قرآن و یا جمله ای به عنوان قرآن عمدا برای مردم بیان کند خدا رگ حیات او را می زند و کسی نمی تواند مانع غضب الهی گردد.
۸ – قرآن برای اهل تقوی و کسانی که در راه تزکیه نفس زحمت کشیده اند و فطرت خود را ظاهر نموده اند یادآوری علومی است که در عالم ارواح یاد گرفته اند.
۹ – آنهایی که به دروغ تزکیه نفس را به خود بسته اند و اعمالشان مخالف تزکیه نفس و عمل به قرآن است در نزد خدا شناخته شده اند و خدا آنها را در روز قیامت مؤاخذه خواهد فرمود.
۱۰ – چون در قیامت همه معارفی که در عالم ارواح به ما تعلیم داده اند به طور حق الیقینی زیر سایه قرآن به یادمان می آید اگر کفران آن را کرده باشیم حسرت زیادی خواهیم خورد. والا هیچ خوف و حزنی نخواهیم داشت.
۱۱ – ما باید به نشانه های خدا و خلقت خدای عظیم را و تربیت او را در جمیع عالم از همه عیوب پاک بدانیم و خدای عظیم را صبح و شام تسبیح بگوییم.
سوره مبارکه معارج
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
«به نام خداوند بخشنده مهربان»
«درخواست عذاب»
سَأَلَ سَائِلٌ بِعَذَابٍ وَاقِعٍ ﴿۱﴾
سؤال کرد سؤال کننده ای عذابی را که واقع شد. ﴿۱﴾
لِلْكَافِرِينَ لَيْسَ لَهُ دَافِعٌ ﴿۲﴾
برای کافران از آن عذاب، دفع کننده ای نخواهد بود. ﴿۲﴾
مِنَ اللَّهِ ذِي الْمَعَارِجِ ﴿۳﴾
از طرف خدائی که ملائکه اش بالا می روند. ﴿۳﴾
تَعْرُجُ الْمَلَائِكَةُ وَالرُّوحُ إِلَيْهِ فِي يَوْمٍ كَانَ مِقْدَارُهُ خَمْسِينَ أَلْفَ سَنَةٍ ﴿۴﴾
ملائکه و روح در روزی که مقدارش پنجاه هزار سال است، به سوی او بالا می روند. ﴿۴﴾
فَاصْبِرْ صَبْراً جَمِیلاً ﴿۵﴾
پس بردباری کن، صبر خوبی پیشه کن. ﴿۵﴾
«روز جدائی و یا روز قیامت»
إِنَّهُمْ یَرَوْنَهُ بَعِیداً ﴿۶﴾
قطعا آنها آن (روز) را دور مى بینند. ﴿۶﴾
وَنَرَاهُ قَرِیباً ﴿۷﴾
و ما آن را نزدیک می بینیم. ﴿۷﴾
يَوْمَ تَكُونُ السَّمَاءُ كَالْمُهْلِ ﴿۸﴾
روزی که آسمان مانند مس گداخته می شود. ﴿۸﴾
وَتَكُونُ الْجِبَالُ كَالْعِهْنِ ﴿۹﴾
و کوهها مانند پشم رنگین حلاّجی شده خواهد شد. ﴿۹﴾
وَلَا یَسْأَلُ حَمِیمٌ حَمِیماً ﴿۱۰﴾
و دوستی از دوستش سؤال نمی کند. ﴿۱۰﴾
یُبَصَّرُونَهُمْ یَوَدُّ الْمُجْرِمُ لَوْ یَفْتَدِی مِنْ عَذَابِ یَوْمِئِذٍ بِبَنِیهِ ﴿۱۱﴾
آنها را نشان می دهند، گناهکار دوست دارد که فرزندش را در مقابل عذاب آن روز فدا کند. ﴿۱۱﴾
وَصَاحِبَتِهِ وَأَخِیهِ ﴿۱۲﴾
و زنش و برادرش را. ﴿۱۲﴾
وَفَصِيلَتِهِ الَّتِي تُؤْوِيهِ ﴿۱۳﴾
و قبیله اش را که به او پناه می دادند. ﴿۱۳﴾
وَمَنْ فِي الْأَرْضِ جَمِيعًا ثُمَّ يُنْجِيهِ ﴿۱۴﴾
و همگی آنها که در روی زمین هستند را ﴿فدا کند﴾ تا نجاتش دهند. ﴿۱۴﴾
كَلَّا إِنَّهَا لَظَى ﴿۱۵﴾
هرگز چنین نخواهد شد. قطعا آن شعله های سوزان است. ﴿۱۵﴾
نَزَّاعَةً لِلشَّوَى ﴿۱۶﴾
تمام پوست بدن را می کند. ﴿۱۶﴾
تَدْعُو مَنْ أَدْبَرَ وَ تَوَلَّى ﴿۱۷﴾
کسی که فرار کرده و روگردانده، صدایش می زند. ﴿۱۷﴾
وَجَمَعَ فَأَوْعَى ﴿۱۸﴾
و جمع کرد پس ذخیره نمود. ﴿۱۸﴾
إِنَّ الْإِنسَانَ خُلِقَ هَلُوعاً ﴿۱۹﴾
قطعا انسان حریص و کم طاقت آفریده شده است. ﴿۱۹﴾
إِذَا مَسَّهُ الشَّرُّ جَزُوعاً ﴿۲۰﴾
وقتی که بدی به او می رسد، جزع می کند. ﴿۲۰﴾
وَإِذَا مَسَّهُ الْخَیْرُ مَنُوعاً ﴿۲۱﴾
و وقتی که خوبی به او می رسد، مانع می شود. ﴿۲۱﴾
«حالات نمازگزاران»
إِلَّا الْمُصَلِّینَ ﴿۲۲﴾
مگر نمازگزاران. ﴿۲۲﴾
اَلَّذِینَ هُمْ عَلَى صَلَاتِهِمْ دَائِمُونَ ﴿۲۳﴾
همان کسانی که در نمازشان مداومت دارند. ﴿۲۳﴾
وَالَّذِینَ فِی أَمْوَالِهِمْ حَقٌّ مَّعْلُومٌ ﴿۲۴﴾
و کسانی که در اموالشان حقّ معلومی است. ﴿۲۴﴾
لِلسَّائِلِ وَالْمَحْرُومِ ﴿۲۵﴾
برای سؤال کننده و کسی که محروم است. ﴿۲۵﴾
وَالَّذِینَ یُصَدِّقُونَ بِیَوْمِ الدِّینِ ﴿۲۶﴾
و کسانی که روز جزا را تصدیق می کنند. ﴿۲۶﴾
وَالَّذِينَ هُمْ مِنْ عَذَابِ رَبِّهِمْ مُشْفِقُونَ ﴿۲۷﴾
و کسانی که آنها از عذاب پروردگارشان می ترسند. ﴿۲۷﴾
إِنَّ عَذَابَ رَبِّهِمْ غَیْرُ مَأْمُونٍ ﴿۲۸﴾
زیرا قطعا عذاب پروردگارشان ﴿برای هیچ کس﴾ امن نمی شود. ﴿۲۸﴾
وَالَّذِینَ هُمْ لِفُرُوجِهِمْ حَافِظُونَ ﴿۲۹﴾
و کسانی که دامنشان را حفظ می کنند. ﴿۲۹﴾
إِلَّا عَلَى أَزْوَاجِهِمْ أَوْ مَا مَلَکَتْ أَیْمَانُهُمْ فَإِنَّهُمْ غَیْرُ مَلُومِینَ ﴿۳۰﴾
مگر برای همسرانشان یا برای کنیزانشان که اینها مورد سرزنش نیستند. ﴿۳۰﴾
فَمَنِ ابْتَغَى وَرَاءَ ذَلِكَ فَأُولَئِكَ هُمُ الْعَادُونَ ﴿۳۱﴾
پس کسی که غیر آن را بخواهد، آنها همان متجاوزین اند. ﴿۳۱﴾
وَالَّذِینَ هُمْ لِأَمَانَاتِهِمْ وَعَهْدِهِمْ رَاعُونَ ﴿۳۲﴾
و همان کسانی که آنها امانتها و تعهّداتشان را رعایت می کنند. ﴿۳۲﴾
وَالَّذِینَ هُم بِشَهَادَاتِهِمْ قَائِمُونَ ﴿۳۳﴾
و همان کسانی که آنها به شهادتهایشان ایستادگی می کنند. ﴿۳۳﴾
وَالَّذِینَ هُمْ عَلَى صَلَاتِهِمْ یُحَافِظُونَ ﴿۳۴﴾
و همان کسانی که آنها نمازشان را مواظبت می کنند. ﴿۳۴﴾
أُولَئِكَ فِي جَنَّاتٍ مُكْرَمُونَ ﴿۳۵﴾
این دسته در بهشتها، گرامی داشته می شوند. ﴿۳۵﴾
«طمع کافران»
فَمَالِ الَّذِينَ كَفَرُوا قِبَلَكَ مُهْطِعِينَ ﴿۳۶﴾
پس کافران را چه می شود که به طرف تو با شتاب می آیند؟ ﴿۳۶﴾
عَنِ الْیَمِینِ وَعَنِ الشِّمَالِ عِزِینَ ﴿۳۷﴾
گروه گروه از طرف راست و از طرف چپ. ﴿۳۷﴾
أَيَطْمَعُ كُلُّ امْرِئٍ مِنْهُمْ أَنْ يُدْخَلَ جَنَّةَ نَعِيمٍ ﴿۳۸﴾
آیا هر شخصی از آنها طمع دارد که در بهشت پر نعمت داخل شود؟ ﴿۳۸﴾
كَلَّا إِنَّا خَلَقْنَاهُمْ مِمَّا يَعْلَمُونَ ﴿۳۹﴾
هرگز، ما آنها را از آنچه می دانند آفریدیم. ﴿۳۹﴾
«تبدیل مردمان بد به مردمان خوب»
فَلَا أُقْسِمُ بِرَبِّ الْمَشَارِقِ وَالْمَغَارِبِ إِنَّا لَقَادِرُونَ ﴿۴۰﴾
پس نه، قسم می خورم به پروردگار مشرقها و مغربها که قطعا ما قدرت داریم. ﴿۴۰﴾
عَلَى أَنْ نُبَدِّلَ خَيْرًا مِنْهُمْ وَمَا نَحْنُ بِمَسْبُوقِينَ ﴿۴۱﴾
که آنها را به بهتر از آنها تبدیل کنیم و بر ما هرگز آنها سبقت نمی گیرند. ﴿۴۱﴾
فَذَرْهُمْ يَخُوضُوا وَيَلْعَبُوا حَتَّى يُلَاقُوا يَوْمَهُمُ الَّذِي يُوعَدُونَ ﴿۴۲﴾
پس آنها را به حال خود وابگذار تا در دنیا فرو روند و بازی کنند تا وقتی روزشان را که به آنها وعده داده شده است، ملاقات نمایند. ﴿۴۲﴾
يَوْمَ يَخْرُجُونَ مِنَ الْأَجْدَاثِ سِرَاعًا كَأَنَّهُمْ إِلَى نُصُبٍ يُوفِضُونَ ﴿۴۳﴾
روزی که از قبرها با سرعت بیرون می آیند، مثل این است که آنها به سوی بتهای خود می شتابند. ﴿۴۳﴾
خَاشِعَةً أَبْصَارُهُمْ تَرْهَقُهُمْ ذِلَّةٌ ذَلِكَ الْيَوْمُ الَّذِي كَانُوا يُوعَدُونَ ﴿۴۴﴾
در حالی که چشمهایشان از خشوع پایین افتاده، ذلّت و خواری بر آنها مستولی شده، این است روزی که وعده داده می شدند. ﴿۴۴﴾
برداشت از آیات ۴۴ – ۱
آنچه باید سالک الی اللّه عمل کند
سالک الی اللّه باید از سوره مبارکه معارج برداشتهای زیر را داشته باشد:
۱ – همیشه از خدای تعالی لطف و رحمت و مغفرت را طلب کند و نسبت به حقیقت و ولایت اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام، حسادت نکند.
