بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

«به نام خداوند بخشنده مهربان»

الر تِلْكَ آيَاتُ الْكِتَابِ وَقُرْآنٍ مُبِينٍ ﴿۱﴾

«الر» این آیاتِ کتاب و قرآن روشن کننده است. ﴿۱﴾

«آرزوی کفّار»

رُبَمَا يَوَدُّ الَّذِينَ كَفَرُوا لَوْ كَانُوا مُسْلِمِينَ ﴿۲﴾

چه بسا کسانى که کافر شده اند، دوست داشتند که اى کاش مسلمان بودند. ﴿۲﴾

ذَرْهُمْ يَأْكُلُوا وَيَتَمَتَّعُوا وَيُلْهِهِمُ الْأَمَلُ فَسَوْفَ يَعْلَمُونَv ﴿۳﴾

آنها را بگذار که بخورند و لذّت ببرند و آرزوها آنها را مبهوت خود کند، پس زود است که بدانند. ﴿۳﴾

وَمَا أَهْلَكْنَا مِنْ قَرْيَةٍ إِلَّا وَلَهَا كِتَابٌ مَعْلُومٌ ﴿۴﴾

و ما هلاک نکرده ایم قریه اى را، مگر اینکه براى آن وقت معینى بوده است. ﴿۴﴾

مَا تَسْبِقُ مِنْ أُمَّةٍ أَجَلَهَا وَمَا يَسْتَأْخِرُونَ ﴿۵﴾

هیچ جمعیتى از وقت خود پیشى نمى گیرد و عقب هم نمى افتند. ﴿۵﴾

«جسارت به رسول اکرم صلی الله علیه و آله از ناحیه کفّار»

وَقَالُوا يَا أَيُّهَا الَّذِي نُزِّلَ عَلَيْهِ الذِّكْرُ إِنَّكَ لَمَجْنُونٌ ﴿۶﴾

و گفتند: اى کسى که بر او قرآن نازل شده، قطعا تو دیوانه اى. ﴿۶﴾

لَوْ مَا تَأْتِينَا بِالْمَلَائِكَةِ إِنْ كُنْتَ مِنَ الصَّادِقِينَ ﴿۷﴾

چرا براى ما فرشتگان را نمى آورى، اگر تو از راستگویانى؟ ﴿۷﴾

مَا نُنَزِّلُ الْمَلَائِكَةَ إِلَّا بِالْحَقِّ وَمَا كَانُوا إِذًا مُنْظَرِينَ ﴿۸﴾

ما فرشتگان را جز به راستى نازل نمى کنیم و آنها در آن وقت مهلت داده نمى شوند. ﴿۸﴾

«قرآن در حفظ خدا است و تحریف نمی شود»

إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّكْرَ وَإِنَّا لَهُ لَحَافِظُونَ ﴿۹﴾

قطعا ما خودمان قرآن را نازل کرده ایم و قطعا ما حافظ آن هستیم. ﴿۹﴾

وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا مِنْ قَبْلِكَ فِي شِيَعِ الْأَوَّلِينَ ﴿۱۰﴾

و قطعا ما قبل از تو در امّتهاى اوّلین، پیامبرانى فرستادیم. ﴿۱۰﴾

«پیامبران را مسخره کردند»

وَمَا يَأْتِيهِمْ مِنْ رَسُولٍ إِلَّا كَانُوا بِهِ يَسْتَهْزِئُونَ ﴿۱۱﴾

و رسولى نزد آنها نیامد، مگر آنکه آنها او را مسخره مى کردند. ﴿۱۱﴾

كَذَلِكَ نَسْلُكُهُ فِي قُلُوبِ الْمُجْرِمِينَ ﴿۱۲﴾

این چنین ما قرآن را در قلوب گنهکاران راه مى دهیم. ﴿۱۲﴾

لَا يُؤْمِنُونَ بِهِ وَقَدْ خَلَتْ سُنَّةُ الْأَوَّلِينَ ﴿۱۳﴾

(ولى) آنها ایمان به آن نمى آورند و قطعا سنّت اوّلین (در گذشته نیز) این چنین بوده است. ﴿۱۳﴾

