جزء ۳۰
سوره مبارکه نبأ
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
«به نام خداوند بخشنده مهربان»
عَمَّ يَتَسَاءَلُونَ ﴿۱﴾
از چه چیز از یکدیگر سؤال می کنند؟ ﴿۱﴾
«تذکر نعمتهای الهی»
عَنِ النَّبَإِ الْعَظِيمِ ﴿۲﴾
از خبر مهمّ با عظمت. ﴿۲﴾
اَلَّذِی هُمْ فِیهِ مُخْتَلِفُونَ ﴿۳﴾
آن (خبری) که آنها در آن اختلاف دارند. ﴿۳﴾
كَلَّا سَيَعْلَمُونَ ﴿۴﴾
هرگز، به زودی خواهند دانست. ﴿۴﴾
ثُمَّ كَلَّا سَيَعْلَمُونَ ﴿۵﴾
سپس هرگز، به زودی خواهند دانست.﴿۵﴾
أَلَمْ نَجْعَلِ الْأَرْضَ مِهَاداً ﴿۶﴾
آیا ما زمین را (همچون) گهواره قرار ندادیم؟ ﴿۶﴾
وَالْجِبَالَ أَوْتَاداً ﴿۷﴾
و کوهها را میخهائی؟ ﴿۷﴾
وَخَلَقْنَاكُمْ أَزْوَاجًا ﴿۸﴾
و شما را جفت خلق نکردیم؟ ﴿۸﴾
وَجَعَلْنَا نَوْمَكُمْ سُبَاتًا ﴿۹﴾
و خواب شما را در برگیرنده قرار نداده ایم؟﴿۹﴾
وَجَعَلْنَا اللَّیْلَ لِبَاساً ﴿۱۰﴾
و شب را لباسی ﴿برای شما﴾ قرار نداده ایم؟ ﴿۱۰﴾
وَجَعَلْنَا النَّهَارَ مَعَاشاً ﴿۱۱﴾
و روز را (وسیله) زندگی و معیشت قرار نداده ایم؟ ﴿۱۱﴾
وَبَنَيْنَا فَوْقَكُمْ سَبْعًا شِدَادًا ﴿۱۲﴾
و بالای سر شما هفت آسمان محکم بنا نکرده ایم؟ ﴿۱۲﴾
وَجَعَلْنَا سِرَاجاً وَهَّاجاً ﴿۱۳﴾
و چراغی روشن قرار ندادیم؟ ﴿۱۳﴾
وَأَنْزَلْنَا مِنَ الْمُعْصِرَاتِ مَاءً ثَجَّاجًا ﴿۱۴﴾
و از ابرهای فشرده شده آب فراوانی نازل نکردیم؟ ﴿۱۴﴾
لِنُخْرِجَ بِهِ حَبّاً وَنَبَاتاً ﴿۱۵﴾
برای اینکه بوسیله آن دانه و گیاهی را (از زمین) خارج کنیم؟ ﴿۱۵﴾
وَجَنَّاتٍ أَلْفَافاً ﴿۱۶﴾
و باغهای پر درختی را؟ ﴿۱۶﴾
«تذکر خصوصیات روز قیامت»
إِنَّ يَوْمَ الْفَصْلِ كَانَ مِيقَاتًا ﴿۱۷﴾
قطعا روز جدائی میقاتگاه همه است. ﴿۱۷﴾
یَوْمَ یُنفَخُ فِی الصُّورِ فَتَأْتُونَ أَفْوَاجاً ﴿۱۸﴾
روزی که در صور دمیده می شود، پس شما دسته دسته می آیید. ﴿۱۸﴾
وَفُتِحَتِ السَّمَاءُ فَكَانَتْ أَبْوَابًا ﴿۱۹﴾
و آسمان به صورت درهای متعدّدی باز می شود. ﴿۱۹﴾
وَسُيِّرَتِ الْجِبَالُ فَكَانَتْ سَرَابًا ﴿۲۰﴾
و کوهها حرکت می کنند و به صورت سرابی در می آیند. ﴿۲۰﴾
إِنَّ جَهَنَّمَ كَانَتْ مِرْصَادًا ﴿۲۱﴾
قطعا جهنّم کمینگاه (بزرگی) می باشد. ﴿۲۱﴾
«عذاب طاغوتها و طغیانگران»
لِلطَّاغِينَ مَآبًا ﴿۲۲﴾
برای طغیانگران برگشتی به آن خواهد بود. ﴿۲۲﴾
لَابِثِینَ فِیهَا أَحْقَاباً ﴿۲۳﴾
مدّتهای طولانی در آن می مانند. ﴿۲۳﴾
لَا يَذُوقُونَ فِيهَا بَرْدًا وَلَا شَرَابًا ﴿۲۴﴾
در جهنّم نه سردی و نه نوشیدنی می چشند. ﴿۲۴﴾
إِلَّا حَمِیماً وَغَسَّاقاً ﴿۲۵﴾
مگر آب جوشان و خون و چرک بدنها. ﴿۲۵﴾
جَزَاءً وِفَاقًا ﴿۲۶﴾
(برای آنها) جزای مناسبی است. ﴿۲۶﴾
إِنَّهُمْ كَانُوا لَا يَرْجُونَ حِسَابًا ﴿۲۷﴾
قطعا آنها بودند که امیدی به (روز) حساب نداشتند. ﴿۲۷﴾
وَكَذَّبُوا بِآيَاتِنَا كِذَّابًا ﴿۲۸﴾
و آیات ما را تماما تکذیب کردند. ﴿۲۸﴾
وَكُلَّ شَيْءٍ أَحْصَيْنَاهُ كِتَابًا ﴿۲۹﴾
و هر چیزی را حساب کردیم و به صورت کتابی درآوریم. ﴿۲۹﴾
فَذُوقُوا فَلَنْ نَزِيدَكُمْ إِلَّا عَذَابًا ﴿۳۰﴾
پس بچشید، براى شما جز عذاب چیزى زیاد نمى کنیم. ﴿۳۰﴾
«ثوابهای اهل تقوی»
إِنَّ لِلْمُتَّقِینَ مَفَازاً ﴿۳۱﴾
قطعا برای متّقین رستگاری است. ﴿۳۱﴾
حَدَائِقَ وَأَعْنَاباً ﴿۳۲﴾
باغهای دیوار کشیده و (درختان) انگور است. ﴿۳۲﴾
وَكَوَاعِبَ أَتْرَابًا ﴿۳۳﴾
و دختران بسیار جوان و هم سنّ و سال. ﴿۳۳﴾
وَكَأْسًا دِهَاقًا ﴿۳۴﴾
و جامهای پُر. ﴿۳۴﴾
لَا يَسْمَعُونَ فِيهَا لَغْوًا وَلَا كِذَّابًا ﴿۳۵﴾
در آن (بهشتها) نه لغو و نه دروغی را می شنوند. ﴿۳۵﴾
جَزَاءً مِنْ رَبِّكَ عَطَاءً حِسَابًا ﴿۳۶﴾
جزائی از طرف پروردگار تو، عطائی است از روی حساب. ﴿۳۶﴾
«کسی بدون اجازه نمی تواند در قیامت حرف بزند»
رَبِّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا الرَّحْمَنِ لَا يَمْلِكُونَ مِنْهُ خِطَابًا ﴿۳۷﴾
پروردگار آسمانها و زمین و آنچه در بین آنها است، خدای بخشنده ای است که کسی نمی تواند بدون اجازه او سخنی بگوید. ﴿۳۷﴾
يَوْمَ يَقُومُ الرُّوحُ وَالْمَلَائِكَةُ صَفًّا لَا يَتَكَلَّمُونَ إِلَّا مَنْ أَذِنَ لَهُ الرَّحْمَنُ وَقَالَ صَوَابًا ﴿۳۸﴾
روزی که روح و ملائکه در یک صف می ایستند، کسی جز با اذنی که برای او خدای بخشنده داده است، سخنی نمی گوید و (وقتی که) می گوید، درست می گوید. ﴿۳۸﴾
ذَلِكَ الْيَوْمُ الْحَقُّ فَمَنْ شَاءَ اتَّخَذَ إِلَى رَبِّهِ مَآبًا ﴿۳۹﴾
آن روز حقّی است، پس کسی که بخواهد، راهی به سوی پروردگارش اتّخاذ می کند. ﴿۳۹﴾
إِنَّا أَنْذَرْنَاكُمْ عَذَابًا قَرِيبًا يَوْمَ يَنْظُرُ الْمَرْءُ مَا قَدَّمَتْ يَدَاهُ وَيَقُولُ الْكَافِرُ يَا لَيْتَنِي كُنْتُ تُرَابًا ﴿۴۰﴾
ما شما را از عذاب نزدیکی می ترسانیم، روزی که انسان نگاه می کند که چه جلو فرستاده و کافر می گوید: ای کاش من خاک می بودم. ﴿۴۰﴾
سوره مبارکه نازعات
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ
«به نام خداوند بخشنده مهربان»
«خصوصیات ملائکه»
وَالنَّازِعَاتِ غَرْقاً ﴿۱﴾
قسم به فرشتگانی که جان را با قدرت می گیرند. ﴿۱﴾
وَالنَّاشِطَاتِ نَشْطاً ﴿۲﴾
و قسم به فرشتگانى که روح را با نشاط مى گیرند. ﴿۲﴾
وَالسَّابِحَاتِ سَبْحاً ﴿۳﴾
و قسم به فرشتگانى که (در فضا) با سرعت حرکت مى کنند. ﴿۳﴾
فَالسَّابِقَاتِ سَبْقاً ﴿۴﴾
پس بر یکدیگر سبقت می گیرند. ﴿۴﴾
فَالْمُدَبِّرَاتِ أَمْراً ﴿۵﴾
پس کارها را تدبیر می کنند. ﴿۵﴾
یَوْمَ تَرْجُفُ الرَّاجِفَةُ ﴿۶﴾
آن روزی که زلزله لرزاننده ای باشد. ﴿۶﴾
«خصوصیات روز قیامت»
تَتْبَعُهَا الرَّادِفَةُ ﴿۷﴾
پشت آن زلزله دیگری قرار گیرد. ﴿۷﴾
قُلُوبٌ یَوْمَئِذٍ وَاجِفَةٌ ﴿۸﴾
در آن روز دلها می ترسند. ﴿۸﴾
أَبْصَارُهَا خَاشِعَةٌ ﴿۹﴾
دیدگان آنها خاشع است. ﴿۹﴾
یَقُولُونَ أَئِنَّا لَمَرْدُودُونَ فِی الْحَافِرَةِ ﴿۱۰﴾
می گویند: آیا ما به حالت اوّل برمی گردیم؟ ﴿۱۰﴾
أَإِذَا كُنَّا عِظَامًا نَّخِرَةً ﴿۱۱﴾
آن وقتی که ما استخوانهای پوسیده ای شدیم؟ ﴿۱۱﴾
قَالُوا تِلْكَ إِذًا كَرَّةٌ خَاسِرَةٌ ﴿۱۲﴾
می گویند: در این صورت برگشت زیان آوری است. ﴿۱۲﴾
فَإِنَّمَا هِیَ زَجْرَةٌ وَاحِدَةٌ ﴿۱۳﴾
پس جز این نیست که آن یک فریاد است. ﴿۱۳﴾
فَإِذَا هُم بِالسَّاهِرَةِ ﴿۱۴﴾
پس ناگهان آنها در زمین ظاهر می گردند. ﴿۱۴﴾
«اشاره ای به قصّه حضرت موسی علیه السلام»
هَلْ أَتَاكَ حَدِيثُ مُوسَىٰ ﴿۱۵﴾
آیا قصّه موسی به تو رسیده است؟ ﴿۱۵﴾
إِذْ نَادَاهُ رَبُّهُ بِالْوَادِ الْمُقَدَّسِ طُوًى ﴿۱۶﴾
آن وقتی که در وادی مقدّس طوی پروردگارش او را صدا زد. ﴿۱۶﴾
اِذْهَبْ إِلَى فِرْعَوْنَ إِنَّهُ طَغَى ﴿۱۷﴾
(که) به طرف فرعون برو، قطعا او طغیان کرده است. ﴿۱۷﴾
«دعوت کردن حضرت موسی علیه السلام، فرعون را به تزکیه نفس و انس با خدا»
فَقُلْ هَلْ لَكَ إِلَى أَنْ تَزَكَّى ﴿۱۸﴾
پس (به او) بگو: آیا می خواهی تزکیه کنی؟ ﴿۱۸﴾
وَأَهْدِيَكَ إِلَى رَبِّكَ فَتَخْشَى ﴿۱۹﴾
و من تو را به سوی پروردگارت هدایت کنم تا از او در خشیت باشی؟ ﴿۱۹﴾
فَأَرَاهُ الْآيَةَ الْكُبْرَى ﴿۲۰﴾
پس (موسی) به او نشانه بزرگ خدا را نشان داد. ﴿۲۰﴾
«عصیان فرعون و ادّعای بزرگ او»
فَكَذَّبَ وَعَصَى ﴿۲۱﴾
پس او تکذیب کرد و عصیان نمود. ﴿۲۱﴾
ثُمَّ أَدْبَرَ یَسْعَى ﴿۲۲﴾
سپس پشت کرد و (در کارش) سعی نمود. ﴿۲۲﴾
فَحَشَرَ فَنَادَى ﴿۲۳﴾
پس جمع کرد و (مردم را) ندا داد. ﴿۲۳﴾
فَقَالَ أَنَا رَبُّكُمُ الْأَعْلَى ﴿۲۴﴾
پس گفت: من پروردگار برتر شما هستم. ﴿۲۴﴾
فَأَخَذَهُ اللَّهُ نَكَالَ الْآخِرَةِ وَالْأُولَى ﴿۲۵﴾
پس خدا او را به عذاب آخرت و دنیا گرفت. ﴿۲۵﴾
إِنَّ فِي ذَلِكَ لَعِبْرَةً لِمَنْ يَخْشَى ﴿۲۶﴾
قطعا در آن عبرتی بود برای کسی که از خدا خشیت داشته باشد. ﴿۲۶﴾
برداشت از آیات ۲۶ – ۱۵
حضرت موسی علیه السلام و فرعون
قضیه حضرت موسی علیه السلام و فرعون مکرر در قرآن ذکر شده ولی در هر دفعه به مسئله اخلاقی و تهذیب نفس اشاره مستقلی گردیده است. در این قسمت برداشت مان برای سالک الی اللّه این است که خدای تعالی حضرت موسی علیه السلام را به سوی فرعون فرستاده که به او بگوید: آیا می خواهی تزکیه نفس کنی، آیا می خواهی به سوی خدا بروی و از خدا بترسی و در خشیت باشی. و به او آیت بزرگ خدا را نشان بده اما او قبول نکرد و تکذیب کرد و به هوای نفس خود و خواسته خود ادامه داد و گفت: من پروردگار برتر شمایم. خدا پس از این مهربانی که به او نمود و او توجه نکرد بلکه با خدا مبارزه نمود. خدا او را به عذاب دنیا و آخرت مبتلا فرمود. این پند و اندرزی است برای کسی که از خدا خشیت دارد.