۲ – دارای بردباری و صبر خوبی باشد و استقامت را از دست ندهد.
۳ – هر چیزی را که کفّار از الطاف الهی بعید می دانند او نزدیک بداند و وعده های الهی را مسلم تصور کند.
۴ – عذاب روز قیامت را برای کفار و مشرکین قطعی بداند و سختی آن عذاب را اهمیت بدهد.
۵ – یقینا انسان اگر تزکیه نفس نکند حریص و کم طاقت خواهد بود که وقتی به او ناراحتی می رسد جزع و فزع می کند و وقتی که به او خوبی می رسد ظرفیت پذیرش آن را ندارد.
۶ – باید انسان با خواندن نماز خود را به کمالات برساند و تا می تواند مداومت به نماز داشته باشد زیرا فرموده اند: نماز بهترین موضوعات است.
۷ – در اموال سالک الی اللّه برای سؤال کنندگان و کسانی که از مال دنیا محروم اند حق معینی از خمس و زکات وجود دارد، که باید آن را بپردازد.
۸ – روز جزا را قبول داشته باشد و از عذاب الهی بترسد.
۹ – دامن خود را از آلودگی پاک نگه دارد و تنها با همسران و آنهایی که به دست خود خریده است ابراز شهوت و شهوت جنسی کند.
۱۰ – امانت دار باشد و عهد خود را رعایت کند.
۱۱ – شهادت خود را هیچ گاه انکار نکند و پایبند به آن باشد.
۱۲ – نمازها را اول وقت صحیح بخواند و احکام آن را حفظ کند.
۱۳ – خدای تعالی را بر همه چیز قادر بداند و عالم را به اراده او قائم بداند.
سالکین الی اللّه باید نسبت به کفار بی اعتنا باشند و در بازی آنها شرکت نکنند که روز قیامت خدای تعالی کفار را به جزای اعمالشان می رساند.
سوره مبارکه نوح
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
«به نام خداوند بخشنده مهربان»
«قضیه ای از حضرت نوح علیه السلام»
إِنَّا أَرْسَلْنَا نُوحًا إِلَى قَوْمِهِ أَنْ أَنْذِرْ قَوْمَكَ مِنْ قَبْلِ أَنْ يَأْتِيَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ ﴿۱﴾
قطعا ما نوح را به سوى قومش فرستادیم، اینکه قومت را قبل از آنکه عذاب دردناکى به آنها برسد، بترسان. ﴿۱﴾
قَالَ يَا قَوْمِ إِنِّي لَكُمْ نَذِيرٌ مُبِينٌ ﴿۲﴾
نوح گفت: ای قومِ من، قطعا من برای شما ترساننده آشکاری هستم. ﴿۲﴾
أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَاتَّقُوهُ وَأَطِيعُونِ ﴿۳﴾
اینکه خدا را بندگی کنید و تقوای او را رعایت کنید و مرا اطاعت نمایید. ﴿۳﴾
يَغْفِرْ لَكُمْ مِنْ ذُنُوبِكُمْ وَيُؤَخِّرْكُمْ إِلَى أَجَلٍ مُسَمًّى إِنَّ أَجَلَ اللَّهِ إِذَا جَاءَ لَا يُؤَخَّرُ لَوْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ ﴿۴﴾
تا بعضى از گناهان شما را ببخشد و اجل شما را تا زمان مقدّر به تأخیر بیندازد. قطعا زمانى که وقتِ مقدّر خدا برسد تأخیر نمى شود، اگر شما مى دانستید. ﴿۴﴾
قَالَ رَبِّ إِنِّي دَعَوْتُ قَوْمِي لَيْلًا وَنَهَارًا ﴿۵﴾
نوح گفت: پروردگار من، قطعا من شب و روز قومم را دعوت کردم. ﴿۵﴾
فَلَمْ يَزِدْهُمْ دُعَائِي إِلَّا فِرَارًا ﴿۶﴾
پس دعوت من جز بر فرارشان چیزی نیفزود. ﴿۶﴾
وَإِنِّي كُلَّمَا دَعَوْتُهُمْ لِتَغْفِرَ لَهُمْ جَعَلُوا أَصَابِعَهُمْ فِي آذَانِهِمْ وَاسْتَغْشَوْا ثِيَابَهُمْ وَأَصَرُّوا وَاسْتَكْبَرُوا اسْتِكْبَارًا ﴿۷﴾
و من هر وقت آنها را طلبیدم براى اینکه تو آنها را ببخشى، انگشتها را در گوشهایشان قرار دادند و لباسهاى خود را به سر کشیدند و اصرار کردند و هر چه بیشتر تکبّر نمودند. ﴿۷﴾
ثُمَّ إِنِّي دَعَوْتُهُمْ جِهَارًا ﴿۸﴾
سپس قطعا من آنها را علنی دعوت کردم. ﴿۸﴾
ثُمَّ إِنِّي أَعْلَنْتُ لَهُمْ وَأَسْرَرْتُ لَهُمْ إِسْرَارًا ﴿۹﴾
سپس من به آنها اعلام نمودم و در خلوت و پنهانی به آنها گفتم. ﴿۹﴾
فَقُلْتُ اسْتَغْفِرُوا رَبَّكُمْ إِنَّهُ كَانَ غَفَّارًا ﴿۱۰﴾
پس گفتم: طلب بخشش کنید از پروردگارتان، قطعا او بسیار آمرزنده است. ﴿۱۰﴾
يُرْسِلِ السَّمَاءَ عَلَيْكُمْ مِدْرَارًا ﴿۱۱﴾
تا از آسمان بر شما پی در پی باران بفرستد. ﴿۱۱﴾
وَيُمْدِدْكُمْ بِأَمْوَالٍ وَبَنِينَ وَيَجْعَلْ لَكُمْ جَنَّاتٍ وَيَجْعَلْ لَكُمْ أَنْهَارًا ﴿۱۲﴾
و بوسیله اموال و فرزندان شما را کمک کند و برای شما بهشتهائی قرار دهد و برایتان نهرهائی قرار بدهد. ﴿۱۲﴾
مَا لَكُمْ لَا تَرْجُونَ لِلَّهِ وَقَارًا ﴿۱۳﴾
شما را چه شده که برای خدا عظمت و وقاری در نظر نمی گیرید. ﴿۱۳﴾
وَقَدْ خَلَقَكُمْ أَطْوَارًا ﴿۱۴﴾
و حال اینکه شما را قطعا در مراحل مختلف خلق کرده است. ﴿۱۴﴾
أَلَمْ تَرَوْا كَيْفَ خَلَقَ اللَّهُ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ طِبَاقًا ﴿۱۵﴾
آیا نمی بینید چگونه خدا هفت آسمان را طبقه طبقه آفریده است؟ ﴿۱۵﴾
وَجَعَلَ الْقَمَرَ فِيهِنَّ نُورًا وَجَعَلَ الشَّمْسَ سِرَاجًا ﴿۱۶﴾
و ماه را در این آسمانها نوری و خورشید را چراغ فروزانی قرار داده است. ﴿۱۶﴾
وَاللَّهُ أَنْبَتَكُمْ مِنَ الْأَرْضِ نَبَاتًا ﴿۱۷﴾
و خدا شما را از زمین مانند گیاهی رویانده است. ﴿۱۷﴾
ثُمَّ يُعِيدُكُمْ فِيهَا وَيُخْرِجُكُمْ إِخْرَاجًا ﴿۱۸﴾
سپس شما را در زمین بر می گرداند و شما را بار دیگر از زمین کاملاً خارج می کند. ﴿۱۸﴾
وَاللَّهُ جَعَلَ لَكُمُ الْأَرْضَ بِسَاطًا ﴿۱۹﴾
و خدا برای شما زمین را پهن قرار داده است. ﴿۱۹﴾
لِتَسْلُكُوا مِنْهَا سُبُلًا فِجَاجًا ﴿۲۰﴾
تا از راههاى وسیع (و درّه هاى) آن بگذرید. ﴿۲۰﴾
قَالَ نُوحٌ رَبِّ إِنَّهُمْ عَصَوْنِي وَاتَّبَعُوا مَنْ لَمْ يَزِدْهُ مَالُهُ وَوَلَدُهُ إِلَّا خَسَارًا ﴿۲۱﴾
نوح عرض کرد: پروردگار من، قطعا آنها نافرمانى مرا کردند و از کسى پیروى نمودند که مال و اولادش جز خسارت چیزى بر او زیاد نکرد. ﴿۲۱﴾
وَمَكَرُوا مَكْرًا كُبَّارًا ﴿۲۲﴾
و حیله و مکر بزرگی به کار انداختند. ﴿۲۲﴾
وَقَالُوا لَا تَذَرُنَّ آلِهَتَكُمْ وَلَا تَذَرُنَّ وَدًّا وَلَا سُوَاعًا وَلَا يَغُوثَ وَيَعُوقَ وَنَسْرًا ﴿۲۳﴾
و گفتند: خدایانتان را ترک نکنید و «ود» و «سواع» و «یغوث» و «یعوق» و «نسر» را حتما وانگذارید. ﴿۲۳﴾
وَقَدْ أَضَلُّوا كَثِيرًا وَلَا تَزِدِ الظَّالِمِينَ إِلَّا ضَلَالًا ﴿۲۴﴾
و قطعا بسیارى را گمراه کردند و (خدایا) براى ستمگران جز گمراهى چیزى زیاد نکن. ﴿۲۴﴾
مِمَّا خَطِيئَاتِهِمْ أُغْرِقُوا فَأُدْخِلُوا نَارًا فَلَمْ يَجِدُوا لَهُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ أَنْصَارًا ﴿۲۵﴾
(بالأخره) به خاطر خطاهایشان غرق شدند و در آتش داخل شدند و غیر از خدا یار و یاورى براى خود نیافتند. ﴿۲۵﴾
وَقَالَ نُوحٌ رَبِّ لَا تَذَرْ عَلَى الْأَرْضِ مِنَ الْكَافِرِينَ دَيَّارًا ﴿۲۶﴾
و نوح گفت: پروردگارِ من، روی زمین احدی از کفّار را باقی نگذار. ﴿۲۶﴾
إِنَّكَ إِنْ تَذَرْهُمْ يُضِلُّوا عِبَادَكَ وَلَا يَلِدُوا إِلَّا فَاجِرًا كَفَّارًا ﴿۲۷﴾
قطعا تو اگر آنها را بگذارى، بندگانت را گمراه مى کنند و اولادى جز فاجر و کافر بوجود نمى آورند.﴿۲۷﴾
رَبِّ اغْفِرْ لِي وَلِوَالِدَيَّ وَلِمَنْ دَخَلَ بَيْتِيَ مُؤْمِنًا وَلِلْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ وَلَا تَزِدِ الظَّالِمِينَ إِلَّا تَبَارًا ﴿۲۸﴾
پروردگار من، مرا و پدر و مادرم را و کسى که در خانه من وارد مى شود و مؤمن باشد، بیامرز و همچنین مردان مؤمن و زنان مؤمن را ببخش و براى ظالمین جز هلاکت چیزى زیاد نفرما. ﴿۲۸﴾
برداشت از آیات ۲۸ – ۱
استقامت در تبلیغ
سالک الی اللّه باید از سوره نوح پندهای زیر را دریافت کند:
۱ – قبل از آن که خدای تعالی او را به عذاب دردناکی مبتلا نماید از گناه دوری کند و به آن آلوده نگردد.
۲ – بنده رسمی خدا باشد و تقوای الهی را رعایت کند و از انبیاء اطاعت نماید.
۳ – آمرزش پروردگار را بخواهد و توبه و استغفار را تأخیر نیندازد.
۴ – کوشش کند که با استقامت کامل اقوام و خویشاوندان خود را هر چند آنها سرسخت باشند به سوی خدا دعوت کند و شکایت متکبرین را به خدای تعالی عرضه نماید.