وَلَوْ فَتَحْنَا عَلَيْهِمْ بَابًا مِنَ السَّمَاءِ فَظَلُّوا فِيهِ يَعْرُجُونَ ﴿۱۴﴾

و اگر براى آنها درى از آسمان باز کنیم، پس آنها دائما در آن بالا مى روند. ﴿۱۴﴾

لَقَالُوا إِنَّمَا سُكِّرَتْ أَبْصَارُنَا بَلْ نَحْنُ قَوْمٌ مَسْحُورُونَ ﴿۱۵﴾‏

آنها مى گویند: جز این نیست که چشمهاى ما بى حال شده (بسته و متحیر) است. بلکه ما مردمِ سِحر شده اى هستیم. ﴿۱۵﴾

«برجهای آسمانی»

وَلَقَدْ جَعَلْنَا فِي السَّمَاءِ بُرُوجًا وَزَيَّنَّاهَا لِلنَّاظِرِينَ ﴿۱۶﴾

و قطعا ما در آسمان برجهایى قرار دادیم و آن را براى نگاه کنندگان زینت کرده ایم. ﴿۱۶﴾

وَحَفِظْنَاهَا مِنْ كُلِّ شَيْطَانٍ رَجِيمٍ ﴿۱۷﴾

و آن را از هر شیطان رانده شده اى حفظ نموده ایم. ﴿۱۷﴾

«شهاب ثاقب»

إِلَّا مَنِ اسْتَرَقَ السَّمْعَ فَأَتْبَعَهُ شِهَابٌ مُبِينٌ ﴿۱۸﴾

مگر کسى که بخواهد مخفیانه گوش کند، پس فورا شهابى روشن او را دنبال مى کند. ﴿۱۸﴾

«توجّه به نعمتهای الهی»

وَالْأَرْضَ مَدَدْنَاهَا وَأَلْقَيْنَا فِيهَا رَوَاسِيَ وَأَنْبَتْنَا فِيهَا مِنْ كُلِّ شَيْءٍ مَوْزُونٍ ﴿۱۹﴾

و زمین را پهن کردیم و در آن کوهها را انداختیم و در آن از هر چیزى به اندازه خود رویانیدیم. ﴿۱۹﴾

وَجَعَلْنَا لَكُمْ فِيهَا مَعَايِشَ وَمَنْ لَسْتُمْ لَهُ بِرَازِقِينَ ﴿۲۰﴾

و در آن براى شما و براى کسى که شما رزق او را نمى دهید، معیشت و وسیله زندگى قرار دادیم. ﴿۲۰﴾

«خزائن همه چیز نزد خدا است»

وَإِنْ مِنْ شَيْءٍ إِلَّا عِنْدَنَا خَزَائِنُهُ وَمَا نُنَزِّلُهُ إِلَّا بِقَدَرٍ مَعْلُومٍ ﴿۲۱﴾

و هیچ چیز نیست، مگر آنکه در نزد ما خزائن آن هست و ما آن را نازل نمى کنیم، مگر به اندازه معلوم. ﴿۲۱﴾

«فایده بادها»

وَأَرْسَلْنَا الرِّيَاحَ لَوَاقِحَ فَأَنْزَلْنَا مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَسْقَيْنَاكُمُوهُ وَمَا أَنْتُمْ لَهُ بِخَازِنِينَ ﴿۲۲﴾

و ما بادها را بارورکننده فرستادیم. پس از آسمان آب نازل کردیم و شما و آنچه که شما آن را نمى توانستید نگه بدارید، سیراب کردیم. ﴿۲۲﴾

وَإِنَّا لَنَحْنُ نُحْيِي وَنُمِيتُ وَنَحْنُ الْوَارِثُونَ ﴿۲۳﴾

و قطعا ما خودمان زنده مى کنیم و مى میرانیم و ما وارث هستیم. ﴿۲۳﴾

وَلَقَدْ عَلِمْنَا الْمُسْتَقْدِمِينَ مِنْكُمْ وَلَقَدْ عَلِمْنَا الْمُسْتَأْخِرِينَ ﴿۲۴﴾

و قطعا ما گذشتگان شما را مى دانیم و آیندگان شما را هم مى شناسیم. ﴿۲۴﴾

«روز حشر و قیامت»