«خلقت آسمانها و زمین مهمّ تر است یا خلقت شما؟»
أَأَنتُمْ أَشَدُّ خَلْقًا أَمِ السَّمَاءُ بَنَاهَا ﴿۲۷﴾
آیا خلقت شما سخت تر است یا بنای آسمان(ها) که آن را ساخته است؟ ﴿۲۷﴾
رَفَعَ سَمْكَهَا فَسَوَّاهَا ﴿۲۸﴾
سقف آن را بالا برده و آن را منظّم فرموده. ﴿۲۸﴾
وَأَغْطَشَ لَیْلَهَا وَأَخْرَجَ ضُحَاهَا ﴿۲۹﴾
و شبش را تاریک کرده و روزش را ظاهر نموده. ﴿۲۹﴾
وَالْأَرْضَ بَعْدَ ذَلِكَ دَحَاهَا ﴿۳۰﴾
و زمین را بعد از آن گسترش داده. ﴿۳۰﴾
أَخْرَجَ مِنْهَا مَاءَهَا وَمَرْعَاهَا ﴿۳۱﴾
آبش را از آن خارج کرده و چراگاهش را بیرون آورده ﴿۳۱﴾
وَالْجِبَالَ أَرْسَاهَا ﴿۳۲﴾
و کوهها را محکم کرده. ﴿۳۲﴾
مَتَاعًا لَكُمْ وَلِأَنْعَامِكُمْ ﴿۳۳﴾
(همه) برای بهره گیری شما و چهارپایانتان است. ﴿۳۳﴾
فَإِذَا جَاءَتِ الطَّامَّةُ الْكُبْرَى ﴿۳۴﴾
پس وقتی که حادثه بزرگ بیاید. ﴿۳۴﴾
يَوْمَ يَتَذَكَّرُ الْإِنْسَانُ مَا سَعَى ﴿۳۵﴾
روزی که انسان به یاد آنچه کوشش کرده، بیفتد. ﴿۳۵﴾
وَبُرِّزَتِ الْجَحِيمُ لِمَن يَرَىٰ ﴿۳۶﴾
و جهنّم برای کسی که ببیند، آشکار گردد. ﴿۳۶﴾
فَأَمَّا مَن طَغَىٰ ﴿۳۷﴾
پس امّا کسی که طغیان کرده ﴿۳۷﴾
وَآثَرَ الْحَيَاةَ الدُّنْيَا ﴿۳۸﴾
و زندگی دنیا را مقدّم داشته. ﴿۳۸﴾
فَإِنَّ الْجَحِيمَ هِيَ الْمَأْوَىٰ ﴿۳۹﴾
پس قطعا جهنّم همان مأوای او است. ﴿۳۹﴾
وَأَمَّا مَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِ وَنَهَى النَّفْسَ عَنِ الْهَوَىٰ ﴿۴۰﴾
و امّا کسی که بترسد از مقام پروردگارش و نفسش را از هوی نهی کند، ﴿۴۰﴾
فَإِنَّ الْجَنَّةَ هِيَ الْمَأْوَىٰ ﴿۴۱﴾
پس قطعا بهشت مأوای او خواهد بود. ﴿۴۱﴾
برداشت از آیات ۴۱ – ۴۰
ترس از خدا
سالک الی اللّه باید از مقام و شخصیت پروردگارش بترسد و نفسش را از هوا و هوس نهی کند تا آن که بهشت مأوای او گردد. زیرا با داشتن هوای نفس به خصوص نفس اماره بالسوء نمی تواند در بهشت مأوی بگیرد و لذا یا در دنیا که سهل تر است و یا در روز قیامت که سخت تر است باید خود را تزکیه کند. زیرا بهشت محل ناسازگاری و نزاع و دعوا نیست بلکه آنجا محل آرامش و راحتی است.
«سؤال درباره زمان قیامت»
يَسْأَلُونَكَ عَنِ السَّاعَةِ أَيَّانَ مُرْسَاهَا ﴿۴۲﴾
از تو درباره ساعت قیامت می پرسند که در چه وقت واقع خواهد شد؟ ﴿۴۲﴾
فِيمَ أَنْتَ مِنْ ذِكْرَاهَا ﴿۴۳﴾
تو را به گفتگوی آن چه کار است؟ ﴿۴۳﴾
إِلَى رَبِّكَ مُنْتَهَاهَا ﴿۴۴﴾
آن به پروردگارت منتهی می شود. ﴿۴۴﴾
إِنَّمَا أَنتَ مُنذِرُ مَن یَخْشَاهَا ﴿۴۵﴾
فقط تو کسی را که از آن (قیامت) می ترسد، بیم دهنده ای. ﴿۴۵﴾
كَأَنَّهُمْ يَوْمَ يَرَوْنَهَا لَمْ يَلْبَثُوا إِلَّا عَشِيَّةً أَوْ ضُحَاهَا ﴿۴۶﴾
مثل این است که آنها روزى که آن (قیامت) را مى بینند، چنین احساس مى کنند که جز شبى یا روزى (در عالم برزخ) توقّف نکرده اند. ﴿۴۶﴾
سوره مبارکه عبس
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ
«به نام خداوند بخشنده مهربان»
«تکبّر مردی از قریش به خاطر دیدن کوری فقیر»
عَبَسَ وَتَوَلَّىٰ ﴿۱﴾
صورت درهم کشید و رو برگرداند. ﴿۱﴾
أَن جَاءَهُ الْأَعْمَىٰ ﴿۲﴾
از آنکه کوری نزد او آمد. ﴿۲﴾
وَمَا يُدْرِيكَ لَعَلَّهُ يَزَّكَّىٰ ﴿۳﴾
و تو چه مى دانى؟ شاید او تزکیه کند. ﴿۳﴾
أَوْ يَذَّكَّرُ فَتَنفَعَهُ الذِّكْرَىٰ ﴿۴﴾
یا متذکر شود، پس آن تذکر به حال او مفید باشد. ﴿۴﴾
أَمَّا مَنِ اسْتَغْنَىٰ ﴿۵﴾
امّا کسى که خود را بى نیاز مى پندارد، ﴿۵﴾
فَأَنْتَ لَهُ تَصَدَّى ﴿۶﴾
پس تو به او رو می آوری. ﴿۶﴾
وَمَا عَلَيْكَ أَلَّا يَزَّكَّىٰ ﴿۷﴾
و حال اینکه برای تو چیزی نخواهد بود، مگر اینکه تزکیه کند. ﴿۷﴾
وَأَمَّا مَنْ جَاءَكَ يَسْعَى ﴿۸﴾
و امّا کسی که با کوشش نزد تو می آید ﴿۸﴾
وَهُوَ يَخْشَىٰ ﴿۹﴾
و او از خدا می ترسد. ﴿۹﴾
فَأَنْتَ عَنْهُ تَلَهَّى ﴿۱۰﴾
پس تو از او غافل هستی. ﴿۱۰﴾
برداشت از آیات ۱۰ – ۱
مهربانی با همه
سالک الی اللّه باید با فقراء و آنهایی که از جهتی نقصی در بدن دارند ولی احتمال آن که اهل تزکیه نفس باشند و یا آن که اهل تقوی باشند و از تذکرات قرآن استفاده می کنند، بسیار مهربان باشد و او را بر قدرتمندان کافر ترجیح دهد نه آن که نسبت به قدرتمندان و کفار با مهربانی روبرو شود. و مسئله تزکیه نفس برای او مطرح نباشد و برای کسی که با سعی و کوشش برای استفاده از مجالس موعظه قرآن می آید و از خدا می ترسد احترام قائل نباشد و از او غافل باشد.
كَلَّا إِنَّهَا تَذْكِرَةٌ ﴿۱۱﴾
هرگز، قطعا قرآن یادآوری است. ﴿۱۱﴾
فَمَن شَآءَ ذَكَرَهُۥ ﴿۱۲﴾
پس کسی که بخواهد، به یاد آن خواهد بود. ﴿۱۲﴾
فِي صُحُفٍ مُّكَرَّمَةٍ ﴿۱۳﴾
در صحیفه هائی گرامی داشته شده. ﴿۱۳﴾
مَّرْفُوعَةٍ مُّطَهَّرَةٍ ﴿۱۴﴾
رتبه ای بالا و پاک شده. ﴿۱۴﴾
بِأَیْدِی سَفَرَةٍ ﴿۱۵﴾
به دستهای سفیرها(ی حقّ). ﴿۱۵﴾
کِرَامٍ بَرَرَةٍ ﴿۱۶﴾
(ملائکه مقرّب) عالی رتبه نیکو. ﴿۱۶﴾
قُتِلَ الْإِنْسَانُ مَا أَكْفَرَهُ ﴿۱۷﴾
کشته باد انسان، چه چیز او را ناسپاس کرده؟ ﴿۱۷﴾
برداشت از آیات ۱۷ – ۱۱
قرآن مذکر است
سالک الی اللّه باید قرآن را که یادآوری کننده آن چیزهائی است که خدای تعالی در عالم ارواح به او تعلیم داده و در فطرت او گذاشته است متوجه باشد و آنها را که به وسیله صحیفه هائی که محترمانه به دست سفراء الهی داده شده بگیرد و هم معلومات عالم ارواح را به یاد او بیاورد و از پروردگارش تشکر کند.
«خلقت بدن انسان»
مِنْ أَیِّ شَیْءٍ خَلَقَهُ ﴿۱۸﴾
از چه چیز او را خلق کرده؟ ﴿۱۸﴾
مِنْ نُطْفَةٍ خَلَقَهُ فَقَدَّرَهُ ﴿۱۹﴾
از نطفه خلقش کرده، پس موزونش ساخته. ﴿۱۹﴾
ثُمَّ السَّبِیلَ یَسَّرَهُ ﴿۲۰﴾
سپس راه را برای او آسان کرده. ﴿۲۰﴾
ثُمَّ أَمَاتَهُ فَأَقْبَرَهُ ﴿۲۱﴾
بعد او را میرانده و در قبر قرارش داده. ﴿۲۱﴾
ثُمَّ إِذَا شَاءَ أَنشَرَهُ ﴿۲۲﴾
سپس هر زمان که بخواهد، او را زنده می کند. ﴿۲۲﴾
کَلَّا لَمَّا یَقْضِ مَا أَمَرَهُ ﴿۲۳﴾
هرگز، آنچه را که به او فرمان داده، اطاعت نکرده است. ﴿۲۳﴾
فَلْيَنْظُرِ الْإِنْسَانُ إِلَى طَعَامِهِ ﴿۲۴﴾
پس انسان باید بر طعامش نظارت داشته باشد. ﴿۲۴﴾
أَنَّا صَبَبْنَا الْمَاءَ صَبًّا ﴿۲۵﴾
ما آب را (از آسمان) ریختیم. ﴿۲۵﴾
ثُمَّ شَقَقْنَا الْأَرْضَ شَقّاً ﴿۲۶﴾
سپس زمین را شکافتیم. ﴿۲۶﴾
فَأَنْبَتْنَا فِيهَا حَبًّا ﴿۲۷﴾
پس در آن دانه را رویاندیم. ﴿۲۷﴾
وَعِنَباً وَ قَضْباً ﴿۲۸﴾
و انگور و سبزیها(ی خوردن) را. ﴿۲۸﴾
وَزَیْتُوناً وَنَخْلاً ﴿۲۹﴾
و (درخت) زیتون و درخت خرما را. ﴿۲۹﴾
وَحَدَائِقَ غُلْباً ﴿۳۰﴾
و باغهای پر درخت را. ﴿۳۰﴾
وَفَاکِهَةً وَ أَبّاً ﴿۳۱﴾
و میوه و علف را رویاندیم. ﴿۳۱﴾
مَتَاعًا لَكُمْ وَ لِأَنْعَامِكُمْ ﴿۳۲﴾
تا بهره ای برای شما و چهارپایانتان باشد. ﴿۳۲﴾
«روز قیامت»
فَإِذَا جَاءَتِ الصَّاخَّةُ ﴿۳۳﴾
پس زمانی که صدای مهیب (قیامت) بیاید. ﴿۳۳﴾
یَوْمَ یَفِرُّ الْمَرْءُ مِنْ أَخِیهِ ﴿۳۴﴾
روزی که انسان از برادر خود ﴿۳۴﴾
برداشت از آیات ۳۴ – ۲۴
نظارت بر خوردنی ها
سالک الی اللّه باید بر طعامش نظارت داشته باشد که در مرحله اول از راه حلال به دست بیاورد و متوجه باشد که خدای تعالی باران را از آسمان فرو ریخته و گیاهان و انگور و خرما را خلق کرده و بالاخره در وقت غذا خوردن به یاد محبت های الهی و نعمت های او باشد و خدا را شکر کند.
وَأُمِّهِ وَأَبِیهِ ﴿۳۵﴾
و مادر خود و پدر خود ﴿۳۵﴾
وَصَاحِبَتِهِ وَبَنِیهِ ﴿۳۶﴾
و رفیق خود و فرزندان خود فرار می کند. ﴿۳۶﴾
لِکُلِّ امْرِئٍ مِّنْهُمْ یَوْمَئِذٍ شَأْنٌ یُغْنِیهِ ﴿۳۷﴾
برای هر انسانی از آنها، در آن روز کاری است که او را به خود مشغول می کند. ﴿۳۷﴾
وُجُوهٌ یَوْمَئِذٍ مُّسْفِرَةٌ ﴿۳۸﴾
در آن روز صورتهائی بشّاش و نورانی است. ﴿۳۸﴾
ضَاحِکَةٌ مُّسْتَبْشِرَةٌ ﴿۳۹﴾
خندان و مسرور است. ﴿۳۹﴾
وَوُجُوهٌ یَوْمَئِذٍ عَلَیْهَا غَبَرَةٌ ﴿۴۰﴾
و صورتهائی در آن روز بر آن غبار نشسته است. ﴿۴۰﴾
تَرْهَقُهَا قَتَرَةٌ ﴿۴۱﴾
دود سیاهی آنها را پوشانده است. ﴿۴۱﴾
أُولَٰئِكَ هُمُ الْكَفَرَةُ الْفَجَرَةُ ﴿۴۲﴾
اینها همان کافران فاجر هستند. ﴿۴۲﴾
سوره مبارکه تکویر
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
«به نام خداوند بخشنده مهربان»
«آثار برپائی قیامت»
إِذَا الشَّمْسُ كُوِّرَتْ ﴿۱﴾
زمانی که خورشید درهم پیچیده شود. ﴿۱﴾
وَإِذَا النُّجُومُ انْكَدَرَتْ ﴿۲﴾
و زمانی که ستاره ها تیره شوند. ﴿۲﴾
وَإِذَا الْجِبَالُ سُیِّرَتْ ﴿۳﴾
و زمانی که کوهها به راه بیفتند. ﴿۳﴾
وَإِذَا الْعِشَارُ عُطِّلَتْ ﴿۴﴾
و زمانی که اموال معطّل و بی فایده بماند. ﴿۴﴾
وَإِذَا الْوُحُوشُ حُشِرَتْ ﴿۵﴾
و زمانی که وحوش محشور شوند. ﴿۵﴾
وَإِذَا الْبِحَارُ سُجِّرَتْ ﴿۶﴾
و زمانی که دریاها آتش بگیرند. ﴿۶﴾
وَإِذَا النُّفُوسُ زُوِّجَتْ ﴿۷﴾
و زمانی که نفسها جفت گردند. ﴿۷﴾
وَإِذَا الْمَوْءُودَةُ سُئِلَتْ ﴿۸﴾
و زمانی که از دختران زنده به گور شده، سؤال شود. ﴿۸﴾
بِأَیِّ ذَنبٍ قُتِلَتْ ﴿۹﴾
به چه گناهی کشته شده اند؟ ﴿۹﴾
وَإِذَا الصُّحُفُ نُشِرَتْ ﴿۱۰﴾
و زمانی که نامه های اعمال پخش شود. ﴿۱۰﴾
وَإِذَا السَّمَاءُ كُشِطَتْ ﴿۱۱﴾
و زمانی که پرده از آسمان گرفته شود. ﴿۱۱﴾
وَإِذَا الْجَحِیمُ سُعِّرَتْ ﴿۱۲﴾
و زمانی که جهنّم شعله ور گردد. ﴿۱۲﴾
وَإِذَا الْجَنَّةُ أُزْلِفَتْ ﴿۱۳﴾
و زمانی که بهشت زینت گردد. ﴿۱۳﴾
عَلِمَتْ نَفْسٌ مَا أَحْضَرَتْ ﴿۱۴﴾
هر نفسی می داند که چه حاضر کرده است. ﴿۱۴﴾
«قرآن تنها از زبان رسول اکرم صلی الله علیه و آله است»
فَلَا أُقْسِمُ بِالْخُنَّسِ ﴿۱۵﴾
پس نه، قسم می خورم به ستاره های رجوع کننده. ﴿۱۵﴾
اَلْجَوَارِ الْكُنَّسِ ﴿۱۶﴾
که حرکت می کنند و از چشمها پنهان می شوند. ﴿۱۶﴾
وَاللَّیْلِ إِذَا عَسْعَسَ ﴿۱۷﴾
و قسم به شب وقتی که به آخر رسد. ﴿۱۷﴾
وَالصُّبْحِ إِذَا تَنَفَّسَ﴿۱۸﴾
و قسم به صبح وقتی که دمیده شود. ﴿۱۸﴾
إِنَّهُ لَقَوْلُ رَسُولٍ كَرِيمٍ ﴿۱۹﴾
قطعا آن (قرآن) حتما سخن رسول بزرگواری است. ﴿۱۹﴾
«عظمت رسول اکرم صلی الله علیه و آله»
ذِي قُوَّةٍ عِنْدَ ذِي الْعَرْشِ مَكِينٍ ﴿۲۰﴾
نیرومند است، نزد صاحب عرش مقام والائی دارد. ﴿۲۰﴾
مُطَاعٍ ثَمَّ أَمِینٍ ﴿۲۱﴾
اطاعتش را مى کنند، و آنجا امین است. ﴿۲۱﴾
وَمَا صَاحِبُكُمْ بِمَجْنُونٍ ﴿۲۲﴾
و آنکه مصاحب شما بوده، دیوانه نیست. ﴿۲۲﴾
«ملاقات با جبرئیل»
وَلَقَدْ رَآهُ بِالْأُفُقِ الْمُبِینِ ﴿۲۳﴾
و قطعا او جبرئیل را در افق روشنی دیده است. ﴿۲۳﴾
وَمَا هُوَ عَلَى الْغَیْبِ بِضَنِینٍ ﴿۲۴﴾
و او بر پنهانیهائی که در نزد او است، بخل ندارد. ﴿۲۴﴾
وَمَا هُوَ بِقَوْلِ شَیْطَانٍ رَجِیمٍ ﴿۲۵﴾
و آن (قرآن) کلام شیطان رانده شده نمى باشد. ﴿۲۵﴾
فَأَیْنَ تَذْهَبُونَ ﴿۲۶﴾
پس کجا می روید؟ ﴿۲۶﴾
«قرآن برای تذکر است»
إِنْ هُوَ إِلَّا ذِكْرٌ لِلْعَالَمِينَ ﴿۲۷﴾
این (قرآن) جز تذکری برای جهانیان نمی باشد. ﴿۲۷﴾
لِمَنْ شَاءَ مِنْكُمْ أَنْ يَسْتَقِيمَ ﴿۲۸﴾
برای کسی که از شما بخواهد راه مستقیم را انتخاب کند. ﴿۲۸﴾
وَمَا تَشَاؤُونَ إِلَّا أَن یَشَاءَ اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِینَ ﴿۲۹﴾
و شما جز آنچه خدای پروردگار جهانیان بخواهد، نمی خواهید. ﴿۲۹﴾
برداشت از آیات ۲۹ – ۲۷
قرآن مذکر است
سالک الی اللّه باید قرآن را مذکر و یادآورنده حقایقی که خدای تعالی در عالم ارواح به او یاد داده و سپس در فطرت او آن را تثبیت فرموده بداند و به وسیله قرآن اعتقادات خود را در صراط مستقیم قرار دهد و آن چه خدا می خواهد همان را بخواهد.