۵ – مردم را به سوی طلب مغفرت خدای غفار دعوت کند و به آنها بگوید که اگر می خواهید نعمتهای آسمان بر شما فرو بریزد و خدا به وسیله اموال و فرزندانتان کمکتان کند و بهشت و آن چه از نعمتها در قیامت هست به شما عنایت کند از خدا طلب بخشش کنید و به سوی او برگردید.
۶ – به مردم بگوید که چرا برای خدا عظمت و وقری قائل نیستید و نعمتهای الهی و عظمت پرودرگار را به آنها تذکر دهد و با کمال استقامت به نصیحت مردم بپردازد و خود را امام المتقین قرار دهد.
۷ – از بت پرستی و بت و شرک مردم را بترساند و تا می تواند نگذارد که آنها از توحید سرپیچی کنند.
۸ – زود از رحمت خدا مأیوس نشود و همیشه دل به کمک های الهی بسته باشد.
۹ – در آخر با دعا و نیایش در خانه خدا بگوید «خدایا مرا بیامرز، پدر ومادرم را بیامرز و کسی که از مؤمنین وارد منزل من می شوند آن را هم بیامرز و به طور کلی مؤمنین و مؤمنات را ببخش و برای ظالمین هلاکت را منظور بفرما».
سوره مبارکه جن
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
«به نام خداوند بخشنده مهربان»
«فهم و درک جنّها از قرآن»
قُلْ أُوحِيَ إِلَيَّ أَنَّهُ اسْتَمَعَ نَفَرٌ مِنَ الْجِنِّ فَقَالُوا إِنَّا سَمِعْنَا قُرْآنًا عَجَبًا ﴿۱﴾
بگو: به من وحى شده که قطعا جمعى از جنّیها سخنانم را گوش داده اند، پس گفته اند که قطعا ما قرآن عجیبى را استماع کرده ایم. ﴿۱﴾
يَهْدِي إِلَى الرُّشْدِ فَآمَنَّا بِهِ وَلَنْ نُشْرِكَ بِرَبِّنَا أَحَدًا ﴿۲﴾
که به سوى رشد و کمال هدایت مى کند، پس ما به آن ایمان آورده ایم و هرگز احدى را براى پروردگارمان شریک قرار نخواهیم داد. ﴿۲﴾
وَأَنَّهُ تَعَالَى جَدُّ رَبِّنَا مَا اتَّخَذَ صَاحِبَةً وَلَا وَلَدًا ﴿۳﴾
و اینکه مقام با عظمت پروردگارمان بلند است، هرگز مصاحب و فرزندى نگرفته است. ﴿۳﴾
وَأَنَّهُ كَانَ يَقُولُ سَفِيهُنَا عَلَى اللَّهِ شَطَطًا ﴿۴﴾
و قطعا بى عقل از ما (شیطان) درباره خدا سخنان بیهوده اى مى گوید. ﴿۴﴾
وَأَنَّا ظَنَنَّا أَنْ لَنْ تَقُولَ الْإِنْسُ وَالْجِنُّ عَلَى اللَّهِ كَذِبًا ﴿۵﴾
و قطعا ما گمان مى کردیم که هرگز انس و جنّ بر خدا دروغ نمى بندند. ﴿۵﴾
وَأَنَّهُ كَانَ رِجَالٌ مِنَ الْإِنْسِ يَعُوذُونَ بِرِجَالٍ مِنَ الْجِنِّ فَزَادُوهُمْ رَهَقًا ﴿۶﴾
و اینکه قطعا مردانى از انسانها به مردانى از جنّ پناه مى برند، پس آنها بر گمراهى انسانها مى افزایند. ﴿۶﴾
وَأَنَّهُمْ ظَنُّوا كَمَا ظَنَنْتُمْ أَنْ لَنْ يَبْعَثَ اللَّهُ أَحَدًا ﴿۷﴾
و قطعا آنها گمان کرده اند، چنانکه شما گمان کردید که خدا هرگز احدى را مبعوث نمى کند. ﴿۷﴾
وَأَنَّا لَمَسْنَا السَّمَاءَ فَوَجَدْنَاهَا مُلِئَتْ حَرَسًا شَدِيدًا وَشُهُبًا ﴿۸﴾
و اینکه ما آسمان را جستجو کردیم، دیدیم که آسمانها پر از محافظان قوى و تیرهاى شهاب اند. ﴿۸﴾
وَأَنَّا كُنَّا نَقْعُدُ مِنْهَا مَقَاعِدَ لِلسَّمْعِ فَمَنْ يَسْتَمِعِ الْآنَ يَجِدْ لَهُ شِهَابًا رَصَدًا ﴿۹﴾
و قطعا ما براى شنیدن در مواضعى به کمین مى نشستیم و کسى که اکنون بخواهد استماع کند، تیر شهابى در کمین خود خواهد یافت. ﴿۹﴾
وَأَنَّا لَا نَدْرِي أَشَرٌّ أُرِيدَ بِمَنْ فِي الْأَرْضِ أَمْ أَرَادَ بِهِمْ رَبُّهُمْ رَشَدًا ﴿۱۰﴾
و ما نمى دانیم که آیا بدى براى کسى که در زمین است خواسته شده یا پروردگارشان براى آنها رشد و کمال را خواسته است. ﴿۱۰﴾
وَأَنَّا مِنَّا الصَّالِحُونَ وَمِنَّا دُونَ ذَلِكَ كُنَّا طَرَائِقَ قِدَدًا ﴿۱۱﴾
و قطعا بعضى از ما افراد صالح و بعضى از ما افرادى پایین تر از آن هستیم و ما جمعیتهاى متفاوتى هستیم. ﴿۱۱﴾
وَأَنَّا ظَنَنَّا أَنْ لَنْ نُعْجِزَ اللَّهَ فِي الْأَرْضِ وَلَنْ نُعْجِزَهُ هَرَبًا ﴿۱۲﴾
و قطعا ما مى دانیم که هرگز نمى توانیم خدا را در زمین عاجز کنیم و هرگز نمى توانیم با فرار از او عاجزش نماییم. ﴿۱۲﴾
وَأَنَّا لَمَّا سَمِعْنَا الْهُدَى آمَنَّا بِهِ فَمَنْ يُؤْمِنْ بِرَبِّهِ فَلَا يَخَافُ بَخْسًا وَلَا رَهَقًا ﴿۱۳﴾
و قطعا ما وقتى هدایت را شنیدیم، به آن ایمان آوردیم. پس کسى که به پروردگارش ایمان بیاورد، از نقصان و از ظلم نمى ترسد. ﴿۱۳﴾
وَأَنَّا مِنَّا الْمُسْلِمُونَ وَمِنَّا الْقَاسِطُونَ فَمَنْ أَسْلَمَ فَأُولَئِكَ تَحَرَّوْا رَشَدًا ﴿۱۴﴾
و قطعا بعضى از ما مسلمانند و بعضى از ما تعدّى کننده هستند. پس کسى که تسلیم شود، پس آنها راه رشد و کمال را پیدا کرده اند. ﴿۱۴﴾
وَأَمَّا الْقَاسِطُونَ فَكَانُوا لِجَهَنَّمَ حَطَبًا ﴿۱۵﴾
و امّا تعدّی کنندگان برای جهنّم هیزمند. ﴿۱۵﴾
وَأَنْ لَوِ اسْتَقَامُوا عَلَى الطَّرِيقَةِ لَأَسْقَيْنَاهُمْ مَاءً غَدَقًا ﴿۱۶﴾
و اینکه اگر بر راه دین پابرجا باشند،حتماً با آب فراوان گوارائى سیرابشان مى کنیم. ﴿۱۶﴾
لِنَفْتِنَهُمْ فِيهِ وَمَنْ يُعْرِضْ عَنْ ذِكْرِ رَبِّهِ يَسْلُكْهُ عَذَابًا صَعَدًا ﴿۱۷﴾
براى آنکه در این نعمت امتحانشان کنیم. و کسى که از یاد پروردگارش اعراض کند، او را در عذاب سختى قرارش مى دهد. ﴿۱۷﴾
وَأَنَّ الْمَسَاجِدَ لِلَّهِ فَلَا تَدْعُوا مَعَ اللَّهِ أَحَدًا ﴿۱۸﴾
و قطعا مسجدها مال خدا است، پس با خدا احدی را نخوانید. ﴿۱۸﴾
وَأَنَّهُ لَمَّا قَامَ عَبْدُ اللَّهِ يَدْعُوهُ كَادُوا يَكُونُونَ عَلَيْهِ لِبَدًا ﴿۱۹﴾
و قطعا زمانى که بنده خدا (رسول اکرم) قیام کرد و او (خدا) را مى خواند، (اطرافش ازدحام مى کردند) و چیزى نمانده بود که بر سر او بریزند. ﴿۱۹﴾
«آنچه پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله باید به مردم بگوید»
قُلْ إِنَّمَا أَدْعُو رَبِّي وَلَا أُشْرِكُ بِهِ أَحَدًا ﴿۲۰﴾
بگو: جز این نیست که من پروردگارم را مى خوانم و احدى را براى او شریک قرار نمى دهم. ﴿۲۰﴾
قُلْ إِنِّي لَا أَمْلِكُ لَكُمْ ضَرًّا وَلَا رَشَدًا ﴿۲۱﴾
بگو: من برای شما مالک ضرر و رشد و کمالی نیستم. ﴿۲۱﴾
قُلْ إِنِّي لَنْ يُجِيرَنِي مِنَ اللَّهِ أَحَدٌ وَلَنْ أَجِدَ مِنْ دُونِهِ مُلْتَحَدًا ﴿۲۲﴾
بگو: قطعا این چنین است که مرا احدى در مقابل خدا حمایت نمى کند و هرگز غیر از خدا پناهگاهى نمى یابم. ﴿۲۲﴾
إِلَّا بَلَاغًا مِنَ اللَّهِ وَرِسَالَاتِهِ وَمَنْ يَعْصِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَإِنَّ لَهُ نَارَ جَهَنَّمَ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا ﴿۲۳﴾
جز این نیست که من از جانب خدا ابلاغ رسالاتش را مى کنم. و کسى که معصیت خدا و رسولش را بکند، پس قطعا آتش جهنم که همیشه در آن خواهد بود، براى او مى باشد. ﴿۲۳﴾
حَتَّى إِذَا رَأَوْا مَا يُوعَدُونَ فَسَيَعْلَمُونَ مَنْ أَضْعَفُ نَاصِرًا وَأَقَلُّ عَدَدًا ﴿۲۴﴾
تا وقتى که آنچه را که به آنها وعده داده شده ببینند، پس به زودى مى دانند چه کسى یاورش ضعیف تر و عددش کمتر است. ﴿۲۴﴾
قُلْ إِنْ أَدْرِي أَقَرِيبٌ مَا تُوعَدُونَ أَمْ يَجْعَلُ لَهُ رَبِّي أَمَدًا ﴿۲۵﴾
بگو: من نمى دانم آیا آنچه که به شما وعده داده شده است، نزدیک است یا پروردگارم براى او مدّتى قرار داده است. ﴿۲۵﴾
«خدای تعالی بر غیب آگاه است»
عَالِمُ الْغَيْبِ فَلَا يُظْهِرُ عَلَى غَيْبِهِ أَحَدًا ﴿۲۶﴾
عالم پنهانیها است، پس احدی را بر غیبش آگاه نمی کند. ﴿۲۶﴾
إِلَّا مَنِ ارْتَضَى مِنْ رَسُولٍ فَإِنَّهُ يَسْلُكُ مِنْ بَيْنِ يَدَيْهِ وَمِنْ خَلْفِهِ رَصَدًا ﴿۲۷﴾
مگر کسى را که از پیامبران راضى شده باشد، پس قطعا او مراقبى از مقابل و از پشت سر براى او قرار مى دهد. ﴿۲۷﴾
لِيَعْلَمَ أَنْ قَدْ أَبْلَغُوا رِسَالَاتِ رَبِّهِمْ وَأَحَاطَ بِمَا لَدَيْهِمْ وَأَحْصَى كُلَّ شَيْءٍ عَدَدًا ﴿۲۸﴾
تا بداند که رسالتهاى پروردگارشان را ابلاغ نموده اند و (خدا) به آنچه نزد آنها است احاطه دارد و عدد هر چیزى را احصاء نموده است. ﴿۲۸﴾
برداشت از آیات ۲۸ – ۱
اجنه مثل انسان اند
سالک الی اللّه باید از سوره مبارکه جن این برداشت ها را داشته باشد:
اول: اجنه را مخلوقی مانند انسان بداند که زندگی آنها با زندگی بشر متفاوت است ولی در فهم و درک و رشد و کمالات با انسان فرقی ندارند.