وَإِنَّ رَبَّكَ هُوَ يَحْشُرُهُمْ إِنَّهُ حَكِيمٌ عَلِيمٌ ﴿۲۵﴾

و قطعا پروردگار تو، او است که همه را محشور مى کند. قطعا او حکیم دانایى است. ﴿۲۵﴾

«خلقت بدن انسان»

وَلَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسَانَ مِنْ صَلْصَالٍ مِنْ حَمَإٍ مَسْنُونٍ ﴿۲۶﴾

و قطعا، انسان را ما از گِل خشکیده خلق کردیم که از گِل بدبوئى گرفته شده بود. ﴿۲۶﴾

«خلقت اجنّه»

وَالْجَانَّ خَلَقْنَاهُ مِنْ قَبْلُ مِنْ نَارِ السَّمُومِ ﴿۲۷﴾

و جنّ را قبل از آن از آتش سوزانى خلقش نمودیم. ﴿۲۷﴾

«خلقت حضرت آدم علیه السلام»

وَإِذْ قَالَ رَبُّكَ لِلْمَلَائِكَةِ إِنِّي خَالِقٌ بَشَرًا مِنْ صَلْصَالٍ مِنْ حَمَإٍ مَسْنُونٍ ﴿۲۸﴾

و زمانى که پروردگارت به ملائکه گفت: قطعا من خالق بشر از گِل خشکیده سیاه بدبویى هستم. ﴿۲۸﴾

فَإِذَا سَوَّيْتُهُ وَنَفَخْتُ فِيهِ مِنْ رُوحِي فَقَعُوا لَهُ سَاجِدِينَ ﴿۲۹﴾

پس زمانى که آن را به پایان رساندم و در او روح خودم را دمیدم، پس همگى براى او سجده کنید. ﴿۲۹﴾

فَسَجَدَ الْمَلَائِكَةُ كُلُّهُمْ أَجْمَعُونَ ﴿۳۰﴾

پس ملائکه همه شان، جمعا به سجده افتادند. ﴿۳۰﴾ 

«توبیخ شیطان از طرف خدای تعالی»

إِلَّا إِبْلِيسَ أَبَى أَنْ يَكُونَ مَعَ السَّاجِدِينَ ﴿۳۱﴾‏

مگر ابلیس که إبا کرد تا با سجده کنندگان باشد. ﴿۳۱﴾

قَالَ يَا إِبْلِيسُ مَا لَكَ أَلَّا تَكُونَ مَعَ السَّاجِدِينَ ﴿۳۲﴾

خدا گفت: اى ابلیس، تو را چه شده که با سجده کنندگان نیستى؟ ﴿۳۲﴾

قَالَ لَمْ أَكُنْ لِأَسْجُدَ لِبَشَرٍ خَلَقْتَهُ مِنْ صَلْصَالٍ مِنْ حَمَإٍ مَسْنُونٍ ﴿۳۳﴾

گفت: من این چنین نیستم که براى بشرى که تو او را از گِل خشکیده بدبویى خلق کرده اى، سجده کنم. ﴿۳۳﴾

قَالَ فَاخْرُجْ مِنْهَا فَإِنَّكَ رَجِيمٌ ﴿۳۴﴾

خدا فرمود: خارج شو از میان ملائکه، زیرا تو رانده شده اى. ﴿۳۴﴾

وَإِنَّ عَلَيْكَ اللَّعْنَةَ إِلَى يَوْمِ الدِّينِ ﴿۳۵﴾

و بر تو لعنت تا روز جزا خواهد بود. ﴿۳۵﴾

قَالَ رَبِّ فَأَنْظِرْنِي إِلَى يَوْمِ يُبْعَثُونَ ﴿۳۶﴾

گفت: پروردگار من، پس مرا تا روزى که مردم برانگیخته مى شوند، مهلت بده. ﴿۳۶﴾

قَالَ فَإِنَّكَ مِنَ الْمُنْظَرِينَ ﴿۳۷﴾

خدا فرمود: پس تو از مهلت یافتگانى. ﴿۳۷﴾

إِلَى يَوْمِ الْوَقْتِ الْمَعْلُومِ ﴿۳۸﴾

تا روز وقت معلوم. ﴿۳۸﴾

«وساوس شیطان»