سوره مبارکه انفطار
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
«به نام خداوند بخشنده مهربان»
«علائم قیامت»
إِذَا السَّمَاءُ انْفَطَرَتْ ﴿۱﴾
وقتی که آسمان شکافته شود. (۱)
وَإِذَا الْكَوَاكِبُ انْتَثَرَتْ ﴿۲﴾
و وقتی ستاره ها فرو ریزند. (۲)
وَإِذَا الْبِحَارُ فُجِّرَتْ ﴿۳﴾
و زمانی که دریاها منفجر شود. (۳)
وَإِذَا الْقُبُورُ بُعْثِرَتْ ﴿۴﴾
و زمانی که قبرها زیر و رو گردند.(۴)
عَلِمَتْ نَفْسٌ مَا قَدَّمَتْ وَأَخَّرَتْ ﴿۵﴾
هر کس می داند چه پیش فرستاده و چه بعد از آن فرستاده است. (۵)
«غرور انسان»
يَا أَيُّهَا الْإِنْسَانُ مَا غَرَّكَ بِرَبِّكَ الْكَرِيمِ ﴿۶﴾
ای انسان، چه چیز تو را مغرور کرده که پروردگارت کریم است؟ (۶)
الَّذِي خَلَقَكَ فَسَوَّاكَ فَعَدَلَكَ ﴿۷﴾
آن کسی که تو را آفریده و (اندامت را) کامل نموده و منظّمت ساخته است. (۷)
فِي أَيِّ صُورَةٍ مَا شَاءَ رَكَّبَكَ ﴿۸﴾
در هر صورتی که خواسته، تو را ترکیب فرموده. (۸)
«تکذیب قیامت»
كَلَّا بَلْ تُكَذِّبُونَ بِالدِّينِ ﴿۹﴾
هرگز، بلکه شما روز جزا را تکذیب می کنید. (۹)
«اوصاف ملائکه»
وَإِنَّ عَلَيْكُمْ لَحَافِظِينَ ﴿۱۰﴾
و قطعا بر شما محافظینی گذاشته شده. (۱۰)
كِرَامًا كَاتِبِينَ ﴿۱۱﴾
والامقامِ نویسنده اند. (۱۱)
یَعْلَمُونَ مَا تَفْعَلُونَ ﴿۱۲﴾
هر چه می کنید، می دانند. (۱۲)
برداشت از آیات ۱۲ – ۶
باید از خدا ترسید
سالک الی اللّه نباید به خاطر نعمت هائی که خدای تعالی به او داده گناه بکند و فکر کند که او بخشنده و مهربان است و گناهان او را منظور نمی کند بلکه باید بداند که خدای تعالی با کسانی که به این جهت و با این فکر معصیت می کنند و نعمت های الهی را در نظر نمی گیرند و ملائکه موکل بر هر انسانی را معتقد نیستند. آنها را به جهنم می برد و برخورد بدی با آنها دارد.
إِنَّ الْأَبْرَارَ لَفِی نَعِیمٍ ﴿۱۳﴾
قطعا نیکان در نعمتند. (۱۳)
وَإِنَّ الْفُجَّارَ لَفِی جَحِیمٍ ﴿۱۴﴾
و قطعا بدکاران در دوزخند. (۱۴)
یَصْلَوْنَهَا یَوْمَ الدِّینِ ﴿۱۵﴾
روز جزا وارد دوزخ می شوند. (۱۵)
وَمَا هُمْ عَنْهَا بِغَائِبِینَ ﴿۱۶﴾
و آنها هرگز از آن غیبت ندارند.(۱۶)
«روز جزا»
وَمَا أَدْرَاكَ مَا يَوْمُ الدِّينِ ﴿۱۷﴾
و تو چه می دانی که روز جزا چیست؟ (۱۷)
ثُمَّ مَا أَدْرَاكَ مَا يَوْمُ الدِّينِ ﴿۱۸﴾
سپس چه می دانی که روز جزا چیست؟ (۱۸)
يَوْمَ لَا تَمْلِكُ نَفْسٌ لِنَفْسٍ شَيْئًا وَالْأَمْرُ يَوْمَئِذٍ لِلَّهِ ﴿۱۹﴾
روزی است که کسی برای کسی هیچ چیز را مالک نخواهد بود و تمام کار در آن روز در اختیار خدا است. (۱۹)
سوره مبارکه مطففین
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
«به نام خداوند بخشنده مهربان»
«زشتی کم فروشی»
وَيْلٌ لِلْمُطَفِّفِينَ ﴿۱﴾
وای بر کم فروشان. ﴿۱﴾
الَّذِينَ إِذَا اكْتَالُوا عَلَى النَّاسِ يَسْتَوْفُونَ ﴿۲﴾
آن کسانی که وقتی از مردم پیمانه می گیرند، کاملش را می گیرند. ﴿۲﴾
وَإِذَا كَالُوهُمْ أَوْ وَزَنُوهُمْ يُخْسِرُونَ ﴿۳﴾
و وقتی که به آنها پیمانه ای یا وزنی می دهند، کم می گذارند. ﴿۳﴾
أَلَا يَظُنُّ أُولَئِكَ أَنَّهُمْ مَبْعُوثُونَ ﴿۴﴾
آیا آنها گمان نمی کنند که مبعوث می شوند؟ ﴿۴﴾
لِیَوْمٍ عَظِیمٍ ﴿۵﴾
برای روز عظیمی. ﴿۵﴾
یَوْمَ یَقُومُ النَّاسُ لِرَبِّ الْعَالَمِینَ ﴿۶﴾
روزی که مردم در مقابل پروردگار جهانیان ایستاده اند. ﴿۶﴾
برداشت از آیات ۶ – ۱
کم فروشی
سالک الی اللّه باید بداند که هر چه در دنیاست مال خداست و انسان مالک واقعی اموال خود و حتی بدن خود نیست. لذا نمی تواند برای همیشه آنها را نگه دارد و بالاخره روزی می میرد و آن اموال از دستش می رود بلکه باید تصور کند که اموالش در حقیقت مال خدا است و اگر از راه حلال به دست آورده باشد خدای تعالی موقتا به او اجازه تصرف داده و باید در هر کجا که خدا اجازه می دهد آنها را مصرف کند. بنابراین اگر تخلف کرد و کم فروشی نمود و یا از کیل و ترازو کم گذاشت نشانگر این است که او به حقیقت معتقد نیست و نمی داند که یک روزی با صاحب مال که خدای تعالی باشد روبرو می شود و خدا به حساب دقیق او رسیدگی می کند و او را به خاطر کم فروشی مؤاخذه می نماید او نمی داند که همه اعمالش در نوشته دقیقی تسجیل شده است. اینها متجاوزین گناه کارند و وقتی برای آنها آیات قرآن و احکام دین خوانده می شود می گویند اینها قصه ها و حرفهای قدیمی است این افراد حتی در قیامت هم از لقاء خدای تعالی محرومند و اینها به طرف جهنم فرستاده می شوند.
«سجین چیست»
كَلَّا إِنَّ كِتَابَ الْفُجَّارِ لَفِي سِجِّينٍ ﴿۷﴾
هرگز، قطعا نامه اعمال بدکاران در سجین است. ﴿۷﴾
وَمَا أَدْرَاكَ مَا سِجِّينٌ ﴿۸﴾
و تو چه می دانی که سجین چیست؟ ﴿۸﴾
كِتَابٌ مَرْقُومٌ ﴿۹﴾
نوشته ای است، رقم زده شده. ﴿۹﴾
وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِلْمُكَذِّبِينَ ﴿۱۰﴾
در آن روز وای بر تکذیب کنندگان. ﴿۱۰﴾
الَّذِينَ يُكَذِّبُونَ بِيَوْمِ الدِّينِ ﴿۱۱﴾
کسانی که روز جزا را تکذیب می کنند. ﴿۱۱﴾
وَمَا يُكَذِّبُ بِهِ إِلَّا كُلُّ مُعْتَدٍ أَثِيمٍ ﴿۱۲﴾
و جز متجاوز گناهکار کسی آن را تکذیب نمی کند. ﴿۱۲﴾
«مسخره کردن آیات خدا»
إِذَا تُتْلَى عَلَیْهِ آیَاتُنَا قَالَ أَسَاطِیرُ الْأَوَّلِینَ ﴿۱۳﴾
وقتی که آیات ما بر او تلاوت می شود، می گوید: افسانه های پیشینیان است. ﴿۱۳﴾
كَلَّا بَلْ رَانَ عَلَى قُلُوبِهِمْ مَا كَانُوا يَكْسِبُونَ ﴿۱۴﴾
هرگز، بلکه آنچه کرده اند، بر دلهایشان زنگار زده است. ﴿۱۴﴾
كَلَّا إِنَّهُمْ عَنْ رَبِّهِمْ يَوْمَئِذٍ لَمَحْجُوبُونَ ﴿۱۵﴾
هرگز، آنها از پروردگارشان آن روز در حجابند. ﴿۱۵﴾
ثُمَّ إِنَّهُمْ لَصَالُوا الْجَحِیمِ ﴿۱۶﴾
سپس آنها قطعا وارد دوزخ می شوند. ﴿۱۶﴾
ثُمَّ يُقَالُ هَذَا الَّذِي كُنْتُمْ بِهِ تُكَذِّبُونَ ﴿۱۷﴾
سپس (به آنها) گفته می شود: این است آنچه را که شما آن را تکذیب می کردید. ﴿۱۷﴾
«بالاترین مرتبه بهشت»
كَلَّا إِنَّ كِتَابَ الْأَبْرَارِ لَفِي عِلِّيِّينَ ﴿۱۸﴾
هرگز، قطعا نامه اعمال نیکان در بالاترین مرتبه است. ﴿۱۸﴾
وَمَا أَدْرَاكَ مَا عِلِّيُّونَ ﴿۱۹﴾
و تو چه می دانی که بالاترین مرتبه (بهشت) چیست؟ ﴿۱۹﴾
كِتَابٌ مَرْقُومٌ ﴿۲۰﴾
نوشته ای است رقم زده شده. ﴿۲۰﴾
«نعمتهای مقرّبان در بهشت»
یَشْهَدُهُ الْمُقَرَّبُونَ ﴿۲۱﴾
که مقرّبان آن را شهادت می دهند. ﴿۲۱﴾
إِنَّ الْأَبْرَارَ لَفِی نَعِیمٍ ﴿۲۲﴾
قطعا نیکان در نعمتند. ﴿۲۲﴾
عَلَى الْأَرَائِكِ يَنْظُرُونَ ﴿۲۳﴾
بر تختها تکیه زده و نگاه می کنند. ﴿۲۳﴾
تَعْرِفُ فِی وُجُوهِهِمْ نَضْرَهَ النَّعِیمِ ﴿۲۴﴾
در صورتهایشان نشاطِ نعمت را می شناسی. ﴿۲۴﴾
یُسْقَوْنَ مِن رَّحِیقٍ مَّخْتُومٍ ﴿۲۵﴾
آنها از شرابی سربسته می آشامند. ﴿۲۵﴾
خِتَامُهُ مِسْكٌ وَ فِي ذَلِكَ فَلْيَتَنَافَسِ الْمُتَنَافِسُونَ ﴿۲۶﴾
مُهر آن از مِشک است. و در آن (نعمتها) باید به یکدیگر سبقت بگیرند. ﴿۲۶﴾
«تسنیم چیست»
وَمِزَاجُهُ مِن تَسْنِیمٍ ﴿۲۷﴾
و ترکیب آن (شراب) از «تسنیم» است. ﴿۲۷﴾
عَیْناً یَشْرَبُ بِهَا الْمُقَرَّبُونَ ﴿۲۸﴾
(تسنیم) چشمه اى است که از آن مقرّبان مى نوشند. ﴿۲۸﴾
«مسخره مجرمین مؤمنان را»
إِنَّ الَّذِينَ أَجْرَمُوا كَانُوا مِنَ الَّذِينَ آمَنُوا يَضْحَكُونَ ﴿۲۹﴾
قطعا کسانی که مجرمند، دائما به کسانی که ایمان آورده اند می خندند. ﴿۲۹﴾
وَإِذَا مَرُّواْ بِهِمْ یَتَغَامَزُونَ ﴿۳۰﴾
و زمانى که از کنار آنها مى گذرند، آنها را با اشاره مسخره مى کنند. ﴿۳۰﴾
وَإِذَا انْقَلَبُوا إِلَى أَهْلِهِمُ انْقَلَبُوا فَكِهِينَ ﴿۳۱﴾
و وقتی که به نزد خانواده شان برمی گردند، مسرور برمی گردند. ﴿۳۱﴾
وَإِذَا رَأَوْهُمْ قَالُوا إِنَّ هَؤُلَاءِ لَضَالُّونَ ﴿۳۲﴾
و وقتی که خانواده شان را می بینند، می گویند: قطعا اینها گمراهانند. ﴿۳۲﴾
«مؤمنین»
وَمَا أُرْسِلُوا عَلَیْهِمْ حَافِظِینَ ﴿۳۳﴾
در حالی که مؤمنین بر آنها به عنوان محافظ فرستاده نشده بودند. ﴿۳۳﴾
فَالْيَوْمَ الَّذِينَ آمَنُوا مِنَ الْكُفَّارِ يَضْحَكُونَ ﴿۳۴﴾
پس آن روز کسانی که ایمان آورده اند، به کافران می خندند. ﴿۳۴﴾
عَلَى الْأَرَائِكِ يَنْظُرُونَ ﴿۳۵﴾
در حالی که بر تختها نشسته و نگاه می کنند. ﴿۳۵﴾
هَلْ ثُوِّبَ الْكُفَّارُ مَا كَانُوا يَفْعَلُونَ ﴿۳۶﴾
آیا کفّار پاداش آنچه را که انجام داده اند گرفته اند؟ ﴿۳۶﴾
سوره مبارکه انشقاق
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیم
«به نام خداوند بخشنده مهربان»
«علائم قیامت»
إِذَا السَّمَاءُ انْشَقَّتْ ﴿۱﴾
زمانی که آسمان شکافته شود. ﴿۱﴾
وَأَذِنَتْ لِرَبِّهَا وَحُقَّتْ ﴿۲﴾
و فرمان پروردگارش را ببرد و حقّ هم همین است. ﴿۲﴾
وَإِذَا الْأَرْضُ مُدَّتْ ﴿۳﴾
و وقتی که زمین کشیده شود. ﴿۳﴾
وَأَلْقَتْ مَا فِیهَا وَتَخَلَّتْ ﴿۴﴾
و آنچه در او است بیرون اندازد و خالی شود. ﴿۴﴾
وَأَذِنَتْ لِرَبِّهَا وَحُقَّتْ ﴿۵﴾
و فرمان پروردگارش را ببرد و حقّ هم همین است. ﴿۵﴾
«ملاقات با خدای تعالی»
يَا أَيُّهَا الْإِنْسَانُ إِنَّكَ كَادِحٌ إِلَى رَبِّكَ كَدْحًا فَمُلَاقِيهِ ﴿۶﴾
ای انسان، قطعا تو با تلاش و رنج به سوی پروردگارت می روی و او را ملاقات خواهی نمود. ﴿۶﴾
«نامه اعمال در قیامت»
فَأَمَّا مَنْ أُوتِيَ كِتَابَهُ بِيَمِينِهِ ﴿۷﴾
پس امّا کسی که نامه اعمالش به دست راستش داده شود. ﴿۷﴾
فَسَوْفَ یُحَاسَبُ حِسَاباً یَسِیراً ﴿۸﴾
به زودی حساب آسانی برای او محسوب می شود. ﴿۸﴾
وَیَنقَلِبُ إِلَى أَهْلِهِ مَسْرُوراً ﴿۹﴾
و به سوی خانواده اش خوشحال برمی گردد. ﴿۹﴾
وَأَمَّا مَنْ أُوتِيَ كِتَابَهُ وَرَاءَ ظَهْرِهِ ﴿۱۰﴾
و امّا کسی که نامه اعمالش از پشت سرش به او داده می شود. ﴿۱۰﴾
فَسَوْفَ یَدْعُو ثُبُوراً ﴿۱۱﴾
پس به زودی فریاد می زند که هلاک شدم. ﴿۱۱﴾
وَیَصْلَى سَعِیراً ﴿۱۲﴾
و در آتش سوزان انداخته می شود. ﴿۱۲﴾
إِنَّهُ كَانَ فِي أَهْلِهِ مَسْرُورًا ﴿۱۳﴾
او در میان خانواده اش مسرور بوده. ﴿۱۳﴾
إِنَّهُ ظَنَّ أَنْ لَنْ يَحُورَ ﴿۱۴﴾
قطعا او گمان مى کرده که هرگز بازگشتى نخواهد داشت. ﴿۱۴﴾
بَلَى إِنَّ رَبَّهُ كَانَ بِهِ بَصِيرًا ﴿۱۵﴾
بلکه قطعا پروردگار او به او بینا بوده. ﴿۱۵﴾
فَلَا أُقْسِمُ بِالشَّفَقِ ﴿۱۶﴾
پس نه، قسم می خورم به سرخی غروب. ﴿۱۶﴾
وَاللَّیْلِ وَمَا وَسَقَ ﴿۱۷﴾
و قسم به شب و آنچه که جمع می کند. ﴿۱۷﴾
وَالْقَمَرِ إِذَا اتَّسَقَ ﴿۱۸﴾
و قسم به ماه وقتی که کامل می شود. ﴿۱۸﴾
لَتَرْكَبُنَّ طَبَقًا عَنْ طَبَقٍ ﴿۱۹﴾
قطعا شما از حالی به حالی منتقل می شوید. ﴿۱۹﴾
«چرا مردم ایمان نمی آورند؟»
فَمَا لَهُمْ لَا یُؤْمِنُونَ ﴿۲۰﴾
پس آنها را چه شده که ایمان نمی آورند؟ ﴿۲۰﴾
وَإِذَا قُرِئَ عَلَیْهِمُ الْقُرْآنُ لَا یَسْجُدُونَ ﴿۲۱﴾
و زمانی که بر آنها قرآن خوانده می شود، سجده نمی کنند. ﴿۲۱﴾
بَلِ الَّذِينَ كَفَرُوا يُكَذِّبُونَ ﴿۲۲﴾
بلکه کسانی که کافر شده اند تکذیب می کنند. ﴿۲۲﴾
وَاللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا یُوعُونَ ﴿۲۳﴾
و خدا آنچه را که در دل پنهان می کنند، به خوبی می داند. ﴿۲۳﴾
فَبَشِّرْهُم بِعَذَابٍ أَلِیمٍ ﴿۲۴﴾
پس آنها را به عذاب دردناکی بشارت بده. ﴿۲۴﴾
إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَهُمْ أَجْرٌ غَيْرُ مَمْنُونٍ ﴿۲۵﴾
مگر کسانی که ایمان آورده اند و کارهای نیک کرده اند، برای آنها اجری بدون منّت خواهد بود. ﴿۲۵﴾
برداشت از آیات ۲۵ – ۲۰
یقین به قیامت
سالک الی اللّه باید ایمانش را به خدای تعالی و آیات قرآن و آخرت روز به روز بیشتر کند و به قیامت یقینی پیدا نماید، و وقتی آیات قرآن را قرائت می کند کمال خضوع را در مقابل پروردگار انجام دهد و سجده کند و جزء کسانی که به نشانه های الهی کافرند و نعمتهای خدا را کفران می کنند نباشد. و بالاخره آن چنان در ایمان و عمل صالح قوی باشد که بدون منت از خدای تعالی اجر و ثواب بی نهایتی دریافت نماید.