دوم: رسول اکرم صلی الله علیه و آله در هدایت و رشد و تزکیه نفس بر آنها هم مبعوث شده و مانند انسانها آنها هم به کمالاتی می رسند.
سوم: بی عقل ترین آنها که ابلیس و شیطان است سخنان بیهوده ای درباره معارف حقه می گوید و آنها را و بشر را منحرف می کند. پس نباید از او پیروی نمود.
چهارم: سالکین الی اللّه از جن و انس نباید به خدا دروغ ببندند.
پنجم: انسانها نباید به اجنه پناه ببرند و به این وسیله گمراه شوند.
ششم: اجنه می گویند: که ما آسمان و زمین را جستجو کردیم و قدرت خدا را در محافظت همه چیز بسیار قوی دیدیم و هیچ چیز از احاطه علمی پروردگار خارج نبوده است.
هفتم: خدای تعالی برای کسی جز رشد و کمال چیزی نخواسته و باید این مطلب را تحقیقا بداند.
هشتم: اجنه افراد صالحی دارند و آنها در معنویات با یکدیگر متفاوت اند.
نهم: جمعی از اجنه وقتی هدایت قرآن را شنیدند به آن ایمان آوردند و به رشد رسیدند.
دهم: بعضی از اجنه که متجاوزند و نام آنها شیطان و شیاطین است وارد جهنم می شوند و اینها عذاب الهی را مشاهده خواهند کرد.
یازدهم: کسانی که از جن و انس در راه راست استقامت داشته باشند خدا از آب گوارای معنویت سیرابشان می کند.
دوازدهم: کسی که امتحان شود و از یاد خدا اعراض کند خدا او را در عذاب سختی قرار می دهد.
سیزدهم: مساجد و محل سجده گاه مال خدا است و در آن مساجد و به وسیله آن محل سجده ها کس دیگری را با خدای تعالی شریک قرار ندهد.
چهاردهم: کسانی که بندگی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله را احساس می کنند و او آنها را به سوی خدا دعوت می کند باید به دورش جمع شوند و از دستوراتش سرپیچی نکنند.
پانزدهم: پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله باید به مردم بگوید: که من شما را به سوی خدایم دعوت می کنم و هیچ کس را در دعوتم شریک او قرار نمی دهم.
شانزدهم: باید بگوید: که من برای خودم ضرر و رشد و کمالی را مالک نیستم.
هفدهم: باید بگوید: که مرا احدی غیر از خدا پناه نمی دهد.
هجدهم: باید بگوید: که من مبلغ سخنان پروردگارم هستم و کسی که خدا و پیغمبرش را عصیان کند در جهنم مخلد خواهد بود.
نوزدهم: باید بگوید آن چه به شما خدای تعالی وعده داده است ممکن است نزدیک باشد یا مدتی طول بکشد.
بیستم: علم غیب مال خداست و به علم غیب احدی را مطلع نمی کند مگر کسی که مورد رضایت او از پیامبران باشد که برای او راهی به علم غیب قرار دهد و همه چیز در نزد خدا عددش احصاء شده است.
سوره مبارکه مزمل
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
«به نام خداوند بخشنده مهربان»
«دستوراتی برای رسول اکرم صلی الله علیه و آله»
یَا أَیُّهَا الْمُزَّمِّلُ ﴿۱﴾
ای لباس به خود پیچیده، ﴿۱﴾
قُمِ اللَّیْلَ إِلَّا قَلِیلاً ﴿۲﴾
جز کمی، شب را برخیز. ﴿۲﴾
نِصْفَهُ أَوِ انْقُصْ مِنْهُ قَلِيلًا ﴿۳﴾
نیمی از شب یا کمی از آن را بکاه. ﴿۳﴾
«خواندن قرآن با ترتیل»
أَوْ زِدْ عَلَیْهِ وَرَتِّلِ الْقُرْآنَ تَرْتِیلاً ﴿۴﴾
یا بر نصف آن بیفزای و قرآن را ترتیلاً تلاوت کن. ﴿۴﴾
إِنَّا سَنُلْقِي عَلَيْكَ قَوْلًا ثَقِيلًا ﴿۵﴾
ما به زودی بر تو کلام سنگینی را القاء می کنیم. ﴿۵﴾
إِنَّ نَاشِئَةَ اللَّيْلِ هِيَ أَشَدُّ وَطْئًا وَأَقْوَمُ قِيلًا ﴿۶﴾
قطعا عبادت شب پا برجاتر و سخن را محکم تر قرار می دهد. ﴿۶﴾
إِنَّ لَكَ فِي النَّهَارِ سَبْحًا طَوِيلًا ﴿۷﴾
قطعا برای تو در روز، آمد و شد طولانی خواهد بود. ﴿۷﴾
وَاذْكُرِ اسْمَ رَبِّكَ وَتَبَتَّلْ إِلَيْهِ تَبْتِيلًا ﴿۸﴾
و نام پروردگارت را یاد کن و تنها به او بپرداز. ﴿۸﴾
رَبُّ الْمَشْرِقِ وَالْمَغْرِبِ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ فَاتَّخِذْهُ وَكِيلًا ﴿۹﴾
پروردگار مشرق و مغرب که خدائی جز او نیست، پس او را وکیل خود اتّخاذ کن. ﴿۹﴾
«دستور صبر و بردباری»
وَاصْبِرْ عَلَى مَا یَقُولُونَ وَاهْجُرْهُمْ هَجْراً جَمِیلاً ﴿۱۰﴾
و بر آنچه می گویند، صبر کن و به نحو خوبی از آنها دوری نما. ﴿۱۰﴾
وَذَرْنِي وَالْمُكَذِّبِينَ أُولِي النَّعْمَةِ وَمَهِّلْهُمْ قَلِيلًا ﴿۱۱﴾
و مرا با تکذیب کنندگان صاحب نعمت وابگذار و آنها را کمی مهلت بده. ﴿۱۱﴾
برداشت از آیات ۱۱ – ۱
تهجد و صبر
سالک الی اللّه باید از قرائت و توجه به ترجمه سوره مزمل پند و اندرزهای زیر را بگیرد:
۱ – باید شبها که همه در خواب اند برخیزد و مشغول تهجد شود و حتی اگر برایش میسر است بیشتر شب را احیاء نگه دارد.
۲ – قرآن را در خلوت شب به نحو ترتیل تلاوت کند.
۳ – نام پروردگارش را زیاد ببرد و او را در روز و شب متذکر باشد.
۴ – در مقابل یاوه گویان صبور باشد و از آنها با حسن خلق و خوبی دوری کند و آنها را به خدای تعالی وابگذارد.
«قیامت و عذاب»
إِنَّ لَدَيْنَا أَنْكَالًا وَجَحِيمًا ﴿۱۲﴾
قطعا نزد ما زنجیرها و دوزخ خواهد بود. ﴿۱۲﴾
وَطَعَامًا ذَا غُصَّةٍ وَعَذَابًا أَلِيمًا ﴿۱۳﴾
و غذائی گلوگیر و عذابی دردناک (می باشد). ﴿۱۳﴾
يَوْمَ تَرْجُفُ الْأَرْضُ وَالْجِبَالُ وَكَانَتِ الْجِبَالُ كَثِيبًا مَهِيلًا ﴿۱۴﴾
روزی که زمین و کوهها به لرزه می افتند و کوهها تپّه هائی از ریگ پراکنده خواهند بود. ﴿۱۴﴾
«فرستادن پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله»
إِنَّا أَرْسَلْنَا إِلَيْكُمْ رَسُولًا شَاهِدًا عَلَيْكُمْ كَمَا أَرْسَلْنَا إِلَى فِرْعَوْنَ رَسُولًا ﴿۱۵﴾
قطعا ما پیامبرى به سوى شما فرستاده ایم که بر (اعمال) شما گواه است، همان گونه که به طرف فرعون رسولى را فرستادیم. ﴿۱۵﴾
فَعَصَى فِرْعَوْنُ الرَّسُولَ فَأَخَذْنَاهُ أَخْذاً وَبِیلاً ﴿۱۶﴾
پس فرعون آن فرستاده را عصیان کرد و ما او را به سختی مجازات نمودیم. ﴿۱۶﴾
«سختی روز قیامت»
فَكَيْفَ تَتَّقُونَ إِنْ كَفَرْتُمْ يَوْمًا يَجْعَلُ الْوِلْدَانَ شِيبًا ﴿۱۷﴾
پس چگونه خود را دور نگه می دارید، اگر کافر شوید به آن روزی که نوجوانان را پیر می کند. ﴿۱۷﴾
اَلسَّمَاءُ مُنْفَطِرٌ بِهِ كَانَ وَعْدُهُ مَفْعُولًا ﴿۱۸﴾
آسمان در آن (روز) از هم شکافته مى شود، وعده خدا انجام شدنى خواهد بود. ﴿۱۸﴾
«قرآن راهنمای سالکین الی اللّه است»
إِنَّ هَذِهِ تَذْكِرَةٌ فَمَنْ شَاءَ اتَّخَذَ إِلَى رَبِّهِ سَبِيلًا ﴿۱۹﴾
قطعا این قرآن تذکرى است، پس هر که مى خواهد راهى به طرف پروردگارش از آن اتّخاذ کند. ﴿۱۹﴾
«بیداری شب و تلاوت قرآن»
إِنَّ رَبَّكَ يَعْلَمُ أَنَّكَ تَقُومُ أَدْنَى مِنْ ثُلُثَيِ اللَّيْلِ وَ نِصْفَهُ وَ ثُلُثَهُ وَطَائِفَةٌ مِنَ الَّذِينَ مَعَكَ وَاللَّهُ يُقَدِّرُ اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ عَلِمَ أَنْ لَنْ تُحْصُوهُ فَتَابَ عَلَيْكُمْ فَاقْرَءُوا مَا تَيَسَّرَ مِنَ الْقُرْآنِ عَلِمَ أَنْ سَيَكُونُ مِنْكُمْ مَرْضَى وَآخَرُونَ يَضْرِبُونَ فِي الْأَرْضِ يَبْتَغُونَ مِنْ فَضْلِ اللَّهِ وَآخَرُونَ يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَاقْرَءُوا مَا تَيَسَّرَ مِنْهُ وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ وَأَقْرِضُوا اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا وَمَا تُقَدِّمُوا لِأَنْفُسِكُمْ مِنْ خَيْرٍ تَجِدُوهُ عِنْدَ اللَّهِ هُوَ خَيْرًا وَأَعْظَمَ أَجْرًا وَاسْتَغْفِرُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ ﴿۲۰﴾
قطعا پروردگار تو مى داند که تو و جمعى از کسانى که با تو هستند، نزدیک به دو ثلث از شب و نصف آن و یک ثلث آن را بر مى خیزید. و خدائیکه شب و روز را مقدّر فرموده، مى داند که شما هرگز حساب آن را ندارید. پس (خدا) به سوى شما بر مى گردد، پس آنچه (براى شما) از قرآن میسّر است، قرائت کنید. (خدا) مى داند اینکه جمعى از شما به زودى مریض خواهند شد و بقیه براى بدست آوردن چیزى از فضل الهى در زمین مسافرت مى کنند و جمعى دیگر در راه خدا جنگ مى نمایند. پس به قدرى که (براى شما) میسّر است، از آن (قرآن) تلاوت کنید. و نماز را به پا دارید و زکات را بدهید و به خدا قرض الحسنه بدهید. و هر چه را که از خوبیها براى خودتان جلو بفرستید، در نزد خدا آن را مى یابید. آن بهتر است و اجر بزرگترى دارد. و طلب بخشش کنید از خدا قطعا خدا بخشنده مهربانى است. ﴿۲۰﴾
برداشت از آیات ۲۰ – ۱۹
اعتقادات
سالک الی اللّه باید از قرآن، اعتقاداتش را تصحیح کند و راهی به سوی خدای تعالی پیدا نماید. و در تمام احوال یعنی در راحتی ها و در فشارها از فضل خدا استمداد کند و نماز را به پا دارد و زکات مالش را بدهد و در راه خدا فداکاری کند و از اموال خود انفاق نماید تا آن را در نزد خدا به چندین برابر دریافت کند و اجر بزرگی از خدای تعالی بگیرد و در عین حال از خدا برای کوتاهی هایی که کرده است طلب بخشش نماید زیرا خدا بخشنده و مهربان است.