قَالَ رَبِّ بِمَا أَغْوَيْتَنِي لَأُزَيِّنَنَّ لَهُمْ فِي الْأَرْضِ وَلَأُغْوِيَنَّهُمْ أَجْمَعِينَ ﴿۳۹﴾

گفت: پروردگارا، به خاطر اغوایى که تو مرا کرده اى، براى آنها در روى زمین (چیزهایى را) زینت مى دهم و حتما همه را گمراه خواهم کرد. ﴿۳۹﴾

إِلَّا عِبَادَكَ مِنْهُمُ الْمُخْلَصِينَ ﴿۴۰﴾

مگر بندگان تو از این مردم که خالص اند. ﴿۴۰﴾

قَالَ هَذَا صِرَاطٌ عَلَيَّ مُسْتَقِيمٌ ﴿۴۱﴾

خدا فرمود: این راهی است مستقیم که بر عهده من است. ﴿۴۱﴾

«تسلّط نیافتن شیطان بر بندگان خدا»

إِنَّ عِبَادِي لَيْسَ لَكَ عَلَيْهِمْ سُلْطَانٌ إِلَّا مَنِ اتَّبَعَكَ مِنَ الْغَاوِينَ ﴿۴۲﴾

قطعا بر بندگان من براى تو تسلّطى نیست، مگر کسى از گمراهان که تو را پیروى کند. ﴿۴۲﴾

وَإِنَّ جَهَنَّمَ لَمَوْعِدُهُمْ أَجْمَعِينَ ﴿۴۳﴾

و قطعا جهنّم وعده گاه همه آنها خواهد بود. ﴿۴۳﴾

«درهای جهنّم»

لَهَا سَبْعَةُ أَبْوَابٍ لِكُلِّ بَابٍ مِنْهُمْ جُزْءٌ مَقْسُومٌ ﴿۴۴﴾

برای جهنّم هفت در است. برای هر دری از آنها جمعی تقسیم شده اند. ﴿۴۴﴾

برداشت از آیات ۳۹ – ۴۴

سالك الى اللّه تا می ‏تواند بايد محروميت‏ها، ناراحتی ‏ها و مشكلاتى كه برايش به وجود می آيد به گردن بگيرد، آنها را نتيجه اعمال خودش بداند و مانند شيطان نباشد كه انحراف خود را به خداى تعالى نسبت بدهد.

سالك الى اللّه بايد بداند كه در دو طرف صراط مستقيم دين، پرتگاه‏هايى وجود دارد و شيطان در سر راه نشسته و همه را به طرف پرتگاه‏ها می كشاند، از اين ميان فقط بندگان خالص خدا را استثناء كرده و آنها را در صراط مستقيم تشيع كه همان صراط على بن ابی‏طالب عليه ‏السلام است باقى می ‏گذارد و خداى تعالى هم وعده فرموده كه نمی گذارم شيطان بر بندگانم تسلط پيدا كند.

 

«بهشت برای اهل تقوی»

إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي جَنَّاتٍ وَعُيُونٍ ﴿۴۵﴾

قطعا متّقین در بهشتها و کنار چشمه ها هستند. ﴿۴۵﴾ 

ادْخُلُوهَا بِسَلَامٍ آمِنِينَ ﴿۴۶﴾

با سلامتی و آرامش داخل این باغها شوید. ﴿۴۶﴾

«تزکیه نفس اهل تقوی قبل از ورود به بهشت»

وَنَزَعْنَا مَا فِي صُدُورِهِمْ مِنْ غِلٍّ إِخْوَانًا عَلَى سُرُرٍ مُتَقَابِلِينَ ﴿۴۷﴾

و ما آنچه در دلهاى آنها از کینه و صفات رذیله است، کنده ایم. آنها برادرانى هستند که بر تختهائى مقابل یکدیگر قرار گرفته اند. ﴿۴۷﴾

لَا يَمَسُّهُمْ فِيهَا نَصَبٌ وَمَا هُمْ مِنْهَا بِمُخْرَجِينَ ﴿۴۸﴾

به آنها در آن بهشتها ناراحتى و خستگى نمى رسد و آنها از آن باغها اخراج نمى شوند. ﴿۴۸﴾

«خدا بخشنده مهربانی است»