سوره مبارکه بروج
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
«به نام خداوند بخشنده مهربان»
«اصحاب اخدود»
وَالسَّمَاءِ ذَاتِ الْبُرُوجِ ﴿۱﴾
قسم به آسمانی که صاحب برجها است. ﴿۱﴾
وَالْیَوْمِ الْمَوْعُودِ ﴿۲﴾
و قسم به روزی که وعده داده شده است. ﴿۲﴾
وَشَاهِدٍ وَمَشْهُودٍ ﴿۳﴾
و قسم به شاهد و مشهود. ﴿۳﴾
قُتِلَ أَصْحَابُ الْأُخْدُودِ ﴿۴﴾
کشته باد اصحاب اخدود. ﴿۴﴾
اَلنَّارِ ذَاتِ الْوَقُودِ ﴿۵﴾
آن آتشی صاحب شعله است. ﴿۵﴾
إِذْ هُمْ عَلَیْهَا قُعُودٌ ﴿۶﴾
وقتی که آنها کنار آن (آتش) نشستند. ﴿۶﴾
وَهُمْ عَلَى مَا یَفْعَلُونَ بِالْمُؤْمِنِینَ شُهُودٌ ﴿۷﴾
و آنها آنچه را با مؤمنین انجام می دادند شاهد بودند. ﴿۷﴾
وَمَا نَقَمُوا مِنْهُمْ إِلَّا أَنْ يُؤْمِنُوا بِاللَّهِ الْعَزِيزِ الْحَمِيدِ ﴿۸﴾
و حال اینکه آنها هیچ عیبی بر مؤمنین نگرفته بودند، جز آنکه به خدای عزیز حمید ایمان آورده بودند. ﴿۸﴾
الَّذِي لَهُ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدٌ ﴿۹﴾
آن خدائی که فرمانروائی آسمانها و زمین مال او است. و خدا بر هر چیزی گواه است. ﴿۹﴾
«بدی آزار و اذیت مؤمنین»
إِنَّ الَّذِینَ فَتَنُوا الْمُؤْمِنِینَ وَالْمُؤْمِنَاتِ ثُمَّ لَمْ یَتُوبُوا فَلَهُمْ عَذَابُ جَهَنَّمَ وَلَهُمْ عَذَابُ الْحَرِیقِ ﴿۱۰﴾
قطعا کسانی که مردان مؤمن و زنان مؤمنه را اذیت کرده اند، سپس توبه ننموده اند، برای آنها عذاب جهنّم خواهد بود و برای آنها عذاب سوزنده ای می باشد. ﴿۱۰﴾
«ثواب ایمان و عمل صالح»
إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَهُمْ جَنَّاتٌ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ ذَلِكَ الْفَوْزُ الْكَبِيرُ ﴿۱۱﴾
قطعا کسانی که ایمان آورده و اعمال صالح انجام داده اند، برای آنها بهشتهائی که از دامن آنها نهرها جاری است خواهد بود. آن فوز بزرگی است. ﴿۱۱﴾
إِنَّ بَطْشَ رَبِّكَ لَشَدِيدٌ ﴿۱۲﴾
قطعا عقاب پروردگارت شدید است. ﴿۱۲﴾
«صفات پروردگار متعال»
إِنَّهُ هُوَ يُبْدِئُ وَيُعِيدُ ﴿۱۳﴾
قطعا خدا، او است که شروع می کند و برمی گرداند. ﴿۱۳﴾
وَهُوَ الْغَفُورُ الْوَدُودُ ﴿۱۴﴾
و او بخشنده دوستداری است. ﴿۱۴﴾
ذُو الْعَرْشِ الْمَجِيدُ ﴿۱۵﴾
صاحب عرش ارجمندی است. ﴿۱۵﴾
فَعَّالٌ لِمَا يُرِيدُ ﴿۱۶﴾
هر چه بخواهد، نسبت به آن فعّال است.﴿۱۶﴾
«لشگریان فرعون و قوم ثمود»
هَلْ أَتَاكَ حَدِيثُ الْجُنُودِ ﴿۱۷﴾
آیا حدیث لشگریان به تو رسیده است؟ ﴿۱۷﴾
فِرْعَوْنَ وَثَمُودَ ﴿۱۸﴾
فرعون و قوم ثمود. ﴿۱۸﴾
بَلِ الَّذِينَ كَفَرُوا فِي تَكْذِيبٍ ﴿۱۹﴾
بلکه کسانی که کافر شده اند، در حال تکذیب کردن هستند. ﴿۱۹﴾
وَاللَّهُ مِنْ وَرَائِهِمْ مُحِيطٌ ﴿۲۰﴾
و خدا بر ایشان احاطه دارد. ﴿۲۰﴾
«لوح محفوظ»
بَلْ هُوَ قُرْآنٌ مَجِيدٌ ﴿۲۱﴾
بلکه آن قرآن مجید است. ﴿۲۱﴾
فِي لَوْحٍ مَحْفُوظٍ ﴿۲۲﴾
در لوحی محفوظی است. ﴿۲۲﴾
سوره مبارکه طارق
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
«به نام خداوند بخشنده مهربان»
«همه مردم محافظی دارند»
وَالسَّمَاءِ وَالطَّارِقِ ﴿۱﴾
قسم به آسمان و قسم به طارق. ﴿۱﴾
وَمَا أَدْرَاكَ مَا الطَّارِقُ ﴿۲﴾
و تو چه می دانی که طارق چیست؟ ﴿۲﴾
اَلنَّجْمُ الثَّاقِبُ ﴿۳﴾
ستاره ای است درخشنده. ﴿۳﴾
إِنْ كُلُّ نَفْسٍ لَمَّا عَلَيْهَا حَافِظٌ ﴿۴﴾
هیچ کس نیست، مگر آنکه بر او محافظی است. ﴿۴﴾
«خلقت بدن انسان»
فَلْيَنْظُرِ الْإِنْسَانُ مِمَّ خُلِقَ ﴿۵﴾
پس انسان نظر کند که از چه خلق شده است. ﴿۵﴾
خُلِقَ مِنْ مَاءٍ دَافِقٍ ﴿۶﴾
از آب جهنده خلق شده است. ﴿۶﴾
يَخْرُجُ مِنْ بَيْنِ الصُّلْبِ وَالتَّرَائِبِ ﴿۷﴾
که از بین پشت و سینه بیرون می آید. ﴿۷﴾
«روز قیامت»
إِنَّهُ عَلَى رَجْعِهِ لَقَادِرٌ ﴿۸﴾
قطعا او (خدا) بر برگشتن او توانا است. ﴿۸﴾
يَوْمَ تُبْلَى السَّرَائِرُ ﴿۹﴾
روزی که باطنها ظاهر می شود. ﴿۹﴾
فَمَا لَهُ مِنْ قُوَّةٍ وَلَا نَاصِرٍ ﴿۱۰﴾
پس برای او قوّتی و یاری نخواهد بود. ﴿۱۰﴾
«قرآن کلام قطعی الهی است»
وَالسَّمَاءِ ذَاتِ الرَّجْعِ ﴿۱۱﴾
قسم به آسمانی که دارای باران است. ﴿۱۱﴾
وَالْأَرْضِ ذَاتِ الصَّدْعِ ﴿۱۲﴾
و قسم به زمینی که دارای شکاف است. ﴿۱۲﴾
إِنَّهُ لَقَوْلٌ فَصْلٌ ﴿۱۳﴾
قطعا آن (قرآن) سخن قطعى و بازکننده است. ﴿۱۳﴾
وَمَا هُوَ بِالْهَزْلِ ﴿۱۴﴾
و آن شوخی نیست. ﴿۱۴﴾
«حیله کفّار»
إِنَّهُمْ يَكِيدُونَ كَيْدًا ﴿۱۵﴾
قطعا آنها دائما حیله می کنند. ﴿۱۵﴾
وَأَكِيدُ كَيْدًا ﴿۱۶﴾
و من هم در برابر آنها پنهان کاری دارم. ﴿۱۶﴾
فَمَهِّلِ الْكَافِرِينَ أَمْهِلْهُمْ رُوَيْدًا ﴿۱۷﴾
پس به کافرین مهلت بده، مهلتِ کوتاهی. ﴿۱۷﴾
برداشت از آیات ۱۷ – ۴
یقظه
سالک الی اللّه باید از آیات فوق مطالب زیر را در مرحله یقظه دریافت نماید:
۱ – انسان خودخواه و مغرور باید بداند که همیشه نگهبانی دارد که ناظر اعمال اوست و آن که روحش مرده است و فکر می کند فقط آن چه را که می بیند حقیقت دارد از چه چیز بدنش خلق شده است؟ از منی که از صلب پدر به رحم مادر ریخته شده و یا پرتاب گردیده است پس اگر بدن انسان همه چیز انسان باشد انسان بسیار بی ارزش است.
۲ – خدای تعالی در روزی که باطنها ظاهر می شود او را بر می گرداند و او نمی تواند اظهار قدرت کند و کمک کاری هم ندارد.
سوره مبارکه اعلی
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
«به نام خداوند بخشنده مهربان»
«تسبیح پروردگار»
سَبِّحِ اسْمَ رَبِّكَ الْأَعْلَى ﴿۱﴾
اسم پروردگارِ بلندمرتبه ات را تسبیح کن. ﴿۱﴾
الَّذِي خَلَقَ فَسَوَّى ﴿۲﴾
آن کسی که آفرید و منظّم فرمود. ﴿۲﴾
وَالَّذِي قَدَّرَ فَهَدَى ﴿۳﴾
و کسی که اندازه گیری کرد، پس هدایت نمود. ﴿۳﴾
وَالَّذِي أَخْرَجَ الْمَرْعَى ﴿۴﴾
و کسی که چراگاه را بیرون آورد. ﴿۴﴾
فَجَعَلَهُ غُثَاءً أَحْوَى ﴿۵﴾
پس آن را خشک و تیره قرار داد. ﴿۵﴾
«نزول سوّم قرآن»
سَنُقْرِئُكَ فَلَا تَنْسَى ﴿۶﴾
به زودى (قرآن را) براى تو مى خوانیم، پس هرگز فراموش نمى کنى. ﴿۶﴾
إِلَّا مَا شَاءَ اللَّهُ إِنَّهُ يَعْلَمُ الْجَهْرَ وَمَا يَخْفَى ﴿۷﴾
مگر آنچه را که خدا بخواهد. قطعا خدا آشکار و آن چه را که پنهان است، مى داند. ﴿۷﴾
وَنُيَسِّرُكَ لِلْيُسْرَى ﴿۸﴾
و ما تو را در راه آسانی توفیق داده ایم. ﴿۸﴾
«تذکرات ممکن است مفید باشد»
فَذَكِّرْ إِنْ نَفَعَتِ الذِّكْرَى ﴿۹﴾
پس تذکر بده، اگر تذکر نفعی دارد. ﴿۹﴾
سَيَذَّكَّرُ مَنْ يَخْشَى ﴿۱۰﴾
به زودی کسی که خشیت دارد، متذکر می شود. ﴿۱۰﴾
وَيَتَجَنَّبُهَا الْأَشْقَى ﴿۱۱﴾
و بدبخت ترین مردم از آن دوری می کند. ﴿۱۱﴾
الَّذِي يَصْلَى النَّارَ الْكُبْرَى ﴿۱۲﴾
همان کسی که در آتش بزرگی وارد می شود. ﴿۱۲﴾
ثُمَّ لَا يَمُوتُ فِيهَا وَلَا يَحْيَى ﴿۱۳﴾
سپس در آن نه می میرد و نه زنده می ماند. ﴿۱۳﴾
«تزکیه نفس با نماز خواندن»
قَدْ أَفْلَحَ مَنْ تَزَكَّى ﴿۱۴﴾
قطعا رستگار کسی است که تزکیه نفس کند. ﴿۱۴﴾
وَذَكَرَ اسْمَ رَبِّهِ فَصَلَّى ﴿۱۵﴾
و نام پروردگارش را یاد کند، پس نماز بخواند. ﴿۱۵﴾
«آخرت بهتر از زندگی دنیا است»
بَلْ تُؤْثِرُونَ الْحَيَاةَ الدُّنْيَا ﴿۱۶﴾
امّا شما زندگی دنیا را مقدّم می دارید. ﴿۱۶﴾
وَالْآخِرَةُ خَيْرٌ وَأَبْقَى ﴿۱۷﴾
و حال آنکه آخرت بهتر و باقی تر است. ﴿۱۷﴾
برداشت از آیات ۱۷ – ۱۴
تزکیه
سالک الی اللّه باید بداند که تمام رستگاری در تزکیه هر چه در اختیار او است می باشد یعنی باید مالش و روحش و تمام متعلقاتش از بدی ها و از حرام ها و در اموال از حقوق مستمندان پاک باشد و زندگی دنیا را که موقت است بر آخرتی که بهتر است و باقی می ماند ترجیح ندهد.