سوره مبارکه مدثر
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
«به نام خداوند بخشنده مهربان»
«دستور تبلیغ رسالت»
یَا أَیُّهَا الْمُدَّثِّرُ ﴿۱﴾
ای در بستر خوابیده، ﴿۱﴾
قُمْ فَأَنذِرْ ﴿۲﴾
برخیز و مردم را از آینده بدشان بترسان. ﴿۲﴾
وَرَبَّكَ فَكَبِّرْ ﴿۳﴾
و پروردگارت را تکبیر بگو. ﴿۳﴾
وَثِيَابَكَ فَطَهِّرْ ﴿۴﴾
و لباست را پاک کن. ﴿۴﴾
وَالرُّجْزَ فَاهْجُرْ ﴿۵﴾
و از پلیدی دوری کن. ﴿۵﴾
وَلَا تَمْنُنْ تَسْتَكْثِرُ ﴿۶﴾
و منّت نگذار، در حالی که زیاده طلبی می کنی. ﴿۶﴾
«قیامت برای کفّار سخت است»
وَلِرَبِّكَ فَاصْبِرْ ﴿۷﴾
و به خاطر پروردگارت صبر کن. ﴿۷﴾
برداشت از آیات ۷ – ۱
وظائف سالک الی اللّه
سالک الی اللّه باید به پیروی از رسول اکرم صلی الله علیه و آله قیام کند و مردم را به راه راست هدایت کند و از عاقبت بدی که برای کفار گفته شده آنها را بترساند و پروردگارش را تکبیر بگوید، روح و بدن و لباسش را از آلودگی های روحی و ظاهری پاک کند و از هر پلیدی دوری نماید و به کسی، به خاطر کار خوبی که برای او کرده منت نگذارد و به خاطر پروردگارش صبر و بردباری را پیشه کند.
فَإِذَا نُقِرَ فِی النَّاقُورِ ﴿۸﴾
پس وقتی که در «صور» دمیده شود. ﴿۸﴾
فَذَلِكَ يَوْمَئِذٍ يَوْمٌ عَسِيرٌ ﴿۹﴾
پس آن روز، روز سختی خواهد بود. ﴿۹﴾
عَلَى الْكَافِرِينَ غَيْرُ يَسِيرٍ ﴿۱۰﴾
برای کافران آسان نخواهد بود. ﴿۱۰﴾
«اشاره به قضیه ولید بن مغیره»
ذَرْنِی وَمَنْ خَلَقْتُ وَحِیداً ﴿۱۱﴾
مرا با کسی که به تنهائی خلقش کرده ام وابگذار. ﴿۱۱﴾
وَجَعَلْتُ لَهُ مَالًا مَمْدُودًا ﴿۱۲﴾
و برای او مال بسیاری قرار دادم. ﴿۱۲﴾
وَبَنِینَ شُهُوداً ﴿۱۳﴾
و فرزندانی که در خدمت او هستند. ﴿۱۳﴾
وَمَهَّدْتُ لَهُ تَمْهِيدًا ﴿۱۴﴾
و وسایل زندگی را برای او مهیا ساختم. ﴿۱۴﴾
ثُمَّ یَطْمَعُ أَنْ أَزِیدَ ﴿۱۵﴾
سپس طمع دارد که بر آن بیفزایم. ﴿۱۵﴾
كَلَّا إِنَّهُ كَانَ لِآيَاتِنَا عَنِيدًا ﴿۱۶﴾
هرگز، قطعا او با آیات ما دشمنی می کند. ﴿۱۶﴾
سَأُرْهِقُهُ صَعُوداً ﴿۱۷﴾
به زودی او را وادار می کنم که بالا برود. ﴿۱۷﴾
إِنَّهُ فَكَّرَ وَ قَدَّرَ ﴿۱۸﴾
او فکر کرد و اندازه گیری نمود. ﴿۱۸﴾
فَقُتِلَ كَيْفَ قَدَّرَ ﴿۱۹﴾
پس او کشته باد، چگونه اندازه گیری کرد؟ ﴿۱۹﴾
ثُمَّ قُتِلَ كَيْفَ قَدَّرَ ﴿۲۰﴾
سپس هم او کشته باد، چگونه اندازه گیری کرد؟ ﴿۲۰﴾
ثُمَّ نَظَرَ ﴿۲۱﴾
سپس نگاهی کرد. ﴿۲۱﴾
ثُمَّ عَبَسَ وَبَسَرَ ﴿۲۲﴾
سپس چهره اش را درهم کشید و با عجله دست بکار شد. ﴿۲۲﴾
ثُمَّ أَدْبَرَ وَ اسْتَكْبَرَ ﴿۲۳﴾
سپس پشت کرد و تکبّر نمود. ﴿۲۳﴾
فَقَالَ إِنْ هَذَا إِلَّا سِحْرٌ یُؤْثَرُ ﴿۲۴﴾
پس گفت: این جز سحری همچون سحر گذشتگان نیست. ﴿۲۴﴾
إِنْ هَذَا إِلَّا قَوْلُ الْبَشَرِ ﴿۲۵﴾
این (قرآن چیزى) جز کلام بشر نیست. ﴿۲۵﴾
برداشت از آیات ۲۵ – ۱۱
ولید بن مغیره
سالک الی اللّه نباید مثل «ولید بن مغیره» کج فکر باشد خدای تعالی به او ثروت زیادی داده و فرزندانی که همیشه با او بوده اند عنایت فرموده و وسائل زندگی کاملی به او مرحمت فرموده ولی او طمع داشت که خدا به او زیادتر بدهد اما به خاطر کفران نعمتی که کرد و نسبت به نشانه ها و آیات الهی دشمنی نمود و فکر کرد و اندازه گیری کرد و کم و زیاد کرد. خدا او را بکشد او با کج فکری خودش بسیار بد اندازه گیری نمود سپس به حقیقت پشت کرد و تکبر نمود و قرآن با این عظمت را سحر دانست و بدون تفکر گفت: این کلام بشر است. اگر سالک الی اللّه کوچکترین کج فکری در زندگی و اعتقاداتش بکند مانند ولید بن مغیره قطعا او به دوزخ روانه خواهد شد. و جهنم بد جایگاهی است.
سَأُصْلِیهِ سَقَرَ ﴿۲۶﴾
به زودی او را وارد دوزخ می کنیم. ﴿۲۶﴾
وَمَا أَدْرَاكَ مَا سَقَرُ ﴿۲۷﴾
و تو چه می دانی که دوزخ چیست؟ ﴿۲۷﴾
لَا تُبْقِی وَلَا تَذَرُ ﴿۲۸﴾
نه (چیزى را) باقى مى گذارد و نه (چیزى را) رها مى کند. ﴿۲۸﴾
لَوَّاحَةٌ لِلْبَشَرِ ﴿۲۹﴾
پوست بدن را می سوزاند. ﴿۲۹﴾
«بر آتش جهنّم نوزده نفر موکل اند»
عَلَيْهَا تِسْعَةَ عَشَرَ ﴿۳۰﴾
بر آن آتش نوزده نفر (موکل) هستند. ﴿۳۰﴾
وَمَا جَعَلْنَا أَصْحَابَ النَّارِ إِلَّا مَلَائِكَةً وَمَا جَعَلْنَا عِدَّتَهُمْ إِلَّا فِتْنَةً لِلَّذِينَ كَفَرُوا لِيَسْتَيْقِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ وَيَزْدَادَ الَّذِينَ آمَنُوا إِيمَانًا وَلَا يَرْتَابَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ وَالْمُؤْمِنُونَ وَلِيَقُولَ الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ وَالْكَافِرُونَ مَاذَا أَرَادَ اللَّهُ بِهَذَا مَثَلًا كَذَلِكَ يُضِلُّ اللَّهُ مَنْ يَشَاءُ وَيَهْدِي مَنْ يَشَاءُ وَمَا يَعْلَمُ جُنُودَ رَبِّكَ إِلَّا هُوَ وَمَا هِيَ إِلَّا ذِكْرَى لِلْبَشَرِ ﴿۳۱﴾
و ما نگهبانان آتش را جز ملائکه قرار نداده ایم و تعداد آنها را جز براى آزمایش کفّار قرار نداده ایم تا کسانى که کتاب به آنها داده شده، یقین کنند و کسانى که ایمان آورده اند، ایمانشان زیاد شود و کسانى که به آنها کتاب داده شده و مؤمنین شک نکنند و کسانى که در دلهایشان مرض است و کافران مى گویند: خدا چه مى خواهد با این مثلى که زده است؟ این چنین خدا هر که را بخواهد گمراه مى کند. و هر که را بخواهد هدایت مى کند و کسى لشگر پروردگارت را نمى داند مگر او، و این جز یادآورى براى بشریت نیست. ﴿۳۱﴾
«آیات قرآن پدیده بزرگی است»
كَلَّا وَالْقَمَرِ ﴿۳۲﴾
هرگز، قسم به ماه ﴿۳۲﴾
وَاللَّیْلِ إِذْ أَدْبَرَ ﴿۳۳﴾
و قسم به شب، وقتی که پشت می کند. ﴿۳۳﴾
وَالصُّبْحِ إِذَا أَسْفَرَ ﴿۳۴﴾
و قسم به صبح وقتی که آشکار می شود. ﴿۳۴﴾
إِنَّهَا لَإِحْدَى الْكُبَرِ ﴿۳۵﴾
قطعا قرآن یکی از آیات بزرگتر است. ﴿۳۵﴾
نَذِيرًا لِلْبَشَرِ ﴿۳۶﴾
انذارکننده بشر است. ﴿۳۶﴾
لِمَنْ شَاءَ مِنْكُمْ أَنْ يَتَقَدَّمَ أَوْ يَتَأَخَّرَ ﴿۳۷﴾
برای کسی که از شما بخواهد مقدّم شود یا عقب بیفتد. ﴿۳۷﴾
«اصحاب یمین بی حساب وارد بهشت می شوند»
كُلُّ نَفْسٍ بِمَا كَسَبَتْ رَهِينَةٌ ﴿۳۸﴾
هر شخصی گرو کاری است که کرده است. ﴿۳۸﴾
إِلَّا أَصْحَابَ الْیَمِینِ ﴿۳۹﴾
مگر اصحاب یمین. ﴿۳۹﴾
فِي جَنَّاتٍ يَتَسَاءَلُونَ ﴿۴۰﴾
که در باغهای بهشت اند و سؤال می کنند ﴿۴۰﴾
عَنِ الْمُجْرِمِینَ ﴿۴۱﴾
از مجرمین ﴿۴۱﴾
مَا سَلَكَكُمْ فِي سَقَرَ ﴿۴۲﴾
چه چیز شما را به جهنّم برده است؟ ﴿۴۲﴾
قَالُوا لَمْ نَكُ مِنَ الْمُصَلِّينَ ﴿۴۳﴾
می گویند: ما از نمازگزاران نبودیم. ﴿۴۳﴾
وَلَمْ نَكُ نُطْعِمُ الْمِسْكِينَ ﴿۴۴﴾
و به مساکین اطعام نمی کردیم. ﴿۴۴﴾
وَكُنَّا نَخُوضُ مَعَ الْخَائِضِينَ ﴿۴۵﴾
و با بیهوده ها به هر جا می رفتند، می رفتیم. ﴿۴۵﴾
وَكُنَّا نُكَذِّبُ بِيَوْمِ الدِّينِ ﴿۴۶﴾
و روز جزا را تکذیب می کردیم. ﴿۴۶﴾
حَتَّى أَتَانَا الْیَقِینُ ﴿۴۷﴾
تا زمانی که مرگ به ما رسید. ﴿۴۷﴾
فَمَا تَنْفَعُهُمْ شَفَاعَةُ الشَّافِعِينَ ﴿۴۸﴾
پس شفاعتِ شفاعت کنندگان برای آنها نفعی نخواهد داشت. ﴿۴۸﴾
فَمَا لَهُمْ عَنِ التَّذْكِرَةِ مُعْرِضِينَ ﴿۴۹﴾
پس آنها را چه شده بود که از تذکرات روی گردان بودند؟ ﴿۴۹﴾
كَأَنَّهُمْ حُمُرٌ مُسْتَنْفِرَةٌ ﴿۵۰﴾
قطعا آنها مثل خرهای رم کرده بودند. ﴿۵۰﴾
فَرَّتْ مِنْ قَسْوَرَةٍ ﴿۵۱﴾
که از شیر گریخته باشند. ﴿۵۱﴾
«از آخرت نمی ترسند»
بَلْ يُرِيدُ كُلُّ امْرِئٍ مِنْهُمْ أَنْ يُؤْتَى صُحُفًا مُنَشَّرَةً ﴿۵۲﴾
بلکه هر شخصی از آنها می خواهد نامه های جداگانه ای برایش فرستاده شود. ﴿۵۲﴾
كَلَّا بَلْ لَا يَخَافُونَ الْآخِرَةَ ﴿۵۳﴾
هرگز، بلکه آنها از آخرت نمی ترسند. ﴿۵۳﴾
«قرآن یادآوری است»
كَلَّا إِنَّهُ تَذْكِرَةٌ ﴿۵۴﴾
هرگز، قطعا آن قرآن تذکر و یادآوری است. ﴿۵۴﴾
فَمَنْ شَاءَ ذَكَرَهُ ﴿۵۵﴾
پس کسی که بخواهد، آن را متذکر می شود. ﴿۵۵﴾
وَمَا يَذْكُرُونَ إِلَّا أَنْ يَشَاءَ اللَّهُ هُوَ أَهْلُ التَّقْوَى وَأَهْلُ الْمَغْفِرَةِ ﴿۵۶﴾
و متذکر نمی گردند، مگر اینکه خدا بخواهد. که خدا اهل تقوا و اهل آمرزش است. ﴿۵۶﴾
برداشت از آیات ۵۶ – ۳۸
گرو اعمال
سالک الی اللّه باید از آیات فوق پندهای زیر را بگیرد:
۱ – هر انسانی مرهون عملی است که انجام داده است.