نَبِّئْ عِبَادِي أَنِّي أَنَا الْغَفُورُ الرَّحِيمُ ﴿۴۹﴾

بندگانم را خبر بده که من قطعا همان بخشنده مهربانی هستم. ﴿۴۹﴾

وَأَنَّ عَذَابِي هُوَ الْعَذَابُ الْأَلِيمُ ﴿۵۰﴾

و قطعا عذاب من، همان عذاب دردناک است. ﴿۵۰﴾

برداشت از آیات ۵۰ ـ ۴۷

تزکیه در قیامت

سالک الی اللّه اگر نتوانست در دنیا کاملاً تهذیب نفس کند ولی در صراط مستقیم بود، روز قیامت خدای تعالی به او کمک می کند و روح او را تزکیه می نماید و او را با برادران صالحش به بهشت وارد می کند. زیرا خدای تعالی با گذشت و غفور است و نسبت به سالکین الی اللّه مهربانی خاصی دارد.

«میهمانان حضرت ابراهیم علیه السلام»

وَنَبِّئْهُمْ عَنْ ضَيْفِ إِبْرَاهِيمَ ﴿۵۱﴾

و به آنها خبر بده از میهمانان ابراهیم. ﴿۵۱﴾

إِذْ دَخَلُوا عَلَيْهِ فَقَالُوا سَلَامًا قَالَ إِنَّا مِنْكُمْ وَجِلُونَ ﴿۵۲﴾

آن وقتی که بر او داخل شدند. و گفتند: سلام. گفت: ما از شما ترسانیم. ﴿۵۲﴾

برداشت از آیات ۵۲ ـ ۵۱

آداب سلام کردن

سالک الی اللّه باید بکوشد ادب اجتماعی را رعایت کند و وقتی بر کسی وارد شد، با کلمه سلام او را از اذیت نکردن و آزار ندادن خود مطمئن نماید.

«بشارت به فرزند»

قَالُوا لَا تَوْجَلْ إِنَّا نُبَشِّرُكَ بِغُلَامٍ عَلِيمٍ ﴿۵۳﴾

گفتند: نترس. ما تو را به پسر دانائی بشارت می دهیم. ﴿۵۳﴾

قَالَ أَبَشَّرْتُمُونِي عَلَى أَنْ مَسَّنِيَ الْكِبَرُ فَبِمَ تُبَشِّرُونَ ﴿۵۴﴾

گفت: آیا شما با آنکه مرا پیرى گرفته است، بشارتم مى دهید؟! و به چه چیز بشارت مى دهید؟  ﴿۵۴﴾

قَالُوا بَشَّرْنَاكَ بِالْحَقِّ فَلَا تَكُنْ مِنَ الْقَانِطِينَ ﴿۵۵﴾

گفتند: ما تو را به راستى بشارت مى دهیم. پس از مأیوسین نباش. ﴿۵۵﴾

قَالَ وَمَنْ يَقْنَطُ مِنْ رَحْمَةِ رَبِّهِ إِلَّا الضَّالُّونَ ﴿۵۶﴾

گفت: و جز گمراهان چه کسى مأیوس از رحمت پروردگارش خواهد بود؟! ﴿۵۶﴾

برداشت از آیه ۵۶

یأس از رحمت خدا

سالک الی اللّه باید بداند تنها گمراهان از رحمت خدا مأیوسند لذا به هیچ وجه نباید از رحمت پروردگار مأیوس گردد.

«کار ملائکه ای که آمده بودند»

قَالَ فَمَا خَطْبُكُمْ أَيُّهَا الْمُرْسَلُونَ ﴿۵۷﴾

ابراهیم گفت: اى فرستادگان، پس کار شما چیست؟ ﴿۵۷﴾

قَالُوا إِنَّا أُرْسِلْنَا إِلَى قَوْمٍ مُجْرِمِينَ ﴿۵۸﴾

گفتند: قطعا ما فرستاده شده ایم به طرف قومى که مجرمند. ( ﴿۵۸﴾

إِلَّا آلَ لُوطٍ إِنَّا لَمُنَجُّوهُمْ أَجْمَعِينَ ﴿۵۹﴾

مگر اهل و عیال لوط که ما همه شان را نجات خواهیم داد. ﴿۵۹﴾

إِلَّا امْرَأَتَهُ قَدَّرْنَا إِنَّهَا لَمِنَ الْغَابِرِينَ ﴿۶۰﴾

مگر زن او را که مقدّر کرده ایم که او از واماندگان باشد. ﴿۶۰﴾

«ملائکه به نزد حضرت لوط می روند»