إِنَّ هَذَا لَفِي الصُّحُفِ الْأُولَى ﴿۱۸﴾
قطعا این (همان چیزى است که) در کتابهاى قبلى ها بوده است. ﴿۱۸﴾
صُحُفِ إِبْرَاهِيمَ وَمُوسَى ﴿۱۹﴾
کتابهای ابراهیم و موسی. ﴿۱۹﴾
سوره مبارکه غاشیه
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
«به نام خداوند بخشنده مهربان»
«توضیح غاشیه و جریان عذاب قیامت»
هَلْ أَتَاكَ حَدِيثُ الْغَاشِيَةِ ﴿۱﴾
آیا خبر غاشیه به تو رسیده است؟ ﴿۱﴾
وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ خَاشِعَةٌ ﴿۲﴾
صورتهائی که در آن روز، ذلّت بار و خاشع اند. ﴿۲﴾
عَامِلَةٌ نَاصِبَةٌ ﴿۳﴾
عمل کرده و خسته شده اند. ﴿۳﴾
تَصْلَى نَارًا حَامِيَةً ﴿۴﴾
به آتش سوزان وارد می شوند. ﴿۴﴾
تُسْقَى مِنْ عَيْنٍ آنِيَةٍ ﴿۵﴾
از چشمه ای داغ به آنها نوشانده می شود. ﴿۵﴾
لَيْسَ لَهُمْ طَعَامٌ إِلَّا مِنْ ضَرِيعٍ ﴿۶﴾
برای آنها خوراکی جز از خار تلخ خشک بدبوئی نخواهد بود. ﴿۶﴾
لَا يُسْمِنُ وَلَا يُغْنِي مِنْ جُوعٍ ﴿۷﴾
(آنها را) نه چاق مى کند و نه از گرسنگى نجات مى دهد. ﴿۷﴾
«صورتهای شاداب و پر طراوت در بهشت»
وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ نَاعِمَةٌ ﴿۸﴾
صورتهائی در آن روز شاداب و با طراوتند. ﴿۸﴾
لِسَعْيِهَا رَاضِيَةٌ ﴿۹﴾
از فعّالیتهائی که کرده اند، راضی هستند. ﴿۹﴾
فِي جَنَّةٍ عَالِيَةٍ ﴿۱۰﴾
در بهشت عالی هستند. ﴿۱۰﴾
لَا تَسْمَعُ فِيهَا لَاغِيَةً ﴿۱۱﴾
در آن (بهشت) حرف لغو نمی شنوند. ﴿۱۱﴾
فِيهَا عَيْنٌ جَارِيَةٌ ﴿۱۲﴾
در آن (بهشت) چشمه ای جاری است. ﴿۱۲﴾
فِيهَا سُرُرٌ مَرْفُوعَةٌ ﴿۱۳﴾
در آن (بهشت) تختهای بلندی است. ﴿۱۳﴾
وَأَكْوَابٌ مَوْضُوعَةٌ ﴿۱۴﴾
و قدحهائی گذاشته شده است. ﴿۱۴﴾
وَنَمَارِقُ مَصْفُوفَةٌ ﴿۱۵﴾
و بالشهائی کنار یکدیگر گذاشته شده است. ﴿۱۵﴾
وَزَرَابِيُّ مَبْثُوثَةٌ ﴿۱۶﴾
و فرشهای خوبی پهن شده است. ﴿۱۶﴾
«نشانه های الهی در آفاق»
أَفَلَا يَنْظُرُونَ إِلَى الْإِبِلِ كَيْفَ خُلِقَتْ ﴿۱۷﴾
آیا پس چرا به شتر نگاه نمی کنند که چگونه خلق شده است؟ ﴿۱۷﴾
وَإِلَى السَّمَاءِ كَيْفَ رُفِعَتْ ﴿۱۸﴾
و به آسمان (نگاه نمی کنند) که چگونه بالا برده شده است؟ ﴿۱۸﴾
وَإِلَى الْجِبَالِ كَيْفَ نُصِبَتْ ﴿۱۹﴾
و به کوهها (نگاه نمی کنند) که چگونه نصب شده است؟ ﴿۱۹﴾
وَإِلَى الْأَرْضِ كَيْفَ سُطِحَتْ ﴿۲۰﴾
و به زمین (نگاه نمی کنند) که چگونه مسطّح شده است؟ ﴿۲۰﴾
«پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فقط تذکر دهنده است»
فَذَكِّرْ إِنَّمَا أَنْتَ مُذَكِّرٌ ﴿۲۱﴾
پس تذکر بده، فقط تو تذکردهنده هستی. ﴿۲۱﴾
لَسْتَ عَلَيْهِمْ بِمُصَيْطِرٍ ﴿۲۲﴾
تو بر آنها مسلّط نیستی. ﴿۲۲﴾
إِلَّا مَنْ تَوَلَّى وَكَفَرَ ﴿۲۳﴾
مگر کسی که پشت کند و کافر شود. ﴿۲۳﴾
فَيُعَذِّبُهُ اللَّهُ الْعَذَابَ الْأَكْبَرَ ﴿۲۴﴾
پس خدا او را به عذاب بزرگ معذّب می کند. ﴿۲۴﴾
إِنَّ إِلَيْنَا إِيَابَهُمْ ﴿۲۵﴾
قطعا به سوی ما بازگشت آنها است. ﴿۲۵﴾
ثُمَّ إِنَّ عَلَيْنَا حِسَابَهُمْ ﴿۲۶﴾
سپس قطعا بر عهده ما حساب آنها است. ﴿۲۶﴾
سوره مبارکه فجر
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
«به نام خداوند بخشنده مهربان»
«قسمهای ارزنده»
وَالْفَجْرِ ﴿۱﴾
قسم به طلوع صبح. ﴿۱﴾
وَلَیَالٍ عَشْرٍ ﴿۲﴾
و قسم به شبهای ده گانه. ﴿۲﴾
وَالشَّفْعِ وَالْوَتْرِ ﴿۳﴾
و قسم به جفت و فرد. ﴿۳﴾
وَاللَّیْلِ إِذَا یَسْرِ ﴿۴﴾
و قسم به شب وقتی که می گذرد. ﴿۴﴾
هَلْ فِي ذَلِكَ قَسَمٌ لِذِي حِجْرٍ ﴿۵﴾
آیا در آن قَسَمی برای صاحب خِرد نیست؟ ﴿۵﴾
«جریان قوم عاد»
أَلَمْ تَرَ كَيْفَ فَعَلَ رَبُّكَ بِعَادٍ ﴿۶﴾
آیا ندیدی پروردگار تو با قوم عاد چه کرد؟ ﴿۶﴾
إِرَمَ ذَاتِ الْعِمَادِ ﴿۷﴾
که شهر «اِرَمی» که داری قامتهای بلندی بودند. ﴿۷﴾
اَلَّتِی لَمْ یُخْلَقْ مِثْلُهَا فِی الْبِلَادِ ﴿۸﴾
آن چنانکه مانندش در میان شهرها خلق نشده بود. ﴿۸﴾
وَثَمُودَ الَّذِینَ جَابُوا الصَّخْرَ بِالْوَادِ ﴿۹﴾
و قوم ثمودی که صخره ها را در بیابان می بریدند. ﴿۹﴾
«فرعون صاحب میخها بود»
وَفِرْعَوْنَ ذِی الْأَوْتَادِ ﴿۱۰﴾
و فرعونی که صاحب میخهائی بود. ﴿۱۰﴾
اَلَّذِینَ طَغَوْا فِی الْبِلَادِ ﴿۱۱﴾
آن کسانی که در بلاد طغیان کردند. ﴿۱۱﴾
فَأَكْثَرُوا فِيهَا الْفَسَادَ ﴿۱۲﴾
پس در آن بلاد فساد زیادی کردند. ﴿۱۲﴾
فَصَبَّ عَلَيْهِمْ رَبُّكَ سَوْطَ عَذَابٍ ﴿۱۳﴾
پس پروردگار تو بر آنها شلاّق عذاب را فرود آورد. ﴿۱۳﴾
إِنَّ رَبَّكَ لَبِالْمِرْصَادِ ﴿۱۴﴾
قطعا پروردگار تو در کمینگاه است. ﴿۱۴﴾
«امتحان الهی»
فَأَمَّا الْإِنْسَانُ إِذَا مَا ابْتَلَاهُ رَبُّهُ فَأَكْرَمَهُ وَنَعَّمَهُ فَيَقُولُ رَبِّي أَكْرَمَنِ ﴿۱۵﴾
امّا انسان وقتی که پروردگارش آزمایشش می کند و گرامی اش می دارد و نعمت به او می دهد، می گوید: پروردگار من مرا گرامی داشته است. ﴿۱۵﴾
وَأَمَّا إِذَا مَا ابْتَلَاهُ فَقَدَرَ عَلَيْهِ رِزْقَهُ فَيَقُولُ رَبِّي أَهَانَنِ ﴿۱۶﴾
و امّا وقتی که او را آزمایش می کند و روزی اش را تنگ می کند، می گوید: پروردگارم به من اهانت کرده است. ﴿۱۶﴾
«اهمیت اکرام یتیم»
كَلَّا بَلْ لَا تُكْرِمُونَ الْيَتِيمَ ﴿۱۷﴾
هرگز، بلکه شما یتیم را اکرام نمی کنید. ﴿۱۷﴾
وَلَا تَحَاضُّونَ عَلَى طَعَامِ الْمِسْكِينِ ﴿۱۸﴾
و یکدیگر را بر اطعام مساکین تشویق نمی کنید. ﴿۱۸﴾
وَتَأْكُلُونَ التُّرَاثَ أَكْلًا لَمًّا ﴿۱۹﴾
و همه باقی مانده را جمع کرده و می خورید. ﴿۱۹﴾
وَتُحِبُّونَ الْمَالَ حُبًّا جَمًّا ﴿۲۰﴾
و مال دنیا را بسیار دوست دارید. ﴿۲۰﴾
برداشت از آیات ۲۰ – ۱۴
دنیا محل امتحان
سالک الی اللّه باید بداند که خدا همیشه در کمین او هست و بکوشد وقتی که خدای تعالی او را امتحان می کند با دادن نعمت و با تنگ کردن روزی باز هم خدا را دوست داشته باشد و وقتی هم که به او نعمت نداده باز هم خدا را دوست داشته باشد و یتیم را اکرام کند و مردم را به اطعام مساکین تشویق نماید و هر چه دارد تنها مصرف راحتی های خود نکند و دنیا را دوست نداشته باشد.
«صفات قیامت»
كَلَّا إِذَا دُكَّتِ الْأَرْضُ دَكًّا دَكًّا ﴿۲۱﴾
هرگز، وقتی که زمین سخت درهم کوبیده گردد. ﴿۲۱﴾
وَجَاءَ رَبُّكَ وَالْمَلَكُ صَفًّا صَفًّا ﴿۲۲﴾
و پروردگار تو و ملائکه صف در صف می آیند. ﴿۲۲﴾
وَجِيءَ يَوْمَئِذٍ بِجَهَنَّمَ يَوْمَئِذٍ يَتَذَكَّرُ الْإِنْسَانُ وَأَنَّى لَهُ الذِّكْرَى ﴿۲۳﴾
و جهنّم در آن روز آورده می شود، آن روز انسان متذکر می شود. ولی تذکرش برای او چه فایده ای دارد؟ ﴿۲۳﴾
يَقُولُ يَا لَيْتَنِي قَدَّمْتُ لِحَيَاتِي ﴿۲۴﴾
می گوید: ای کاش برای زندگی ام چیزی فرستاده بودم. ﴿۲۴﴾
فَيَوْمَئِذٍ لَا يُعَذِّبُ عَذَابَهُ أَحَدٌ ﴿۲۵﴾
پس آن روز مانند عذاب او (خدا)، احدى را عذاب نمى کند. ﴿۲۵﴾
وَلَا يُوثِقُ وَثَاقَهُ أَحَدٌ ﴿۲۶﴾
و مانند بند و زنجیر او (خدا)، بند و زنجیر احدى نمى باشد. ﴿۲۶﴾
«خطاب به انسان با ایمان»
يَا أَيَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ ﴿۲۷﴾
ای روح آرامش یافته. ﴿۲۷﴾
اِرْجِعِي إِلَى رَبِّكِ رَاضِيَةً مَرْضِيَّةً ﴿۲۸﴾
به سوی پروردگارت که هم تو از او خشنود باشی و هم او از تو خشنود باشد، برگرد. ﴿۲۸﴾
فَادْخُلِي فِي عِبَادِي ﴿۲۹﴾
پس در میان بندگانم داخل شو. ﴿۲۹﴾
وَادْخُلِي جَنَّتِي ﴿۳۰﴾
و در بهشتم وارد شو. ﴿۳۰﴾
برداشت از آیات ۳۰ – ۲۷
نفس مطمئنه
اگر سالک الی اللّه مراحل سیر و سلوک را اهمیت بدهد و تزکیه نفس کند و راه راست را به پیماید و ایمانش را کامل کند نفسش مطمئنه می شود و به سوی پروردگارش در حالی که هم خدا از او راضی است و هم او از خدا راضی باشد داخل جمعیت بندگان رسمی خدا می گردد و در دنیا و آخرت در بهشت الهی وارد می شود و حزن و اندوه از او برطرف می گردد و در راحتی کامل زندگی می کند.
سوره مبارکه بلد
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
«به نام خداوند بخشنده مهربان»
«خدا انسان را در رنج آفریده است»
لَا أُقْسِمُ بِهَذَا الْبَلَدِ ﴿۱﴾
نه، قسم می خورم به این شهر. ﴿۱﴾
وَأَنتَ حِلٌّ بِهَذَا الْبَلَدِ ﴿۲﴾
و تو در این شهر ساکنی. ﴿۲﴾
وَوَالِدٍ وَمَا وَلَدَ ﴿۳﴾
قسم به پدر و آنچه متولّد شد. ﴿۳﴾
لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنسَانَ فِی کَبَدٍ ﴿۴﴾
قطعا انسان را در رنج آفریدیم. ﴿۴﴾
«مال زیاد، توانایی کامل نمی آورد»
أَيَحْسَبُ أَنْ لَنْ يَقْدِرَ عَلَيْهِ أَحَدٌ ﴿۵﴾
آیا گمان می کند که بر او احدی توانائی ندارد؟ ﴿۵﴾
يَقُولُ أَهْلَكْتُ مَالًا لُبَدًا ﴿۶﴾
می گوید: مال زیادی را از دست داده ام. ﴿۶﴾
أَيَحْسَبُ أَنْ لَمْ يَرَهُ أَحَدٌ ﴿۷﴾
آیا گمان می کند که احدی او را ندیده است؟ ﴿۷﴾
أَلَمْ نَجْعَلْ لَهُ عَيْنَيْنِ ﴿۸﴾
آیا ما برای او دو چشم قرار نداده ایم؟ ﴿۸﴾
وَلِسَانًا وَشَفَتَيْنِ ﴿۹﴾
و یک زبان و دو لب؟ ﴿۹﴾
وَهَدَيْنَاهُ النَّجْدَيْنِ ﴿۱۰﴾
و او را به راه خیر و شر هدایت نکرده ایم؟ ﴿۱۰﴾
«عقبه چیست»
فَلَا اقْتَحَمَ الْعَقَبَةَ ﴿۱۱﴾
پس از «عقبه» نگذشت. ﴿۱۱﴾
وَمَا أَدْرَاكَ مَا الْعَقَبَةُ ﴿۱۲﴾
و تو چه می دانی که عقبه چیست؟ ﴿۱۲﴾
فَكُّ رَقَبَةٍ ﴿۱۳﴾
آزاد کردن برده ای است. ﴿۱۳﴾
أَوْ إِطْعَامٌ فِي يَوْمٍ ذِي مَسْغَبَةٍ ﴿۱۴﴾
یا اطعامی در روز گرسنگی است. ﴿۱۴﴾
يَتِيمًا ذَا مَقْرَبَةٍ ﴿۱۵﴾
یتیمی را از اقوام ﴿۱۵﴾
أَوْ مِسْكِينًا ذَا مَتْرَبَةٍ ﴿۱۶﴾
یا مسکینی را که خاک نشین است. ﴿۱۶﴾
«اصحاب یمین»
ثُمَّ كَانَ مِنَ الَّذِينَ آمَنُوا وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ وَتَوَاصَوْا بِالْمَرْحَمَةِ ﴿۱۷﴾
سپس از کسانی باشد که ایمان آورده اند و یکدیگر را به صبر و مهربانی توصیه می کنند. ﴿۱۷﴾
أُولَئِكَ أَصْحَابُ الْمَيْمَنَةِ ﴿۱۸﴾
اینها اصحاب یمین اند. ﴿۱۸﴾
«اصحاب شمال»
وَالَّذِينَ كَفَرُوا بِآيَاتِنَا هُمْ أَصْحَابُ الْمَشْأَمَةِ ﴿۱۹﴾
و کسانی که به آیات ما کافر شده اند، آنها افراد شومی هستند. ﴿۱۹﴾
عَلَيْهِمْ نَارٌ مُؤْصَدَةٌ ﴿۲۰﴾
بر آنها آتش سر پوشیده ای خواهد بود. ﴿۲۰﴾
برداشت از آیات ۲۰ – ۱
همه نعمتها از جانب خداست
سالک الی اللّه باید بداند که شرافت مدینه یا مکه به خاطر زندگی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در آنها است و باید بداند که دنیا محل ناراحتی و رنج است و نباید به آن دل ببندد و برای از دست دادن مال دنیا که در این کار تقصیری نداشته باشد ناراحت نشود. زیرا خدای تعالی او را می بیند و عذر او را می پذیرد و باید بداند که هر نعمتی چه ظاهری باشد مثل چشم و زبان و یا معنوی باشد مثل هدایت یا آزاد کردن برده و اطعام یتیم و مسکین و امر به معروف و نهی از منکر توفیقش از جانب خدا است و اگر موفق به این اعمال شد از اصحاب یمین است ولی اگر صفات رذیله اش او را مانع از این اعمال بشود این فرد از افراد شوم محسوب می شود که جهنم بر او احاطه خواهد کرد.