۲ – کسانی که در اعتقادات درست حرکت کرده باشند و شیعه علی بن ابیطالب علیه السلامباشند از مورد فوق استثناء هستند. و مرهون اعمال خود نیستند. و در بهشت وارد می شوند.
۳ – آن قدر اصحاب یمین آزادند که می توانند سؤالاتی از اهل جهنم بکنند.
۴ – علت جهنمی شدن کسانی که به سوی خدا حرکت نمی کنند تارک الصلوه بودن و به مساکین اطعام نکردن و با هر گناه کاری هماهنگ شدن و روز قیامت را تا آخر عمر دروغ پنداشتن بوده است.
۵ – آن چنان آنها در دنیا بدعمل کرده اند که کسی نمی تواند شفاعت شان کند یعنی به هیچ وجه با سعادت هماهنگ نمی شوند.
۶ – آنها مانند خرهایی که از شیر رم کرده اند، می باشند.
۷ – آنها مایلند مستقلاً خدای تعالی بر آنها کتابی نازل کند.
۸ – آنها از آخرت نمی ترسند.
۹ – سالک الی اللّه باید بداند که قرآن یادآوری کننده است و هر کسی بخواهد می تواند به وسیله قرآن به یاد آنچه در عالم ارواح به او تعلیم داده شده بیافتد.
۱۰ – خدای تعالی چون اهل تقوی و مغفرت است باید سالک الی اللّه تقوی را پیشه کند و از خدا طلب آمرزش نماید.
سوره مبارکه قیامت
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
«به نام خداوند بخشنده مهربان»
«زنده شدن با بدن خاکی در روز قیامت»
لَا أُقْسِمُ بِيَوْمِ الْقِيَامَةِ ﴿۱﴾
نه، قسم می خورم به روز قیامت. ﴿۱﴾
وَلَا أُقْسِمُ بِالنَّفْسِ اللَّوَّامَةِ ﴿۲﴾
و نه، قسم می خورم به نفس بسیار ملامت کننده. ﴿۲﴾
أَيَحْسَبُ الْإِنْسَانُ أَلَّنْ نَجْمَعَ عِظَامَهُ ﴿۳﴾
آیا انسان گمان می کند که ما هرگز استخوانهایش را جمع نمی کنیم؟ ﴿۳﴾
بَلَى قَادِرِينَ عَلَى أَنْ نُسَوِّيَ بَنَانَهُ ﴿۴﴾
بلکه قادریم بر آنکه سر انگشتانش را مرتّب کنیم. ﴿۴﴾
بَلْ يُرِيدُ الْإِنْسَانُ لِيَفْجُرَ أَمَامَهُ ﴿۵﴾
بلکه انسان می خواهد در تمام عمری که در پیش دارد، گناه کند. ﴿۵﴾
يَسْأَلُ أَيَّانَ يَوْمُ الْقِيَامَةِ ﴿۶﴾
می پرسد: روز قیامت کی خواهد شد؟ ﴿۶﴾
فَإِذَا بَرِقَ الْبَصَرُ ﴿۷﴾
وقتی که چشم خیره شود. ﴿۷﴾
وَخَسَفَ الْقَمَرُ ﴿۸﴾
و ماه تیره شود. ﴿۸﴾
وَجُمِعَ الشَّمْسُ وَالْقَمَرُ ﴿۹﴾
و خورشید و ماه با هم جمع شوند. ﴿۹﴾
یَقُولُ الْإِنسَانُ یَوْمَئِذٍ أَیْنَ الْمَفَرُّ ﴿۱۰﴾
در آن روز انسان می گوید: راه فرار کجا است؟ ﴿۱۰﴾
كَلَّا لَا وَزَرَ ﴿۱۱﴾
هرگز راه فراری وجود ندارد. ﴿۱۱﴾
إِلَى رَبِّكَ يَوْمَئِذٍ الْمُسْتَقَرُّ ﴿۱۲﴾
آن روز محل استقرار فقط نزد پروردگار تو است. ﴿۱۲﴾
يُنَبَّأُ الْإِنْسَانُ يَوْمَئِذٍ بِمَا قَدَّمَ وَأَخَّرَ ﴿۱۳﴾
آن روز انسان به آنچه در گذشته کرده و بعد انجام داده، با خبر می شود. ﴿۱۳﴾
«هر انسانی به اعمال خود آگاه است»
بَلِ الْإِنْسَانُ عَلَى نَفْسِهِ بَصِيرَةٌ ﴿۱۴﴾
بلکه انسان بر نفس خودش بینا است. ﴿۱۴﴾
وَلَوْ أَلْقَى مَعَاذِیرَهُ ﴿۱۵﴾
و اگر چه برای خود عذرهائی درست کند. ﴿۱۵﴾
«در خواندن قرآن عجله نکن»
لَا تُحَرِّكْ بِهِ لِسَانَكَ لِتَعْجَلَ بِهِ ﴿۱۶﴾
زبانت را براى عجله کردن به خواندن آن (قرآن) حرکت نده. ﴿۱۶﴾
إِنَّ عَلَیْنَا جَمْعَهُ وَقُرْآنَهُ ﴿۱۷﴾
قطعا جمع کردن و خواندن آن (قرآن) بر عهده ما است. ﴿۱۷﴾
فَإِذَا قَرَأْنَاهُ فَاتَّبِعْ قُرْآنَهُ ﴿۱۸﴾
پس وقتى که ما آن (قرآن) را خواندیم، از خواندن آن پیروى کن. ﴿۱۸﴾
ثُمَّ إِنَّ عَلَیْنَا بَیَانَهُ ﴿۱۹﴾
سپس بیان آن (قرآن) بر عهده ما است. ﴿۱۹﴾
برداشت از آیات ۱۹ – ۱۴
نفس انسان
سالک الی اللّه باید بداند که خدای تعالی نفس انسان را بینا به خوبیها و بدی ها قرار داده و آیات قرآن از جانب خدا میزان برای آن است پس باید از آن پیروی کند. زیرا کلام پروردگار به هیچ وجه توأم با خطا و اشتباه نیست و در تفسیر قرآن از چهار چوبه کلام معصومین علیهم السلام تجاوز نکند.
«سکرات موت و قیامت»
كَلَّا بَلْ تُحِبُّونَ الْعَاجِلَةَ ﴿۲۰﴾
هرگز، بلکه (شما) دنیاى زودگذر را دوست دارید. ﴿۲۰﴾
وَتَذَرُونَ الْآخِرَةَ ﴿۲۱﴾
و آخرت را وا می گذارید. ﴿۲۱﴾
وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ نَاضِرَةٌ﴿۲۲﴾
صورتهائی در آن روز مسرور است. ﴿۲۲﴾
إِلَى رَبِّهَا نَاظِرَةٌ ﴿۲۳﴾
به پروردگارش نگاه می کند. ﴿۲۳﴾
وَوُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ بَاسِرَةٌ ﴿۲۴﴾
و صورتهائی در آن روز درهم کشیده است. ﴿۲۴﴾
تَظُنُّ أَنْ يُفْعَلَ بِهَا فَاقِرَةٌ ﴿۲۵﴾
چون می داند که کاری کمرشکن با او می کنند. ﴿۲۵﴾
كَلَّا إِذَا بَلَغَتِ التَّرَاقِيَ ﴿۲۶﴾
هرگز، وقتی که جان به گلوگاه برسد. ﴿۲۶﴾
وَقِیلَ مَنْ رَاقٍ ﴿۲۷﴾
و گفته شود: چه کسی نجات می دهد؟ ﴿۲۷﴾
وَظَنَّ أَنَّهُ الْفِرَاقُ ﴿۲۸﴾
و گمان کند که قطعا فراق حاصل شده. ﴿۲۸﴾
وَالْتَفَّتِ السَّاقُ بِالسَّاقِ ﴿۲۹﴾
و ساق پاها به هم بپیچد. ﴿۲۹﴾
إِلَى رَبِّكَ يَوْمَئِذٍ الْمَسَاقُ ﴿۳۰﴾
در آن روز همه مسیرها به سوی پروردگارت خواهد بود. ﴿۳۰﴾
«خطاب به ابوجهل»
فَلَا صَدَّقَ وَلَا صَلَّى ﴿۳۱﴾
او هرگز تصدیق نکرد و نماز نخواند. ﴿۳۱﴾
وَلَكِنْ كَذَّبَ وَتَوَلَّى ﴿۳۲﴾
ولی تکذیب کرد و پشت نمود. ﴿۳۲﴾
ثُمَّ ذَهَبَ إِلَى أَهْلِهِ یَتَمَطَّى ﴿۳۳﴾
سپس به طرف خانواده اش با تکبّر رفت. ﴿۳۳﴾
أَوْلَى لَكَ فَأَوْلَى ﴿۳۴﴾
﴿عذاب﴾ برای تو سزاوارتر است، پس سزاوارتر است. ﴿۳۴﴾
ثُمَّ أَوْلَى لَكَ فَأَوْلَى ﴿۳۵﴾
سپس (عذاب) براى تو شایسته تر است، پس شایسته تر است. ﴿۳۵﴾
«انسان بیهوده رها نشده است»
أَيَحْسَبُ الْإِنْسَانُ أَنْ يُتْرَكَ سُدًى ﴿۳۶﴾
آیا انسان گمان می کند که بی ارزش رها شده است؟ ﴿۳۶﴾
أَلَمْ يَكُ نُطْفَةً مِنْ مَنِيٍّ يُمْنَى ﴿۳۷﴾
آیا نطفه ای از منی که ریخته می شود نبوده است؟ ﴿۳۷﴾
ثُمَّ كَانَ عَلَقَةً فَخَلَقَ فَسَوَّى ﴿۳۸﴾
سپس علقه بوده، پس خدا او را موزون خلق کرده است. ﴿۳۸﴾
فَجَعَلَ مِنْهُ الزَّوْجَيْنِ الذَّكَرَ وَالْأُنْثَى ﴿۳۹﴾
و از او دو زوج مرد و زن قرار داده است. ﴿۳۹﴾
أَلَيْسَ ذَلِكَ بِقَادِرٍ عَلَى أَنْ يُحْيِيَ الْمَوْتَى ﴿۴۰﴾
آیا آن قادر نیست که مرده ها را زنده کند؟ ﴿۴۰﴾
برداشت از آیات ۴۰ – ۳۶
انسان بی ارزش نیست
سالک الی اللّه باید بداند که خدای تعالی او را از نطفه خلق کرد سپس او را به صورت علقه در آورده و بعد او را انسانی آفریده است پس او را به حال خود وانمی گذارد و بیهوده و بی ارزش او را قرار نمی دهد.