فَلَمَّا جَاءَ آلَ لُوطٍ الْمُرْسَلُونَ ﴿۶۱﴾

پس وقتى که فرستادگان به نزد خانواده لوط آمدند. ﴿۶۱﴾

قَالَ إِنَّكُمْ قَوْمٌ مُنْكَرُونَ ﴿۶۲﴾

لوط گفت: شما افراد ناشناسى هستید. ﴿۶۲﴾

قَالُوا بَلْ جِئْنَاكَ بِمَا كَانُوا فِيهِ يَمْتَرُونَ ﴿۶۳﴾

گفتند: بلکه ما به نزد تو آمده ایم، براى انجام آنچه را که در آن مردم تردید داشتند. ﴿۶۳﴾

وَأَتَيْنَاكَ بِالْحَقِّ وَإِنَّا لَصَادِقُونَ ﴿۶۴﴾

و ما حقّ را براى تو آورده ایم و ما راستگو هستیم. ﴿۶۴﴾

«عذاب قوم لوط»

فَأَسْرِ بِأَهْلِكَ بِقِطْعٍ مِنَ اللَّيْلِ وَاتَّبِعْ أَدْبَارَهُمْ وَلَا يَلْتَفِتْ مِنْكُمْ أَحَدٌ وَامْضُوا حَيْثُ تُؤْمَرُونَ ﴿۶۵﴾

پس خانواده ات را در پاره اى از شب بردار و از اینجا ببر و خودت پشت سر آنها حرکت کن و کسى از شما به پشت سر خود نگاه نکند و همان طورى که دستور دارید، بروید. ﴿۶۵﴾

وَقَضَيْنَا إِلَيْهِ ذَلِكَ الْأَمْرَ أَنَّ دَابِرَ هَؤُلَاءِ مَقْطُوعٌ مُصْبِحِينَ ﴿۶۶﴾

و ما به لوط این موضوع را عرضه کردیم، اینکه قطعا این گروه در وقتى که صبح مى کنند، ریشه کن خواهند شد. ﴿۶۶﴾

«جسارت قوم لوط»

وَجَاءَ أَهْلُ الْمَدِينَةِ يَسْتَبْشِرُونَ ﴿۶۷﴾

و اهل شهر در حالى که همه به یکدیگر بشارت مى دادند، آمدند. ﴿۶۷﴾

قَالَ إِنَّ هَؤُلَاءِ ضَيْفِي فَلَا تَفْضَحُونِ ﴿۶۸﴾

لوط گفت: قطعا اینها میهمان من هستند. پس آبروى مرا نریزید. ﴿۶۸﴾

وَاتَّقُوا اللَّهَ وَلَا تُخْزُونِ ﴿۶۹﴾

و از خدا بترسید و مرا سرافکنده نکنید. ﴿۶۹﴾

قَالُوا أَوَلَمْ نَنْهَكَ عَنِ الْعَالَمِينَ ﴿۷۰﴾

گفتند: مگر ما تو را از (میهمانى) مردم جهان نهى نکرده بودیم؟ ﴿۷۰﴾

قَالَ هَؤُلَاءِ بَنَاتِي إِنْ كُنْتُمْ فَاعِلِينَ ﴿۷۱﴾

لوط گفت: اینها دختران من هستند، اگر شما قصد انجام کارى را دارید. ﴿۷۱﴾

لَعَمْرُكَ إِنَّهُمْ لَفِي سَكْرَتِهِمْ يَعْمَهُونَ ﴿۷۲﴾

به جان خودت قسم، قطعا آنها در مستى خود سرگردان بودند. ﴿۷۲﴾

«صاعقه در طلوع آفتاب آنها را گرفت»

فَأَخَذَتْهُمُ الصَّيْحَةُ مُشْرِقِينَ ﴿۷۳﴾

بالاخره صداى صاعقه در طلوع آفتاب آنها را گرفت. ﴿۷۳﴾

فَجَعَلْنَا عَالِيَهَا سَافِلَهَا وَأَمْطَرْنَا عَلَيْهِمْ حِجَارَةً مِنْ سِجِّيلٍ ﴿۷۴﴾