سوره مبارکه شمس
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
«به نام خداوند بخشنده مهربان»
«اهمیت تزکیه نفس»
وَالشَّمْسِ وَضُحَاهَا ﴿۱﴾
قسم به خورشید و قسم به نور خورشید. ﴿۱﴾
وَالْقَمَرِ إِذَا تَلَاهَا ﴿۲﴾
و قسم به ماه وقتى که پشت آن (خورشید) مى رود. ﴿۲﴾
وَالنَّهَارِ إِذَا جَلَّاهَا ﴿۳﴾
و قسم به روز وقتی که آن را روشن می گرداند. ﴿۳﴾
وَاللَّيْلِ إِذَا يَغْشَاهَا ﴿۴﴾
و قسم به شب وقتی که پرده به آن می اندازد. ﴿۴﴾
وَالسَّمَاءِ وَمَا بَنَاهَا ﴿۵﴾
و قسم به آسمان و قسم به کسی که آسمان را بنا کرده است. ﴿۵﴾
وَالْأَرْضِ وَمَا طَحَاهَا ﴿۶﴾
و قسم به زمین و قسم به کسی که آن را پهن کرده است. ﴿۶﴾
وَنَفْسٍ وَمَا سَوَّاهَا ﴿۷﴾
و قسم به روح و قسم به کسی که آن را مساوی درست کرده است. ﴿۷﴾
فَأَلْهَمَهَا فُجُورَهَا وَتَقْوَاهَا ﴿۸﴾
پس بدیها و پرهیزکاریش را به او الهام فرموده است. ﴿۸﴾
قَدْ أَفْلَحَ مَنْ زَكَّاهَا ﴿۹﴾
که قطعا کسی که روح و نفسش را تزکیه کند، رستگار است. ﴿۹﴾
وَقَدْ خَابَ مَنْ دَسَّاهَا ﴿۱۰﴾
و کسی که آلوده اش کند، زیانکار است. ﴿۱۰﴾
«خطای قوم ثمود»
كَذَّبَتْ ثَمُودُ بِطَغْوَاهَا ﴿۱۱﴾
قوم ثمود به خاطر سرکشی خود تکذیب کردند. ﴿۱۱﴾
إِذِ انْبَعَثَ أَشْقَاهَا ﴿۱۲﴾
آن وقتى که شقى ترینشان به پا خاست. ﴿۱۲﴾
فَقَالَ لَهُمْ رَسُولُ اللَّهِ نَاقَةَ اللَّهِ وَسُقْيَاهَا ﴿۱۳﴾
پس رسول خدا به آنها گفت: ماده شتر خدا و آب خوردنش را ﴿رعایت کنید﴾. ﴿۱۳﴾
فَكَذَّبُوهُ فَعَقَرُوهَا فَدَمْدَمَ عَلَيْهِمْ رَبُّهُمْ بِذَنْبِهِمْ فَسَوَّاهَا ﴿۱۴﴾
پس او را تکذیب کردند و شتر را پی کردند. پس پروردگارشان آنها را به خاطر گناهشان درهم کوبید و با خاک یکسانشان کرد. ﴿۱۴﴾
وَلَا يَخَافُ عُقْبَاهَا ﴿۱۵﴾
و از عاقبت این کار نترسید. ﴿۱۵﴾
برداشت از آیات ۱۵ – ۱
تزکیه نفس
سالک الی اللّه با قرائت سوره شمس باید به اهمیت تزکیه نفس پی ببرد زیرا پروردگار متعال یازده قسم یاد کرده و با تأکید فرموده است: «کسی که نفسش را تزکیه کند رستگار است و کسی که آلوده به صفات رذیله اش کند زیانکار است» نمونه این زیانکاری قضیه قوم ثمود است که به خاطر صفات رذیله ای که داشتند ناقه اللّه را کشتند و خدای تعالی آنها را به خاطر این عملشان درهم کوبید و عذاب فرمود.
از این سوره مبارکه کاملاً استفاده می شود که در اسلام از هر واجبی واجب تر تزکیه نفس است و انسان جز با تزکیه نفس رستگاری برایش میسر نخواهد شد.
ضمنا تزکیه نفس با تزکیه عمل فرق می کند تزکیه نفس پاک کردن روح از صفات رذیله است و تزکیه عمل ترک محرمات است.
سوره مبارکه لیل
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
«به نام خداوند بخشنده مهربان»
«فعّالیتهای بشر مختلف است»
وَاللَّيْلِ إِذَا يَغْشَى ﴿۱﴾
قسم به شب وقتی که بپوشاند. ﴿۱﴾
وَالنَّهَارِ إِذَا تَجَلَّى ﴿۲﴾
و قسم به روز وقتی که تجلّی کند. ﴿۲﴾
وَمَا خَلَقَ الذَّكَرَ وَالْأُنْثَى ﴿۳﴾
و قسم به کسی که مذکر و مؤنّث را خلق کرده. ﴿۳﴾
إِنَّ سَعْيَكُمْ لَشَتَّى ﴿۴﴾
که سعی شما مختلف است. ﴿۴﴾
«پرهیزکاری سبب موفّقیت می شود»
فَأَمَّا مَنْ أَعْطَى وَاتَّقَى ﴿۵﴾
پس امّا کسی که عطا کند و پرهیزکاری کند. ﴿۵﴾
وَصَدَّقَ بِالْحُسْنَى ﴿۶﴾
و نیکی را قبول کند. ﴿۶﴾
فَسَنُيَسِّرُهُ لِلْيُسْرَى ﴿۷﴾
ما او را به زودی در سیر آسانی قرارش می دهیم. ﴿۷﴾
«بخل انسان را به پستی می اندازد»
وَأَمَّا مَنْ بَخِلَ وَاسْتَغْنَى ﴿۸﴾
و امّا کسى که بخل کند و خود را بى نیاز دید. ﴿۸﴾
وَكَذَّبَ بِالْحُسْنَى ﴿۹﴾
و نیکی را تکذیب کند. ﴿۹﴾
فَسَنُيَسِّرُهُ لِلْعُسْرَى ﴿۱۰﴾
پس به زودی او را در راه دشواری قرارش می دهیم. ﴿۱۰﴾
وَمَا يُغْنِي عَنْهُ مَالُهُ إِذَا تَرَدَّى ﴿۱۱﴾
و مال او در آن وقت که سقوط می کند او را از هیچ چیز بی نیاز نمی کند. ﴿۱۱﴾
«هدایت بر عهده خدا است»
إِنَّ عَلَيْنَا لَلْهُدَى ﴿۱۲﴾
قطعا هدایت بر عهده ما است. ﴿۱۲﴾
وَإِنَّ لَنَا لَلْآخِرَةَ وَالْأُولَى ﴿۱۳﴾
و قطعا برای ما آخرت و دنیا است. ﴿۱۳﴾
برداشت از آیات ۱۳ – ۱
فعالیت ها
سالک الی اللّه باید بداند که خدای تعالی پس از قسم هائی که در این سوره می خورد، می خواهد یک حقیقتی را که بشر به خاطر افکار و سطح فکرش در خود و در جامعه به وجود آورده بیان کند که می فرماید فعالیتهای شما و مقصد شما مختلف است حالا اگر کسی به مردم کمک کند و با تقوی باشد و خوبی ها را تصدیق کند و به پذیرد، خدای تعالی او را در سیر و سلوک و پیشرفت به آسانی موفق می فرماید ولی اگر کسی بخیل باشد و حرص ثروت و جمع کردن مال را داشته باشد و خوبی ها را ندیده بگیرد، راه سیر و سلوک بر او سخت می شود و مال و ثروتش سقوط می کند و برای او فائده ای ندارد و در آخر باید بداند که هدایت انسانها به عهده خدا است و اول و آخر همه چیز در دست او است.
«ترس از آتش»
فَأَنْذَرْتُكُمْ نَارًا تَلَظَّى ﴿۱۴﴾
و من شما را از آتشی که شعله می کشد، می ترسانم. ﴿۱۴﴾
لَا يَصْلَاهَا إِلَّا الْأَشْقَى ﴿۱۵﴾
کسی جز بدبخت ترین مردم داخل آن نمی شود. ﴿۱۵﴾
الَّذِي كَذَّبَ وَتَوَلَّى ﴿۱۶﴾
کسی که تکذیب کرده و پشت نموده است. ﴿۱۶﴾
وَسَيُجَنَّبُهَا الْأَتْقَى ﴿۱۷﴾
و به زودی با تقواترین مردم از آن دور نگه داشته می شود. ﴿۱۷﴾
«انفاق برای خدا»
الَّذِي يُؤْتِي مَالَهُ يَتَزَكَّى ﴿۱۸﴾
آن کسی که مال خود را برای پاک شدن می بخشد. ﴿۱۸﴾
وَمَا لِأَحَدٍ عِنْدَهُ مِنْ نِعْمَةٍ تُجْزَى ﴿۱۹﴾
و برای احدی نزد او نعمتی نیست که ادا شود. ﴿۱۹﴾
إِلَّا ابْتِغَاءَ وَجْهِ رَبِّهِ الْأَعْلَى ﴿۲۰﴾
بلکه فقط برای جلب رضای پروردگارش که بزرگتر است، می دهد. ﴿۲۰﴾
وَلَسَوْفَ يَرْضَى ﴿۲۱﴾
و به زودی خشنود می گردد. ﴿۲۱﴾
برداشت از آیات ۲۱ – ۱۴
رضایت الهی
سالک الی اللّه باید بکوشد که خود را از آتشی که اشقیاء دچار آن هستند نجات یعنی تکذیب نکند و پشت به حقایق نکند و با اهل تقوی باشد و مال خود را برای پاک شدن جان و مالش انفاق کند و مال کسی در نزد او نباشد مگر آن که آن را به صاحبش ردّ کند و برای رضای خدای تعالی همه این کارها را بکند تا خشنودی و رضایت او حاصل شود.
سوره مبارکه ضحی
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
«به نام خداوند بخشنده مهربان»
«خدا پیغمبر صلی الله علیه و آله را به حال خود وانگذاشته است»
وَالضُّحَى ﴿۱﴾
قسم به روز که آفتاب بتابد. ﴿۱﴾
وَاللَّيْلِ إِذَا سَجَى ﴿۲﴾
و قسم به شب وقتی که آرام شود. ﴿۲﴾
مَا وَدَّعَكَ رَبُّكَ وَمَا قَلَى ﴿۳﴾
که پروردگارت هرگز تو را وا نگذاشته و مورد خشم(ت) قرار نداده است. ﴿۳﴾
وَلَلْآخِرَةُ خَيْرٌ لَكَ مِنَ الْأُولَى ﴿۴﴾
و حتما آخرت برای تو از دنیا بهتر است. ﴿۴﴾
«الطاف الهی به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله»
وَلَسَوْفَ يُعْطِيكَ رَبُّكَ فَتَرْضَى ﴿۵﴾
و به زودی پروردگارت به تو (آن قدر) عطا می کند که خشنود گردی. ﴿۵﴾
أَلَمْ يَجِدْكَ يَتِيمًا فَآوَى ﴿۶﴾
آیا (خدا) تو را یتیم نیافت، پس پناهت داد؟ ﴿۶﴾
وَوَجَدَكَ ضَالًّا فَهَدَى ﴿۷﴾
و تو را گمشده نیافت، پس هدایتت کرد؟ ﴿۷﴾
وَوَجَدَكَ عَائِلًا فَأَغْنَى ﴿۸﴾
و تو را تهیدست نیافت، پس ثروتمندت کرد؟ ﴿۸﴾
فَأَمَّا الْيَتِيمَ فَلَا تَقْهَرْ ﴿۹﴾
پس از یتیم دوری نکن. ﴿۹﴾
وَأَمَّا السَّائِلَ فَلَا تَنْهَرْ ﴿۱۰﴾
و سؤال کننده را از خود دور نکن. ﴿۱۰﴾
وَأَمَّا بِنِعْمَةِ رَبِّكَ فَحَدِّثْ ﴿۱۱﴾
و امّا نعمت پروردگارت را بازگو کن. ﴿۱۱﴾
برداشت از آیات ۱۱ – ۱
خشم الهی
سالک الی اللّه باید بداند که خدای تعالی هرگز او را به حال خود وانمی گذارد و بی جهت مورد خشم الهی واقع نمی شود و اگر در صراط مستقیم باشد و تزکیه نفس کند به قدری که خشنود گردد خدای تعالی به او نعمت عنایت می کند و از گمراهی نجاتش می دهد و ثروتمندش می کندبه شرط آن که با یتیم بدرفتاری نکند و سائل را از خود دور نکند و نعمت هائی که خدا به او داده برای مردم بگوید و کفران نکند.
سوره مبارکه انشراح
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
به نام خداوند بخشنده مهربان
« نعمتهای الهی به رسول اکرم صلی الله علیه وآله »
أَلَمْ نَشْرَحْ لَكَ صَدْرَكَ ﴿۱﴾
آیا ما برای تو شرح صدر قرار ندادیم؟ (۱)
وَوَضَعْنَا عَنْكَ وِزْرَكَ ﴿۲﴾
و وِزرت را از تو برنداشتیم؟ (۲)
الَّذِي أَنْقَضَ ظَهْرَكَ ﴿۳﴾
همان چیزی که بر پشت تو سنگینی می نمود. (۳)
وَرَفَعْنَا لَكَ ذِكْرَكَ ﴿۴﴾
و آوازه تو را برایت بلند نمودیم. (۴)
فَإِنَّ مَعَ الْعُسْرِ يُسْرًا ﴿۵﴾
پس قطعا با هر سختی آسانی است. (۵)
« با هر سختی آسانی خواهد بود »
إِنَّ مَعَ الْعُسْرِ يُسْرًا ﴿۶﴾
قطعا با هر سختی آسانی است. (۶)
فَإِذَا فَرَغْتَ فَانْصَبْ ﴿۷﴾
پس زمانی که فارغ می شوی به کار مهمّ دیگری بپرداز. (۷)
وَإِلَى رَبِّكَ فَارْغَبْ ﴿۸﴾
و به پروردگارت رغبت و توجه داشته باش. (۸)
برداشت از آیات ۱-۸
شرح صدر
سالک الى اللّه باید از خداى تعالى تقاضاى شرح صدر کند و همه ناراحتى هایى که متوجه او شده با توکل بر پروردگار از خود دور کند و یا صبر کند تا خداى تعالى وزر و بالى که متوجه او شده و مانند بار سنگینى بر دوش می کشد بردارد و او را به خوبى در بین مردم معروف کند و بداند که هر سختى آسانى هایى پشت سر دارد و هیچ گاه خود را از کارهاى مهم اجتماعى و غیر اجتماعى فارغ نکند و دائما به کارهاى مهم بپردازد و در تمام اینها به خداى تعالى توجه داشته باشد.