سوره مبارکه انسان
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
«به نام خداوند بخشنده مهربان»
هَلْ أَتَى عَلَى الْإِنْسَانِ حِينٌ مِنَ الدَّهْرِ لَمْ يَكُنْ شَيْئًا مَذْكُورًا ﴿۱﴾
مگر نه این که بر انسان مدّتى از زمان گذشت که چیز قابل ذکرى نبود؟! ﴿۱﴾
«خلقت بدن انسان»
إِنَّا خَلَقْنَا الْإِنْسَانَ مِنْ نُطْفَةٍ أَمْشَاجٍ نَبْتَلِيهِ فَجَعَلْنَاهُ سَمِيعًا بَصِيرًا ﴿۲﴾
قطعا ما انسان را از نطفه مخلوطی آفریدیم، او را امتحان کردیم، پس او را شنوا و بینا قرارش دادیم. ﴿۲﴾
إِنَّا هَدَيْنَاهُ السَّبِيلَ إِمَّا شَاكِرًا وَإِمَّا كَفُورًا ﴿۳﴾
قطعا ما او را به راه هدایتش نمودیم یا شکرکننده و یا ناسپاس بوده است. ﴿۳﴾
إِنَّا أَعْتَدْنَا لِلْكَافِرِينَ سَلَاسِلَ وَأَغْلَالًا وَسَعِيرًا ﴿۴﴾
قطعا ما برای کافرین زنجیرها و غل ها و شعله های آتش آماده کرده ایم. ﴿۴﴾
«فضائل حضرت علی بن ابیطالب علیه السلام و اهل بیت عصمت علیهم السلام»
إِنَّ الْأَبْرَارَ يَشْرَبُونَ مِنْ كَأْسٍ كَانَ مِزَاجُهَا كَافُورًا ﴿۵﴾
قطعا خوبان از جامی می نوشند که با عطر خوشی آمیخته است. ﴿۵﴾
عَيْنًا يَشْرَبُ بِهَا عِبَادُ اللَّهِ يُفَجِّرُونَهَا تَفْجِيرًا ﴿۶﴾
چشمه ای که از آن بندگان خدا می آشامند، آن را به نحو خوبی جاری می کنند. ﴿۶﴾
يُوفُونَ بِالنَّذْرِ وَيَخَافُونَ يَوْمًا كَانَ شَرُّهُ مُسْتَطِيرًا ﴿۷﴾
به نذر وفا می کنند و از روزی که شرّش فراگیر است، می ترسند. ﴿۷﴾
وَيُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَى حُبِّهِ مِسْكِينًا وَيَتِيمًا وَأَسِيرًا ﴿۸﴾
و به خاطر محبّت به خدا مسکین و یتیم و اسیر را اطعام می کنند. ﴿۸﴾
إِنَّمَا نُطْعِمُكُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لَا نُرِيدُ مِنْكُمْ جَزَاءً وَلَا شُكُورًا ﴿۹﴾
جز این نیست که ما به خاطر خدا شما را اطعام کرده ایم. از شما جزا و شکری نمی خواهیم. ﴿۹﴾
إِنَّا نَخَافُ مِنْ رَبِّنَا يَوْمًا عَبُوسًا قَمْطَرِيرًا ﴿۱۰﴾
قطعا ما از پروردگارمان روزی که سخت و درهم پیچیده و هولناک است، می ترسیم. ﴿۱۰﴾
فَوَقَاهُمُ اللَّهُ شَرَّ ذَلِكَ الْيَوْمِ وَلَقَّاهُمْ نَضْرَةً وَسُرُورًا ﴿۱۱﴾
پس خدا آنها را از شرّ آن روز نگه داشته و به آنها طراوت و شادمانی می بخشد. ﴿۱۱﴾
«خصوصیات بهشتی که به اهل بیت علیهم السلام عنایت می شود»
وَجَزَاهُمْ بِمَا صَبَرُوا جَنَّةً وَحَرِيرًا ﴿۱۲﴾
و جزای صبری که کرده اند، بهشت و حریر خواهد بود. ﴿۱۲﴾
برداشت از آیات ۱۲ – ۱
دوستان خدا
سالک الی اللّه باید بداند که خدای تعالی بدن او را از نطفه به هم آمیخته ای خلق فرموده است و راه سلوک به سوی خوبی ها را به او راهنمائی و هدایت فرموده است. پس انسان باید شاکر این لطف الهی باشد و اما اگر کفران کرد عذاب آخرت و غضب الهی نصیب او می گردد.
سالک الی اللّه باید در اعمالش اقتدا به موالیانش حضرت علی بن ابیطالب علیه السلام و فاطمه زهرا علیهاالسلام و امام حسن و امام حسین علیهماالسلام بنماید یعنی به نذرش وفا کند و از روز قیامت بترسد و به مسکین و یتیم و اسیر و مستمندان کمک کند و این کمک به خاطر خدا باشد و حتی متوقع چیزی که در مقابل آن بگیرد نباشد و حتی از آنها تشکر کردن را نخواسته باشد به خاطر این که از روز قیامت می ترسد تا خدای تعالی از شر آن روز او را نگه دارد. و سرور و خوشحالی را نصیب او گرداند.
مُتَّكِئِينَ فِيهَا عَلَى الْأَرَائِكِ لَا يَرَوْنَ فِيهَا شَمْسًا وَلَا زَمْهَرِيرًا ﴿۱۳﴾
در آن (بهشت) بر تختها تکیه کرده اند و در آن نه آفتابى و نه سرمائى مى بینند. ﴿۱۳﴾
وَدَانِيَةً عَلَيْهِمْ ظِلَالُهَا وَذُلِّلَتْ قُطُوفُهَا تَذْلِيلًا ﴿۱۴﴾
و سایه هاى درختها بر سرشان افتاده و چیدن میوه هایش سهل و آسان است. ﴿۱۴﴾
وَيُطَافُ عَلَيْهِمْ بِآنِيَةٍ مِنْ فِضَّةٍ وَأَكْوَابٍ كَانَتْ قَوَارِيرَا ﴿۱۵﴾
و جامهائى از نقره و کوزه هائى (بزرگ) که مانند شیشه است، در اطرافشان به گردش مى آید. ﴿۱۵﴾
قَوَارِيرَ مِنْ فِضَّةٍ قَدَّرُوهَا تَقْدِيرًا ﴿۱۶﴾
کوزه هائی از نقره که آنها را به اندازه خود به حدّ کامل پر کرده اند. ﴿۱۶﴾
وَيُسْقَوْنَ فِيهَا كَأْسًا كَانَ مِزَاجُهَا زَنْجَبِيلًا ﴿۱۷﴾
و در آنجا جامی به آنها می آشامانند که با زنجبیل آمیخته شده باشد. ﴿۱۷﴾
عَيْنًا فِيهَا تُسَمَّى سَلْسَبِيلًا ﴿۱۸﴾
چشمه ای در آنجا هست که سلسبیل نامید شده. ﴿۱۸﴾
وَيَطُوفُ عَلَيْهِمْ وِلْدَانٌ مُخَلَّدُونَ إِذَا رَأَيْتَهُمْ حَسِبْتَهُمْ لُؤْلُؤًا مَنْثُورًا ﴿۱۹﴾
و پسرانى که همیشه هستند، گِرد آنها مى چرخند که وقتى آنها را نگاه کنى، گمان مى کنى که آنها مروارید پراکنده اند. ﴿۱۹﴾
وَإِذَا رَأَيْتَ ثَمَّ رَأَيْتَ نَعِيمًا وَمُلْكًا كَبِيرًا ﴿۲۰﴾
و وقتی نگاه کنی، باز هم نعمت فراوان و مُلکی بزرگ را می بینی. ﴿۲۰﴾
عَالِيَهُمْ ثِيَابُ سُنْدُسٍ خُضْرٌ وَإِسْتَبْرَقٌ وَحُلُّوا أَسَاوِرَ مِنْ فِضَّةٍ وَسَقَاهُمْ رَبُّهُمْ شَرَابًا طَهُورًا ﴿۲۱﴾
بر تنشان لباسهائى از سندس سبز و استبرق است و با دستبندهائى از نقره آراسته اند و پروردگارشان از آشامیدنى پاکى به آنها مى آشاماند. ﴿۲۱﴾
إِنَّ هَذَا كَانَ لَكُمْ جَزَاءً وَكَانَ سَعْيُكُمْ مَشْكُورًا ﴿۲۲﴾
قطعا این برای شما پاداشی خواهد بود و کوششتان سپاسگزاری شده است. ﴿۲۲﴾
«نزول قرآن»
إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا عَلَيْكَ الْقُرْآنَ تَنْزِيلًا ﴿۲۳﴾
قطعا ما بر تو قرآن را کاملاً نازل نمودیم. ﴿۲۳﴾
فَاصْبِرْ لِحُكْمِ رَبِّكَ وَلَا تُطِعْ مِنْهُمْ آثِمًا أَوْ كَفُورًا ﴿۲۴﴾
پس به حکم پروردگارت صبر کن و هیچ گناهکار یا کافری از آنها را اطاعت نکن. ﴿۲۴﴾
«دستورات عبادی به رسول اکرم صلی الله علیه و آله»
وَاذْكُرِ اسْمَ رَبِّكَ بُكْرَةً وَأَصِيلًا ﴿۲۵﴾
و صبح و شام اسم پروردگارت را یاد کن. ﴿۲۵﴾
وَمِنَ اللَّيْلِ فَاسْجُدْ لَهُ وَسَبِّحْهُ لَيْلًا طَوِيلًا ﴿۲۶﴾
و مقداری از شب را برای خدا سجده کن و شب طولانی او را تسبیح نما. ﴿۲۶﴾
«دنیا دوستان»
إِنَّ هَؤُلَاءِ يُحِبُّونَ الْعَاجِلَةَ وَيَذَرُونَ وَرَاءَهُمْ يَوْمًا ثَقِيلًا ﴿۲۷﴾
قطعا آنها زندگى زودگذر دنیا را دوست دارند، در حالى که روز سنگینى را در پشت سرشان رها نموده اند. ﴿۲۷﴾
نَحْنُ خَلَقْنَاهُمْ وَشَدَدْنَا أَسْرَهُمْ وَإِذَا شِئْنَا بَدَّلْنَا أَمْثَالَهُمْ تَبْدِيلًا ﴿۲۸﴾
ما آنها را خلق کردیم و باطنشان را محکم نمودیم و وقتى که بخواهیم مانند اینها را به جاى اینها مى آوریم. ﴿۲۸﴾
«قرآن تذکردهنده است»
إِنَّ هَذِهِ تَذْكِرَةٌ فَمَنْ شَاءَ اتَّخَذَ إِلَى رَبِّهِ سَبِيلًا ﴿۲۹﴾
قطعا این (قرآن) یادآورى است، پس کسى که مى خواهد راهى به سوى پروردگارش اتّخاذ کند. ﴿۲۹﴾
وَمَا تَشَاءُونَ إِلَّا أَنْ يَشَاءَ اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلِيمًا حَكِيمًا ﴿۳۰﴾
و شما هیچ چیز را نمى خواهید مگر آنکه خدا بخواهد. قطعا خدا داناى حکیمى بوده است. ﴿۳۰﴾
يُدْخِلُ مَنْ يَشَاءُ فِي رَحْمَتِهِ وَالظَّالِمِينَ أَعَدَّ لَهُمْ عَذَابًا أَلِيمًا ﴿۳۱﴾
هر کس را بخواهد در رحمت خودش داخل مى کند. و براى ستمگران عذاب دردناکى مهیا نموده است. ﴿۳۱﴾
برداشت از آیات ۳۱ – ۲۴
مطالب حکمت آمیز
سالک الی اللّه باید از آیات فوق مسائل حکمت آمیز زیر را برداشت کند:
۱ – در مقابل حکم الهی پر تحمل و صبور باشد و از افراد گناهکار و کافر به هیچ وجه اطاعت نکند. زیرا همه بدبختی ها در اثر انحراف از دستورات الهی و پیروی از معصیت کاران و کفار است.