پس ما بالاى آن شهر را در زیر آن قرار دادیم و زیرورو کردیم و بر آنها سنگریزه هائى از گِل خشک شده باراندیم. ﴿۷۴﴾

إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِلْمُتَوَسِّمِينَ ﴿۷۵﴾

قطعا در آن جریان، نشانه هایى براى مردم با هوش است. ﴿۷۵﴾

وَإِنَّهَا لَبِسَبِيلٍ مُقِيمٍ ﴿۷۶﴾

و قطعا آن شهر بر سر راهى، ثابت است. ﴿۷۶﴾

إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَةً لِلْمُؤْمِنِينَ ﴿۷۷﴾

قطعا در آن جریان، براى مؤمنین نشانه اى است. ﴿۷۷﴾

«جریان اصحاب ایکه و اصحاب حجر»

وَإِنْ كَانَ أَصْحَابُ الْأَيْكَةِ لَظَالِمِينَ ﴿۷۸﴾

و اگر چه اصحاب «ایکه» قوم ستمگرى بودند. ﴿۷۸﴾

فَانْتَقَمْنَا مِنْهُمْ وَإِنَّهُمَا لَبِإِمَامٍ مُبِينٍ ﴿۷۹﴾

پس ما از آنها انتقام گرفتیم و قطعا این دو قوم بر سر راه آشکار هستند. ﴿۷۹﴾

وَلَقَدْ كَذَّبَ أَصْحَابُ الْحِجْرِ الْمُرْسَلِينَ ﴿۸۰﴾

و قطعا اصحاب حِجر، پیامبران را تکذیب کردند. ﴿۸۰﴾

وَآتَيْنَاهُمْ آيَاتِنَا فَكَانُوا عَنْهَا مُعْرِضِينَ ﴿۸۱﴾

و ما به آنها نشانه هاى خود را دادیم. ولى آنها از آن اعراض کردند. ﴿۸۱﴾

وَكَانُوا يَنْحِتُونَ مِنَ الْجِبَالِ بُيُوتًا آمِنِينَ ﴿۸۲﴾

و آنها خانه هاى خود را با آرامش از دل کوهها مى کندند. ﴿۸۲﴾

فَأَخَذَتْهُمُ الصَّيْحَةُ مُصْبِحِينَ ﴿۸۳﴾

پس (در عین حال) صداى صاعقه، آنها را در صبح گرفت. ﴿۸۳﴾

فَمَا أَغْنَى عَنْهُمْ مَا كَانُوا يَكْسِبُونَ ﴿۸۴﴾

پس آنچه کسب کرده بودند، آنها را بى نیاز نکرد. ﴿۸۴﴾

«دوری کردن با خوبی»

وَمَا خَلَقْنَا السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا إِلَّا بِالْحَقِّ وَإِنَّ السَّاعَةَ لَآتِيَةٌ فَاصْفَحِ الصَّفْحَ الْجَمِيلَ ﴿۸۵﴾

و ما آسمانها و زمین و آنچه در بین اینها است را جز به راستى خلق نکردیم و قطعا ساعت روز قیامت خواهد آمد پس به طور نیکویى صرف نظر کن. ﴿۸۵﴾

إِنَّ رَبَّكَ هُوَ الْخَلَّاقُ الْعَلِيمُ ﴿۸۶﴾

قطعا پروردگار تو همان خلاّق دانا است. ﴿۸۶﴾

«نزول سوره حمد و قرآن»

وَلَقَدْ آتَيْنَاكَ سَبْعًا مِنَ الْمَثَانِي وَالْقُرْآنَ الْعَظِيمَ ﴿۸۷﴾

و قطعا ما بر تو سوره حمد و قرآن عظیم را عنایت کردیم. ﴿۸۷﴾

«تواضع پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در مقابل مؤمنین»

لَا تَمُدَّنَّ عَيْنَيْكَ إِلَى مَا مَتَّعْنَا بِهِ أَزْوَاجًا مِنْهُمْ وَلَا تَحْزَنْ عَلَيْهِمْ وَاخْفِضْ جَنَاحَكَ لِلْمُؤْمِنِينَ ﴿۸۸﴾