سوره مبارکه تین
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
به نام خداوند بخشنده مهربان
« انسان در بهترین سیما آفریده شده »
وَالتِّینِ وَالزَّیْتُونِ ﴿۱﴾
قسم به انجیر و زیتون (۱)
وَطُورِ سِینِینَ ﴿۲﴾
و قسم به طور سینین (۲)
وَهَذَا الْبَلَدِ الْأَمِینِ ﴿۳﴾
و قسم به این شهر امن. (۳)
لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسَانَ فِی أَحْسَنِ تَقْوِیمٍ ﴿۴﴾
که قطعا انسان را در بهترین صورت آفریدیم. (۴)
ثُمَّ رَدَدْنَاهُ أَسْفَلَ سَافِلِینَ ﴿۵﴾
سپس او را به پایین ترین مرحله ها برگرداندیم. (۵)
إِلَّا الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ فَلَهُمْ أَجْرٌ غَیْرُ مَمْنُونٍ ﴿۶﴾
مگر کسانى که ایمان آوردند و کارهاى نیک انجام دادند که براى آنها اجرى بدون منّت خواهد بود. (۶)
« بدترین چیزها تکذیب دین است »
فَمَا یُکَذِّبُکَ بَعْدُ بِالدِّینِ ﴿۷﴾
پس چه چیز سبب می شود که بعد از این همه، دین را تکذیب کنی؟ (۷)
أَلَیْسَ اللَّهُ بِأَحْکَمِ الْحَاکِمِینَ ﴿۸﴾
آیا خدا بهترین حکم کنندگان نیست؟ (۸)
برداشت از آیات ۱-۸
انسان در بهترین سیرت
سالک الى اللّه باید بداند که خداى تعالى گاهى براى اهمیت مطالبى که می فرماید مکرر قسم می خورد تا شاید مردم کوردل باور کنند. در این سوره سه مرتبه قسم خورده که انسان را در بهترین سیرت و صورت آفریده و او را در ضعیف ترین بدن قرارش داده تا مورد امتحان قرار بگیرد اگر با اختیار خودش ایمان به حقایق آورد و اعمال صحیح و شایسته انجام داد اجر بدون منتى به او داده خواهد شد. ولى کسى که دین را تکذیب کند خدا بهترین حکم کنندگان درباره او خواهد بود.
سوره مبارکه علق
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
«به نام خداوند بخشنده مهربان»
«خلقت بدن انسان»
اِقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّكَ الَّذِي خَلَقَ ﴿۱﴾
بخوان بنام پروردگارت که خلق کرد. ﴿۱﴾
خَلَقَ الْإِنْسَانَ مِنْ عَلَقٍ ﴿۲﴾
انسان را از خون بسته خلق فرمود. ﴿۲﴾
اِقْرَأْ وَرَبُّكَ الْأَكْرَمُ ﴿۳﴾
بخوان که پروردگارت گرامی تر است. ﴿۳﴾
اَلَّذِي عَلَّمَ بِالْقَلَمِ ﴿۴﴾
آن کسی که بوسیله قلم تعلیم داد. ﴿۴﴾
عَلَّمَ الْإِنْسَانَ مَا لَمْ يَعْلَمْ ﴿۵﴾
آنچه را که انسان نمی دانست، تعلیم داد. ﴿۵﴾
«گاهی ثروت انسان را طغیانگر می سازد»
كَلَّا إِنَّ الْإِنْسَانَ لَيَطْغَى ﴿۶﴾
هرگز، قطعا انسان طغیان می کند. ﴿۶﴾
أَنْ رَآهُ اسْتَغْنَى ﴿۷﴾
وقتی که خود را بی نیاز ببیند. ﴿۷﴾
إِنَّ إِلَى رَبِّكَ الرُّجْعَى ﴿۸﴾
قطعا بازگشت به سوی پروردگار تو است. ﴿۸﴾
«بعضی امر به منکر می کنند»
أَرَأَيْتَ الَّذِي يَنْهَى ﴿۹﴾
آیا می بینی کسی را که نهی می کند، ﴿۹﴾
عَبْدًا إِذَا صَلَّى ﴿۱۰﴾
بنده ای را وقتی که نماز می خواند؟ ﴿۱۰﴾
أَرَأَيْتَ إِنْ كَانَ عَلَى الْهُدَى ﴿۱۱﴾
آیا دیده ای اگر بر هدایت باشد، ﴿۱۱﴾
أَوْ أَمَرَ بِالتَّقْوَى ﴿۱۲﴾
یا امر به تقوی کند؟ ﴿۱۲﴾
أَرَأَيْتَ إِنْ كَذَّبَ وَتَوَلَّى ﴿۱۳﴾
آیا دیده ای آنکه تکذیب کرده و پشت می کند؟ ﴿۱۳﴾
أَلَمْ يَعْلَمْ بِأَنَّ اللَّهَ يَرَى ﴿۱۴﴾
آیا نمی داند که قطعا خدا می بیند؟ ﴿۱۴﴾
كَلَّا لَئِنْ لَمْ يَنْتَهِ لَنَسْفَعًا بِالنَّاصِيَةِ ﴿۱۵﴾
هرگز، اگر از (کار خود) دست بر ندارد موى سرش را گرفته. ﴿۱۵﴾
نَاصِيَةٍ كَاذِبَةٍ خَاطِئَةٍ ﴿۱۶﴾
همان موی سر دروغگوی خطاکار را. ﴿۱۶﴾
فَلْيَدْعُ نَادِيَهُ ﴿۱۷﴾
پس هر که را می خواهد، صدا بزند. ﴿۱۷﴾
سَنَدْعُ الزَّبَانِيَةَ ﴿۱۸﴾
به زودی ما هم مأموران دوزخ را صدا می زنیم. ﴿۱۸﴾
«سجده واجب»
كَلَّا لَا تُطِعْهُ وَاسْجُدْ وَاقْتَرِبْ ﴿۱۹﴾
هرگز، او را اطاعت نکن و سجده نما و نزدیک شو. ﴿۱۹﴾
برداشت از آیات ۱۹ – ۱
پندهائی از قرآن
سالک الی اللّه باید از سوره علق موارد زیر را دائما در نظر داشته باشد:
۱ – همیشه به یاد خدا باشد و بداند که خدا بدن او را از خون بسته خلق کرده است.
۲ – قرآن بخواند و پروردگارش را گرامی ترین چیزها بداند.
۳ – به وسیله قلم و نوشته همه چیزها را یاد بگیرد.
۴ – هیچ گاه طغیان نکند به خصوص وقتی که بی نیازی را در خود مشاهده می کند.
۵ – بداند که بازگشت همه انسانها به سوی خدا است.
۶ – امر به معروف و نهی از منکر کند.
۷ – میان کسی که بندگی خدا را می کند و امر به تقوی می نماید با کسی که تکذیب می کند فرق بگذارد.
۸ – باید بداند که خدا در هر حال او را می بیند و اعمالش را مشاهده می کند.
۹ – اگر گناه کند خدا او را در عذاب سختی قرار می دهد و اگر این گناهکار کسی را صدا بزند و به کمک خواهد خدا هم مأموران دوزخ را صدا می زند و او را به عذاب مبتلا می کند.
۱۰ – از این گونه افراد شیطان سیرت نباید اطاعت کند.
۱۱ – اگر می خواهد به خدا نزدیک شود باید سجده کند و در کمال خضوع با خدای تعالی روبرو شود.
سوره مبارکه قدر
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند بخشنده مهربان
« اهميّت شب قدر »
إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ ﴿۱﴾
قطعا ما قرآن را در شب قدر نازل نموديم. (۱)
وَمَا أَدْرَاكَ مَا لَيْلَةُ الْقَدْرِ ﴿۲﴾
و تو چه می دانی شب قدر چيست؟ (۲)
لَيْلَةُ الْقَدْرِ خَيْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ ﴿۳﴾
شب قدر بهتر از هزار ماه است. (۳)
تَنَزَّلُ الْمَلَائِكَةُ وَالرُّوحُ فِيهَا بِإِذْنِ رَبِّهِمْ مِنْ كُلِّ أَمْرٍ ﴿۴﴾
ملائکه و روح در آن به اذن پروردگارشان براى هر کارى نازل مى شوند. (۴)
سَلَامٌ هِيَ حَتَّى مَطْلَعِ الْفَجْرِ ﴿۵﴾
آن شب، شب سلامتی است تا وقتی كه فجر طالع شود. (۵)
سوره مبارکه بینه
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند بخشنده مهربان
« كفّار و مشركين در دين خود ثابت قدم اند »
لَمْ يَكُنِ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ وَالْمُشْرِكِينَ مُنْفَكِّينَ حَتَّى تَأْتِيَهُمُ الْبَيِّنَةُ ﴿۱﴾
كفّار از اهل كتاب و مشركين از دين خود منفك نمی شوند تا دليل روشنی برای آنها بيايد. (۱)
رَسُولٌ مِنَ اللَّهِ يَتْلُو صُحُفًا مُطَهَّرَةً ﴿۲﴾
پيامبری از طرف خدا كه صحيفه های پاكی را برای آنها تلاوت كند. (۲)
فِيهَا كُتُبٌ قَيِّمَةٌ ﴿۳﴾
در آن نوشته ها مطالب صحيح و پر ارزش باشد. (۳)
وَمَا تَفَرَّقَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ إِلَّا مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَتْهُمُ الْبَيِّنَةُ ﴿۴﴾
و كسانی كه اهل كتاب اند متفرّق نمی شوند، مگر بعد از آنكه دليل روشنی برای آنان آمده باشد. (۴)
« فرمان اخلاص در دين »
وَمَا أُمِرُوا إِلَّا لِيَعْبُدُوا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ حُنَفَاءَ وَيُقِيمُوا الصَّلَاةَ وَيُؤْتُوا الزَّكَاةَ وَذَلِكَ دِينُ الْقَيِّمَةِ ﴿۵﴾
و به آنها فرمانی داده نشده، جز آنكه خدا را در حالی كه دين را برای او خالص كرده باشند عبادت كنند و از شرك به توحيد برگردند و اقامه نماز كنند و زكات بدهند. و آن، آئين پا برجای است. (۵)
« بدترين مردم كفّار و اهل كتاب اند »
إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ وَالْمُشْرِكِينَ فِي نَارِ جَهَنَّمَ خَالِدِينَ فِيهَا أُولَئِكَ هُمْ شَرُّ الْبَرِيَّةِ ﴿۶﴾
قطعا کسانى که از اهل کتاب کافرند و مشرکین، در آتش جهنّم همیشه در آن خواهند بود. آنها همان بدترین مردم اند. (۶)
« بهترين مردم مؤمنين و صالحين اند »
إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ أُولَئِكَ هُمْ خَيْرُ الْبَرِيَّةِ ﴿۷﴾
قطعا كسانی كه ايمان آورده اند و كارهای نيك انجام داده اند، آنها همان بهترين مردم اند.(۷)
جَزَاؤُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ جَنَّاتُ عَدْنٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَرَضُوا عَنْهُ ذَلِكَ لِمَنْ خَشِيَ رَبَّهُ ﴿۸﴾
جزاى آنها نزد پروردگارشان بهشتهاى جاویدان است که از دامن آنها نهرها جارى است، همیشه در آن خواهند بود، خدا از آنها راضى است و آنها از خدا راضى هستند. آن براى کسى است که از پروردگارش بترسد. (۸)
سوره مبارکه زلزال
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند بخشنده مهربان
« لحظه برپا شدن قيامت كبری »
إِذَا زُلْزِلَتِ الْأَرْضُ زِلْزَالَهَا ﴿۱﴾
زمانی كه زمين لرزانده شود، به سخت ترين زلزله هايش.(۱)
وَأَخْرَجَتِ الْأَرْضُ أَثْقَالَهَا ﴿۲﴾
و زمين خارج كند اشياء سنگين قيمتش را (۲)
وَقَالَ الْإِنْسَانُ مَا لَهَا ﴿۳﴾
و انسان بگويد: او را چه شده؟ (۳)
يَوْمَئِذٍ تُحَدِّثُ أَخْبَارَهَا ﴿۴﴾
در آن روز زمين بيان كند خبرهايش را. (۴)
بِأَنَّ رَبَّكَ أَوْحَى لَهَا ﴿۵﴾
كه پروردگار تو به او وحی كرده است. (۵)
« هر كسی به وزن ذرّه ای كار خوب يا بد كرده باشد نتيجه اش را می بيند »
يَوْمَئِذٍ يَصْدُرُ النَّاسُ أَشْتَاتًا لِيُرَوْا أَعْمَالَهُمْ ﴿۶﴾
آن روز مردم جدا جدا بیرون مى آیند، براى آنکه اعمالشان به آنها نشان داده شود. (۶)
فَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَيْرًا يَرَهُ ﴿۷﴾
پس كسی كه به وزن ذرّه ای عمل خوب انجام داده باشد، آن را می بيند.(۷)
وَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرًّا يَرَهُ ﴿۸﴾
و كسی كه به وزن ذرّه ای كار بد انجام داده باشد، آن را می بيند.(۸)
سوره مبارکه عادیات
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند بخشنده مهربان
« اهميّت لشگريان اسلام »
وَالْعَادِيَاتِ ضَبْحًا ﴿۱﴾
قسم به اسبهای دونده كه نفس زنان به پيش می روند.(۱)
فَالْمُورِيَاتِ قَدْحًا ﴿۲﴾
و قسم به جرقه های پای اسبان.(۲)
فَالْمُغِيرَاتِ صُبْحًا ﴿۳﴾
و قسم به هجوم آورندگان صبحگاه.(۳)
فَأَثَرْنَ بِهِ نَقْعًا ﴿۴﴾
پس با آن گرد و غبار به هر طرف پراکنده کنند. (۴)
فَوَسَطْنَ بِهِ جَمْعًا ﴿۵﴾
و در ميان دشمن ظاهر گردند.(۵)
« ناسپاسی نسبت به خدا »
إِنَّ الْإِنْسَانَ لِرَبِّهِ لَكَنُودٌ ﴿۶﴾
قطعا انسان نسبت به پروردگارش ناسپاس است.(۶)
وَإِنَّهُ عَلَى ذَلِكَ لَشَهِيدٌ ﴿۷﴾
و قطعا او خودش بر آن گواه است.(۷)
وَإِنَّهُ لِحُبِّ الْخَيْرِ لَشَدِيدٌ ﴿۸﴾
و قطعا او مال را شديدا دوست دارد.(۸)
« روز قيامت »
أَفَلَا يَعْلَمُ إِذَا بُعْثِرَ مَا فِي الْقُبُورِ ﴿۹﴾
پس آيا نمی داند وقتی كه آنچه در قبرها است، بيرون ريخته شود؟(۹)
برداشت از آيات ۶ ـ ۹
شكر الهى
سالک الى اللّه بايد بداند كه انسان هر مقدار شاكر پروردگارش باشد باز هم حق شكر او را به جا نياورده زيرا براى هر نفسى، شكرى لازم است از دست و زبان كه برآيد، كه از عهده شكرش به در آيد. و وجدان انسان بر اين حقيقت گواه است و انسان خوبی هاى دنيا را شديدا دوست دارد و خدا بر اين موضوع دقيقا آگاه است.
وَحُصِّلَ مَا فِي الصُّدُورِ ﴿۱۰﴾
و آنچه در سينه ها است، فاش شود؟ (۱۰)
إِنَّ رَبَّهُمْ بِهِمْ يَوْمَئِذٍ لَخَبِيرٌ ﴿۱۱﴾
قطعا پروردگارشان به حالاتشان در آن روز دقيقا آگاه است.(۱۱)
سوره مبارکه قارعه
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند بخشنده مهربان
« توضيح قارعه »
الْقَارِعَةُ ﴿۱﴾
كوبنده (۱)
مَا الْقَارِعَةُ ﴿۲﴾
كوبنده چيست؟ (۲)
وَمَا أَدْرَاكَ مَا الْقَارِعَةُ ﴿۳﴾
و تو چه میدانی كه كوبنده چيست؟ (۳)
يَوْمَ يَكُونُ النَّاسُ كَالْفَرَاشِ الْمَبْثُوثِ ﴿۴﴾
روزی كه مردم مانند پروانه ها پراكنده گردند. (۴)
وَتَكُونُ الْجِبَالُ كَالْعِهْنِ الْمَنْفُوشِ ﴿۵﴾
و كوه ها مثل پشم، حلاّجی شوند. ۵)
« جزای كسانی كه اعمالشان سبك يا سنگين باشد »
فَأَمَّا مَنْ ثَقُلَتْ مَوَازِينُهُ ﴿۶﴾
پس امّا کسى که وزن اعمالش سنگین باشد. (۶)
فَهُوَ فِي عِيشَةٍ رَاضِيَةٍ ﴿۷﴾
پس او در زندگى رضایت بخشى خواهد بود. (۷)
وَأَمَّا مَنْ خَفَّتْ مَوَازِينُهُ ﴿۸﴾
و امّا کسى که وزن اعمالش سبک باشد. (۸)
فَأُمُّهُ هَاوِيَةٌ ﴿۹﴾
پس پناهگاهش هاويه است. (۹)
وَمَا أَدْرَاكَ مَا هِيَهْ ﴿۱۰﴾
و تو چه می دانی هاويه چيست؟ (۱۰)
نَارٌ حَامِيَةٌ ﴿۱۱﴾
آتش سوزانی است. (۱۱)
سوره مبارکه تکاثر
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند بخشنده مهربان
« مذمّت زياده طلبی »
أَلْهَاكُمُ التَّكَاثُرُ ﴿۱﴾
زياده طلبی، شما را مشغول نموده (۱)
حَتَّى زُرْتُمُ الْمَقَابِرَ ﴿۲﴾
تا قبرها را ببينيد. (۲)
كَلَّا سَوْفَ تَعْلَمُونَ ﴿۳﴾
هرگز، به زودی خواهيد دانست. (۳)
ثُمَّ كَلَّا سَوْفَ تَعْلَمُونَ ﴿۴﴾
سپس هرگز، به زودی خواهيد دانست. (۴)
كَلَّا لَوْ تَعْلَمُونَ عِلْمَ الْيَقِينِ ﴿۵﴾
هرگز، اگر علم الیقین مى دانستید. (۵)
لَتَرَوُنَّ الْجَحِيمَ ﴿۶﴾
قطعا شما جهنّم را خواهيد ديد. (۶)
ثُمَّ لَتَرَوُنَّهَا عَيْنَ الْيَقِينِ ﴿۷﴾
سپس قطعا آن را به عین الیقین خواهید دید. (۷)
ثُمَّ لَتُسْأَلُنَّ يَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعِيمِ ﴿۸﴾
سپس آن روز از نعمت ها حتما سؤال خواهيد شد. (۸)
برداشت از آيه ۱
زياده طلبى
سالک الى اللّه نبايد به زياده طلبى مال دنيا تا وقت مرگش خود را صددرصد مشغول كند. زيرا در قبر و قيامت به آن چه كرده است آگاه خواهد شد و از اموالش كه از كجا آورده اى و در كجا خرج كرده اى سؤال خواهد شد.