۲ – صبح و شام به یاد خدا و نشانه های پروردگارش باشد. زیرا یاد خدا انسان را از انحراف نجات می دهد.
۳ – در بخشی از شب باید برای رسیدن به لقای پروردگار برای خدا سجده کند.
۴ – و همه شب طولانی را به غفلت نگذراند و تسبیح پروردگار را بنماید.
۵ – زندگی زودگذر دنیا را دوست نداشته باشد بلکه به آخرت فکر کند.
۶ – حقایق قرآن را مذکر و یادآوری کننده برای راه خدا اتخاذ کند.
۷ – بداند که باید خود را به جایی برساند که هر چه خدا می خواهد همان را او هم خواسته باشد تا خدای تعالی او را در رحمت خاصه اش وارد کند و از ظالمینی نباشد که عذاب دردناکی برای آنها مهیا کرده باشد.
سوره مبارکه مرسلات
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
«به نام خداوند بخشنده مهربان»
«قیامت حتما واقع می گردد»
وَالْمُرْسَلَاتِ عُرْفاً ﴿۱﴾
قسم به ملائکه ای که پی درپی فرستاده می شوند. ﴿۱﴾
فَالْعَاصِفَاتِ عَصْفاً ﴿۲﴾
پس (آنها) سخت توفنده اند. ﴿۲﴾
وَالنَّاشِرَاتِ نَشْراً ﴿۳﴾
و قسم به افشاکنندگان افشاگر. ﴿۳﴾
فَالْفَارِقَاتِ فَرْقاً ﴿۴﴾
که جداکننده حقّ از باطلند. ﴿۴﴾
فَالْمُلْقِيَاتِ ذِكْرًا ﴿۵﴾
پس القاء کننده وحی اند. ﴿۵﴾
عُذْراً أَوْ نُذْراً ﴿۶﴾
خواه عذری باشد یا هشداری باشد. ﴿۶﴾
«وای بر تکذیب کننده روز قیامت»
إِنَّمَا تُوعَدُونَ لَوَاقِعٌ ﴿۷﴾
جز این نیست که آنچه وعده داده شده اید، واقع خواهد شد. ﴿۷﴾
فَإِذَا النُّجُومُ طُمِسَتْ ﴿۸﴾
پس وقتی که ستاره ها محو شوند. ﴿۸﴾
وَإِذَا السَّمَاءُ فُرِجَتْ ﴿۹﴾
و زمانی که آسمان از هم شکافته گردد. ﴿۹﴾
وَإِذَا الْجِبَالُ نُسِفَتْ ﴿۱۰﴾
و زمانی که کوهها از جا کنده شوند. ﴿۱۰﴾
وَإِذَا الرُّسُلُ أُقِّتَتْ ﴿۱۱﴾
و زمانی که برای پیامبران وقتی تعیین شود. ﴿۱۱﴾
لِأَیِّ یَوْمٍ أُجِّلَتْ ﴿۱۲﴾
برای چه روزی به تأخیر افتاده است؟ ﴿۱۲﴾
لِیَوْمِ الْفَصْلِ ﴿۱۳﴾
برای روز جدایی. ﴿۱۳﴾
وَمَا أَدْرَاكَ مَا يَوْمُ الْفَصْلِ ﴿۱۴﴾
و تو چه می دانی که روز جدائی چیست؟ ﴿۱۴﴾
وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِلْمُكَذِّبِينَ ﴿۱۵﴾
در آن روز وای بر تکذیب کنندگان. ﴿۱۵﴾
أَلَمْ نُهْلِكِ الْأَوَّلِينَ ﴿۱۶﴾
آیا ما ملّتهای قبلی را هلاک نکردیم؟ ﴿۱۶﴾
ثُمَّ نُتْبِعُهُمُ الْآخِرِینَ ﴿۱۷﴾
سپس بعدیها را پیرو آنها قرار ندادیم؟ ﴿۱۷﴾
كَذَلِكَ نَفْعَلُ بِالْمُجْرِمِينَ ﴿۱۸﴾
این چنین با گناهکاران رفتار می کنیم. ﴿۱۸﴾
وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِلْمُكَذِّبِينَ ﴿۱۹﴾
در آن روز وای بر تکذیب کنندگان. ﴿۱۹﴾
«اشاره به خلقت بدن انسان»
أَلَمْ نَخْلُقْكُمْ مِنْ مَاءٍ مَهِينٍ ﴿۲۰﴾
آیا ما شما را از آب پستی نیافریدیم؟ ﴿۲۰﴾
فَجَعَلْنَاهُ فِي قَرَارٍ مَكِينٍ ﴿۲۱﴾
پس او را در قرارگاهی محفوظ قرارش نداده ایم؟ ﴿۲۱﴾
إِلَى قَدَرٍ مَعْلُومٍ ﴿۲۲﴾
تا مدّت معینی؟ ﴿۲۲﴾
فَقَدَرْنَا فَنِعْمَ الْقَادِرُونَ ﴿۲۳﴾
پس ما توانا بودیم، ما قدرتمند خوبی هستیم. ﴿۲۳﴾
وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِلْمُكَذِّبِينَ ﴿۲۴﴾
در آن روز وای بر تکذیب کنندگان. ﴿۲۴﴾
«حرکت انتقالی زمین»
أَلَمْ نَجْعَلِ الْأَرْضَ كِفَاتًا ﴿۲۵﴾
آیا ما زمین را پرنده سریعی قرار نداده ایم؟ ﴿۲۵﴾
أَحْيَاءً وَأَمْوَاتًا ﴿۲۶﴾
مرده و زنده. ﴿۲۶﴾
وَجَعَلْنَا فِيهَا رَوَاسِيَ شَامِخَاتٍ وَأَسْقَيْنَاكُمْ مَاءً فُرَاتًا ﴿۲۷﴾
و کوههای بلند در او قرار دادیم و به شما آب گوارائی نوشاندیم. ﴿۲۷﴾
وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِلْمُكَذِّبِينَ ﴿۲۸﴾
در آن روز وای بر تکذیب کنندگان. ﴿۲۸﴾
«شعله های جهنّم»
اِنْطَلِقُوا إِلَى مَا كُنْتُمْ بِهِ تُكَذِّبُونَ ﴿۲۹﴾
بروید به سوی آن چیزی که تکذیبش می کرده اید. ﴿۲۹﴾
اِنْطَلِقُوا إِلَى ظِلٍّ ذِي ثَلَاثِ شُعَبٍ ﴿۳۰﴾
بروید به زیر سایه ای که سه بخش دارد. ﴿۳۰﴾
لَا ظَلِیلٍ وَلَا یُغْنِی مِنَ اللَّهَبِ ﴿۳۱﴾
نه سایه دارد و نه از شعله حفاظت می کند. ﴿۳۱﴾
إِنَّهَا تَرْمِی بِشَرَرٍ كَالْقَصْرِ ﴿۳۲﴾
همانا آن شراره اى از خود پرتاب مى کند که مانند قصرى است. ﴿۳۲﴾
كَأَنَّهُ جِمَالَتٌ صُفْرٌ ﴿۳۳﴾
گوئی آنها شتران زردرنگی هستند. ﴿۳۳﴾
وَیْلٌ یَوْمَئِذٍ لِلْمُكَذِّبِينَ ﴿۳۴﴾
در آن روز وای بر تکذیب کنندگان. ﴿۳۴﴾
هَذَا يَوْمُ لَا يَنْطِقُونَ ﴿۳۵﴾
این روزی است که (آنها) حرف نمی زنند. ﴿۳۵﴾
وَلَا یُؤْذَنُ لَهُمْ فَیَعْتَذِرُونَ ﴿۳۶﴾
و به آنها اجازه داده نمی شود که عذرخواهی کنند. ﴿۳۶﴾
وَیْلٌ یَوْمَئِذٍ لِلْمُكَذِّبِينَ ﴿۳۷﴾
در آن روز وای بر تکذیب کنندگان. ﴿۳۷﴾
هَذَا یَوْمُ الْفَصْلِ جَمَعْنَاكُمْ وَالْأَوَّلِینَ ﴿۳۸﴾
این روز جدائی است. همه شما را و گذشتگان را جمع کرده ایم. ﴿۳۸﴾
فَإِنْ كَانَ لَكُمْ كَيْدٌ فَكِيدُونِ ﴿۳۹﴾
پس اگر شما حیله ای دارید، حیله تان را بکنید. ﴿۳۹﴾
وَیْلٌ یَوْمَئِذٍ لِلْمُكَذِّبِينَ ﴿۴۰﴾
در آن روز وای بر تکذیب کنندگان. ﴿۴۰﴾
إِنَّ الْمُتَّقِینَ فِی ظِلَالٍ وَعُیُونٍ ﴿۴۱﴾
قطعا متّقین زیر سایه ها و کنار چشمه هایند. ﴿۴۱﴾
وَفَوَاكِهَ مِمَّا یَشْتَهُونَ ﴿۴۲﴾
و میوه هائی از آنچه اشتهاء دارند. ﴿۴۲﴾
كُلُوا وَاشْرَبُوا هَنِيئًا بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ ﴿۴۳﴾
بخورید و بیاشامید، گوارایتان باد به خاطر عملی که انجام داده اید. ﴿۴۳﴾
إِنَّا كَذَلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ ﴿۴۴﴾
ما این چنین نیکوکاران را پاداش می دهیم. ﴿۴۴﴾
وَیْلٌ یَوْمَئِذٍ لِلْمُكَذِّبِينَ ﴿۴۵﴾
در آن روز وای بر تکذیب کنندگان. ﴿۴۵﴾
«وای بر منعمان دنیائی که تکذیب می کنند»
كُلُوا وَتَمَتَّعُوا قَلِيلًا إِنَّكُمْ مُجْرِمُونَ ﴿۴۶﴾
(در دنیا) بخورید و اندکى بهره بردارید، شما گناهکارید. ﴿۴۶﴾
وَیْلٌ یَوْمَئِذٍ لِلْمُكَذِّبِينَ ﴿۴۷﴾
در آن روز وای بر تکذیب کنندگان. ﴿۴۷﴾
وَإِذَا قِیلَ لَهُمُ ارْكَعُوا لَا يَرْكَعُونَ ﴿۴۸﴾
و وقتی به آنها گفته می شود به رکوع روید، به رکوع نمی روند. ﴿۴۸﴾
وَیْلٌ یَوْمَئِذٍ لِلْمُكَذِّبِينَ ﴿۴۹﴾
در آن روز وای بر تکذیب کنندگان. ﴿۴۹﴾
فَبِأَیِّ حَدِیثٍ بَعْدَهُ یُؤْمِنُونَ ﴿۵۰﴾
پس به کدام سخن بعد از آن (قرآن) ایمان مى آورند؟ ﴿۵۰﴾