چشمهاى خود را به آن کسانى که به آنها همسرانى (نزدیکانى) از خودشان داده ایم، نینداز و بر آنها محزون نشو و بال خود را در مقابل مؤمنین فرود آور. ﴿۸۸﴾

برداشت از آیه ۸۸

چشم داشت به مال مردم

سالک الی اللّه نباید به مال، نعمت ها و همسران خوبی که به دیگران داده شده چشم داشتی داشته باشد و باید در مقابل مؤمنین تواضع کند.

«دستوراتی به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله»

وَقُلْ إِنِّي أَنَا النَّذِيرُ الْمُبِينُ ﴿۸۹﴾

و بگو: قطعا من همان ترساننده آشکارا هستم. ﴿۸۹﴾

كَمَا أَنْزَلْنَا عَلَى الْمُقْتَسِمِينَ ﴿۹۰﴾

همان طوری که بر جداکنندگان نازل کردیم. ﴿۹۰﴾

‏الَّذِينَ جَعَلُوا الْقُرْآنَ عِضِينَ ﴿۹۱﴾

آنهایی که قرآن را تقسیم کردند. ﴿۹۱﴾

فَوَرَبِّكَ لَنَسْأَلَنَّهُمْ أَجْمَعِينَ ﴿۹۲﴾

پس به پروردگارت قسم، حتما از همه آنها سؤال خواهیم کرد. ﴿۹۲﴾

عَمَّا كَانُوا يَعْمَلُونَ ﴿۹۳﴾

از آنچه عمل می کردند. ﴿۹۳﴾

فَاصْدَعْ بِمَا تُؤْمَرُ وَأَعْرِضْ عَنِ الْمُشْرِكِينَ ﴿۹۴﴾

پس آشکار کن آنچه را که امر می شوی و از مشرکین اعراض نما. ﴿۹۴﴾

إِنَّا كَفَيْنَاكَ الْمُسْتَهْزِئِينَ ﴿۹۵﴾

قطعا ما شرّ مسخره کنندگان را از تو کفایت کرده ایم. ﴿۹۵﴾

الَّذِينَ يَجْعَلُونَ مَعَ اللَّهِ إِلَهًا آخَرَ فَسَوْفَ يَعْلَمُونَ ﴿۹۶﴾

آن کسانی که با خدا، خدای دیگری قرار می دهند. پس زود است که بدانند. ﴿۹۶﴾

«دلجوئی از رسول اکرم صلی الله علیه و آله»

وَلَقَدْ نَعْلَمُ أَنَّكَ يَضِيقُ صَدْرُكَ بِمَا يَقُولُونَ ﴿۹۷﴾

و قطعا ما می دانیم که سینه ات از آنچه می گویند تنگ شده است. ﴿۹۷﴾

برداشت از آیات ۹۷ ـ ۹۱

کمک های الهی

سالک الی اللّه نباید آنچه را که از قرآن و احکام اسلام خوشش می آید انتخاب کند و آنچه بر خلاف هوای نفس او است را ترک نماید، باید حقایق را به وضوح بیان نماید، از مشرکین و کسانی که به دین و حقایق توجّه ندارند اعراض کند و از استهزاء دیگران نترسد. زیرا خدای تعالی او را کمک می کند و خدا می داند که چگونه بندگانش به خاطر استهزاء آنها دلتنگ می شوند.

فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ وَكُنْ مِنَ السَّاجِدِينَ ﴿۹۸﴾

پس پروردگارت را تسبیح و حمد بگو و از سجده کنندگان باش. ﴿۹۸﴾

وَاعْبُدْ رَبَّكَ حَتَّى يَأْتِيَكَ الْيَقِينُ ﴿۹۹﴾

و پروردگارت را عبادت کن تا مرگت برسد. ﴿۹۹﴾

برداشت از آیات ۹۹ ـ ۹۸

رفع دلتنگی

سالک الی اللّه باید برای رفع دلتنگی خود از گفتار استهزاء کنندگان در سجده، تسبیح و حمد پروردگار را بکند و آن قدر عبادت کند تا به یقین برسد.