سوره مبارکه عصر
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند بخشنده مهربان
« اهميّت ايمان و عمل صالح »
وَالْعَصْرِ﴿۱﴾
قسم به عصر(۱)
إِنَّ الْإِنْسَانَ لَفِي خُسْرٍ﴿۲﴾
كه قطعا انسانها در زيانند.(۲)
إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَتَوَاصَوْا بِالْحَقِّ وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ﴿۳﴾
مگر كسانی كه ايمان آورده اند و كارهای نيك انجام داده اند و يكديگر را به حقّ سفارش كرده اند و يكديگر را به صبر توصيه نموده اند.(۳)
برداشت از آيات ۳-۱
ضرر و زيان
سالک الى اللّه بايد بداند كه همه انسانها در ضرر و زيانند مگر كسى كه ايمان بياورد و اعمال صالحه انجام دهد و امر به معروف و نهى از منكر كند.
سوره مبارکه همزه
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند بخشنده مهربان
« مذمّت عيب جويی از ديگران »
وَيْلٌ لِكُلِّ هُمَزَةٍ لُمَزَةٍ ﴿۱﴾
وای بر هر عيبجوی بدگوئی(۱)
الَّذِي جَمَعَ مَالًا وَعَدَّدَهُ ﴿۲﴾
كه مالی را جمع می كند و آن را می شمارد.(۲)
يَحْسَبُ أَنَّ مَالَهُ أَخْلَدَهُ ﴿۳﴾
گمان می كند كه مالش او را جاودان می كند(۳)
« توضيح معنای حطمه »
كَلَّا لَيُنْبَذَنَّ فِي الْحُطَمَةِ ﴿۴﴾
هرگز، در آتش خردكننده ای انداخته خواهد شد.(۴)
وَمَا أَدْرَاكَ مَا الْحُطَمَةُ ﴿۵﴾
و تو چه می دانی كه آتش خردكننده چيست؟(۵)
نَارُ اللَّهِ الْمُوقَدَةُ ﴿۶﴾
آتش خدا كه افروخته شده است.(۶)
اَلَّتِي تَطَّلِعُ عَلَى الْأَفْئِدَةِ ﴿۷﴾
آنچنان كه بر دلها شعله می زند.(۷)
إِنَّهَا عَلَيْهِمْ مُؤْصَدَةٌ ﴿۸﴾
قطعا آن آتش بر آنها احاطه دارد.(۸)
فِي عَمَدٍ مُمَدَّدَةٍ ﴿۹﴾
در ستونهائی كه كشيده شده است.(۹)
برداشت از آيات ۹-۱
عيب جوئى
سالک الى اللّه نبايد به هيچ وجه از ديگرى عيب جوئى كند و بدگويى نمايد و نبايد دائما به فكر اموالش باشد و دائما آنها را بشمارد و نبايد فكر كند كه مالش او را دائما نگه می دارد. زيرا روزى می رسد كه آتشى خرد كننده او را درهم می كوبد و عذاب دردناكى خداى تعالى بر او قرار می دهد.
سوره مبارکه فیل
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند بخشنده مهربان
«قصّه اصحاب فيل»
أَلَمْ تَرَ كَيْفَ فَعَلَ رَبُّكَ بِأَصْحَابِ الْفِيلِ ﴿۱﴾
آيا نديدی پروردگارت با فيل سواران چه كرد؟(۱)
أَلَمْ يَجْعَلْ كَيْدَهُمْ فِي تَضْلِيلٍ ﴿۲﴾
آيا نقشه های آنها را بر باد نداد؟(۲)
وَ أَرْسَلَ عَلَيْهِمْ طَيْرًا أَبَابِيلَ ﴿۳﴾
و بر آنها پرنده ابابيل را فرستاد.(۳)
تَرْمِيهِمْ بِحِجَارَةٍ مِنْ سِجِّيلٍ ﴿۴﴾
که سنگهایى از گِل سخت به طرف آنها پرتاب کردند. (۴)
فَجَعَلَهُمْ كَعَصْفٍ مَأْكُولٍ ﴿۵﴾
پس آنها را همچون كاه جويده شده قرارشان داد.(۵)
برداشت از آيات ۵-۱
كبر و غرور
سالک الى اللّه نبايد داراى كبر و غرور و خودخواهى باشد كه خداى تعالى به وسيله كوچک ترين چيزى اگر بخواهد او را از بين می برد و درهم می كوبد.
سوره مبارکه قریش
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند بخشنده مهربان
« ييلاق و قشلاق كردن قريش »
لِإِيلَافِ قُرَيْشٍ ﴿۱﴾
برای الفت قريش با يكديگر،(۱)
إِيلَافِهِمْ رِحْلَةَ الشِّتَاءِ وَالصَّيْفِ ﴿۲﴾
الفت آنها در سفر زمستان و تابستان،(۲)
فَلْيَعْبُدُوا رَبَّ هَذَا الْبَيْتِ ﴿۳﴾
پس بايد پروردگار اين خانه را عبادت كنند.(۳)
الَّذِي أَطْعَمَهُمْ مِنْ جُوعٍ وَآمَنَهُمْ مِنْ خَوْفٍ ﴿۴﴾
آن كسی كه در گرسنگی طعامشان داد و از ترس امنيّتشان بخشيد.(۴)
برداشت از آيات ۴-۱
الفت و مهربانى
سالک الى اللّه بايد در رفت و آمدها الفت و دوستى را با هم كيشانش حفظ كند و خداى خانه كعبه كه او را از گرسنگى و ترس نجات داده بندگى خالصانه نمايد
سوره مبارکه ماعون
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند بخشنده مهربان
« اهميّت محبّت به يتيم ها »
أَرَأَيْتَ الَّذِي يُكَذِّبُ بِالدِّينِ ﴿۱﴾
آيا ديدی كسی را كه دين را تكذيب نمود؟ (۱)
فَذَلِكَ الَّذِي يَدُعُّ الْيَتِيمَ ﴿۲﴾
پس آن كسی است كه يتيم را با بی مهری دور می كند. (۲)
وَلَا يَحُضُّ عَلَى طَعَامِ الْمِسْكِينِ ﴿۳﴾
و بر اطعام مساكين مردم را تشويق نمی كند. (۳)
فَوَيْلٌ لِلْمُصَلِّينَ ﴿۴﴾
پس وای بر نمازگزاران. (۴)
الَّذِينَ هُمْ عَنْ صَلَاتِهِمْ سَاهُونَ ﴿۵﴾
آن كسانی كه آنها در نمازشان سهل انگاری می كنند. (۵)
الَّذِينَ هُمْ يُرَاءُونَ ﴿۶﴾
همان كسانی كه آنها ريا می كنند. (۶)
وَيَمْنَعُونَ الْمَاعُونَ ﴿۷﴾
و مردم را از وسائل ضروری زندگی منع می نمايند. (۷)
برداشت از آيات ۷-۱
سالک الى اللّه نبايد راه و روش دين مقدس اسلام را تكذيب كند، با يتيم ها بی مهرى نمايد. و مساكين را اطعام نكند. و بلكه بايد مردم را وادار به اطعام آنها نمايد و آن قدر در نماز توجه داشته باشد كه سهل انگارى و سهو نكند و ريا در نماز ننمايد و مردم را از وسائل ضرورى زندگى منع نكند.
سوره مبارکه کوثر
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند بخشنده مهربان
« اعطای الهی فاطمه زهرا علیهاالسلام به پیامبر اکرم صلی الله عليه وآله »
إِنَّا أَعْطَيْنَاكَ الْكَوْثَرَ ﴿۱﴾
قطعا ما به تو «کوثر» عطا كردیم. (۱)
فَصَلِّ لِرَبِّكَ وَانْحَرْ ﴿۲﴾
پس برای پروردگارت نماز بخوان و شتر قربانی کن. (۲)
إِنَّ شَانِئَكَ هُوَ الْأَبْتَرُ ﴿۳﴾
قطعا دشمن تو او است که نسلش قطع خواهد شد. (۳)
برداشت از آيات ۳-۱
حکمت و خير کثیر
سالک الی اللّه اگر تزکیه نفس كامل كند و خود را از آلودگی ها پاک نمايد خدا به او كوثر عنايت می كند آن کوثری كه به معنى خير کثیر است و خير كثيری كه به معنى حکمت است كه فرموده: «و من يؤتى الحكمة فقد اوتى خيرا كثيرا» و اگر انسان به اين مقام رسید باید نماز بخواند شكر پروردگار را بنماید که دشمنش نابود می شود.
سوره مبارکه کافرون
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند بخشنده مهربان
« قاطعيّت در مقابل کفّار نسبت به بندگی خدا »
قُلْ يَا أَيُّهَا الْكَافِرُونَ ﴿۱﴾
بگو: ای کافران، (۱)
لَا أَعْبُدُ مَا تَعْبُدُونَ ﴿۲﴾
من عبادت نمی كنم، آنچه را كه شما می پرستيد. (۲)
وَلَا أَنْتُمْ عَابِدُونَ مَا أَعْبُدُ ﴿۳﴾
و شما عبادت نمی كنيد، آنچه را که من می پرستم. (۳)
وَلَا أَنَا عَابِدٌ مَا عَبَدْتُمْ ﴿۴﴾
و من بندگی نمی كنم، آنچه را كه شما عبادت می كنيد. (۴)
وَلَا أَنْتُمْ عَابِدُونَ مَا أَعْبُدُ ﴿۵﴾
و شما نمی پرستید، آنچه را كه من می پرستم. (۵)
لَكُمْ دِينُكُمْ وَلِيَ دِينِ ﴿۶﴾
دین شما براى شما باشد و براى من دین خودم خواهد بود. (۶)
برداشت از آيات ۶-۱
بندگى کامل
سالک الى اللّه بايد در مرحله عبودیت که هفتمين مرحله سير و سلوک است از كسانى كه حقيقت را مى پوشانند و كفران نعمتى را مى كنند و يا به خدا و قيامت كافر مى شوند تبرى كند و صف خود را از صف آنها جدا كند و رسما و جدا خود را با آنها مخلوط نکند.
سوره مبارکه نصر
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند بخشنده مهربان
« فتح و پيروزی مسلمين »
إِذَا جَاءَ نَصْرُ اللَّهِ وَالْفَتْحُ ﴿۱﴾
زمانی كه یاری خدا و پيروزی برسد. (۱)
وَرَأَيْتَ النَّاسَ يَدْخُلُونَ فِي دِينِ اللَّهِ أَفْوَاجًا ﴿۲﴾
و ببينی كه مردم در دين خدا دسته دسته وارد می شوند. (۲)
فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ وَاسْتَغْفِرْهُ إِنَّهُ كَانَ تَوَّابًا ﴿۳﴾
پس تسبیح با حمد پروردگارت را به جا آور و از او طلب بخشش كن. قطعا او بسیار توبه پذیر است. (۳)
برداشت از آيات ۳-۱
ظهور امام عصر علیه السلام
سالك الى اللّه بايد منتظر فتح و پيروزى و يارى پروردگار باشد، در انتظار ظهور حضرت ولى عصر ارواحنا فداه باشد كه وقتى آن حضرت ظهور كند مردم دسته دسته وارد دين خدا مى شوند و دنیا را آن حضرت پر از عدل و داد می كند و باید به خاطر این جهت تسبیح و حمد پروردگار را بگوید و استغفار و توبه كند.
سوره مبارکه مسد
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند بخشنده مهربان
« مجازات ابولهب و زنش »
تَبَّتْ يَدَا أَبِي لَهَبٍ وَتَبَّ ﴿۱﴾
بريده باد هر دو دست ابی لهب و بريده شد. (۱)
مَا أَغْنَى عَنْهُ مَالُهُ وَمَا كَسَبَ ﴿۲﴾
مال او و آنچه به دست آورده، او را از آن بی نياز نكرد. (۲)
سَيَصْلَى نَارًا ذَاتَ لَهَبٍ ﴿۳﴾
به زودی وارد آتش شعله ور می شود. (۳)
وَامْرَأَتُهُ حَمَّالَةَ الْحَطَبِ ﴿۴﴾
و زنش هيزم كش دوزخ است. (۴)
فِي جِيدِهَا حَبْلٌ مِنْ مَسَدٍ ﴿۵﴾
در گردنش ريسمانی از ليف خرما است. (۵)
برداشت از آیات ۵-۱
دوری از رسول اللّه صلی الله علیه و آله
سالک الی اللّه نباید آن قدر خود را از رسول اكرم صلی الله علیه و آله دور كند كه مورد غضب پروردگار واقع شود و مال و فعالیت هایش او را بی نیاز از چیزی نكند.
سوره مبارکه توحید
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند بخشنده مهربان
« شناسنامه ذات مقدّس پروردگار »
قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ ﴿۱﴾
بگو: او خدای يكتا است. (۱)
اللَّهُ الصَّمَدُ ﴿۲﴾
خدائی كه جوف ندارد. (۲)
لَمْ يَلِدْ وَلَمْ يُولَدْ ﴿۳﴾
از ذاتش چيزی توليد نمی شود و از چيزی توليد نشده است. (۳)
وَلَمْ يَكُنْ لَهُ كُفُوًا أَحَدٌ ﴿۴﴾
و برای او هرگز احدی همتا نخواهد بود. (۴)
سوره مبارکه فلق
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند بخشنده مهربان
« پناه بردن به خدا از مخلوق »
قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ ﴿۱﴾
بگو: پناه می برم به پروردگار صبح، (۱)
مِنْ شَرِّ مَا خَلَقَ ﴿۲﴾
از شرّ آنچه خلق كرده است. (۲)
وَمِنْ شَرِّ غَاسِقٍ إِذَا وَقَبَ ﴿۳﴾
و از شرّ موجودات شرور، در وقتی كه شب وارد می شود. (۳)
وَمِنْ شَرِّ النَّفَّاثَاتِ فِي الْعُقَدِ ﴿۴﴾
و از شرّ زنانی كه در گره ها می دمند. (۴)
وَمِنْ شَرِّ حَاسِدٍ إِذَا حَسَدَ ﴿۵﴾
و از شرّ حسود، وقتی كه حسادت می كند.(۵)
برداشت از آيات ۵-۱
شر حسود
سالک الى اللّه بايد از شر مخلوق خدا و از شر موجودات شرور و از شر زن هايى كه به سحر و جادو در گره ها مى دمند و از شر حسود به خدا پناه ببرد.
سوره مبارکه ناس
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند بخشنده مهربان
« پناه بردن به خدا از شر مردم »
قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ ﴿۱﴾
بگو: پناه مى برم به پروردگار مردم (۱)
مَلِكِ النَّاسِ ﴿۲﴾
به حاكم مردم (۲)
إِلَهِ النَّاسِ ﴿۳﴾
خداى مردم (۳)
مِنْ شَرِّ الْوَسْوَاسِ الْخَنَّاسِ ﴿۴﴾
از شرّ وسوسه كننده پنهان (۴)
اَلَّذِي يُوَسْوِسُ فِي صُدُورِ النَّاسِ ﴿۵﴾
آن كسى كه در دلِ مردم وسوسه مى كند (۵)
مِنَ الْجِنَّةِ وَالنَّاسِ ﴿۶﴾
چه از جنّ و چه از مردم باشد (۶)
برداشت از آيات ۶-۱
وسوسه شيطان
سالک الى اللّه بايد از شرّ وسوسه‌هاى شيطان و هر موجودى كه پنهانى در دل انسان وسوسه مى‌كند به خدا پناه ببرد چه از جن باشد و چه از انسانها باشد.
